Những ngày vừa qua, dư luận xã hội bất bình và bức xúc với khá nhiều vấn nạn, bao gồm thuốc ung thư kém chất lượng ; các dự án BOT đặt sai vị trí nhưng vẫn thu phí và kế hoạch tăng thuế VAT của Bộ tài chính.
Hiện nợ công của Việt Nam ở mức gần 2,6 triệu tỷ đồng.
Người viết sẽ phân tích mặt sai trái của các vấn nạn trên và đề nghị một giải pháp chính trị để triệt để giải quyết tất cả những vấn đề bức xúc và thối nát hiện nay của Việt Nam.
Bán thuốc kém chất lượng là tội ác
Theo cáo trạng của Viện kiểm sát Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, công ty cổ phần VN Pharma đã nhập khẩu hơn 9.300 (chín ngàn ba trăm) hộp thuốc chữa ung thư H-Capita 500mg. Qua kiểm tra và giám định, Cục Quản lý dược Bộ Y tế cho biết lô H-Capita 500 mg là thuốc không rõ nguồn gốc và không thể được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh ung thư.
Giám định của Bộ Y tế cho thấy lô thuốc 9.300 hộp VN Pharma nhập về hồi tháng 4/2014 chứa 97% hoạt chất capecitabine kém chất lượng, không rõ nguồn gốc
Điều đáng nói là vào năm 2014, lô thuốc Captia này đã trúng thầu vào các bệnh viện thuộc sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh với giá trúng thầu là 31.000 VNĐ/viên, trong khi giá kế hoạch của sở là 66.000 VNĐ/viên (1). Rõ ràng, việc công ty cổ phần VN Pharma ngang nhiên và dễ dàng bán thuốc ung thư chất lượng tồi ra thị trường là do đã cấu kết, móc nối ăn chia với các quan chức nhà nước.
Thuốc kém chất lượng gây ra những tác hại vô cùng nguy hiểm và hệ quả khôn lường. Bác sĩ Nguyễn Minh Hiếu nhận định :
Ngay cả thuốc "xịn", sử dụng đúng liều lượng vẫn có các tác dụng phụ (khoảng từ 1/100.000-1/10.000), nói gì thuốc giả. Với thuốc giả, tác dụng phụ có khả năng xảy ra thường xuyên hơn (khoảng 1/10) do người sử dụng không biết thành phần hoạt chất trong đó. Thuốc giả, thuốc kém chất lượng có thể khiến người bệnh bị phản ứng thuốc, gây dị ứng, buồn nôn, ói mửa, sốc phản vệ, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Khi dùng phải thuốc giả, bệnh tình của người bệnh không những không thuyên giảm mà còn bị nặng thêm bởi thuốc giả làm tăng độc tính, tăng tình trạng kháng thuốc. Với thuốc kháng sinh kém chất lượng, không đủ hàm lượng hoạt chất, khi dùng không tiêu diệt được vi khuẩn gây bệnh, vi khuẩn trở thành chủng đề kháng mà kháng sinh đã sử dụng trước đó không còn tác dụng. Điều này dẫn đến tình trạng tỷ lệ vi khuẩn kháng kháng sinh ngày càng cao.
Không chỉ dừng lại 9.300 hộp thuốc H-Capita giả, công ty VN Pharma còn nhập hơn 7 loại thuốc kháng sinh khác đều đã bị thu hồi số đăng kí, nhưng đã trúng thầu và đang bán tràn lan trong nhiều bệnh viện. Làm sao những bệnh nhân có thể kiểm chứng được chất lượng của một loại thuốc khi đã được mua từ chính bệnh viện, nơi mà họ nghĩ là an toàn nhất ? Trách nhiệm của Bộ Y tế và Cục quản lý dược ở đâu rồi ?
Làm sao người dân không bất bình trước hành vi ngồi xổm trên pháp luật và xem thường mạng người của công ty VN Pharma cũng như sự bao che của Bộ Y tế ? Phải mạnh mẽ khẳng định rằng hành vi bán thuốc giả là một tội ác và phải bị trừng trị thích đáng.
BOT mọc lên như nấm, sai vị trí và lạm thu phí
Ngày 6/9/2017, báo cáo của Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt khuyết điểm và vi phạm của bộ Giao thông vận tải trong các dự án BOT (Build–Operate–Transfer) và BT (Build–Transfer) bao gồm : thu phí không minh bạch, đặt sai vị trí và lợi ích nhóm. Một số liệu không khỏi giật mình, đó là mỗi xe container đi từ Bắc–Nam phải trả khoảng 4,6 triệu đồng phí BOT.
Mỗi xe container đi từ Bắc–Nam phải trả gần 5 triệu đồng phí BOT.
Để vận chuyển hàng hóa từ đồng bằng sông Cửu Long về Thành phố Hồ Chí Minh, cứ khoảng 10 km lại có 1 trạm thu phí và phí BOT, vượt xa chí phí xăng dầu. Hiện tại Việt Nam có tất cả 82 trạm BOT với những trạm BOT đặt ở vị trí sai trái như : BOT tuyến tránh Cai Lậy đặt trên Quốc lộ 1, BOT số 1 trên Quốc lộ 5, BOT tuyến tránh Biên Hòa trên Quốc lộ 1.
Một nguyên tắc cần lưu ý của BOT, đó là chủ đầu tư không được sữa chữa những con đường có sẵn mà phải xây dựng mới hoàn toàn (Build) để cung cấp sự lựa chọn có lợi cho người dân : đi đường có sẵn miễn phí, hoặc đi đường mới, tốt và nhanh hơn đường có sẵn bằng một mức phí theo qui định. Nói một cách đơn giản, chủ dự án BOT không thể đặt trạm thu phí trên "con đường độc đạo" rồi ép buộc người dân phải đi con đường ấy bằng một cái giá cắt cổ.
Nguyên tắc quan trọng khác của BOT, theo Thông tư số 159/2013/TT – BTC, là khoảng cách giữa các trạm thu phí phải tối thiểu 70 km. Trọng thực tế rất nhiều trạm thu phí đã không tuân theo nguyên tắc này.
Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng quốc hội cho rằng :
"Các trạm BOT phải sửa ngay cái kiểu thu phí như bóc lột người dân, không thể để mãi tình trạng này được. Trả một đồng thôi mà bất công người dân cũng không chịu, vì vậy phải dời trạm thu phí, không thể trấn lột người dân được".
Phó Giáo sư Tiến sĩ Từ Sỹ Sùa (Khoa Kinh tế - Vận tải, Đại học Giao thông Vận tải) nhận xét :
"Kết luận của Thanh tra Chính phủ dự án BOT đầu tư 30%, thu phí như làm mới là hoàn toàn chính xác. Nhưng có thể nói chỉ bằng mắt thường người dân cũng có thể nhận biết được điều đó bởi hàng ngày họ đi lại, đường nào làm rồi giờ có BOT vào, chủ đầu tư chỉ cạp thêm, trải nhựa làm mới một chút là đặt trạm thu phí thu tiền như đường mới. Việc này có khác gì cái áo rách, anh vá và đính thêm vài họa tiết rồi bán với giá áo mới. Như thế đâu có được, rất phi lý !
Con đường cũ đã tồn tại phục vụ nhu cầu đi lại của người dân nhiều năm qua, chủ đầu tư BOT vào chỉ trải nhựa, cạp thêm mà coi là đầu tư mới với giá thu 1,5 nghìn đồng/km thì sao chấp nhận được. Đó là cách thu tiền rất trắng trợn, thô thiển và coi thường dư luận xã hội".
Tăng thuế giá trị gia tăng VAT, nghèo càng thêm khổ
Bộ Tài chính Việt Nam đề xuất tăng thuế Giá Trị Gia Tăng (VAT - Value-added tax) từ 10% lên 12% do bội chi ngân sách và nợ công cao. Tăng thuế VAT đồng nghĩa với việc tăng thuế của các mặt hàng thiết yếu và các ngành quan trọng như xăng, nước, điện, nguyên liệu, có nghĩa là tăng giá lên hầu hết mọi sản phẩm. Trong khi Bộ Tài chính lập lờ và phản khoa học cho rằng việc tăng thuế VAT sẽ không ảnh hưởng đến người nghèo, thì các chuyên gia kinh tế khẳng định người nghèo là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Tăng thuế VAT sẽ ảnh hưởng đến người nghèo - Ảnh minh họa
Nguyễn Xuân Thắng, nguyên Ttổng cục trưởng Tổng cục Thuế :
"Chi phí vận chuyển sẽ đội lên khi thuế VAT xăng, dầu tăng. Như vậy, giá mớ rau, ký thịt cũng sẽ tăng lên theo và thu nhập ít ỏi của người nghèo bị ảnh hưởng".
Chuyên gia tài chính Ngô Trí Long khẳng định :
"Đây là thuế tiêu dùng, đánh vào mọi đối tượng tiêu dùng, ai cũng như ai, đều phải nộp mức thuế như nhau. Do đó, người có 100 triệu sẽ bị tác động ít, còn người có 1 triệu chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng lớn hơn nhiều. Người nghèo bị ảnh hưởng nhiều là vì thế".
Chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển nhận xét :
"Người nghèo đã như con lừa mang nặng, dù chỉ vắt thêm cái áo mỏng họ cũng có thể khụy xuống. Giờ tăng thuế cũng vậy, họ kiếm được gì đã tiêu sạch vẫn còn thấy thiếu, giờ phải bỏ thêm tiền cho thuế tăng thì đương nhiên cuộc sống của họ chịu tác động nhiều nhất. Còn người khá giả trở lên thì có thêm ít chi phí thì cuộc sống họ vẫn vậy, tác động vẫn ít hơn".
Giải pháp cho những vấn đề Việt Nam : tổ chức chính trị
Sự cai trị độc quyền và độc đoán của đảng cộng sản đã làm cho mọi lĩnh vực của đất nước bao gồm kinh tế, giáo dục, môi trường, văn hóa, y tế, giao thông xuống cấp trầm trọng. Vì tham vọng duy trì quyền lực cai trị trên tất cả mọi phương diện, đảng cộng sản khiến đất nước ngày càng nghèo đi, đời sống người dân khổ cực, đã thế tham nhũng nghiêm trọng trong của hơn 5 triệu quan chức kém cỏi và bất tài. Chưa hết, thể chế độc tài còn đẻ ra nhóm "nhất thân, nhì thế", "con ông cháu cha", "tư bản đỏ", hoặc "mafia chính trị", "nhóm lợi ích" cấu kết chặt chẽ với các đảng viên cấp cao để kinh doanh quyền lực chính trị, bành trướng thế lực, thao túng trong nhiều lĩnh vực và bòn rút của công khiến Tổ Quốc ngày càng suy tàn và khánh kiệt.
Gánh thuế phí cao, người dân đang mỏi sức. Ảnh minh họa
Chính vì thế, phải thẳng thắn thừa nhận rằng, căn nguyên mọi vấn nạn của Việt Nam bắt nguồn từ chính trị, cụ thể hơn là thể chế độc tài toàn trị. Muốn giải quyết vấn đề chính trị phải dùng giải pháp chính trị với những con người có tư tưởng chính trị.
Nói dễ hiểu hơn, giải pháp chính trị cho Phong trào dân chủ Việt Nam hiện nay là phải hình thành và xây dựng được một hoặc nhiều tổ chức chính trị chặt chẽ có tư tưởng rõ ràng. Đảng cộng sản vẫn đang nắm độc quyền cai trị và chắc chắn sẽ không bao giờ tự nhiên từ bỏ quyền lực. Vì thế, muốn hiệu quả tạo ra áp lực chính đáng buộc đảng cộng sản phải giải thể và tổ chức bầu cử tự do, thì buộc phải xây dựng được ít nhất mộtđảng đối lập lớn mạnh. Một tổ chức chính trị chặt chẽ và vững mạnh khi thuyết phục được phần lớn trí thức và sự ủng hộ của người dân.
Nhiều nhà đấu tranh cho dân chủ cho rằng chỉ cần một cá nhân hoặc đoàn thể đứng ra kêu gọi và vận động quần chúng xuống đường là sẽ có được dân chủ, do đó không cần phải xây dựng tổ chức mạnh. Nhận định này là một ngộ nhận vì 2 lý do. Thứ nhất, nhân dân rất thực tế, nên họ chỉ xuống đường khi biết chắc những cuộc biểu tình sẽ mang đến thắng lợi. Thứ hai, tự phát xuống đường yêu sách dân chủ, mà không có một đảng đối lập mạnh dẫn dắt với những giai đoạn và kế hoạch xây dựng Việt Nam dân chủ, tự do sau độc tài thì hết sức viển vông.
Nếu không có tổ chức chính trị với cương lĩnh rõ ràng, giải pháp cụ thể và lực lượng đủ lớn, thì ai sẽ kiên nhẫn lãnh đạo và hướng dẫn quần chúng trong sự đàn áp có tổ chức của đảng cộng sản ?
Vì thế, những cá nhân miệt mài đấu tranh yêu sách dân chủ cho Việt Nam cần nhận thức được tầm quan trọng của tổ chức chính trị mà tham gia vào tổ chức, để trau dồi tư tưởng, rèn luyện văn hóa tổ chức và liên kết tạo ra một đảng đối lập lớn mạnh.
Một đảng chính trị không có tư tưởng chính trị và đường lối rõ ràng sẽ dễ đi đến thất bại. Trong sự khiêm tốn nhất có thể, người viết xin phép chia sẽ tư tưởng chính trị cốt lõi của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên :
Một, là đất nước phải được quan niệm như một tình cảm, một không gian liên đới và một tương lai chung ;
Hai, là thể chế chính trị đúng đắn cho mọi quốc gia kể cả Việt Nam là dân chủ đa nguyên ;
Ba, là tinh thần chỉ đạo của cố gắng làm lại đất nước là hòa giải và hòa hợp dân tộc ;
Bốn, là tổ chức xã hội Việt Nam phải dứt khoát đoạn tuyệt với văn hóa cũ và phải thể hiện một cách thật quả quyết những giá trị tiến bộ ;
Năm, là cố gắng phát triển kinh tế phải dứt khoát đặt trên nền tảng, trên kinh tế thị trường và sáng kiến cá nhân.
Những giai đoạn, đường lối đấu tranh và đề nghị để đạt tới tương lai một nước Việt Nam tươi đẹp, dân chủ, tự do, sung túcvà thanh bình đã được anh em Tập Hợp nghiêm túc trình bày trong Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai.
Vấn đề gốc rễ của Việt Nam là thể chế chính trị. Và vì thế giải pháp cũng phải đến từ chính trị. Giải pháp chính trị phải được thực hiện bởi những con người nhiệt thành, chấp nhận học hỏi và dấn thân vào chính trị. Một đảng đối lập mạnh sẽ là nơi qui tụ của các trí thức còn quan tâm tới đất nước, họ là những lớp người đại diện cho tiếng nói của của quần chúng. Và chỉ khi nào có sự xuất hiện của ít nhất một đảng đối lập lớn mạnh làm đối trọng với đảng cộng sản, thì lúc đó Việt Nam mới thực sự hy vọng tiến gần đến việc xây dựng một thể chế chính trị Dân Chủ Đa Nguyên.
Chúng tôi kêu gọi và tin rằng các anh chị em yêu nước sẽ chung tay cùng Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên biến giấc mơ Việt Nam thành hiện thực :
"Việt Nam sẽ là một nước lớn. Làm người Việt Nam cho tới nay đã là một điều bất hạnh thì làm người Việt Nam trong một tương lai gần sẽ phải là một niềm vui, một may mắn và một nguồn hãnh diện" (Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai).
(13/09/2017)
Mai V. Pham
Thành viên Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên
"Đa Nguyên – Bất Bạo Động – Hòa Giải & Hòa Hợp Dân Tộc"
Tham khảo :
- http://www.baomoi.com/vu-an-vn-pharma-bo-y-te-phai-tra-loi-5-van-de/c/23147592.epi
- http://www.baomoi.com/hanh-vi-ban-thuoc-gia-phai-bi-coi-la-toi-ac/c/23087014.epi
- http://news.zing.vn/xe-container-di-tu-bac-vao-nam-mat-gan-4-6-trieu-dong-tien-phi-bot-post778836.html
- https://laodong.vn/giao-thong/ts-le-dang-doanh-thu-phi-giao-thong-o-quoc-lo-5-la-bat-hop-ly-563536.ldo
- http://www.baomoi.com/bot-quoc-lo-5-khong-an-banh-sao-tra-tien/c/23239617.epi
- http://giaoduc.net.vn/Kinh-te/Dau-tu-30-ma-thu-phi-nhu-duong-moi-la-cach-lam-trang-tron-post179516.gd
- http://tuoitre.vn/tang-thue-vat-nguoi-da-ngheo-lai-cang-them-kho-20170901083756269.htm
- https://vnexpress.net/tin-tuc/cong-dong/y-kien-cua-toi/tang-thue-vat-chi-thiet-thoi-cho-nguoi-ngheo-3637434.html
- http://www.tienphong.vn/kinh-te/tang-thue-vat-voi-nguoi-ngheo-khong-the-tac-dong-it-ma-nguoc-lai-1182940.tpo