Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Chỉ hơn mt tháng sau khi hào hng k li câu chuyn "Tôi nói thng như thế mà không thy ông y t ái gì", người được vài văn nhân cn thn xưng tng là "Bc nhân kit thế thiên hành đo" nhưng li b dư lun cho là có tính "thù dai" đã phải nhn mt bài hc thm tính thù vt t Tp Cn Bình.

tuve1

Một tàu cá ca ngư dân Qung Ngãi va b tàu v thép ca Trung Quc đâm thng vào khi đang đánh bt trên vùng bin ca Vit Nam (nh chp t TuoiTre)

Tập Cn Bình không t ái ?

Còn nhớ vào bui sáng 7/2/2018 khi ch trì cuc gp mt chúc tết gii trí thc, văn ngh sĩ nhân dp xuân Mu Tut, ông Nguyn Phú Trng đã k li bng ngôn ngữ có v chân phương :

"Ông y đến ăn sáng đây, tôi nói hết. Tôi nói tình đng chí anh em mun gi được thì phi tin nhau mà mun tin nhau thì vic làm phi đúng như li nói. Tôi nói thng như thế mà không thy ông y t ái gì".

"Tin nhau" là một cách ng xử và cũng là ng biến tr mt không th lường trước trong mi quan h Vit- Trung mà t nhiu năm qua, trong khi trên bàn đàm phán ngoi giao luôn là nhng sáo ng "hai bên không làm phc tp thêm tình hình Bin Đông", thì cái nơi mà Bc Kinh xem là "ao nhà" ấy li rt thường din ra cnh "tàu l" vây bc, tn công tàu cá Vit Nam và hành hung, bn giết ngư dân Vit.

Câu chuyện "không thy ông y t ái gì" được ông Trng thut li v cuc gp vi Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình vào đu tháng 11/2017 - nhân Hi ngh thượng đnh kinh tế APEC t chc ti Vit Nam - đã rt mau chóng chuyn vùng t Hà Ni ra Bin Đông, đc biệt được nhn mnh nhng khu vc như Bãi Tư Chính phía Đông Nam Vit Nam và ngoài khơi Qung Nam - nhng nơi mà PetroVietnam cùng nhng đi tác Tây Ban Nha và M ca tp đoàn này đang ra sc bù đp thiếu ht ngân sách bng hot đng vi vã thăm dò và khai thác dầu khí.

Sau lần đu tiên phi cm mt lng êm rút khi Bãi Tư Chính vào tháng By năm 2017, đến tháng Ba năm 2018, Repsol - công ty liên doanh khai thác du khí vi PetroVietnam - đã phi ln th hai liên tiếp rút khi m Cá Rng Đ cũng nm trong Bãi Tư Chính mà không tht ni mt li bi phn.

Vào tháng Bảy năm ngoái, nhiu ngun tin quc tế cho biết chính quyn Vit Nam, mà c th là B Chính tr hoc c th hơn na là "hai y viên b chính tr" đã yêu cu ngng hot đng thăm dò khí đt ca Repsol ngay tại Bãi Tư Chính mà vn được B Ngoi giao chiến đu võ ming "thuc vùng ch quyn không tranh cãi ca Vit Nam", sau khi b Trung Quc gây sc ép chính tr, đe da tn công qun đo Trường Sa và điu đng đến 200 tàu bao vây khu vc Bãi Tư Chính như mt đng tác khng b.

Tâm thế "giương c trng" quá d và quá nhanh vào lúc Trung Quc mi ch tung mt đòn ph đu tâm lý là mt bng chng không th rõ hơn : vào lúc này đây, B Chính tr Hà Ni đã tr nên yếu t đến mc b "người đng chí 4 tt" o ép theo cách có muốn kiếm tin ngay trong vùng hi phn ca mình cũng không còn được na.

Còn vào tháng Ba năm 2018 và chỉ hơn mt tháng sau "không thy ông y t ái gì", mt gi thiết t cui năm 2017 đã biến thành thc tế khi được xác nghim mt cách sng sượng : vn là "đi tác chiến lược toàn din ln nht ca Vit Nam" là Trung Quc đã nhy b vào nhà ca gii chóp bu Vit Nam đ đòi không được hp tác vi M mà phi hp tác vi Trung Quc đ khai thác du khí.

Trong khi đó, câu chuyện "tàu l" hoc gn đây gii tuyên giáo Vit Nam "kiến to" thêm mt khái nim mi là "tàu không rõ quc tch" đang tái hin cnh trng côn đ ca hi quân Trung Quc hành x vi ngư dân Vit vào nhng ngày này.

Thù vặt

Đầu tháng Tư năm 2018, mt tàu ngư dân Ngh An đã b "tàu l" đâm chìm khiến 21 thuyn viên suýt chết.

Nhưng mt ln na trong vô s ln, lc lượng cnh sát bin Vit Nam đã không có mt đng tác rõ ràng và minh bch nào đ điu tra th phm bách hi ngư dân nước mình. Trong khi đó, gii chóp bu Hà Ni vn như á khu, nếu không nói là tuyt đi câm nín trước cnh nn ca đng bào mình.

Từ nhiu năm qua và k c thi gian gn đây khi Vit Nam có mt chút nhúc nhích t tư thế "đu dây" sang "da M đi Trung", mt s tht trn tri và đau đn là gii chóp bu Việt Nam đã ch quan tâm đến vic bo v nhng m du và khí đt phc v cho li ích cùng s tn ti ca đng cm quyn, trong khi chng h quan tâm đến nhiu cái chết ca ngư dân Vit b bn giết bi tàu Trung Quc.

Quan hệ Vit - Trung cũng bi thế đã và đang "cải thin" thy rõ. Vào năm 2017, Qung Ngãi là đa phương phi chu áp lc gây hn nng n nht. Rt nhiu tàu cá và ngư dân Vit đã b mt s lc lượng ca Trung Quc tn công, trong đó ba tàu cá b tông va, đp phá dn đến chìm.

Đặc bit, các v tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Vit và bn giết ngư dân Vit đt ngt tăng mnh k t tháng By năm 2017 - thi đim Vit Nam đưa giàn khoan Repsol - liên doanh vi Tây Ban Nha - ra khu vc Bãi Tư Chính đ khoan thăm dò du khí.

Thái độ b xem là quá ph thuộc và quá ươn hèn ca chính th Vit Nam đã "di truyn" t quá kh đến tn hin ti, khi c chính ph ln các b ngành liên quan ca Vit Nam tuyt đi "cm khu" trước hàng lot tàu cá Vit b "tàu l" đâm chìm, còn ngư dân Vit tiếp tc b Trung Quc bắn giết.

"Lực lượng ngư dân t v" gi này ra sao ?

Một Vit Nam đương đi đang hin ra trên bn đ thế gii vi câu châm ngôn "ngư dân bám bin, hi quân bám b".

Chủ đ "ngư dân bám bin" ca Vit Nam còn được báo chí quc tế chú ý và đ cp không ch mt lần.

Lần đ cp gn nht là vào tháng Tư năm 2018 khi Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) phát bài "Vit Nam tăng cường lc lượng ‘ngư dân t v’ đ đi phó vi Trung Quc" ca tác gi Ralph Jennings. Bài này cho biết lc lượng ngư dân t v được tăng cường trong năm 2009 khi Quốc hi Vit Nam thông qua mt đo lut cho phép ngư dân t v h tng các tàu cá. Theo mt nghiên cu năm 2017 ca các hc gi thuc Hc vin Nghiên cu Quc tế S. Rajaratnam Singapore, 13 đi "ngư quân" (ca Vit Nam) đang ym tr hơn 3.000 ngư dân đánh bt gn qun đo Hoàng Sa trên Bin Đông. Trung Quc kim soát Hoàng Sa, nhưng Vit Nam tuyên b chui đo này là thuc ch quyn ca mình. Hơn 10.000 ngư dân và khong 2.000 tàu đánh cá tnh Khánh Hòa được cp ng nhòm hng ngoi, theo nghiên cứu ca Singapore. Vit Nam đã ban hành mt ngh đnh vào năm 2014 đ tr giúp các ngư dân, nhng người có tàu "công sut ln hin đi" - thường là các tàu thép, m rng phm vi hot đng. Theo ngh đnh này, các ngân hàng Vit Nam đã cho các ngư dân vay 176 triệu USD đ nâng cp khong 400 tàu…

Vậy trong thc tế, chính th Vit Nam đã làm được gì cho "lc lượng ngư dân t v" ?

Mặc dù cnh tượng côn đ và giết người ca tàu Trung Quc đi vi tàu ngư dân Vit đã xy ra t rt nhiu năm và đc bit t năm 2011 trở đi, nhưng phi đến tháng Sáu năm 2016 mi ln đu tiên xut hin mt quan chc ph trách các vn đ liên quan ti ngư dân - ông Vũ Văn Tám, th trưởng B Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn - đ cp mt cách bình thn "Hơn 4.000 tàu cá Vit Nam gặp nn vi hơn 2.300 ngư dân thương vong, mt tích trên bin ch trong hơn hai năm qua".

Vì sao lại có mi quan tâm hiếm có trên ?

Phải chăng chính th Vit Nam ni tiếng v trng thái đu dây chính tr bt đu thành tâm lo lng cho s phn ca "ngư dân bám biển hi quân bám b," hay bc bi bi đng cơ nào khác ?

Nhưng nếu là thành tâm, vì sao sau v giàn khoan Hi Dương 981 ca Trung Quc lao vào án ng Bin Đông năm 2014 và khiến hàng ngàn tàu cá ca ngư dân Vit phi chu cnh nm b treo niêu, lc lượng cảnh sát bin và hi quân Vit Nam li không có đng tác gì đ h tng ngư dân ra khơi như cách người Philippines và người Nht đã làm đúng thiên chc "quân vi dân như cá vi nước ?"

Không những tư thế "bám b" vn kiên đnh mt cách ph phc đến khó tưởng tượng nơi quân chng hi quân và cnh sát bin, nhng ha hn ca chính ph "cho ngư dân vay tin đóng tàu st" t gia năm 2014 đã trôi ngược lên Trung Nam Hi. Sau mt thi gian tuyên truyn ln tuyên giáo như th nhà nước s làm tt c cho ngư dân ca mình, mt ln na trong rt nhiu ln người dân li mt nt nhng hy vng xót xa còn li. B gii ngân hàng ch biết "còn đng còn tin" bày ra vài chc loi th tc và ngâm h sơ đến c năm tri, ch có khong 10% ngư dân được gii ngân. Nhiu ngư dân khác đã phải nut gin rút hoc hy h sơ vay vn.

Lực lượng "ngư dân t v" ca Vit Nam không ch phi chu ri ro nguy him t "tàu không rõ quc tch", mà còn b chính nhng người cùng quc tch la gt mt cách không th nhn tâm hơn.

Bởi ngay c nhng ngư dân vay được ngân hàng và được ngân hàng gii ngân đ "đóng tàu st" đ đi phó vi tàu cá và tàu hi giám ca Trung Quc cũng b chính nhng doanh nghip đóng tàu la gt bng… v thép Trung Quc.

Vào năm 2016, bất chp Ngh đnh 67 ca Chính ph Vit Nam v mt s chính sách phát trin thy sn ra đi mà được kỳ vng s "giúp ngư dân thc hin gic mơ đóng tàu to, hin đi đ vươn khơi bám bin dài ngày", đã có đến vài chc tàu v thép ca ngư dân min Trung - tr giá hàng trăm chc t đng - va đóng mới và đi chuyến bin đu tiên đã b hư hng, phi nm b. Còn mt s cơ s đóng tàu li "qua cu rút ván" khi xy ra hu qu đó. Thm chí mt trong nhng doanh nghip đóng tàu có nhiu du hiu gian di như thế li thuc… B Công an.

Trong một phóng sự của VoV.vn, nhìn con tàu v thép mi đóng gi thành "cc st trên b", ngư dân Đinh Công Khánh xã Cát Khánh, huyn Phù Cát rut gan như la đt. "Đến thi đim này, Công ty trách nhiệm hữu hạn MTV Nam Triu (B Công an) ha vy thôi ch chưa h tr cái gì hết. H có c người ti khc phc nhưng có làm gì đâu. Tình trng này không biết kéo dài đến bao gi. Trong mt năm bo hành, chưa đánh bt được mà máy móc đã hư kiu này thì quá mt năm máy móc càng hư hng nng thì ngư dân đâu có tin sa cha" - ông Khánh đau xót.

Nhưng cho ti nay, đã chng có bt kỳ doanh nghip đóng tàu gian di nào b truy t, còn Công ty Nam Triu thì ch "h tr" ch không "bi thường". V thc cht, v vic gian di khng khiếp này đã "chìm xung" - theo cách ví von cay đng ca dân gian đương đại Vit Nam, thường ám ch vô s v tham nhũng ca gii quan chc ti đt nước "l rơi hình ch S" này.

Cũng một cách thc cht, kế hoch "đóng tàu st" ca Vit Nam cho ti nay đã gn như phá sn, hoàn toàn trái ngược li vi hình nh hàng chc ngàn tàu sắt ca ngư dân Trung Quc được Bc Kinh trang b đến nơi đến chn đ t đánh bt cá Bin Đông và còn xông thng vào vùng hi phn Vit Nam trước cơn "ng ngày" ca Hi quân và Cnh sát bin nước Vit.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 23/04/2018

Published in Diễn đàn