Ngày 24/08/2022, đánh dấu sáu tháng kể từ khi Nga đem quân xâm lược Ukraine, một cuộc chiến tranh tàn khốc, với những cuộc giao tranh hay những vụ pháo kích đẫm máu của Nga vẫn tiếp tục diễn ra hàng ngày. Theo các nhà phân tích được hãng tin Pháp AFP hôm 22/08 trích dẫn, thì, cuộc chiến Ukraine đang bước vào giai đoạn sa lầy và có thể kéo dài nhiều năm, làm cả Nga lẫn Ukraine kiệt quệ.
Người dân Ukraine đến tham quan một đại lộ trưng bày các loại vũ khí của Nga bị phá hủy trong các cuộc giao tranh giữa hai bên, ngày 20/08/2022. AP - Andrew Kravchenko
Ghi nhận đầu tiên của giới phân tích là sau gần nửa năm, cuộc chiến vẫn ác liệt và không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy là hai bên có thể ngưng chiến, không bên nào chiếm được thượng phong trong lúc vẫn duy trì các lập trường cực kỳ xung khắc với nhau, khiến cho hai bên chưa thể thỏa hiệp hay đàm phán hòa bình.
Theo bà Marie Dumoulin, giám đốc chương trình Wider Europe của Hội Đồng Châu Âu về Quan Hệ Đối Ngoại ECFR, một tổ chức tư vấn, thì cuộc chiến Ukraine có thể "sẽ kéo dài ít nhất là đến năm 2023", khi hai nước chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2024.
Nhà phân tích chính trị Nga Konstantin Kalachev cũng cho rằng xung đột có thể kéo dài "vài năm nữa". Theo chuyên gia này : "Nga đang thiếu quân và bị sa lầy" nhưng Ukraine cũng vậy, "thiếu nhân lực để phản công và không có vũ khí tấn công hạng nặng".
Tình hình lúc này là như vậy, nhưng sắp tới đây ra sao, liệu người Ukraine có thể tiếp tục kháng cự thành công hay không ? đặc biệt là trong bối cảnh mùa đông sắp đến, với các khó khăn gia tăng do tình trạng cúp điện và cúp hệ thống sưởi vì thiếu nhiên liệu.
Theo bà Dumoulin, chính quyền đang quyết tâm giành được một số chiến thắng, ít ra là về mặt chiến thuật từ nay đến khi mùa đông tới, bởi vì điều đó sẽ có tác dụng khích lệ tinh thần quân đội và dân chúng trong nước, đồng thời biện minh cho các yêu cầu trợ giúp gởi đến các đối tác phương Tây.
Ông Dimitri Minic, một nhà nghiên cứu thuộc Viện Quan Hệ Quốc Tế Pháp IFRI, cho rằng rằng quân đội Ukraine hiện có hai lợi thế : Có nguồn cung cấp vũ khí và thiết bị của phương Tây, hiện đại và có thể vượt trội hơn so với những gì quân đội Nga hiện sử dụng, và có quân đội có tinh thần chiến đấu cao hơn.
Theo chuyên gia này, cho đến nay, người dân Ukraine vẫn thể hiện đoàn kết, nghe theo chính quyền Ukraine, không bị dao động hay bất mãn trước chủ trương tiếp tục chiến đấu.
Về phía Nga, câu hỏi quan trọng nhất là họ có thể đối phó thế nào đối với liên minh của hầu như toàn khối phương Tây ủng hộ Ukraine và nhất là áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế.
Trên vấn đề này, ông Chris Weafer, người sáng lập công ty tư vấn Macro-Advisory thẳng thắn khẳng định : "Nền kinh tế Nga hiện không bị khủng hoảng" và chính quyền Moskva vẫn có thể sử dụng được các nguồn thu ngân sách từ các chương trình kinh tế và công nghiệp để tài trợ cho quân đội hay các chương trình xã hội khác.
Tuy nhiên, bà Marie Dumoulin lưu ý rằng tác động của các lệnh trừng phạt "đang bắt đầu được thấy trong một số lĩnh vực nhất định", và những khó khăn sẽ được cảm thấy rõ hơn kể từ mùa thu này.
Vấn đề tuy nhiên là khó khăn kinh tế sẽ không làm Nga chùng bước tại Ukraine. Theo bà Dumoulin : "Tôi không nghĩ rằng Vladimir Putin sẽ từ bỏ cuộc chiến của mình chỉ vì hoạt động kinh tế đi xuống".
Còn chuyên gia Nga Kalachev thì lưu ý rằng "dự trữ kiên nhẫn" của người Nga "lớn hơn nhiều so với của người Châu Âu", và "Nước Nga hy vọng sẽ giành thắng lợi trong cuộc chiến tiêu hao".
Đối với bà Dumoulin, việc chiến tranh Ukraine bị sa lầy có nguy cơ tác hại đến Ukraine vì các đồng minh phương Tây của họ có thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, nhất là khi các chính phủ Âu-Mỹ phải đối phó với tâm lý bất mãn của người dân trong nước, trước tình trạng giá năng lượng và lương thực tăng vọt.
Chuyên gia Dumoulin cho rằng : "Sẽ đến lúc Putin đánh cược vào sự mệt mỏi này của phương Tây và sẽ đưa ra các quyết định cởi mở hơn và khuyến khích giới lãnh đạo phương Tây gây áp lực lên Ukraine để chấm dứt xung đột, theo các điều kiện của Nga".
Trọng Nghĩa