Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Trái với mong mỏi của nhiều trí thức, cựu quan chức "thân chính quyền", Hội nghị Trung ương 11 của đảng cầm quyền ở Việt Nam vào tháng 10/2019, đã biệt tăm nghị quyết về vụ khủng hoảng Bãi Tư Chính và lên án Trung Quốc, cũng mất tích luôn chuyện nếu "Tổng Tịch" Nguyễn Phú Trọng không thể đi Mỹ gặp Tổng thống Donald Trump thì ai sẽ thay thế ông ta. 

npt1

Nguyễn Phú Trọng (phải) với tư thế "đứng không vũng" khi đón Tổng bí thư, Chủ tịch Lào Bounnhang Vorachith. (Hình : Cắt từ clip, Nhandantv)

"Đang là bệnh nhân" đi đứng ra sao ?

Ít ngày sau khi Hội nghị Trung ương 11 trôi qua như một cái bóng vô hồn, tại buổi họp báo chiều 17/10/2019, của Bộ Ngoại giao Việt Nam, khi được hỏi về "khả năng thăm Mỹ của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng", Phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng đã trả lời : "Như tôi đã nói ở các lần họp báo trước đây, hoạt động đối ngoại của Việt Nam, trong đó có hoạt động của lãnh đạo cấp cao, sẽ được thông báo vào thời gian thích hợp".

Cách phát ngôn trên của Bộ Ngoại giao Việt Nam, như thường thấy trong rất nhiều lần trả lời báo chí khi không muốn hoặc không thể khẳng định về lịch trình công du đối ngoại của chóp bu Việt Nam, đã gián tiếp xác nhận cuộc gặp Trump-Trọng chưa thể diễn ra.

Cũng đã rõ như ban ngày rằng Nguyễn Phú Trọng chưa thể đi Mỹ vào tháng 10/2019, như một số dự đoán trước đó, thậm chí không thể đi trong những tháng cuối năm 2019.

Thậm chí chuyến đi này còn phải dự liệu cho năm sau, nếu như Donald Trump còn chút thời gian ngoài cuộc chạy đua tái cử tổng thống Mỹ bận ngập đầu, và tất nhiên với điều kiện Trọng phải có đủ sức khỏe để không những thực hiện một chuyến bay dài đến Washington, mà còn phải xuất hiện trước ống kính soi mói và phân tích tỉ mẩn của báo giới và các cơ quan tình báo phương Tây đến từng nếp nhăn trên mặt của ông ta.

Ngay trước buổi họp báo của Bộ Ngoại giao Việt Nam, Nguyễn Phú Trọng đã có một cuộc tiếp xúc bất thường với cử tri Hà Nội, nơi mà ông ta đã lần đầu tiên thú nhận "đang là bệnh nhân" kể từ khi suýt bị cơn bạo bệnh quật ngã tại xứ Kiên Giang "nhà ba Dũng" vào tháng 4/2019.

Đến gần cuối tháng 10/2019, mạng xã hội chợt rộ lên tin đồn về một cú té ngã nào đó do bất cẩn của Nguyễn Phú Trọng. Nhưng chỉ vài ngày sau đồn đoán này, y như rằng vào ngày 28/10 Trọng lại "tái xuất" trong cuộc đón tiếp Tổng bí thư, Chủ tịch Lào Bounnhang Vorachith nhân dịp "Kỷ niệm 70 năm Ngày Truyền thống Lực lượng Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam tại Lào".

Thế nhưng những hình ảnh trong một bản tin ngắn về cuộc đón tiếp trên do truyền hình báo Nhân Dân phát – một trong hiếm hoi lần là "ảnh sống", tức nhân vật có cử động tứ chi và cử động cơ mặt, chứ không phải "ảnh chết" – lại khiến lộ ra chân dung một Nguyễn Phú Trọng đi đứng chập choạng, hai chân cố choãi ra, mà làm cho người xem có cảm giác thân hình ông ta có thể đổ nghiêng hoặc đổ ngang bất cứ lúc nào nếu không có người đỡ.

Không còn nghi ngờ gì nữa, tình trạng đi đứng chập chững như trẻ chín tháng tuổi của Trọng sẽ khó có thể làm cho Donald Trump còn hào hứng muốn mời ông ta đến Washington nữa.

Quyết định của Trọng đang và sẽ là quá muộn

Tuy nhiên ngoài vấn đề sức khỏe của Nguyễn Phú Trọng mà giờ đây đã trở thành vấn nạn rất nghiêm trọng đối với ông ta, người ta đã không thấy Bộ Ngoại giao Việt Nam nói gì về việc quan chức nào sẽ thay Trọng đi Mỹ gặp Trump.

Nguồn cơn hết sức dễ hiểu của thái độ im lặng trên là Bộ Ngoại giao – của một Phạm Bình Minh đã trở nên "ngoan hiền, dễ bảo" trước Nguyễn Phú Trọng trong thời gian vài năm gần đây – đã không thể nói gì khác ngoài chỉ thị của ông Trọng. Nếu Nguyễn Phú Trọng đã không có bất kỳ một chỉ đạo hay gợi ý nào về ai đó được phép thay thế ông ta đi Washington, điều đó có nghĩa là mọi người phải chờ quyết định cuối cùng của Trọng.

Tuy thế, quyết định của Trọng về bản thân ông ta hay ai đó được đi thế ông ta sang Mỹ đang và sẽ là quá muộn. Bởi năm 2019 không phải là 2015, và tình thế hiện thời không còn là lúc mà Trọng có thể nhẩn nha vừa đi Mỹ vừa làm cao trước một tổng thống dễ chơi và có phần dễ bị qua mặt vào thời đó là Barak Obama.

Chuyến công du Washington vào tháng Bảy, năm 2015, của Nguyễn Phú Trọng diễn ra trong bối cảnh không khí "vừa hợp tác vừa đấu tranh" Việt-Trung chìm trong sự yên tĩnh giả tạo, dù thỉnh thoảng vẫn nổi lên vài vụ "tàu lạ" đâm va và bắn giết ngư dân Việt.

Khi đó, dù Trung Quốc đã phổ biến "đường lưỡi bò chín đoạn" quét qua hầu hết các lô dầu khí lớn của Việt Nam trên Biển Đông, nhưng các dự án mà Tập Đoàn Dầu Khí Việt Nam liên doanh với nước ngoài cùng khai thác tại mỏ Lan Đỏ, Cá Rồng Đỏ và Cá Voi Xanh vẫn chỉ trong giai đoạn chuẩn bị. Do đó sau khi cho giàn khoan Hải Dương 981 vào Biển Đông khủng bố tinh thần Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam vào năm 2014, đến năm 2015 Trung Quốc tạm thời để yên cho "đảng em", để sau khi Nguyễn Phú Trọng đi Mỹ về là chuyến đón tiếp Tập Cận Bình tại Hà Nội vào cuối năm đó.

Nhưng giờ đây, tình thế đã biến động rất nhiều. "Đảng em" cùng chính thể độc tài này của nó đã vào ngõ cụt, và mức độ nguy hiểm do bị "đảng anh" Trung Quốc đe dọa ngày càng hiện rõ.

Sau tuyên bố (được hiểu như một tối hậu thư) vào tháng 9/2019, của Bộ Ngoại giao Trung Quốc về "chủ quyền" của Bắc Kinh ở Bãi Tư Chính và đòi hỏi Việt Nam phải ngừng mọi hoạt động khai thác dầu khí ở khu vực này, xác suất nổ ra chiến tranh từ lá cờ "mười sáu chữ vàng" đã tăng vọt, cho dù vào gần cuối tháng 10/Trung Quốc đã tạm rút tàu Hải Dương 8 về nước.

Tình thế nguy khốn ấy buộc "đảng em" – trong nỗi cơ đơn tận cùng dù đã thủ trong túi chẵn một tá "đối tác chiến lược" với nhiều nước – phải tranh cướp thời gian để nhích sang Hoa Kỳ – đối trọng quân sự duy nhất với "đối tác chiến lược quan trọng nhất của Việt Nam" là Trung Quốc ở Biển Đông.

Do đó câu chuyện đi Mỹ hiện nay đang cấp bách đến nỗi không còn thuộc về chủ ý của cá nhân Nguyễn Phú Trọng nữa, và nếu trong thời gian tới Trọng cứ khư khư không chịu ủy quyền cho người khác đi thay mình thì rất có thể ít nhất hai phần ba số ủy viên Bộ Chính Trị sẽ phải gào lên rằng Việt Nam chắc chết nếu không dựa vào Mỹ và liên minh quân sự với Mỹ. Khi đó và dù muốn hay không, Nguyễn Phú Trọng cũng phải chịu một sức ép đáng kể từ những đồng đảng vốn trước đó đã quen im lặng và phục tùng trước ông ta. Khi đó và dù có thích hay không, Trọng có thể sẽ phải gật đầu chấp nhận cử một người khác đi Washington thay cho mình.

Người đó có thể là ai ? Ứng cử viên số một cho ghế tổng bí thư là Trần Quốc Vượng chăng ?

Hay ai khác ?

Nhưng Vượng là người bên đảng, mà Trump thì không có thói quen tiếp đảng chính trị, nhất là đảng Cộng Sản.

Chỉ còn lại Phúc và Ngân – hai nhân vật còn lại trong "tam trụ".

Nếu xét về số thứ tự trong danh sách ứng viên cho chức tổng bí hoặc chủ tịch nước tại Đại hội 13, cái tên Nguyễn Xuân Phúc có lẽ chỉ đứng thứ hai sau Trần Quốc Vượng, thậm chí còn xếp sau cả Nguyễn Thị Kim Ngân tại thời điểm này. Nhưng Trump chắc chắn sẽ chẳng tiếp Quốc Hội "nghị gật" của Việt Nam vì sẽ chẳng giải quyết được gì.

Chỉ còn lại Nguyễn Xuân Phúc. Duy nhất Phúc.

Nhưng cần nhắc lại, ngay cả trong thời gian Nguyễn Phú Trọng phải liên tục chuyển giường từ bệnh viện Chợ Rẫy ở Sài Gòn ra bệnh viện Quân Y 108 ở Hà Nội cũng không hề có chỗ cho phương án "Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn đại biểu đi thăm Mỹ thay cho Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng". Ai cũng hiểu đi Mỹ là độc quyền của "Tổng Tịch".

Đến tháng 6/2019, khi Trọng đã tạm bình phục và đã có thể thoắt hiện thoắt ẩn trong một kỳ họp Quốc Hội để đọc Công ước Quốc tế 98 về lao động, một chuyến tiền trạm Mỹ do Phạm Bình Minh thực hiện đã xảy ra, chuẩn bị cho chuyến công du của Trọng dự kiến vào tháng Bảy.

Thế nhưng nỗi ám ảnh về vỡ động mạch sinh đột quỵ luôn thường trực trong tâm não các bệnh nhân bị tai biến mạch máu não. Chuyến đi Mỹ vào tháng Bảy cũng bởi thế đã không diễn ra.

Chỉ đến khi đó mới loáng thoáng có tin ngoài lề về khả năng Nguyễn Xuân Phúc được cử thay cho Trọng đi Mỹ.

Nhưng rõ là bệnh nhân Nguyễn Phú Trọng, dù vẫn bộc lộ nhiều dấu hiệu chưa thể đi lại bình thường, đã chẳng hề quên nhu cầu chính trị lẫn nhu cầu danh tiếng nào ngay sau khi ông ta tạm phục hồi sức khỏe. Và kể cả khi những dấu hiệu "xuôi tay" lại lộ ra.

Từ sau tháng 7/2019 đến nay, và ngay cả khi đã phải thú nhận "đang là bệnh nhân", vẫn không có bất kỳ một dấu hiệu bật đèn xanh nào của Nguyễn Phú Trọng dành cho Nguyễn Xuân Phúc, cho dù phương án Phúc đi Mỹ sẽ có thể không gặp phải sự phản đối của Trump.

Và cho dù Phúc có thể là người rất thích đi Mỹ, rất muốn mang về Việt Nam "quan hệ đối tác chiến lược" với Mỹ để thỏa ý chí rất thích làm tổng bí thư khóa 13. 

Phạm Chí Dũng

Nguồn : Người Việt, 03/11/2019

Additional Info

  • Author Phạm Chí Dũng
Published in Diễn đàn

Căng thẳng giữa Trung Quốc và Việt Nam liên quan đến Bãi Tư Chính và hoạt động của tàu khảo sát Hải Dương Địa Chất 8 vẫn đang gia tăng, việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng không thể đi Mỹ sớm, và Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ sẽ sớm đến Việt Nam. Tất cả cho thấy điều gì về 'bàn cờ' chiến lược Biển Đông ?

bo1

Tàu ngầm Trung Quốc xuất hiện cạnh tàu cá Việt Nam giữa tháng Chín 2019. Ảnh do ngư dân Quảng Ngãi cung cấp

Bãi Tư Chính vẫn 'nóng'

Ông James Borton, nhà nghiên cứu từ Trung tâm Khoa học ngoại giao thuộc Đại học Tufts (Hoa Kỳ), trả lời BBC News Tiếng Việt qua thư điện tử hôm 20/10, cho rằng, "Định vị hành trình của Hải Dương Địa Chất 8 rõ ràng cho thấy nó đang vi phạm vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam ; đồng thời thể hiện nỗ lực của Trung Quốc nhằm giành vai trò chi phối ở Biển Đông".

Ông Borton nhận xét là có vẻ như các nhà lãnh đạo và hoạch định chính sách của Hà Nội vẫn còn chia rẽ trong chọn lựa cách phản ứng với các hành động của Trung Quốc.

"Tuy nhiên, với việc Việt Nam tiếp cận cả Ấn Độ và Nga, với tư cách là những nước có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Việt Nam, cho thấy họ đang tìm những biện pháp nhằm đối phó," ông James Borton nói.

Còn ông Derek Grossman, chuyên gia cao cấp Trung tâm Chính sách Châu Á - Thái Bình Dương, RAND Corporation, cho BBC biết hôm 20/10 rằng trong tương lai gần, rất khó hình dung đến một kịch bản mà trong đó, Trung Quốc lại quyết định rút khỏi Bãi Tư Chính.

Ông Grossman phân tích :

"Không giống như trong vụ Trung Quốc hạ giàn khoan Hải Dương 981 hồi đầu tháng 5/2014, hiện nay, khả năng trình diễn sức mạnh của Bắc Kinh đã gia tăng, cả về số lượng trang thiết bị hiện đại, lẫn sự hoàn thiện các căn cứ của họ ở Biển Đông. Điều này cho phép họ duy trì nhịp độ hoạt động trong một thời gian dài, nhằm đạt các đòi hỏi về chủ quyền của mình.

"Tôi nghĩ, Hải Dương Địa Chất 8 được sử dụng đơn giản nhằm thực thi các yêu sách chủ quyền qua việc tuần tra liên tục. Tuy nhiên, đó cũng có thể là một cách hữu hiệu để thu hút sự chú , khiến người ta xao nhãng với cho các hoạt động khác của Trung Quốc, như triển khai giàn khoan hay các kế hoạch khác.

Ông Grossman đề xuất : "Để đối phó với tình hình này, Hà Nội cần xem xét tăng cường quan hệ đối tác toàn diện với Hoa Kỳ, liên kết hợp tác quân sự dưới hình thức tập trận chung và mua sắm vũ khí, cho dù với điều đầu tiên có vẻ sẽ khiến Việt Nam vi phạm chính sách 'ba không.'

"Việt Nam cũng có thể hợp tác với cả Mỹ lẫn các đồng minh của Mỹ như Úc, Nhật Bản hay với Ấn Độ, đưa các vấn đề trên ra các diễn đàn khu vực và quốc tế, khiến Bắc Kinh lùi bước. Chiến lược tương tự đã tỏ ra hiệu quả vào năm 2014, nhưng tôi sợ là hiện nay, Trung Quốc có vẻ ít còn quan tâm đến danh tiếng của mình, nên chiến lược đó có vẻ sẽ không còn mấy hiệu quả".

bo2

Trong phiên khai mạc kỳ họp thứ 8 Quốc hội Việt Nam đã đề cập đến những diễn tiến căng thẳng gần đây trên Biển Đông.

Lựa chọn nào cho lãnh đạo Việt Nam

Trongmột post đăng trên Linkedin gần đây, ông Grossman đã từng cho rằng, các nhà lãnh đạo Việt Nam đang đối mặt với ba sự lựa chọn. Thứ nhất là không làm gì, nhưng điều này sẽ khiến người dân tức giận và có nguy cơ dẫn đến bất ổn. Thứ hai là lùi bước và điều này sẽ khiến phản ứng của dân chúng thậm chí còn tồi tệ hơn. Thứ ba là đương đầu với Trung Quốc, nhưng điều này hẳn nhiên sẽ gây thiệt hại thảm khốc.

Giải thích rõ hơn về này, ông Grossman cho hay : "Việt Nam có lẽ chỉ nên tiếp tục lên tiếng về những hành vi của Trung Quốc và tăng cường quan hệ với Mỹ, Nhật Bản, Úc và Ấn Độ, cũng như có thể với cả Anh và Pháp.

"Nhưng tôi cũng nhận thấy có sự chuyển động kín đáo, trong các bài viết gần đây về tư tưởng tiến công quân sự. Chẳng hạn, bài viết của Thiếu tướng Nguyễn Mạnh Hùng "Nét đặc sắc của tư tưởng quân sự, nghệ thuật quân sự Việt Nam," đăng trên tạp chí Quốc phòng toàn dân hồi tháng 8/2019, có đưa ra quan điểm, lấy tiến công làm tư tưởng chủ đạo, thay vì phòng thủ hoặc phòng ngự thụ động.

"Ngoài ra, nếu chúng ta để kỹ đến tuyên bố của Tổng bí thư Trọng tại Hội nghị Trung ương lần thứ 11 vừa rồi, thì về cơ bản, ông nói rằng, tất cả các lựa chọn đều có thể được đưa ra bàn thảo và Việt Nam sẽ không bao giờ nhân nhượng với những gì thuộc về chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ," ông Grossman phân tích.

Theo ông Grossman, "điều đó nghe có vẻ như chuẩn bị đối phó với sự xâm lấn của Trung Quốc theo những cách quyết đoán hơn, gồm cả khả năng có hành động quân sự. Phải thừa nhận rằng, tôi đã có phần phỏng đoán ở đây, nhưng tôi không cho rằng, việc Hà Nội đương đầu bằng quân sự là điều gì đó hoàn toàn không thể".

Việt Nam ở cương vị chủ tịch luân phiên ASEAN

Cuối tháng 11 này, Hội nghị cấp cao ASEAN sẽ diễn ra tại Thái Lan và Hà Nội đang chuẩn bị cho việc tiếp nhận vai trò Chủ tịch khối này vào đầu năm tới. Nhưng liệu vai trò chủ tịch ASEAN có giúp Việt Nam thuyết phục các quốc gia Đông Nam Á láng giềng thống nhất quan điểm trước các hành động bá quyền của Trung Quốc.

Ông Borton cho rằng, đây là thời điểm tuyệt vời để Việt Nam làm vậy.

"ASEAN cung cấp cho Việt Nam một nền tảng địa chính trị để thúc đẩy lợi ích an ninh quốc gia. Một chiến lược linh hoạt cho Hà Nội có thể là thúc đẩy một vài đồng thuận giữa các bộ trưởng quốc phòng ASEAN về các hành động của Trung Quốc trong các khu vực tranh chấp ở Biển Đông.

"Có lẽ, để có thể nắm lấy vai trò dẫn dắt trong vấn đề này, Việt Nam nên đề xuất tổ chức các hội thảo xây dựng niềm tin, cũng như tổ chức các diễn đàn hợp tác khoa học với các nước láng giềng ASEAN về các vấn đề ít gây tranh cãi như nghiên cứu hàng hải, các nỗ lực chống khủng bố hay chia sẻ các thông tin tình báo," ông Borton nói.

bo3

Việt Nam sẽ đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN vào đầu năm 2020.

Tuy nhiên, ông Grossman lại không mấy lạc quan về vai trò của ASEAN trong giải quyết tranh chấp Biển Đông.

Ông cho rằng, Việt Nam sẽ cố gắng đạt được thỏa thuận COC, nhưng điều đó hầu như cũng không thể khiến Trung Quốc từ bỏ các mục tiêu của mình. Trung Quốc vẫn có thể sẽ thuyết phục Campuchia, Lào, Myanmar, và có lẽ cả Thái Lan để ngăn chặn tiến độ của COC.

"Tôi không mấy lạc quan về vai trò của ASEAN trong tranh chấp Biển Đông," ông Grossman nói.

Việt Nam dè dặt hơn với Mỹ ?

Việc Tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chưa thể đi Mỹ mà theo cả ông Grossman và GS Carl Thayer của Đại học New South Wales (Úc) là vì lý do sức khỏe ; cũng như chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Mark Esper đang được dư luận quan tâm.

Ông Borton cho rằng, với chính sách đối ngoại thất thường của Hoa Kỳ và nhất là quyết định gần đây của Tổng thống Trump bỏ rơi đồng minh người Kurd, có vẻ sẽ khiến Hà Nội dè dặt hơn với các cam kết của Mỹ, thậm chí cả với những hứa hẹn về việc bảo đảm quyền tự do hải hành trên Biển Đông.

"Tôi tin chắc rằng, ông Trọng vẫn ngần ngại để tin vào Hoa Kỳ. Điều này sẽ càng trở nên rõ ràng hơn với việc, gần đây Tổng thống Donald Trump liều lĩnh bỏ rơi các đồng minh của Hoa Kỳ.

"Trong khi Hà Nội và Washington có những điểm chung có thể chia sẻ, như giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình theo luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hiệp quốc về luật biển năm 1982 (UNCLOS 1982, dẫu Hoa Kỳ không phê chuẩn công ước này), bảo đảm quyền tự do hải hành, Việt Nam vẫn không quên một điều rằng, trong lịch sử, Mỹ từng từ bỏ rơi các cam kết trước đây đối với Việt Nam.

"Mặc dù năm 2015, Việt Nam đã ký Tuyên bố Tầm nhìn chung về Quan hệ Quốc phòng, trong chuyến thăm lịch sử của ông Nguyễn Phú Trọng đến Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Barack Obama, tôi vẫn cho rằng, chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, dự kiến tới Hà Nội thời gian tới cũng không mấy đem lại hiệu quả.

Washington có thể tuyên bố rằng, chuyến thăm của ông Mark Esper là để hỗ trợ 'Chiến lược quốc phòng quốc gia [của Hoa Kỳ]' và đưa ra những bình luận gay gắt về việc các hành vi gây hấn của Trung Quốc đang gây bất ổn cho khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, nhưng tôi chưa thấy dấu hiệu nào cho thấy, chuyến thăm sẽ thúc đẩy một quan hệ hợp tác quốc phòng toàn diện giữa Mỹ với Việt Nam," theo ông Borton.

bo4

Việc hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson của Mỹ thăm cảng Đà Nẵng hồi tháng 3/2018, được cho là bước tiến quan trọng trong quan hệ quân sự Mỹ - Việt.

Còn ông Grossman thì bình luận rằng, với những hành động gây hấn gần đây của Trung Quốc trên Biển Đông, chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ đáng lẽ phải tiến hành sớm hơn.

Bình luận về khả năng ông Trọng đi Mỹ, nhà nghiên cứu Grossman nói rằng : "Theo thông tin mới nhất mà tôi có thì ông Trọng sẽ không đi Mỹ. Tuy nhiên, điều đó vẫn có thể thay đổi, hoặc cũng có thể đó là thông tin sai. Tuy nhiên, nếu thông tin đó là đúng thì tôi nghĩ, khả năng nâng mối quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt nam và Hoa Kỳ lên thành đối tác chiến lược sẽ hạn chế, bởi một quyết định lớn như vậy cần phải được người đứng đầu đất nước đưa ra. Giả như ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến thăm Nhà Trắng thay ông Trọng thì trọng lượng của chuyến đi cũng khác".

Việt Nam sẽ không từ bỏ 'ba không' ?

Với tinh thần của chủ nghĩa dân tộc đang dâng cao ở Việt Nam, tình hình Biển Đông hiện nay chính là một phép thử với các nhà lãnh đạo Việt Nam.

Tuy nhiên, liệu Hà Nội có từ bỏ nguyên tắc 'ba không', tức là không tham gia vào các liên minh quân sự, không cho đặt căn cứ quân sự của nước ngoài trên lãnh thổ Việt Nam và không dựa vào quốc gia này để chống lại quốc gia khác, hay không ?

Ông Borton cho rằng, "Những nguyên tắc này là một phần trong tư tưởng Đảng Cộng sản, và như vậy, chúng sẽ không thay đổi trừ khi có áp lực mạnh mẽ từ người dân qua các cuộc biểu tình phản đối các hành động của Trung Quốc xâm phạm chủ quyền Việt Nam và tấn công ngư dân".

Còn ông Grossman cũng nêu ý kiến tương tự :

"Tôi không nghĩ là Việt Nam sẽ từ bỏ 'Ba không,' nhất là dưới thời ông Trọng. Nhưng điều đó vẫn có thể xảy ra trong tương lai, nếu áp lực của Trung Quốc tiếp tục gia tăng trên Biển Đông. Tuyên bố của ông Trọng tại Hội nghị Trung ương vừa rồi là tuyên bố mạnh mẽ nhất của ông trước sự gia tăng áp lực của Bắc Kinh trên Biển Đông và có khả năng dẫn tới một cách tiếp cận mới, như tôi đã đề cập ở trên".

Vấn đề Biển Đông đang làm 'nóng' chính trường Việt Nam. Trong ngày đầu nhóm họp của kỳ họp thứ 8, từ Biển Đông đã xuất hiện nhiều lần trong các bản báo cáo, trong đó có phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội, bà Nguyễn Thị Kim Ngân lẫn báo cáo của Thủ tưởng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc.

Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri của Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn cũng nói rằng cử tri lo lắng về "những diễn biến phức tạp ở Biển Đông, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam".

Lê Viết Thọ

Nguồn : BBC, 22/10/2019

Published in Diễn đàn

Một nhà quan sát chính trị tại Việt Nam nói với Đài Á Châu Tự do rằng ông Nguyễn Phú Trọng nên "đi Mỹ để cân bằng lại sức ép của Trung Quốc tại Biển đông".

dimy0

Hình minh họa. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Phủ Chủ tịch, Hà Nội, hôm 27/2/2019 - AP

Bình luận này được đưa ra trong bối cảnh báo nhà nước ghi nhận lời Tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói tại buổi tiếp xúc cử tri mới đây rằng ông "năm nay 75 [tuổi] rồi, cũng đang là bệnh nhân".

Tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng được các báo nhà nước dẫn lời phát biểu trong buổi tiếp xúc cử tri ba quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Tây Hồ hôm 15/10 : "Tôi sẽ cố gắng giữ gìn sức khỏe, năm nay 75 rồi, cũng đang là bệnh nhân".

Tình hình sức khỏe của ông Trọng được cho là yếu tố chính quyết định khả năng ông có thực hiện chuyến công du đến Mỹ trong tháng 10/2019 như dự báo trong thời gian qua.

Hôm 21/10, trả lời RFA, Tiến sỹ Lê Hồng Hiệp, nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế, từ Viện Iseas Yusof Ishak, Singapore, nói :

"Trong chuyến thăm Kiên Giang hồi mùa hè vừa rồi thì ông Trọng đã gặp vấn đề sức khỏe, bị đột quỵ. Từ đấy đến nay, dù sức khỏe của ông đã được cải thiện nhưng vẫn có lo ngại về tình hình sức khỏe của ông khi thực hiện các chuyến đi dài ngày, hành trình kéo dài hàng chục tiếng. Dù sức khỏe của ông đã được cải thiện nhưng vẫn có rủi ro nhất định".

"Vì vậy theo tôi hiểu, sức khỏe của ông Trọng vẫn đang là vấn đề mấu chốt ảnh hưởng đến việc ông có đi thăm Mỹ như dự kiến hay không. Người ta quan tâm hay lo lắng về sức khỏe của ông Trọng là điều dễ hiểu. Dù quan hệ với Mỹ là một ưu tiên hiện nay, nhưng trong bối cảnh Đại hội đảng lần 13 sắp tổ chức, sức khỏe của ông Trọng đóng vai trò rất quan trọng. Nếu như có vấn đề gì đó xảy ra với sức khỏe của ông Trọng trong chuyến đi thì sẽ có hệ lụy rất lớn, đặc biệt là công tác chuẩn bị cho Đại hội đảng lần 13 và công tác nhân sự".

"Vì vậy tôi là các lãnh đạo đảng và bản thân ông Trọng đang rất thận trọng để tính toán thời điểm chuyến thăm phù hợp để đảm bảo mục tiêu đối ngoại và đối nội, đặc biệt là tổ chức thành công Đại hội đảng lần 13 sắp tới".

Tiến sỹ Lê Hồng Hiệp bình luận thêm về mục đích chuyến thăm Mỹ của ông Trọng :

"Bản thân ông Trọng cũng trông chờ chuyến thăm tại vì đây là chuyến thăm Mỹ đầu tiên của ông trên cương vị vừa là chủ tịch nước vừa là tổng bí thư. Đó là cơ hội để ông thể hiện vai trò đối ngoại chứ không chỉ vai trò đối nội. Qua đó, nâng cao uy tín của ông ở trong nước. Có lẽ chuyến thăm này sẽ có nhiều mục tiêu được đề ra".

"Ví dụ củng cố quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước được ký kết hồi 2013. Có thể sẽ có tuyên bố nâng cấp quan hệ song phương lên đối tác chiến lược. Theo tôi hiểu, vấn đề này đã được bàn thảo tương đối kỹ lưỡng ở Việt Nam thời gian qua. Nếu ông Trọng đi chuyến này thì nhiều khả năng Việt Nam sẽ đồng ý nâng cấp quan hệ song phương lên đối tác chiến lược để tạo ra khuôn khổ song phương có lợi cho Việt Nam, qua đó để cân bằng lại sức ép của Trung Quốc, đặc biệt là tại Biển Đông, mà tôi nghĩ là càng ngày càng gia tăng trong thời gian tới".

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã từng đến thăm Hoa Kỳ trên cương vị người lãnh đạo đảng cộng sản Việt Nam vào năm 2015. Ông là lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam đầu tiên đặt chân tới Mỹ.

Theo Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, Hoa Kỳ ngày càng coi trọng quan hệ với Việt Nam và coi Việt Nam là một đối tác mới nổi trong khu vực, trong nỗ lực kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Cùng thời điểm, Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai, cựu Vụ trưởng Ban Dân vận Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Minh Triết Việt Nam bình luận với RFA :

"Ông Nguyễn Phú Trọng nên tìm cách đi Mỹ trong tình thế hiện nay dù ông ta hiện đang có sức khỏe yếu, nhưng không đến nỗi gì. Tôi thấy cái đầu của ông đang bình thường, nói năng cũng hoạt bát chứ không có vấn đề gì. Nếu đi Mỹ được thì rất tốt. Mà theo tôi thì ông Trọng nên đi".

Ông Nguyễn Khắc Mai phân tích thêm về mục đích chuyến đi Mỹ của ông Trọng nếu xảy ra :

"Ông Trọng đi Mỹ phải trên cơ sở đàng hoàng, nói rõ là hiện nay Trung Hoa đang xâm lấn Việt Nam, đang gây rất nhiều cái hiểm độc, nguy cơ hiểm họa lớn ngoài Biển Đông. Thì phải liên minh, liên kết với Mỹ, sẵn sàng mở rộng quan hệ chiến lược với Mỹ để có sức mạnh quốc tế đối phó với tên giặc già, giặc dữ này. Thì đấy là vấn đề cá nhân tôi phán đoán".

"Và theo tôi biết, quan sát thấy, hình như người Mỹ cũng muốn ông Trọng đi. Họ bắn tiếng qua tôi nói rằng là ốm đau không thành vấn đề, đi lại không thành vấn đề. Vấn đề là cái đầu có còn tỉnh táo hay không, còn nếu anh có ngồi xe lăn thì chúng tôi bốc qua được ngay có gì đâu mà khó".

"Tôi thấy là cái đầu ông Trọng ăn nói rất hoạt bát. Một cái người bị tai biến não mà sau đó bảy tháng phục hồi, nói năng mạch lạc cho thấy cái đầu không có vấn đề gì lớn".

22222222222222222

Hình minh họa tàu hải cảnh của Trung Quốc ở vùng biển Việt Nam trong tháng 7/2019 Courtesy of Twitter of Ryan Martinson, RFA edit

Chuyến đi của ông Trọng sang Mỹ đã được trông đợi từ nhiều tháng nay, nhất là vào khi quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh đang có những căng thẳng sau khi Trung Quốc điều tàu hải cảnh, dân bình và tàu khảo sát Hải Dương 8 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam từ giữa tháng 6 đến nay. Cho đến lúc này, vẫn chưa có dấu hiệu nào là Trung Quốc sẽ rút các tàu này khỏi vùng biển Việt Nam, thậm chí còn tiến gần vào bờ biển của Việt Nam hơn.

Vào tháng 7 vừa qua, Hoa Kỳ là quốc gia đầu tiên đã lên tiếng chỉ trích Trung Quốc về các hành động mà nước này gọi là bắt nạt Việt Nam ở Bãi Tư Chính.

Tại hội nghị trung ương đảng 11 vừa diễn ra vào hồi đầu tháng, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã lần đầu tiên nói đến vấn đề Biển Đông.

Ông Nguyễn Khắc Mai nhấn mạnh :

"Tất nhiên nếu [ông Trọng] đi phải trên tư thế mới của dân tộc, chứ không phải vì cái quyền nhỏ nhen, ích kỷ của một cái nhúm Đảng cộng sản với bốn, năm triệu đảng viên này. Mà phải dựa trên lập trường của dân tộc mà đi. Thì cái cuộc đi ấy thành công mới đáng giá. Còn nếu không, anh có đi sang đấy mà với lập trường èo uột, vẫn là phụ thuộc Trung Hoa, nói nước đôi thì cũng không ra gì. Tôi nghĩ rằng là, ông Trọng nên đi Mỹ với tư thế mới".

Việt Nam từ trước đến nay vẫn theo đuổi chính sách trung lập giữa các cường quốc với chính sách 3 không : không tham gia các liên minh quân sự với bất kỳ nước nào, không cho bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam và không dựa vào nước này để chống nước kia.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Khắc Mai nói ông có hy vọng vào chuyến đi Mỹ sắp tới của ông Trọng :

"Tôi thấy ông ta cũng có những cái chuyển biến bắt đầu. Thế thì tại Hội nghị trung ương 11 này, lần đầu tiên ông ta nói về mối quan hệ với Trung Quốc, tức là ông đã có sự chuyển biến. Nhưng mà anh phải rõ ràng, đứng trên lập trường của dân tộc, đứng trên lợi ích của dân tộc, quốc gia Việt Nam hiện nay. Chứ còn nếu cứ đứng trên lập trường Cộng sản u mê của anh, lũ lẫn của anh thì vứt đi. Mỹ cũng chẳng muốn chơi !".

Chuyến đi Mỹ của ông Trọng trong vai trò Chủ tịch nước Việt Nam thể theo lời mời chính thức của Tổng thống Donald Trump khi ở Hà Nội hồi tháng 2/2019.

Ben Ngô

Nguồn : RFA, 21/10/2019

Published in Diễn đàn

Trái với d đoán ca mt s nhà quan sát chính tr, ‘Tng tch’ Nguyn Phú Trng đã bit tăm ti phiên hp Đi hi đng Liên Hiệp Quc New York, M.

lhq1

Phạm Bình Minh, ch không phi Nguyn Phú Trọng, đi din Vit Nam ti phiên hp Đi Hi Đng Liên Hip Quc New York.

Thay cho sự trng vng ca Trng ch là Phm Bình Minh - Phó th tướng kiêm B trưởng giao Vit Nam.

Phạm Bình Minh đã làm gì đó ?

‘Kẻ thù ln bi vì mi quỳ xung’

Thay vì tố cáo Trung Quc gây hn Bãi Tư Chính, Minh ch p úng ‘các bên liên quan’ về căng thng Bin Đông mà không mt ln dám nhc đến cái tên tàu Hi Dương 8 hay k nào đng sau hot đng thách thc ca tàu này.

Chóp bu Việt Nam cũng bi thế đã thêm mt ln na b vut cơ hi vn đng quc tế v v Bãi Tư Chính, nhưng bi chính thói đn hèn đã tr thành nan y ca chế đ này.

Từ không dám n súng cnh cáo, không dám nhc tên Trung Quc và không dám kin Trung Quc, chóp bu Vit Nam đã khiến Bc Kinh không ch ngày càng coi thường ‘vùng ch quyn không th tranh cãi của Vit Nam’, mà còn giành ưu thế vượt mt gii chóp bu Vit Nam trong hot đng vn đng quc tế, cũng là ngun cơn khiến Bc Kinh t tin và ngo mn khi đưa ra tuyên b mang tính khng đnh v vùng ch quyn ca Trung Quc ti khu vc Bãi Tư Chính, và bây giờ còn mun đui Vit Nam ra khi đó.

‘Kẻ thù ln bi vì mi quỳ xung’

Đưa đu chu báng

Ngay sau hiện tượng câm nín ti phiên hp Đi hi đng Liên Hip Quc, Phm Bình Minh đã b rt nhiu người dân trong nước và hi ngoi ch trích và lên án d di.

Hệ ly quá rõ rt là Phm Bình Minh đã phi đưa đu chu báng. Thay cho Nguyn Phú Trng.

Bởi nếu Nguyn Phú Trng đi d phiên hp Đi hi đng Liên Hip Quc New York, ông ta chc chn cũng phi nhn rt nhiu phn ng ca dư lun bi không mp máy nổi mt t v Trung Quc.

Đã ba tháng lao qua kể t khi Bc Kinh cho tàu Hi Dương 8 và các tàu h v cho tàu này xâm phm Bãi Tư Chính ca Vit Nam như vào chn vô ch quyn, Nguyn Phú Trng vn ‘trn bit’ mà không mt ln xut hin đ cho bàn dân thiên hạ thy rng ông ta không phi quá s hãi mà chng dám hé ming v v vic đáng tm nhc quc th đó.

Sau Trọng, ch có hai quan chc là Nguyn Xuân Phúc và Phm Bình Minh ‘dám’ đ cp đến v Bãi Tư Chính, nhưng li không h dám nêu tên Trung Quc.

Cũng đã rất rõ v tính tinh ranh ca Nguyn Phú Trng khi ông ta ‘đy’ Phm Bình Minh đi d phiên hp Đi hi đng Liên Hip Quc New York, khiến Minh phi trc tiếp nhn búa rìu dư lun, thay vì Trng.

Còn gì nữa ?

Việc Nguyn Phú Trng c Phm Bình Minh đi New York khiến ni lên mt du hi : vì sao c Minh mà không c Phúc, trong khi Phúc là th tướng và ‘xng đáng’ đi hp Đi hi đng Liên Hip Quc hơn là Minh ?

Dấu hi trên có th được gii mã phn nào nếu đi chiếu vi nhng thông tin không chính thc v chuyến đi Washington ca Nguyn Phú Trng có th din ra vào tháng 10 năm 2019 hoc sau đó, cùng nhng cuc đàm phán thương mi M - Vit vn tiếp tc din ra, trong đó Vit Nam đang c gng gia tăng nhp khu khong 5 t USD hàng hóa M đ gim giá tr xut siêu của hàng Vit Nam sang M và làm cho Trump bt gin d bi tình trng M b thng dư xut siêu quá ln t Vit Nam.

Tức ngoài vic ‘đc bài’ công khai v v Bãi Tư Chính phiên hp Đi hi đng Liên Hip Quc, Phm Bình Minh còn có th có mt nhim vụ khác và không công khai : bí mt làm vic vi gii chc M đ thu xếp cho cuc gp Trng - Trump.

Tất nhiên, tin tc v cuc gp trên là tuyt mt đi vi phía Vit Nam, bi gii chóp bu Hà Ni luôn s ‘đng anh’ Trung Quc s ni đóa nếu biết ‘đng em’ tìm cách da dm vào M - đi trng quân s duy nht vi Trung Quc Bin Đông.

Và đặc bit gi tuyt mt vi bt kỳ đng thái đi M nào ca Nguyn Phú Trng, cùng ý đ nâng cp lên ‘đi tác chiến lược’ gia hai quc gia này.

Vào tháng 5 năm 2019, Phạm Bình Minh đã tng đi Washington vi tư cách B trưởng ngoi giao và tin trm cho chuyến đi M Nguyn Phú Trọng, khi đó d kiến là vào tháng 7 năm 2019. Chuyến tin trm đó cho thy ln đu tiên k t khi b tht sng trước Trng ti hi ng trung ương 6 vào cui năm 2017, Phm Bình Minh đã được ‘phc hi nhân phm’, được Trng la chn là người bc cu với giới chc M và còn được làm vic vi c B Quc phòng M, ch không phi là Th tướng ‘C L M V’ Nguyn Xuân Phúc - b xem là quá háo danh, tham vng chính tr và ‘n bán tri không văn t’.

Tuy nhiên có vẻ tình trng sc khe ca Trng không tht kh quan nên chuyến đi M ca ông ta đã liên tc phi di li, k c ngay vào lúc này điu đó vn có th xy ra.

Trong khi đó, nội tình chính trường Vit Nam ngày càng xung khc, tim n bên trong ln sôi trào trên b mt. Cũng ngày càng r lên nhng thông tin không chính thức và đn đoán v vic Nguyn Xuân Phúc b tht sng trước Nguyn Phú Trng, khiến cung đường giành chiếm ngôi v tng bí thư đng ca Phúc ti đi hi 13 ngày càng dài dng dc.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 02/10/2019

Published in Diễn đàn
jeudi, 12 septembre 2019 09:16

Ông Trọng gặp khó khăn đi Mỹ

Nếu không có những đột biến ngoại giao tam giác giữa Hà Nội, Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn trong thời gian ngắn thì chuyến thăm Mỹ của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, dự trù trong năm nay (2019) sẽ khó xẩy ra.

dimy1

Ông Trọng đã được Tổng thống Donald Trump mời thăm Hoa Kỳ hồi tháng 2/2019 khi ông Trump đến Hà Nội họp thượng đỉnh với lãnh tụ Bắc Hàn Kim Chính Ân

Đó là kết luận của giới chuyên gia có nhiều nguồn tin tín nhiệm về bang giao Việt-Mỹ ở Thủ đô Hoa Thịnh Đốn đưa ra hồi đầu tháng 9, ngay sau khi có tin ông Trọng có thể thăm Mỹ vào tháng 10.

Ông Trọng đã được Tổng thống Donald Trump mời thăm Hoa Kỳ hồi tháng 2/2019 khi ông Trump đến Hà Nội họp thượng đỉnh với lãnh tụ Bắc Hàn Kim Chính Ân (Kim Jong-un) để bàn về giải giới vũ khí nguyên tử của Bắc Hàn, nhưng thất bại.

Ông Trọng nhận lời mời của ông Trump, và ngay sau đó báo nhà nước Việt Nam loan tin chuyến đi sẽ diễn ra trong năm 2019. Tuy nhiên sau khi ông Trọng bị đột qụy nhẹ (minor stroke) ngày 14/04/2019 trong chuyến thăm và làm việc tại Kiên Giang thì chuyến đi rơi vào vô định.

Nhưng sau 4 tháng chữa trị, tình trạng sức khỏe của nhà lãnh đạo 75 tuổi đã trở lại bình thường với những cuộc tiếp khách nước ngoài và ông Trọng đã có thể nói chuyện dài tại một số buổi họp của đảng, như ông đã làm trong dịp kỷ niệm 50 năm Di chúc của ông Hồ Chí Minh tại Hà Nội ngày 30/08/2019.

Vì vậy, nay lại có tin ông Trọng có thể sang Mỹ vào tháng 10/2019, nhưng dự đoán này thiếu cơ sở cả từ phía Việt Nam lẫn phía Mỹ.

Trở ngại Việt-Trung

Theo các chuyên gia thạo tin Việt-Mỹ ở Thủ đô Hoa Thịnh Đốn thì chuyến đi Mỹ của ông Trọng, trước hết gặp trở ngại giữa hai nước Việt-Trung :

Thứ nhất, Trung Quốc đã dùng tầu khảo sát dầu khí Haiyang Dizhi, hay Hải Dương 8 (HD-8), có tầu võ trang hộ tống, quấy phá Việt Nam ở vùng biển bãi Tư Chính từ ngày 3/7 và chưa có dấu hiện rút lui là nhằm áp lực ông Trọng suy nghĩ lại chuyện thăm Mỹ.

Thứ hai, sự có mặt của HD-8 ở khu vực cực Nam của hình Lưỡi bò do Trung Quốc tự vẽ từ năm 1947 là Bắc Kinh muốn tái khẳng định chủ quyền không tranh cãi của mình trên diện tích 90% của trên 3 triệu cây số vuông Biển Đông.

Cho đến nay, Việt Nam và Mã Lai Á được coi như đã công khai mạnh nhất chống lại áp lực đòi "gác tranh chấp để cùng khai thác" của Trung Quốc so với các quốc gia, có tranh chấp Biển Đông với Trung Quốc, gồm Phi Luật Tân, Nam Dương và Brunei.

Nhưng khác với vụ tầu Hải Dương 981 năm 2014, lần này HD-8 không chỉ xâm nhập bên trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý (trên 370 cây số) của Việt Nam ở bãi Tư Chính, nơi có giàn khoan Hakuryu-5 đang hoạt động ở lô dầu 06.1 của liên doanh Việt Nam - Nga - Ấn Độ, nằm ở phía tây bắc bãi Tư Chính mà còn công khai di chuyển vào gần bờ biển Việt Nam, có lúc chỉ cách Quảng Ngãi chừng 90 cây số.

Theo tài liệu của báo Nhà Đầu Tư (Việt Nam) thì HD-8 "với các tàu hộ tống hùng hậu còn đến khảo sát các lô 130, 131, 132, 133, 154, 155, 156 và 157 trên một diện tích 31.000 km² trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam" (Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng, ngày 02/09/2019).

Mặc dù tình hình nghiệm trọng như vậy nhưng ông Trọng vẫn không nói nửa lời, hay không biết phải hành sử ra sao. Ban Tuyên giáo, cơ quan chỉ huy báo chí và truyền thông của Đảng cộng sản Việt Nam, đã không cho phép báo-đài đưa tin về hoạt động của lực lượng bảo vệ Việt Nam cũng như các hoạt động của HD-8 và lực lượng hộ tống Trung Quốc ở vùng Tư Chính.

Hầu hết các bài báo viết về vụ Tư Chính đều lấy từ nước ngoài, tập trung vào nội dung lên án Trung Quốc và bênh vực Việt Nam.

Rất may là cho đến nay chưa có tin đụng độ giữa lực lượng bảo vệ có võ trang của đôi bên.

Về phần minh, ông Trọng đã ủy thác cho Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đưa ra phát ngôn về tình hình Biển Đông, kể từ khi xẩy ra vụ Tư Chính.

Tại phiên họp ngày 04/09/2019, Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định : "Kiên trì, kiên quyết đấu tranh bằng các biện pháp hòa bình đối với các hoạt động vi phạm chủ quyền trên biển" (Cổng thông tin Chính phủ).

Ông Phúc cũng chỉ thị : "Về quốc phòng, an ninh và đối ngoại, các Bộ Quốc phòng, Công an, Ngoại giao theo dõi, cập nhật thông tin, phân tích và dự báo đúng tình hình ; thực hiện các giải pháp đồng bộ để bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền và lợi ích quốc gia ; đề xuất các giải pháp chủ động ứng phó, xử lý chặt chẽ, kịp thời, có hiệu quả các vấn đề trên biển, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống".

Trong khi đó, lên tiếng tại Đại hội đồng lần thứ 40 Hội đồng Liên nghị viện các quốc gia Đông Nam Á (AIPA 40) tại Bangkok, Thái Lan ngày 26/08/2019, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, bà Nguyễn Thị Kim Ngân đã "kêu gọi các nước kiềm chế, không quân sự hóa, không có hành động làm phức tạp tình hình" (Hà Nội Mới, 26/08/2019).

Bà Ngân nói : "Những diễn biến phức tạp ở khu vực thời gian qua đã dấy lên nhiều lo ngại. Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 vừa qua, các nước đã lên tiếng thẳng thắn về những hoạt động đơn phương trên Biển Đông, vi phạm chủ quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển, làm xói mòn lòng tin, tác động tiêu cực tới hòa bình, an ninh và ổn định, tự do, an toàn hàng hải, hàng không ở khu vực. Vì vậy, cần khẳng định lại những nguyên tắc và nhận thức chung đã được các nước ASEAN và cộng đồng quốc tế công nhận rộng rãi đối với vấn đề Biển Đông, trong đó có đề cao việc tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982), tự kiềm chế, không quân sự hóa, không có hành động làm phức tạp tình hình, thực thi đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và nỗ lực hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) có hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế". 

Tuyên bố của bà Ngân không có gì mới mà chỉ lập lại sự quan tâm đã được nghe nhiều lần từ phía Việt Nam. Nhưng từ lâu Trung Quốc không quan tâm đến những lời nói suông quen thuộc của Việt Nam. Bắc Kinh cũng không màng đến yêu cầu rút HD-8 và chấm dứt các hoạt động quấy nhiễu quanh Tư Chính của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, Lê Thị Thu Hằng.

Thứ ba, điều này càng làm cho ông Nguyễn Phú Trọng mất ăn mất ngủ trước quyết định đi Mỹ. Bởi vì, ngoài vụ HD-8 chưa xong, ông Trọng còn bận bù đầu vào việc chuẩn bị các văn kiện và việc tổ chức các Đại hội đảng địa phương để chọn người cho Trung ương đảng khóa XIII, dự kiến diễn ra vào tháng 01/2021.

Hơn nữa, nếu ông Trọng đi Mỹ mà không thăm Trung Quốc trước để gặp Tập Cận Bình như ông đã làm năm 2015, trước khi thăm Mỹ gặp Tổng thống Barack Obama, thì Việt Nam sẽ ăn ngủ không yên với Bắc Kinh.

Nhưng trong hoàn cảnh hiện nay, qua vụ HD-8 và các tầu võ trang hộ tống của Trung Quốc vẫn còn chờn vờn quấy phá vùng Tư Chính thì làm sao mà ông Trọng có mặt nào mà đi Trung Quốc để mất thể diện ?

Trở ngại Việt-Mỹ

Về những khó khăn chưa vượt qua giữa Mỹ và Việt Nam trong dự kiến ông Nguyễn Phú Trọng thăm Mỹ để đáp lễ Tổng thống Donald Trump, theo quan điểm của giới chuyên gia, gồm có các vấn đề như sau :

Thứ nhất, Tổng thống Trump đang gặp khó khăn trong nội bộ Tòa Bạch Ốc cũng như trong đảng Cộng hòa. Việc ông Trump sa thải Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton hôm 10/09/2019 được coi như thiếu thống nhất cao độ về chính sách ngoại giao giữa Tổng thống với các cố vấn cao cấp và quan trọng nhất.

Ông Bolton, ngược lại, tuyên bố chính ông là người "từ chức".

Sự mẫu thuẫn này phản ảnh chính sách đối ngoại của Mỹ, sau hơn 2 năm cầm quyền, chính quyền Trump đã thất bại đối với Bắc Triều Tiên, Ba Tư (Iran), Syria, Afghanistan-lực lượng Taleban (hay Taliban), Venezuela, Cuba và Nga.

Thêm vào đó là "cuộc chiến thương mại" chưa có dấu hiệu kết thúc giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang đe dọa xẩy ra một cuộc suy thoái kinh tế ở Mỹ và toàn cầu do cuộc chiến này gây ra. Dân tiêu thụ Mỹ đã bắt đấu nếm mùi phải trả thêm tiền cho những món hàng Trung Quốc bán vào Mỹ vì việc tăng thuế nhập cảng của ông Trump.

Thứ hai, trong nội bộ đảng Cộng hòa, một sự rạn nứt đã bắt đầu với ít nhất 3 đảng viên Cộng hòa tuyên bố sẽ tranh cứ chống ông Trump năm 2020. Đó là các cựu Thống đốc South Carolina, Mark Sanford ; cựu Thống đốc Massachusettes, Bill Weld và nguyên Dân biểu Joe Walsh của Tiểu bang Illinois.

Ông Donald Trump cũng chỉ được 39% dân Mỹ tín nhiệm ông làm tốt chức vụ Tổng thống, theo cuộc thăm dò dư luận của CNN/SSRS phổ biến ngày 10/09/2019. Cuộc thăm dò này cũng cho thấy 6 trong số 10 người Mỹ không muốn ông Trump tái tranh cử.

Với những vấn đề đang đe dọa vị trí cầm quyền và tái đắc cử nhiệm kỳ 2 của ông, việc tiếp ông Nguyễn Phú Trọng không phải là nhu cầu chính trị cần thiết của ông Trump vào lúc này.

Thứ ba, riêng đối với Việt Nam, theo các chuyên gia, chính quyền Trump chưa chuẩn bị xong những chi tiết cần thiết để nâng cấp ngoại giao từ "hợp tác toàn diện" lên "hợp tác chiến lược" với Việt Nam, mặc dù đã có vài cuộc thảo luận ở Hoa Thịnh Đốn vể viễn ảnh này trong thời gian qua.

Trong số những trục trặc, theo Bách khoa toàn thư mở thì : "Đối với Mỹ, đối tác chiến lược phải bao gồm hợp tác chặt chẽ về quân sự, an ninh".

Điều này, nếu diễn dịch ra từ phía Việt Nam thì Mỹ đòi Việt Nam phải có những cam kết hợp tác quốc phòng và quân sự chặt chẽ và lâu dài giữa hai nước.

Bởi vì, theo định nghĩa của Bách khoa toàn thư mở thì : "Đối tác chiến lược là mối quan hệ mang tính chất toàn cục, then chốt và có giá trị lâu dài với thời gian. Mối quan hệ gắn liền với nhiều lĩnh vực phát triển cùng có lợi với nhau (quan hệ cùng thắng) có thể có cả lĩnh vực an ninh quân sự".

Nhưng liệu, nếu đi Mỹ, ông Nguyễn Phú Trọng có dám ký kết những điều Mỹ đòi hỏi hay không, nhất là yêu cầu mua vũ khí của Mỹ mà Tổng thống Donald Trump đã "rao hàng" công khai tại Hà Nội. Cũng cần hỏi ông Trọng có sợ phật lòng Nga là nước đã và đang cung cấp 90% vũ khí và đạn dược cho Việt Nam ? Nga-Việt còn có cả nhà máy sản xuất vũ khí chung dùng cho khí hậu nhiệt đới.

Hơn nữa, khi Việt Nam theo đuổi chính sách Quốc phòng "3 không" gồm : "không tham gia các liên minh quân sự, không là đồng minh quân sự của bất kỳ nước nào, không cho bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam và không dựa vào nước này để chống nước kia" thì liệu Việt Nam có hy vọng gì được Mỹ bào vệ trong trường hợp bị Trung Quốc tấn công quân sự ở Biển Đông ?

Thứ tư, ông Trọng cũng sẽ gặp khó khăn, nếu không thỏa mãn đòi hỏi của Mỹ thì liệu có được Hoa Thịnh Đốn công nhận Việt Nam "có nền kinh tế thị trường" để được hưởng các đặc ân thuế thấp cho các hàng xuất cảng sang Mỹ hay không ?

Cho đến nay, chính quyền cộng sản Việt Nam đã ký "hợp tác chiến lược toàn diện" với Nga, Trung Quốc và Ấn Độ.

Bách khoa toàn thư mở định nghĩa :

"Đối tác chiến lược toàn diện hay còn gọi là đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, tức là hai hay nhiều bên xác định gắn bó lợi ích lâu dài, hỗ trợ lẫn nhau và thúc đẩy sự hợp tác sâu rộng và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực mà các bên cùng có lợi. Đồng thời hai bên còn xây dựng sự tin cậy lẫn nhau ở cấp chiến lược".

Về hợp tác "đối tác chiến lược", Việt Nam đã ký với : Nhật Bản , Đại Hàn Dân Quốc, Tây Ban Nha, Liên hiệp Anh và Bắc Ái Nhĩ Lan, Liên bang Đức, Ý, Nam Dương, Thái Lan, Tân Gia Ba, Mã Lai Á, Pháp, Phi Luật Tân và Úc.

Với những vấn đề nêu trên, dự kiến chuyến đi Hoa Kỳ trong năm 2019 của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng không sáng sủa chút nào, nếu không có những thỏa hiệp giữa Hà Nội-Bắc Kinh về vụ Tư Chính và vấn đề "hợp tác chiến lược" Việt-Mỹ trong những ngày sắp tới.

Phạm Trần

(12/09/2019)

Published in Diễn đàn

Rõ là bệnh nhân Nguyn Phú Trng, dù vn bc l nhiu du hiu chưa th đi li bình thường mà ch có th phát ngôn và vn đng não, đã chng h quên nhu cu chính tr ln nhu cu danh tiếng nào ngay sau khi ông ta tm phc hi sc khe.

dimy1

Ngày 14/5/2019, tại Hà Nội, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước. Ảnh : TTXVN.

Đu dây Tây bán cầu

Phạm Bình Minh - Phó th tướng kiêm B trưởng ngoi giao Vit Nam - đi Cuba và Hoa Kỳ t ngày 19 đến 23 tháng 5 năm 2019, tc ngay sau khi kết thúc Hi ngh trung ương 10 v ‘quy hoch cán b cp chiến lược’ ca đng.

Trước đó vào ngày 15/5, Phm Bình Minh đã có cuộc gp vi Đi s Hoa Kỳ ti Vit Nam là Daniel Kritenbrink. "Hôm qua, tôi rt vui khi có dp gp Phó Th tướng kiêm B trưởng Ngoi giao Phm Bình Minh đ tho lun v các cách thc giúp tăng cường hơn na Quan h đi tác toàn din Hoa Kỳ - Vit Nam" - ông Kritenbrink loan báo theo cách mà dễ dàng hiu là cuc gp Trump - Trng chc chn s din ra, nếu không mun nói là din ra vi nhng ni dung mang tính thc cht hơn hn ln hin din ca Nguyn Phú Trng Washington vào năm 2015.

Những đng thái cấp tp trên li din ra ch vài ngày sau khi ‘Tng tch’ Nguyn Phú Trng ‘tái xut’, đánh du mt tháng ‘điu tr tích cc’ đã tm lng cùng bao li đn đoán v tình trng tai biến mch máu não, đt qu, k c ‘nm lit giường lit chiếu’ ca ông ta.

Hầu như không hoài nghi là Phm Bình Minh đi M nhm thu xếp nhng công tác ngoi giao cn thiết vi ‘nước bn’ khi Phòng Bu Dc được m ca đ tiếp đón nguyên th quc gia Nguyn Phú Trng. Còn chuyến đi Cu Ba ca Minh hn ch là ph đ, nhm cân đi hình ảnh Vit Nam đu dây phía Tây bán cu và không làm cho dư lun nghĩ rng Vit Nam cng sn ng ngn vi M mà quên mt người anh em ‘cùng thc canh gi hòa bình thế gii’.

Sau lần phi đc báo cáo v chuyên đ dân s ti hi ngh trung ương 6 vào tháng 10 năm 2017 bất chp thân là ngoi trưởng, Phm Bình Minh đã ‘ngoan’ hơn vi Nguyn Phú Trng. S biến đi va kín đáo va l liu như thế có l đã mang li kết qu ông ta được Trng chn làm người tin trm Hoa Kỳ, thay cho chuyến dn đường M vào tháng 4 năm 2019 của B trưởng công an Tô Lâm mà có th đã chng mang li hiu ng trc tiếp và kh dĩ nào.

Cũng không cần hoài nghi rng ngay c trong thi gian Nguyn Phú Trng phi liên tc chuyn giường t Bnh vin Ch Ry Sài Gòn ra Bnh vin quân y 108 ở Hà Ni cũng không h có ch cho phương án ‘Th tướng Nguyn Xuân Phúc dn đu đoàn đi biu đi thăm M thay cho Tng bí thư, ch tch nước Nguyn Phú Trng’. Ai cũng hiu đi M là đc quyn ca ‘Tng tch’.

Cần nh li vào tháng 3 năm 2019, điu cườin trn và h h như tha ch được mùa" chưa có tin l ca Nguyn Phú Trng dành cho mt tng thng M khi hai nhân vt này gp nhau Hà Ni bên l thượng đnh Trump-Kim là logic vi mt lung dư lun cho rng phía Hoa Kỳ đã phát ra tín hiu ưng thuận cho Trng đến Washington vào mùa hè cùng năm.

"Mình phải như thế nào người ta mi tiếp như thế ch" - tâm trng h hi bt phát ca Nguyn Phú Trng sau khi ông ta được Tng thng M Barack Obama tri thm đ ti Phòng Bu Dc vào tháng By năm 2015 - đang tràn đầy hy vng được lp li vào năm 2019. Theo đó, quc gia mnh nht thế gii là Hoa Kỳ cn có mt cuc đón tiếp chính thc và cc kỳ tôn trng dành cho Nguyn Phú Trng - người mà gi đây khác xưa rt nhiu khi không ch là tng bí thư mà d b giới chính khách phương Tây xét nét v v thế "không chính danh" khi xem xét các nghi thc ngoi giao đ đón tiếp, mà đã tr thành ch tch nước và suy ra là nguyên th quc gia.

Việt - M s ‘đào sâu’ nhng gì ?

Không hoài nghi rằng chuyến đi M sp ti ca Nguyễn Phú Trng s bàn sâu v mt trong nhng ni dung trng tâm là "làm sâu sc hơn quan h hp tác quc phòng" và làm thế nào đ M-Vit cùng khai thác trit đ m Cá Voi Xanh mà không đ "k cướp" dây phn.

Tình hình trục Hà Ni - Washington cho ti nay là rất logic vi bu không khí t "cu vin" biến thành nng m hơn trong quan h Vit-M k t tháng By năm 2017, khi B trưởng Ngô Xuân Lch vi vã sang Hoa Kỳ, ngay sau v Trung Quc đe da tn công m du khí Cá Rng Đ – liên doanh gia Vit Nam vi hãng dầu khí Tây Ban Nha là Repsol và khiến Repsol phi "b ca chy ly người". Sau đó B trưởng Quc phòng M James Mattis đã ln đu tiên điu đng hàng không mu hm USS Carl Vinson đến hin din ti cng Đà Nng vào tháng Ba, năm 2018. Vic làm này phục v cho mt nhu cu cn thiết vi M và ti cn thiết vi B Chính Tr Vit Nam : d án khai thác m du khí Cá Voi Xanh vùng bin Qung Nam, Qung Ngãi, có tr lượng đến 150 t mét khi, được liên doanh gia Tp đoàn du khí ExxonMobil ca M vi Tp Đoàn Dầu Khí Vit Nam, s không còn phi mt trước mt sau trước thói đe nt ca "đng chí bn tt".

Kết qu có th thy rõ là ngay sau chuyến thăm Vit Nam mt cách bt thường ca Bộ trưởng Quc phòng M James Mattis vào tháng Mười Mt năm 2018, cùng tuyên bố đy thách thc "M s hp tác khai thác du khí Bin Đông dù có Trung Quc hay không" ca C Vn An Ninh M John Bolton, ExxonMobil đã mt ln na quay li nhà máy lc du Bình Sơn đ tiến hành hp đng FEED (tư vn lp thiết kế tng th) trong d án Cá Voi Xanh.

Nếu sau cuc cuc gp Trump - Trng sp ti ti Washington hin ra mt văn bn được ký gia hai bên như kiu’ Hip ước tương tr quc phòng’ mà M đã ký vi Philippines, hoc ít ra cũng là mt bn ghi nh v vic s tiến hành chuyn đó, và hơn na là s chun b cho ‘quan h đi tác chiến lược toàn din M - Vit’ và c th hóa hơn chương trình mt hàng không mu hm ca hi quân Hoa Kỳ s l l quân cng Cam Ranh vào na cui năm 2019, B Chính tr Hà Ni s có th như ‘sng li’ đ nhy vào khai thác mỏ Cá Voi Xanh mà không còn phi mt trước mt sau trước thói đe nt ca ‘đng chí bn tt’.

Trong bối cnh ngân sách Vit Nam đang nhanh chóng cn kit và đc bit đang quá thiếu ngoi t đ trang tri n quc tế – lên ti 10 - 12 t USD/năm – và để phc v cho nhu cu nhp khu hàng hóa t các nước, đng thi phi bo đm d tr ngoi hi, 60 t USD d kiến khai thác được t d án du khí ln nht ca Vit Nam là Cá Voi Xanh (con s d đoán mi nht được nêu ra bi chính quyn Vit Nam, gp đến 3 ln con s d đoán trước đây là 20 t USD) - được xem là giá tr rt đáng đ gii lãnh đo Vit Nam t mt chút can đm trước Trung Quc và tm ly khai khi qu đo ca ‘Mt vành đai, Mt con đường’.

Còn với Trump, là mt nhà kinh doanh thc dng trước khi bước chân vào chính trường, 60 t USD qu là con s hp dn.

Tuy nhiên, toàn bộ tương lai chuyến đi M ca Trng s ph thuc phn ln vào nhp đ phc hi sc khe ca ông ta mà không đ xy ra bt kỳ mt cú ‘đt qu’ nào khác.

Bởi nếu Trng không thể đi M vào mùa hè này, chc chn Trung Quc là k h hê nht khi Vit Nam s không có cơ hi đ bàn vi M v vic hp tác vi Tp đoàn du khí Hoa Kỳ ExxonMobil v khai thác m Cá Voi Xanh, cũng chưa th bàn sâu hơn v nhng ni dung ‘quan h đi tác chiến lược’ vi M mà t đó Vit Nam có th chính thc tham gia vào khi liên minh quân s Đông Bc Á - mt khi gm Nht Bn, Hàn Quc, n Đ, Úc đi trng vi Trung Quc ti Bin Đông.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 21/05/2019

Published in Diễn đàn

Món quà mới của Nguyễn Phú Trọng dành tặng cho nước Mỹ trước khi ông ta có mặt ở Washington vào mùa hè năm 2019, và cũng là món quà của Donald Trump tặng lại chính thể Việt Nam, đang lộ dần hình bóng của nó : quan hệ đối tác chiến lược.

npt1

Quan hệ Mỹ Việt : Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng bí thư - Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng - Ảnh minh họa

Ngày 3/4/2019, một số quan chức cấp thứ trưởng của Mỹ và Việt Nam đã tổ chức hội thảo mang tên "Việt- Mỹ : Hướng đến hợp tác chiến lược" tại Trung Tâm Chiến lược & Nghiên Cứu Quốc tế CSIS ở thủ đô Washington.

Có thể xem hội thảo trên là một trong số hiếm hoi hoặc là lần đầu tiên hai bên bàn về chủ đề không còn là chuyện giỡn chơi hay trả treo mặc cả này. Đối với chính thể Việt Nam, bây giờ không còn là lúc ngả ngớn õng ẹo đu dây giữa Mỹ và Trung Quốc nữa, mà Hà Nội đang bị ‘đồng chí tốt’ ép bật khỏi những giếng dầu ở Biển Đông khiến ngân sách - vốn đang tồi tệ - càng nguy khốn hơn.

Không chỉ Việt Nam, mà cả Mỹ cũng bị đe dọa một cách rõ rệt bởi Trung Quốc tại Biển Đông. Sau đại hội 19 của Đảng cộng sản Trung Quốc, Tập Cận Bình đã lớn lên thành một "tư tưởng" được ghi trong điều lệ đảng, vượt hơn cả Đặng Tiểu Bình trước đây và có thể bắt đầu sánh ngang với "tư tưởng Mao".

Độc tôn cá nhân lại dẫn đến nguy cơ bá quyền nước lớn. Rất nhiều khả năng là sau đại hội 19, Tập Cận Bình sẽ vươn tay thọc sâu vào Biển Đông, với mục tiêu gần nhất là "đánh úp" quần đảo Trường Sa của Việt Nam, khống chế quân cảng Cam Ranh để vô hiệu hóa tàu Mỹ hoạt động tại cảng này, phát triển tầm tác chiến tại Biển Đông và biến vùng biển này thành một kiểu "trạm thu phí" của Trung Quốc đối với tàu bè chở hàng hóa của các nước.

Nguy cơ chiến tranh trên Biển Đông không còn là dự báo nữa, mà có thể trở thành hiện thực vào bất kỳ năm nào sau năm 2017.

Để bảo vệ an ninh hàng hải và phòng vệ, Hoa Kỳ đang và sẽ phải triển khai hướng tiếp cận mới về Biển Đông, mà đặc trưng nổi bật nhất là tính chất thường xuyên và nhịp độ cao hơn so với trước đây.

Cũng là để Việt Nam có thể bám vào đặc trưng mới này, ít nhất cho tới lúc nào mục tiêu khai thác dầu khí để bồi hoàn cho một nền ngân sách rỗng ruột của Việt Nam vẫn còn bị Trung Quốc thẳng tay cấm đoán.

Không còn lựa chọn nào khác, hiện thời Mỹ là đối trọng duy nhất của Trung Quốc mà Việt Nam buộc phải dựa vào.

Mặc dù chỉ là một hội thảo mang tính tiền đề và chưa có gì là chắc chắn, nhưng "Việt- Mỹ : Hướng đến hợp tác chiến lược" vẫn có tính tin cậy khi có mặt Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề an ninh khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Randall Schriver. Theo Randall Schriver,Washington hy vọng có thể đạt được thỏa thuận với phía Hà Nội về chuyến thăm Việt Nam trong năm nay của một hàng không mẫu hạm Mỹ, và những chuyến thăm như thế sẽ trở nên là một nét thường xuyên trong mối quan hệ ngày càng thân thiết giữa hai quốc gia từng là cựu thù trước đây.

Randall Schriver nhắc lại chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của tàu sân bay USS Carl Vinson vào tháng 3 năm ngoái. Đó là chuyến thăm đầu tiên của một hàng không mẫu hạm Mỹ đến Việt Nam kể từ khi cuộc chiến kết thúc vào năm 1975.

Như vậy, khả năng một hàng không mẫu hạm cũa Mỹ lần thứ hai hiện diện ở Việt Nam đang được hiện thực hóa khá nhanh chóng. Điểm hiện diện vẫn có thể ở Đà Nẵng - nơi đang được đồn đoán là Việt Nam sẽ dành cho Mỹ đặt ‘căn cứ hậu cần’ ở đó.

Cảng Đà Nẵng lại rất gần mỏ khí Cá Voi Xanh ở vùng Quảng Nam, Quảng Ngãi - có trữ lượng đến 150 tỷ mét khối và hứa hẹn mang về đến 60 tỷ USD, nhưng cho tới nay vẫn bị Ttrung Quốc gây sức ép không cho Việt Nam cùng đối tác là Tập đoàn Dầu khí Mỹ ExxonMobil khai thác.

Thường Sơn

Nguồn : VNTB, 06/04/2019

Published in Diễn đàn

Khác rất nhiu vi chuyến công du ca Tng bí thư Trng đến Washington vào tháng 7 năm 2015 được thông báo bi đi s Hoa Kỳ ti Vit Nam là Ted Osius, vào năm 2019 này gii ngoi giao Vit Nam đã ‘ch đng thông tin đi ngoi’ khi cho viên đi s Vit Nam tại Hoa Kỳ là Hà Kim Ngc, và sau đó là B Ngoi giao Vit Nam chính thc thông báo cho báo chí nhà nước v chuyến công du M ca Nguyn Phú Trng, tuy chưa rõ vào thi đim nào trong năm.

npt1

Ông Trump và ông Trọng ti Hà Ni, tháng Hai, 2019.

‘Mình phải như thế nào người ta mi tiếp như thế ch

Rõ là hai trạng thái đi M trên xut phát t tâm thế và tư thế ca Trng : nếu vào năm 2015 ông ta đến M vi v thế ch là tng bí thư đng, li là đng Cng sn, mà đã b gii chính khách phương Tây xét nét v chc danh ‘không chính danh’ khi xem xét các nghi thc ngoại giao đ đón tiếp, thì nay Nguyn Phú Trng đã đương nhiên tr thành ch tch nước và suy ra là nguyên th quc gia…, theo đúng não trng ‘mình phi như thế nào người ta mi tiếp như thế ch’ ca ông Trng.

Điệu cười mơn trn và h h như th ‘đa ch được mùa’ chưa có tin l ca Nguyn Phú Trng dành cho mt tng thng M khi hai nhân vt này gp nhau Hà Ni bên l thượng đnh Trump - Kim Hà Ni là rt logic vi mt lung dư lun cho rng phía Hoa Kỳ đã phát ra tín hiu ưng thun cho Trng đến Washington vào mùa hè năm 2019.

Nhưng còn hơn thế, Trng có v đang t tin bi hành trang mà ông ta mang đến Phòng Bu Dc. Vi vai trò là nước ch nhà đăng cai t chc cuc gp thượng đnh M - Triu vào tháng 2 năm 2019, cho dù kết qu sau đó gn như là con số 0 và thm chí còn b xem là mt tht bi mang tính sp đ, Vit Nam vn ghi được mt đim nh trong cp mt ca Trump v không khí bo đm an ninh và đc bit là trin vng Hà Ni không ch xem ‘tàu M đi qua vô hi Bin Đông’ mà còn ‘máy bay M bay qua vô hại Bin Đông’ - hai đng thái song trùng và gn lin mà đang phát ra ch du thun li đ toàn b Hm đi 7 ca M tiến t Thái Bình Dương vào Bin Đông, không còn e ngi s va chm nào v pháp lý vi Vit Nam, nhm áp sát các đo đang tranh chp hai qun đo Hoàng Sa và Trường Sa, mà v thc cht là chun b cho mt cuc đi đu v quân s vi Trung Quc có th xy ra trong tương lai không quá xa.

Cũng về thc cht, chuyến công du Washington sp ti ca ‘Tng ch’ Nguyn Phú Trng có th được xem là một c ch không còn thun túy là cái cách ng ngn ca mt người đàn bà trước mt người đàn ông, mà s là lao thng vào vòng tay ca người đàn ông đó.

Cá Voi Xanh và ‘hợp tác quc phòng Vit - M

Một đim khác bit na là nếu chuyến công du M ca Nguyễn Phú Trng vào năm 2015 lng trong bi cnh Trng phi ‘gng mình’ chp nhn điu kin phi có công đoàn đc lp trong Hip đnh TPP mà tng thng M khi đó là Barak Obama đòi hi, thì không cn hoài nghi rng chuyến đi M sp ti ca Nguyn Phú Trng sẽ bàn sâu v mt trong nhng ni dung trng tâm là ‘làm sâu sc hơn quan h hp tác quc phòng’ và làm thế nào đ M - Vit cùng khai thác trit đ m Cá Voi Xanh vùng bin Qung Nam, Qung Ngãi, có tr lượng đến 150 t mét khi, được liên doanh gia Tp đoàn du khí ExxonMobil ca M vi Tp đoàn Du khí Vit Nam, mà không đ ‘k cướp Bc Kinh’ dây phn.

Trong bối cnh ngân sách Vit Nam đang nhanh chóng cn kit và đc bit đang quá thiếu ngoi t đ trang tri n quc tế – lên ti 10 - 12 t USD/năm – và để phc v cho nhu cu nhp khu hàng hóa t các nước, đng thi phi bo đm d tr ngoi hi, 60 t USD d kiến khai thác được t d án du khí ln nht ca Vit Nam là Cá Voi Xanh (con s d đoán mi nht được nêu ra bi chính quyn Vit Nam, gp đến 3 ln con s d đoán trước đây là 20 t USD) - được xem là giá tr rt đáng đ gii lãnh đo Vit Nam t mt chút can đm trước "đng chí tt" Trung Quc.

Đó là hệ qu ca bu không khí t ‘cu vin’ biến thành nng m hơn và hơn hn trong quan h Vit - Mỹ k t tháng 7 năm 2017 khi B trưởng Ngô Xuân Lch vi vã sang Hoa Kỳ, ngay sau v Trung Quc đe da tn công m du khí Cá Rng Đ - liên doanh gia Vit Nam vi hãng du khí Tây Ban Nha là Repsol và khiến Repsol phi ‘b ca chy ly người’, đ sau đó Bộ trưởng quc phòng M James Mattis đã ln đu tiên điu đng hàng không mu hm USS Carl Vinson đến hin din ti cng Đà Nng vào tháng 3 năm 2018, phc v cho mt nhu cu cn thiết vi M và ti cn thiết vi B Chính tr Vit Nam là d án khai thác mỏ du khí Cá Voi Xanh.

Nếu mi chuyn thun bum xuôi gió và sau cuc cuc gp Trump - Trng sp ti ti Washington s hin ra mt văn bn được ký gia hai bên như kiu’ Hip ước tương tr quc phòng’ mà M đã ký vi Philippines, hoc ít ra cũng là mt bn ghi nh v vic s tiến hành chuyn đó, và hơn na là s chun b cho ‘quan h đi tác chiến lược toàn din M - Vit’, B Chính tr Hà Ni s có th như ‘sng li’ đ nhy vào khai thác m Cá Voi Xanh mà không còn phi mt trước mt sau trước thói đe nẹt ca ‘đng chí bn tt’.

Còn nhớ ngay sau chuyến thăm Vit Nam mt cách bt thường ca B trưởng quc phòng M Jamne Mattis vào tháng 11 năm 2018, cùng tuyên b đy thách thc "M s hp tác khai thác du khí Bin Đông dù có Trung Quc hay không" ca Cố vn An ninh M John Bolton, ExxonMobil đã mt ln na quay li nhà máy Lc du Bình Sơn đ trin khai hp đng FEED (tư vn lp thiết kế tng th) trong d án Cá Voi Xanh.

Còn với Trump - là mt nhà kinh doanh thc dng trước khi bước chân vào chính trường - 60 t USD qu là con s hp dn.

Nhưng ngoài Cá Voi Xanh, Trng vn còn mt hành trang khác - như mt món quà - đ phòng h trong cuc gp vi Trump nếu b gây áp lc v chính tr, kinh tế và ngoi thương.

‘Cải cách’

Vào cuối tháng Sáu năm 2018, mt cấp dưới được xem là ‘gà’ ca Nguyn Phú Trng là Phó th tướng Vương Đình Hu đã có mt chuyến đi tin trm ti M.

Khi tường thut ni dung làm vic ca Washington ca Hu, báo chí Vit Nam cho biết "Phó C vn an ninh quc gia Mira Ricardel khng đnh coi trọng quan h Đi tác toàn din vi Vit Nam, nước đóng vai trò quan trng trong trin khai chính sách ca Hoa Kỳ Châu Á-Thái Bình dương ; ng h chia s ca Phó Th tướng v vic mt Vit Nam mnh, đc lp, ci cách s mang li li ích chung cho khu vực, trong đó có Hoa Kỳ".

Đã khá rõ là khi đó, Vương Đình Hu mun chuyn thông đip ca Nguyn Phú Trng có th mang đến cho Donald Trump món quà là ‘ci cách’.

Cùng lúc và như mt s c ý, báo đng Vit Nam đã đánh tiếng ‘Vit Nam ci cách s có li cho Mỹ’…

Vào năm 2015, Nguyễn Phú Trng phi ln đu tiên ‘xut tướng’ sang M nhm tìm kiếm cơ hi cho nn kinh tế Vit Nam, mà k hưởng li phía sau đương nhiên là ngân sách đng cm quyn ca ông ta trong bi cnh sp hết tin, được tham gia và Hip đnh TPP. Còn vào năm 2019 này, ngân sách nuôi đảng ca Nguyn Phú Trng đã bc l nhiu du hiu cn kit và có th lao xung vc xoáy nguy him ca nn v n. Cn phi gp rút tìm ra li thoát cu đng và cu vãn chế đ mà hơi th ca nó có l ch còn kéo dài từng năm này.

Chỉ có điu, rt đng điu vi vô s ha hn và c cam kết v ‘s ci thin nhân quyn’ ca chính th Vit Nam luôn ln không si tăm sau đó, vn chưa có bt kỳ đng tác nào được xem là "ci cách th chế" cho ti nay, và cũng chng có bt kỳ s đáng tin cy nào, dù ch mt chút, cho thy ông Trng và th chế đng tr kèm công an tr ca ông ta s chu ci cách.

Làm thế nào đ cu vãn tình hình kinh tế và chân đng chính tr ru rã ch trong mt vài năm, khi vài ba chc năm trước đó đng Cộng sản đã không h ci cách, hoc có tuyên b ci cách cũng ch là thói đu môi chót lưỡi như mt cách đ kéo dài thi gian và ‘thu gom’ vin tr quc tế phc v cho gii quan chc túi tham không đáy ?

Liệu vi gi ý ‘s ci cách’ và ha hn ‘Vit Nam ci cách s có li cho M’ mà chng có bt kỳ bn thuyết minh chi tiết nào kèm theo, Nguyn Phú Trng có d dn d Donald Trump m hu bao vin tr và đi ng thương mi ?

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 20/03/2019

Published in Diễn đàn