Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

08/05/2023

Chủ quyền Biển Đông : Philippines tìm đến Mỹ, Việt Nam tìm đến Tàu ?

Trần Đông A - Nguyễn Nam

Thy gì khi Philippines đt li ích quc gia lên đu ?

Trần Đông A, VOA, 08/05/2023

Chuyến thăm Washington va qua cho thy ông Marcos Jr. đã quyn biến như thế nào khi cp nht li ích quc gia trong "bình din đa chính tr" mi ti khu vc. Liu Đng cộng sản Vit Nam có rút ta được kinh nghim gì t chuyn này không ?

myphi1

Chuyến thăm chính thc Washington t 1/5 đến 4/5 ca ông Marcos Jr. là chuyến thăm cp nhà nước đu tiên ca mt Tng thng Philippines ti M trong hơn 10 năm qua.

Tha thun mi nht gia Philippines và Hoa k mang tính đnh hướng các nguyên tc phòng th trong bi cnh Tng thng Marcos Jr. va tuyên b, đt nước ông gi đây đang lâm vào tình trng "phc tp nht trên bình din đa-chính tr, và vì thế điu hoàn toàn t nhiên là Philippines quay sang mt nước mt nước duy nht đã được gn kết vi mình bng mt Hip ước quc phòng". Manila và Washington đã ký mt tha thun mi có tên gi"Hướng dn phòng th song phương". Văn kin đã được công b ngày 3/5 va qua nhm xác đnh c th hóa vai trò ca M trong "Hip ước phòng th chung" (Mutual Defense Treaty-MDT) ký t năm 1951, nhưng trong bi cnh Philippines mun làm sáng rõ hơn khi liên minh đc bit gia hai nước bước vào k nguyên mi.

Ti sao phi có hướng dn mi ?

Chuyến thăm chính thc Washington t 1/5 đến 4/5 ca ông Marcos Jr. là chuyến thăm cp nhà nước đu tiên ca mt Tng thng Philippines ti M trong hơn 10 năm qua. Đây cũng là cuc gp mi nht trong hàng lot cuc gp cp cao gn đây mà Philippines đã tiến hành vi các nhà lãnh đo M và Trung Quc, nhng cường quc đang cnh tranh nhau quyết lit đ giành li thế chiến lược trong khu vc n Đ Dương Thái Bình Dương t do và rng m (FOIP). Theo hãng tin Reuteurs, mc dù Hoa Kỳ đã trn an Philippines rng, quan h đi tác quc phòng ca h là "vng như thép", nhưng Manila li lp lun rng, mt Hip ước có tui đi 7 thp k thì cn phi được cp nht đ phn ánh môi trường an ninh toàn cu đã hoàn toàn thay đi.

Văn bn "hướng dn phòng th song phương" được b Quc Phòng M va công b hôm 3/5 nêu rõ rng, nhng cam kết phòng th chung s được vn dng trong trường hp mt trong hai đng minh b tn công quân s "bt k đâu trên Bin Đông". Mt chi tiết khác được đưa vào văn kin là gi đây các tàu tun duyên cũng thuc đi tượng được bo v bi Hip ước MDT. Đim đáng chú ý khác là văn kin hướng dn ghi nhn hai bên cn phi phi hp vi nhau đ đi phó vi "cuc chiến tranh không cân xng, chiến tranh hn hp và các chiến thut vùng xám". Thut ng quân s "chiến thut vùng xám" thường được M s dng đ ch vic Trung Quc dùng các phương tin phi quân s như tàu tun duyên hay các đi tàu cá nhm khng đnh nhng đòi hi lãnh th trong vùng Bin Đông. Chiến thut này bao gm c nhnghành đng phong ta, hăm da hay nhng bin pháp gây ri các hot đng đánh bt cá hay thăm dò khai thác tài nguyên ca đi phương.

S dĩ Philippines yêu cu M phi cp nht vào thi đim hin nay vì căng thng vi Trung Quc ngày càng gia tăng gn đây. Tháng trước, Philippines đã cáo buc lc lượng bo v b bin Trung Quc thc hin "các thao tác nguy him" và "chiến thut hung hăng" cn tr cuc tun tra ca các lc lượng bo v b bin Philippines gn Bãi C Mây là rn san hô do mt lc lượng hi quân nh ca Philippines chiếm gi và nm cách b bin Philippines 105 hi lý (195 km). Vào tháng 2 trước đó, Philippines cho biết mt tàu Trung Quc đã chiếu tia laser cp đ quân s vào mt trong các tàu tiếp tế ca hi quân nước này trong cùng khu vc. Philippines và mt s nước láng ging trong nhng năm gn đây đã t cáo v hành vi ca lc lượng bo v b bin và ngư dân Trung Quc, sau khi các tàu nh hơn b đâm, chn hoc bn bng vòi rng. Trung Quc, nước tuyên b ch quyn đi vi các đo, rn san hô và vùng bin cách b bin ca h nhng 1.500 km, k c trong vùng đc quyn kinh tế ca năm quc gia láng ging, thường cáo buc cá c tàu khác khiêu khích hoc xâm phm.

Hành đng trong khuôn kh pháp lý

Biết được các tình hung mà Hoa K buc phi can thip theo MDT có th là mt bin pháp ngăn chn khiến Bc Kinh phi suy nghĩ li v mt s chiến lược Bin Đông đ tránh đi đu vi các lc lượng Hoa K, bao gm c cách hành x ca lc lượng bo v b bin nước này. Nhưng Trung Quc cũng có th s dng các tàu ca mình đ kim tra các gii hn trong cam kết quc phòng ca Hoa K và c gng làm suy yếu liên minh, đt Washington vào mt v trí khó x khi h có th min cưỡng can thip do lo ngi v s leo thang hoc tính toán sai lm. Mt s nhà phân tích đã lp lun rng Philippines và Hoa K được phc v tt hơn bi mt Hip ước phòng th chung ít mơ h hơn. Các hướng dn này là ln đu tiên k t khi "Hip ước phòng th chung" (MDT) được ký kết t năm 1951 và tuân theo hàng lot các phn đi ngoi giao ca Philippines trong năm qua v điu mà nước này gi là các hành đng và mi đe da "hung hăng" ca Trung Quc đi vi l c lượng bo v b bin ca nước này.

"Hướng dn phòng th" dài 6 trang đã được nht trí ti Washington hôm 3/5 sau các n lc mi dưới thi Tng thng Ferdinand Marcos Jr. nhm cp nht "Hip ước phòng th chung" (MDT) vi Hoa K, vào thi đim căng thng gia tăng và đi đu trên bin vi Trung Quc. Các hướng dn cho biết các cam kết ti Hip ước song phương s được vin dn nếu mt trong hai bên b tn công c th Bin Đông và nếu các tàu tun duyên là mc tiêu. Nó cũng được cp nht đ bao gm các tham chiếu đến các hình thc chiến tranh hin đi. Cùng vi MDT, vi "Tha thun các lc lượng thăm viếng" (VFA) ký năm 1998 và "Tha thun hp tác quc phòng tăng cường (EDCA) ký năm 2014, tt c to thành mt khuôn kh pháp lý vng chc đ Philippines t nay sn sàng đi phó vi "các mi đe da có th phát sinh trong mt s lĩnh vc bao gm đt lin, trên bin, trên không, vũ tr và không gian mng và dng chiến tranh bt đi xng, kết hp và bt thường và chiến thut vùng xá m, các hướng dn vch ra mt hướng đi đ xây dng kh năng tương tác trong c các lĩnh vc thông thường và phi thông thường",theo tuyên b t Lu Năm Góc.

Trông người mà ngm đến ta

Nhng thành tu Tng thng Marcos Jr. gt hái được nhng qua trên đt M va to bước ngot thc cht, va mang ý nghĩa biu tượng. Gii quan sát Vit Nam nói mt cách khách quan nhìn mà thèm. Tt nhiên, không ai li đi so sánh Philippines vi Vit Nam.

"Trông người đng ngm đến ta

Mt dy mt mng biết là có nên ?"

(Ly Kiu)

Gii cm quyn c hai x hn nhiên lúc nào cũng tuyên b, đt li ích quc gia lên hàng đu trong chính sách đi ngoi. Nhưng kết qu thì như đang thy.Nh xã hi có đa nguyên nên Marcos Jr. lên cm quyn đã gn như đo ngược chính sách ca người tin nhim, ưu tiên đi vi li ích quc gia ch không đt bo v Đng lên đu, nên ông đã có ngay gii pháp cho h sơ hóc búa liên quan đến vn đ Bin Đông. Vit Nam trong khi đó, vn như "gà mc tóc" trong vn đ nâng cp i tác chiến lược" vi Hoa K. Thông thường, không nhà cm quyn nào ngoài ming, không mnh mm nói là chng nô dch ca ngoi bang. Nhưng chng xâm lược đ ri li đt ách nô dch y lên đu lên c người dân, không cho "dân m ming", khác xa vi chng ngoi bang vì li ích quc gia dân tc !

Điu ngc nhiên là chính Tp chí "Quc phòng Toàn dân" ngay trước khi Marcos Jr. trúng c đã có tiên lượng khá chính xác v các bước đi ngon mc trên chính trường Philippines.T báo đánh giá rng, "trong bi cnh M đang trin khai mnh m chiến lược "n Đ Dương Thái Bình Dương t do và rng m" (FOIP) thì vic quan h hai nước tr li nng m như trước có ý nghĩa rt ln…".3

Lượng đnh này đáng quan tâm, vì gia Philippines và Vit Nam, mi đe da t Trung Quc đi vi đc lp, ch quyn, toàn vn lãnh th đi vi mi nước gn như ging ht nhau. Điu khác nhau đây là gì ? Vit Nam "ngm b hòn làm ngt" còn Philippines thì quyết "sánh vai" cùng thi đi. Nhng ngày Tng thng Marcos "tung hoành ngang dc" ti Washington, ngi Hà Ni nghe Bí thư Trung ương Đng Trương Th Mai "t tê" vi Tp Cn Bình v "16 ch" và "4 tt" mà nu c diu !

Trong khi đó, ti Trung tâm Nghiên cu chiến lược và quc tế (CSIS) th đô Washington, Tng thng Marcos Jr. cho rng, hin là thi đim đ nâng cp mi quan h song phương Philippines Hoa Kỳ nhm góp phn ứng phó nhanh hơn vi nhng thách thc hin ti ngày đang ni lên. Ông Marcos cũng đề cập tha thun mà ông ký hi đu năm nay cho phép quân đi M tiếp cn thêm 4 căn c quân sự ti Philippines, ngoài 5 căn c đã được ch đnh trước đó theo "Tha thun hp tác quc phòng tăng cường" (EDCA). Nhà lãnh đạo Philippines nêu rõ việc cho phép quân đi M tiếp cn nhiu căn c quân s hơn Philippines không nhm mc đích s dng cho hành đng tn công bt k quc gia nào. Nhưng trong nhng ngày trên đt M,ông Marcos cũng chng du diếm, các căn c này s hu hiu trong trường hp Đài Loan b tn công.

Trần Đông A

Nguồn : VOA, 08/5/2023

********************************

Phép thử đối với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng

Nguyễn Nam, VNTB, 04/05/2023

Philippines tìm đến Mỹ – đối tác hiệp ước duy nhất của Manila – trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng là "điều tự nhiên" – Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr.

myphi2

Philppines tìm đến Mỹ - Việt Nam tìm đến Tàu ?

Liệu Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ rút ra bài học gì ở chuyến thăm chính thức của Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đến Mỹ từ ngày 1-5 vừa qua ?

Nhiều phát biểu của ông Marcos trong chuyến thăm lần này đã nhấn mạnh lập trường không để đất nước bị "lợi dụng trở thành bàn đạp quân sự", chỉ "làm việc vì hòa bình", và cuối cùng sẽ chỉ dựa vào Hiệp hội ASEAN vốn được Mỹ ủng hộ trở thành lãnh đạo chủ chốt ở khu vực.

Điều này không chỉ cho thấy lập trường quyết đoán của Manila, mà còn giúp nhận diện ba bước triển khai nhằm giảm phụ thuộc, tăng khả năng điều phối chủ động của họ, mà bước thứ nhất chính là sự cân bằng chủ động ảnh hưởng giữa Mỹ và Trung Quốc ở các lĩnh vực an ninh nhạy cảm của Philippines.

Tin tức từ báo chí nước ngoài cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã khẳng định với người đồng cấp Philippines – ông Ferdinand Marcos Jr. về cam kết "sắt thép" của Washington trong việc bảo vệ đồng minh Philippines, "Mỹ vẫn giữ cam kết bảo vệ Philippines, bao gồm cả Biển Đông" – ông Biden nói.

Ông Biden đưa ra phát biểu nhân chuyến thăm của ông Marcos đến Nhà Trắng – chuyến thăm đầu tiên của một lãnh đạo Philippines sau 10 năm. Chuyến thăm diễn ra vài ngày sau các vụ va chạm giữa lực lượng hải quân Philippines và lực lượng hải quân Trung Quốc trên Biển Đông.

Hai nhà lãnh đạo đã ra một tuyên bố chung, theo đó nhắc lại rằng bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào nhằm vào các lực lượng Philippines ở Thái Bình Dương (kể cả ở Biển Đông) sẽ dẫn đến các phản ứng của Mỹ dựa Hiệp ước phòng thủ chung Mỹ – Philippines năm 1951.

Tuyên bố cũng khẳng định tầm quan trọng của việc "duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan như một yếu tố không thể thiếu đối với an ninh và thịnh vượng toàn cầu".

Hai nhà lãnh đạo cũng bày tỏ mong muốn thiết lập các cơ chế hợp tác với Nhật và Úc.

Nói về chuyến thăm, ông Marcos cho biết việc Philippines tìm đến Mỹ – đối tác hiệp ước duy nhất của Manila – trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng là "điều tự nhiên".

Với quan điểm chính trị như trên, nên ở bước thứ hai, Philippines đang hoàn thiện dần mạng lưới viễn thám theo chiến thuật "răn đe bằng cách phát hiện".

Trước đây, Philippines củng cố mạng lưới giám sát viễn thám vệ tinh với dịch vụ vệ tinh NovaSAR-1 có liên kết với cơ sở dữ liệu toàn cầu của Trung tâm quan sát Trái đất của Tổ chức Nghiên cứu công nghiệp và khoa học khối thịnh vượng chung (CSIRO) có trụ sở tại Úc. Cùng với bốn hệ thống radar giám sát đường không tầm xa Horizon 2 – ASRS sẽ được Nhật Bản xuất khẩu và chương trình hợp tác sử dụng không gian để nhận thức lĩnh vực hàng hải với Mỹ vừa thiết lập, mạng lưới viễn thám do Philippines điều phối sẽ được kiện toàn.

Ở bước cuối cùng, các cơ chế do Philippines cùng điều phối sẽ được mở rộng.

Sự xác nhận quá trình cùng thiết lập các cơ chế hợp tác ba bên Mỹ – Phi – Nhật, Mỹ – Phi – Úc trong tuyên bố chung sau cuộc gặp thượng đỉnh đã định hình sự mở rộng của nhóm cơ chế hợp tác ba bên mà ban đầu Philippines chỉ xây dựng giữa các nước nhỏ – như tam giác tuần tra chung ở biển Sulu giữa Philippines – Indonesia – Malaysia.

Philippines hôm 28-4 đã cáo buộc Lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc có "chiến thuật hung hăng" khi các tàu của Bắc Kinh áp sát tàu tuần tra Philippines (có chở theo phóng viên quốc tế) trên Biển Đông (tại khu vực cách bờ biển Philippines 105 hải lý).

Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng các tàu Philippines đã xâm phạm vào vùng biển của Trung Quốc và thực hiện các động thái khiêu khích có chủ ý. Bắc Kinh cáo buộc các hành động của phía Philippines "mang tính khiêu khích và có tính toán từ trước" nhằm "gây xích mích, đỗ lỗi cho Trung Quốc và thổi phồng vụ việc".

Bộ Ngoại giao Việt Nam xác nhận, "Việt Nam thu xếp chuyến thăm Mỹ của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng" trong thời gian tới.

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 04/05/2023

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Trần Đông A, Nguyễn Nam
Read 287 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)