 | Tổng quan: | 3707958 |
Đáng lẽ phải viết "Nguyễn Phú Trọng kiêm nhiệm cả hai chức vụ…" Nhưng viết như vậy thì ông Nguyễn Phú Trọng sẽ cải chính ngay : Ông ấy không chịu KIÊM cái gì hết.
Ông Nguyễn Phú Trọng không "lú," như tin đồn mấy chục năm qua. (Hình : Hoàng Đình Nam/AFP/Getty Images)
Có lẽ chỉ vì ông Trọng ghét chữ "kiêm". Ông mới dặn dò các nhà báo : "Không nên nói là tổng bí thư kiêm chủ tịch nước".
Trước khi được đề nghị làm chủ tịch nước, ông Trọng đã từng nắm nhiều chức, làm tổng bí thư, kiêm chủ tịch Quân Ủy Trung Ương, kiêm chủ tịch một cái ủy ban chống tham nhũng, kiêm cái chức gì đó trong Đảng Bộ Công An, vân vân. Bây giờ thì đố nhà báo nào ở trong nước dám viết "Đồng chí Nguyễn Phú Trọng kiêm" bất cứ chức vụ nào !
Ghét chữ KIÊM chắc vì ông Trọng đã từng chửi rủa những đứa kiêm cái này, cái khác. Trong một cuộc gặp gỡ "cử tri" hồi Tháng Năm, 2017, Nguyễn Phú Trọng hỏi : "Bí thư mà KIÊM luôn chức chủ tịch thì to quá. Ai kiểm soát ông ?" Giờ Trọng phải kiêng chữ KIÊM là vì không ai đặt câu hỏi đó ném vào mặt mình !
Quả thật, chữ KIÊM nghe nó to lớn quá, nó ồn ào, rùm beng quá ! Nghe lại tưởng tượng cảnh một anh gặp số đỏ được chia cho hai cái ghế, ôm hai cái ngai vàng, không biết nên ngồi trên một cái ngai hay trên cả hai ! Hay là đứng hai chân trên hai ghế ? Đứng vậy dễ té quá, làm sao thọ được ?
Hơn nữa, KIÊM là một chữ Hán Việt, ông Trọng yêu cầu mọi người dùng chữ Nôm, ông bảo, "nói nôm na thì đây là bầu cho một người để làm hai công việc này". Không KIÊM. Chỉ có một người làm hai công việc thôi ! Nghe lại có vẻ khiêm tốn, nhún nhường !
Ông Trọng biểu dương tánh khiêm nhường bằng cách đổ tại "tình huống". Ý nói, ông không muốn làm cả hai chức nhưng bất đắc dĩ phải nhận, vì tình huống !" Người Việt Nam xưa nay vẫn nói, "vì tình huống bắt buộc !" Bây giờ người ta nói vắn tắt, "đây là tình huống," như ông Trọng thổ lộ.
Tình huống như thế nào ? Ông Nguyễn Phú Trọng kể lể cho các cử tri cảm thông tình huống ông bất đắc dĩ phải làm hai công việc một lúc (Nhớ : Không kiêm !) Ông kể : "Vừa rồi không may đồng chí Trần Đại Quang – nguyên chủ tịch nước mất đi, rất đột ngột…" Bà con nhớ nhé : Mất đi rất đột ngột ! Nhắc lại : Rất đột ngột !
Đồng bào ta ở Hà Nội có thể đã biết tỏng ông Trần Đại Quang mất "rất đột ngột" như thế nào : "Nghe tin như sét đánh ngang/ Bác Quang đang sống chuyển sang từ trần !"
Ông Trọng muốn bà con thương cảm : Chính trong cảnh tang gia bối rối "rất đột ngột" đó mà, Nguyễn Phú Trọng là ta đây, bị bắt buộc phải làm hai việc cùng một lúc ! Chỉ vì rất đột ngột nên Bộ Chính Trị và Trung Ương Đảng không kịp chuẩn bị, không bầu cho ai khác được !
Nhưng ngay sau khi than về cái chết "rất đột ngột" của ông Quang, ông Nguyễn Phú Trọng nói ngay cho các cử tri hiểu rõ ràng : "…mặc dù bệnh hiểm nghèo đã được chữa trị cả năm nay".
Hơn một năm trước đây, một nhà báo thân cận chốn cung đình đã viết Facebook : "Đại Tướng Trần Đại Quang đi chữa bệnh từ tối 25 Tháng Bảy, 2017".
Bệnh đến mức phải đưa ra nước ngoài, chắc hẳn là đã từng xoay trở chữa ở trong nước cả năm hoặc mấy năm trời rồi. Một người 50, 60 tuổi, bị bệnh hiểm nghèo suốt mấy năm, chạy hết thầy này đến thuốc khác, thì cả làng biết là sắp về chầu tiên tổ. Không thể nào "chết rất đột ngột" được !
Vợ con người đó chắc chắn đã mua quan tài, cắm huyệt lấy đất cát, có khi chính đương sự thân hành chọn lựa, cho nên không thể nào nói cái chết đó "rất đột ngột !"
Bât cứ chuyện gì mình để ra hai ba năm chờ đợi cho tới lúc nó xảy ra, biết chắc chắn sẽ xảy ra, mà nó lại bảo nó "rất đột ngột" hay không ? Nói vậy là cố tình nói giỡn !
Tại sao một ông tiến sĩ triết học chuyên ngành xây dựng đảng lại tự mâu thuẫn trong một câu nói nghe tức cười như vậy ? Có phải vì tâm lý ông đang u uất chứa đầy mâu thuẫn ? Có phải vì ông phải nói một câu vừa mừng mình được thăng quan tiến chức lại vừa đọc lời ai điếu, cho nên nói trước quên sau hay không ?
Chắc là không. Ông Trọng không "lú," như tin đồn mấy chục năm qua. Ông cố tình nói một câu mâu thuẫn. Cố để cho người nghe phải bật cười ! Vì chính ông đang cười và muốn bà con cùng cười với mình !
Trong hai năm qua, cả đảng Cộng Sản, ít nhất là toàn ban lãnh đạo đảng và vợ con, bạn bè, nhân tình ngân ngãi, tài xế và con sen của họ đều biết rằng ông Trần Đại Quang sắp mãn số. Biết rằng cái chức chủ tịch nước sắp trống. Ai cũng thắc mắc : Anh/chị nào sắp lên ngồi vô cái ghế này ? Đó là một điều bí mật được phơi giữa chợ, cho thiên hạ bàn tán. Lúc thì họ báo tin Quang khỏe mạnh, lúc thì tung tin Quang chết rồi. Đánh hỏa mù, trong lúc các "đồng chí" giành giựt nhau.
Cái chức chủ tịch nước không có gì là lớn, chỉ cần đóng tuồng cho khéo là làm được. Ông Trần Đại Quang từng là trùm công an, có thể nuôi tham vọng như Yuri Andropov, trùm KGB ở Nga đã lên làm tổng bí thư năm 1982, sống nốt 15 tháng cuối cùng của cuộc đời. Nhưng chắc ông Quang biết mình cần dành hết thời gian để chữa bệnh, còn lo không thoát khỏi bệnh, cho nên chọn làm chức chủ tịch nước cho nhàn. Làm cái chức đó không phải lao tâm lao lực, mà lại vẻ vang mày mặt rỡ ràng mẹ cha, lúc chết chắc chắn sẽ được làm quốc táng !
Nhưng không thiếu gì người nhòm nghé cái chức chủ tịch nước của ông Quang. Trong hai năm trời, cuộc tranh giành trong vòng bí mật không biết diễn ra thế nào. Nhưng chắc chắn trong hơn một năm qua, bất cứ anh, chị nào ngắm nghé leo lên ngồi cái ghế của ông Trần Đại Quang thì cũng phải nể nang, phải nhờ vả ông Nguyễn Phú Trọng. Không được ông Trọng bật đèn xanh thì không xong. Sau khi ông Trọng đã triệt hạ được bè nhóm ông Nguyễn Tấn Dũng, cho vô tù gần hết rồi, thì không anh nào dám tính chuyện qua mặt ông Trọng.
Nhưng chính ông Nguyễn Phú Trọng cũng nuôi tham vọng nắm lấy cả hai chức. Muốn nắm cả đảng và nhà nước nhưng ngoài mặt vẫn đóng vai "quân tử Tàu" không ham danh ham lợi ! Trọng có thể đóng vai trọng tài, để cho các các chị anh khác chạy vòng quanh như đèn cù (xin đọc lại Trần Đĩnh). Mỗi anh, mỗi chị đều có thể được hé cho thấy chút hy vọng, với một điều kiện : Trước hết, phải hoàn toàn theo Trọng.
Khi ông Trần Đại Quang chết thật, tất cả những người đang nuôi mộng đóng vai quốc trưởng phải đối diện với nhau : Anh nào, chị nào cũng đầy hy vọng, và hy vọng ngang nhau, không ai hơn ai cả ! Cuối cùng, chỉ còn giải pháp : 100% bầu cho Trọng.
Cái đó gọi là "tình huống !"
Tình huống này bất ngờ, "rất đột ngột" nhưng không bất ngờ đối với Nguyễn Phú Trọng. Chỉ bất ngờ đối với những anh, chị trong năm qua vẫn mơ tưởng sẽ lên thay thế Quang.
Nguyễn Phú Trọng có óc hài hước nên mới nói với dân Hà Nội : "Vừa rồi không may đồng chí Trần Đại Quang – nguyên chủ tịch nước mất đi, rất đột ngột…" Trong một câu có hai chỗ hài hước : Chuyện ai cũng đoán trước sắp xảy ra thì lại nói rất đột ngột ! Cơ hội rất may thì lại bảo là không may !
Nguyễn Phú Trọng nói những chữ "không may" và "rất đột ngột," trong bụng cười thầm ; nhưng vẫn chưa thỏa óc trào phúng. Cho nên còn nói thêm : "…đây là một người làm hai công việc… (nhưng) không nói là tổng bí thư kiêm chủ tịch nước…".
Đúng là lối nói ngang nói dọc, nói trên trời dưới đất, muốn nói gì thì nói, của các tay quản giáo chuyên nghiệp !
Ngô Nhân Dụng
Nguồn : Người Việt, 09/10/2018
"Nhất thể hóa" (Giao cho một số cá nhân đảm nhận cùng lúc hai vai trò : Vừa lãnh đạo cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam – nơi đề ra chủ trương, vừa lãnh đạo cơ quan công quyền, hoặc lãnh đạo các đoàn thể, các tổ chức xã hội, tổ chức nghề nghiệp, đồng cấp – nơi thực thi chính sách) giờ đã trở thành thuật ngữ thời thượng.
Bây giờ ông Nguyễn Phú Trọng kiêm nhiệm cả vị trí Chủ Tịch Nước.
Sau khi được đưa vào Nghị quyết của Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12 hồi đầu năm 2016, "nhất thể hóa" được xem như giải pháp nhằm "tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị" và là một trong những "mục tiêu, nhiệm vụ tổng quát phát triển đất nước trong giai đoạn 2016 - 2020".
***
Tính đến cuối năm ngoái, Việt Nam đang nợ 3,1 triệu tỉ đồng. Trong "Báo cáo về sử dụng vốn vay, quản lý nợ công năm 2017 và kế hoạch năm 2018" vừa gửi Quốc hội Việt Nam hồi đầu tháng này, chính phủ Việt Nam ước đoán, đến hết năm nay, nợ nần của Việt Nam sẽ vào khoảng 3,5 triệu tỉ đồng.
Nếu đem khối nợ vừa kể chia cho tổng số công dân của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mỗi người sẽ mang khoản nợ khoảng 35 triệu đồng. So với năm ngoái, khoản nợ này đã tăng thêm chừng bốn triệu đồng/người. Các loại thuế, phí đã, đang và sẽ còn tăng khiến vật giá leo thang chủ yếu là để trả một số khoản nợ cũ để vay thêm những khoản mới.
Nợ nần của Việt Nam tăng không ngừng là vì thu liên tục giảm trong khi chi tiêu của hệ thống công quyền không ngừng tăng, nợ nần gia tăng không phải do đầu tư hay trả nợ mà vì không kềm giữ được chi thường xuyên (chi để duy trì hoạt động của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền).
Năm 2009, chi thường xuyên tương đương 54,4% tổng chi ngân sách, sáu năm sau (2014), chi thường xuyên vọt lên tới 65,5% tổng chi ngân sách. Năm nay, Bộ Tài chính Việt Nam cho biết, tính đến hết quý 1/2018, chi thường xuyên chiếm khoảng 76% tổng chi ngân sách.
Trong vòng bốn thập niên, từ 1975 đến nay, tại Việt Nam, số cán bộ, viên chức nhận lương hoặc trợ cấp như lương đã tăng khoảng 6,5 lần. Đáng nói là sau bốn lần thực hiện cải tổ bộ máy, "tinh giản biên chế", bộ máy lại phình ra, to hơn trước khi cải tổ. Cách nay hai năm, Bộ Tài chính Việt Nam từng thú nhận, chỉ trong mười năm vừa qua, cán bộ, viên chức của hệ thống công quyền tại Việt Nam không những không giảm mà còn tăng thêm 1,4 triệu người ! Còn cán bộ, viên chức của Đảng Cộng sản Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác thì tăng hơn ba lần.
Tháng 4 năm nay, Kiểm toán Nhà nước loan báo, tính đến hết 2017, riêng hệ thống công quyền (chính quyền các cấp) thừa 57.000 người. Cho dù nhân lực của hệ thống chính trị ra sao không được công bố song theo kết quả một cuộc khảo sát do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) thực hiện cách nay hai năm thì mỗi năm các tổ chức chính trị - xã hội tại Việt Nam (Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Tổng Liên đoàn Lao Động, Mặt trận Tổ quốc, Hội Liên hiệp Phụ nữ,…) ngốn của ngân sách khoảng 14.000 tỉ đồng để trả lương, gấp đôi ngân sách dành cho hai Bộ Y tế và Giáo dục. Nếu tính cả chi phí kinh tế - xã hội (bao gồm : đất đai, nhà cửa, xe cộ và các tài sản khác) thì theo VERP, các tổ chức chính trị - xã hội được thành lập nhằm hỗ trợ Đảng Cộng sản Việt Nam duy trì quyền lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối tại Việt Nam, ngốn của ngân sách từ 45.600 - 68.100 tỷ đồng/năm.
Đó là chưa kể chi phí dành riêng cho việc trả lương cán bộ Đảng Cộng sản Việt Nam ở đủ mọi cấp và chi phí kinh tế - xã hội (bao gồm : đất đai, nhà cửa, xe cộ và các tài sản khác) mà Đảng Cộng sản Việt Nam đang hưởng dụng, chắc chắn phải gấp vài lần tổng chi dành cho các tổ chức chính trị - xã hội.
***
Trong bối cảnh kinh tế liên tục suy thoái, thu không đủ chi, dân chúng lầm than, rên xiết vì các loại thuế, phí tăng không ngừng khiến vật giá leo thang, "nhất thể hóa" được giới thiệu như một giải pháp để tinh giản số cán bộ, viên chức của hệ thống chính trị mà dân chúng đang phải trả cả lương lẫn đủ loại phụ cấp, giảm chi thường xuyên.
Chuyện Ban Chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam "nhất trí 100%" trong việc giới thiệu ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam để cuối tháng này, Quốc hội Việt Nam bỏ phiếu bầu ông Trọng làm Chủ tịch Nhà nước được xem như một bước đáng kể của tiến trình "nhất thể hóa", đến giờ vẫn còn đang trong giai đoạn "thử nghiệm".
Thế nhưng đó là tưởng vậy mà không phải vậy. Ông Trọng đã đính chính chuyện ông được các đại biểu Hội nghị lần thứ tám của Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa 12 chọn – giới thiệu với Quốc hội để làm Chủ tịch Nhà nước là "giải pháp tình thế" không liên quan tới "nhất thể hóa" (1).
Ông Lê Quang Vĩnh, Phó Văn phòng Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã đăng đàn "nói lại cho rõ", dù ông Trọng trở thành Chủ tịch Nhà nước thì Văn phòng Chủ tịch Nhà nước và Văn phòng Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn là hai cơ quan qui mô, tầm vóc ngang bộ hoàn toàn riêng biệt, không có chuyện sáp nhập. Hai văn phòng vừa kể sẽ phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ để "phục vụ công tác Đảng, Nhà nước" (2).
Nói cách khác "nhất thể hóa" sẽ tiếp tục được "thử nghiệm" và "nghiên cứu". An sinh xã hội có thể chẳng đâu vào đâu, no ấm, thịnh vượng có thể càng ngày càng mờ nhạt, dân có thể mạt, quốc gia có thể lao đao vì nợ nần nhưng hệ thống công quyền, hệ thống chính trị chưa thể thay đổi.
Giới lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ mới… nghĩ tới "nhất thể hóa". Tiến hóa như phần còn lại của thiên hạ - buộc tất cả các tổ chức chính trị, xã hội, kể cả Đảng Cộng sản Việt Nam phải tự chủ, tự tìm các nguồn tài chính để duy trì hoạt động và tất nhiên chỉ có thể tồn tại nếu sự hiện hữu là một thứ nhu cầu của cộng đồng – sẽ còn lâu. Từ giờ đến đó, hệ thống chính trị, hệ thống công quyèn Việt Nam vẫn cần được nuôi ở mức hơn 2/3 tổng chi tiêu quốc gia và do vậy, sẽ tiếp tục nuốt trộng mọi thứ phúc lợi giáo dục, y tế, môi trường sống trong lành,… kể cả sữa cho trẻ con, sự an nhàn cho người gìa, mà lẽ ra ai cũng có quyền được hưởng.
Trân Văn
Nguồn : VOA, 10/10/20148
Chú thích
Nếu triết lý "Mèo trắng hay mèo đen không quan trọng, miễn là nó bắt được chuột" của nhà lãnh đạo "cải cách mở cửa" Đặng Tiểu Bình, đã đưa Trung Quốc từ một quốc gia chậm tiến lên hàng cường quốc kinh tế thứ hai thế giới, sau Hoa Kỳ, thì chuyện "nhất thể" hay "tam thể" cầm quyền ở Việt Nam cũng chẳng khác gì cho đất nước nếu thứ mèo này tiếp tục ăn hại, cam phận cúi đầu trước Bắc Kinh và cứ mãi bám lấy chủ nghĩa Cộng sản hại dân.
Cúi đầu quá mực cần thiết, thể hiện sự phục tùng Trung Quốc của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ngày 23/03/2014
Đó là hậu quả không cần tranh cãi như đang hồ hởi và phấn khởi diễn ra ở Việt Nam, sau khi Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng, theo báo đài nhà nước, được Hội nghị Trung ương 8/XII "thống nhất rất cao giới thiệu để Quốc hội bầu giữ chức vụ Chủ tịch nước tại kỳ họp thứ sáu Quốc hội khóa XIV", diễn ra từ ngày 22/10/2018.
Một số đảng viên Đại biểu quốc hội tỏ vẻ vui mừng, coi việc ông Trọng ôm trọn, tập trung quyền lãnh tụ đảng và chủ tịch nước"là một chủ trương, quyết sách đúng đắn và cấp bách" (báo Người Lao Động, 4/10/2018).
Nhưng cũng có vô số báo và "nhà bình luận" loạn cào cào đã lạm dụng "nhân dân" để trơ trẽn nịnh chủ như trường hợp ông Vũ Mão, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội. Ông nói : "Tôi rất mừng nếu Tổng bí thư được bầu làm Chủ tịch nước bởi đây là phương án hợp lòng dân" (GDVN, ngày 03/10/2018).
Ông Nguyễn Ngọc Bảo (Đại biểu quốc hội khóa 13) cũng nói :"Tổng bí thư đồng thời là Chủ tịch nước là việc hợp ý Đảng, lòng dân"(GDVN, 7/10/2018).
Thậm chí cử tri Lê Đức Hạnh (phường Kim Mã, Hà Nội) cũng cuồng nhiệt nói với ông Nguyễn Phú Trọng : "Dân tuyệt đối tin tưởng, đồng tình ủng hộ và mong Tổng bí thư tiếp nhận trọng trách cao cả này để phụng sự Tổ quốc, phục vụ Đảng, nhân dân được lâu hơn, nhiều hơn…" (Đài Tiếng nói Việt Nam, VoV, Voice of Vietnam), 08/10/2018).
Ông Nguyễn Duy Quang - Tổ trưởng Tổ dân phố 38, phường Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội cũng nói : "Tôi hoàn toàn nhất trí với chủ trương của Trung ương và tin tưởng đồng chí Tổng bí thư giữ chức vụ Chủ tịch nước sẽ lãnh đạo đất nước đi tới nhiều thắng lợi vẻ vang" (VoV, 04/10/2018).
Toàn là những cổ động viên "bẻo mép hớt lẻo". Chả biết họ đã lấy tư cách gì mà cứ mở miệng là lôi nhân dân ra đứng đầu lưỡi để phô trương cho bản thân.
Một hay hai là một ?
Nhưng chả nhẽ họ chẳng biết, dù khi chưa ôm chức danh Chủ tịch nước, chức vụ Tổng bí thư đảng đã dành cho ông Trọng mọi quyền lực vì Điều 4 Hiến pháp đã quy định : "Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, Nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội".
Và mặc dù Tổng bí thư chỉ là một cá nhân của tập thể lãnh đạo theo nguyên tắc gọi là "tập trung dân chủ", hay "tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách", nhưng ông là người đứng đầu Đảng cộng sản, đứng đầu Bộ Chính trị, cơ chế quyết định mọi việc của đất nước nên ông nắm quyền sinh sát quan trọng nhất của Ban Chấp hành Trung ương đảng, khóa XII, gồm 178 Ủy viên chính thức và 20 Ủy viên dự khuyết.
Hơn nữa, các chức danh Chủ tịch nước, Chủ tịch quốc hội và Thủ tướng chính phủ cũng chỉ là các Ủy viên của Bộ Chính trị, nhưng không thể ngang hàng với chức Tổng bí thư. Vì vậy, kể từ sau ngày ông Hồ Chí Minh qua đời ngày 02/09/1969, chức danh Chủ tịch nước từ ông Tôn Đức Thắng đến đời Trần Đại Quang không có quyền bằng ông Hồ vì không phải là Chủ tịch đảng. Tất nhiên cũng không ngang bằng Tổng bí thư đảng, nếu không muốn nói chỉ là hình thức để làm cảnh trong nghi lễ mà thôi.
Có lẽ vì vậy mà ông Nguyễn Phú Trọng không muốn người ta coi ông là người "kiêm nhiệm hai chức vụ" mà là "một người làm hai việc". Ông cũng không thích cụm từ "nhất thể hóa", vì không phù hợp với Hiến pháp khi chưa sửa đổi nhập hai chức danh vào làm một.
Hơn nữa Điều lệ đảng cũng viết y chang như Hiến pháp : "Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam ; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc…
"Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động…
"Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân ; dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng…Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là một bộ phận của hệ thống ấy. Đảng lãnh đạo, tôn trọng và phát huy vai trò của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội".
Qua Cương lĩnh đảng, đảng cũng cuỗm luôn quyền cai trị như Hiến pháp :
"Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam ; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc.Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động… Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta…
Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Đảng lãnh đạo bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách và chủ trương lớn…Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là bộ phận của hệ thống ấy…".
Vì vậy mà trong cuộc tiếp xúc với cử tri Hà Nội ngày 8/10/2018, ông Trọng quanh co rằng : "Việt Nam đã có giai đoạn lịch sử Bác Hồ làm Chủ tịch nước và Chủ tịch Đảng sau đó rồi tách".
"Đến bây giờ thì không phải vì nhất thể hóa, đây là tình huống. Vừa rồi không may Chủ tịch nước Trần Đại Quang mất đi, rất đột ngột, mặc dù bệnh hiểm nghèo đã được chữa trị cả năm nay. Khuyết chức danh Chủ tịch nước, phải có người làm thay ; Bộ Chính trị, Trung ương chuẩn bị nhiều phương án, thảo luận rất dân chủ, trách nhiệm và nhất trí cao giới thiệu Tổng bí thư ứng cử Chủ tịch nước. Đây là ý kiến của Trung ương còn ra Quốc hội sẽ bầu".
Ông cũng nhấn mạnh : "không nên nói là Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước, nói tắt thì được nhưng không đúng tiêu chí. Đây là hai cơ chế khác nhau, hai cơ quan khác nhau, không thiên vai nào chính vai nào phụ ; đồng thời cũng không nói nhất thể hóa, nôm na thì đây là bầu cho một người để làm hai công việc này" (VoV, 08/10/2018).
Dù ông Trọng có hay không muốn giải bầy, ông không phải là người vẽ ra kế hoạch cho ông có thêm chức, thêm quyền hay giẫm lên Hiến pháp mà ngồi vào ghế mới, nhưng rõ ràng ông đã công khai ôm đồm một lúc hai Ủy ban quan trọng để chuẩn bị Đại hội đảng XIII, tổ chức vào tháng 01/2021.
Theo tin chính thức thì : "Trung ương quyết định thành lập 5 tiểu ban chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng, gồm : Tiểu ban Văn kiện do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng làm Trưởng tiểu ban ; Tiểu ban Kinh tế - Xã hội do Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc làm Trưởng tiểu ban ; Tiểu ban Điều lệ Đảng do Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính làm Trưởng tiểu ban ; Tiểu ban Nhân sự do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng làm Trưởng tiểu ban ; Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội do Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng làm Trưởng tiểu ban".
Do đó, dù "nhất thể" hay "tam thể" gồm : Đảng-Nhà nước, Quốc hội (lập pháp) và Thủ tướng (hành pháp) thì ông Trọng vẫn ăn trùm như khi chức danh Chủ tịch nước còn sống riêng biệt.
Nếu Cương lĩnh đảng, Điều lệ đảng và Hiến pháp đã viết giống nhau thì mọi chuyện rồi cũng vẫn là mèo thế thôi, dù là "nhất thể" hay "tam thể".
Phạm Trần
(11/10/2018)
Trên đường tiến tới các hội nghị trung ương 5 và 6, chính trường Việt Nam có lẽ lại sắp có biến động lớn, bằng vào thiết chế "đảng điều hành chính quyền" thay cho "đảng lãnh đạo chính quyền" như trước đây.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang. (Ảnh tư liệu)
‘Nhất thể hóa bí thư kiêm chủ tịch tỉnh’
"Nhất thể hóa bí thư kiêm chủ tịch tỉnh" là một đề xuất "bất ngờ" được nêu ra tại hội nghị trực tuyến toàn quốc ngành Tổ chức xây dựng Đảng năm 2017 vào ngày 4/3, do Ban Tổ chức trung ương chủ trì và Thường trực Ban Bí thư Đinh Thế Huynh "phát biểu chỉ đạo".
"Quy trình" đang dần khép kín. Sau hơn một năm kể từ thời sóng gió ngay trước đại hội 12, "nhất thể hóa" đã trở thành một đề nghị chính thức.
Ngay sau khi xuất hiện đề xuất quá ư "đặc thù" trên, có dư luận liền đặt dấu hỏi rằng phải chăng đề xuất này là một cơ sở để nhân vật chủ tịch nước sẽ "kiêm tổng bí thư" trong thời gian tới.
Có người còn nói thẳng về nhân vật được "hưởng lợi" sẽ là ông Trần Đại Quang - đương kim chủ tịch nước.
Trong thực tế, một số thông tin không chính thức cho biết phương án "chủ tịch nước kiêm tổng bí thư" đã có ở Việt Nam từ một số năm trước, nhưng đặc biệt được "xem xét kỹ càng" kể từ khi Tập Cận Bình thâu tóm cả hai chức vụ này để trở thành "bá chủ thiên hạ" ở Trung Quốc. Trước và ngay sau Đại hội 12 của đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã lan truyền tin về khả năng "ai đó" sẽ kiêm luôn hai chức vụ này.
Chỉ có điều, phán đoán về khả năng ông Trần Đại Quang sẽ lọt vào phương án "chủ tịch nước kiêm tổng bí thư" có vẻ không vững chân đứng, khi đề xuất "nhất thể hóa" vừa xuất hiện lại không phải từ phía Văn phòng chủ tịch nước hay Văn phòng thủ tướng, càng không phải từ Ủy ban Thường vụ quốc hội, mà bởi những nhân vật bên đảng "phụ tá" cho Tổng bí thư Trọng là hai ông Phạm Minh Chính và Đinh Thế Huynh.
Cũng cần nhắc lại, khi còn là bí thư Quảng Ninh, ông Phạm Minh Chính đã từng thí điểm mô hình "nhất thể hóa" và được Tổng bí thư Trọng ủng hộ. Không biết có phải do "thành công nhất thể hóa" hay bởi những nguyên do khác, ông Phạm Minh Chính đã lọt vào phương án nhân sự do tổng bí thư trình ra Ban chấp hành trung ương tại Đại hội 12, để cuối cùng ông Chính nghiễm nhiên trở thành người kế nhiệm cựu trưởng ban Tổ chức trung ương Tô Huy Rứa.
Hành động
Bản nhạc "Nhất thể hóa" đã có khúc dạo đầu từ trước Đại hội 12.
Vào tháng 9/2016, ông Nhị Lê, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, đã khởi động "nhất thể hóa" bằng bài trả lời phỏng vấn khá dài cho trang VietTimes với nhan đề "Nhất thể hóa chức danh, nhất nguyên chế tổ chức bộ máy là bước đi tất yếu".
Nhị Lê lại là một trong những nhân vật phát ngôn chính yếu của Tổng bí thư Trọng. Xét về "dây", ông Nhị Lê hiển nhiên là người của Nguyễn Phú Trọng từ khi ông Trọng còn là tổng biên tập Tạp chí Cộng sản.
Nửa năm sau Đại hội 12, bên đảng bắt đầu phát ra dấu hiệu cùng hành động "tập quyền". Vào tháng 7/2016, với một động tác chưa có tiền lệ, ông Trương Minh Tuấn, người đã trở thành Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, được Bộ Chính trị điều động kiêm chức vụ Phó trưởng ban Tuyên giáo trung ương. Như vậy, ông Tuấn cùng một lúc vừa làm việc bên chính quyền, lại vừa là "người của đảng".
Sang tháng 8/2016, ông Cao Đức Phát, người vừa thôi chức bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhưng vẫn được bầu vào Ban chấp hành trung ương khóa 12, được bổ nhiệm là Phó trưởng ban Kinh tế trung ương.
Tháng 9/2017, đích thân Tổng bí thư Trọng "tự tham gia" vào Đảng ủy Công an trung ương mà khiến có dư luận cho rằng ông Trọng "thống lĩnh các lực lượng vũ trang", sau khi đã chắc chắn vị trí Bí thư Quân ủy trung ương.
Danh sách những nhân vật "đảng kiêm chính quyền" theo mô hình Tập Cận Bình có lẽ còn dài nữa…
Nếu giả thiết về mô hình "nhất thể hóa" là nhằm tăng cường xu hướng tập quyền cho đảng là có cơ sở, người ta sẽ chứng kiến quyền lực của các cơ quan đảng không những không bị co hẹp vì "khó khăn ngân sách" mà còn mạnh hơn trong thời gian tới. Nhưng sẽ có một khác biệt rất cơ bản là nếu trước đây đảng chỉ "lãnh đạo đường lối" thì trong thời gian tới, hàng loạt nhân sự của đảng sẽ được cho kiêm chức bên chính quyền trung ương và cả chính quyền địa phương, lấy đó làm cơ sở để "người của đảng" kiêm việc điều hành chính quyền, và từ đó sẽ xuất hiện một cơ chế "chính ủy trong chính quyền".
‘Về’ đâu ?
Nếu đề xuất "bí thư kiêm chủ tịch tỉnh" được những người chủ chốt bên đảng như Nguyễn Phú Trọng, Đinh Thế Huynh, Phạm Minh Chính tạo được hiệu ứng đủ mạnh đối với Ban chấp hành trung ương để thông qua trong những hội nghị trung ương tới, phần lớn dàn nhân sự đầu não tỉnh/thành ủy mà Tô Huy Rứa đã bỏ công tiến hành chiến dịch "luân chuyển cán bộ" vào năm 2016 để giúp cho Tổng bí thư Trọng tạo nên kỳ tích "tôi bất ngờ" trước Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, sẽ từng bước phát huy tác dụng. Sẽ có nhiều nhân vật chủ tịch tỉnh/thành phải tự giác nhường ghế chính quyền cho các "chính ủy". Nhưng trước hết, đảng có thể "thí điểm" kế hoạch "nhất thể hóa" tại một số tỉnh thành lớn. Sau đó mới đến chuyện "đánh ngược lên" cấp trung ương.
Nếu đà "nhất thể hóa" thuận lợi, lẽ đương nhiên bên đảng và do đó tổng bí thư sẽ "nắm" hết. Mô hình "đảng quản lý" thay cho "đảng lãnh đạo" sẽ ứng với hai chức danh chính là tổng bí thư và thủ tướng mà không quá cần thiết vai trò chủ tịch nước.
Cũng bởi một lý do khác : trong lịch sử đảng, vai trò chủ tịch nước tuy được Hiến pháp giao nhiệm vụ "thống lĩnh các lực lượng vũ trang", nhưng hầu như chỉ có tính danh nghĩa như đối ngoại, hiếu hỉ mà hiếm khi "nắm" được cả hai Bộ Quốc phòng và Bộ Công an. Bài học gần nhất đã ứng với chủ tịch nước đời trước là ông Trương Tấn Sang : không những không tạo được ảnh hưởng lớn nào đối với cơ chế lực lượng vũ trang ngoài chuyện phong tướng theo kiểu "lạm phát", ông Sang hoàn toàn không "thò tay" được vào công chuyện của khối chính phủ thời ông Nguyễn Tấn Dũng.
Do vậy và xét cho cùng, nếu có xảy ra kịch bản "chủ tịch nước kiêm tổng bí thư" ở Việt Nam thì cũng chỉ là chuyện "thay áo", nhưng vào thời buổi "mạnh vì gạo bạo vì tiền" này, chẳng ai có thực chất nếu không vươn được tay đến khối chính phủ và các địa phương.
Khó mà hiểu khác hơn, logic của phương án "bí thư kiêm chủ tịch tỉnh" sẽ hầu như phải dẫn đến đến kết quả vai trò của tổng bí thư được "nâng lên một tầm cao mới", cao đến mức mà hiểu theo cách nào đó có thể so sánh với mô hình "cộng hòa tổng thống" của phương Tây, tức tổng thống mới là người có quyền lực thực sự và cất tiếng nói cuối cùng để giải quyết các vấn đề quốc gia, chứ không phải thủ tướng.
Nhưng ở Trung Quốc thì lại chẳng cần đến "cộng hòa tổng thống". Một số nhà phân tích phương Tây đã nhận ra Tập Cận Bình đã trở thành chủ nhân của khối chính quyền từ vài năm qua. Bên cạnh Tập, Thủ tướng Lý Khắc Cường chỉ là cái bóng.
Còn Việt Nam sẽ theo kịch bản nào ? Nếu vai trò của tổng bí thư trong tương lai (không xa ?) có thể sẽ "kiêm thủ tướng", những nhân vật còn lại trong "tứ trụ" sẽ "về" đâu ?
Phạm Chí Dũng
