HRW : "Blogger Huy Đức bị bắt giữa đợt đàn áp nhân quyền đang gia tăng" ở Việt Nam
RFI, 08/06/2024
Sáng 08/06/2024, Bộ Công an Việt Nam thông báo chính thức vụ bắt Osin Huy Đức (tên thật Trương Huy San) và luật sư Trần Đình Triển, trưởng Văn phòng Luật sư Vì dân, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội, và ra quyết định khởi tố vụ án "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân". Hai tổ chức Quan sát Nhân Quyền (HRW) và Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) đã yêu cầu trả tự do cho nhà báo độc lập.
Hình ảnh nhà báo độc lập Huy Đức ngày 10/04/2021. © AFP
Trong thông cáo tối 07/06, tổ chức Quan sát Nhân quyền Human Rights Watch (HRW) kêu gọi "chính quyền Việt Nam hủy bỏ mọi cáo buộc đối với ông" Huy Đức và chỉ trích "chính quyền đã để 7 ngày mới thông báo với gia đình Huy Đức về việc bắt giữ và tạm giam ông, trên thực tế là buộc ông bị mất tích, gây ra nhiều quan ngại về sự an nguy của ông. Kể từ khi bị tạm giữ, cả luật sư và gia đình ông đều chưa được phép gặp ông".
Ông Trương Huy San, bút danh Osin Huy Đức, bị công an ở Hà Nội câu lưu ngày 01/06/2024. Bà Patricia Gossman, phó giám đốc Ban Á Châu của tổ chức Quan Sát Nhân Quyền, cho rằng "với việc bắt giữ Huy Đức một cách sai trái, nhà cầm quyền Việt Nam đang nhắm vào một trong những nhà báo dũng cảm và nhiều ảnh hưởng nhất Việt Nam", "Bắt giữ một nhà báo vì ông ta viết bài phê phán chỉ thể hiện rằng chính quyền Việt Nam đang càng ngày càng rời xa dân chủ và pháp quyền".
Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF), được AFP trích dẫn, cũng ra thông cáo kêu gọi trả tự do ngay lập tức nhà báo blogger Huy Đức. Ông Cédric Alviani, giám đốc phụ trách châu Á-Thái Bình Dương của RSF nhấn mạnh "những bài viết của nhà báo độc lập Huy Đức là một nguồn thông tin vô giá cho phép người Việt Nam tiếp cận những thông tin (khác với) thông tin bị chế độ Hà Nội kiểm duyệt".
Blogger Huy Đức có hơn 350.000 người theo dõi trên Facebook. Từ năm 2020, ông viết hàng loạt bài về chính trị và xã hội ở Việt Nam, kể cả các vấn đề môi trường như nạn phá rừng. Theo HRW, "những bài đăng trên Facebook mới nhất trước khi ông bị bắt cảnh báo về hàng loạt mối nguy trước tình trạng tập trung quyền lực về Bộ Công an Việt Nam vốn nhiều tai tiếng về bàn tay đàn áp, do ông Tô Lâm, tân chủ tịch nước, lãnh đạo trước đó".
Nguồn : RFI, 08/06/2024
*************************
Việt Nam thừa nhận việc bắt nhà báo Huy Đức và luật sư Trần Đình Triển
RFA, 07/06/2024
Cơ quan An ninh điều tra thuộc Bộ Công an Việt Nam vào ngày 7/6 cho biết đã ra quyết định khởi tố và bắt tạm giam nhà báo Trương Huy San và luật sư Trần Đình Triển- Trưởng Văn phòng Luật sư Vì dân thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội.
Nhà báo độc lập Trương Huy San / Huy Đức (trái) và Luật sư Trần Đình Triển (phải) - VOV
Cả hai bị cáo buộc tội "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo khoản 2, Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam.
Cụ thể hai người bị cáo buộc đăng tải những bài viết bị cho phạm vào điều luật vừa nêu.
Như tin đã loan, trước khi Cơ quan An ninh điều tra thuộc Bộ Công an thừa nhận việc bắt hai ông Trương Huy San và Trần Đình Triển, cư dân mạng đã lên tiếng về biện pháp này.
Hai tổ chức theo dõi nhân quyền là Phóng viên Không Biên giới (RSF) và Bảo vệ Ký giả (CPJ) dẫn nhiều nguồn tin xác nhận biện pháp bắt giữ đối với nhà báo độc lập Trương Huy San, bút danh Huy Đức ; và kêu gọi trả tự do ngay cho ông này, hủy bỏ những cáo buộc đưa ra.
Ông Trương Huy San năm nay 62 tuổi, quê Hà Tĩnh. Ông là một cựu chiến binh tham gia cuộc chiến biên giới phía Tây Nam. Ông từng làm việc cho các báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Diễn Đàn Doanh nghiệp, Nông thôn Ngày nay, Sài gòn Tiếp thị.
Vào năm 2012, 2013 ông tham gia tu nghiệp tại Đại học Havard, Hoa Kỳ.
Luật sư Trần Điình Triển còn là Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội với hơn 40 năm hành nghề luật ở Việt Nam.
Nguồn : RFA, 07/06/2024
****************************
Các tổ chức nhân quyền quốc tế kêu gọi trả tự do cho Huy Đức
VOA, 07/06/2024
Nhà báo Huy Đức bị bắt giam, khởi tố
Các tổ chức Bảo vệ Ký giả, Ân xá Quốc tế và Văn bút Mỹ đã lên tiếng kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam thả tự do cho nhà báo nổi danh Trương Huy San cũng như xóa bỏ mọi cáo buộc đối với nhà báo có bút danh Huy Đức sau khi ông cho đăng tải những bài viết về tình trạng bất ổn chính trị hiện tại của đất nước.
Các tổ chức nhân quyền, gồm CPJ, RSF và PEN America, đã lên tiếng kêu gọi Việt nam minh bạch về hành tung của nhà báo Huy Đức cũng như trả tự do cho ông.
Những lời kêu gọi này được đưa ra ngay trước khi tờTuổi Trẻ cho biết cơ quan an ninh điều tra đã khởi tố và bắt tạm giam cựu nhà báo Trương Huy San hôm 7/6. Bộ Công an được tờ báo này dẫn lời nói rằng họ ra quyết định khởi tố vụ án "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" xảy ra tại Hà Nội và các tỉnh, thành phố đối với ông Huy Đức.
Một ngày trước khi có thông báo của Bộ Công an, ông Shawn Crispin, đại diện cấp cao khu vực Đông Nam Á của Tổ chức Bảo vệ Ký giả (CPJ) nói trong mộtthông báo rằng "Chính quyền Việt Nam cần ngay lập tức tiết lộ nơi họ đang giam giữ nhà báo Trương Huy San và trả tự do cho ông vô điều kiện".
Trước khi bị bắt, nhà báo Huy Đức đăng tải những bài viết chỉ trích gay gắt và trực diện hai nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam – Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Tô Lâm, người được bổ nhiệm vào chức vụ này hôm 22/5 sau khi dẫn dắt Bộ Công an.
Theo Tuổi Trẻ, kết quả điều tra ban đầu của Công an xác định ông Huy Đức đã có hành vi vi phạm pháp luật khi đăng các bài viết trên mạng xã hội Facebook xâm phạm lợi ích của Nhà nước và các tổ chức, cá nhân. Cơ quan điều tra an ninh cũng cho biết rằng họ đã bắt giữ và khởi tố Luật sư Trần Đình Triển của Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội với cùng tội danh theo Điều 331 Bộ luật Hình sự.
Theo cơ quan này được Tuổi Trẻ trích dẫn, nhà báo Huy Đức và Luật sư Triển "đã thành khẩn khai báo, chấp hành các quy định tại nơi giam giữ".
Bộ Công an không cho biết họ bắt ông Huy Đức khi nào nhưng nhà văn Trần Thanh Cảnh cho VOA biết hôm 6/6 rằng ông Huy Đức đã không đến tham dự buổi mạn đàm mà ông dự kiến là diễn giả ngày 1/6. Theo ông Cảnh, những người bạn và người dân sống cùng tòa nhà của ông Huy Đức ở Long Biên, Hà Nội, chứng kiến lực lượng của nhà chức trách đến khám nhà và đưa nhà báo này đi cùng ngày hôm đó.
Trang Facebook có hơn 350.000 người theo dõi của ông Huy Đức đã bị gỡ xuống kể từ khi ông bị bắt.
Trong các bài viết được đăng trên trang Facebook cá nhân, ông Huy Đức, tác giả cuốn sách được xuất bản từ Mỹ "Bên Thắng Cuộc", cho rằng sự phát triển của Việt Nam không thể dựa trên sự sợ hãi và lưu ý đến vai trò Bộ trưởng Công an lâu năm của ông Tô Lâm.
Theo CPJ, ông Tô Lâm được nhiều người coi là ứng cử viên để thay thế ông Trọng, 80 tuổi, ở vị trí lãnh đạo hàng đầu khi nhiệm kỳ 5 năm thứ 3 chưa có tiền lệ của tổng bí thư Đảng kết thúc vào năm 2026.
"Các bài viết của nhà báo độc lập Huy Đức là nguồn thông tin vô giá giúp công chúng Việt Nam tiếp cận những thông tin bị chế độ Hà Nội kiểm duyệt", ông Cedric Alviani, giám đốc Văn phòng Châu Á của Ân xá Quốc tế (RSF), nói trongthông cáo đưa ra hôm 7/6. "Chúng tôi kêu gọi chính quyền Việt Nam thả ngay nhà báo này và phục hồi lại trang Facebook của ông".
RSF nhận định rằng, ông Huy Đức là một nhà báo kỳ cựu sinh năm 1962, từng làm việc cho nhiều tờ báo hàng đầu của Việt Nam, nơi ông vạch trần hành vi lạm dụng quyền lực của các quan chức hàng đầu trước khi ông bị cho thôi việc vào năm 2009 vì những bài viết mang tính chỉ trích.
Sau đó, ông Huy Đức tiếp tục đăng các bài viết độc lập về chính trị Việt Nam trên trang blog và mạng xã hội của mình, gồm Facebook, trước khi nhận học bổng Nieman để theo học tại Đại học Harvard vào năm 2012-2013.
Tổ chức Văn bút Mỹ (PEN America) cũngđưa ra quan ngại về thông tin ông Huy Đức bị các nhà chức trách bắt giữ hôm 1/6. Trong một tuyên bố đưa ra hôm 5/6, tổ chức này nói họ "quan ngại rằng ông Trương Huy San có thể bị nhắm tới vì những bài viết chỉ trích chính phủ Việt Nam". Tổ chức có trụ sở ở New York chuyên cổ vũ cho tự do ngôn luận kêu gọi các nhà chức trách Việt Nam minh bạch về việc bắt giữ ông Huy Đức.
"Không thể buộc tội Trương Huy San vì quyền tự do ngôn luận", PEN America nói.
Còn ông Crispin của CPJ kêu gọi Việt Nam "phải ngừng đối xử với các nhà báo như tội phạm và trả tự do cho tất cả các thành viên báo chí bị giam giữ oan trái".
VOA đã gửi yêu cầu bình luận tới Bộ Ngoại giao về những lời kêu gọi của các tổ chức nhân quyền trên.
Theo RSF, từ năm 2016, Tổng bí thư Trọng đã đẩy mạnh đàn áp quyền được thông tin trong nước. Tổ chức có trụ sở ở Paris của Pháp cho rằng các nhà báo chỉ trích chế độ thường xuyên bị buộc tội "tuyên truyền chống nhà nước" hoặc "lợi dụng các quyền tự do dân chủ" và có thể bị kết án lên tới 20 năm tù. Năm 2021, nhà báo nổi danh Phạm Đoan Trang, người đạt giải tự do báo chí của RSF, bị kết án 9 năm tù vì tội "tuyên truyền chống nhà nước".
Việt Nam bị xem là một trong những quốc gia bỏ tù nhiều nhà báo nhất thế giới, với ít nhất 19 người viết báo đang bị giam sau xong sắt tính đến ngày 1/12/2023, theo cuộc điều tra nhà tù toàn cầu hàng năm của CPJ. Quốc gia Đông Nam Á này bị xếp thứ 174/180 các quốc gia và vùng lãnh thổ trên Bảng Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới 2024 của RSF.
(Bản tin được cập nhật với tuyên bố của Bộ Công an về việc bắt giữ nhà báo Huy Đức và Luật sư Trần Đình Triển)
Nguồn : VOA, 07/06/2024
****************************
RSF : nhà báo độc lập Trương Huy San bị chế độ bắt
RFA, 07/06/2024
Tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF) vào ngày 7/6 ra thông cáo nói rõ nhà báo độc lập và bình luận gia chính trị Trương Huy San, bút danh Huy Đức, đã bị an ninh bắt đi tại Hà Nội hôm 1/6.
Nhà báo Trương Huy San (Huy Đức) - Facebook Truong Huy San
RSF có các nguồn tin về biện pháp bắt giữ diễn ra chỉ ít ngày sau khi nhà báo Huy Đức cho đăng những bài viết nói về tình trạng hỗn loạn chính trị hiện nay của Việt Nam.
Giám đốc Văn phòng Châu Á-Thái bình dương của RSF, Cédric Alviani, phát biểu : "Những bài viết của nhà báo độc lập Huy Đức là nguồn thông tin vô giá cho phép công chúng tiếp cận những tin tức bị chế độ Hà Nội kiểm duyệt. Chúng tôi kêu gọi cơ quan chức năng Việt Nam trả tự do ngay cho nhà báo này và khôi phục lại trang Facebook của ông ta".
RSF nhắc lại vào ngày 1/6, nhà báo Huy Đức không thể có mặt tại một hội thảo mà ông sẽ có phát biểu. Tài khoản Facebook có 350.000 người đăng ký của ông cũng bị sập kể từ khi ông biến mất. Cho đến nay, chế độ vẫn chưa đưa ra thông báo nào xác nhận việc bắt giữ ông ta.
Ông Trương Huy San là một cựu quân nhân sinh năm 1962, ông từng cộng tác với nhiều tờ báo hàng đầu của Việt Nam và có những bài viết vạch trần tình trạng lạm dụng quyền hành của quan chức ; ông bị cho thôi việc năm 2009 do lời lẽ chỉ trích của ông.
Sau đó ông chuyên viết những bài về chính trị Việt Nam đăng trên blog và mạng xã hội như Facebook.
Hồi năm 2012, ông cho ra đời cuốn "Bên Thắng cuộc" trình bày lịch sử chính trị Việt Nam gần đây.
Kể từ năm 2016, Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng cho tang cường đàn áp quyền thông tin tại Việt Nam ; những nhà báo chỉ trích chế độ thường bị cáo buộc tội phát tán tài liệu "tuyên truyền chống nhà nước" hay "lợi dụng các quyền tự do dân chủ" với mức án cao nhất lên đến 20 năm tù giam.
Vào năm 2021, nhà báo và nhà văn nổi tiếng Phạm Đoan Trang, người từng được RSF trao giải tự do báo chí, bị kết án 9 năm tù theo cáo buộc "tuyên truyền chống Nhà nước".
Việt Nam xếp hạng 174 trên 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, thuộc nhóm chót bảng về Chỉ số Tự do Báo chí năm 2024 của RSF ; và cũng là một trong những nước tệ hại nhất thế giới về giam cầm nhà báo.
Nguồn : RFA, 07/06/2024
***************************
CPJ kêu gọi Việt Nam minh bạch hóa về trường hợp nhà báo nổi tiếng Trương Huy San
RFA, 06/06/2024
Cơ quan chức năng Việt Nam phải tiết lộ địa điểm hiện nay của nhà báo độc lập Trương Huy San, trả tự do và hủy bỏ mọi cáo buộc sắp tới đối với ông này.
Nhà báo Trương Huy San (Huy Đức) - Facebook Truong Huy San
Từ Bangkok, Tổ chức Bảo vệ Phóng viên CPJ ra kêu gọi như vừa nêu ngày 6 tháng 6.
Đại diện cấp cao của CPJ tại Đông Nam Á, ông Shawn Crispin, nói rõ: "Cơ quan chức năng Việt Nam phải tiết lộ ngay lập tức nơi đang cầm giữ nhà báo Trương Huy San và trả tự do vô điều kiện cho ông này. Việt Nam phải chấm dứt đối xử với các nhà báo như tội phạm và trả tự do cho tất cả những thành viên báo chí bị bỏ tù một sách sai trái".
CPJ dẫn nhiều nguồn tin loan rằng ông Trương Huy San - một nhà bình luận chính trị nổi tiếng và là một tác giả viết với bút danh Huy Đức hay Osin - bị Công an bắt vào ngày 1/6 tại Hà Nội khi ông đang đi đến một cuộc gặp dự kiến có lời phát biểu; nhà của ông cũng bị khám xét.
Tổ chức này dẫn bản tin của BBC hôm 4/6 nói gia đình ông San không biết được địa điểm và tình trạng pháp lý của ông, CPJ cũng không có được thông tin gì của ông Trương Huy San tính đến thứ năm, ngày 6 tháng sáu.
CPJ dẫn ba nguồn tin cho biết trước khi bị bắt ít ngày, trên trang Facebook cá nhân có 350.000 người theo dõi, ông Trương Huy San viết bình luận chỉ trích chính trị Việt Nam ; rồi vào ngày 2/6 trang này bị đóng mà không rõ lý do.
Bình luận của ông San nói về hai lãnh đạo cộng sản hiện nay là Tổng bí thư lâu năm Nguyễn Phú Trọng và ông Tô Lâm - người vào ngày 22/5 được chỉ định làm Chủ tịch nước sau khi được Đảng tiến cử.
Ông Trương Huy San lập luận rằng phát triển của Việt Nam không thể dựa trên sự sợ hãi và nêu ra vai trò dài lâu của ông Tô Lâm trong cương vị Bộ trưởng Công an.
Bản thân ông Tô Lâm được nhiều người cho là ứng viên thay thế cho ông Nguyễn Phú Trọng đã 80 tuổi trong vị trí chính trị đứng đầu Việt Nam khi ông Trọng chấm dứt nhiệm kỳ Tổng bí thư đảng lần thứ ba vào năm 2026.
Bộ Công an Việt Nam chưa trả lời thư điện tử yêu cầu bình luận của CPJ về trường hợp của nhà báo Trương Huy San như vừa nêu.
CPJ nhắc lại ông Trương Huy San viết về nạn tham nhũng và cải tổ chính trị tại Việt nam cho nhiều báo hàng đầu và có một trang blog với nhiều người theo dõi trước khi ông nhận được học bổng Nieman để học tại Đại học Harvard, Hoa Kỳ vào năm 2012 - 2013.
Việt Nam là quốc gia bỏ tù nhiều nhà báo hàng thứ năm trên thế giới. Thống kê thường niên của CPJ cho thấy tính đến ngày 1/12/2023, có ít nhất 19 nhà báo đang bị giam tù tại Việt Nam.
Nguồn : RFA, 06/06/2024