 | Tổng quan: | 3638891 |
Các dòng họ Việt Nam tri ân công đức tổ tiên
Ca dao Việt Nam có câu : "Dù ai đi ngược, về xuôi / Nhớ ngày Giỗ Tổ - mùng mười tháng ba". Tín ngưỡng thờ cúng Quốc Tổ Hùng Vương, đặc biệt là trong ngày Giỗ Tổ mùng mười tháng ba âm lịch đã ăn sâu vào truyền thống, văn hóa người Việt Nam từ hàng ngàn năm nay.
Lễ giổ tổ Hùng Vương tại đền Hùng. Kênh 14
Tiến sĩ Phạm Vũ Câu - thành viên Hội đồng họ Phạm Việt Nam chia sẻ, mọi người dân Việt Nam đều có tâm niệm chung là tri ân Quốc Tổ Hùng Vương. Các dòng họ Việt Nam cũng luôn hướng về Quốc Tổ mỗi dịp 10/3 âm lịch.
"Riêng năm nay, chúng tôi có một cái tự nguyện là các dòng họ, mà trước hết là các dòng họ mà chúng tôi theo dõi, thống kê được là những dòng họ mà có các cụ của dòng họ mình là những danh thần, danh tướng từ thời Hùng Vương được thờ ở các đình, đền thờ trong cả nước. Chúng tôi tụ họp với nhau và bàn với nhau rằng, các cụ xưa nhà mình sinh ra thời Hùng Vương và đóng góp nhiều cho nước, cho nên là chúng ta cùng nhau lên dâng hương cho Quốc Tổ".
Theo Phó Giáo sư - Tiến sĩ Phùng Văn Duân, đây là năm đầu tiên các dòng họ cùng tập hợp lại, dâng tâm, dâng đức lên Quốc Tổ Hùng Vương, hướng về cội nguồn dân tộc, tưởng nhớ những công tích của tiền nhân.
"Trước đây, có thể là có khó khăn nào đó trong việc tổ chức, hoặc là còn cá lẻ, nên là chưa tập hợp được với nhau. Bây giờ thì một số dòng họ đã có các tổ chức dòng họ của mình, ví dụ như : Họ Phạm Việt Nam, Họ Trần Việt Nam, Họ Phùng Việt Nam, … rồi nhiều cộng đồng ở các họ khác nữa. Nên là việc này được thực hiện dễ dàng hơn. Các dòng họ có liên kết với nhau là điều rất tốt cho dân tộc chúng ta".
Tiến sĩ Phạm Vũ Câu và Phó Giáo sư Tiến sĩ Phùng Văn Duân đều mong đợi, sự kiện các dòng họ Việt Nam cùng dâng hương lên Quốc Tổ Hùng Vương sẽ trở thành sự kiện thường niên.
"Chúng tôi mong muốn là các năm sau cái việc này sẽ vẫn tiếp tục và hy vọng là những năm sau với kinh nghiệm lần tổ chức đầu tiên như thế này, các năm sau sẽ được tổ chức tốt hơn, quy củ hơn, số người tham gia đông hơn, và nhiều dòng họ thì không phải chỉ đi tính chất một vài người cá nhân mà là đại diện cho dòng họ".
Tiến sĩ Phạm Vũ Câu cho biết thêm về dự tính của các dòng họ Việt Nam,
"Sau đây, chúng tôi còn làm việc lớn thứ hai, đó là chúng tôi sẽ cùng với các nhà khoa học tổ chức một hội thảo khoa học về thời Hùng Vương, tức là khẳng định rằng, các dòng họ Việt Nam có từ thời Hùng Vương. Chắc chắn cái việc sắp tới đây, các dòng họ tập trung với nhau như vậy, thì sẽ là một sự kết nối nữa và có thể sẽ duy trì việc dâng hương Quốc Tổ hàng năm. Chúng tôi cũng nghĩ là chắc mọi người hưởng ứng".
Theo Tiến sĩ Phạm Vũ Câu, mặc dù lịch sử giữa truyền thuyết và thực tế còn nhiều điểm cần tiếp tục phải làm rõ, nhưng công tích của tổ tiên người Việt nói chung và của các dòng họ từ thời kỳ dựng nước đến nay là rất lớn.
"Thời Hùng Vương chúng ta rất oanh liệt. Hơn 2000 năm Vua Hùng chúng ta dựng nước và giữ nước, nhân dân chúng ta, các danh tướng, tướng lĩnh của chúng ta chống giặc ngoại xâm rất nhiều. Đấy là niềm tự hào của dân tộc chúng ta. Cho nên, chúng tôi nghĩ, chúng ta là con dân Việt Nam thì chắc chắn phải duy trì những truyền thống đó. Việc đầu tiên là phải hướng dẫn, tổ chức cho các con cháu đời đời kế tiếp nhớ tới Quốc Tổ Hùng Vương".
Còn theo Phó Giáo sư Tiến sĩ Phùng Văn Duân, dân tộc Việt Nam đã có nhà nước khởi thủy, gây dựng nên nền văn minh từ rất sớm. Đó là nhà nước Cực Lạc, Viêm Bang, Xích Quỷ, rồi đến Văn Lang, Âu Lạc, Nam Việt, Lĩnh Nam thời kỳ Hai Bà Trưng và sau này là Đại Cồ Việt, Đại Việt.
Trong hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, người Việt đã gây dựng nên nền văn minh lúa nước, với những phát kiến lớn trong y học, văn hóa trà, kinh dịch, rèn đúc đồ kim khí, kỹ thuật hàng hải, …
Tuy nhiên, môn lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông hiện nay về thời kỳ lập quốc còn sơ sài, thiếu thông tin, trong khi những nguồn tài liệu về thời kỳ này còn ít và bị thất lạc rất nhiều, ngoài các thần tích trong các Đền, Đình thờ các danh thần, danh tướng.
"Thời kỳ chưa xa đây lắm là thời kỳ giặc Minh sang xâm lược nước ta, thì nó có lệnh là tất cả sách vở của người Việt phải đưa về nước nó hết, nếu không đưa được thì đốt bỏ hết ; tất cả những công trình văn hóa người Việt làm phải đập bỏ hết, những gì Tàu làm thì để lại. Sách của chúng ta bị mất rất nhiều trong thời kỳ đó. Rồi sau này còn hỏa hoạn, những kho sách quý của tổ tiên ta để lại cũng bị mất. Nhưng may còn một vài quyển còn sót lại được, thí dụ như là Cổ Lôi Ngọc Phả, các Ngọc Phả về Hùng Vương, Bách Việt Ngọc Phả Truyền Thư".
Phó Giáo sư Tiến sĩ Phùng Văn Duân cho rằng, để hậu thế hiểu rõ về tổ tiên và ham thích môn lịch sử thì cần phải giáo dục từ nhỏ trong gia đình, dòng họ, cho tới nhà trường và xã hội, bằng nhiều phương pháp khác nhau, như các buổi nói chuyện về lịch sử, sản xuất các bộ phim, học lịch sử khi thăm quan bảo tàng, …
Niềm tự hào về dân tộc đúng nghĩa cần dựa trên những hiểu biết về lịch sử, niềm tự hào về cội nguồn, tổ tiên. Chính niềm tự hào đó, và cùng chung dòng máu "con Lạc, cháu Hồng" đã nối kết người Việt lại với nhau.
"Dù anh theo xu hướng chính trị này, hay xu hướng chính trị khác ; hay là dù anh có muốn đất nước phát triển theo con đường này hay con đường khác, thì cái tình cảm với tổ tiên chính là sợi dây kết nối mọi người một cách rất dễ dàng, rất tự nhiên. Tôi nghĩ điều này rất quan trọng đối với đất nước ta, dân tộc ta".
Dù là người cộng sản hay không cộng sản, ở trong nước hay nước ngoài, hễ mang dòng máu Việt thì đều có chung tổ tiên. Đạo lý dân tộc ta là đoàn kết để cùng nhau chống giặc ngoại xâm, đối phó với các nan đề của đất nước theo tinh thần của câu ca dao
"Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng".
Nguồn : RFA, 26/04/2018
Thông tin ông Đinh La Thăng đột ngột bị đề nghị kỷ luật và có thể bị mất chức bí thư Sài Gòn sau hội nghị trung ương 5, khóa 12 khiến không ít người quan tâm. Vì bởi, ông Thăng là một nhân vật rất ồn ào. Khi ông về nhậm chức tại Sài Gòn, rất nhiều trò trình diễn để lấy lòng người dân Sài Gòn đã diễn ra, bao gồm tổ chức hàng loạt tờ báo, truyền hình đăng nhanh các lời tuyên bố, liên tục hình ảnh hoạt động của ông… thậm chí còn có cả báo lên tiếng thề nguyện sẽ đồng hành cùng ông Thăng trong cuộc cầm quyền ở thành phố.
Ông Đinh La Thăng – Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh dâng hương ngày Giỗ tổ Hùng Vương ở Sài Gòn ngày 15/04/2016 - Ảnh minh họa.
Nhớ lại những ngày như vậy, mọi thứ đầy rạo rực khởi đầu và cũng đầy bẽ bàng về sau. Tương tự như ông Đoàn Ngọc Hải khi thực hiện cuộc đập phá vỉa hè có đầy đủ bộ sậu đi theo ghi hình, quay video, ghi lại từng cuộc đối thoại như người đang dẫn đầu cho một cuộc cách mạng mới, thì ông Thăng cũng không khác gì với chuyện tổ chức chụp hình dọn cây, nói về Nobel y khoa Việt Nam và Hòn ngọc Viễn Đông.
Bài bản thì chỉ có một, hết sức quen thuộc. Nhưng phải nhìn nhận rằng những cách thức ấy đã day động không biết bao nhiêu tấm lòng con người Sài Gòn đang khao khát muốn nhìn thấy thành phố của mình, đời sống của mình được đổi thay. Chưa bao giờ trên các diễn đàn, người ta nhìn thấy nhiều như vậy các lời ca ngợi, đặt để niềm tin… Đám đông ủng hộ nhanh chóng trở thành một lực lượng quần chúng hết sức rầm rộ. Thậm chí, trên các trang mạng, những ai đặt nghi vấn về sau thường trở thành mục tiêu bị công kích, chửi rủa của những người ủng hộ.
Chỗ ngứa của đám đông đang khao khát trông ngóng cái mới, mệt mỏi chờ đợi những điều tích cực đã được phương thức truyền thông như vậy gãi đúng chổ. Một loại gãi dư luận.
Khi ông Thăng công bố số điện thoại để mọi người gọi vào góp ý, hiến kế. Rồi sau đó có cả email thì không ít người đã hồi hộp gọi, nhắn, gửi… Chưa có số thống kê nào cho thấy bao nhiêu người đã tìm đến thành công, và bao nhiêu vẫn mỏi mòn chờ đợi. Khi có tin ông Thăng bị đề nghị kỷ luật và dự báo sẽ ra đi khỏi vị trí, đã có người thú thật là từng tin những lời kêu gọi đó đến mức đã viết thư hiến kế, mà mọi thứ không hồi báo. Một cảm giác thật khó tả khi tôi đọc được những điều này, pha trộn sự cảm thông, rồi cả buồn chán lẫn đau lòng.
"Tôi nghĩ rằng việc làm bộ có dân chủ, đôi khi còn hiểm ác hơn cả một chế độ độc tài trắng trợn", bà Aung San Suu Kyi, lãnh tụ tinh thần của người dân Miến Điện từng nói như vậy. (Sometimes I think that a parody of democracy could be more dangerous than a blatant dictatorship)
Không phải đây là lần đầu. Mà từ lâu, cả nước vẫn luôn bị các phong trào gây ngứa trên dư luận, ở mọi các phương diện văn hóa, kinh tế, chính trị, xã hội… rồi thỉnh thoảng vẫn có những đợt gãi dư luận như vậy. Có người tự hài lòng vì qua cơn ngứa, nhưng cũng có người sớm giật mình nhận ra mình tự cào cấu đến tóe máu từ các phong trào ấy. Cuộc sống trở nên điên cuồng với ngứa và gãi.
Trong câu chuyện của ông Thăng, các tờ báo từng tung hô ông ta, giờ đây chính là những tờ báo đăng sớm nhất các tin tức về kỷ luật, bao gồm phân tích về những sai phạm và thất thoát ngàn tỉ từ thời ông ta làm việc ở Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN). Mặc dù chính các tờ báo này đã từng phớt lờ các thông tin đưa được ra trên trang facebook của Osin Huy Đức, với tính dự báo. Các báo lại tiếp tục gãi dư luận, nhưng lần này trở mặt, chọn cách gãi vào cơn ngứa của dân chúng trước nạn tham nhũng của các quan .
Khi còn là Bộ trưởng Giáo dục, ông Nguyễn Thiện Nhân từng làm cả nước phát cuồng vì gãi đúng chỗ, khiến dư luận rầm rộ về một nền đại học, thi cử, bằng cấp… đầy tươi sáng. Nhưng rồi khi đại dịch đi qua, không ít người nhận ra đó chỉ là những trầy xướt trên đời mình, dở khóc dở cười.
Ông Nguyễn Tấn Dũng, khi còn là thủ tướng, cũng đã từng một người có tài gãi dư luận đến tuyệt vời khi khôn khéo đưa ra những câu nói như "tình hữu nghị viễn vông", cũng như là người đầu tiên khi nhắc về lịch sử đã chính thức gọi chế độ miền Nam cũ bằng một cái tên đàng hoàng là Việt Nam Cộng Hòa. Có không ít người tin vào một tương lai hòa hợp, hòa giải từ một minh quân vừa xuất hiện. Nhưng cũng ít ai để ý rằng ông Dũng chính là người đổi tên Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa thành nghĩa trang Bình An, mà mục đích là nhằm tiện lợi và hợp thức hóa việc kiểm soát, lấn đất cũng như có thể giải tỏa trong tương lai mà không bị mắc kẹt với lịch sử.
Trong sự kiện 5 bài hát bị cấm cũng vậy. Dư luận ồn ào và ngứa ngáy suốt trong một thời gian dài. Cuối cùng khi thấy các quan chức cấp dưới của mình hoàn toàn đuối lý và lộ sự ngu dốt, các quan trên Bộ lập tức gãi dư luận bằng cách trả sự việc lại đời sống bình thường của nó, cũng như đẩy các đợt gãi đến mức không ít người thỏa thuê bằng việc cho đặt vấn đề rằng những người đưa ra lệnh cấm 5 bài hát liệu có khả năng làm việc hay không ?
Gãi dư luận vẫn là phương thức của một nền truyền thông bị kiểm soát theo chỉ đạo và kiểm duyệt. Sự kiện khởi nghĩa ở Đồng Tâm cho thấy người nông dân cũng học được bài học rất lớn khi quyết từ chối đưa tin cho báo chí Nhà nước – tức có gây ngứa cũng không cho gãi, vì có cần gãi dư luận thì cũng phải chọn được mặt, gửi được đúng người.
Chỉ khi nào người dân nhận ra đất nước mình đang tràn ngập những cơn ngứa và gãi dư luận có chủ ý, nhằm điều khiển và mê muội tinh thần con người, mà đích đến mơ hồ và thiếu sự thật, thì lúc đó công dân mới không còn ở tư thế là những bệnh nhân.
Và nếu đất nước cứ bị vây hãm bởi những cơn ngứa, và chỉ được gãi bằng dư luận như một cách đối phó, và thực chất không có, thì tương lai phía trước chỉ toàn là những ổ bệnh vậy.
Tuấn Khanh
Nguồn : RFA, 28/04/2017 (tuankhanh's blog)
Lễ kỷ niệm giỗ tổ Hùng Vương 10 tháng Ba âm lịch (6/4/2017) đã lặng tăm trôi qua mà chẳng hề hiện ra "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" như hứa hẹn đinh đóng cột của Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam - ông Hữu Thỉnh. Song cảnh phá sản của một ảo tưởng chính trị chưa bao giờ thành hình lại chẳng có gì đáng kinh ngạc…
Bản tin về một sự kiện "chưa từng có" : Hội Nhà văn Việt Nam sẽ mời tất cả các nhà văn hải ngoại, kể cả những người từng cầm bút phục vụ chế độ cũ (Việt Nam Cộng Hòa), về dự "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học".
Ai là tác giả ?
Ba tháng trước, nhà thơ được tiếng là "cháu ngoan của đảng" đã bất ngờ công bố một kế hoạch chưa từng có tiền lệ trong lịch sử tồn tại của đảng : Hội Nhà văn Việt Nam sẽ mời tất cả các nhà văn hải ngoại, kể cả những người từng cầm bút phục vụ chế độ cũ (Việt Nam Cộng Hòa), về dự "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học".
Khi đó, một video xuất hiện trên mạng xã hội đã tường thuật nguyên văn phát biểu của ông Hữu Thỉnh về "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" : "Đây là một sự kiện chưa từng có, Tổng bí thư có hỏi tôi rằng : Có phải đây là lần đầu tiên tổ chức hội nghị này không ? Tôi trả lời : Đây là lần đầu tiên chúng ta sẽ tổ chức vào dịp Giỗ tổ Hùng Vương 10/3 (âm lịch) 2017…".
Về mặt "đảng lãnh đạo toàn diện", ý kiến của Tổng Bí Thư Trọng là quan trọng, thậm chí hết sức then chốt, để ông Hữu Thỉnh có được kim bài đứng ra tổ chức sự kiện đặc biệt nhạy cảm chính trị để thu phục những người còn bên kia chiến tuyến.
Nhưng chỉ ít ngày sau thông tin về video trên, lại có dư luận cho rằng dù là một người vẫn được xem là "cầm tay chỉ việc" về công tác tuyên giáo, một nhân vật quá thủ cựu như ông Nguyễn Phú Trọng không phải và không thể là tác giả sáng tạo ra chủ sách đối thoại với tất cả giới văn học hải ngoại. Mà là một quan chức cao cấp khác.
Thậm chí, một số dư luận còn đinh ninh rằng với tính chất cực kỳ nhạy cảm của "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học", sự kiện này sẽ không thể nào diễn ra nếu không được các cơ quan công an từ cấp phòng, cục, tổng cục, và đặc biệt là Bộ Công An, cho "bật đèn xanh". Sống đủ lâu để đủ thấm trải ở Việt Nam, ai cũng thừa biết là chỉ nội công tác rà soát danh sách những nhà văn hải ngoại được mời, đặc biệt là "đối tượng nhà văn chống Cộng", đã mất thời gian đến thế nào và đòi hỏi phải có được một sự đồng thuận cao trong ngành công an.
Nhưng vì sao "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" bị thất bại - một sự phá sản ít nhất cho đến giờ phút này ?
Hoang tưởng
Ở đời, phàm cái gì không thành tâm thì hậu vận chẳng ra sao. "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" là một kiểu như thế.
Ngay sau khi ông Hữu Thỉnh phát ra tuyên bố về "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học", khắp các diễn đàn trong nước và đặc biệt ở hải ngoại đã phản ứng như sóng lừng. Rất nhiều ý kiến của nhà văn, nhà báo hải ngoại cho rằng sự kiện này về thực chất chỉ mang tính "cuội". Họ tung ra một câu hỏi quá khó để trả lời rằng Nghị Quyết 36 của Bộ Chính Trị về "công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài" đã ra đời mười mấy năm trước mà hầu như chưa làm được gì cả, nhưng tại sao đến nay mới sinh ra mới cái cử chỉ như thể "chiêu dụ người Việt hải ngoại" như thế ?
Nhiều ý kiến từ hải ngoại cũng thấu tim gan "đảng quang vinh" về chuyện suốt từ năm 1975 đến nay, đảng chỉ quan tâm đến "khúc ruột ngàn dặm" nhằm hút đô la "làm giàu cho đất nước" càng nhiều càng tốt, nhưng ai cũng hiểu là không có đô la thì chế độ không thể nào tồn tại.
Nhưng lại quá hiếm trường hợp trí thức của "khúc ruột ngàn dặm" được đảng ưu ái tạo cho đất dụng võ ở quê nhà. Sau hơn bốn chục năm "giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước", vẫn còn quá nhiều cảnh kỳ thị của nhà cầm quyền Việt Nam đối với giới trí thức và văn nghệ sĩ hải ngoại. Nhiều trí thức hải ngoại ôm mộng trở về Việt Nam để "cống hiến", nhưng cuối cùng đã phải chua chát biệt ly khỏi "vòng tay của đảng". Nếu tạm gác lại nhu cầu đô la, "khúc ruột ngàn dặm" đã chẳng có gì khác hơn là "ruột dư".
Chỉ sau năm 2016, "ruột dư" mới có cơ hội để phục hồi tư cách "khúc ruột ngàn dặm". Chính vào năm 2016, lượng kiều hối thực gửi về Việt Nam chỉ có 9 tỷ USD, giảm đến 30% so với năm 2015. Với hơn 4 tỷ USD bị sụt giảm từ lượng kiều hối trong năm 2016, GDP danh nghĩa của Việt Nam đã bị giảm khoảng 1,5%. Đây cũng là sự sụt giảm mạnh nhất trong vòng 23 năm qua, phát ra một tín hiệu hiển hiện về triển vọng kiều hối về Việt Nam đang bắt đầu chu kỳ suy thoái, và có thể suy thoái trầm trọng.
Chỉ có điều, chủ nghĩa "lãng mạn cách mạng" cùng tinh thần duy ý chí bất tận của nhà thơ Hữu Thỉnh cùng đảng cầm quyền quên khuấy hiện tình khốn quẫn của dân tộc đã đưa đến hiện thực sống ở trên mây. Ông Hữu Thỉnh có lẽ không thể hiểu được rằng trong các "đối tượng" cần phải chiêu dụ, giới nhà văn người Việt hải ngoại là "khó gặm" đến thế nào. Để cùng lắm, Hội Nhà Văn Việt Nam chỉ có thể mời được một ít nhà văn hải ngoại "thân nhà nước", chỉ có ý nghĩa đánh bóng chính thể, nhưng lại hoàn toàn không nổi bật trên diễn dàn văn học hải ngoại và cũng chẳng thể tạo được sức ảnh hưởng nào cho cộng đồng này.
Sát lễ kỷ niệm giỗ tổ Hùng Vương 10 tháng Ba âm lịch, có tin cho biết Hội Nhà văn Việt Nam đã phát đi trên năm chục thư mời đến các nhà văn hải ngoại. Nhưng lại chẳng có tin gì về hồi đáp từ những người được mời. Nếu đúng thế, hẳn đó là nguyên nhân chủ yếu mà đã khiến "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" không cách nào đủ túc số nhân sự để "gầy sòng".
Thậm chí cho tới trước ngày kỷ niệm giỗ tổ Hùng Vương, vẫn chẳng thấy bóng dáng công khai nào về các công tác chuẩn bị cho sự kiện được coi là cực kỳ quan trọng trên. Báo chí nhà nước hoàn toàn im lặng và có vẻ còn muốn tránh né việc thông tin về sự kiện này.
Để giống như một cuộc triển lãm ảnh Ngày Thơ Việt Nam tại Văn Miếu của Hội Nhà văn Việt Nam vào tháng 2/2017 với thành tích "râu ông nọ cắm cằm bà kia", "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" đã lộ ra như một cái thùng rỗng kêu to, một cái cớ để "chính khách" Hữu Thỉnh xin ngân sách chi xài một hội đoàn mà luôn bị ví như "cánh tay nối dài của đảng", chỉ quen tiêu tốn tiền đóng thuế của dân và khá là vô tích sự.
Tình hình ngân sách của Hội Nhà Văn Việt Nam cũng bởi thế càng thêm cám cảnh.
Thất bại trong "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học", Hội Nhà Văn Việt Nam không còn được tiếng là "sáng tạo và dũng cảm", cũng không còn cơ hội được hưởng một khoản kinh phí không nhỏ được rót từ ngân sách trung ương để làm cơ sở cho sự kéo dài tuổi thọ của "chính khách Hữu Thỉnh" với vai trò chủ tịch hội "cánh tay nối dài của đảng" không biết đến bao giờ mới chấm dứt của ông.
Nguồn cơn nào khác ?
Nhưng có thể còn thêm một nguồn cơn thất bại khác dành cho "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học".
Trong lúc sự kiện trên vẫn lặng như tờ, dư luận xã hội lại nổi sóng với vụ Cục Nghệ thuật biểu diễn thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông đột ngột quyết định tạm thời dừng lưu hành 5 ca khúc Cánh thiệp đầu xuân (Lê Dinh - Minh Kỳ), Rừng xưa (Lam Phương), Chuyện buồn ngày xuân (Lam Phương), Đừng gọi anh bằng chú (Diên An), Con đường xưa em đi (Châu Kỳ - Hồ Đình Phương) vào tháng Ba năm 2017.
"Chủ nghĩa xét lại âm nhạc" chăng ?
Rất có thể. Và cũng rất giống với phong trào Hồng vệ binh văn hóa văn nghệ ở Trung Quốc vào những năm 60 của thế kỷ trước.
Thậm chí mới đây, ngay cả ca khúc Nối vòng tay lớn của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn còn bị Cục Nghệ thuật biểu diễn ra quy định phải "xin phép" [Và sau đó đã xin lỗi và … cho phép - VOA]. Rồi đến cả bản Dạ cổ hoài lang bất hủ tình cảm Nam Bộ của cố soạn giả Cao Văn Lầu cũng đang chịu nguy cơ bị "trảm"…
Vì sao lại hỗn loạn đến thế ?
Giờ đây, tình trạng chính trị và kinh tế của đảng cầm quyền là khó khăn hơn bao giờ hết. Sự bế tắc gần như toàn diện như thế đã khiến đang manh nha phát sinh một luồng tư tưởng cùng một số quan chức buộc phải nghiêng dần theo xu hướng "cải cách". Trong những "cải cách" đó, lần đầu tiên từ sau năm 1975 đã bộc lộ tín hiệu có vẻ đôi chút thực chất về "lấy lòng người Việt hải ngoại".
Nhưng từ hàng chục năm qua và đặc biệt trong khoảng 5 năm gần đây, xung đột quyền lực trong nội bộ đảng lại là một đặc trưng lớn của chính trường Việt Nam. Rất nhiều dấu hiệu và biểu hiện đã cho thấy trong cuộc xung đột triền miên và ngày càng sinh sát này, giới hoạt động dân chủ nhân quyền trong nước thường bị đem ra làm vật hy sinh.
Cho đến lúc cả văn hóa cũng bị biến diễn làm vật hy sinh cho những đấu đá chính trị ở thượng tầng chóp bu…
Tình trạng rất phổ biến hiện thời là các nhóm quyền lực vẫn có thể phá nhau và phá đám chủ trương của nhau, bất kể chủ trương đó có lợi cho dân sinh hay nhằm "hòa giải" với người Việt hải ngoại.
Có những dấu hiệu khá rõ cho thấy một chủ trương - chiến dịch "chiêu dụ người Việt hải ngoại" một lần nữa được đảng chỉ đạo thực hiện từ đầu năm 2017. Chỉ có điều khác với tư thế đủng đỉnh của Nghị quyết 36 "về công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài" ra đời 13 năm trước, lần này mọi chuyện có vẻ vội vã và có ý nghĩa sinh tử hơn nhiều…
Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam Hữu Thỉnh đột ngột thông báo sẽ ‘Mời tất cả các nhà văn hải ngoại, kể cả những người đã cầm bút phục vụ chế độ cũ, về dự ‘Hội nghị hòa hợp dân tộc’ dịp giỗ tổ Hùng Vương’.
Đột biến
Đột biến là chuyện ông Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam Hữu Thỉnh đột ngột thông báo sẽ "Mời tất cả các nhà văn hải ngoại, kể cả những người đã cầm bút phục vụ chế độ cũ, về dự ‘Hội nghị hòa hợp dân tộc’ dịp giỗ tổ Hùng Vương".
Ngày giỗ tổ Vua Hùng lại rất cận kề : 10/03/2017.
Làm thế nào để Hội Nhà văn Việt Nam của ông Hữu Thỉnh có thể hoàn thiện khâu tổ chức (kinh phí, liên lạc, mời, đón tiếp, hội nghị…) chỉ trong vòng 2 tháng kể từ ngày ra thông báo trên, trong khi những kế hoạch "kiều vận" trước đây của cơ quan chuyên trách là Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài thông thường phải mất ít nhất 6 tháng để chuẩn bị và phải thông qua nhiều cấp đảng, chính quyền và đặc biệt là hằng hà cơ quan an ninh thuộc Bộ Công an ?
Còn nhớ vào ngày 16/12/2016, tại Hội nghị văn học 2016 do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức ở Hà Nội, ông Hữu Thỉnh đã than vãn về việc kinh phí hàng năm của Hội Nhà văn Việt Nam bị ngân sách trung ương cắt giảm đến 50%, đồng thời bất ngờ nêu ra ý tưởng về tổ chức "hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học". Chỉ khoảng 3 tuần sau, dường như đề xuất này đã được cấp trên phê duyệt và "đưa nghị quyết vào đời sống" - một tốc độ phi mã đáng kinh ngạc so với thói quen "ngủ ngày" của đảng trước hiện tình khốn quẫn của dân tộc.
Một câu hỏi đương nhiên được đặt ra : ý tưởng trên là tác phẩm riêng của ông Hữu Thỉnh hay chính là một chủ trương và sách lược của "đảng ta" ?
Ý tưởng của ai ?
Nổi tiếng là một nhà thơ "ngoan", Hữu Thỉnh chưa bao giờ thể hiện tính cách tự sáng tạo vượt quá khuôn khổ và khuôn phép của đảng. Hội Nhà văn Việt Nam cũng bởi thế đã luôn bị xem là "cánh tay nối dài của đảng" trải qua nhiều nhiệm kỳ cơ cấu chủ tịch nghiễm nhiên cho ông Hữu Thỉnh.
Nhưng bây giờ, xem ra ông Hữu Thỉnh có cả chủ trương lẫn ngân sách nhà nước, thậm chí còn có thể được ai đó tự nguyện tài trợ để tổ chức "hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học".
Một video đã tường thuật nguyên văn phát biểu của ông Hữu Thỉnh về "hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" : "Đây là một sự kiện chưa từng có, Tổng Bí thư có hỏi tôi rằng : Có phải đây là lần đầu tiên tổ chức hội nghị này không ? Tôi trả lời : Đây là lần đầu tiên chúng ta sẽ tổ chức vào dịp Giỗ tổ Hùng Vương 10/3 (âm lịch) 2017…".
Hữu Thỉnh đã có "ô". Cái ô chủ trương đó chính là Nguyễn Phú Trọng, cho dù chưa biết ông Trọng có phải là nhân vật chủ xướng về chủ trương này hay thuộc về một nhân vật khác hay một nhóm lãnh đạo khác.
Nhưng "sự kiện chưa từng có" là hoàn toàn đúng, vì hoạt động tổ chức hội nghị vừ kể là chưa từng có tiền lệ trong suốt chiều dài lịch sử của đảng.
Những thâm ý chính trị
Từ thời "Mở cửa" đến nay, đảng và công an đã chỉ chấp nhận rất hạn chế một ít văn sĩ và nghệ sĩ hải ngoại về nước, sau khi đã làm "đúng quy trình" về tất cả những gì có thể bảo đảm là những nghệ sĩ hải ngoại ấy sẽ không gây hại cho "an ninh quốc gia". Phạm Duy, Khánh Ly, Hương Lan… là một ít ví dụ.
Nhưng không hề có chuyện "mời tất cả nhà văn hải ngoại"…
Vì nếu là "mời tất cả", đảng sẽ phải mời cả các nhà văn thuộc dòng "chống cộng" của Việt Nam Cộng Hòa trước năm 1975 và những nhà văn hải ngoại đối kháng với chế độ Cộng sản sau năm 1975. Đây quả là một hành động chưa có tiền lệ và sẽ mang lại rủi ro không ít cho Hà Nội, nếu có những nhà văn "chống cộng" về nước và cất lên tiếng nói công khai ngay giữa lòng chế độ cầm quyền.
Dường như có một cái gì đó thật sự thúc bách đảng phải làm như vậy.
Kế hoạch tổ chức "hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" của Hội Nhà văn Việt Nam cũng bởi thế mang ý nghĩa một chỉ dấu đặc biệt, thậm chí rất đặc biệt, không chỉ về công tác vận động "kiều bào ta" ở nước ngoài mà còn ẩn lồng những thâm ý chính trị.
Mọi việc hình như được khởi đầu từ mảng văn học và nhà văn, thông qua Hội Nhà văn Việt Nam và "chính khách - nhà thơ" Hữu Thỉnh.
Chưa kể một động tác thăm dò nho nhỏ khi chính quyền cho phép "Họp mặt cán binh và thân nhân Hoàng Sa, Gạc Ma" ngay tại Hội trường Thống Nhất (tên gọi cũ là Dinh Độc Lập) lại Sài Gòn vào đầu năm 2017, dù chẳng có quan chức nào đến dự.
Nếu kế hoạch này thành công dù chỉ ở một mức độ khiêm tốn, đảng sẽ được tiếng "mở rộng vòng tay khoan hồng" trong mắt cộng đồng người Việt hải ngoại. Tiếng vang dù nhỏ nhoi ấy sẽ có thể khiến một số "kiều bào ta" tiếp thêm "đạn" cho nền kinh tế và qua đó là chế độ trong nước bằng con đường kiều hối về Việt Nam.
Nếu vào đầu năm 2016, các cơ quan bộ ngành của Việt Nam vẫn còn hào hứng đặt ra kế hoạch thu hút kiều hối đến 12 tỷ USD cho năm tài khóa, thì đến cuối năm 2016, báo chí cho biết lượng kiều hối thực gửi về Việt Nam chỉ có 9 tỷ USD, tức đã giảm đến 25% so với năm 2015 - một sự sụt giảm mạnh nhất trong vòng 23 năm qua.
Với 3 tỷ USD bị sụt giảm từ lượng kiều hối, GDP danh nghĩa của Việt Nam sẽ bị giảm khoảng 1,5% trong năm 2016.
Nguồn cung kiều hối từ thị trường Mỹ lại chiếm khoảng 60% tổng kiều hối từ hơn 4 triệu người Việt Nam sinh sống và làm việc tại 187 quốc gia trên thế giới, khi kiều hối từ thị trường này giảm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tổng lượng kiều hối gửi về Việt Nam.
Vậy làm sao để khắc phục khó khăn và thu hút kiều hối mạnh trở lại để "làm giàu cho đất nước" ?
Và làm thế nào để đạt được một thâm ý sống còn hơn hết thảy : cộng đồng người Việt ở các quốc gia, đặc biệt ở Mỹ, sẽ "để yên" cho nhiều quan chức và thân nhân quan chức Việt Nam ung dung rửa tiền, mua sắm nhà cửa, kinh doanh và hưởng thụ cuộc sống ở xứ sở tượng trưng cho lối thoát, nếu tình hình trong nước "có biến" ?
‘Trước hết phải hòa giải với giới bất đồng trong nước’
Giới nhà văn hải ngoại, trong đó chủ yếu giới nhà văn "chống cộng", lại tập trung ở "thị trường Hoa Kỳ". Nếu các nhà văn này được "kiều vận" thành công, thị trường kiều hối Mỹ về Việt Nam sẽ có thể phục hồi phần nào.
Còn nếu kinh tế khốn quẫn hơn nữa mà có thể gây hại trực tiếp đến chân đứng của chế độ, không loại trừ khả năng đảng sẽ chỉ đạo "mở toang".
Tuy thế, không phải cứ muốn là có được, nhất là sau 13 năm triển khai Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài nhưng nhiều trí thức hải ngoại đã nhận ra rằng không hề có đất dụng võ ở Việt Nam, còn những nhà văn nào chỉ mới ho he khác biệt chính kiến với đảng là bị công an sách nhiễu và cấm nhập cảnh.
Một người ở Paris cho biết chỉ một tuần trước thông báo tổ chức "Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học" của Hội Nhà văn Việt Nam, một nhà văn Việt quốc tịch Pháp chẳng mấy liên quan đến chính trị đã bị Bộ Ngoại giao Việt Nam từ chối cấp visa nhập cảnh vào Việt Nam.
"Tôi tin là chẳng có văn sĩ hải ngoại nào chịu về Việt Nam cho dù có được Hội Nhà văn Việt Nam mời. Họ có tin đâu mà về ? Họ lại còn sợ bị bắt bỏ tù nữa chứ… Có về thì chỉ mấy tay nhà văn thân chính quyền mới về thôi" - một nhà văn hải ngoại cười khẩy.
Còn với một nhân vật hoạt động nhân quyền cho Việt Nam ở hải ngoại : "Hãy nhìn những gì cộng sản làm. Nếu đảng cộng sản Việt Nam muốn hòa hợp hòa giải dân tộc thì đầu tiên họ phải hòa giải với giới bất đồng chính kiến ở quốc nội. Thấy mới tin. Có hòa giải và đối thoại được như vậy thì hải ngoại mới có thể tin và mới tính đến chuyện về Việt Nam".
Cần nhắc lại, một trong những tổ chức bất đồng chính kiến trong nước chính là Ban vận động Văn đoàn độc lập Việt Nam - tổ chức đã từng bị Hội Nhà văn Việt Nam của "đồng chí Hữu Thỉnh" quyết liệt tham mưu cho đảng và công an để coi là "chống đối" và tìm mọi cách để trấn áp.
Phạm Chí Dũng
Nguồn : VOA tiếng Việt, 01/02/2017
