 | Tổng quan: | 3064195 |
Lào đã bổ nhiệm một người bạn học cũ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình làm trợ lý hàng đầu cho nhà lãnh đạo mới của nước này.
Khemmani Pholsena, 64 tuổi, được bổ nhiệm làm chủ nhiệm văn phòng chủ tịch nước. Bà sẽ là cố vấn cho cho Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith, người kiêm chức tổng bí thư của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào cầm quyền.
Việc bổ nhiệm bà cho thấy Lào sẽ xích lại gần hơn với Trung Quốc, quốc gia cung cấp hỗ trợ kinh tế lớn cho nước này. Khemmani trước đây giữ chức Bộ trưởng Công Thương.
Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước xếp thứ 31 trong Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Nhưng Khemmani là con gái của một nhà ngoại giao từng sống ở Bắc Kinh, và người ta tin rằng bà học cùng trường tiểu học với ông Tập khi còn ở thủ đô Trung Quốc.
Ông Tập, 67 tuổi, đã đến thủ đô Vientiane của Lào hồi năm 2017 sau khi dự hội nghị Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương tại Việt Nam. Trong thời gian ở đây, ông Tập đã gặp Khemmani và gia đình bà.
"Tôi rất vui được tái ngộ bạn học và những người bạn cũ của mình", ông Tập phát biểu vào thời điểm đó, theo lời Bộ Ngoại giao Trung Quốc. "Gia đình Pholsena là những người bạn tốt và là bạn cũ của Trung Quốc".
Norihiko Yamada thuộc Viện Các nền kinh tế đang phát triển tại Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản cho biết mối quan hệ của bà với ông Tập có lẽ đã ảnh hưởng đến việc bà được chuyển đến vị trí công tác mới.
Yamada nói : "Tôi dự đoán Khemmani sẽ đi cùng Thongloun trong các chuyến công du đến Trung Quốc, và ý định can dự với Trung Quốc là một yếu tố quan trọng".
Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất của Lào. Nợ công của Lào đối với Bắc Kinh đã tăng 20% trong năm 2019 lên khoảng 5,2 tỷ USD, theo Ngân hàng Thế giới. Trung Quốc chiếm khoảng 80% số nợ nước ngoài song phương của Lào.
Các dự án quy mô lớn được hỗ trợ bởi nguồn vốn Trung Quốc bao gồm các đập thủy điện và dự án đường sắt cao tốc. Các dự án này đã giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Lào, vốn đạt mức 6% -7% hàng năm.
Quốc hội Lào đã bầu Thongloun làm chủ tịch nước hôm thứ Hai (22/03/2021) và sau đó phê chuẩn danh sách các thành viên chính phủ, trong đó có Khemmani.
"Tôi sẽ làm mọi thứ cần thiết để cải thiện sinh kế của người dân", Thongloun nói với các đại biểu Quốc hội hôm thứ Hai.
Nguyên tác : "Laos taps Xi classmate as presidential aide, deepening China tilt", Nikkei Asia, 26/03/2021.
Trần Hùng biên dịch
Lần đầu tiên từ 40 năm nay, một nhà ngoại giao cao cấp Hoa Kỳ thăm Đài Loan, thể hiện chiến lược của Washington thách đố Bắc Kinh và chính sách bao vây hải đảo. Ngoại trưởng Đài Loan Ngô Chiêu Nhiếp kêu gọi cộng đồng quốc tế trợ giúp chống "Trung Quốc xâm lược".
Ảnh tư liệu : Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp đồng nhiệm Lào Bounnhang Vorachith, tại Bắc Kinh, ngày 16/05/2017 AP - Wu Hong
Vay nợ đầm đìa của Trung Quốc để xây dựng hạ tầng cơ sở, trong đó có một tuyến đường sắt cao tốc thiết yếu cho mạng lưới Một Vành Đai Một Con Đường của Trung Quốc, Lào sắp phải nhượng phần lớn quyền kiểm soát hệ thống điện quốc gia của mình cho Bắc Kinh để trả nợ đã đến ngày đáo hạn.
Trong bài phân tích đăng trên báo mạng Asia Times tại Hồng Kông ngày 14/09/2020, chuyên gia kỳ cựu về Đông Nam Á Bertil Lintner đã không ngần ngại cho rằng Lào là nạn nhân mới nhất của bẫy nợ Trung Quốc.
Theo những thông tin gần đây nhất, dự trữ ngoại hối của Lào đã rơi xuống mức dưới 1 tỷ đô la, thấp hơn tổng số các khoản nợ phải chi trả hàng năm, đẩy nước này vào tình trạng sắp bị vỡ nợ. Theo thông tin báo chí, bộ Tài Chính Lào đã yêu cầu chủ nợ số một là Trung Quốc cấu trúc lại các khoản nợ để tránh bị phá sản.
Tháng 8 vừa qua, hãng thẩm định tài chính Mỹ Moody’s đã hạ điểm tín nhiệm của Lào xuống đến mức rủi ro cực cao, từ B3 xuống Caa2, đồng thời hạ thấp đánh giá về Lào xuống mức "tiêu cực" do "căng thẳng thanh khoản nghiêm trọng".
Lào đã vay mượn rất nhiều để đầu tư vào việc xây dựng các con đập thủy điện trên sông Mêkông và vào một tuyến đường xe lửa cao tốc trị giá 6 tỷ đô la, một trục chính trong Con Đường Tơ Lụa Mới, nhằm nối liền Vân Nam, tỉnh phía nam Trung Quốc, với các quốc gia Đông Nam Á trên lục địa.
Khoản 60% chi phí cho tuyến đường này là tiền vay mượn từ Ngân Hàng Xuất Nhập Khẩu Trung Quốc. Số tiền còn lại là do một công ty Nhà nước Lào liên doanh với 3 công ty Nhà nước Trung Quốc đảm trách, với công ty Lào chỉ nắm 30% phần hùn.
Để chi cho dự án này, chính phủ Lào đã bỏ ra 250 triệu đô la lấy từ ngân sách quốc gia, và vay thêm 480 triệu đô la của Ngân Hàng Xuất Nhập Khẩu Trung Quốc.
Thế nhưng chính phủ Lào hiện nay có dấu hiệu không thể gánh vác nổi việc trả khoản vay nói trên và đang tìm cách bán tài sản quốc gia để không bị coi là vỡ nợ.
Nhượng mạng lưới điện quốc gia cho Trung Quốc để trả nợ
Ngày 04/09, hãng tin Reuters cho biết là Vientiane đang chuẩn bị nhượng lại cho công ty China Southern Power Grid (CSG) của Trung Quốc quyền kiểm soát phần lớn hệ thống điện quốc gia. Công ty này có trụ sở tại Quảng Châu.
Tân Hoa Xã đưa tin từ Vientiane, ngày 02/09, cho rằng thỏa thuận đó "đánh dấu một bước tiến đáng kể trong việc tăng cường hợp tác đôi bên cùng có lợi giữa Lào và Trung Quốc trong ngành điện/năng lượng. Tân Hoa Xã còn trích dẫn bộ trưởng bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào Khammany Inthirath, cho rằng CSG với "kinh nghiệm, công nghệ và nhân sự … sẽ mang lại một triển vọng mới cho ngành công nghiệp năng lượng Lào".
Phía Trung Quốc như vậy đã xem việc Lào nhượng màng lưới điện quốc gia của mình cho Trung Quốc là một công cuộc hợp tác đôi bên cùng có lợi, nhưng đối với tác giả Bertil Lintner, điều đó lại có nghĩa là Trung Quốc sẽ gia tăng được thế lực trong khu vực. Phần lớn điện do Lào sản xuất hiện nay là để xuất khẩu, không chỉ sang Trung Quốc mà còn sang các nước láng giềng như Thái Lan và Việt Nam. Việc Trung Quốc nắm được ngành điện lực của Lào có nghĩa là Bắc Kinh gián tiếp có được đòn bảy thương mại và chiến lược để gây sức ép với hai nước láng giềng này.
Điều oái ăm được tác giả ghi nhận là Lào đã vay nợ của Trung Quốc đển mức không trả nổi, phải gán tài sản của minh để trả nợ, nhưng cho một công trình như tuyến đường sắt cao tốc, chủ yếu là có lợi cho Trung Quốc, trong lúc bản thân người dân Lào không mấy được hưởng.
Đối với Bertil Lintner, việc Trung Quốc tiếp quản ngành điện của Lào thay cho việc trả nợ là ví dụ điển hình để các nước khác trong khu vực thấy rõ nguy cơ bị sập vào bẫy nợ của Con Đường Tơ Lụa Mới của Trung Quốc. Một vài nước trong vùng cũng yếu như Lào, sẽ gặp khó khăn trong việc chống lại áp lực của Trung Quốc để bảo vệ nền độc lập về tài chính và kinh tế của mình.
Mai Vân
Nguồn : RFI, 16/09/2020
