Những vụ án và những cú bắt phạt
Chiều 27/10, Tòa án nhân dân quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) đã tuyên phạt Đặng Như Quỳnh (SN 1980, trú phường Thịnh Quang, quận Đống Đa) 2 năm tù về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân". quy định tại Điều 331 Bộ luật Hình sự.
Một xã hội lừa lọc và điên đảo, một xã hội không còn niềm tin, và cuộc sống con người với nhau như cầm thú, yếu tố niềm tin là điều hết sức cần thiết.
Nguyên nhân, là vì ngày 2/4/2022, Đặng Như Quỳnh đã đăng tải công khai trên facebook cá nhân bài viết có nội dung ám chỉ về việc các cơ quan tố tụng sẽ tiến hành xử lý hình sự đối với vị chủ tịch tập đoàn Tân Hoàng Minh. Và cơ quan điều tra, viện Kiểm sát cho rằng như vậy là tung tin thất thiệt gây ảnh hưởng.
Ngày 26/10, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Bình Dương đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với một người tên Q (sinh năm 1989, trú tại thành phố Thủ Dầu Một) về hành vi đăng tải thông tin sai sự thật liên quan đến hoạt động Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) trên mạng xã hội. Cơ quan chức năng quyết định xử phạt vi phạm hành chính Q số tiền 7,5 triệu đồng.
Nguyên nhân, theo báo chí đưa tin thì là vì khoảng 15g ngày 8/10/2022, sau khi thấy người dân đứng chờ rút tiền tại các ngân hàng và bản thân xem được các nội dung trên Facebook kêu gọi người dân rút tiền khỏi Ngân hàng SCB, Q đã sử dụng tài khoản Facebook cá nhân đăng tải nội dung thông tin trên lên Facebook.
Trước đó, sáng ngày 9/10, Công an tỉnh Hà Nam đã phối hợp với Cục An ninh chính trị nội bộ, Cục An ninh kinh tế - Bộ Công an làm việc với ông Nguyễn Kiên Quyết (40 tuổi), trú tại xã Phù Vân, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam, về hành vi sử dụng tài khoản cá nhân trên mạng xã hội facebook đăng tải, bình luận thông tin về việc người dân đồng loạt rút tiền tại các ngân hàng. Công an đã đe dọa sẽ xử lý nghiêm, nhưng chưa rõ sẽ "nghiêm" là như thế nào.
Cũng về vụ việc này, ngày 13/10, Phòng An ninh chính trị nội bộ - Công an tỉnh Quảng Ninh triệu tập một người đăng tải thông tin về việc người dân đồng loạt rút tiền tại các ngân hàng. Trước đó, sáng 8/10, T.H.Q (28 tuổi, trú P.Quang Hanh, TP.Cẩm Phả, Quảng Ninh) sử dụng mạng xã hội Facebook đăng tải thông tin thất thiệt về việc người dân đồng loạt rút tiền tại ngân hàng SCB. Rồi sau đó, ông này cũng bị phạt số tiền 7,5 triệu đồng.
Và không chỉ chừng đó người dân khăp ba miền đất nước đã bị bắt, bị phạt… về việc đăng thông tin lên mạng xã hội.
Thông tin chính xác bị bắt, bị phạt, dối trá được khuyến khích
Điều oái oăm, là những thông tin đó hoàn toàn chính xác. Thực tế chứng minh điều đó. Rằng ngày 2/4/2022, Đặng Như Quỳnh đăng tin là Tân Hoàng Minh sẽ bị xử lý, thì ngày 5/4/2022, cơ quan tố tụng công bố thông tin về việc xử lý hình sự đối với ông Đỗ Anh Dũng và bắt tạm giam.
Tương tự, những thông tin về ngân hàng SCB bị người dân tập trung rút tiền là điều hoàn toàn có thật, chính ngân hàng này sau đó đã thú nhận việc này và thực tế đã diễn ra đúng như nhưng nhân vật bị bắt phạt trên mô tả và đưa tin.
Nghĩa là những điều mà người dân đã đưa tin là hoàn toàn sự thật.
Nhưng, kết cục dành cho họ, là phạt tiền và tù đày, bắt bớ.
Trong khi đó, hệ thống báo chí, cơ quan và quan chức nhà nước đã làm gì ?
Trên báo chí nhà nước, nhiều tờ báo đăng những tin tức hoàn toàn ngược lại với thực tế, với sự thật.
Báo chí đăng thông tin như sau : Ngày 12/10/2022, người dân đã quay lại gửi tiền vào ngân hàng SCB với số tiền 6.000 tỷ đồng chỉ riêng một ngày hôm đó. Thậm chí, ngày hôm sau, 13/10, báo chí còn đăng tin rằng ngân hàng SCB này còn nhận số tiền gửi của người dân là 13.000 tỷ đồng.
Thế nhưng, ngay sau đó, ngày 15/10/2022, Ngân hàng Nhà nước đã phong tỏa Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gon (SCB), một biện pháp bất đắc dĩ mà chỉ sử dụng khi một ngân hàng nào đó mất khả năng thanh toán hoặc đứng trước bờ vực phá sản.
Vậy nhưng, những người dân kia vẫn cứ bị bắt nộp phạt với số tiền gần chục triệu đồng/người, nghĩa là thậm chí bằng cả gia tài của người dân nghèo khổ.
Trong khi đó, sự việc rõ rành, thực tế không thể chối cãi, thì cả hệ thống quan chức, ngân hàng, báo chí… không hề bị bất cứ một điều gì về sự xuyên tạc sự thật trắng trợn đó.
Điều đó, có nghĩa là cả hệ thống chính trị, luật pháp đã sử dụng nguyên tắc hành động : Trừng trị sự thật, dung dưỡng dối trá.
Khi một xã hội lấy dối trá làm kim chỉ nam cho hành động
Có lẽ trong xã hội loài người, chẳng ai muốn sống trong một môi trường xã hội bất ổn. Điều cơ bản tạo nên một xã hội bất ổn, có nạn dối trá hoành hành.
Ở Việt Nam chưa bao giờ sự dối trá trong xã hội lại đầy rẫy và phổ biến đến như vậy, Sự dối trá có mặt ở mọi nơi, mọi lúc và mọi mặt đời sống xã hội.
Chúng ta có thể gặp một quan chức với quần áo chĩnh chiện, oai phong lẫm liệt lên cao giọng giảng dạy về đạo đức Hồ Chí Minh nào là phải thế này phải thế khác. Phải rèn luyện phải hy sinh, phải chí công vô tư và vì mọi người. Để rồi sau đó không lâu chính những giảng viên ấy đứng trước tòa mếu máo xin tha tội hoặc trở mặt ráo hoảnh, cười khấy khinh mạn ngay sau đó khi mà đồng đội giáng cho những năm tù không khoan nhượng trong cuộc đấu đá phe nhóm nội bộ.
Chúng ta cũng có thể gặp một thầy cô giáo thao thao bất tuyệt giảng trên giảng đường cho học sinh về sự ngay thẳng, tính thật thà. Nhưng sau đó, những học sinh đó chứng kiến những màn chữa điểm, gian lận thi cử để lấy thành tích, những màn lách luật để dạy thêm kiếm thêm chút tiền nuôi con đói.
Chúng ta cũng có thể gặp những thầy tu, với đủ loại danh xưng từ đại đức đến thượng tọa, trụ trì hết chùa lớn đến chùa bé. Nhưng đằng sau chiếc áo tu hành là những sự trụy lạc, là ma túy, là ăn cắp ăn trộm, là gian dâm, là cưỡng bức đồng tính, là giết người tình… được nêu đều đều trên chính báo nhà nước.
Chúng ta cũng gặp những người Hòa Thượng, Thượng Tọa với đầy đủ chức vụ to lớn trong Giáo hội Phật Giáo Quốc doanh, leo lẻo trên miệng từ bi hỉ xả, cứu nhân độ thế và đủ mọi lời lẽ hay ho của nhà Phật. Nhưng ngay sau đó, chúng ta thấy chính ông ta đã là người quyết đưa một đoàn những người khác vào tù. Chỉ vì đã lỡ lời gọi ông ta là con bò. Thế nhưng, khi mang chiếc áo nhà Phật mà quyết đưa những người khác vào tù, thì chính lúc đó, danh hiệu con bò của ông ta mới được xã hội công nhận.
Chúng ta cũng có thể gặp những vị linh mục kêu gọi sống thương yêu và chia sẻ, nhưng vẫn cố gắng vun vén cho mình chiếc xe đẹp, cái điện thoại đời mới và bỏ quên sứ mệnh phục vụ người nghèo của mình.
Thậm chí, chúng ta cũng có thể gặp cả vị Giám mục kêu gọi yêu thương ngay cả những kẻ thù của nhân dân, kêu gọi đoàn kết với chính những kẻ chủ trương xóa bỏ Giáo hội công giáo. Ngài hớn hở quỵ lụy đối với những kẻ bách hại mình, con cái mình, giáo hội mình. Người ta nói rằng hẳn là ngài đang noi gương Chúa Giesu xưa là yêu thương chính kẻ thù nghịch mình vậy.
Nhưng, ngược lại. Với chính con cái, linh mục dưới quyền mình, thì ngài ra tay trừng trị khốc liệt, chỉ vì đã không chịu theo đường hướng thỏa hiệp với ma quỷ mà dám đứng lên chống bạo quyền. Nghe những lời dạy bảo và xem hành động của ngài, người ta tưởng rằng như có hai con người khác nhau cùng tồn tại.
Có thể nói, sự dối trá đã len lỏi khắp mọi nơi, mọi chốn trong xã hội. Kể cả những nơi mà người ta mặc định rằng đó là những nơi không thể tồn tại sự dối trá.
Ngay cả trong gia đình, chúng ta cũng có thể nhìn thấy có những sự dối trá như là hiển nhiên khi những bữa trưa công sở, các cán bộ rủ nhau lén lút vụng trộm để rồi sau đó, vẫn là những người vợ hiền, những người chồng tốt trước thiên hạ và họ hàng, con cái.
Trong mỗi cá nhân, có những con người nói dối một cách thành thục, say sưa đến mức trở thành bản năng của họ. Thậm chí họ nói dối ngay cả khi chẳng biết nói dối để làm gì.
Và hậu quả
Khi xã hội không tìm cách để loại trừ dần sự dối trá, thì sự dối trá sẽ tồn tại và phát triển nhanh chóng trên mọi lĩnh vực đời sống.
Và điều đó sẽ dẫn đến một xã hội lừa lọc và điên đảo, một xã hội không còn niềm tin, và cuộc sống con người với nhau như cầm thú.
Muốn xây dưng bất cứ điều gì tốt đẹp, kể cả trong gia đình, bạn bè, xã hội thì yếu tố niềm tin là điều hết sức cần thiết.
Khi niềm tin giữa con người và con người không còn nữa, thì hiển nhiên, người ta xử sự với nhau bằng suy nghĩ và hành động của loài cầm thú là điều dễ hiểu.
Và một xã hội chỉ dung dưỡng sự dối trá một cách ngang nhiên, hẳn sẽ dẫn đến sự diệt vong là điều có thể nhìn thấy trước.
J.B Nguyễn Hữu Vinh
Nguồn : RFA, 27/10/2022