Từ tháng 12/2017 đến nay, vụ truy nã và bắt giam đối với Thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ (Vũ nhôm) đã choán gần hết sự quan tâm của dư luận xã hội và báo chí, để lại một khoảng trống tưởng như bị quên lãng về vụ Út "trọc" – tức Thượng tá quân đội Đinh Ngọc Hệ.
Đại tá Nguyễn Văn Đức, Phụ trách Cục trưởng Cục Tuyên huấn chủ trì buổi họp báo chiều 29/3 – Ảnh : Đ. BÌNH
Nhiều thông tin trong dư luận cho biết Út "trọc" là biệt danh của ông Đinh Ngọc Hệ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Phát triển đầu tư Thái Sơn. Đây là thành viên của Tổng công ty Thái Sơn – Bộ Quốc phòng.
Tai tiếng lớn nhất của Tổng công ty Thái Sơn thời Đinh Ngọc Hệ là các dự án liên quan đến BOT, BT và cả PPP, với nguồn vốn đầu tư lên đến hàng ngàn tỉ đồng nhưng tiềm ẩn rất nhiều khuất tất về tính chính danh trong liên danh thực hiện dự án.
Chỉ đến ngày 29/3/2018, giới quan chức Bộ Quốc phòng mới hé lộ một chút tin tức về số phận của Đinh Ngọc Hệ.
Tại cuộc họp báo quý I của Bộ Quốc phòng đại tá Nguyễn Văn Đức, phụ trách cục trưởng Cục Tuyên huấn, Bộ Quốc phòng, cho biết thượng tá Đinh Ngọc Hệ, biệt danh Út "trọc", đang bị khởi tố điều tra, và Bộ Quốc phòng đang trong quá trình điều tra vụ án kinh tế này.
Thượng tá Đinh Ngọc Hệ, biệt danh Út "trọc" (giữa), đang bị khởi tố điều tra
Đáng chú ý, động thái Bộ Quốc phòng có vẻ chủ động thông tin về Út "trọc" diễn ra đồng thời với vài thông tin công khai về việc Thành ủy Đà Nẵng và Bộ Công an đang xử lý tài sản của Vũ "nhôm", cùng những tin tức ngoài lề về khả năng vụ điều tra Phan Văn Anh Vũ đang nhanh chóng trở thành án và "dắt dây" tới hàng loạt quan chức Bộ Công an, kể cả quan chức cao cấp trong bộ này. Thậm chí còn "cao hơn nữa".
Cần nhắc lại, tại cuộc gặp mặt các cán bộ quân đội cấp tướng nghỉ hưu trên địa bàn Thành phố Đà Nẵng vào ngày 21-12-2017, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Trương Quang Nghĩa cho biết : "Ở đây có Vũ "nhôm" mà mọi người đang nói thì ở ngoài Bắc, trong quân đội có nói về Út "trọc", cũng thượng tá cả", đồng thời khẳng định: "Quân đội vừa xử lý, bắt Út "trọc" rồi".
Chỉ ít ngày sau lời khẳng định mang tính báo hiệu trên, Bộ Công an đã tiến hành bắt Vũ "nhôm". Tuy nhiên không biết có phải được mật báo hay không, Vũ "nhôm" đã biến mất ngay trước mũi đội trinh sát của Công an Đà Nẵng. Phải mất đến một tuần sau, các cơ quan đặc biệt của Việt Nam mới phát hiện bóng dáng Vũ "nhôm" ở… Singapore.
"Về quan điểm, Bộ Quốc phòng sẽ là cơ quan đi đầu trong việc xử lý tất cả những vụ việc tiêu cực trong nội bộ sớm nhất và cương quyêt nhất, chứ không có du di", Đại tá Đức khẳng định, và cho biết sẽ cung cấp thông tin cho báo chi khi có kết luận chính thức.
Từ logic "minh bạch thông tin" của vụ Vũ "nhôm", phát ngôn của Đại tá Đức cho thấy Bộ Quốc phòng có thể sắp công bố tin tức chính thức về vụ Út "trọc" trong tháng Tư năm 2018. Thậm chí còn có thể công bố thông tin về vài ba vụ bắt bớ khác liên quan đến vụ Út "trọc".
Ở một góc độ phân tích khác, "cơ quan đi đầu" theo phát ngôn của Đại tá Đức lại như một cách khẳng định gián tiếp về vai trò "số một" của Bộ Quốc phòng so với các bộ ngành khác.
Trong số các bộ ngành còn lại, vai trò của Bộ Công an đã bị lu mờ trong thời gian gần đây bởi nhiều vụ bê bối như Phan Văn Anh Vũ mà ít nhất liên quan đến tổng cục Tình báo (Tổng cục V) thuộc bộ này, vụ "đánh bạc công nghệ cao" liên quan ít nhất Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hóa – Cục trưởng Cục Phòng chống tội phạm công nghệ cao…
Hiểu rộng hơn, phát ngôn của Đại tá Đức cũng phù hợp với xu thế "nước lên thuyền lên" của Tổng cục II (Tổng cục Tình báo) thuộc Bộ Quốc phòng. Sau vụ Phan Văn Anh Vũ khiến Tổng cục Tình báo thuộc Bộ Công an thậm chí có thể bị giải thể, Tổng cục Tình báo thuộc Bộ Quốc phòng đang tràn trề cơ hội lấy lại thế lấn lướt và giành chiếm sân chơi bên cạnh tổng bí thư kể từ giai đoạn những năm 2002 – 2003 khi Tổng cục II bị thất sủng bởi những vụ bê bối như A10 và T4.
Trong vụ phát hiện và truy bắt Thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ – kéo dài từ khoảng đầu năm 2017 đến đầu năm 2018, người ta thấy thấp thoáng bóng dáng của Tổng cục II quân đội.
Nhưng vụ Vũ "nhôm" và Út "trọc" rất có thể không đơn thuần là án kinh tế.
Một luồng dư luận cho biết Vũ "nhôm" và Út "trọc" là hai đệ tử và cũng là hai "sân sau" của một quan chức cao cấp trong đảng cộng sản Việt Nam.
Theo đó, một khả năng có thể là vụ Vũ "nhôm" và Út "trọc" sẽ dẫn tới một quan chức cao cấp, cũng là dẫn đến khả năng đảo lộn nhân sự cấp cao tại Hội nghị trung ương 7 – có thể diễn ra ngay trong tháng Tư năm 2018.