Cuối năm, còn vài ngày nữa là 2023 bắt đầu, một năm cũ trôi qua, thử ngồi ngẫm lại, thật đáng sợ.
Tổ chức ILO dự báo 1,3 triệu lao động Việt Nam thất nghiệp trong năm 2022 - Ảnh minh họa
Bạn đang sao chép nội dung của Trí Thức VN. Nếu là cá nhân sử dụng, vui lòng ghi rõ nguồn trithucvn.org. Nếu là website, kênh truyền thông, vui lòng chỉ sử dụng nội dung khi có sự cho phép của Trí Thức VN.
Một chuỗi những ký ức buồn của năm cũ, trong đó vẫn còn chập chờn bóng ma của những năm đại dịch, Sài Gòn trở thành cái lò thiêu tập thể của người nghèo và là nơi tiêu thụ những chính sách sai lầm, những ý tưởng điên rồ, mất tính người của Bộ Y tế cùng các cơ quan liên đới.
Một tương lai mịt mờ phía trước, dù muốn im lặng không nói ra thì nó vẫn rất mịt mờ. Nó mịt mờ đến độ một người công nhân trong một xí nghiệp may phải tăng ca đêm liên tục mà lương chỉ được tăng 20% nhưng chị vẫn reo mừng vì "may mắn quá, chưa mất việc, người ta mất việc hàng loạt".
Năm 2023 liệu có tốt đẹp thêm chút nào, thay đổi được gì cho người lao động hay không chứ năm 2022 là một năm quá kinh khủng đối với giới lao động, hầu hết thợ xây, phụ hồ hoàn toàn thất nghiệp trong gần một năm, đời sống lây lất với mô hình BAD, tức Bán Ăn Dần, trước đây tích cóp được chỉ vàng nào thì giờ cố gắng làm loa lấp chuyện gì đó kiếm vài đồng đi chợ, bám ruộng (nếu có) mà mua gạo, bám con heo, con gà mà sống, chỉ cần có chuyện hơi quan trọng thì phải bán nửa chỉ vàng, bán một chỉ vàng mà cầm hơi, vàng của người nghèo, mỗi chỉ chở cả tấn nước mắt.
Hơn 6300 người chết vì tai nạn giao thông trong năm qua, đây là con số thống kê của nhà nước, còn con số thực tế lại rất khác, bởi có một thứ qui luật ngầm trong nhân dân rất phổ biến là khi bị tai nạn giao thông, tốt nhất tự thương lượng, lỡ chết người chăng nữa cũng tự thương lượng, đừng dây dưa với công an và bảo hiểm, chỉ phiền toái, mất tiền. Nên chi con số thật, có lẽ nhiều hơn và điều khủng khiếp nhất vẫn là cảnh sát giao thông, dường như họ ngày càng lộ rõ gương mặt hung thần trên đường hơn là kẻ giữ trật tự giao thông, nơi nào có họ xuất hiện, nơi đó trở nên lộn xộn và rối rắm, dễ xảy ra tai nạn.
Hơn 130 người chết vì sốt xuất huyết, đây là con số chưa đầy đủ, nó cũng giống như con số chưa đầy đủ về số người chết vì Covid-19 trong hai năm dịch bùng phát. Bởi tại Việt Nam hiện nay, mọi con số báo chí đều là con số chính trị, con số thật không bao giờ được báo chí (nhà nước) công bố.
Cho đến lúc này, chính phủ Việt Nam vẫn cố chấp trong việc tiêm vaccine Covid-19 mặc dù kết quả tiêm trong suốt hai năm qua chỉ cho thấy không những việc tiêm chủng không mang lại giá trị sức khỏe, không chống hay ngăn ngừa được virus N_corona mà nó còn gây tác dụng phụ đến sức khỏe của người bị tiêm. Thế nhưng chính sách tuyên truyền ráo riết từ "vaccine ông ngoại" quần hùng tranh thực thiếu điều mẻ đầu sứt trán cho đến vaccine ế hàng hiện nay nhưng chính phủ vẫn liên tục tuyên truyền (kỳ thực là dùng chính sách bắt buộc với số đông nhân dân), kêu gọi "tiêm vaccine để đảm bảo sức khỏe".
Chưa năm nào lò Tổng Trọng lại cháy ngùn ngụt vì củi lớn như năm nay. Thế nhưng tình hình đất nước không thể cải thiện mà nó càng chao đảo hơn, bởi hầu hết những con cá mập, những ông lớn trong nền kinh tế Việt Nam bị bắt, điều này gây ảnh hưởng dây chuyền đến tình hình kinh tế xã hội. Và điều này cũng cho thấy rằng hình như nền kinh tế thị trường có gắn cái đuôi "định hướng xã hội chủ nghĩa" tại Việt Nam lâu nay đã mắc phải sai lầm trầm trọng, bằng chứng là nó đã dung túng quá nhiều sâu bọ, nó trở thành cái nôi của những thứ tội ác nấp sau gương mặt chính trị và nó càng đạo mạo bao nhiêu thì máu lạnh của nó càng mạnh bấy nhiêu.
Hình ảnh cảnh sát giao thông trấn áp, đánh đập người dân thấp cổ bé miệng ngày càng nhiều, mới đây nhất, trên Tiktok xuất hiện một đoạn clip dài gần một phút hình ảnh cảnh sát giao thông kẹp cổ, khóa sống và giật rút một người đàn ông được cho là thanh niên dân tộc thiểu số. Cú đòn này vô cùng hiểm ác, nó có thể gây chết người về sau do tổn thương cơ lưng, sống lưng và giãn tủy sống. Đây là đòn triệt đối phương mà giới võ lâm chỉ dùng duy nhất khi gặp giặc cướp hoặc kẻ xâm lăng. Nhưng anh cảnh sát nhân dân này đã dùng nó với ông chủ nhân dân của anh. Nguy cơ người thanh niên này khi về nhà sẽ bại xuội, chết dần chết mòn là khó tránh khỏi.
Hình ảnh quan lại đánh nhân dân, trước đây cũng có nhưng rõ ràng nó không được công khai, hay nói khác đi là nó phải qua nhiều lớp lưới lọc, một kiểu mượn tay kẻ khác để đánh hoặc mượn cớ mình bị hành hung để "tự vệ", nó khác xa hình ảnh một ông Hội Đồng tại Quảng Nam đã dùng gậy đánh một nữ nhân viên sân Golf đến bất tỉnh và cây gậy gãy đôi. Tuy nhiên, ông Dũng, kẻ đã đánh người vẫn nhơn nhơn tự đắc, vẫn chưa bị bất kì thứ kỉ luật thích đáng nào. Bản thân Dũng tự xin nghỉ một số chức vụ nhưng vẫn giữ nguyên cái chân Hội Đồng, không dừng ở đó, "ngài Hội Đồng Dũng" còn yêu cầu xử lý nghiêm những cơ quan báo chí hay phương tiện truyền thông nào loan tin ngài đã đánh gái gãy gậy, vì theo ngài, làm như vậy gây ảnh hưởng xấu đến hội đồng nhân dân. Thú thực một điều, chưa bao giờ trong lịch sử cận và hiện đại lại xuất hiện một con lợn lộng hành như ông Dũng, về mặt nhân cách và văn hóa ứng xử, rõ ràng ông Dũng ngu như lợn, về mặt quyền lực, ông lộng hành như lợn đực sổng chuồng, không hơn không kém.
Có thể nói rằng năm 2022 là năm lộ diện, quá nhiều gương mặt diễn trò đạo đức và ngồi trên ghế cao đầy tớ nhân dân, cho đến trước lúc bị bắt, hắn vẫn rao giảng đạo đức và sẵn sàng xoa đầu dạy đời cấp dưới, dạy đời nhân dân và thậm chí dạy đời cả nhân loại nếu có cơ hội về lòng trung thành, về nhân phẩm, về đạo đức, về giá trị làm người, về tự do… Cho đến lúc bị bắt, người ta mới hiểu rằng y/thị đã giết người, đã bóp nghẹt cuống họng đồng loại để làm giàu trong lúc mồm vẫn rao giảng đạo đức.
Năm 2022 đi qua một cách nặng nề và mệt mỏi, và hình như nếu chịu khó ngồi điểm lại, chưa có năm nào đi qua thanh thản tại xứ sở này. Bởi điều quan trọng nhất là cơ chế chính trị, không khí văn hóa và sinh quyển xã hội Việt Nam không những không có tự do mà còn đầy bóng tối đe dọa, đầy những thủ đoạn từ bên trên và đầy những cấm đoán dưới mức con người. Chính cái sinh quyển xã hội như vậy đã kéo mọi thứ trở nên nặng nề, mệt mỏi.
Và đặc biệt, trong nhân dân, chưa bao giờ tình hình nồi da xáo thịt trong từng ngõ ngách gia đình lại diễn ra kinh khủng như năm nay, bởi sau đại dịch, mọi thứ trì trệ, u tối, người ta dựa vào mô hình BAD (bán ăn dần), mà trong đời này có thứ gì bán ăn tốt hơn đất đai. Những cú bơm ảo, lũng đoạn thị trường của những con cá mập bất động sản và những cú cướp bóc trắng trợn của giới quan lại địa phương đã nhanh chóng đẩy không khí tranh đoạt vào tận ngóc ngách xã hội, người ta bất chấp tình nghĩa, bất chấp lý lẽ, bất chấp pháp luật, bất chấp tình người chỉ vì đất.
Hi vọng rằng năm 2023 đến, mọi thứ sẽ đỡ u tối, bớt xám xịt và dễ thở hơn !
Viết từ Sài Gòn
Nguồn : RFA, 24/12/2022