Câu chuyện Thượng nghị sĩ Ted Cruz đưa gia đình sang Cancun hưởng cái nắng ấm trong khi người dân của tiểu bang ông đại diện đang chết cóng trong cái lạnh dưới âm độ đã làm người dân Mỹ mở to mắt. Một phần vì Ted Cruz là người thường xuyên chỉ trích những chính khách Dân chủ lơ là phận sự mỗi khi có dịp, phần vì lời giải thích hộ tống con gái sang Cancun rồi về bị xem là lời giải thích vụng về mà nhiều người thẳng thừng bảo là lời nói dối trơ trẽn.
Thượng nghị sĩ Ted Cruz đưa gia đình sang Cancun hưởng cái nắng ấm trong khi người dân của tiểu bang ông đại diện đang chết cóng trong cái lạnh dưới âm độ
Dường như sau bốn năm dưới triều đại Donald Trump, khi những lời nói dối được tung hô và tặng thưởng, những đồng minh chính trị cho đến người ủng hộ Trump đã mất đi khả năng nói thật, nói những điều thông thường khác. Như giới quan chức Cộng hòa tại Texas, như Ted Cruz cùng vô số thần dân vẫn đang cuồng mê Donald Trump.
Như cơn lạnh tại Texas là điều dù đã từng xảy ra hay được cảnh báo trước đây nhưng có lẽ nó đã vượt quá mức tưởng tượng của những người có thẩm quyền cho đến người dân tiểu bang này. Tuy nhiên thay vì xem đây là bài học để nhắm đến các cải đổi sau đợt lạnh này, các quan chức Cộng hòa của Texas đã lập tức đăng đàn đổ thừa cho chính sách và mục tiêu sử dụng năng lượng tái tạo từ đời cựu tổng thống Obama hay theo nghị trình đảng Dân chủ. Những quan chức đứng đầu Texas cho rằng việc các quạt gió bị đông đá, không hoạt động là nguyên nhân gây ra thiếu và mất điện, rồi dẫn đến việc mất nước, mất gas cho hàng triệu người dân Texas trong các ngày qua.
Những quan chức đứng đầu Texas cho rằng việc các quạt gió bị đông đá, không hoạt động là nguyên nhân gây ra thiếu và mất điện
Nhưng các số liệu không biết nói dối và trong thời đại thông tin hiện nay, người ta luôn có đầy đủ thông tin, số liệu để chứng minh ngược lại. Nguồn năng lượng tái tạo chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ trong nguồn điện Texas. Và nguyên nhân chính cho tình trạng mất điện nước tại Texas là vì mất nguồn cung cấp nguyên liệu chính như khí đốt, gas, cũng như các quạt gió, hệ thống phát điện chưa được trang bị kỹ thuật chống lạnh đúng theo tiêu chuẩn cần có trong trường hợp quá lạnh như hiện nay.
Texas là tiểu bang hàng đầu nước Mỹ về dầu thô và khí đốt, chiếm khoảng 40% lượng dầu thô và khoảng một phần tư khí đốt khai thác của cả nước Mỹ, theo như báo cáo của US Energy Information Administration. Từ vài chục năm qua, Texas đã tự hào về mạng điện độc lập của mình và không muốn tham gia vào mạng điện quốc gia vì tin vào khả năng tự cung cầu nhờ nguồn tài nguyên dồi dào của mình, cũng như không muốn bị các điều luật liên bang ràng buộc. Bởi vậy, dù Texas cũng đứng đầu nước Mỹ về nguồn năng lượng thiên nhiên bất tận là gió nhưng nó lại bị xem thường, hay thậm chí bị các chính khách Cộng hòa tại đây bỏ qua hay đổ lỗi như nói trên.
Trong cuốn "How to Avoid a Climate Disaster", Bill Gates chỉ ra vấn đề biến đổi khí hậu sẽ là đại nạn của nhân loại trong tương lai.
Bill Gates đã cho rằng Thống đốc Texas Greg Abbott sai lầm khi đổ lỗi cho việc mất điện tại Texas là đến từ việc sử dụng năng lượng tái tạo, mà theo các số liệu đưa ra thì phong điện cùng năng lượng tái tạo chỉ chiếm khoảng 23% nguồn cung cấp điện tại Texas và chiếm một tỉ lệ khá nhỏ trong nguồn điện bị mất lần này tại Texas.
Tuy nhiên điều Bill Gates muốn nói đến lớn hơn các số liệu này. Trong cuốn sách "Làm sao để tránh một thiên tai khí hậu" (How to Avoid a Climate Disaster) mới vừa phát hành, Bill Gates chỉ ra vấn đề biến đổi khí hậu sẽ là đại nạn của nhân loại trong tương lai. Những thiên tai như tại Texas sẽ tái diễn nhiều và thường xuyên hơn trong tương lai. Muốn ngăn chặn nó cần phải có chiến lược lâu dài, bằng những chính sách và kỹ thuật thực tế và khả dĩ.
Tài nguyên không phải là bất tận và trên thực tế, cho dù có đầy đủ thì các thiên tai đã từng làm gián đoạn nguồn cung cấp này. Cũng như biến đổi khí hậu dẫn đến thiên tai là điều có thực, đã và đang xảy ra thay vì cáo buộc, xem nó như điều tưởng tượng hay bịa đặt. Dù không dễ dàng, con người có thể góp phần mình để ngăn ngừa hay chặn đứng bằng các chính sách bảo vệ môi trường và biện pháp khoa học, sẽ giúp giảm thiểu những ảnh hưởng cùng mức thiệt hại một khi xảy ra.
Thiên tai là vấn đề khoa học chứ không phải câu chuyện chính trị nên cần giải quyết bằng khoa học cùng các chính sách mang tính khoa học và chiến lược. Nó không thể biến mất nhờ những lời nói dối hay đổ lỗi cho nhau. Nếu Texas không học bài học này thì đợt lạnh dài ngày hơn trong lần tới sẽ là một đại họa cho chính những người dân tiểu bang này.
Nhã Duy
(19/02/2021)