Với Tổng thống Trump, Hà Nội phải kết thúc kỷ nguyên lập lờ thương mại
Nam Việt, RFA, 02/12/2024
Việc Tổng thống Donald Trump trở lại cầm quyền, đã dấy lên một bài tính đầy lo lắng với Hà Nội, là làm sao để dứt được tình trạng hàng hóa Trung Quốc đi qua cửa Việt Nam để vào Mỹ, mà vốn trước đây, tình đồng chí và thế anh em hàng dưới đã buộc Việt Nam chấp nhận, bên cạnh đó, là để được Mỹ chấp nhận là một nền kinh tế thị trường.
Hàng hóa 'Made in Vietnam' bị coi là 'Made in China' dưới nhãn quan và thuế quan thời Trump 2.0
Theo thống kê, số lượng nhà sản xuất Trung Quốc chuyển sản xuất sang Việt Nam đã bùng nổ kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của Donald Trump. Các nhà nghiên cứu thị trường, cố vấn và luật sư doanh nghiệp… gần đây đang nói xa nói gần trên các trang báo nhà nước, về số lượng ngày càng tăng các nhà sản xuất nước ngoài đang đổ vào Việt Nam. "Nước ngoài", là một cách nói phổ biến của Việt Nam lâu nay khi muốn nói về Trung Quốc mà không dám gọi thẳng tên.
Trong khi giới sản xuất nội địa đang vất vả tồn tại - Cục Quản lý đăng ký Kinh doanh thuộc Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết số doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động năm 2024 có thể lên đến hơn 178.000 doanh nghiệp, tăng hơn 3,3% so với cùng kỳ năm 2023 – thì các chuyến hàng và cơ sở được xây dựng của các công ty Trung Quốc đặt bản doanh ở Việt Nam đang rầm rập ngày đêm.
Nói trên tờ SCMP, Jack Nguyen, Tổng giám đốc điều hành của công ty dịch vụ chuyên nghiệp InCorp, cho biết ông giúp một hoặc hai công ty Trung Quốc thành lập tại Việt Nam mỗi tuần. "Họ cần phải rời khỏi đại lục - ở Trung Quốc đang có những vấn đề kinh tế", ông nói. "Tôi không thấy lý do gì khiến xu hướng đó không tiếp tục trong vài năm tới".
Trung Quốc đứng đầu về đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các dự án mới tại Việt Nam trong bảy tháng đầu năm nay, đóng góp 29,7% tổng số, công ty Dezan Shira and Associates cho biết. Các nhà đầu tư trực tiếp từ Trung Quốc đã đầu tư 1,97 tỷ đô la Mỹ vào Việt Nam trong cùng bảy tháng, "tốc độ tăng trưởng được duy trì khá nhanh", một phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết vào tháng trước.
Nhưng với Bộ Thương mại Hoa Kỳ, và Tổng thống Donald Trump, chuyện dùng Việt Nam làm bình phong để đưa hàng vào Mỹ đã rất cũ. Một nguồn tin không chính thức cho biết, Đại sứ quán Mỹ ở Việt Nam đã có trong tay danh sách hàng loạt các công ty Trung Quốc dùng Việt Nam để né thuế. Thời của Tổng thống Biden có vẻ còn nương nhẹ với Việt Nam, không chỉ thẳng mặt nhưng với nhiệm kỳ II của ông Trump, chuyện đang được đặt trên bàn cân với những mức thuế quan được đặt ra cụ thể đến choáng váng.
Trong số mới nhất của Forbes, đã có những ghi nhận về cách mà Trump nhìn xuyên qua hiện tình hiện nay ở Việt Nam, cụ thể, 'Made In Vietnam' sẽ được coi là 'Made In China' mới dưới thuế quan của Trump.
Jason Miller, giáo sư quản lý chuỗi cung ứng (supply chain management) tại Đại học bang Michigan, nói với Forbes : "Nếu trước đây nó được sản xuất ở Trung Quốc thì bây giờ nó sẽ được sản xuất tại Việt Nam". "Việc sản xuất đó sẽ không quay trở lại Mỹ". Đó là vấn đề của Hà Nội lúc này.
Trump đã nhiều lần nói trong những tháng gần đây rằng ông muốn thúc đẩy sản xuất của Mỹ và làm cho hàng hóa sản xuất ở nước ngoài trở nên đắt hơn khi nhập khẩu. Ông đã chỉ ra Mexico cũng như Trung Quốc, hồi đầu tháng này cho biết rằng ông sẽ áp dụng mức thuế từ 25% đến 100% đối với các sản phẩm được sản xuất ở phía nam biên giới. Trước đây, ông nói rằng hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc sẽ phải chịu mức thuế 60%, trong khi bất cứ thứ gì sản xuất ở nước ngoài sẽ phải chịu mức thuế chung 20% - bao gồm cả Việt Nam.
Việt Nam vội vã chào mời thân thiện với chính Trump. Đầu tháng 10, Eric Trump, con trai tổng thống đắc cử và phó chủ tịch điều hành của Trump Organization, đã công bố phát triển một dự án trị giá 1,5 tỷ USD bao gồm các khách sạn 5 sao và sân gôn ở một tỉnh ngoại ô Hà Nội.
Nhiều nhà bình luận cho rằng chính sách thuế quan của Trump sẽ chỉ đẩy nhanh quá trình chuyển dịch sang Việt Nam. Nhưng bên cạnh đó, Hà Nội phải tính toán cách tách mình ra khỏi bóng dáng Trung Quốc, ít nhất là trong việc làm ăn, để không bị vạ lây, và quan trọng làm sao là không để Bắc Kinh khó chịu.
Từ chối cho các tập đoàn và công ty Trung Quốc núp bóng để nhập khẩu vào Mỹ, là một bước đi quan trọng, kết thúc là trò lập lờ kinh tế với Mỹ. Được và mất hiện rõ trong bài tính sắp tới của Hà Nội, nhưng đứng một mình, cũng đang là một cơ hội.
Nam Việt
Nguồn : RFA, 02/12/2024
Tham khảo :
https://l.smartnews.com/p-14aypqq/31OGUR
Việt Nam trong số 4 nước Đông Nam Á bị Mỹ áp thuế mới lên pin mặt trời
VOA, 02/12/2024
Bộ Thương mại Hoa Kỳ vừa công bố loạt mức thuế mới lên đến hơn 270% đối với các tấm pin năng lượng mặt trời nhập từ Việt Nam và 3 nước Đông Nam Á khác khi các sản phẩm này bị cáo buộc đang cạnh tranh thiếu công bằng trên thị trường Mỹ.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ vừa thông báo áp thuế chống bán phá giá sơ bộ dao động từ 21% đến 217% đối với tấm pin mặt trời nhập khẩu từ bốn nước Đông Nam Á gồm Malaysia, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam. Ảnh minh họa
Quyết định sơ bộ này được Bộ Thương mại Mỹ đưa ra hôm 29/11, áp dụng cho cả Malaysia, Campuchia và Thái Lan. Đây là quyết định sơ bộ lần thứ 2 của Bộ trong vụ khiếu nại nhắm vào tấm pin năng lượng mặt trời từ 4 nước Đông Nam Á trên của các công ty trong lĩnh vực này có trụ sở tại Mỹ. Quyết định sơ bộ đầu tiên được đưa ra vào tháng 10.
Trong quyết định công bố ngày 29/11, Cơ quan Thương mại Quốc tế (ITA) của Bộ đưa ra mức thuế chống bán phá giá từ 21,31% đến 271,28%, áp dụng cho các công ty khác nhau của 4 quốc gia Đông Nam Á, trong đó một công ty ở Việt Nam bị áp mức thuế cao nhất.
Công ty Vietnam-Wide Entity bị Bộ Thương mại Mỹ áp mức thuế 271,28% trong khi hầu hết các công ty còn lại ở quốc gia Đông Nam Á này bị áp mức thuế gần 55%. Việt Nam cũng là nước có số lượng lớn nhất các công ty bị áp thuế trong số 4 quốc gia Đông Nam Á, với 12 công ty, trong khi Malaysia có 6, Thái Lan có 4 và Campuchia có 3.
Trong loạt thuế đầu tiên được công bố vào tháng 10, ITA cho biết họ đã xác định chắc chắn rằng ngành sản xuất tấm pin mặt trời của Mỹ đang bị tổn hại nghiêm trọng do việc nhập khẩu pin và tấm pin mặt trời bằng silibon từ Việt Nam, Malaysia, Campuchia và Thái Lan. Gần một chục công ty của Việt Nam lúc đó bị áp mức thuế lên đến gần 300%.
Vụ điều tra xuất phát từ vụ kiện thương mại của một nhóm các doanh nghiệp gồm Hanwha Qcells của Hàn Quốc và First Solar có trụ sở tại bang Arizona cùng một số nhà sản xuất nhỏ khác tại Mỹ, khi họ tìm cách bảo vệ hàng tỷ đô la đầu tư vào sản xuất năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ. Họ cáo buộc rằng các nhà sản xuất tấm pin mặt trời của Trung Quốc có nhà máy ở Việt Nam, Malaysia, Campuchia và Thái Lan đã bán các sản phẩm này vào Mỹ, khiến giá sụt giảm trên toàn cầu.
Các tấm pin mặt trời của công ty Jinko Solar của Trung Quốc bị áp thuế 56,51% với xuất xứ từ Việt Nam và 21,31% với xuất xứ từ Malaysia. Trong khi đó, sản phẩm của một công ty khác của Trung Quốc, Trina Solar, chịu thuế 54,46% khi được sản xuất ở Việt Nam và 77,8% khi được sản xuất ở Thái Lan.
Theo dữ liệu được ITA đưa ra, Mỹ nhập khẩu pin mặt trời từ Việt Nam nhiều nhất trong số 4 nước Đông Nam Á kể trên, với giá trị lên đến gần 4 tỷ USD vào năm ngoái, cao hơn Thái Lan (hơn 3,7 tỷ USD), Campuchia (hơn 2,3 tỷ USD), và Malaysia (gần 1,9 tỷ USD).
Việt Nam và 3 nước Đông Nam Á bị Bộ Thương mại điều tra chống bán phá giá chiếm khoảng 80% lượng pin mặt trời mà Mỹ nhập khẩu.
Quyết định cuối cùng của Bộ Thương mại Mỹ sẽ được đưa ra vào ngày 18/4 năm tới và Ủy ban Thương mại Mỹ sẽ ấn định quyết định cuối cùng vào ngày 2/6/2025 trước khi đưa ra lệnh cuối cùng 1 tuần sau đó.
Bộ Công thương Việt Nam chưa đưa ra phản ứng công khai nào trước loạt thuế mới mà Bộ Thương mại Mỹ vừa công bố. Sau quyết định áp thuế sơ bộ đầu tiên của Mỹ hồi tháng 10, Cục Phòng vệ Thương mại của Bộ Công thương đã khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam "chuẩn bị và hợp tác tốt với DoC (Bộ Thương mại Mỹ) trong các chương trình cáo buộc mới có thể bổ sung sắp tới cũng như quá trình thẩm tra tại chỗ để hạn chế khả năng bị tăng thuế trong kết luận cuối cùng".
Trong năm nay, chính quyền Biden đã lên tiếng báo động về việc Trung Quốc tăng cường đầu tư vào nâng cao năng lực sản xuất sản phẩm năng lượng sạch. Tổng thống Joe Biden đã cam kết khôi phục hoạt động sản xuất của Mỹ bằng cách khuyến khích sản xuất những loại hàng hóa trong nước mà có thể góp phần chống lại biến đổi khí hậu, bao gồm các tấm pin mặt trời và pin xe điện vốn là những sản phẩm chủ yếu được sản xuất ở Trung Quốc.
Để thúc đẩy phát triển lĩnh vực này, chính quyền Biden đã trợ cấp mạnh mẽ cho các công ty sản xuất sản phẩm năng lượng sạch trên đất Mỹ thông qua Đạo luật Giảm lạm phát, vốn đã thúc đẩy nhiều nhà máy mới sản xuất tấm pin mặt trời được thiết lập tại Mỹ gần đây, theo Reuters.
Tổng thống đắc cử Donald Trump đã chỉ trích Đạo luật Giảm lạm phát là quá tốn kém nhưng cũng cho biết ông có kế hoạch áp đặt mức thuế quan cao đối với một loạt các lĩnh vực để bảo vệ người lao động Mỹ.
"Với các mức thuế sơ bộ này, chúng tôi đang tiến gần hơn đến việc giải quyết nhiều năm vấn đề thương mại không công bằng có hại và bảo vệ hàng tỷ đô la đầu tư vào sản xuất cũng như chuỗi cung ứng mới về năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ," Tim Brightbill, đối tác tại công ty luật Willey Rein và là cố vấn chính cho những công ty đệ đơn vụ kiện thương mại, nói với Reuters.
Nguồn : VOA, 02/12/2024