Dân Nga vừa bầu Putin (Poutine) thêm 6 năm nữa. Sau 18 năm cầm vận mệnh nước Nga, nếu tính cả 4 năm làm Thủ tướng để lươn lẹo với hiến pháp. Sau Tập Cận Bình, Erdogan, những hoàng đế trọn đời, thế giới có thêm một ông vua toàn quyền.
Putin đắc cử vẻ vang với 76% phiếu bầu
Putin đắc cử vẻ vang với 76% phiếu bầu, với 3.000 vụ gian lận. Thế hệ Internet, smartphone, người ta chứng kiến trực tiếp những chuyện nhét phiếu vào thùng.
Sự thực, khỏi cần gian lận, Putin chắc chắn cũng đắc cử. Gian lận chỉ làm cho thắng lợi vẻ vang hơn. Nhiều khi cũng chỉ vì truyền thống. Phản ứng Pavlov, nhiều người thấy thùng phiếu là tự động nhét cho đầy. Các địa phương thi đua nhau để chứng tỏ mình hữu hiệu hơn các vùng lân cận.
Số phiếu bầu nhiều nhất từ 8 tới 9 giờ, trong phòng phiếu chỉ có nhân viên kiểm phiếu ; trời lạnh, cử tri còn ngủ, hay còn trên đường mò tới phòng phiếu, rất gian nan ở những vùng quê.
Putin for Ever
Sự thực, Putin khỏi cần gian lận, khỏi cần tranh cử cũng vẫn đắc cử. Các hãng thăm dò cho hay một nửa dân Nga muốn Putin tiếp tục. Tỷ lệ phiếu bầu cho Putin sẽ cao hơn nhiều, vì số tham dự 67%, và những người chịu khó đội tuyết đi bầu hơn cả là fans của Putin.
Tại sao dân Nga bầu cho Putin, mặc dù kinh tế của Nga đang lúng túng, đời sống dân Nga khó khăn ? Ra khỏi Moscou giầu có, Saint Péterbourg huy hoàng (địa danh viết theo chữ Pháp), Nga là một nước nghèo, bất công chồng chất, tham nhũng lộng hành trong mọi tầng lớp.
Tạm nêu vài lý do :
1.Không có đối lập. Những người đối lập nặng ký hoặc nằm tù, hoặc bị ám sát, hoặc lánh nạn ở ngoại quốc, hoặc bị cấm tranh cử vì những lý do lăng nhăng. Bẩy ứng cử viên tranh cử với Putin chỉ để làm cảnh. Putin không thèm tranh cử, tranh luận.
2.Media hoàn toàn trong tay nhóm cầm quyền, suốt ngày suốt đêm ca tụng, đã tạo một huyền thoại người hùng, coi Putin là người duy nhất có thể bảo toàn lãnh thổ Nga, uy danh Nga, nhất là sau vụ Nga xâm chiếm bán đảo Crimea của Ukraine.
Ngay cả chuyện hai bố con cựu điệp viên Nga bị đầu độc ở London, cũng được chính quyền và media tay sai rêu rao là một âm mưu của cả thế giới, nhằm ngăn chặn dân tộc Nga vùng lên, dưới sự lãnh đạo của Superman Putin. Thay vì gây khó khăn, vụ đầu độc còn khiến nhiều người Nga ủng hộ Putin hơn nữa.
3. Dân Nga muốn ổn định, sau nhiều năm xáo trộn sau khi Liên bang Xô Viết sụp đổ. Người Nga còn trong đầu những kinh hoàng thời Stalin, những năm xáo trộn, đất nước như một con tàu điên dưới thời ông quốc trưởng nghiện rượu Yeltsin.
4.Người Nga nghĩ Putin đã mang lại thịnh vượng cho nước Nga. Sự thực, cả kinh tế Nga xây dựng trên dầu lửa và khí đốt. Putin may mắn lên cầm quyền đúng lúc dầu lửa lên giá, dollars đổ vào như nước. Chính quyền Nga không có một chính sách kinh tế gì lâu dài, mafia chia chác nhau và dùng tiền của quốc gia để củng cố quyền lực.
Nga không có kỹ nghệ gì đáng kể, không sản xuất gì ngoài khí đốt và dầu lửa, súng đạn, võ khí hạng nặng.
Khác với Ấn và Tàu, Nga không có một kế hoạch kinh tế gì lâu dài. Chỉ những cam kết mơ hồ sẽ đóng vai chủ chốt trên thế giới. Khó ai biết nước Nga sẽ đi về đâu
Tổng sản lượng (PIB) của Nga chỉ bằng Tây Ban Nha (Spain). Ngân sách Nga dồn vào quân sự quốc phòng, bỏ quên giáo dục, y tế, xã hội. Mặc dù trải qua một cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng, Tây Ban Nha đã xây dựng những hạ tầng cơ sở như xa lộ, nhà thương, trường học, trong khi ở Nga, những cơ sở hạ tầng đó vừa hiếm, vừa trong tình trạng thê thảm của một nước chậm tiến.
5.Dân Nga so sánh đời sống thời Putin với thời Cộng sản, thấy đỡ khổ, đỡ thiếu thốn hơn trước. Không nghĩ rằng làm bệ rạc hơn kinh tế cộng sản là chuyện rất khó. Không thể đói hơn thời Stalin, không thể khổ hơn thời Yeltsin, khi tất cả guồng máy quốc gia tê liệt.
Cũng như ở Việt Nam, có người nói đời sống ở Việt Nam bây giờ thoải mái hơn nhiều, so với thời đói khát trước 75 ở miền Bắc, thời ăn bo bo ở miền Nam những năm sau 75. Không nghĩ rằng nhóm cầm quyền đã bán đổ bán tháo tài nguyên quốc gia, xuất cảng lao động kiếm tiền, chưa nói tới hàng tỷ dollars của người Việt hải ngoại gởi về. Ngân khoản khổng lồ đó rơi vào túi nhóm cầm quyền và tay chân, ngày nay gọi là các "đại gia". Dân chúng chỉ được hưởng những hạt gạo rớt dưới sàng.
Yeltsin và các đại gia, nghĩa là mafia đỏ, đã chia nhau những cơ sở quốc doanh béo bở. Khi Yeltsin tư hữu hóa kinh tế, nhiều người trong phe đảng chỉ việc ký tên mua một cơ sở bằng tiền lèo (tiền ngân hàng hứa cho vay), băng qua đường, có thể bán lại với giá gấp 100 lần giá mua. Có người nói kỷ lục là… 700 lần giá mua.
Putin kín đáo hơn, không khoe của, nhưng không ít tham nhũng hơn. Medvedev, người ra làm tổng thống làm vì, dính dáng tới nhiều vụ tai tiếng về kinh tài. Chung quanh Putin là cả một tập đoàn cựu KGB, ngày nay trở thành mafia đỏ.
6.Sau gần một thế kỷ tẩy não, dân trí Nga còn thấp. Ý niệm dân chủ còn mơ hồ. Ước vọng dân chủ hầu như không có, trừ ở một thiểu số, bị cô lập, đàn áp. Đa số vẫn nghĩ một nhóm người nắm toàn quyền, toàn tài sản đất nước là chuyện thường tình, ở đâu cũng vậy, thời nào cũng thế. Giống y chang như tâm não nhiều người Việt Nam.
7. Nhiều người Nga ủng hộ Putin vì thấy chung quanh ông ta là sa mạc, không có ai có đủ khả năng, bản lãnh.
Putin dồn mọi nỗ lực vào quân sự và ngoại giao. Nhờ sự táo bạo hiếm có, khả năng chiến thuật cao, và cũng nhờ sự rụt rè, chia rẽ của Tây Phương, Putin đã thắng ở Crimea, gây rối loạn ở Ukraine, gây khó khăn cho Tây Phương ở Trung Đông và từ đó, chứng tỏ cho dân Nga thấy ông ta đúng là lãnh tụ của một cường quốc.
Sự thực, khả năng quân sự của Nga chỉ ngang với một nước trung bình. Nga có khả năng phá hoại hay đe dọa lớn nhờ hai yếu tố : 1. Có bom nguyên tử 2. Là thành viên của Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, có quyền và luôn luôn, cùng với Tàu, sử dụng quyền phủ quyết để gây khó dễ cho các nước Tây Phương.
Nga, ngoài vấn đề kinh tế, còn một vấn đề cực kỳ nan giải : dân số. Mỗi năm dân số Nga giảm hàng trăm ngàn người, có năm gần một triệu, vì y tế lạc hậu, nạn rượu chè trầm trọng, nhất là trong giới trẻ. Trên một lãnh thổ mông mênh, lớn nhất thế giới (17 triệu km2), dân số Nga không tới 150 triệu người !
Dân số ít, khả năng chuyên nghiệp thấp, y tế lạc hậu, giáo dục lỗi thời, giấc mơ cường quốc của Nga còn xa vời.
Khó khăn về kinh tế, xã hội, Putin dung chiêu bài quốc gia cực đoan làm lá bùa hộ mệnh.
Phải công bằng mà nói : Putin ngày nay tận dụng chính sách đương đầu với Tây Phương, để củng cố quyền lực, cũng vì thái độ của Tây Phương.
Khi mới lên cầm quyền, Putin đã tìm cách xích lại với NATO, với Liên Hiệp Châu Âu. Hoa Kỳ không muốn một Châu Âu quá mạnh. Các nước Châu Âu nhìn Nga với con mắt e ngại, nếu không nói là lo sợ đối với Nga, nhất là các quốc gia Đông Âu đã từng bị Liên Xô xâm chiếm, cai trị.
Putin ngồi lì trên ngai, Tập Cận Bình, Erdogan trở thành hoàng đế trọn đời. Thực tế nham nhở đã cải chính lý thuyết "la fin de l’histoire et le dernier homme" (The End of History and the Last Man) nổi tiếng của Francis Fukuyama.
Fukuyama nói lịch sử đã chấm dứt, không thay đổi nữa, vì thế giới sẽ đi dần dần tới chế độ dân chủ.
Paris, tháng 3/2018
Từ Thức