Văn bản quản lý nhà nước sao lại có hồi tố ?
Liên quan đến việc Bộ Y tế đã có văn bản bãi bỏ công văn 2009/BYT-KHCT về việc thanh toán các dịch vụ kỹ thuật sử dụng máy mượn, máy do các đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất đặt, chiều 15/05/2022, đại diện Bộ Y tế cho biết, việc bãi bỏ này chỉ là thủ tục hành chính.
Theo ý kiến của Bộ Y tế nên Bảo hiểm xã hội Việt Nam đề nghị các địa phương dừng thanh toán bảo hiểm y tế đối với các dịch vụ dịch vụ kỹ thuật thực hiện trên máy mượn.
Theo đại diện Bộ Y tế giải thích trên trang điện tử của bộ này, ngày 12/04/2018, Bộ Y tế đã có công văn số 2009/BYT-KHTC gửi Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế trên máy mượn, máy đặt do các đơn vị sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất đặt.
Ngày 2/10/2018, Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã thống nhất việc thanh toán bảo hiểm y tế đối với các dịch vụ kỹ thuật sử dụng máy mượn, máy đặt do các đơn vị sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất đặt và đã có Thông báo số 1039/TB-BYT-BHXH về vấn đề này.
Ngày 9/11/2018, Bộ Y tế cũng đã có công văn 6807/BYT-BH sao gửi Thông báo số 1039/TB-BYT-BHXHVN đến các đơn vị và địa phương để thực hiện.
Cụ thể, Thông báo số 1039/TB-BYT-BHXH nêu rõ, thống nhất tiếp tục thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế của các dịch vụ kỹ thuật thực hiện bằng các máy do đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất cho mượn hoặc đặt sau khi có kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật đấu thầu và hợp đồng đã ký ; sau khi hết hợp đồng nếu tiếp tục thực hiện thì phải thực hiện theo quy định của Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật quản lý, sử dụng tài sản công. Các cơ sở khám, chữa bệnh phải tuân thủ quy trình chuyên môn trong chỉ định sử dụng các dịch vụ.
Do công văn 2009/BYT-KH-TC của Bộ Y tế được ban hành trước thời điểm có Thông báo số 1039/TB-BYT-BHXH và công văn số 6807/BYT-BH nêu trên nên việc hướng dẫn về thanh toán bảo hiểm y tế đối với các dịch vụ kỹ thuật sử dụng máy mượn, máy đặt do các đơn vị sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất đặt được thực hiện theo các văn bản hướng dẫn sau này.
"Vì vậy, việc Bộ Y tế vừa có công văn bãi bỏ công văn số 2009/BYT-KH-TC ngày 12/04/2018 chỉ là thủ tục hành chính, không ảnh hưởng tới việc thanh toán bảo hiểm y tế. Việc thanh toán bảo hiểm y tế đối với các dịch vụ kỹ thuật sử dụng máy mượn, máy do các đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất đặt sẽ được trao đổi để thực hiện bình thường theo Thông báo số 1039/TB-BYT-BHXH, Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ sớm thống nhất để tạm thời tiếp tục thực hiện theo hướng dẫn theo công văn 6807/BYT-BH ngày 9/11/2018 của Bộ Y tế. Tuy nhiên, phải có thời điểm cụ thể cho các đơn vị thực hiện để chuyển đổi sang các hình thức khác khi chưa có quy định" – Đại diện Bộ Y tế biện giải.
Tất cả các diễn giải lòng vòng ở trên, ghi nhận ý kiến một chuyên gia y tế thì công văn 2348 ngày 9/05/2022 của Bộ Y tế bãi bỏ công văn 2009 ngày 12/04/2018 về thanh toán các dịch vụ kỹ thuật sử dụng máy mượn hoặc đặt do đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất đặt là sai thể thức văn bản hành chính.
Theo vị này, văn bản quản lý nhà nước là không có hồi tố, do đó hướng dẫn của Bộ Nội vụ chỉ có sửa đổi, thay thế hoặc văn bản sai quá thì thu hồi, không có bãi bỏ văn bản về quản lý nhà nước. Vị này cũng cho hay việc thanh toán chi phí cho thiết bị y tế mượn hay xã hội hóa hiện nay là "tình ngay" nhưng "lý chưa hợp", do dễ dẫn đến rắc rối về giá.
Quyền được chữa bệnh đã bị hành chính hóa ?
"Theo tôi nên để bệnh viện chuyển sang hình thức thuê tài sản, hoặc đấu thầu thuê dịch vụ hoặc đấu thầu hóa chất xét nghiệm. Về văn bản vừa bị bãi bỏ, nên xem xét có đúng quy phạm không, nếu không thì phải sửa đổi, theo hướng chuyển sang gia hạn thanh toán chi phí đến khi sửa xong quy định. Bởi không thể không thanh toán cho bệnh nhân bảo hiểm y tế đến khám và điều trị bệnh" – chuyên gia phân tích.
Do các phòng đã quá tải, nên rất nhiều bệnh nhân phải nằm bên ngoài hành lang.
Hôm 13/05/2022, Bệnh viện Chợ Rẫy gửi công văn khẩn cấp đến Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam, kiến nghị tiếp tục được thanh toán dịch vụ kỹ thuật trên máy mượn, máy từ các đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất đặt.
Bệnh viện này cho biết là cơ sở đa khoa tuyến cuối đóng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, tiếp nhận bệnh nhân nặng, vượt khả năng của các bệnh viện tỉnh thành phía Nam và Tây Nguyên.
Mỗi năm, Chợ Rẫy khám chữa bệnh cho hơn 1,5 triệu lượt bệnh nhân ngoại trú (bảo hiểm y tế 60%) và 150.000 lượt bệnh nhân nội trú (bảo hiểm y tế 80%), số lượng bệnh nhân bảo hiểm y tế là rất lớn. Trong khi đó, 80% hệ thống máy xét nghiệm hiện nay hoạt động tại bệnh viện là máy mượn, máy đặt từ các công ty trúng thầu vật tư, hóa chất. Danh mục kỹ thuật được thực hiện trên các máy này là những xét nghiệm thiết yếu phục vụ cho chẩn đoán và điều trị bệnh nhân.
Bệnh viện Chợ Rẫy cho rằng, nếu không được thanh toán bảo hiểm y tế, sẽ dẫn đến hai khả năng. Thứ nhất, nơi này dừng thực hiện tất cả xét nghiệm trên các máy mượn, máy đặt từ các công ty trúng thầu vật tư, hóa chất. Điều này đồng nghĩa bệnh viện sẽ ngưng hoạt động vì không đủ các cận lâm sàng để phục vụ cho việc chẩn đoán, điều trị và tính mạng của người bệnh chắc chắn sẽ bị đe dọa.
Thứ hai, để không ảnh hưởng và đe dọa đến tính mạng người bệnh, Chợ Rẫy sẽ tiếp tục thực hiện các xét nghiệm trên các máy mượn, máy đặt nhưng bệnh nhân phải tự thanh toán chi phí. Nhưng việc này sẽ ảnh hưởng quyền lợi của người bệnh bảo hiểm y tế, đồng thời có khả năng sẽ gây ra tác động lớn đến an ninh xã hội.
"Do đó, vì quyền lợi chính đáng của bệnh nhân bảo hiểm y tế, Bệnh viện Chợ Rẫy khẩn thiết đề nghị tiếp tục thanh toán chi phí dịch vụ kỹ thuật thực hiện trên máy mượn, máy đặt từ công ty trúng thầu vật tư, hóa chất hoặc có lộ trình cho phép bệnh viện chuyển đổi dần sang giải pháp khác thay thế", trích từ văn bản kiến nghị.