Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Quyết đnh ca chính ph Vit Nam đ ngh Quc hi lùi vic thông qua d lut v đc khu kinh tế sang kỳ hp kế tiếp cho thy cường đ mãnh lit ca làn sóng phn đi đã buc các nhà lãnh đo phi nhượng b, ít nht là trong thi đim này. Nhưng các nhà quan sát và các nhà hoạt đng cnh báo đó chưa phi là thng li cui cùng mà có th ch là mt bước lùi tm thi trong khi mt lut gây tranh cãi khác đang sp sa được thông qua.

thay1

Hình ảnh được nói là chụp công nhân Công ty Pouyuen - Tân Tạo ở Thành phố Hồ Chí Minh đang đình công để phản đối dự luật đặc khu kinh tế, ngày 9 tháng 6, 2018. (Facebook - Phong trào Lao động Việt)

Văn phòng Chính phủ hôm th By cho hay Chính ph đã thng nht vi y ban Thường v Quc hi s trình Quc hi xem xét, cho lùi vic thông qua D án Lut Đơn v hành chính-kinh tế đc bit Vân Đn, Bc Vân Phong và Phú Quc - theo lch trình l ra được Quc hi biu quyết vào ngày 15 tháng 6 - t Kỳ hp th 5 sang Kỳ hp th 6 Quốc hội khóa XIV "đ có thêm thi gian nghiên cu, hoàn thin".

Bước đi này được đưa ra dường như đ ng phó vi mt làn sóng phn đi d di t công chúng đi vi d lut b nhiu người cho là s to điu kin đ người Trung Quc đến thuê đt và chiếm gi lãnh th ca Vit Nam.

Đó là một phn ng gần như đng nht, quyết lit và ít thy trong đi sng dân s Vit Nam. S phn n lan ta khp mi tng lp nhân dân, chiếm lĩnh nhng dòng chia s trên mng xã hi và nhng cuc trò chuyn ngoài đường ph.

"Xung quanh nhà tôi, tôi gặp mt s người, h nói là họ rt bc xúc, rt bc bi v chuyn này", Tiến sĩ Phm Chí Dũng, mt nhà bình lun chính tr và blogger thường xuyên ca VOA, nói. "Và h sn sàng đi biu tình đ phn đi vic thông qua mt cách vi vã và h đ d lut đc khu, bt k là ai kêu gọi".

Nhiều người dùng Facebook đã đi hình đi din và hình nn ca mình sang nhng khu hiu như "Không Đc khu" hay "Chng 99 năm" - khong thi gian mà nước ngoài được phép thuê đt theo d lut này. Trong mt post nhn được hàng chc ngàn "like" và chia sẻ trên Facebook, MC Phan Anh - mt người dn chương trình ni tiếng - đòi Quc hi trưng cu dân ý v d lut này.

Cường đ ca làn sóng phn đi cho thy rõ nhng chính sách ca chính ph có phn chc s khơi lên phn ng d di nếu b nhìn nhn là làm lợi cho Trung Quc, nước có lch s xâm lược Vit Nam hàng ngàn năm qua và hin đang quyết lit tranh chp ch quyn vi Vit Nam Bin Đông.

Phản ng đó bùng n khi người dân cm thy tiếng nói ca h không được Chính ph và Quc hi tôn trng, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nhn đnh.

"Điều đó được chng minh bi vic bà Ch tch Quc hi Nguyn Th Kim Ngân đã nhn mnh B Chính tr đã kết lun chuyn đc khu ri và không trái vi Hiến pháp, c thế mà thông qua thôi không cn hi ý kiến nhân dân", ông nói vi VOA trong mt cuc phng vn. "Tôi nghĩ rng nếu đng và chính ph cm quyn không có đng tác hoãn ngay d lut đc khu đ nghiên cu li, điu chnh li nhng chi tiết cc kì bt công, bt hp lí thì có th gây ra nhng hu qu rt ln v mt xã hi, chính tr và k c quc tế".

Dù ông Dũng cho rằng vic hoãn li d lut này có ý nghĩa to ln cho n lc ct lên tiếng nói ca người dân, mt s nhà hot đng lưu ý đó có th ch là mt thng li tm thi và là mt "bước tm lùi" ca chính ph khi vp phi phn ng gay gt ca công lun.

"Nó là động tác ‘rút ci đáy ni,’" nhà báo đc lp Nguyn Tường Thy viết trong mt bình lun gi cho VOA. "Nhà cm quyn s tìm cách khác ch không th không có đc khu. Thc tế cho thy, Đảng cộng sản Việt Nam h đã làm gì thì làm cho bng được, dù sớm hay mun, ch tr khi h nhn thy nếu c knh, có th đe da đến s tn vong ca h".

Tiến sĩ Dũng cho rng chính ph s tìm cách "lách" v tranh cãi v d lut đc khu này ging như đã tng làm vi v Đng Tâm (trong đó người dân quyết lit phn kháng việc cưỡng chế đt) hay v các trm thu phí BOT bng cách giao cho các b, ngành nghiên cu.

"Nhưng mà cui cùng s trình lên y như cũ", ông nói.

Dù sự phn n v d lut đc khu có th s tm lng du sau quyết đnh hôm th By, mt d lut gây tranh cãi khác sắp sa được thông qua vào ngày 12 tháng 6 mà dường như thu hút ít s phn đi hơn. Gii hot đng cnh báo quyết đnh này ca chính ph là mt sách lược nhm xoa du dư lun đ dn đường cho Lut An ninh Mng được thông qua, bt chp nhng lo ngi mà các tổ chc quc tế đã nêu lên v quyn t do biu đt và quyn riêng tư.

"Người ta chưa mường tượng được nhng cái tác hi, nhng cái nguy him ca d tho lut an ninh mng này đâu", nhà hot đng Nguyn Chí Tuyến nói vi VOA. "Trong d tho lut an ninh mạng này có rt nhiu điu khon vi phm nhng quyn căn bn nht ca con người, vi phm s riêng tư, và thm chí hn chế sc sáng to ca các công ty ca người Vit Nam, ví d như là startup (công ty khi nghip)".

Một thiếu tướng công an trả li phỏng vn ca báo chí Vit Nam vào tun trước nói an ninh mng là "không truyn bá, c súy, khai thác nhng ni dung chng phá Đảng, Nhà nước và làm sao đ mi công dân có ý thc trong vic phòng chng ti phm, bo v bn thân và gia đình", và rng d lut này s giúp đm bo điu đó.

Nhưng đó chính là ni lo ngi ca ông Tuyến, mt người thường xuyên bày t quan đim bt đng trên mng. Mi đây trên trang Facebook ca mình, nhà hot đng này đăng mt hình đi din mà trong đó ông b bt ming bng mt mu giy có dòng ch "Lut An ninh mng" kèm theo chú thích "Lut An ninh mng = Bt mm dân. Phn đi !".

"Họ thông qua lut an ninh mạng này và nó có hiu lc, sau này h s đ xut lut đc khu kia và khi đó không ai có th có quyn nào mà dám ý kiến na", ông nói vi VOA.

Hoàng Long

Nguồn : VOA, 10/06/2018

Published in Diễn đàn

Sự kin ông Đinh La Thăng b khi t không ch là cú "ngã nga" gây kinh ngc ca mt ngôi sao đang lên trên chính trường Vit Nam mà nó còn đánh du mt ct mc quan trng trong cuc chiến chng tham nhũng đang gia tăng cường đ ca Tổng bí thư Đng Cng sn Nguyn Phú Trng, gii quan sát nhn đnh. Kết cc ca ông Thăng có phn chc s khơi lên nhiu đn đoán v nhng đi tượng kh dĩ s b ông Trng nhm ti kế tiếp.

doituong1

Tổng bí thư Đng Cng sn Vit Nam Nguyn Phú Trng

Ông Thăng, Phó trưởng Ban Kinh tế trung ương và nguyên y viên B Chính tr, hôm th Sáu b Cơ quan Cnh sát điu tra B Công an khi t và tm giam vì nhng sai phm trong qun lý kinh tế. Trước đó cùng ngày, Bộ Chính tr đã đình ch sinh hot Đng đi vi ông vi tư cách là y viên Ban Chp hành trung ương Đng, trong khi y ban Thường v Quc hi thông qua hai ngh quyết cho thôi tư cách đi biu quc hi ca ông, m đường cho vic truy t.

Được b nhiệm làm b trưởng giao thông tui 51, ông Thăng thuc la lãnh đo được xem là tương đi tr nm trong din quy hoch nhân s cho nhng v trí cao hơn.

Ông nổi lên trên chính trường vi nhng li l hùng hn thu hút s chú ý ca gii truyn thông và người dân. Sau khi được điu v làm bí thư thành y Thành ph H Chí Minh, ông tiếp tc chiếm lĩnh các hàng tít báo vi nhng phát biu ha hn gii quyết nhng vn đ như tham nhũng, ti phm, giao thông và giáo dc.

Nhưng s nghip chính tr ca ông coi như chấm hết sau khi Ban chp hành trung ương Đng hi tháng 5 thi hành k lut đi vi ông và cho thôi gi chc y viên B Chính tr. Din biến này khơi lên đn đoán rng vic ông b truy t ch còn là vn đ thi gian.

doituong2

Bí thư Thành y Thành phố Hồ Chí Minh Đinh La Thăng bt tay với Ngoi trưởng M John Kerry trước cuc gp ca h Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 13 tháng 1, 2017.

Lần gn đây nht mà mt cu y viên B chính tr b khi t là t hàng chc năm trước. Vào năm 1979, ông Hoàng Văn Hoan b tuyên án t hình vng mt v ti phn quc sau khi đào thoát qua Trung Quốc.

Giới phân tích nhn đnh ông Thăng là quân c ln nht b đn ngã tính ti gi trên bàn c chng tham nhũng ca Tổng bí thư Nguyn Phú Trng, người đang đi nhng nước c ngày càng quyết đoán.

"Ông Trọng là người đc bit quan tâm đến ý thc h xã hi ch nghĩa", Tiến sĩ Phm Chí Dũng, mt nhà quan sát và bình lun chính tr Vit Nam, nói. "Trong quan đim ca ông y mun duy trì ý thc h xã hi ch nghĩa thì phi có được nim tin ca dân chúng", vn đã b xói mòn vì tình trạng tham nhũng tràn lan.

Tiến sĩ Dũng nhc ti vic ông Trng tng nghn ngào ti Hi ngh trung ương 6 vào năm 2012 khi ông đc bài din văn bế mc. Ông đã thay mt B Chính tr nhn li v hàng lot nhng sai phm xy ra trong vic điu hành tp đoàn Công nghip tàu thy Vinashin dưới thi Th tướng Nguyn Tn Dũng, gây tht thoát ngân sách nghiêm trng.

"Điều đó đ li mt n tượng tôi nghĩ là bun và đau đn lm đi vi ông Trng", Tiến sĩ Dũng nói v vic ông Trng đã không th k lut được ông Dũng ti hi ngh đó. "Ông y không thể b qua được chuyn đó và phi g gc th din. Mt trong nhng chuyn g gc th din chính là chuyn ông Trng đang làm hin nay, chưa phi trc tiếp đi vi ông Nguyn Tn Dũng nhưng mà đi vi nhng người ca ông Nguyn Tn Dũng chng hn như ông Đinh La Thăng".

Truyền thông trong nước cho biết ông Thăng, người tng là ch tch ch tch hi đng thành viên Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam (PVN), đang b điu tra vì s dính líu trong hai v án kinh tế được mô t là "nghiêm trng".

Ông bị cáo buộc cố ý làm trái quy đnh ca Nhà nước v qun lý kinh tế gây hu qu nghiêm trng, lm dng chc v, quyn hn chiếm đot tài sn, gây thit hi 800 t đng trong vic góp vn ca Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam (PVN) vào Ngân hàng Thương mi C phn Đại Dương (OceanBank).

Ông cũng bị quy trách v vic làm trái quy đnh ca Nhà nước v qun lý kinh tế gây hu qu nghiêm trng, và tham ô tài sn xy ra ti Tng Công ty Xây lp du khí (PVC) và D án Nhà máy Nhit đin Thái Bình II.

doituong3

Giới phân tích nhn đnh mc tiêu chng tham nhũng ca ông Trng sp ti có th là cu Th tướng Nguyn Tn Dũng.

Tiến sĩ Dũng nhn đnh vic khi t ông Thăng đánh du mt ct mc đc bit quan trng trong công cuc chng tham nhũng ca ông Nguyn Phú Trng. Nó cho thy ông Trng đã vượt qua điu mà ông Dũng gi là "gii hn tâm lý" ca lp lãnh đo đương quyn, e sợ rng nhng hành đng mnh tay ca h bây gi s b thế h kế nhim "hi t".

"Và bây giờ ông y leo lên lưng cp luôn", nhà bình lun chính tr này nói. "Đó là cơ s đ cho thy rng ông Trng không ch dng li Đinh La Thăng. Khi mà đã cho bt Đinh La Thăng rồi thì gn như chc chn là mc tiêu ca ông Trng là s hướng ti ông Nguyn Tn Dũng. Vn đ là có làm được hay không".

Ông Dũng lưu ý s tương đng gia chiến dch chng tham nhũng ca ông Trng vào năm 2017 và đim khi đu chiến dch chng tham nhũng của Tổng bí thư Đng Cng sn Trung Quc Tp Cn Bình hi năm 2012.

"Tập Cn Bình lúc đó đã xác đnh mt cái đim ha và đã thanh toán cái đim ha đó là Bc Hy Lai, Bí thư Trùng khánh và cũng là y viên B Chính tr, đưa Bc Hy Lai ra tòa và phi nhận án chung thân", ông nói.

"Tình hình như thế này thì chc chn nh nht là Đinh La Thăng s phi nhn án chung thân".

Hoàng Long

Nguồn : VOA, 10/12/2017

Published in Diễn đàn

Tiểu thuyết gia người M gc Vit, Nguyn Thanh Vit, mt ln na khiến mi người chú ý vi gii thưởng MacArthur Fellowship danh giá do Qu MacArthur, mt t chc tư nhân phi li nhun ln th 12 M, trao tng.

viet1

Nhà văn Nguyễn Thanh Vit trong phòng làm vic ca anh ti Đi hc Nam California, Los Angeles, California, ngày 23 tháng 9, 2017 (Hình : John D. & Catherine T. MacArthur Foundation)

Giải thưởng trị giá 625.000 đôla không kèm điu kin ràng buc, vinh danh 24 cá nhân "sáng to xut chúng" đến t nhiu lĩnh vc khác nhau như mt "s đu tư vào tim năng ca h".

Ngay sau khi tin về gii thưởng được công b lên truyền thông, người tng đot gii Pulitzer 2016 cho tác phm hư cu ‘The Sympathizer’ (Cm tình viên), chia s vi VOA nhng cm xúc và suy nghĩ ca anh v vinh d mi nht cũng như nhng d đnh tương lai vi khon tài tr hào phóng này.

VOA : Chúc mừng anh về gii thưởng MacArthur. Anh biết tin trong hoàn cnh nào và phn ng ca anh ra sao ?

Nguyễn Thanh Vit : Thật ra c mùa hè ri tôi Paris và tôi va v li Los Angeles. Tôi v nhà có l được hai ngày thì nhn được mt cú đin thoi t Chicago. Tôi không nhận ra s đin thoi nên tôi nhn tin và hi, ‘Ai vy ?’ H nhn li và và nói, ‘Qu MacArthur đây’ nên tôi nghĩ, ‘, phi gi cho h ngay mi được.’ Tôi hoàn toàn ngc nhiên và sc đến mc tôi phi ngi xung trong sut c cuc nói chuyn vi h, và kìm nén cảm xúc ca mình vì tôi phi gi kín tin này sut mt tháng và không được nói vi ai khác ngoi tr v tôi. Bây gi thì cm thy tht hơn rt nhiu.

VOA : Anh là một tác gi tài hoa và tr danh vi mt gii thưởng Pulitzer trong tay. Gi li được Qu MacArthur vinh danh. Điu này có ý nghĩa như thế nào đi vi anh vào thi đim này trong s nghip ?

Nguyễn Thanh Vit : Ồ tôi nghĩ đó hin nhiên là mt vinh d ln lao nhưng mt khác cũng cn phi có s khiêm nhường, vì có rt nhiu nhng nhà văn khác l ra có th nhn được gii thưởng này, rt xng đáng vi gii thưởng này. Tôi nhìn v quá kh và tôi nghĩ rng nhng tác phm ca tôi s dĩ có ngày hôm nay là nh những phn đu ca nhng nhà văn khác trước tôi trong vic to lp mt s truyn thng nht đnh trong văn chương ca người M gc Á và người M gc Vit, thường là nhng tác phm ca nhng người da màu và thiu s đt nước này. Và nhiu người trong s họ sáng tác vào thời đim mà nhng gii thưởng và s công nhn như thế này hãy còn chưa có. Vì thế ghi nh nhng phn đu ca h là thy được nhng tác phm ca tôi trong bi cnh tng thể.

VOA : Anh truyền tải trải nghiệm của anh là một người tị nạn vào những tác phẩm anh viết và đưa nó nên vị trí hàng đầu, nếu không phải là dòng chính. Anh đã được ca ngợi và được công nhận về điều đó. Anh có cho rằng trải nghiệm văn hóa sẽ tiếp tục là đề tài chủ đạo trong những tác phẩm tương lai của anh không ?

Nguyễn Thanh Vit : Tôi nghĩ nó phải là như vy. Bi vì toàn b lý do cho s tn ti ca tôi trong tư cách mt nhà văn là c gng đương đu vi nhng mi quan tâm ca cá nhân tôi ln nhng liên h chng cht ln hơn ca nhng vn đ xung quanh bản sc, s thân thuc, và xung đt văn hóa không ch trong xã hi M mà còn nhng nơi khác, như Pháp, nơi mà người Vit Nam cũng ti đnh cư. Vì thế tôi không thy nhng mi quan tâm văn hóa đó s biến mt thm chí nếu tôi viết nhng cun sách khác trong tương lai.

VOA : Có những ch đ khác mà anh mun khám phá trong tương lai không ?

Nguyễn Thanh Vit : Sự giao thoa ca ngh thut và chính tr luôn là ch đ trng yếu đi vi tôi t thi còn là sinh viên. Tt c nhng tác phm mà tôi đã xut bn trong những năm qua đu nhm trc din vào s giao thoa này. Và tôi nghĩ đó là mt công trình c đi đi vi tôi vì tôi phi tìm hiu xem ngh thut và chính tr liên h ln nhau ra sao, ngh thut biu đt nhng mi quan tâm chính tr như thế nào, cũng như ngh thuật có th giúp chúng ta tiến lên phía trước v mt chính tr bng cách nào. Tôi nghĩ tôi s tiếp tc đi theo hướng đó.

VOA : Là một nhà văn nhp cư, anh có nghĩ rng nêu bt nhng tri nghim văn hóa ca sc dân thiu s là điu ngày càng quan trng không, đặc bit là trong bu không khí chính tr M hin nay [trong đó chính quyn Trump đang th hin lp trường cng rn hơn v di dân] ?

Nguyễn Thanh Vit : Tôi nghĩ nêu bật nhng tri nghim ca nhng sc dân thiu s M nhng nơi khác lúc nào cũng là điều quan trng, bi vì hoàn cnh và tình thế lưỡng nan mà nhng sc dân thiu s đi din M không phi là điu mi m. Dù rng chúng ta cm thy như mình đang tri qua mt khonh khc khng hong và xung đt khng khiếp nước M ngày nay, song chuyn đó không mi. Nó có tính chu kỳ. Nhng gì mà chúng ta đang đương đu ngày hôm nay đơn gin là hin thân ca nhng mâu thun thâm căn c đế, mang tính nguyên thy trong xã hi M xung quanh chng tc, giai cp, gii tính và dc tính mà ti nay chưa bao giờ được gii quyết. Vì thế cuc khng hong hin thi đơn gin là hin thân ca nhng vn đ sâu xa hơn trong xã hi M. Chúng ta đã đương đu vi chúng trong quá kh, chúng ta đang đương đu vi chúng bây gi, và tôi chc rng chúng ta s tiếp tc đương đu vi chúng trong tương lai.

VOA : Khoản tin tài tr ca Qu MacArthur không kèm điu kin ràng buc s giúp anh phát trin văn chương ca anh trong tương lai. Điu này chc là khiến anh cm thy t do lm. Anh đnh dùng khon tin này như thế nào ?

Nguyễn Thanh Việt : Đúng là nó làm tôi cảm thy rt t do. Mà cũng nhiu áp lc na [cười]. Vâng, tôi nghĩ mt phn khon tin s phi được dành đ thu xếp thêm thi gian cho vic viết lách. Nhưng lâu nay tôi vn là người ng h ngh thut và tôi tin rng ngh cần phi dn thân vào nhng phong trào xã hi. Vì thế tôi và my người bn đã to ra mt th gi là Diasporic Vietnamese Artists Network (Mạng lưới Ngh sĩ Vit Nam Hi ngoi) và tôi đã lp ra mt trang blog vi h có tên là diaCRITICS, diacritics.org, đăng những bài viết v văn hóa, ngh thut, và chính tr ca người Vit và người Vit hi ngoi. Nhng tác phm ca tôi nm va vn trong văn cnh đó vì tôi tin là tiếng nói ca người Vit hi ngoi lâu nay quá nh bé không th nghe thy, b đè nén, rng các văn nghệ sĩ người Vit vn phi cht vt tìm kiếm cơ hi cho chính mình. Vì thế t chc này và trang blog này thc s quan trng đi vi tôi trong vic giúp to ra mt không gian cho nhng nhà văn người Vit khác. Tôi s thuê mt biên tp viên bng mt ít tiền t khon tin ca MacArthur vì tôi không có thi gian đ qun lý trang blog này na.

VOA : Xin cảm ơn anh v cuc trò chuyn này.

Hoàng Long

Nguồn : VOA, 14/10/2017

Published in Văn hóa