THÔNG LUẬN

Published in

Diễn đàn

17/12/2021

‘Diễn tập’ metro, thật – giả, hay giả - thật, chẳng biết

Trân Văn

Giám đốc Metro Hà Nội vừa khẳng định sẽ tiếp tục thực hiện "diễn tập sự cố" khi vận hành tuyến metro Cát Linh – Hà Đông trong năm đầu tiên. Chuyện giả lập "sự cố" để "diễn tập" sẽ tiếp tục không báo trướcvà cơ quan nhà nước quyết định sẽ kích hoạt bất ngờ để kiểm tra phản ứng của đơn vị vận hành. Viên giám đốc Metro Hà Nội hứa sẽ thông báo cho hành khách ngay sau đó (1) !

Chuyện giả lập "sự cố" để "diễn tập" sẽ tiếp tục không báo trước và cơ quan nhà nước quyết định sẽ kích hoạt bất ngờ để kiểm tra phản ứng của đơn vị vận hành.

Nói cách khác, trong mắt của "cơ quan nhà nước", khách hàng của Metro Hà Nội nói riêng và dân chúng Việt Nam nói chung chẳng là gì cả ! Quan niệm"dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh" (dân là quý nhất, kế đó mới tới quốc gia, sau nữa mới tới vua) có thể có chỗ đứng ở nhiều thời, nhiều nơi, kể cả cách nay hơn 2.000 năm, lúc Mạnh Tử - một triết gia Trung Quốc - đang thở đều nhưng tại Việt Nam thì không !

***

Chuyện tổ chức"diễn tập sự cố" đối với tuyến metro Cát Linh – Hà Đông không mới. Cách nay mười ngày - chiều 7/12/2021 – các đoàn tàu ở ga Cát Linh đột nhiên ngừng hoạt động trong 30 phút. Hành khách được thông báo về "sự cố" và hoặc phải nhận lại tiền đã bỏ ra mua vé rồi tự tìm phương tiện giao thông khác để đi lại, hoặc phải dùng xe buýt Cuối cùng, Metro Hà Nội loan báo đó chỉ là "sự cố diễn tập" mà chính họ cũng không biết vì Sở Giao thông Vận tải Hà Nội không báo trước (2).

Ở thời điểm đó đã có rất nhiều người lên tiếng phân tích đúng – sai về quyết định giả lập "sự cố" để "diễn tập". Chẳng hạn Tịnh Nguyễn Thanh :Công trình đường sắt trên cao Cát Linh-Hà Đông luôn đem đến cho nhân dân cả nước hết bất ngờ này đến bất ngờ khác !Sau những bất ngờ về thời gian thi công kéo dài mười năm với những lần đội vốn khiến giá thành bất ngờ tăng rất khủng thì lần này hành khách lại có thêm một trải nghiệm hoàn toàn mới về sự "bất ngờ". Mua vé xong chờ hoài không chạy, cuối cùng được hoàn lại tiền ! Sau đó được giải thích "chỉ là diễn tập không báo trước" (?). Ghê quá, phải không ? Nghe giải thích mà xẩu cả mình !Vẫn còn nhiều người thấy thắc mắc : Có cần thiết phải "diễn tập không báo trước" như vậy không ? Mục đích của việc "diễn tập không báotrước" này là gì ? "Bất ngờ" thiệt chứ (3) !

Nguyễn Tấn Thành thì tập hợp nhiều thông tin từ hành khách của chuyến tàu "diễn tập sự cố" : Từ 6giờ 15 tới 6giờ 45 là 30 phút ngồi trên tàu nhưngtàu không chạy.Lúc 6giờ 45 có thông báo tàu bị sự cố. Đợi mườiphút, tới 6giờ 55thì có thông báo đi bằng phương tiện khác.Chờ từ 6giờ 55 tới 7giờ 45, tức 50 phút thì có xe buýt tới đưa đi – để nêu thắc mắc :Chỉ "diễn tập" hay có sự cố ? Nếu là "DIỄN TẬP" thì lại thêm một thất bại lớn : Tại sao "diễn tập" mà bắt hành khách đợi tới 30 phút mới thông báovì đợi 5 phút là đủ cho diễn tập rồi.Nếu "diễn tập" thì sau khi thông báo sự cố tiếp theo thườnglà xin lỗi và đề nghị hành khách chuyển sangphương tiện khác, tại sao lại chờ thêm10 phút nữa, giống như không khắc phục được mới đềnghị. Chủ động "diễn tập" thì tại sao hành khách phải chờ thêm 50 phút mới điềuxe buýt đến ?

Trong khi Nguyễn Tấn Thành nhận xét :Nếu "diễn tập" thì như thế là quá tệvì không có sự chuẩn bịnào cả, bắthành khách thành nạn nhân- chịu đựng chờ đợi. Nếu "sự cố" mà dối trá, chuyển thành "diễn tập" thì quá xem thường dân và đẩy cái công trình hữu nghị Việt Tàu này đếnchỗ nguy hiểm hơn, tác hại hơn mà thôi (4) – thì Nguyễn Đình Bổn bỡn cợt :Công trình Cát Linh - Hà Đông đạt rất nhiều cái nhất, đắt nhất, lâu nhất, chậm nhất, ít người đi nhất, và cái nhất mới nhất là : TÍNH BẢO MẬT CAO NHẤT !Ngay cả Tổng giám đốc Metro Hà Nội cũng không biết về diễn tập (5) !

***

Tuy nhiên chuyện chưa ngừng ở đó, phân tích hay – dở, thiệt - hơn của công chúng sau đợt "diễn tập sự cố" chiều 7/12/2021 như vừa trích dẫn một phần rất nhỏ chẳng khác gì "nước đổ đầu vịt" cho nên, cách nay vài ngày, Giám đốc Metro Hà Nội mới mạnh miệng khẳng định, rằng giới hữu trách đã quyết định sẽ tiếp tục thực hiện các hoạt động "diễn tập sự cố" và không thông báo trước trong cả năm nữa như đã dẫn !

Chẳng phải chỉ có người sử dụng mạng xã hội phản ứng gay gắt mà độc giả của các cơ quan truyền thông chính thức cũng chỉ trích kịch liệt. Ví dụ song hành với tường thuật Khách đi tàu Cát Linh không được báo trước 'sự cố diễn tập' của VnExpress là phản hồi của hơn 300 độc giả (1). Có những độc giả ở ngoại quốc như MK Se7en cho biết"đi metro mòn gót", hay như Muc Dinh"dùng metro suốt 20 năm ở Pháp", cùng khẳng định :Chưa bao giờ thấy tổ chức diễn tập kiểu này ! Cũng có những độc giả như tuanhn.vpb nhấn mạnh :Chẳngcó nơi nào trên thế giới lôi hành khách ra diễn tập khi không có sự đồng ý của họ. Hành khách mua vé là để thụhưởng dịch vụ, chứ không phải để đóng thế cho các cuộc diễn, thử nghiệm.

Giống như cách nay mười ngày, lúc đoàn tàu sắt trên cao bất động ở ga Cát Linh rồi được giải thích đó là "diễn tập sự cố", khuấy động dư luận trên mạng xã hội, tuần này, vài trăm đôc giả của VnExpress thắc mắc về việc ai, nơi nào sẽ gánh trách nhiệm nếu hành khách vô tình dính vào "diễn tập sự cố" mà trễ giờ học, lỡ buổi thi, đi làm trễ, đột quị hay bị thương do hoảng loạn ? Không ít người như baoloc 831992, Tuan Le, công khai bày tỏ sự bất bình vì kiểu tư duy, lối hành xử coi thường dân chúng :Bỏ tiền ra mua dịch vụ rồi để các anh dùng, đem ra diễn tập à ? Đây là dùng Thượng đế làm chuột bạch – khó thế mà cũng nghĩ ra được !

***

Tại Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trước đã thế và nay cũng vậy, "trách nhiệm" chắc chắn là phạm trù không khiến bất kỳ viên chức hữu trách nào bận tâm, bởi chẳng bao giờ phải gánh, kể cả khi"diễn tập sự cố" gây ra hậu quả nghiêm trọng vì "sự cố diễn tập". "Dân vi quý" là ý niệm, là hiện thực của thời khác, chỗ khác. Quyết định tiếp tục"diễn tập sự cố" không thông báo trước suốt năm đầu tiên khi vận hành tuyến metro Cát Linh – Hà Đôngchính là một ví dụ minh họa khác cho thấy, "dân ý", "nhân tâm", rồi "bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản", "tôn trọng quyền lợi của nhân dân" chỉ là những thứ thỉnh thoảng cần phải mang ra dùng cho người khác thấy "ta" cũng có ! Thế thôi !