Mỹ ra tay chống kỳ thị người gốc Á

Duy Linh, Tuổi Trẻ Online, 22/03/2021

"Mỗi người ở nước Mỹ đều xứng đáng được sống trong sự an toàn, được tôn trọng phẩm giá.

Tổng thống Joe Biden

Vụ xả súng khiến 6 người gốc Á thiệt mạng ở Georgia được ví như giọt nước tràn ly khiến cộng đồng người Mỹ gốc Á sôi sục. Nhiều tiếng nói đã kêu gọi chính quyền Tổng thống Joe Biden hành động.

Hàng trăm người tập trung bên ngoài trụ sở nghị viện bang Georgia ngày 20-3 để phản đối tình trạng bạo lực và phân biệt chủng tộc nhắm vào người gốc Á - Ảnh: Reuters

Chính quyền ông Biden đã lắng nghe. Các nhà lập pháp Dân chủ, dẫn đầu bởi dân biểu gốc Á Grace Meng, đã đệ trình lại một dự luật nhằm tăng cường phản ứng của cơ quan thực thi pháp luật đối với tội ác chống lại người Mỹ gốc Á. Tổng thống Biden đã thúc giục các nhà lập pháp lưỡng đảng thông qua dự luật.

Luật còn nhiều kẽ hở

Báo New York Times ngày 20-3 đã kể lại một câu chuyện cho thấy khoảng trống luật pháp khiến người gốc Á trở thành đối tượng dễ bị tổn thương bởi nạn phân biệt chủng tộc. 

Sự việc xảy ra hồi tháng 2/2021, tại khu Chinatown ở quận Manhattan sầm uất của New York. Một kẻ lạ mặt không nói lời nào đã cầm dao đâm sau lưng một người đàn ông gốc Á khi ông đang rảo bước về phía Chinatown. 

Vụ tấn công khiến cộng đồng gốc Á kinh hoàng nhưng không ngạc nhiên vì ai cũng hiểu điều đó có thể xảy ra, chỉ là sớm hoặc muộn. Điều khiến họ tức giận là kết luận của cơ quan thực thi pháp luật.

Thông báo của văn phòng công tố nêu rõ kẻ tấn công sẽ bị truy tố tội cố ý giết người chứ không phải tội phân biệt chủng tộc. 

Các công tố viên khẳng định họ không có đủ bằng chứng để kết tội phân biệt chủng tộc, lưu ý rằng kẻ tấn công đã không có hành động phỉ báng nào trước khi đâm nạn nhân. Kết luận của công tố khiến người gốc Á tức giận và bị tổn thương. 

Văn phòng công tố Manhattan bị vây kín bởi những người gốc Á, yêu cầu xử lý vụ tấn công như một tội ác được kích động bởi sự thù hằn người gốc Á. "Hãy gọi đúng tên của nó", nhà hoạt động Don Lee lên tiếng trong sự kiện.

Cuộc biểu tình ở Manhattan hồi tháng trước đã được tái hiện bên ngoài trụ sở nghị viện Georgia ngày 20/3. 

Nghi phạm Robert Aaron Long khai với các nhà điều tra rằng xu hướng tình dục cá nhân là động cơ gây án, nhưng các nhà lập pháp và những người ủng hộ chống phân biệt chủng tộc cho biết kỳ thị người châu Á có thể góp phần dẫn tới thảm kịch. Long chỉ bị khởi tố tội giết người, một động thái khiến nhiều người gốc Á tức giận. 

Nói như tờ New York Times, người Mỹ gốc Á đã quá mệt mỏi với việc chính quyền xem nhẹ các vụ tấn công mang hơi hướng phân biệt chủng tộc nhắm vào cộng đồng của mình.

Nhiều đề xuất

Vụ xả súng Georgia được ví như chất keo kết dính những người có nguồn gốc châu Á và các đảo trên Thái Bình Dương (AAPI). Với sự tập trung cao độ, các lãnh đạo AAPI đang kêu gọi những phản ứng cụ thể từ Tổng thống Biden và Bộ Tư pháp của ông. 

Mặc dù chiếm 6% dân số và đóng góp nhiều cho nền kinh tế, AAPI không nhận được sự quan tâm đúng mức ở Mỹ. Hôm 18-3, lần đầu tiên trong vòng vài thập niên, Hạ viện Mỹ mới tổ chức một cuộc điều trần về tình trạng bạo lực và phân biệt đối xử chống người Mỹ gốc Á.

Theo New York Times, khi các cuộc tranh luận trong xã hội nổ ra, nhiều người đã nhận ra định nghĩa của luật như thế nào là "phân biệt chủng tộc" hay "tội ác xuất phát từ lòng căm thù" hoàn toàn khác với những gì các nạn nhân gốc Á đã trải qua. 

"Các tội liên quan chống lại người da đen, Do Thái hay người đồng tính thường có những dấu hiệu rõ ràng. Nhưng với người gốc Á thì không", giáo sư Lu-in Wang thuộc Đại học Pittsburgh (Mỹ) giải thích. 

Câu chuyện của cựu công tố Wu cũng cho thấy tâm lý "ngại khó" và "né tránh" của nhiều người trong hệ thống tư pháp Mỹ. Nhiều vụ tấn công mang tính phân biệt người gốc Á đã xảy ra nhưng không phải kẻ tấn công nào cũng bị bắt giữ, xét xử.

Ông Gregg Orton, đại diện của một tổ chức thuộc cộng đồng AAPI, kêu gọi chính quyền Biden nên dành nhiều ngân sách cho các chương trình hỗ trợ người gốc Á, "đại tu" hệ thống ghi nhận các vụ tấn công bạo lực và phân biệt chủng tộc người gốc Á. 

Bộ Tư pháp Mỹ gần đây đã dịch trang web ghi nhận các vụ phân biệt chủng tộc sang tiếng Việt, tiếng Trung và tiếng Nhật. Nhưng theo ông Nhekar Narasimhan, người đứng đầu tổ chức AAPI Victory Fund, làm như vậy là chưa đủ trong tình hình "cấp bách" hiện nay. 

Ông kêu gọi Chính phủ Mỹ bổ sung thêm các quan chức gốc Á và những vị trí chuyên trách phụ trách cộng đồng AAPI để mọi tiếng nói đều có thể được lắng nghe.

Duy Linh

*********************

Mỹ quyết tâm chống nạn kỳ thị nhắm vào cộng đồng người Châu Á

Thanh Hà, RFI, 19/03/2021

Nhiều chính khách Mỹ lên tiếng hôm 18/03/2021 sau vụ xả súng tại bang Georgia nhắm vào cộng đồng người Châu Á làm 8 người chết. Dân biểu Steven Cohen của đảng Dân Chủ tuyên bố sẽ làm "tất cả để bảo vệ" những người Châu Á sống tại Hoa Kỳ.

Thành viên một hiệp hội người gốc Hàn tại Atlanta kêu gọi chống hành vi hận thù người Châu Á sau vụ nổ súng tại 3 phòng mát-xa, làm 8 người thiệt mạng. Ảnh ngày 18/03/2021.  Reuters – Dustin Chambers

Tổng thống Biden cách nay hai ngày trên Twitter chia sẻ nỗi đau buồn to lớn của cộng đồng Châu Á tại Mỹ và ông nhấn mạnh : những vụ tấn công gần đây nhắm vào cộng đồng này "phải chấm dứt". Nhà Trắng và các cơ sở của chính quyền liên bang treo cờ rủ trong suốt tuần để tưởng niệm các nạn nhân.

Trong cuộc điều trần ngày 18/03/2021 về những hành vi sách nhiễu và kỳ thị nhắm vào người Châu Á tại Hoa Kỳ dân biểu Steven Cohen tuyên bố Hạ Viện hoàn toàn "đoàn kết" với cộng đồng này và làm hết sức mình để bảo vệ những người Mỹ bị tấn công.

Hôm Thứ Ba, 16/03/2021 một thanh niên 21 tuổi, nổ súng tại ba phòng mát-xa do người Châu Á quản lý ở thành phố Atlanta. Thủ phạm đã bị bắt và bị khởi tối về tội sát nhân. Cộng đồng người Châu Á tại Mỹ bàng hoàng trước một vụ giết hại thường dân được cho là mang màu sắc kỳ thị.

Nhiều thành phố lớn như New York, Seattle, Chicago, San Francisco tăng cường các lực lượng cảnh sát tại những khu vực đông người Châu Á cư ngụ. Theo tổ chức chống kỳ thị Stop AAPI Hate, trong năm vừa qua đã có trên 3.800 vụ tấn công nhắm vào người da vàng. Số hồ sơ kiện về các vụ kỳ thị nhắm vào người Châu Á tại 16 thành phố lớn trên toàn quốc trong năm 2020 tăng 150 %.

Theo các tổ chức chống kỳ thị chủng tộc, một trong những lý do giải thích hiện tượng nói trên là tuyên bố của cựu tổng thống Donald Trump đã luôn gọi virus corona xuất phát từ Vũ Hán là virus Trung Quốc.

Thanh Hà