Ai là những con nợ khó đòi của TKV ?

Đông Đô, VNTB, 20/02/2023

Theo báo cáo tài chính hợp nhất của Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) công bố tháng 8/2022, TKV đang phải trả lãi vay khá lớn, trong 6 tháng năm 2022, mỗi ngày của tập đoàn này phải trả lãi vay lên đến 6,5 tỷ đồng.

Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam đang là chủ nợ của nhiều doanh nghiệp đình đám… 

Con số trên được coi là một thành tích về giảm nợ vay, vì ở báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2020, cho thấy lợi nhuận sau thuế 6 tháng của TKV "bốc hơi" 865 tỷ đồng, tương đương 43,6% so với 6 tháng đầu năm 2019. Tập đoàn phải "rút két" 9,2 tỷ đồng mỗi ngày để trả tiền lãi vay.

Nợ nần mang tính hệ thống dắt dây

Theo báo cáo hợp nhất của TKV, khoản phải thu khách hàng của tập đoàn này trong 6 tháng năm 2022 đã lên đến gần 12.700 tỷ đồng (tương đương 535.000 USD), tăng hơn 1.400 tỷ đồng so với tổng nợ phải thu đầu năm 2022. Trong đó hơn 11.170 tỷ đồng là khoản phải thu ngắn hạn, tăng hơn 1.300 tỷ đồng so với đầu năm 2022 ; khoản phải thu dài hạn là 1.500 tỷ đồng, tăng hơn 94 tỷ đồng so với đầu năm. Đáng chú ý, các con nợ của TKV hầu hết là doanh nghiệp điện than lớn.

Cụ thể, Công ty mua bán điện – Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) nợ khủng nhất lên đến với 2.900 tỷ đồng, Công ty Thép Formosa (Hà Tĩnh), Công ty TNHH Điện lực AES – TKV Mông Dương hơn 956,2 tỷ đồng, Nhiệt điện Mông Dương hơn 657 tỷ đồng, Nhiệt điện Hải Phòng hơn 481 tỷ đồng, Tổng Công ty Điện lực Dầu khí hơn 428,4 tỷ đồng, Thép Formosa Hà Tĩnh hơn 260,4 tỷ đồng…

Nợ khó đòi, tính đến hết 6 tháng năm 2022 khoản nợ này của TKV rất lớn, hơn 270 tỷ đồng, trong khi đó chỉ 7,3 tỷ đồng là khoản nợ khó đòi ngắn hạn 6-12 tháng, còn lại nợ khó đòi từ 1-3 năm là hơn 68 tỷ đồng, khoản nợ khó đòi trên 3 năm là hơn 194 tỷ đồng. Trong khi dự kiến thu hồi về chỉ đạt 37,6 tỷ đồng, trong đó khoản nợ khó đòi trên 3 năm dự kiến chỉ có thể thu hồi được hơn 820 triệu đồng.

Một chi tiết nữa ảnh hưởng đến tài chính của TKV là chi phí quản lý doanh nghiệp rất lớn 2.677 tỷ đồng, bình quân mỗi ngày TKV bỏ ra hơn 14,8 tỷ đồng cho chi phí quản lý doanh nghiệp.

Sao không xử lý sớm hơn ?

Hậu trường của những con số báo cáo tài chính như trên cần nhắc lại ở đây là từ quý cuối năm 2018, Thanh tra Chính phủ đã hoàn chỉnh hồ sơ về những sai phạm tài chính của TKV ; theo đó Công ty cổ phần Tập đoàn INDEVCO có dấu hiệu khai khống số lượng than thu hồi tại Đồi 908 để xuất khẩu hơn 2,8 triệu tấn than không có nguồn gốc hợp pháp, giá trị 32,5 triệu USD ; có dấu hiệu lợi dụng Hợp đồng số 30 để tiêu thụ than trái phép với số lượng lớn.

Tài liệu được gọi là "đề cương báo cáo" của Thanh tra Chính phủ đưa ra yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì xem xét, xử lý theo thẩm quyền 123,968 tỷ đồng. Chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp với TKV thu hồi về ngân sách nhà nước hơn 1.872 tỷ đồng và tiền sử dụng đất của 6.697.576 m2 nhà, đất ; TKV chủ trì, xem xét, xử lý theo thẩm quyền 4.564,994 tỷ đồng ; phối hợp với Bộ Công Thương chủ trì xem xét, xử lý theo thẩm quyền hơn 8.320 tỷ đồng.

Tài liệu nói trên cũng cho biết hội đồng quản trị, tổng giám đốc TKV và Tổng Công ty Khoáng sản (thời kỳ trước ngày 31/12/2005) đã quyết định chủ trương và quản lý quá trình thực hiện đầu tư tài chính thiếu cơ sở pháp lý và thực tiễn, vi phạm các quy định của pháp luật, buông lỏng quản lý khiến một số khoản đầu tư không hiệu quả, thua lỗ, mất vốn với giá trị rất lớn.

Đó là lãng phí, mất vốn 77,678 tỷ đồng tại Công ty Southern Mining Co., Ltd ; lỗ, mất vốn đầu tư 76,452 tỷ đồng tại Công ty cổ phần Vận tải thủy – Vinacomin ; nợ không có khả năng thu hồi 52,588 tỷ đồng tại Công ty cổ phần Đóng tàu Sông Ninh…

Đáng chú ý, Công ty Kim loại màu Thái Nguyên bảo lãnh không đúng thẩm quyền phải trả nợ thay Eximbank hơn 13,785 triệu USD ; việc đầu tư, thành lập Công ty cổ phần Crommit Cổ Định Thanh Hóa gây lãng phí số tiền hơn 436 tỷ đồng…

Ai chịu trách nhiệm cuối cùng về chính trị ?

Từ những con số ở trên cho thấy điều không nên lẫn trách, đó là vai trò của người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam, tương tự như chuyện ông Nguyễn Xuân Phúc đã "hồi tố" để từ chức Chủ tịch nước về những "trách nhiệm chính trị" ở nhiệm kỳ là Thủ tướng.

Trong vụ việc TKV đang được báo chỉ mổ xẻ hiện nay, rất tiếc là không ai dám công khai đặt vấn đề "trách nhiệm chính trị" tương tự như với ông Nguyễn Xuân Phúc.

Cụ thể là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, trong suốt thời gian từ khi thay thế tiền nhiệm Nông Đức Mạnh đến nay, suốt hơn 12 năm trời ấy, phải chăng với bảo thủ khăng khăng bằng được về một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, ông đã phạm sai lầm rất lớn là luôn giữ tham vọng sáng tạo ra quy luật khách quan, thay vì ông bình thường như nhiều lãnh đạo cao cấp khác, là hiểu biết trong vận dụng các quy luật khách quan để làm công cụ quản lý kinh tế, quản lý đất nước ?

Đông Đô

Nguồn : VNTB, 20/02/2023

************************

Trách nhiệm của cơ quan thuế trong chuyện lỗ khủng của tập đoàn than

Thạch Hãn, VNTB, 20/02/2023

74.000 tỷ đồng – hơn 3 tỷ USD, là số nợ của Tập đoàn Công nghiệp Than, Khoáng sản Việt Nam (TKV). Số nợ này lớn gấp 1,6 lần vốn sở hữu (45.000 tỷ đồng).

Khó hiểu là tuy nợ nần như vậy nhưng báo cáo kết quả hoạt động của năm 2021, lãnh đạo TKV cho rằng : "Năm 2021 được đánh giá là năm thành công nhất trong vòng 5 năm gần đây của tập đoàn, sản xuất kinh doanh tăng trưởng vượt bậc, lợi nhuận vượt kế hoạch giao, nộp ngân sách và chăm lo cho người lao động tốt hơn nhiều năm trước".

Lỗ lã vì tham nhũng tràn lan ?

Hơn nửa năm trước đó, từ ngày 20 đến 22-6-2022, Ủy ban kiểm tra Trung ương đã họp kỳ thứ 16. Thông cáo báo chí phát hành sau kỳ họp cho Ủy ban kiểm tra Trung ương nhận thấy Ban Thường vụ Đảng ủy TKV đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc ; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để Hội đồng thành viên, một số lãnh đạo tập đoàn và đơn vị cấp dưới vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của nhà nước trong sản xuất, kinh doanh, đầu tư một số dự án, trong quản lý, khai thác than tại tỉnh Quảng Ninh ; nhiều cán bộ, đảng viên bị xử lý kỷ luật, một số bị xử lý hình sự.

Những vi phạm nêu trên đã gây hậu quả nghiêm trọng ; ảnh hưởng xấu đến kết quả sản xuất, kinh doanh, đến uy tín của tổ chức Đảng và tập đoàn. Từ đó, Ủy ban kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo Ban Thường vụ Đảng ủy TKV các nhiệm kỳ 2015-2020, 2020-2025 và ông Lê Minh Chuẩn, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên.

Đến trung tuần tháng 2-2023, báo cáo tài chính hợp nhất 6 tháng đầu 2022 được công bố, TKV ghi nhận khoản nợ phải trả lên đến 74,4 ngàn tỷ đồng, trong đó nợ ngắn hạn là hơn 44,4 ngàn tỷ đồng, nợ dài hạn là hơn 30 ngàn tỷ đồng.

Hai khoản lớn nhất của TKV là nợ bạn hàng, hơn 12,6 ngàn tỷ đồng và vay thuê tài chính, hơn 30 ngàn tỷ đồng. Riêng các khoản vay thuê tài chính, TKV ghi nhận khoản nợ ngắn hạn hơn 11,8 ngàn tỷ đồng và hơn 26,2 ngàn tỷ đồng vay dài hạn. Nợ vay lớn khiến trong nửa đầu năm ngoái, TKV phải trả tới 1,1 ngàn tỷ đồng lãi suất vốn vay. Tính bình quân mỗi ngày, TKV phải trả tới hơn 6,5 tỷ đồng tiền lãi.

Vẫn theo báo báo, tổng tài sản của TKV tại thời điểm giữa năm 2022 là hơn 120 ngàn tỷ đồng, tăng nhẹ so với hồi đầu năm. Trong đó, tài sản ngắn hạn hơn 48 ngàn tỷ đồng, tài sản dài hạn hơn 72 ngàn tỷ đồng. Tiền và tương đương tiền hơn 7 ngàn đồng, chủ yếu đang được gửi ngân hàng. Doanh thu thuần đạt hơn 68,8 ngàn tỷ đồng, lợi nhuận trước và sau thuế đạt lần lượt hơn 2 ngàn tỷ đồng và hơn 1,6 ngàn tỷ đồng.

Đến ngày 30/6/2022, hàng tồn kho của TKV lên đến hơn 22,3 ngàn tỷ đồng, tăng 28% so hồi đầu năm. Chủ yếu là than thành phẩm chiếm hơn 11,4 ngàn tỷ đồng, nguyên vật liệu hơn 2,5 ngàn tỷ đồng, chi phi sản xuất kinh doanh dở dang hơn 4,3 ngàn tỷ đồng, hàng hóa hơn 2,4 ngàn tỷ đồng…

Trách nhiệm của cơ quan thuế vụ ?

Đến số nợ hiện tại thì không biết bao giờ tập đoàn này trả nổi. Trả không nổi thì ngân sách phải gánh, mà ngân sách chính là tiền thuế của người dân. Những lãnh đạo của tập đoàn chỉ bị kỷ luật với hình thức cảnh cáo đặt cạnh số nợ 74.000 tỷ đồng này quả là sự ấm ức mà người dân khó nuốt trôi.

Vấn đề ở đây cần thiết phải làm rõ về trách nhiệm của cơ quan thuế. Theo đó, Luật kế toán, ở Điều 5 "Yêu cầu kế toán" đã đưa ra 6 khoản cụ thể như sau :

"1. Phản ánh đầy đủ nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh vào chứng từ kế toán, sổ kế toán và báo cáo tài chính.

2. Phản ánh kịp thời, đúng thời gian quy định thông tin, số liệu kế toán.

3. Phản ánh rõ ràng, dễ hiểu và chính xác thông tin, số liệu kế toán.

4. Phản ánh trung thực, khách quan hiện trạng, bản chất sự việc, nội dung và giá trị của nghiệp vụ kinh tế, tài chính.

5. Thông tin, số liệu kế toán phải được phản ánh liên tục từ khi phát sinh đến khi kết thúc hoạt động kinh tế, tài chính, từ khi thành lập đến khi chấm dứt hoạt động của đơn vị kế toán ; số liệu kế toán kỳ này phải kế tiếp số liệu kế toán của kỳ trước.

6. Phân loại, sắp xếp thông tin, số liệu kế toán theo trình tự, có hệ thống và có thể so sánh, kiểm chứng được".

Các yêu cầu nghiệp vụ trên sẽ là căn cứ để cơ quan thuế tính toán các khoản thuế liên quan mà doanh nghiệp cần phải nộp. Vậy thì với chuyện lỗ lã ở TKV, cần câu trả lời là vì sao cơ quan thuế bằng trách nhiệm công vụ cũng như chính trị, họ không lên tiếng ngay từ đầu chuyện kinh doanh có các nghi vấn bất thường về lợi nhuận đó ?

Đảng cộng sản Việt Nam thường ví các tập đoàn kinh tế nhà nước là "nắm đấm" của nền kinh tế. Và giờ đây TKV tiếp bước vào danh sách những tập đoàn, tổng công ty nhà nước lỗ cả chục ngàn tỷ đồng chờ ngân sách giải cứu. Những "nắm đấm" này lo thân còn chưa xong, không khéo nền kinh tế lại bị phản đòn.

Trách nhiệm nếu xét đến tận cùng, theo Hiến định tại Điều 4, thì cụ thể người phải chấp nhận chịu mọi búa rìu chỉ trích, không ai khác hơn, đó là ông Nguyễn Phú Trọng – người đã làm Tổng bí thư suốt gần 3 nhiệm kỳ liên tiếp, và đó cũng là ngần ấy năm mà TKV thua lỗ chất chồng.

Thạch Hãn

Nguồn : VNTB, 20/02/2023