 | Tổng quan: | 3600119 |
McConnell đối đầu với Trump
Ngô Nhân Dụng, VOA, 17/02/2021
Sau khi Tổng thống Donald Trump từ giã Tòa Bạch Ốc, Nghị sĩ Mitch McConnell trở thành "người cầm cờ" của đảng Cộng hòa. Trong một thập niên từ 2008, ông đã đóng vai trò đó, là một cột trụ giữ cho đảng vững vàng.
Hình chụp năm 2019, Tổng thống Donald Trump (đang nói), và nghị sĩ Mitch McConnell (bìa phải).
Vai trò của ông McConnell nổi bật khi Tổng thống Barak Obama nhậm chức. Nước Mỹ bắt đầu sống với vị tổng thống da đen đầu tiên, họ còn chưa quen. McConnell thành lãnh tụ đảng đối lập.
Phải công nhận, Mitch McConnell đầy kinh nghiệm và không thiếu gì thủ đoạn. Thủ đoạn được nhiều người nhắc nhở nhất là vào năm 2016, ông đã không đưa ra bàn vụ Tổng thống Obama đề cử Thẩm phán Merrick Garland vào một ghế trống trong Tối cao pháp viện. Ông McConnell, lúc đó là trưởng khối đa số, nêu lý do trì hoãn : Tám tháng nữa dân Mỹ sẽ bầu tổng thống, hãy để dân quyết định.
Lúc đó ông Trump chưa nổi bật nhưng ông McConnell đoán đảng Cộng hòa có hy vọng. Tám năm trong thời Obama, nhiều người da trắng không cảm thấy thoải mái, chưa thể chấp nhận dễ dàng một vị tổng thống da đen. Ông Donald Trump đắc cử, có cơ hội đưa thêm hai thẩm phán trẻ vào Tối cao pháp viện : Neil M. Gorsuch và Brett M. Kavanaugh nhờ công của McConnell.
Đến tháng Tám năm 2020, lại có một ghế trống. Tổng thống Trump hãy cử ngay người điền khuyết. Và sau đó 52 nghị sĩ Cộng hòa đã phong bà Amy Coney Barrett làm Thẩm phán Tối cao.
Nhiều người công kích ông McConnell tại sao không đợi, chỉ trong ba tháng, cho dân bỏ phiếu bầu tổng thống mới ? Ông trả lời : Năm nay khác năm 2016 !
Có thể nói McConnell đã khôn khéo giúp đảng Cộng hòa thực hiện được các chính sách cố hữu. Vì ông đã dùng địa vị trưởng khối đa số để thúc đẩy việc phong nhậm rất nhiều thẩm phán có khuynh hướng bảo thủ, từ Tối cao pháp viện xuống đến cấp phúc thẩm và sơ thẩm, trong bốn năm qua. Ngược lại, trong thời ông Obama, việc thảo luận và phong nhậm diễn ra cứ từ từ, chậm chạp không bao giờ vội vã.
Trên mặt lập pháp, McConnell cũng thành công ngay trong năm đầu thời ông Obama.
Hai chương trình lập pháp quan trọng nhất của Tổng thống Obama là một ngân sách tái thiết kinh tế sau cơn khủng hoảng 2007-2008 ; và dự luật cải tổ hệ thống bảo hiểm y tế. Năm 2009, đảng Cộng hòa chỉ có 40 nghị sĩ, 58 thuộc Dân chủ liên kết với 2 người độc lập. Trong hoàn cảnh đó, McConnell đã đứng ra kêu gọi hai đảng phải đoàn kết và hợp tác với nhau.
Để thi hành chủ trương hợp tác, các nghị sĩ Cộng hòa hứa hẹn sẽ thỏa hiệp về bảo hiểm y tế. Ngược lại, họ công kích bản dự thảo ngân sách, yêu cầu cắt giảm bớt nhiều khoản chi tiêu. Năm đó, kinh tế Mỹ mới rớt xuống vực vì cuộc khủng hoảng địa ốc. Cuối cùng Quốc hội chấp thuận ngân sách Hồi phục và Tái Đầu tư chỉ có 787 tỷ đô la, mặc dù đảng Dân chủ biết cần phải chi tiêu nhiều hơn để kích thích kinh tế lên.
Sang năm 2010, vì dân chúng thấy kinh tế chưa có dấu hiệu hồi phục, đảng Cộng hòa đã chiếm đa số ở Quốc hội. Thắng trận đấu ngân sách rồi, các nghị sĩ Cộng hòa cũng từ chối không thỏa hiệp với dự luật bảo hiểm y tế nữa ! Năm nay, chính quyền Joe Biden đã rút kinh nghiệm cũ, không bàn chuyện thỏa hiệp về ngân sách phục hồi kinh tế gần 2 ngàn tỷ đô la nữa !
Mitch McConnell, cùng với nghị sĩ Charles Grassley, Iowa là những kiến trúc sư bầy ra mưu giúp đảng Cộng hòa kiểm soát Quốc hội từ năm 2010, cho đến năm 2021 mới bị mất quyền vì thua ở Tiểu bang Georgia. Từ khi Tổng thống Trump đắc cử, ông McConnell đã ủng hộ ông Trump trên mọi mặt, để đạt được những mục tiêu lâu dài của đảng Cộng hòa : Cắt giảm thuế cho các công ty và bổ nhiệm các thẩm phán bảo thủ.
Nhưng năm nay đảng Cộng hòa không còn giống như trước nữa. Hai khuynh hướng đối nghịch đã xuất hiện ! Sáu tháng trước đây, không ai có thể tưởng tượng hai ông Mitch McConnell và Donald Trump lại công khai chỉ trích nhau nặng nề như bây giờ.
Sau khi bỏ phiếu không buộc tội ông Trump, ông McConnell đã viết một bài trên Nhật báoWall Street Journal. Ông giải thích rằng ông chỉ theo hiến pháp Mỹ. Mục đích đàn hạch là để truất quyền. Cho nên không thể xét xử một người đã mãn nhiệm.
Nhưng ông McConnell vẫn coi ông Trump "chịu trách nhiệm tinh thần và thực tế" về cuộc bạo loạn tấn công Quốc hội ngày 6 tháng 1, 2021. Ông kể tội ông Trump đã kích thích những kẻ quá khích, liên tục nói những điều hoàn toàn sai sự thật về bầu cử gian lận. Khi cuộc bạo loạn diễn ra ông Trump vẫn chỉ lo kết tội phó Tổng thống Mike Pence, và sau đó còn khen ngợi các kẻ phạm tội. Sau những lời buộc tội này, ông Trump quyết định chặt cầu !
Cựu tổng thống Trump đã trả đòn. Ông Trump không tiếc dùng những lời miệt thị, "Mitch là tên chính trị gia nhăn nhó, rầu rĩ, không biết cười". Ông nói thẳng điều ông ân hận nhất là năm ngoái đã giúp McConnell tái đắc cử ở Kentucky : "McConnell đã lạy van xin tôi ủng hộ… Nếu không được tôi giúp thì ông ta đã thua và thua đậm". Nói vậy cũng khó tin, vì tỷ số phiếu thắng của ông McConnell quá cao, tới 20%, nếu không có ông Trump thì McConnel cũng đắc cử lại.
Ông Trump còn vẽ một đường ranh giới. Ông đưa ra một lựa chọn cho các đại biểu quốc hội : hoặc theo Trump, sẽ được ủng hộ và được tái cử ; hoặc theo McConnell, sẽ bị trừng phạt, loại ngay từ vòng bầu sơ bộ trong đảng. "Những nghị sĩ Cộng hòa nào còn đi theo Mitch thì sẽ không bao giờ đắc cử nữa".
Ông Mitch McConnell tỏ ra vẫn chỉ lo cho tương lai đảng Cộng hòa. Ông lo rằng nếu đảng của Cộng hòa biến thành một "Đảng Trump" thì sẽ khó khôi phục lại địa vị cũ. Năm 2016 đảng Cộng hòa đã chiếm đa số ở hai viện Quốc hội, và làm chủ Tòa Bạch Ốc. Năm 2018, đảng mất Hạ viện. Năm 2020, vì dân Mỹ thất vọng với ông Trump, đảng đã mất cả ba. Khi ông Trump nhiệt liệt ủng hộ bà Marjorie Taylor Greene, dân biểu Georgia, thì ông McConnell gọi bà này là một cái bướu ung thư trong đảng, với những điều dối trá mà bà tin tưởng.
Ngày Thứ Ba, cựu tổng thống Trump đổ tội cho McConnell, nói rằng vì ông ta mà đảng Cộng hòa mất hai ghế nghị sĩ ở Tiểu bang Georgia. Nhưng nhiều người nghĩ lỗi là do ông Trump. Trước ngày dân bỏ phiếu ông đã liên tục đả kích giới lãnh đạo Cộng hòa ở tiểu bang, khi họ từ chối không "tìm" thêm phiếu giúp cho ông thắng. Ông Trump cũng đả kích ông McConnell về những mối làm ăn với Trung Quốc. Bà vợ ông nghị sĩ là một người gốc Hoa, bà đã làm bộ trưởng trong thời các Tổng thống Bush và Trump. Nhưng chính cô Ivanka Trump cũng tính làm ăn ở Trung Quốc ; năm 2017 Tập Cận Bình đã công nhận ngay 30 nhãn hiệu hàng hóa cô tính bán, sau khi ông bố đắc cử.
McConnell chỉ chú trọng đến mục tiêu, là làm sao năm tới đảng Cộng hòa sẽ chiếm lại thế đa số ở Quốc hội. Muốn vậy, phải đưa ra những ứng cử viên "có thể đắc cử". McConnell hứa sẽ ủng hộ ứng cử viên nào của ông Trump mà năm 2022 có hy vọng thắng. Điều quan trọng là các ứng cử viên đó có thể thắng hay không. Tất nhiên, McConnell và Trump sẽ không đồng ý 100% ai là người có hy vọng thắng. Vì thế, hai người sẽ còn xung khắc ít nhất cho tới tháng 11 năm 2022.
Từ nay đến ngày đó, Tổng thống Trump sẽ củng cố uy tín với những người ủng hộ ông vô điều kiện. Họ là một "nền tảng" vẫn theo đảng Cộng hòa từ bao năm qua, không thể thiếu được. Ông McConnell sẽ phải "đi dây" – một mặt chống các thành phần quá khích đang theo ông Trump, mặt khác lại không được gạt bỏ những người thuộc "nền tảng" của đảng dù họ chỉ trung thành với cựu tổng thống.
Chúng ta có thể đoán được, trong những ngày sắp tới ông Trump có thể tiếp tục tấn công ông McConnell cho hả giận. McConnell sẽ tránh đòn ; chờ ông Trump phải nghỉ mệt vì còn bị rắc rối vì những vụ kiện khác. McConnell sẽ chĩa mũi dùi vào đối thủ chính, tấn công các chính sách của chính quyền Joe Biden, từ kinh tế, xã hội cho đến vấn đề di dân. Đó là một cách giúp cho dư luận bớt chú ý đến cảnh chia rẽ trong đảng mình.
Người Mỹ gọi Mitch McConnell là "chiến thuật gia chính trị" tinh xảo. Năm 2026 chắc ông sẽ không ra tranh cử nữa, vì tuổi đã gần 90. Người Việt Nam có thể gọi ông là một "cáo già" chính trị, hai chữ "cáo già" không có nghĩa phỉ báng. Geoffrey Kabaservice, một giám đốc Viện Nghiên cứu Chính trị Niskanen Center, ở Washington, nói giản dị : "Chưa thấy ai đánh cá ngược với Mitch McConnell mà ăn tiền cả". Chờ coi ông Trump có thể đánh McConnell mà vẫn "ăn" hay không !
**********************
Mâu thuẫn nội tại của Mitch McConnell và đảng Cộng hòa
Thạch Đạt Lang, quyenduocbiet, 15/02/2021
Cuộc luận tội ông Donald Trump lần thứ hai đã kết thúc, kết quả không làm ai ngạc nhiên vì hầu hết đã thấy trước. Tuy nhiên rất nhiều người thất vọng, những người từng hi vọng các thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa còn lương tri, lòng tự trọng biết đặt quyền lợi đất nước hơn quyền lợi đảng phái, địa vị cá nhân, biết tôn trọng hiến pháp hơn số phiếu cử tri bầu cho mình…
Thượng nghị sĩ Mitch McConnell cay đắng thốt lên rằng : "Thật là nhục nhã", "Ông ta (Trump) phải chịu trách nhiệm về việc gây bạo loạn vào ngày 06/01/2021".
Những thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bỏ phiếu chống lại việc kết tội ông Trump kích động bạo loạn, nhằm mục đích lật ngược kết quả bầu cử, xóa bỏ hiến pháp ngày 06/01/2021 chẳng phải không biết việc bỏ phiếu ngược với lương tâm của họ là sai trái, làm tổn thương nền dân chủ, gây nguy hiểm cho nền cộng hòa của Mỹ nhưng vì đặt tương lai chính trị, địa vị, chức vụ của họ cao hơn quyền lợi đất nước, giá trị hiến pháp nên họ phải cắn răng bỏ phiếu tha tội cho Trump lần thứ hai.
Việc Thượng nghị sĩ Mitch McConnell bang Kentucky, sau khi cùng 42 thượng nghị sĩ khác của đảng Cộng hòa bỏ phiếu tha tội cho Trump đã phải cay đắng thốt lên trong một bài phát biểu rằng : "Thật là nhục nhã", "Ông ta phải chịu trách nhiệm về việc gây bạo loạn vào ngày 06/01/2021". Ông ta đây, nếu không là Trump thì còn ai trồng khoai đất này ?
"Không có điều gì để phải hỏi lại. Hoàn toàn không ! Ông ta chính là người phải chịu trách nhiệm về mặt đạo đức cũng như thực tế những chuyện đã xẩy ra vào ngày 06/01/2021. Những người tấn công vào Điện Capitol tin tưởng rằng họ đang hành động theo mong muốn và chỉ thị của tổng thống".
McConnell nói tiếp : "Chính niềm tin gây ra hậu quả những gì có thể thấy trước được là sự gia tăng, ngày càng nhiều những phát biểu sai lệch, thuyết âm mưu cũng như sự cường điệu một cách liều lỉnh mà vị tổng thống thất cử liên tục hét vào cái loa lớn và mạnh nhất trên hành tinh".
Mitch McConnell nói rằng : "Cuộc bạo loạn ngày 06/01/2021 là một sản phẩm chết người từ những huyền thoại ngày càng hoang tưởng và một làn sóng thuyết âm mưu ngày càng dâng cao được dàn dựng bởi một tổng thống sắp chấm dứt nhiệm kỳ, người có quyết tâm xóa bỏ quyết định của cử tri, nếu không được sẽ tiêu hủy thể chế cộng hòa của chúng ta trên đường ra đi".
Mặc dù vậy, không quan tâm, đếm xỉa đến những lời phê bình, chỉ trích, Mc Connell nói rằng ông đã bỏ phiếu "không có tội" vì ông tin rằng không đủ điều kiện để kết án Trump theo hiến pháp khi ông Trump không còn là tổng thống.
Bà Nancy Pelosi trong thứ bẩy vừa qua nói rằng : "Cuộc bạo loạn được Trump kích động vào ngày 06/01/2021, Hạ Viện luận tội Trump vào ngày 13/01/2021 khi Trump vẫn còn tại chức. Hạ viện đã sẵn sàng gửi bản luận tội lên Thượng Viện ngày 15/01/2021 nhưng không được vì Thượng Viện không làm việc trong thời gian này". Mitch McConnell đã phản đối việc mở cửa Thượng Viện sớm hơn trong thời gian này, cho rằng một phiên tòa công bằng không thể tiến hành và kết thúc trong một thời gian ngắn khi ông Trump chỉ còn vài ngày sẽ phải rời khỏi tòa Bạch Ốc.
Trong cương vị lãnh đạo nhóm đa số ở Thượng Viện, Mitch McConnell đã hành động một cách có chủ ý khi không mở cửa Thượng Viện trong thời gian ông Trump còn tại chức để khỏi phải tiếp nhận bản luận tội và sau đó lấy lý do Trump không còn trong cương vị tổng thống để bỏ phiếu tha bổng Trump.
Ngày thứ ba 09/02/2021, Thượng Viện biểu quyết với 56-44 với 6 thành viên đảng Cộng hòa cùng với 50 Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ tuyên bố phiên tòa luận tội Trump là hợp pháp.
Ông Mitch McConnell không cho biết ông có sẵn sàng bỏ phiếu kết tội Trump trong trường hợp Trump còn tại vị không, nhưng sẽ xem xét cẩn thận những gì hạ viện có chứng minh được những cáo buộc cụ thể của họ hay không? Trong phiên tòa này câu trả lời Trump có tội hay không tùy thuộc vào cuộc tranh luận.
Mitch McConnell tỏ ra thông cảm, đồng ý với phát biểu của những kẻ gây bạo loạn rằng họ tấn công Tòa Nhà Quốc hội chỉ vì được nuôi dưỡng, kích động bởi những điều giả dối, điên cuồng xuất phát từ người đàn ông quyền lực nhất trái đất chỉ vì ông ta đã thua trong cuộc bầu cử.
Là người thâm trầm nhưng khôn ngoan, giảo quyệt, thận trọng, hoàn toàn trái ngược với cá tính khoa trương, phét lác, phát ngôn bừa bãi của Donald Trump, Mitch McConnell đã khéo léo bảo vệ mình trong lúc đồng hành cùng Donald Trump trong 4 năm qua. Vừa là đồng minh trung thành của Trump để không phải đánh mất khối cử tri nền tảng ở Kentucky, đồng thời cũng không bị lên án nhu nhược, hèn hạ, quỵ lụy Trump như Ted Cruz, Josh Hawley, Marco Rubio…
Tháng 11/2020 McConnell tiếp tục đắc cử nhiệm kỳ thứ 6 ở tiểu bang Kentucky, một thành trì vững chắc của đảng Cộng hòa nhưng trong một cuộc thăm dò mới đây cho thấy đa số dân Mỹ ủng hộ việc kết án, cấm Donald Trump nắm giữ một chức vụ chính trị trong tương lai. Điều này khiến cho các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa chịu thêm một áp lực khác khi hơn 8/10 đảng viên Cộng hòa chống lại điều đó.
Mitch McConnell, người rất hiếm khi trả lời phỏng vấn của phóng viên nói : "Quyết định của Thượng Viện hôm nay không dung thứ cho bất kỳ hành động nào xẩy ra trước và vào ngày 06/01/2021 khủng khiếp đó. Nó đơn giản cho thấy các thượng nghị sĩ đã làm công việc của họ, điều mà cựu tổng thống Trump đã không làm được. Nhiệm vụ hàng đầu của chúng tôi là tôn trọng và bảo vệ hiến pháp". Nói vậy nhưng không phải vậy.
Rời khỏi phòng họp ngày thứ bẩy 13/02/2021, McConnell tránh trả lời câu hỏi được nêu ra rằng ông ta có ân hận về lá phiếu của mình trong phiên luận tội hoặc liệu Trump có ứng cử lần nữa vào năm 2024 không ?
Vừa bỏ phiếu tha tội Trump, vừa lên án, chỉ trích Trump nặng nề về việc kích động bạo loạn ngày 06/01/2021, McConnell và 42 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa mắc phải một mâu thuẫn nội tại nặng nề giữa lương tâm, lòng tự trọng, tinh thần tôn trọng hiến pháp với tiền đồ chính trị của mình.
Thạch Đạt Lang
(15/02/2021)
Tham khảo :
