Thủ Thiêm, vì sao thành ‘củi’ sau 20 năm ? (RFA, 10/05/2018)
‘Không thể nói’ 20 năm trước
Kể từ ngày 2/5/2018, khi ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban tiếp công dân Trung ương, thuộc Thanh tra Chính phủ cho biết bản đồ quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm tỷ lệ 1/5.000 bị thất lạc cho đến buổi tiếp xúc cử tri ở Quận 2 hôm 9/5/2018, câu chuyện oan ức của 15.000 người dân Thủ Thiêm ‘bỗng nhiên’ bùng nổ như cơn sóng cuồn cuộn, trên báo chí cũng như trên mạng xã hội. Hàng loạt bài viết được chi tiết đến từng mảnh đời của các hộ gia đình kêu oan, cho đến cửa ngõ của từng ranh giới quy hoạch đã thi nhau xuất hiện trên báo chí.
Hình ảnh cuộc cưỡng chế đất ở Văn Giang năm 2012 và buổi gặp cử tri của người dân Quận 2 ngày 9/5/2018 - Ảnh của Facebooker Nguyen Lan Thang và zing.vn
Những tấm ảnh mang đậm hồn báo chí diễn tả tiếng kêu thống khổ và những giọt nước mắt của người dân Quận 2 đã ngự trị trên trang chủ của các tờ báo mạng và sau đó được lan truyền trên khắp mạng xã hội.
Tờ Thanh niên Online có bài viết "Thủ Thiêm : Những giọt nước mắt giận dữ". Tờ báo giải trí nổi tiếng Zing có bài "Người dân Thủ Thiêm trào nước mắt tại buổi gặp đại biểu Quốc hội", sau đó là loạt bài : "20 năm sau quy hoạch, người dân Thủ Thiêm sống trong cơ hàn tăm tối"
Thế nhưng, với những người "biết chuyện" thì họ cho rằng đây là một yếu tố "Không phải tự nhiên mà có". Một trong những người "biết chuyện" đó là blogger, nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh, cựu Thư ký toà soạn báo Thanh Niên.
Ông cho biết "chính ông cũng phải suy nghĩ chuyện này mấy ngày hôm nay".
"Thật ra sự việc của Thủ Thiêm thì bọn tôi cũng đã biết cách đây 20 năm. Lúc mới xảy ra sự việc thì đơn kiện về đất đai đưa về báo Thanh Niên dồn dập. Tôi không ở trong bộ phận tiếp đơn thư bạn đọc nhưng vẫn có thông tin, vẫn nghe về chuyện này.
Nhưng hồi đó không thể nói được, vì chính ông Lê Thanh Hải, ông Nguyễn Văn Đua làm sếp Thành phố Hồ Chí Minh, tìm cách này cách khác để chặn thông tin đó lại, tức là chặn từ cấp cao. Ổng là Uỷ viên Bộ Chính trị nên ổng tác động đến Ban Tuyên giáo. Những thông tin đó không thể đưa ra được.
Báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Người Lao Động…không đưa được vì của Thành uỷ".
Không riêng với Thủ Thiêm, mà với chuyện đất đai nói chung, nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh cho biết đã có chủ trương thống nhất từ cấp cao của Đảng là không cho báo chí đăng về khiếu kiện đất đai.
Nhấn mạnh thêm về vụ Thủ Thiêm, blogger Huỳnh Ngọc cho biết :
"Cách đây 20 năm khi Thủ Thiêm bị giải toả, di dời, giải toả dân kiện tụng thì thông tin đó báo chí có nhưng có từ người dân. Cũng có vài tờ báo viết về, là tờ Đại Đoàn Kết do ông Lý Tiến Dũng là Tổng biên tập mới dám đăng. Còn tất cả các báo khác không đăng, kể cả báo Thanh Niên. Những chuyện đó có chủ trương chung từ trên hết".
Do đó, khi xảy ra các vụ Đoàn Văn Vươn, vụ Dương Nội, vụ Văn Giang và nhiều vụ khác thì blogger Huỳnh Ngọc Chênh cùng một số người khác sử dụng bài viết để đăng trên trang blogs để đưa những thông tin đó ra công luận. Thế nhưng, việc này cũng không đơn giản.
"Nhưng vì nó ít quá và bị đàn áp, bị gây khó dễ, ghép vào tội phản động. Thông tin bị cô lập nên không tạo ra hiệu ứng lớn".
Thông tin về câu chuyện thu hồi đất và khiếu kiện của dân oan thời điểm đó không chỉ bị báo chí cô lập từ trong nội bộ như lời blogger Huỳnh Ngọc Chênh đã nói. Ngay chính người phóng viên có mặt ở hiện trường cũng phải đối diện với những cú đánh bằng dùi cui của cảnh sát cơ động, những người thực hiện việc cưỡng chế đất. Sự việc này từng xảy ra ở vụ cưỡng chế đất ở Văn Giang, tỉnh Hưng Yên ngày 24/4/2012 để thực hiện dự án khu đô thị thương mại và du lịch Văn Giang (Ecopark) do Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển đô thị Việt Hưng (Vihajico) làm chủ đầu tư.
Nhớ lại câu chuyện ở Văn Giang năm 2012, nhà hoạt động xã hội Nguyễn Lân Thắng kể lại những gì ông và một số anh em khác chứng kiến khi có mặt ngay trong vòng vây đó.
"Chuyện Văn Giang, về mặt truyền thông, lúc ấy cũng có lác đác vài tờ báo đưa tin 1 cách hạn chế về chuyện này. Nhưng khi cuộc "tổng tấn công" cướp đất diễn ra thì tuyệt nhiên hệ thống báo chí bị ‘phanh’ lại. Có những nhà báo vì nghiệp vụ chuyên môn của họ nên họ có mặt ở Văn Giang. Thế nhưng công an còn tưởng phóng viên đó là lực lượng phản động, đánh 2 nhà báo của VOV là Hán Phi Long và Nguyễn Ngọc Năm cùng với rất nhiều những nông dân khác nữa".
Cũng là những hình ảnh dân oan kêu cứu, cũng là những giọt nước mắt tức tưởi của người dân mất nhà, nhưng nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng và các cộng sự đã không thể tiếp cận chiến trường thông tin dễ dàng như buổi họp cử tri của người dân Quận 2 ngày 9/5/2018 vừa qua.
"Nằm trên chuồng lợn, phía dưới là lợn kêu ủn ủn, xung quanh là côn đồ đủ các loại, phát hiện ra là họ đập chết".
Nhà hoạt động xã hội Nguyễn Lân Thắng cho biết vụ việc ở Văn Giang chỉ xuất hiện trên trang Ba Sàm, trang Nguyễn Xuân Diện, trang Bọ Lập. Hoàn toàn không có lực lượng nào hoặc cơ quan truyền thông nào can thiệp vào để kêu cứu cùng người dân Văn Giang.
Về sau, theo ông cho biết, vì thông tin, hình ảnh cưỡng chế, đánh đập được ồ ạt đưa lên bằng truyền thông "lề trái", do đó báo chí "lề phải" phải cho đăng tải thông tin nhưng theo cách phủ lấp tất cả sự việc.
Trang Vneconomy ngày 14/5/2012 có đăng tải 1 bài viết khá dài, bắt đầu bằng lời tự sự : "Tuy nhiên, cho đến nay, nhiều thông tin về cuộc cưỡng chế cũng như về dự án Ecopark vẫn chưa thật sự rõ ràng đối với số đông công chúng, thậm chí có hiện tượng "nhiễu" thông tin. Sự không tường minh về thông tin có thể dẫn tới những cách hiểu và suy diễn khác nhau không cần thiết".
Bùng nổ sau 20 năm
Thủ Thiêm thật sự là ngọn núi lửa đã được thổi bùng dữ dội mấy ngày qua. Vì sao ngọn núi lửa âm ỉ suốt 20 năm giờ đây mới xé đá chấp nhận để lộ ra những dòng nham thạch đỏ rực, gần như đốt cháy dư luận ? Và những dòng dung nham ấy thật sự từ đâu ?
Câu trả lời từ blogger Huỳnh Ngọc Chênh là "chính từ cuộc chống tham nhũng và những lý do cá nhân"
"Bây giờ nó rộ lên là có chuyện chống tham nhũng. Trong đó cũng dính tới những chuyện cá nhân. Ví dụ tại sao ông Đinh La Thăng về Thành phố Hồ Chí Minh thì những chuyện bị dấu giếm như bán đất ở Nhà Bè, Thủ Thiêm mà ông Đinh La Thăng không khui ra được ? Cho đến khi ông Nguyễn Thiện Nhân về thì mới khui ra được ? Là nó có những vấn đề cá nhân.
Vì ông Nguyễn Thiện Nhân trước là Phó Chủ tịch Thành phố, và ổng bị loại khỏi vòng lợi ích nhóm đó và bị đẩy ra ngoài Trung ương. Ổng nắm được thông tin. Bây giờ ổng về thì ổng khui ra, đủ tư cách và thẩm quyền".
Và ông nhấn mạnh khui ra trong lúc này là đúng thời điểm chống tham nhũng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Nhà động Nguyễn Lân Thắng cũng đặt dấu hỏi ngay từ phát súng đầu tiên vụ Thủ Thiêm được châm ngòi bởi những bài viết trên mạng xã hội. Ông cho rằng vì bản chất tất cả vụ dân oan mất đất trên đất nước này nhiều vô cùng, vì sao người dân Thủ Thiêm đi khiếu kiện 20 năm ròng rã mà giờ đây mới được ưu ái nhắc đến ?
"Ai mà quan tâm diễn biến chính trị thì sẽ hiểu đây là diệt phe cánh. Tức là toàn bộ dàn bộ sậu của Thành phố Hồ Chí Minh bây giờ không cùng kênh với Nguyễn Phú Trọng".
Cả blogger Huỳnh Ngọc Chênh và nhà hoạt động xã hội Nguyễn Lân Thắng đều nói rằng oan khuất của người dân Việt Nam mất đất xảy ra khắp nơi trên mọi miền từ Bắc đến Nam. Ngày nào cũng có những đoàn người kêu oan kéo về Hà Nội, về văn phòng Thanh tra Chính phủ, văn phòng tiếp dân của Trung ương Đảng.
Gần trụ sở Ban tiếp dân Trung ương trên phố Ngô Thì Nhậm (Hà Đông, Hà Nội) có một nơi đặc biệt mang tên "làng Thủ Thiêm". Đó là cách gọi mà người địa phương dành cho khu trọ của những người dân sống trong vùng quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2, TP HCM). Suốt 4 năm qua, 100 hộ dân đã 12 lần kéo nhau ra Hà Nội khiếu kiện. Sau tiếng súng muộn màng 20 năm này, yêu cầu của họ có được giải quyết thoả đáng ? Và những "thanh củi" ở Thủ Thiêm có bị đốt cháy ?
*****************
Thu hồi đất với giá rẻ mạt, câu chuyện bao giờ có hồi kết ? (RFA, 10/05/2018)
Tình trạng dân oan bị thu hồi đất với giá thành rẻ mạt vẫn tiếp tục diễn ra, trong khi những lô đất đó được xây dựng thành những đô thị hiện đại đắt tiền hoặc bán lại với giá cao hơn gấp nhiều lần.
Hơn 150 nông dân biểu tình bên ngoài văn phòng Quốc hội tại Hà Nội hôm 16/1/2007 do chính quyền địa phương thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây tịch thu ruộng đất của họ vào cuối năm 2005 nhưng không bồi thường thỏa đáng. AFP photo
Câu chuyện dài
Đất đai vẫn là chủ đề chiếm đa số đơn thư tố cáo trong nhiều năm trở lại đây. Năm ngoái, bộ TN-MT cho biết khiếu nại trong lĩnd vực đất đai chiếm đến hơn 95% tổng số đơn, trong đó phần lớn liên quan đến việc thu hồi, bồi thường và hỗ trợ về đất.
Đã từ lâu, nhiều dân oan bị thu hồi đất đai với mức bồi thường quá rẻ mạt nói với RFA họ tiến hành khiếu kiện lên cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương nhưng không được giải quyết.
Cách đây vài tuần lễ, ở huyện Trảng Bom, Đồng Nai xảy ra một vụ cưỡng chế khu đất rộng 12.000 m2 do gia đình bà Lê Thị Lắm làm chủ hơn 40 năm nay. Khu đất được thu hồi để xây khu công nghiệp Bàu Xéo rộng 500 ha ở Đồng Nai. Truyền thông trong nước nói rằng chính quyền phải cưỡng chế gia đình bà Lắm vì đã có mức đền bù thỏa đáng đồng thời cơ quan chức năng đã vận động giải thích nhưng gia đình bà vẫn không chấp thuận.
Tuy nhiên nói với RFA, con gái bà Lắm là Nguyễn Thị Kim Bửu cho biết mức bồi thường hết sức rẻ mạt chứ không "thỏa đáng" như những gì phía cơ quan chức năng nói :
Bây giờ nó đền cho cô có 25.000 đồng/m2 với tổng cộng 12.000m2. Như vậy cả khu đất có 310 triệu đồng bạc. Cô thưa hết lên cả văn phòng Chính phủ, không còn người nào hết trơn. Thưa lên huyện, lên xã, lên tỉnh cũng khộng được. Trên Trung ương đùn về cho tỉnh, tỉnh đùn về cho huyện, xã. Cứ như vậy 12 năm rồi".
Gần đây chuyện thu hồi đất làm khu đô thị Thủ Thiêm trở thành đề tài nóng khi thông tin bản đồ quy hoạch khu đô thị đã bị mất. Trong buổi tiếp xúc với đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh hôm 9/5, người dân khu đô thị Thủ Thiêm cho biết họ được đền bù để lấy mặt bằng xây dựng khu đô thị với giá rẻ mạt chỉ có 150.000 đồng/m2. Người dân so sánh số tiền này mua được 3 tô phở. Trong khi đó, khu đất này được bán với giá 350 triệu/m2 sau khi quy hoạch.
Chính sách định giá chưa độc lập, khách quan
Chúng tôi trao đổi vấn đề này với chuyên gia đất đai Tiến sĩ Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên – Môi trường. Ông cho biết Nhà nước đã có nhiều cải cách cơ chế thu hồi đất và bồi thường cho dân, nhưng vẫn chưa hiệu quả :
Nó vẫn chưa đảm bảo được giá trị thị trường mà đáng lẽ người dân được hưởng. Chính vì vậy mà nó dẫn tới tình trạng có thể dùng chỉ số để đo đó là tỷ lệ người dân khiếu nại, bồi thường tái định cư cũng như khiếu nại về giá đất đang chiếm đến 70-80% trong tổng số khiếu nại.
Hiện nay mặc dù Trung ương đã cố gắng rất nhiều trong việc giải quyết những khiếu nại này. Nhưng vẫn phải thấy rằng đây là một nhược điểm trong cơ chế Nhà nước thu hồi đất và thực hiện bồi thường tái định cư cho dân.
Chuyện Nhà nước thu hồi đất đai của người dân thường xảy ra ở các khu ven thành phố lớn đang đô thị hóa một cách nhanh chóng, hay các khu công nghiệp người dân cũng bị thu hồi đất để cho các doanh nghiệp mở công ty.
Nhiều vụ tranh chấp đất đai lớn đã xảy ra trong những năm gần đây giữa một bên là chính quyền và một người là người dân. Chính quyền đóng vai trò cầu nối, tức là nhân danh Nhà nước đứng ra thu hồi đất với lý do là "để phát triển kinh tế xã hội". Điển hình phải kể đến vụ mâu thuẫn đất đai Eco park ở Hải Dương, sân golf Đông Anh, dự án Viettel tại Đồng Tâm.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, người đề nghị Nhà nước VN thay đổi luật đất đai vào năm 2013, không tán thành việc thu hồi đất của dân với giá thành rẻ mạt để phát triển các khu thương mại :
Cái đó nó gây ra sự lạm dụng nhiều nhất, tức là nhân danh dự án kinh tế xã hội thì người ta làm là có thể nhà nước đứng ra thu hồi đất nhưng lại giao cho một tư nhân khác, một tư nhân, hoặc một cơ sở của nhà nước, nhưng làm cái dự án mới hoàn toàn mang tính chất thương mại, chứ không phải mục đích công ích phục vụ công cộng.
Bà Lan cũng nhận thấy chuyện thu hồi đất ở VN hiện nay là một bất công lớn vì chính sách bồi thường quá rẻ rúng :
Người dân được đền bù một thì đối với ông doanh nghiệp giá đất sau đó có thể lên đến cả trăm lần. Từ đó gây nên những chuyện khiếu kiện đất đai tràn lan ở Việt Nam. Chuyện đất đai trở thành một trong những cái bất công nhất ở Việt Nam hiện nay.
Kể từ sau cuộc cải cách ruộng đất ở miền Bắc từ năm 1953 đến hết 1956 cho đến nay Việt Nam đã 3 lần công bố luật đất đai và sửa đổi, lần gần đây nhất là năm 2013, và được áp dụng cho đến hiện nay. Dù nhiều lần sửa đổi bổ sung, nhưng có một nội dung vẫn được giữ nguyên đó là người dân không có quyền sở hữu đất đai mà chỉ được Nhà nước giao cho quyền sử dụng đất. Vì không có quyền sở hữu nên đất đai của dân có thể bị thu hồi bất cứ khi nào, và trong nhiều trường hợp là với mức giá cơ quan chức năng đưa ra đơn phương chứ không có sự bàn bạc với phía dân.
Năm 2013 Việt Nam sửa đổi luật đất đai, và một trong những tiến bộ được công nhận rõ ràng nhất đó là dân được bồi thường theo giá trị của từng mảnh đất, chứ không áp dụng chung một bảng giá cho tất cả như trước đó. Tuy nhiên, Tiến sĩ Đặng Hùng Võ cho rằng vẫn còn nhiều lỗ hổng trong luật sửa đổi này khiến giá đền bù đất cho dân chưa thỏa đáng :
Về nguyên tắc thì tiến bộ hơn. Nhưng trên thực tế thì cách thức xác định giá đất cho các trường hợp cụ thể để hỗ trợ bồi thường tái định cư cho dân vẫn chưa đảm bảo tính độc lập và khách quan của quá trình xác định. Thứ nhất, sở Tài nguyên có thể xác định và trình giá đất do mình xác định chứ không bắt buộc phải thuê một tổ chức cung cấp dịch vụ định giá đất độc lập.
Thứ hai, hội đồng thẩm định giá các tỉnh không có quy định cụ thể tỷ lệ bao nhiêu % là thành viên thuộc khu vực Nhà nước và bao nhiêu % thuộc khu vực ngoài Nhà nước.
Ông Đặng Hũng Võ cho rằng đã đến lúc VN cần áp dụng các cơ chế mới về đất đai, ví dụ như cơ chế thuê đất của người dân để làm các dự án công cộng, chứ không phải các dự án đầu tư. Đối với những trường hợp bắt buộc phải chuyển đổi, tuyệt đối chỉ nên áp dụng cho các mục đích công cộng. Hay có thể học theo Hàn Quốc, Nhật Bản cho người dân góp đất làm dự án công và được nhận lại phần đất khác với giá trị tương đương.
Nguồn : RFA, 10/05/2018
*****************************
Vụ Thủ Thiêm : 'Dân mất, chính quyền cũng mất' (BBC, 10/05/2018)
Một người dân Thủ Thiêm khóc nghẹn trong cuộc họp với đại biểu Quốc Hội quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh chiều 9/5
Chiều ngày 9/5, buổi tiếp xúc cử tri trở thành buổi đối thoại giữa người dân Thủ Thiêm, quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh với các đại biểu Quốc hội.
Buổi làm việc kéo dài hơn bảy tiếng dường như không đủ để người dân Thủ Thiêm mất đất bày tỏ uất ức dồn nén hàng chục năm qua.
Những hình ảnh người dân khóc lóc, ngất xỉu trong buổi họp tràn ngập truyền thông trong nước chiều 9/5.
Ranh giới quy hoạch dự án, công tác bồi thường, bố trí tái định cư có nhiều bất cập, chậm giải quyết đơn thư khiếu nại… là những vấn đề được người dân Thủ Thiêm đưa ra, báo chí trong nước đưa tin.
Những vấn đề này dân Thủ Thiêm cho hay đã khiếu nại hơn 20 năm qua, nhưng đây là "lần đầu tiên chính quyền lắng nghe", theo VnExpress.
'Dân mất, chính quyền cũng mất'
"Quá nhiều, gần như là tất cả", cây bút Hương Quỳnh viết trên Facebook cá nhân.
Một người dân nhắc đến việc cựu chủ tịch Thành phố Hồ Chí Minh, ông Võ Viết Thanh, từng nói rằng ông đau lòng khi "xem cảnh giải tỏa", tưởng như vừa qua một trận B.52".
Người khác nói ông Thanh nói vậy là "chưa hiểu hết" vì bom B.52 có dội xuống thì sau đó họ vẫn có thể "bới gạch vụn để cắm lên một mái lều", còn sau khi quận 2 giải tỏa thì họ "không còn đất, không còn nhà", "lang thang, vất vưởng".
Facebooker Hương Quỳnh thuật lại buổi tiếp xúc cử tri với hàng chục người 'bật dậy kêu khóc phẫn nộ'. Nhà của họ "ở ngoài ranh giới quy hoạch" nhưng lại bị giải tỏa, với giá bồi thường 18 triệu đồng/m2 so với giá thị trường 200 triệu/m2.
"Hàng chục người khóc nghẹn khi kể câu chuyện của mình". Họ đề nghị "thanh tra lại toàn bộ quá trình qui hoạch, chỉnh sửa qui hoạch, xây dựng, đấu thầu, giải tỏa và cưỡng chế ở Thủ Thiêm", nhưng không được để thành phố làm, vì "không thể tin tưởng". "Những điều oan sai đã diễn ra ở Thủ Thiêm này, đi tù không đủ để đền tội".
Một người dân ngất xỉu trong cuộc họp ngày 9/5
"Ngồi nghe những người đàn ông, đàn bà nối nhau thuyết trình việc riêng việc chung, văn bản, quyết định, bản đồ, sơ đồ rành rẽ hơn một luật sư, chợt nghe xót ruột. Bao nhiêu tâm sức, thời gian, mồ hôi, nước mắt, tiền bạc và máu của họ đã đổ để trở thành luật sư cho chính mình".
"Tuy nhiên, mất nhiều không chỉ là người dân, mà chính quyền cũng đã và đang mất. Rất nhiều. Cũng gần như tất cả", cây bút Hương Quỳnh kết luận.
Người dân Thủ Thiêm mang bản đồ quy hoạch khu đô thị Thủ Thiêm tới chất vấn đại biểu Quốc Hội trong buổi tiếp xúc cử tri ngày 9/5
Nhạc sĩ Tuấn Khanh chia sẻ trên Facebook cá nhân rằng ông nhớ đến những giọt nước mắt cô đơn của thầy Thích Không Tánh trên đống đổ nát của chùa Liên Trì khi xem hình ảnh người dân Thủ Thiêm 'uất ức khóc'.
"Lòng tham và cái ác đã nhuộm đỏ mảnh đất đó, không khác gì kiểu Bắc Kinh tiêu diệt tín ngưỡng trong thời cách mạng văn hóa, Taleban trong thời chiếm đóng Afghanistan", ông Tuấn Khanh viết.
Facebooker Bùi Thị Bích Hậu đăng hình ảnh bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết đang chất vấn đại biểu Quốc Hội "trong nỗi đau đớn, uất ức vì hơn 3.000 m2 đất chỉ được đền bù 150.000 đồng, bằng tiền mua ba tô phở", kèm bình luận "Mong lò của cụ Tổng tới nơi nhanh nhanh giúp dân".
Vạch mặt chỉ tên
Người dân Thủ Thiêm bức xúc khi trao đổi với các Đại biểu Quốc Hội ngày 9/5
Không chỉ trên mạng xã hội, báo chính thống của nhà nước Việt Nam dường như cũng không ngại đăng những chỉ trích mạnh miệng.
Báo Giáo dục Việt Nam có loạt bài "Phác thảo chân dung những kẻ hại nước, hại dân", trong đó nêu đích danh một số quan chức liên quan đến vụ Thủ Thiêm.
"Coi thường kỷ cương phép nước, xem mình như "vua con" cai quản một cõi, bỏ qua (hay dung túng ?) cho hành vi vượt quyền của lãnh đạo thành phố... có phải chỉ là biểu hiện "hại dân" hay cũng là "hại nước ?"
Báo này đặt câu hỏi trong bài viết ngày 10/5 : "Ông Lê Thanh Hải ở đâu khi Khu đô thị Thủ Thiêm… dậy sóng ?". Trong đó tường thuật toàn bộ quá trình tái định cư khu đô thị Thủ Thiêm, từ thời cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt cho tới những biến động những năm gần đây liên quan đến việc chỉnh sửa quy hoạch, thất lạc bản đồ.
Cũng tờ báo này khẳng định "Khu đô thị Thủ Thiêm từng co giãn theo ý chí của ai đó" trong một bài viết khác ngày 7/5, trong đó 'làm rõ vấn đề' tấm bản đồ Thủ Thiêm 1996 bị cho là 'thất lạc' nhưng thực ra là 'có dấu hiệu bị thủ tiêu'.
Quan tâm của người dân
Theo truyền thông Việt Nam, có ba vấn đề chính người dân Thủ Thiêm muốn làm rõ, gồm địa giới của dự án ; chính sách đền bù giải tỏa, tái định cư ; và khiếu nại chậm được các cơ quan tiếp nhận, giải quyết.
Ngoài ra, trong buộc họp ngày 9/5, người dân Thủ Thiêm còn nêu ra ba mối quan tâm chính khác, gồm :
"Bản đồ quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm (Thành phố Hồ Chí Minh) tỉ lệ 1/5.000 kèm theo quyết định số 367 ngày 4/6/1996 của Thủ tướng là văn bản pháp lý về quy hoạch dự án này nhưng đến nay còn giá trị ?"
"Quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm được điều chỉnh qua các thời kỳ đã làm thay đổi nhiều khu chức năng, cơ cấu sử dụng đất so với ý định ban đầu".
"Bốn trục đường chính trong khu đô thị Thủ Thiêm có tổng chiều dài gần 12km được đầu tư với chi phí hơn 12 nghìn tỷ đồng".
Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, đại biểu Quốc Hội, người tiếp xúc với cử tri Thủ Thiêm ngày 9/5, thừa nhận rằng, "chưa làm tròn trách nhiệm", theo Infornet.
Bà cũng nói sẽ "tiếp tục đồng hành cùng nhân dân". "Ai làm sai, cấp nào làm sai khi thanh tra có kết luận thì phải chịu trách nhiệm trước dân", báo Vietnamnet trích lời bà Tâm.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm dù được phê duyệt quy hoạch đã gần 20 năm, kỳ vọng trở thành trung tâm tài chính, thương mại tầm cỡ quốc tế, di dời khoảng 15.000 hộ dân, chi gần 30.000 tỷ đồng bồi thường, tái định cư, nhưng tới nay vẫn chưa thành hình, theo Zing.vn
**************************
Thôi đừng "quyết" nữa chị Tâm ! (RFA, 10/05/2018)
Đồng Phụng Việt
Hôm qua (09/05), bù khú với nhau, tụi tôi bàn miết về chị. Chị đến Thủ Thiêm làm gì, tiếp xúc cử tri làm chi để cuối cùng, tụi tôi mất nguyên buổi tối chỉ để tranh cãi sôi nổi như đang dự họp Quốc hội, thảo luận ở Hội đồng nhân dân rồi cuối cùng "mèo vẫn hoàn mèo", hổng có gì mới, chẳng có gì để vui, để nuôi hy vọng…
Hình minh họa. Nhà thờ Thủ Thiêm trên bờ sông Sài Gòn. Hình chụp hôm 21/2/2017 - AFP
Chắc chị cũng biết, khi đàn ông ngồi với nhau quanh chai rượu thì chúng chẳng khác đàn bà là bao. Ở cái chợ họp tại nhà tôi tối hôm qua, vài thằng vô duyên, thắc mắc tại sao phụ nữ mà lại là… Quyết Tâm. Cũng bởi tên chị giống như vô số nghị quyết các cấp từ hồi nẩm tới giờ thành ra có thằng khẳng định như "đinh đóng côt", dứt khoát chị phải là con đồng chí nào đó trong số từ Hai tới… Út !
Không đứa nào trong đám bạn bè tôi có vinh dự quen biết với chị hay thành viên nào đó trong gia đình, gia tộc nhà chị thành ra cuối cùng tụi tôi phải tra Google – tìm tiểu sử của chị. May mà giữa những chuyện Đảng hứa miết nhưng chưa làm được, có một chuyện không cần làm, không nên làm nhưng Đảng vẫn cứ làm là quảng cáo cho những "cán bộ cấp chiến lược" trên Wikipedia giống như "chính trị gia", "chính khách" của thiên hạ. Đám đó tự quảng cáo để kiếm phiếu bầu từ dân, chị và các đồng chí, đồng đội đâu có cần dân bầu ? Bạn tôi có thằng phán đoán : Chắc để giải quyết khâu… oai ( ?). Hổng biết có đúng không (?) nhưng xét kỹ, tự quảng cáo như vậy hại nhiều hơn lợi đó chị Tâm.
Chẳng hạn chuyện cái tên của chị. Nhờ Wikipedia, tụi tôi mới thôi cãi nhau, song cũng qua Wikipedia, tụi tôi mới biết ba chị - ông Hai Bình - từng là Bí thư Tỉnh ủy Tây Ninh. Trước giờ ở xứ này, không đăng ký lập trường thì làm gì có cửa trở thành Bí thư, thành ra ổng đem chị ra trình bày như… Quyết Tâm, rồi trình bày các em chị như… Quyết Chiến, Quyết Thắng, Vậy là mọi thứ đột nhiên trở thành dễ hiểu !
Thú thiệt với chị nghe chị Tâm, xem tiểu sử của chị trên Wikipedia xong, tôi hiểu chị hơn trước nhiều lắm đó. Hồi chị tuyên bố, con lãnh đạo làm lãnh đạo là "hồng phúc của dân tộc", tôi dị ứng dữ lắm. Giống như thiên hạ, tôi cũng không tránh khỏi những suy diễn… tầm thường, cho rằng chị "tranh thủ" mấy anh, mấy chú. Tôi đâu có dè chị cũng là… con lãnh đạo ! Chị đâu cần nịnh bợ ai. Chị chỉ nói sự thật, rằng chị cũng là một thứ "hồng phúc" mà muốn hay không tụi tôi phải ráng nhận ! Thẳng thắn, thiệt thà như chị giờ hiếm lắm đó ! Ngặt là trong trường hợp này "hiếm" lại không quý !
Ờ mà nè, sẵn dịp đề cập đến Wikipedia, tôi nói thêm một chút về tác hại chuyện Đảng tổ chức tự quảng cáo cho các "cán bộ cấp chiến lược" như những "tinh hoa của tinh hoa" trên website này. Tôi cũng biết, dẫu lạc hậu nhưng xứ mình đang lẫm chẫm bước vào "thời đại 4.0". Tất nhiên xuất thân "khố rách, áo ôm", vô học giờ không còn được xem là "thành phần cơ bản", đáng tự hào nữa cho nên "cán bộ cấp chiến lược" nào cũng ráng kiếm một mớ bằng cấp, kể cả tân trang gia thế, lai lịch mẹ cha, không con đồng chí này thì cũng là cháu nhân sĩ, trí thức kia. Cho dù điều đó khiến họ yên tâm vì cảm thấy… "sang" hơn, thế nhưng điều đó dễ thúc đẩy đồng đội, đồng chí của chị làm ẩu lắm chị Tâm à. Văn bằng chứng chỉ giả tràn lan là hậu quả từ đó đó chị Tâm.
Một ví dụ mới rợi khác, gần như ai ở xứ này cũng biết là trường hợp anh Trương Minh Tuấn. Tôi tin chuyện anh Tuấn sẽ khiến chị "nhất trí" với tôi. Anh Tuấn dù gì cũng là Ủy viên, Phó Ban Tuyên giáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Thông tin – Truyền thông nhưng ổng vẫn không được xếp vào loại "hồng phúc của dân tộc". Cha ổng chỉ là cán bộ văn hóa thông tin cấp… xã, phấn đấu cho tới gần hết đời mới trở thành cán bộ văn hóa thông tin cấp… huyện. Tôi tin tiểu sử các "chính trị gia", "chính khách" của Việt Nam trên Wikipedia làm anh Tuấn mặc cảm vì thua bạn, thua bè, ổng đâu có dám khoe cha, mẹ, anh em như chị và nhiều đồng chí, đồng đội khác trong mục tiểu sử trên Wikipedia... Do đó tôi hết sức thông cảm với anh Tuấn. Kẹt lắm ổng mới dàn dựng "Hội thảo khoa học về Trương Minh Phương", tổ chức truy tặng giải "Đào Tấn" cho cha mình vì "những đóng góp xuất sắc cho nền âm nhạc, nền kịch nghệ Việt Nam". Ông có giật dây để thiên hạ đề nghị truy tặng "Giải thưởng Quốc gia về Văn học Nghệ thuật" cho cha ổng thì cũng vì xu thế…"thời đại 4.0" thôi !
***
Chị Tâm,
Xin lỗi chị vì nãy giờ có thể do chưa giã rượu nên đầu óc lùng bùng, tôi dẫn chị lang thang từ cái tên của chị sang "hồng phúc của dân tộc". Tôi vào thẳng chuyện chính, khiến chị trở thành nhân vật chính khi tôi và bạn bè bù khú với nhau tối qua luôn nghe chị.
Chị biết không, trước khi gặp nhau, thằng nào trong đám tụi tôi cũng đọc báo, xem tường thuật cuộc gặp giữa chị - Đại biểu cho dân chúng Thành phố Hồ Chí Minh ở Quốc hội - với cử tri. Đọc báo xong tụi tôi còn xem ảnh, xem video clip về cuộc gặp này trên Internet nữa.
Công nhận đó là một cuộc gặp gỡ căng thẳng hiếm có vì nhiều nước mắt quá. Những người dân đại diện cho 15.000 gia đình từng cư trú ở bán đảo Thủ Thiêm dữ quá, nói năng mà như quát, đề nghị mà như gào… Thế nhưng đừng giận, đừng thù họ nghe chị Tâm. Tụi tôi đã thử đặt mình vào vị trí của họ : Đột nhiên bị đuổi khỏi nhà, thổ cư, vườn tược bị trưng dụng hết, nhận tiền bồi thường chỉ có 200.000 đồng/mét vuông rồi thấy các doanh nghiệp được giao đất chuyển nhượng lại với giá vài chục triệu đồng, giờ có chỗ một mét vuông đất được rao bán với giá hàng trăm triệu đồng, ai mà không uất. Hai thập niên sống vất vưởng vì vô gia cư, vì bị cô lập, sinh hoạt như những con thú nếu cố bám lấy rẻo đất không của ông bà, cha mẹ để lại thì cũng là tài sản mà họ "đổ mồ hôi, sôi nước mắt" tạo lập ra, hai thập niên rong ruổi kêu oan nhưng không làm ai động lòng hay bận tâm, bị xua đuổi, bị đánh đập, có người bị tống giam vì dám kháng cự "chính quyền nhân dân". Hai thập niên bế tắc về sinh kế, chìm trong nợ nần bởi mất sạch mọi thứ,… mà chỉ khóc, chỉ gào rõ ràng là họ kiềm chế giỏi, chịu đựng tốt như Đảng muốn !
Chị Tâm,
Dẫu đứng về phía nước mắt nhưng tụi tôi phải nhận là chị hết sức quyền biến. Giữa đám đông cuồng nộ như vậy, trong đó có không ít người chỉ thẳng mặt chị, đòi chị từ chức vì ngày xưa, chị từng khẳng định "chính quyền đúng khi tổ chức cưỡng chế", "dân sai khi kháng cự, khiếu nại" mà chị vẫn bình tĩnh biện giải là chị không nói như vậy. Ý chị chỉ là điều gì chính quyền làm đúng thì dân phải chấp hành, nếu chính quyền làm sai thì chính quyền phải chịu trách nhiệm.
Chẳng phải đàn bà mà ngay cả đàn ông cũng khó mà khéo như chị khi hóa giải sự cuồng nộ nhẹ bâng, gọn hơ. Nào là : Cô bác nặng lời cỡ nào cũng nghe. Nghe để giải quyết, giải quyết chưa thấu đáo thì cô bác nói phải nghe nữa. Hay : Cô bác hỏi có ray rứt không, xin thưa là tôi rất ray rứt. Nghe cô bác nói, xót lắm. Chính quyền giải quyết vấn đề lớn mà cô bác chưa đồng tình và khiếu nại, nghĩa là còn tin chúng tôi. Tôi cam đoan khi nào còn một ý kiến phản ánh thì vẫn còn đeo bám giải quyết vấn đề ở Thủ Thiêm.
Chị Tâm,
Ngoài việc là đại biểu cho dân chúng Thành phố Hồ Chí Minh ở Quốc hội từ 2011 tới giờ, chị còn là Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng chừng đó năm, chưa kể chị còn là Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh rồi Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh… Bảy năm qua, chị "đeo" ở đâu, "bám" vào cái gì mà không nghe, không thấy, không nghĩ và không nói gì hết cho dân vậy chị Tâm ?
Sắp tới nếu thật sự sẽ "đeo bám" để "giải quyết vấn đề ở Thủ Thiêm", chị có "đeo" theo anh Lê Thanh Hải, cựu Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh không ? Chị sẽ "bám" anh Hải chắc cỡ nào. Có đủ chắc để làm bật ra không chỉ "vấn đề ở Thủ Thiêm" mà còn trục vớt trách nhiệm liên quan tới nhiều vấn đề lưu cữu khác như chuyện chỉ định cho Thanh niên xung phong làm nhà thầu tất cả các công trình giao thông đầy dẫy tai tiếng ở Sài Gòn hồi thập niên 1990 không ? Đường Nguyễn Hữu Cảnh chính là hậu quả của tham nhũng, nhận hối lộ, thi công gian dối, cẩu thả ngày ấy, giờ chị có xới lên không chị Tâm ?
Rồi "đeo" theo, "bám" vào anh Lê Thanh Hải chị có "đeo" thêm, "bám" thêm anh Nguyễn Văn Đua mà thiên hạ khẳng định là chuyên "đi tắt, đón đầu" các dự án đầu tư như ở Nhà Bè, mua một, công bố qui hoạch xong bán mười, kiếm hàng trăm tỉ không chị Tâm ? Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh có bao nhiêu anh như anh Hải, anh Đua chị có biết không chị Tâm ? Chị có suất đất nào trong "Khu Đô thị mới" ở Thủ Thiêm, có "đi tắt, đón đầu" không chị Tâm ?
Chị Tâm,
Chị cũng vừa mới tuyên bố, chuyện Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo Công ty Đầu tư và xây dựng Tân Thuận hủy hợp đồng chuyển nhượng 32 héc ta đất ở xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè cho Tập đoàn Quốc Cường Gia Lai là đúng pháp luật, không gây bất kỳ thiệt hại kinh tế nào. Vụ chuyển nhượng suýt làm công khố mất toi chừng 2.000 tỉ đồng vẫn chưa phát hiện dấu hiệu tiêu cực nào liên quan đến chuyện cá nhân trục lợi. Sao Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ đạo hủy hết mớ hợp đồng kinh tế liên quan đến "Khu Đô thị mới" ở Thủ Thiêm cho rồi. Xét về bản chất, tất cả các hợp đồng kinh tế đâu có khác gì nhau ?
Tôi nhớ cuối năm rồi, khi tiếp xúc với cử tri quận Thủ Đức, giữa lúc những tiếng oán thán vang vọng khắp nơi, chị vẫn khăng khăng, sự tin yêu của dân chúng dành cho Đảng không suy giảm. Dân không chửi Đảng mà chỉ bày tỏ sự bất bình, phê phán đối với một số cán bộ, đảng viên tha hóa về đạo đức. Lúc bù khú với nhau về chị, trong đám bạn tôi, có thằng nhận định : Nói được như vậy rõ ràng chị không còn… minh mẫn. Sự thiếu minh mẫn này đã đến mức nguy hại. Bằng chứng là ngay cả khi những nạn dân của dự án "Khu Đô thị mới" ở Thủ Thiêm nói thẳng với chị là chị nên từ chức, chị cũng chỉ có thể dịch giải thành "chưa đồng tình và khiếu nại, nghĩa là còn tin chúng tôi".
Thôi đừng "quyết" nữa chị Tâm ! "Hồng phúc" của dân tộc vốn đã hết sức bạc phúc này là những người như chị nên thoái bộ. Để chúng tôi tự quyết đi chị Tâm.
Đồng Phụng Việt
Nguồn : RFA, 10/05/2018