Màn u ám bao phủ Moscow sau cái chết của Tướng Igor Kirillov
Steve Rosenberg, BBC, 18/12/2024
Vẻ ngoài và thực tế : cuộc chiến giữa hai thái cực này vẫn không ngừng nghỉ ở Moscow.
Dù chiến sự đã gần ba năm, cuộc sống ở Moscow dường như trông rất đỗi bình thường : từ dòng người đi tàu điện ngầm đông đúc đến những quán bar và câu lạc bộ chật kín nam thanh nữ tú ở Moscow.
Trung tướng Igor Kirillov, người đứng đầu Lực lượng Bảo vệ Hạt nhân, Sinh học, Hóa học (NBC) đã thiệt mạng vào sáng sớm thứ Ba - Hình ảnh tướng Igor Kirillov năm 2022 (Ảnh : AFP).
Thế rồi, đột nhiên, có một điều gì đó sắp sửa xảy ra, nhắc nhở mọi người bây giờ ở Nga không còn bình thường nữa.
"Điều gì đó" có thể là một drone của Ukraine xuyên thủng hệ thống phòng không của Moscow.
Hoặc - ghê hơn nữa - là sự kiện xảy ra vào sáng thứ Ba 17/12 : vụ chủ đích ám sát một viên tướng kỳ cựu của Nga ngay lúc ông bước ra từ một tòa nhà chung cư.
Khi Trung tướng Igor Kirillov và trợ lý Ilya Polikarpov thiệt mạng do một quả bom giấu trong chiếc xe scooter, thực tại về cuộc chiến của Nga ở Ukraine trở nên rõ nét hơn bao giờ hết.
Ít nhất là đối với cư dân Nga sống gần hiện trường vụ nổ.
"Khi đọc về điều đó [cuộc chiến] trên tin tức, chiến sự ở rất xa, nhưng khi nó xảy ra ngay bên cạnh nhà bạn, cảm giác hoàn toàn khác, thật đáng sợ", Liza nói với tôi. Cô ấy sống cách hiện trường chỉ một dãy nhà.
"Cho tới bây giờ, [cuộc chiến] dường như đang diễn ra ở tít đâu xa – nhưng giờ đã có người chết, ở đây, bạn có thể cảm nhận được hệ quả.
"Tôi lo lắng tột độ. Bất cứ tiếng động nào cũng đều khiến tôi bất an - lo lắng liệu đó có phải một chiếc drone không, hay chỉ là âm thanh từ một công trường xây dựng", Liza nói.
Tôi đã nghe rất nhiều về cách người Nga nhìn nhận cuộc chiến ở Ukraine là một thứ gì đó xa xôi.
Tôi cảm thấy rằng, đối với phần lớn người Nga, đó là một cuộc chiến tranh mà họ chỉ thấy qua màn hình tivi, điện thoại.
Như thể một cuộc chiến tranh ảo vậy.
Điều đó thực sự khiến cho người ta kinh ngạc, nhất là khi xét tới con số người chết và bị thương khổng lồ.
Tuy nhiên, vụ sát hại tướng Nga ở ngay Moscow ắt hẳn là một hồi chuông cảnh tỉnh, một minh chứng cho thấy cuộc chiến Ukraine rất thực và rất gần.
Liệu chính quyền Nga có nghe thấy tiếng chuông và bừng tỉnh ?
Có lẽ là không. Không có nhiều dấu hiệu cho thấy Điện Kremlin thay đổi lập trường về Ukraine.
Moscow khả năng cao là sẽ đẩy mạnh chiến sự.
Hãy thử nhìn vào các dấu hiệu mà xem.
Phản ứng trước thông tin về cái chết của ông Kirillov, người dẫn chương trình chính trị trên truyền hình nhà nước Nga đã đổ lỗi cho Ukraine, tuyên bố "với cuộc tấn công này, Tổng thống Zelensky đã tự ký vào bản án của mình".
Cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev cho biết "các điều tra viên phải tìm ra những kẻ sát nhân ở Nga".
Ông nói thêm : "Chúng ta phải làm mọi cách để tiêu diệt những kẻ bảo trợ cho chúng ở Kyiv".
Tới giờ, Tổng thống Vladimir Putin vẫn chưa đưa ra phản ứng công khai nào về cái chết của vị tướng và trợ lý nói trên.
Nhưng, người đứng đầu Điện Kremlin đã nhiều lần nói rằng Nga sẽ "luôn đáp trả" các đe dọa an ninh.
Theo đó, một cuộc trả đũa rất có thể sẽ diễn ra.
Vào ngày 19/12, ông Putin dự kiến sẽ có cuộc họp báo thường niên và nhận câu trả lời qua điện thoại.
Thông thường, đây là một sự kiện dài hơi được phát trực tiếp trên tất cả các kênh truyền hình đại chúng.
Tôi đang băn khoăn liệu ông có nhân dịp này để bình luận về vụ ám sát táo bạo ông Kirillov vào sáng sớm vài ngày trước đó hay không.
Liệu ông ấy có lần đầu mở lời về tình trạng mới ở Syria ?
Tổng thống Nga đến nay cũng chưa đưa ra bình luận công khai về sự sụp đổ của Bashar al-Assad – đồng minh quan trọng của Moscow ở Trung Đông.
Và liệu ông ấy có cho người dân biết về tương lai của Nga, khi mà cuộc chiến ở Ukraine – thứ mà ông Putin vẫn đang gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" – sắp tròn ba năm ?
Steve Rosenberg
Nguồn : BBC, 18/12/2024
*************************
Nga : Nghi phạm vụ ám sát tướng Kirillov là công dân Uzbekistan được Ukraine tuyển dụng
Thùy Dương, RFI, 18/12/2024
Ủy ban Điều tra của Nga hôm nay 18/12/2024 thông báo đã bắt giữ một công dân Ouzbekistan, bị nghi ngờ có liên quan đến ám sát tướng Igor Kirillov, chỉ huy Lực lượng Bảo vệ Hạt nhân, Sinh học và Hóa học của quân đội Nga. Theo Ủy ban Điều tra của Nga, nghi phạm Ouzbekistan, sinh năm 1995, đã được "các cơ quan mật vụ Ukraine tuyển dụng". Cơ quan An ninh của Ukraine hôm qua đã nhận trách nhiệm về vụ này.
Một thi thể nằm trên đất tại nơi xảy ra vụ nổ khiến tướng Nga Igor Kirillov và trợ lý của ông bỏ mạng tại Moskva, Nga, ngày 17/12/2024. AP
Theo AFP, Ủy ban Điều tra của Nga cho biết thanh niên Ouzbekistan đã đến Moskva theo yêu cầu của "các cơ quan mật vụ" Ukraine, được giao một thiết bị gây nổ để đặt vào một chiếc xe đẩy chân (trotinette-kick scooter) đậu gần tòa nhà nơi tướng Kirillov sinh sống. Các nhà điều tra giải thích là nghi phạm cũng thuê một chiếc ô tô, đậu gần tòa nhà, xe có lắp camera giám sát. Đoạn video được quay bằng camera ghi lại vụ nổ đã được truyền trực tiếp tới những người tổ chức vụ tấn công, phía thành phố Dnipro của Ukraine.
Thông cáo của Ủy ban Điều tra của Nga cho biết thêm là ngay khi vị tướng và trợ lý của ông rời khỏi tòa nhà, thiết bị gây nổ đã được nghi phạm kích hoạt từ xa. Thủ phạm được hứa sẽ nhận "thù lao 100.000 đô la" và sẽ được chuyển đến sống tại "một nước Châu Âu".
Trong khi đó, Cơ quan Tình báo Nga FSB ra thông báo cho biết nghi phạm có thể lãnh "án tù chung thân" với các tội danh "ám sát", "tấn công" và "buôn bán vũ khí", đồng thời khẳng định sẽ "tìm ra và trừng trị thích đáng" các đặc vụ Ukraine tham gia tổ chức vụ tấn công.
Bộ ngoại giao Nga : Phương Tây là "đồng phạm"
Điện Kremlin và tổng thống Nga Vladimir Putin hiện vẫn chưa đưa ra bình luận nào về vụ ám sát tướng Igor Kirillov, nhưng bộ ngoại giao Nga đã cáo buộc phương Tây là "đồng phạm" của Ukraine trong vụ này. Người phát ngôn của bộ ngoại giao Nga, Maria Zakharova, xem "tất cả những ai hoan nghênh các cuộc tấn công này hoặc cố tình phớt lờ đều là đồng lõa", đồng thời cáo buộc các đồng minh của Kiev "chấp thuận các tội ác chiến tranh".
Về phía Mỹ, ngay từ hôm qua 17/12, Washington đã khẳng định không dính líu gì đến vụ tấn công tại Moskva và cũng không được Kiev thông báo trước, cho dù theo phát ngôn viên bộ ngoại giao Mỹ, Matthew Miller, vị tướng Nga thiệt mạng đã có liên quan đến những hành vi "tàn bạo", như "sử dụng vũ khí hóa học nhắm vào quân đội Ukraine".
Thùy Dương
************************
Ám sát các tướng Nga tại Moskva : Màn phô trương thế mạnh của điệp viên Ukrain
Minh Anh, RFI, 18/12/2024
Ngày 17/12/2024, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) lên tiếng thừa nhận ám sát tướng Igor Kirillov, chỉ huy Lực lượng Bảo vệ Hạt nhân, Sinh học và Hóa học của quân đội Nga. Đây là vụ ám sát thứ hai tại thủ đô Nga trong chưa đầy một tuần. Theo nhiều chuyên gia được France 24 trích dẫn, qua vụ này, Ukraine gởi đi một tín hiệu mạnh mẽ đến chủ nhân điện Kremlin.
Các nhà điều tra có mặt tại hiện trường, nơi tướng Nga Igor Kirillov và trợ lý của ông bị ám sát trong một vụ nổ ngày 17/12/2024, Moskva, Nga. AP
Tính từ đầu cuộc chiến, ông Igor Kirillov là quan chức quân sự cấp cao nhất của Nga bị hạ sát trên lãnh thổ Nga trong một vụ nổ xảy ra trước cửa nhà. Ukraine khẳng định đây là một chiến dịch đặc biệt của các điệp viên thuộc Cơ quan An ninh Ukraine (SBU). Trước đó vài ngày, thứ Tư, 12/12/2024, tình báo quân đội Ukraine, thuộc quyền điều hành trực tiếp từ phủ tổng thống, đã cho ám sát ông Mikhail Chatski, một kỹ sư làm việc cho chương trình phát triển các tên lửa và drone.
Hai cơ quan an ninh, hai cái chết, nhưng vụ ám sát đều xảy ra tại thủ đô Nga. Nạn nhân thứ nhất bị cáo buộc phát triển "bom bẩn", nghĩa là, các thiết bị có trang bị chất nổ quy ước nhưng được bao bọc bởi các vật liệu mang chất phóng xạ. Người thứ hai là kỹ sư, nghiên cứu chương trình phát triển tên lửa và drone để sử dụng trên chiến trường Ukraine.
Theo Stephen Hall, chuyên gia về Nga, trường đại học Bath tại Anh Quốc, ý đồ của Ukraine rất rõ ràng : "Nói với Vladimir Putin rằng điệp viên của Ukraine có thể tấn công đến tận trung tâm quyền lực Nga". Cả hai chiến dịch này dường như đã được điều phối một cách hoàn hảo, dấu hiệu cho thấy những kẻ ra tay đã có thời gian chuẩn bị.
Thành công này làm lộ rõ những kẽ hở của các cơ quan an ninh Nga, "không mấy vững mạnh" như người ta vẫn tin. "Quân đội Ukraine còn phơi bày những điểm yếu của quân đội Nga mà người ta vẫn nghĩ rằng hùng mạnh hơn rất nhiều trước khi nổ ra chiến tranh Ukraine", theo như phân tích từ Jenny Mathers, chuyên gia về vấn đề an ninh và tình báo Nga.
Khi trừ khử hai quân bài khá quan trọng của quân đội Nga, Kiev muốn gởi một tín hiệu đến điện Kremlin rằng những cơ quan an ninh mà Vladimir Putin luôn dựa vào "còn xa mới khó thể chọc thủng". Nhà nghiên cứu về Nga Stephen Hall tự hỏi, "nếu tổng thống Nga không thể trông cậy vào họ, thì ông ấy còn lại gì ?".
Nếu như giới chuyên gia nhìn nhận hai vụ ám sát này chẳng sẽ làm thay đổi cục diện của cuộc chiến Ukraine, quân đội Nga sẽ tiếp tục giành thế chủ động trên chiến trường, và điện Kremlin cũng sẽ tìm được người thay thế, thì thành công của những chiến dịch ám sát nói trên đã diễn ra đúng thời điểm, "Ukraine muốn gia tăng áp lực lên Nga trước khi Donald Trump chính thức trở thành tổng thống Mỹ".
Ông Ryhor Nizhnikau, chuyên gia về Ukraine, Viện Nghiên cứu Quốc tế Phần Lan, trả lời France 24, giải thích rằng, "những mục tiêu này có thể phải đạt được trước 20/01/2025, ngày ông Donald Trump nhậm chức. Sau ngày này, Donald Trump sẽ làm mọi cách để không chuyện gì có thể làm tổn hại đến các cuộc đàm phán hòa bình mà ông ấy muốn áp đặt".
Liệu hai vụ ám sát trong chưa đầy một tuần ngay giữa lòng thủ đô Nga do gián điệp Ukraine tiến hành có làm sức mẻ hình ảnh sức mạnh mà ông Vladimir Putin muốn thể hiện ? Theo nhà nghiên cứu về an ninh và tình báo Nga Jenny Mathers, khi cho thấy rõ là Nga vất vả giám sát người dân của mình tại Moskva, tình báo Ukraine "đang làm suy yếu lợi điểm chính mà Kremlin nắm trong tay : Bảo đảm rằng Nga là một nước hùng mạnh có thể bảo vệ các đồng minh".
Chuyên gia Stephen Hall cảnh báo, việc thừa nhận yếu kém có thể sẽ có hại : "Đừng quên Donald Trump hay nói rằng ông ấy ghét "kẻ thua cuộc" và "kẻ yếu đuối" !"
Minh Anh
************************
Ukraine nhận vụ đánh bom khiến tướng Nga thiệt mạng ở Moscow
BBC, 17/12/2024
Một vị tướng cấp cao trong lực lượng vũ trang Nga và trợ lý của ông đã thiệt mạng trong một vụ nổ ở Moscow.
Hình ảnh từ hiện trường cho thấy lối vào một tòa nhà bị hư hại nặng, có các vết cháy sém trên tường và một số cửa sổ thì bị thổi bay.
Trung tướng Igor Kirillov, người đứng đầu Lực lượng Bảo vệ Hạt nhân, Sinh học, Hóa học (NBC), khi đang rời khỏi một khu dân cư vào sáng sớm hôm nay thì một thiết bị giấu trong một chiếc xe scooter chạy bằng điện phát nổ, theo Ủy ban Điều tra Nga.
Hình ảnh từ hiện trường cho thấy lối vào một tòa nhà bị hư hại nặng, có các vết cháy sém trên tường và một số cửa sổ thì bị thổi bay. Người dân có thể nhìn thấy hai túi đựng xác ở trên đường.
Hồi tháng 10, Vương quốc Anh đã áp dụng lệnh trừng phạt lên ông Kirillov, cho rằng ông này đã giám sát việc sử dụng vũ khí hóa học ở Ukraine và hoạt động với tư cách là một "cái loa quan trọng phát ngôn các thông tin sai lệch từ Điện Kremlin".
Vào hôm 16/12, Cục An ninh Ukraine, SBU, đã buộc tội ông Kirillov, tuyên bố trên Telegram rằng ông "chịu trách nhiệm về việc sử dụng hàng loạt vũ khí hóa học bị cấm".
Nga đã phủ nhận các cáo buộc này.
Ủy ban Điều tra Nga - cơ quan điều tra chính của Nga - cho biết họ đã "mở một vụ án hình sự về vụ giết hai quân nhân".
"Các nhà điều tra, chuyên gia pháp y và các đơn vị nghiệp vụ đang làm việc tại hiện trường", cơ quan này thông tin.
"Các hoạt động điều tra và tìm kiếm nghiệp vụ đang được tiến hành nhằm xác định toàn bộ diễn biến vụ án".
Theo lệnh trừng phạt của Anh quốc, tướng Kirillov đã bị đóng băng tài sản và cấm nhập cảnh, đồng thời Bộ Ngoại giao Anh mô tả ông là "cái loa quan trọng phát ngôn các thông tin sai lệch từ Điện Kremlin".
Vào tháng 5/2024, Mỹ cáo buộc Nga triển khai vũ khí hóa học như một "phương thức chiến tranh" ở Ukraine, vi phạm luật pháp quốc tế cấm sử dụng loại vũ khí này.
Các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Nga đã sử dụng chất gây ngạt chloropicrin để giành "lợi thế chiến trường" tại Ukraine.
Điện Kremlin đã bác bỏ những cáo buộc vào thời điểm đó, gọi đó là "vô căn cứ".
Igor Kirillov là ai ?
Ông Igor Kirillov là một vị tướng kỳ cựu của Nga, lãnh đạo Lực lượng Bảo vệ Hạt nhân, Sinh học, Hóa học (NBC) nước này.
Ông được bổ nhiệm làm người đứng đầu lực lượng này vào tháng 4/2017. Theo Thông tấn xã Nga TASS, ông từng theo học Trường Chỉ huy Quân sự cao cấp về Phòng thủ Hóa học Kostroma.
Vị trung tướng này đã kinh qua nhiều chức vụ trong quân đội Nga liên quan tới các chất liệu nguy hiểm, trong đó có cả Tư lệnh Lực lượng Phòng vệ Bức xạ, Hóa học và Sinh học.
Dưới sự lãnh đạo của Kirillov, Nga đã sử dụng vũ khí hóa học gần 5.000 lần, theo Cục An ninh Ukraine.
Bên cạnh Vương quốc Anh, Trung tướng Kirillov cũng bị New Zealand, Canada và một số quốc gia khác áp lệnh trừng phạt vì vai trò của ông này trong cuộc chiến ở Ukraine.
Ukraine thừa nhận đứng sau vụ giết người
Theo các hãng tin Reuters và AFP, một nguồn tin an ninh Ukraine cho biết chính quốc gia này đứng sau cái chết của Trung tướng Kirillov tại Moscow.
Truyền thông Ukraine cũng đưa tin lực lượng an ninh Ukraine đã giết chết tướng Kirillov.
Tờ Kyiv Independent và hãng thông tấn RBC của Ukraine cho biết viên tướng này đã bị người của Cục An ninh Ukraine (SBU) trừ khử, trích dẫn một nguồn tin giấu tên từ cơ quan này.
Trong khi đó, Ủy ban Điều tra Nga gọi vụ giết tướng Kirillov là "hành động khủng bố".
Như BBC tường thuật trước đó, các điều tra viên ở Moscow nói rằng quả bom có thể đã được giấu trong một chiếc scooter điện.
Hiện họ cho rằng quả bom được gắn vào bộ phận tay lái, theo một tờ báo Nga.
Sau đó, quả bom được kích hoạt bằng tín hiệu vô tuyến hoặc cuộc gọi từ điện thoại di động, Kommersant đưa tin, trích dẫn nguồn từ Ủy ban Điều tra Nga.
BBC chưa thể xác minh thông tin này.
Nguồn : BBC, 17/12/2024