Thông Luận

Bất chấp nạn dịch corona diễn biến phức tạp, sáng 5/2, chính quyền Lạng Sơn, thừa nhiệm ủy của Chính phủ tiến hành thông quan tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, mục đích ‘giải cứu nông sản’.

Tại hầu hết các cửa khẩu, lượng người và phương tiện xuất nhập cảnh giảm hẳn vì nạn dịch corona - Ảnh minh họa 

Quyết định này xuất phát từ nhu cầu xuất khẩu hàng hoá từ Việt Nam sang Trung Quốc bị đình trệ, người nông dân và thương lái ‘khóc ròng’. Nhưng lớn hơn cả, ‘thông quan’ khắc họa cán cân thương mại hai chiều Việt – Trung và cho thấy vai trò của EVFTA.

Để dễ hình dung, theo thông tin Tổng cục Hải quan công bố vào tháng 1/2020, chỉ 11 tháng trong năm 2019, dù xuất khẩu sang Trung Quốc giảm, nhưng nhập khẩu từ Trung Quốc tăng, dẫn đến tình trabgj nhập siêu của Việt Nam với Trung Quốc lên đến hơn 31 tỷ USD (tăng 9 tỷ USD so với 2018).

CPTPP, EVFTA trở thành cứu cánh của Việt Nam trong giảm bớt phụ thuộc vào nền kinh tế phía Bắc. Tuy nhiên, vì nhiều nước trong CPTPP đã ký FTA với Việt Nam, nên so với EVFTA, thì CPTPP ít có giá trị tạo cú hích thoát Trung về phụ thuộc kinh tế.

Đây cũng là lý do mà Luật sư Lê Công Định bày tỏ nhiều lần trên trang cá nhân, thể hiện xu hướng ủng hộ ký kết EVFTA trên cơ sở ‘giúp Việt Nam thoát rơi khỏi vòng xoáy Trung Quốc’.

Đó cũng là câu trả lời cho câu hỏi vì sao, trước khi sự kiện Đồng Tâm 9-1 xảy ra, một cựu tù nhân lương tâm là ông Vũ Hùng đã nhận được tin mật báo rằng, có những người cố tình phá EVFTA bằng cách ‘động binh’. Và trong một buổi họp riêng tại Bỉ của các dân biểu EU, một số nhân vật đến từ một bộ phận thương mại của Việt Nam đã ‘đổ vấy’ ông Phạm Chí Dũng là bị ‘Trung Quốc’ giật dây để phá EVFTA (mà sự thật là ông Dũng chỉ đòi hoãn để đảm bảo nhân quyền rõ ràng trước khi ký kết).

Nhu cầu EVFTA trong bộ máy Chính phủ là rất lớn, và EVFTA có thể được xem là một thành quả chính trị – kinh tế đủ lớn để đảm bảo một giá trị chính trị lớn hơn trong kỳ Đại hội tới của một số người. Thế nhưng, câu chuyện EVFTA sẽ giúp Việt Nam thoát khỏi phụ thuộc thương mại với Trung Quốc là điều không cần bàn cãi.

Dù đánh giá chiều sâu tác động tích cực của EVFTA trong cải thiện nền kinh tế và giữ thăng bằng với Trung Quốc. Thế nhưng, EVFTA cũng cần nhận được nhiều hơn nữa sự hảo thị của nhà nước Việt Nam về mặt nhân quyền. Khi mới đây, Một lá thư ngỏ đề ngày 04/02/2020 được 28 tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước ký tên đã được gởi đến các thành viên của Liên Hiệp Châu Âu (EU), yêu cầu hoãn ký kết Hiệp định tự do mậu dịch EU-Việt Nam (EVFTA) cho đến khi Hà Nội đáp ứng các đòi hỏi về nhân quyền.

Câu chuyện này không nên được chính quyền xem xét dưới góc độ ‘chống phá nhà nước’, bởi lẽ bản chất của lá thư ngỏ chỉ nhằm đúng một mục đích là kiểm soát các đòi hỏi về nhân mặt ‘một cách cụ thể và có thể kiểm chứng được’.Dưới góc độ của các tổ chức phi chính phủ (thực hành các hoạt động, vai trò quyền con người) thì giá trị tích cực có thể nhìn thấy là họ mong muốn một sự phát triển bền vững hơn và thịnh vượng hơn của Việt Nam trong tương lai, gắn liền với thực thi các cam kết nhân quyền.

Thực tế đã chứng minh, nền kinh tế Trung Quốc – vốn được coi là hình mẫu của kiểm soát độc đoán về chính trị, và mở cửa về kinh tế theo hướng tư bản. Thế nhưng, dịch corona đã phô bày lỗ hổng chết người của Trung Quốc, đó là khi nhân quyền (quyền được thông tin, quyền tự do ngôn luận) không đảm bảo, thì nền kinh tế – xã hội đã phải trả giá, tăng trưởng GDP quý I của Bắc Kinh dự đoán ở mức 0%, trong khi dư luận xã hội bắt đầu đòi hỏi quyền con người và trút căm phẫn vào độc đoán của chế độ Tập Cận Bình.

Với Việt Nam, kỳ bầu cử nhân sự đảng (chính quyền) được bắt đầu. Nhưng câu chuyện phải đảm bảo tăng trưởng kinh tế bền vững, thoát khỏi vòng phụ thuộc thương mại Trung Quốc chỉ có thể tiến hành được nếu như chính quyền nghiêm túc hơn về thúc đẩy quyền con người tại Việt Nam. Không chỉ phương diện lý thuyết hay chủ nghĩa hình thức nhân quyền thông qua căn cứ pháp lý, mà phải là triển khai đầy đủ trong thực tế.

Và khi nhân quyền được đảm bảo, thì chính quyền mới huy động được đầy đủ sức dân trong tự cường, độc lập, tự chủ xây dựng nền kinh tế vững mạnh. Trước mắt là có thể có triển vọng chấm dứt nạn nhập siêu (năm sau cao hơn năm trước) trong cán cân thương mại Việt – Trung. Cùng lúc, khái niệm chụp mũ ‘các thế lực thù địch, các thế lực phản động’ sẽ biến mất, thay vào đó là các nhóm hỗ trợ, nhóm đối tác trong xây dựng nhà nước, quốc gia Việt Nam hùng cường.

Không có bất kỳ người Việt Nam nào muốn tổn hại lợi ích dân tộc. Và có nói khó nghe đến mấy thì tiếng nói đó cần được lắng nghe, đối thoại thay vì tìm cách bắt nhốt, bỏ tù những người đó.

Cần có một nhà lãnh đạo thực sự có tâm, có tầm trong kỳ đại hội tới.

Hữu Sự

Nguồn : VNTB, 11/02/2020

Khi chủ quyền mờ nhạt trong nhân tâm

Hữu Sự, VNTB, 19/01/2020

Chủ quyền bị đe doạ, nhân tâm đang bị chia rẽ. Đó là tất cả những gì có thể cảm nhận được trong năm Canh Tý.

Huyện Hoàng Sa phát động xây dựng công trình Thư viện Hoàng Sa

Báo Tuổi Trẻ Online đưa tin, 18/1/2020, bên bờ biển Đà Nẵng, chính quyền huyện Hoàng Sa phát động xây dựng công trình Thư viện Hoàng Sa. Buổi lễ diễn ra đúng dịp tưởng niệm 46 năm ngày quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị Trung Quốc dùng vũ lực cưỡng chiếm trái phép (19/1/1974 – 19/1/2020) nhằm nhắc nhở mỗi người hôm nay và cả mai sau : Hoàng Sa là một phần máu thịt của dân tộc Việt Nam.

‘Không được quên Hoàng Sa’, cái điều mà rất nhiều người từng bị trấn áp khi nhắc đến vào năm 2007, thời điểm lần đầu tiên sau năm 1975 diễn ra cuộc biểu tình vì chủ quyền quốc gia.

Bị hành hung và bắt giữ, đó là những gì mà người biểu tình hô vang ‘Hoàng Sa – Trường Sa – Việt Nam’ phải đối diện.

Thời điểm đó, chỉ những ai bị coi là ‘phản động’ mới dám nhắc đến chân lý ‘Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam’. Một dãy ngữ nhạy cảm, gây ám ảnh chính quyền và bộ máy an ninh quốc gia.

Hơn 10 năm sau, những ngữ từ nhạy cảm dần xuất hiện trong sách báo, nghiên cứu và trong các lần tưởng niệm. 

Báo Tuổi Trẻ Online ngày 18/01 chỉ thẳng ra, rằng ‘tưởng niệm 46 năm ngày quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị Trung Quốc dùng vũ lực cưỡng chiếm trái phép’ bởi vì bối cảnh chủ quyền trên biển tiếp tục bị đe dọa và uy hiếp bởi Bắc Kinh. Khi vào những ngày đầu thang 1/2020, đã có ít nhất 4 hải cảnh được phát hiện ở thềm lục địa mở rộng phía nam của Việt Nam.

Nhưng khác với không khí rầm rộ và trào dâng sự căm phẫn hành động ngang ngược của Trung Quốc vào năm 2007, 2011, 2012, 2014. Năm 2019 và đầu những năm 2020 chứng kiến một không khí lạnh nhạt…

Avatar với biểu tượng Biển Đông, Hoàng Sa, Trường Sa đã không còn xuất hiện nhiều, thậm chí vào đầu năm 2020 chỉ thấy màu đen của tang thương, đỏ của máu gắn liền với hình ảnh cụ ông Lê Đình Kình (Đồng Tâm) tràn ngập trên Facebook.

Chủ quyền bị đe dọa, nhân tâm đang bị chia rẽ. Đó là tất cả những gì có thể cảm nhận được trong năm Canh Tý.

Năm Canh Tý cũng là năm mà Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa, thu lại hết đất Nam Việt cũ, chấm dứt giai đoạn cai trị của triều phương Bắc lên đất Việt kéo dài 246 năm. Nhưng để làm được điều đó, ngoài dòng dõi Trưng Vương, Hai Bà Trưng ‘có tướng dũng lược, căm giận Tô Định chính lệnh hà khắc tàn ngược tụ họp người các bộ, hăng hái dấy đội quân hùng mạnh, lừng lẫy uy danh, quận huyện hưởng ứng’. Nếu không có thần dân hưởng ứng, thì sẽ không bao giờ có tên Hai Bà Trưng.

Một quan điểm cốt lõi, xuyên suốt trong tiến trình lịch sử Việt Nam ngoan cường chính là lòng dân phải đoàn kết trong ngoài như một, thì thế đứng quốc gia mới thực sự vững vàng, chủ quyền đất nước mới được gìn giữ trọn vẹn.

Báo Nhân Dân ngày 23/01/2018 cũng trích dẫn quan điểm "thế nước mạnh, vận nước lên, lòng dân đồng thuận thì nước nhà hưng thịnh, việc gì cũng thành công". Vậy, hoàn cảnh, tình thế hiện nay nếu nhìn thẳng vào sẽ là thế gì, vận gì, và thành bại ra sao. Sao chỉ thấy màu tang tóc, máu thịt và sự phẫn nộ.

Nhường câu trả lời lại cho những ai đã gây nên nạn cảnh này !

Hữu Sự

Nguồn : VNTB, 19/01/2020

********************

Nhân ngày 17 tháng giêng, nói về trách nhiệm làm mất Hoàng Sa

Trương Nhân Tuấn, 17/01/2020

Trong hai ngày, từ 17 đến 19 tháng giêng năm 1974, Trung Quốc đem quân đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Bản đồ vị trí quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam - Ảnh minh họa

Quần đảo Hoàng Sa là lãnh thổ của Việt Nam, được sáp nhập vào lãnh thổ Việt Nam từ thời vua Gia long triều nhà Nguyễn, với những thủ tục phù hợp với tập quán quốc tế thời đó. Các đời vua tiếp theo, như Minh mạng, đã dựng bia, trồng cây trên các đảo hoang khác thuộc HS để mở rộng bờ cõi. Đến thời thuộc Pháp, nhà nước bảo hộ đã tuyên bố trước cộng đồng quốc tế, sáp nhập Hoàng Sa vào Việt Nam, chiếu theo thủ tục đưa một vùng dất của đế quốc Đại Nam vào trách nhiệm bảo hộ của Pháp, chiếu theo các điều ước của hiệp ước 1874.

Hoàng Sa bị mất vào tay Trung Quốc từ ngày 19 tháng giêng năm 1974. Luật sư Hoàng Duy Hùng ở Houston (TX) cho rằng trách nhiệm việc làm mất Hoàng Sa là thuộc về Việt Nam Cộng Hòa.

Ý kiến của luật sư Hùng có nhiều điều không đúng, về pháp lý cũng như thực tế và đạo đức làm người.

Thứ nhứt, về trách nhiệm. Nguyên tắc về trách nhiệm trong công cuộc "bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ" của quốc gia thuộc về toàn dân, trong đó chính phủ là pháp nhân đại diện.

Nếu nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa có quan niệm Hoàng Sa là lãnh thổ của Việt Nam, thì bất kỳ người dân nào, nam hay bắc, sinh ra vào thời điểm đó, đều có trách nhiệm như nhau trong công cuộc bảo vệ lãnh thổ Hoàng Sa.

Thứ hai, nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa công nhận chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa và hải phận hai quần đảo này của Trung Quốc, thông qua công hàm 14 tháng 9 năm 1958.

Tuyên bố công nhận chủ quyền này có giá trị pháp lý ràng buộc hay không, ta phải qui chiếu qua tập quán và công pháp quốc tế (về hiệu lực ràng buộc của các tuyên bố đơn phương).

Nếu công hàm 1958 của Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa có giá trị pháp lý ràng buộc. Thì hành vi chiếm HS của Trung Quốc là một hành vi "giải phóng một vùng lãnh thổ của Trung Quốc bị Việt Nam Cộng Hòa xâm chiếm bất hợp pháp".

Trong trường hợp này trách nhiệm "mất" Hoàng Sa thuộc về Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Đơn giản vì Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đã "nhìn nhận" lãnh thổ đó thuộc Trung Quốc.

Thứ ba, nhà cầm quyền Việt Nam Cộng Hòa đưa hải quân ra nghênh chiến, chống lại quân xâm lược Trung Quốc.

Quân Việt Nam Cộng Hòa quân yếu thế cô. Hải quân tàu bè không đủ xăng dầu và đạn dược. Không quân cũng gặp khó khăn cùng một lý do.

Trong khi áp lực của quân miền Bắc đè nặng trên các mặt trận ở các tỉnh thành. Không quân Việt Nam Cộng Hòa không thể ra Hoàng Sa can thiệp vì xăng dầu phải tiết kiệm. Tình hình là quân Việt Nam Cộng Hòa đề phòng quân Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đánh úp.

Tức là, trận Hoàng Sa, Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đứng chung một chiến tuyến với Trung Quốc. Nhờ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa làm áp lực trên khắp các mặt trận đất liền, Việt Nam Cộng Hòa cô đơn tứ bề thọ địch, bó tay phải bỏ Hoàng Sa.

Trường hợp này, Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa là một bên hỗ trợ cho Trung Quốc. Mất Hoàng Sa là trách nhiệm của Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, nếu thực thể chính trị này tuyên bố họ là người Việt.

Thứ tư, Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa cũng "hiến tặng" Trung Quốc một món quà pháp lý có giá trị lớn lao : "giữ thái độ im lặng trước sự xâm lược của Trung Quốc".

Theo công pháp quốc tế, sự im lặng của một quốc gia trước một vấn đề bắt buộc quốc gia đó phải lên tiếng, được hiểu như là sự "đồng thuận".

Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đã im lặng trước hành vi xâm lược Hoàng Sa của Trung Quốc.

Hoàng Sa thế hệ tương lai Việt Nam nếu không lấy lại được, bằng phương tiện pháp lý, là trách nhiệm của Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa.

Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay có trách nhiệm liên đới làm mất Hoàng Sa. vì nhà nước này là nhà nước tiếp nối Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa.

Luật sư Hoàng Duy Hùng, với tư cách là một người biết luật, tức người biết đúng sai, biết phải quấy, đã đổ trách nhiệm làm mất Hoàng Sa cho một thực thể đã không còn hiện hữu. Việt Nam Cộng Hòa đã "chêt", không thể lên tiếng để tự biện hộ. Đây là một hành vi vô đạo đức của một người hành nghề luật sư, một thái độ hèn mạt không đáng giá một xu của một kẻ "hàng thần lơ láo". Sự nghiệp chính trị của LS Hoàng Duy Hùng xem như phá sản.

Trương Nhân Tuấn

Nguồn : nhantuan.truong, 17/01/2020