 | Tổng quan: | 3708293 |
VOA, 12/11/2020
Phát ngôn viên của Liên Hiệp Châu Âu (EU) mới nói với VOA Việt Ngữ rằng vụ bắt giữ ký giả tự do Phạm Đoan Trang "gây nghi vấn về cam kết bảo vệ quyền bày tỏ quan điểm và biểu đạt, cả trên mạng lẫn đời thực, của chính quyền Việt Nam".
Ký giả tự do Phạm Đoan Trang. Trong lá thư trước khi bị bắt, bà viết : "Nếu có thể, xin vận động để tôi được nhận cây đàn guitar của tôi"…
Bà Nabila Massrali, phát ngôn viên của Liên Hiệp Châu Âu về Quan hệ Đối ngoại và Chính sách An ninh, nói thêm rằng quyền tự do ngôn luận là "điều sống còn nhằm bảo đảm sự minh bạch, công bằng xã hội cũng như sự thịnh vượng và phát triển toàn diện và bền vững".
Tác giả của nhiều sách, trong đó có cuốn "Phản kháng phi bạo lực" và "Cẩm nang nuôi tù", bị bắt hôm 6/10 với cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước" và "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước".
"Quyền tự do ngôn luận ôn hòa được bảo vệ bởi Hiến pháp của Việt Nam, Tuyên bố Nhân quyền Phổ quát và các công ước quốc tế mà bản thân Việt Nam ký kết, trong đó có Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị. Chúng tôi kêu gọi chính quyền [Việt Nam] duy trì các cam kết đó", Phát ngôn viên Massrali nói.
"Liên Hiệp Châu Âu sẽ tiếp tục theo dõi và làm việc với các bên liên quan để cải thiện tình hình nhân quyền ở Việt Nam, vốn là điều cũng quan trọng trong bối cảnh Thỏa thuận Thương mại Tự do EU – Việt Nam đạt được gần đây".
Mới đây, hôm 5/11, Trưởng phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam, ông Giorgio Aliberti, cho biết trên Twitter rằng ông cùng với đại sứ các nước thành viên EU khác đã nêu vụ bắt giữ bà Trang với Bộ Công an Việt Nam.
Trước Liên Hiệp Châu Âu, Hoa Kỳ, một đối tác thương mại quan trọng khác của Việt Nam, đã bày tỏ "quan ngại" về vụ bắt ký giả tự do từng có thời gian học tập tại Mỹ.
Trên Twitter, ông Robert A. Destro, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động, "kêu gọi chính phủ Việt Nam ngay lập tức thả bà và hủy bỏ mọi cáo buộc".
Hôm 15/10, tờ Công an Nhân dân, cơ quan ngôn luận của Bộ Công an Việt Nam, đăng bài viết với tựa đề "Sự thật đằng sau những lời kêu gọi trả tự do cho Phạm Đoan Trang", trong đó chỉ trích các tổ chức nhân quyền quốc tế, và tuyên bố rằng "hoàn toàn không có chuyện bắt, xử lý những đối tượng vi phạm pháp luật lại bị coi là đàn áp người ‘bất đồng chính kiến’, ‘người hoạt động nhân quyền’".
Cùng khoảng thời gian đó, một nhóm các nhà lập pháp Hoa Kỳ gửi thư tới Ngoại trưởng Mike Pompeo, trong đó bày tỏ "quan ngại sâu sắc" về vụ Việt Nam bắt bà Trang, đồng thời kêu gọi nhà ngoại giao hàng đầu nước Mỹ thúc đẩy việc phóng thích ký giả tự do này.
12 nhà lập pháp của Mỹ viết rằng "bà Phạm Đoan Trang không vi phạm pháp luật và chỉ thể hiện các quyền tự do cơ bản của mình, được bảo đảm trong hiến pháp Việt Nam" và rằng "bà ấy phải được trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện".
Trong chuyến thăm được coi là "bất ngờ" tới Việt Nam cuối tháng trước, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã trao đổi với quan chức Việt Nam, trong đó có cuộc gặp riêng với Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm. Hiện chưa rõ nhà ngoại giao hàng đầu nước Mỹ có lên tiếng về vụ bà Phạm Đoan Trang hay không
Trước khi Việt Nam và Hoa Kỳ công bố thông tin về chuyến công du của ông Pompeo tới Hà Nội, VOA Việt Ngữ hôm 27/10 liên hệ với cơ quan chuyên trách về dân chủ, nhân quyền và lao động của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ để hỏi xem liệu phía Mỹ có nêu vụ bắt giữ bà Trang bên lề Diễn đàn Kinh doanh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mà Hoa Kỳ và Việt Nam phối hợp tổ chức, nhưng tới hôm 12/11 vẫn chưa nhận được câu trả lời.
*********************
Đại sứ EU nêu vấn đề Phạm Đoan Trang bị bắt với Bộ Công an Việt Nam
VOA, 06/11/2020
Hôm 5/11, Đại sứ Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam Giorgio Aliberti cho biết ông và các đại sứ của khối này vừa nêu vấn đề nhà báo tự do Phạm Đoan Trang bị bắt giữ với Bộ Công an Việt Nam trong nỗ lực nhằm kêu gọi bảo vệ quyền tự do ngôn luận và nhân quyền.
"Quyền tự do bày tỏ và tự do ngôn luận được ghi trong Hiến pháp Việt Nam và cần phải được tôn trọng", Đại sứ Aliberti viết trên Twitter.
Đài truyền hình ANTV của Bộ Công an hôm 4/11 loan tin rằng trong cuộc gặp với Trung tướng Nguyễn Thanh Sơn, Cục trưởng Cục Đối ngoại của Bộ Công an, Đại sứ Aliberti có trao đổi, chia sẻ mối quan tâm về việc bà Phạm Đoan Trang bị bắt ngày 07/10/2020 về tội "Làm, tàng trữ, tán phát hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước".
Tin cho hay Đại sứ Giorgio Aliberti, cùng các Đại sứ khác bao gồm cả Đại sứ Anh và đại diện Nhóm Bảo vệ quyền tự do cho các nhà báo gồm liên minh 37 nước thành viên nêu quan điểm cho rằng bà Phạm Đoan Trang chỉ là người thực hiện "quyền tự do ngôn luận của mình".
ANTV dẫn lời Trung tướng Nguyễn Thanh Sơn khẳng định rằng những đánh giá của các nước về việc bắt giữ Phạm Đoan Trang "chưa phản ánh đúng khách quan về bản chất hành vi của đối tượng này".
Ông nói : "Tự do và các quyền con người cơ bản luôn được Đảng và Nhà nước Việt Nam tôn trọng, ghi nhận và đảm bảo. Tuy nhiên, trong những trường hợp cần thiết, quyền con người có thể bị hạn chế nhằm đảm bảo an ninh quốc gia. Điều này được ghi nhận trong luật pháp quốc tế và Hiến pháp 2013 của Việt Nam".
Ông Sơn nói rằng bà Phạm Đoan Trang thực chất đã "lợi dụng việc thực hiện quyền tự do ngôn luận xâm phạm an ninh quốc gia được luật pháp Việt Nam bảo vệ, thuộc những trường hợp bị hạn chế quyền phù hợp với quy định của Luật Nhân quyền quốc tế".
Ông Cục trưởng khẳng định rằng việc bắt giữ bà Đoan Trang "là đúng pháp luật và được Viện Kiểm sát phê chuẩn".
Trước đó, vào ngày 9/10, Ngoại trưởng Cộng hòa Séc Tomas Petricek cũng lên tiếng yêu cầu nhà nước Việt Nam trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện đối với nhà hoạt động nhân quyền Phạm Đoan Trang.
"Tôi đã rất lo lắng về việc bắt giữ cô Phạm Đoan Trang, người đoạt giải thưởng Homo Homini của Séc năm 2017. Giải thưởng tôn vinh những cá nhân có đóng góp xuất sắc trong việc thúc đẩy nhân quyền, dân chủ và các giải pháp hòa bình cho các xung đột chính trị", Ngoại trưởng Petricek viết trên Twitter.
Ông Petricek viết thêm : "Tôi yêu cầu trả tự do vô điều kiện cho cô ấy và tôi kêu gọi các cơ quan chức năng Việt Nam tôn trọng các cam kết luật pháp quốc tế".
***********************
RFA, 06/11/2020
Hôm 6/11/2020, Đại sứ phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam - ông Giorgio Aliberti cùng Đại sứ các nước khác có cuộc gặp với đại diện Bộ Công an để làm việc về vụ bắt giữ nhà hoạt động nhân quyền Phạm Đoan Trang đúng 1 tháng trước.
Nhà báo Phạm Đoan Trang - FB Phạm Đoan Trang/Ảnh minh họa
"Đặt vấn đề về việc giam giữ Phạm Đoan Trang với các đồng nghiệp là Đại sứ các nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu và các nước cùng chí hướng tại Bộ Công an.
Quyền tự do ngôn luận và ngôn luận được ghi trong Hiến pháp Việt Nam và cần được tôn trọng !" - Ông Đại sứ Giorgio Aliberti viết trên Twitter cá nhân.
Tài khoản Twitter của Đại sứ quán Thụy Điển, Đức và Pháp sau đó cùng chia sẻ lại dòng tweet này của ông Giorgio Aliberti.
Phó Đại sứ Hà Lan tại Hà Nội - ông Christoph Prommersberger cũng chia sẻ thông tin từ Đại sứ Liên Âu và tấm ảnh hai bên đang làm việc về vụ bắt giữ cô Phạm Đoan Trang tại Bộ Công an Việt Nam.
Báo chí nhà nước Việt Nam hoàn toàn không có thông tin gì về buổi gặp gỡ này.
Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang - một nhà hoạt động nhân quyền và một người viết sách nổi tiếng ở Việt Nam bị cơ quan an ninh Bộ Công an bắt giữ vào khuya ngày 6 tháng 10 năm 2020 tại thành phố Hồ Chí Minh sau khi cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt lần thứ 24 mới kết thúc cách đó vài giờ.
Hàng loạt các tổ chức nhân quyền, nhà xuất bản, báo chí quốc tế lên tiếng yêu cầu chính phủ Việt Nam trả tự do cho cô Trang.
Ngoại trưởng Czech, Đặc ủy Nhân quyền Đức và Hoa Kỳ cũng lên tiếng mạnh mẽ về vụ bắt giữ này.
Vừa lộ ra một ‘bí mật’ trong cung cách sửa Bộ luật Lao động liên quan đến yêu cầu bắt buộc của EVFTA (Hiệp- định Thương mại tự do Châu Âu - Việt Nam).
Trong khi bà Nguyễn Thị Kim Ngân đi Châu Âu để hứa hẹn 'sẽ cải thiện nhân quyền' thì các bộ ngành Việt Nam đã hầu như không làm gì cả, dù chỉ là sửa Bộ Luật Lao động.
Ngay sau khi kết thúc chuyến đi Pháp và Bỉ vào cuối tháng 3 năm 2019 để vận động cho EVFTA, Nguyễn Thị Kim Ngân - Chủ tịch quốc hội Việt Nam - đã chủ trì một phiên họp quốc hội. Được báo Sài Gòn Giải Phóng tường thuật, bà Ngân đã "tỏ ra rất sốt ruột về việc chưa nhận được hồ sơ trình dự án sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động", trong khi chương trình xây dựng pháp luật năm 2019 đã có dự án này, Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói rõ :
"Chúng ta đã cam kết với Nghị viện Châu Âu về thời hạn xem xét sửa đổi Bộ luật Lao động. Đó chính là cơ sở quan trọng để Nghị viện Châu Âu xem xét thông qua Hiệp định EVFTA, vậy mà bây giờ các bước cần thiết vẫn chưa được tiến hành. Thay vì trình hồ sơ dự án thì cơ quan trình lại chỉ báo cáo, xin ý kiến của UBTVQH về một số vấn đề, như thế có phải là làm ngược quy trình hay không ?".
‘Bí mật’ đã lộ hẳn ra : suốt từ cuối năm 2018 - thời điểm tái khởi động quy trình ‘chuẩn bị ký kết và phê chuẩn EVFTA’ cho đến nay, các bộ ngành đã gần như không làm gì cả đối với việc sửa đổi nội dung của Bộ luật Lao động để đáp ứng đòi hỏi của Hiệp định EVFTA.
Nếu tính cả thời gian trước đó liên quan đến việc Việt Nam tham gia vào TPP (Hiệp định Đối tác kinh tế Xuyên Thái Bình Dương), và CPTPP (Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương, thay thế cho TPP mà không có vai trò của Mỹ), Bộ luật Lao động đã chỉ được các bộ ngành và chính phủ Việt Nam lôi ra nhét vào ngăn kéo đầy bụi bặm như một động tác thuần đối phó với cộng đồng quốc tế, chỉ làm cho có, miễn sao gia nhập được hiệp định kinh tế và được ‘ăn sẵn’ lẫn ‘ăn ngay’.
Những yêu cầu của EVFTA về sửa đổi Bộ luật Lao động Việt Nam cũng có thể khá tương đồng với yêu cầu trong CPTPP.
Vào cuối năm 2018, để được tham gia vào CPTPP, lần đầu tiên Nguyễn Phú Trọng và chế độ độc trị của ông ta đã phải nhượng bộ chấp nhận điều kiện về cho phép người lao động được tự do thành lập các tổ chức nghiệp đoàn tự do để tự bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, tức về thực chất sẽ có một hình thái tổ chức nghiệp đoàn độc lập, hay còn gọi là công đoàn độc lập, tồn tại song song với hệ thống Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam từ trung ương xuống các địa phương. Không những thế, công nhân còn được thành lập nghiệp đoàn tự do không chỉ giới hạn ở từng khu vực mà còn trên cả nước, và các nghiệp đoàn độc lập này được kết nối với nhau…
Dưới đây là những nội dung cơ bản liên quan đến công đoàn trong Hiệp định CTTPP :
- Cho phép người lao động làm việc trong một doanh nghiệp được thành lập tổ chức của người lao động/Công đoàn ở cấp cơ sở theo sự lựa chọn của họ. Để hoạt động, tổ chức này hoặc gia nhập vào Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hoặc đăng ký hoạt động độc lập với cơ quan nhà nước có thẩm quyền (do Chính phủ quy định) tùy theo sự lựa chọn của tổ chức đó.
- Các tổ chức công đoàn - người lao động này được quyền không kém hơn so với Công đoàn cơ sở ; thuộc hệ thống của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
- Tổ chức này có thể yêu cầu và nhận sự trợ giúp kỹ thuật và đào tạo từ các tổ chức hoạt động về lao động đang hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.
- Lộ trình : Chậm nhất từ 5 đến 7 năm ; kể từ khi CTTPP có hiệu lực ; các tổ chức người lao động - Công đoàn có thể gia nhập/ hoặc thành lập tổ chức của người lao động ở cấp cao hơn như : cấp ngành, cấp vùng lãnh thổ theo đúng trình tự đăng ký được pháp luật quy định.
Ngoài ra còn có những nội dung mới liên quan đến vấn đề lao động ở Việt Nam :
a. Đình công : Hiện tại Pháp luật Việt Nam chỉ cho phép đình công trong các doanh nghiệp ; đình công chỉ được thực hiện với tranh chấp lao động tập thể về lợi ích ;
- Trong khi đó CTTPP sẽ cho phép đình công cấp ngành, đình công hưởng ứng và có thể có đình công "phản đối chính sách kinh tế - xã hội".
b. Lao động cưỡng bức : Pháp luật Lao động Việt Nam : Khoản 10, Điều 3 Bộ Luật lao động ; định nghĩa Lao động cưỡng bức phù hợp C.29 ; Cưỡng bức lao động đã bị cấm hoàn toàn (Khoản 3 Điều 8- Bộ Luật Lao động 2012).
- Trong khi đó CTTPP : Bổ sung "lao động gán nợ" là 1 hình thức của Lao động cưỡng bức : "việc người lao động vay hoặc ứng trước tiền lương từ người sử dụng lao động, bù lại người lao động cam kết trả bằng sức lao động của mình. Đồng thời CTTPP cũng khép tội hình sự đối với hành vi khai thác trái phép Lao động cưỡng bức.
c. Công việc không sử dụng lao động nữ (Điều 160 - Bộ Luật Lao động 2012) ; Pháp luật lao động Việt Nam : Tiếp nối thực tiễn bộ Luật lao động cũ, Bộ luật lao động mới (2012) sửa đổi cũng cấm sử dụng lao động nữ trong một số công việc.
- Trong khi đó CTTPP : xóa bỏ quy định cấm sử dụng lao động nữ trong hầm mỏ và dưới nước theo đề xuất của Uỷ ban chuyên gia của ILO (theo CƯ số 45).
***
Chính vào lúc này, khi EVFTA bắt đầu có triển vọng sẽ được ký kết và phê chuẩn vào tháng 6 - 7 năm 2019 với điều kiện chính thể độc đảng ở Việt Nam đã phải cam kết với Liên minh Châu Âu (EU) về một gói cải thiện nhân quyền ngay lập tức, việc nền hành pháp Việt Nam vẫn con nguyên trạng chây ì và ‘trên bảo dưới không nghe’ đang làm cho bà Nguyễn Thị Kim Ngân mất mặt khi bà ta đã hứa hẹn nhiều với EU.
Và nếu tình trạng chây ì trên vẫn tiếp diễn, chẳng có gì bảo đảm là Việt Nam sẽ được sớm tham gia vào EVFTA, còn nếu có tham gia cũng sẽ mất nhiều cơ hội vì bị chậm trễ trong việc triển khai hiệp định này, với lý do chủ quan thuộc về phía các cơ quan ‘chỉ biết ăn không biết làm’ của phía Việt Nam.
Minh Quân
Nguồn : VNTB, 19/04/2019
