 | Tổng quan: | 3636804 |
Trong các quốc gia độc tài có nền kinh tế quan liêu bao cấp và kế hoạch hóa tập trung cao độ, tư bản thân hữu đã không xuất hiện. Nhưng trong các quốc gia độc tài có nền kinh tế mang bóng dáng kinh tế thị trường như Trung Quốc, Cộng hòa liên bang Nga và Việt Nam, tư bản thân hữu nhanh chóng xuất hiện, và nhanh chóng tàn phá khốc liệt đất nước. Nhiều chuyên gia và học giả đã nhất trí cho rằng, tư bản thân hữu là nguồn gốc của tham nhũng và lũng đoạn quyền lực, tạo ra các bất công trong tiếp cận các cơ hội mưu sinh, là tiền đề để cho việc mafia hóa quyền lực nhà nước.
Phan Văn Anh Vũ trong buổi xét xử. Ảnh : TTO
Tư bản thân hữu lần đầu tiên được quan chức Việt Nam nhắc đến và thừa nhận vào đầu năm 2015 bởi Tiến sĩ Vũ Ngọc Hoàng, phó trưởng ban Ban tuyên giáo trung ương trong bài viết Nhận Diện Và Ngăn Chặn Lợi Ích Nhóm đăng trên báo Tuổi Trẻ. Ông Cao Sĩ Kiêm, cựu thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam, đại biểu quốc hội, cũng đề cập đến nhóm lợi ích ngân hàng với đặc trưng là sở hữu chéo và quản lý rủi ro lỏng lẻo. Trước đó, vào năm 2014, Nhà xuất bản chính trị quốc gia đã xuất bản công trình nghiên cứu "Lợi ích nhóm, thực trạng và giải pháp" trong đó khẳng định rằng : "Những biểu hiện của lợi ích nhóm tiêu cực đã được xã hội tổng kết thành các hành vi "chạy chức, chạy quyền, chạy chỗ, chạy tội, chạy tuổi, chạy bằng cấp, chạy huân chương". Và dư luận xã hội đã tổng kết muốn có chức quyền, lợi ích phải có "tiền tệ, quan hệ, hậu duệ, đồ đệ và cuối cùng mới là trí tuệ". Tiếc rằng, công trình nghiên cứu này đã không được công chúng biết đến.
Không giống nhận thức của Việt Nam về tư bản thân hữu, giới nghiên cứu quốc tế có những góc nhìn bao quát hơn về tư bản thân hữu. Theo giới nghiên cứu quốc tế, tư bản thân hữu có bốn đặc trưng chính : 01) Hiện trạng mua quan bán chức đã làm hình thành một chợ đen quyền lực chính trị. 02) Sự cấu kết chặt chẽ giữa quan chức và doanh nhân để hai bên cùng thu lợi khủng bất chính. 03) Tham nhũng cấu kết trong doanh nghiệp nhà nước để ăn cắp tài sản của nhà nước. 04)Sự cấu kết giữa lực lượng thực thi pháp luật với tội phạm có tổ chức để thu lợi bất chính.
Mua rẻ tài sản nhà nước
Việt Nam có tư bản thân hữu không nếu căn cứ vào việc giới học giả quốc tế xác định các đặc trưng của tư bản thân hữu ? Hãy bắt đầu chỉ với vụ án thượng tá tình báo Phan Văn Anh Vũ, còn có tục danh là Vũ "nhôm".
Trong các ngày 08 và 09/01/2019, báo chí nhà nước đồng loạt thông tin rằng, cơ quan điều tra Bộ công an đã xác định với sự giúp sức của một số cán bộ có vị trí cao trong ngành công an và lãnh đạo địa phương, Vũ "nhôm" thâu tóm 7 khu đất "vàng" tại Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng rồi chuyển nhượng để thu lời bất chính, gây thiệt hại 1.159 tỉ đồng. Trong thời gian công tác trong ngành công an, với danh nghĩa thành lập công ty bình phong cho cơ quan, năm 2015, Vũ thành lập công ty cổ phần Nova Bắc Nam 79 và được Sở Kế hoạch Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cấp giấy phép thành lập. Công ty này Bộ công an không góp cổ phần mà do Vũ điều hành hoàn toàn.
Việc 2 công ty trên được xác định là công ty bình phong của Bộ Công an đã tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ thâu tóm các khu đất vàng tại Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh. Sau khi được giao quyền sử dụng đất tại 7 nhà, đất công sản Vũ đã nhanh chóng chuyển nhượng cho cá nhân mình hoặc liên kết, chuyển nhượng cho cá nhân, tổ chức khác để thu lợi bất chính.
Trong số 7 khu đất "vàng" bị Vũ "nhôm" thâu tóm, Cơ quan điều tra xác định khu đất dự án vệt du lịch ven biển, từ Vegas Resort đến khu du lịch Bến Thành Non Nước thuộc quận Ngũ Hành Sơn, Thành phố Đà Nẵng, gây thiệt hại lớn nhất cho Nhà nước, khoảng hơn 400 tỉ đồng.
Cụ thể, ngày 22/01/2010, Bộ Công an có công văn do Phan Hữu Tuấn (Cục trưởng, sau là phó tổng cục trưởng tổng cục V) ký nháy để lãnh đạo Bộ Công an ký đề nghị UBND Thành phố Đà Nẵng tạo điều kiện cho công ty của Vũ "nhôm" được nhận quyền sử dụng khu đất 1,5 ha ven biển Sơn Trà - Điện Ngọc.
Sau khi nhận được công văn từ Bộ Công an, UBND Thành phố Đà Nẵng đã ban hành quyết định phê duyệt giá thu tiền sử dụng khu đất trên cho Công ty Xây dựng Bắc Nam 79 để xây dựng khu trung tâm thương mại dịch vụ với giá 5 triệu đồng/m2. Sau khi được giảm trừ giá thuê đất xuống còn 3,7 triệu đồng/m2, Công ty này đã nộp đủ hơn 52 tỉ tiền sử dụng đất.
Tháng 10/2014, UBND Thành phố Đà Nẵng ban hành quyết định giao đất cho công ty của Vũ "nhôm" với thời hạn sử dụng 50 năm. Địa phương này cũng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích 15.577m2. Đến nay Công ty Xây dựng Bắc Nam 79 chưa triển khai xây dựng tại khu đất này.
Theo kết luận định giá tài sản, ở thời điểm vụ án được khởi tố khu đất có giá trị gần 488 tỉ. Như vậy trừ đi số tiền mà công ty đã nộp thì Nhà nước bị thiệt hại hơn 435 tỉ.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhà đất số 129 Pasteur (Q.3) gồm 1.500m2 nhà và 2.200m2 đất do Tổng cục IV Bộ Công an quản lý, sử dụng làm nhà khách đối ngoại.
Tháng 5/2015, ông Bùi Văn Thành, cựu thứ trưởng Bộ Công an, khi đó đã ký tờ trình báo cáo Thủ tướng cho phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất khu nhà này cho công ty Nova Bắc Nam 79 để phục vụ công tác nghiệp vụ của ngành Công an.
Ông Thành cũng ký công văn đề nghị Sở Tài nguyên và môi trường, Sở Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh trình hội đồng thẩm định giá phê duyệt chứng thư thẩm định giá bán bất động sản khu nhà đất 129 Pasteur.
Ngày 25/01/2016, Tổng cục IV Bộ Công an và Công ty của Vũ "nhôm" ký hợp đồng chuyển nhượng khu nhà đất trên với giá 294 tỉ.
Mặc dù trên các văn bản giấy tờ khu đất này để phục vụ công tác nghiệp vụ nhưng chỉ đúng một ngày sau (26/01), công ty của Vũ "nhôm" và công Công ty cổ phần Đầu tư Peak View ký hợp đồng hứa mua và hứa bán về việc chuyển nhượng nhà, đất 129 Pasteur với giá 300 tỉ.
Ngày 28/01, Công ty cổ phần Đầu tư Peak View đã thanh toán 300 tỉ đồng cho công ty của Vũ "nhôm".
Theo kết luận của Hội đồng thẩm định giá, khu nhà đất 129 Pasteur tại thời điểm khởi tố vụ án có trị giá hơn 517 tỉ. Như vậy thủ đoạn "ăn đất" của Vũ "nhôm" với sự giúp sức của một số cán Bộ công an tại dự án này đã gây thiệt hại cho Nhà nước 223 tỉ.
Liên quan đến vụ án Vũ "nhôm" thâu tóm đất vàng đã có nhiều tướng công an bị khởi tố, riêng hai tướng Trần Việt Tân và Bùi Văn Thành sẽ đối diện với mức án 3-12 năm tù.
Vụ án Vũ "nhôm" là minh chứng thực tế có sức thuyết phục để khẳng định rằng, tư bản thân hữu ở Việt Nam là một câu chuyện có thật, là một hiện trạng nhức nhối. Khi vụ án Vũ "nhôm" bục vỡ, nhiều ý kiến cho rằng, trên đất nước này có hàng ngàn Vũ "nhôm".
Trung Quốc có nền kinh tế phát triển hơn Việt Nam nên tư bản thân hữu ở Trung Quốc cũng phát triển mạnh mẽ hơn , và số phi vụ cũng khủng hơn nhiều. Vào năm 2003, anh trai của ông Trần Lương Vũ, cựu bí thư Thượng Hải và ủy viên bộ chính trị đã sử dụng quyền lực của em trai và sử dụng các mối quan hệ khác để mua quyền sử dụng một khu đất công ở Thượng Hải và nhanh chóng bán lại kiếm lợi 118 triệu nhân dân tệ. Đó chỉ là một trong hàng triệu triệu phi vụ đau đớn ở Trung Quốc. Theo Tân Hoa Xã, từ năm 1013 đến tháng 6/2017, hơn 1,34 triệu quan chức các cấp ở Trung Quốc đã bị trừng phạt trong các chiến dịch chống tham nhũng của ông Tập Cận Bình.
Trong khi đó, chiến dịch " đốt lò" ở Việt Nam do ông Nguyễn Phú Trọng khởi xướng vào cuối năm 2016 chỉ mới diễn ra trong một phạm vi rất hẹp, bằng chứng là rất ít quan chức bị trừng trị.
Mua đắt tài sản tư nhân
Dùng công quỹ để mua đắt tài sản của tư nhân là một hình thức khác của tư bản thân hữu cấu kết giữa quan chức và doanh nhân. Theo các học giả quốc tế, quyền lực chính trị do các quan chức kiểm soát có thể nhanh chóng biến thành vô vàn của cải nếu có các đối tác cấu kết trong khu vực kinh tế tư nhân. Ở Việt Nam, vụ án Mobifone mua AVG đang trên bờ vực phá sản với giá trên trời là điển hình cho việc dung công quỹ để mua đắt tài sản tư nhân.
Thương vụ Mobifone mua cổ phần AVG được thực hiện từ cuối năm 2015 với giá gần 8.900 tỉ đồng. Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, việc mua bán cổ phần này đã gây ra nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của nhà nước tại Mobifone khoảng 7.006 tỉ đồng, trong đó có khoản thiệt hại 1.134 tỉ đồng do mua nợ phải trả của AVG.
Theo Thanh tra Chính phủ, thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để mua bán cổ phần là rất khó khăn, tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp cuối tháng 3/2015 là rất xấu, tổng tài sản hơn 3.260 tỉ đồng ; nợ phải trả hơn 1.266 tỉ đồng ; giá trị còn lại của tài sản cố định khoảng 208,5 tỉ đồng.
Từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá liên tục lỗ với khoản lỗ luỹ kế đến 31/03/2015 là hơn 1.632 tỉ đồng (bằng 45% vốn điều lệ). AVG sử dụng vốn cho kinh doanh dịch vụ truyền hình chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng ; vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn chiếm 73,3% vốn điều lệ.
Thanh tra Chính phủ xác định, đã có hàng loạt hành vi có dấu hiệu thiếu trách nhiệm, làm trái quy định trong việc việc lập, trình dự án đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư của MobiFone, Bộ Thông tin và truyền thông cùng một số bộ, ngành có liên quan.
Liên quan đến vụ Mobifone mua 95% cổ phần AVG, ngày 14/11/2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam thêm Phó Tổng giám đốc và nguyên Tổng giám đốc Tổng Công ty viễn thông Mobifone. Cụ thể, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam bà Phạm Thị Phương Anh, Phó Tổng giám đốc và ông Cao Duy Hải, nguyên Tổng giám đốc Mobifone. Cả ông Hải và bà Phương Anh đều bị bắt để điều tra về tội "Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng" quy định tại Khoản 3, Điều 220 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Trước đó, ngày 10/07, Cơ quan điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng" để điều tra thương vụ Mobifone mua 95% cổ phần của AVG, làm thất thoát lớn tài sản của nhà nước.
Cơ quan điều tra cũng đã quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh khám xét và bắt tạm giam ông Lê Nam Trà, nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên, nguyên Tổng giám đốc Mobifone (khi bị khởi tố đang công tác tại Văn phòng Bộ Thông tin và Truyền thông) và ông Phạm Đình Trọng, Vụ trưởng Vụ quản lý Doanh nghiệp (Bộ Thông tin và truyền thông). Ông Trà và ông Trọng bị bắt để điều tra về cùng tội danh "Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng".
Trong đại án Mobifone mua AVG, số phận của hai cựu lãnh đạo Bộ thông tin- truyền thông là ông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn đang như chỉ mành treo chuông.
Dư luận cho rằng, đằng sau sự vụ mua bán bất thường này là sự "lại quả" khủng khiếp mà AVG giành cho các quan chức. Nếu không được "lại quả" khủng khiếp làm sao vụ mua bán này có thể diễn ra ?
Vào năm 1994, tại Trung Quốc lần đầu tiên phát hiện ra doanh nghiệp nhà nước mua đắt tài sản tư nhân. Vào năm này, giám đốc công ty Lanzhou Liancheng Aluminum Corp, ông Wei Guangqian trở thành bạn thân của của một nhà kinh doanh tư nhân ở Quảng Đông. Ngoài việc nhận lại quả từ nhà kinh doanh tư nhân trong một giao dịch đất đai, Wei đã chỉ đạo cấp dưới thành lập một liên doanh với nhà kinh doanh tư nhân, và phần vốn góp của nhà kinh doanh tư nhân được thổi phồng giá trị từ 20 triệu nhân dân tệ lên 92 triệu nhân dân tệ. Dĩ nhiên , mất mát thuộc về doanh nghiệp nhà nước, lợi lộc thuộc về Wei và người bạn.
Nếu xét tư bản thân hữu theo bốn đặc trưng cơ bản của các học giả quốc tế, Việt Nam có đầy đủ ví dụ điển hình cho ba đặc trưng. Hai đại án Vũ "nhôm" và Mobifone mua AVG là ví dụ điển hình cho đặc trưng 02) Sự cấu kết chặt chẽ giữa quan chức và doanh nhân để hai bên cùng thu lợi khủng bất chính. Vụ án ngân hàng Oceanbank chi lãi ngoài khủng cho các quan chức trong Tập đoàn dầu khí Việt Nam dẫn đến hàng chục quan chức cao cấp của tập đoàn này vướng vòng lao lý, mà gần đây nhất bà Vũ Thị Ngọc Lan, Phó tổng giám đốc Công ty thăm dò và khai thác dầu khí Việt Nam bị công an bắt vào ngày 06/01/1019 là ví dụ điển hình cho đặc trưng 03) Tham nhũng cấu kết trong doanh nghiệp nhà nước để ăn cắp tài sản của nhà nước. Vụ án Năm Cam diễn ra vào năm 2000 là ví dụ điển hình cho đặc trưng thứ tư của tư bản thân hữu 04) Sự cấu kết giữa lực lượng thực thi pháp luật với tội phạm có tổ chức để thu lợi bất chính.
Trung Quốc đã làm rõ nhiều vụ án mua quan bán chức nên có thể khẳng định rằng, hình thái tư bản thân hữu mua quan bán chức là một hiện thực, nhưng ở Việt Nam, chưa có vụ án mua quan bán chức nào được phanh phui. Tuy vậy, giới chuyên gia và công chúng quá hiểu rõ rằng, từ lâu Việt Nam cũng như Trung Quốc đã hình thành một chợ đen mua bán chức tước.
Các quan chức hàng đầu Việt Nam chưa bao giờ lên tiếng cảnh báo thảm họa tư bản thân hữu một cách đầy đủ và liên tục, trong khi đó, người đứng đầu Trung Quốc, ông Tập Cận Bình liên tục chỉ rõ thảm trạng. Ngày 28/06/2013, ông Tập nói : "Nếu chúng ta không thể quản lý Đảng của chúng ta một cách chặt chẽ và hiệu quả… chẳng bao lâu nữa Đảng sẽ đánh mất quyền lãnh đạo đất nước và sẽ bị lịch sử loại bỏ". Ngày 16/10/2014, ông Tập nói : "Tham nhũng trong công tác nhân sự là một vấn đề nghiêm trọng, vi phạm nguyên tắc trong bổ nhiệm cán bộ rất phổ biến. Hệ thống quản lý cán bộ chỉ để phô trương. Trong một số lĩnh vực, vấn đề hối lộ lấy phiếu bầu, chạy chức chạy quyền, và mua quan bán chức rất trầm trọng".
Rõ ràng, tư bản thân hữu đã mang đến cho nhiều người ở Việt Nam và Trung Quốc những tài sản khổng lồ, nhưng đồng thời cũng gieo rắc vào chính quyền của hai quốc gia này những tuyệt vọng khủng khiếp.
Tâm Don
Nguồn : VNTB, 11/01/2019
Tham khảo :
https://tuoitre.vn/truy-to-2-cuu-tuong-cong-an-bui-van-thanh-va-tran-viet-tan-20190105221229976.htm
https://tuoitre.vn/hai-cuu-tuong-cong-an-giup-vu-nhom-thau-tom-dat-cong-ra-sao-20190107221350748.htm
https://tuoitre.vn/thu-doan-an-dat-cong-cua-vu-nhom-20190108211233527.htm
Cánh đang nắm giữ ưu thế quyền lực trong đảng rốt cuộc đã giành được một thắng lợi quan trọng : buổi chiều ngày 4/1/2018, thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ kiêm trùm bất động sản Vũ "Nhôm" đã bị đưa từ Singapore về Hà Nội, nhưng không phải được đưa về văn phòng công ty Nova79 của Vũ "Nhôm", hay ngôi nhà của Vũ ở 82 Trần Quốc Toản ở quận Hải Châu của Đà Nẵng, mà Phan Văn Anh Vũ sẽ phải nằm trong một xà lim biệt lập với chế độ biệt giam, dù có thể sẽ được cán bộ quản giáo phục vụ tận tình "cơm bưng nước rót".
Phan Văn Anh Vũ (giữa), hình chụp năm 2016.
Thắng lợi của cánh đảng
Thắng lợi trên mang ý nghĩa "rửa mặt" cho chiến dịch "chống tham nhũng" sau hàng loạt vụ "ra đi tìm đường cứu nước" từ năm 2016 đến nay của những Trịnh Xuân Thanh, Lê Chung Dũng, Vũ Đình Duy…
Sau vụ Tổng bí thư Trọng "dám" chỉ đạo bắt cựu ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng và đến nay là vụ "dẫn độ" tạm coi là thành công đối với nhân vật "bất đồng chính kiến" Phan Văn Anh Vũ, có thể xem chiến dịch "chống tham nhũng" của ông Trọng lẫn lẩn khuất những chiến dịch "đánh hôi" của những nhóm quyền lực và lợi ích khác đang trên đà khá thuận lợi.
Thắng lợi trong vụ "dẫn độ" Phan Văn Anh Vũ thậm chí còn rất quan trọng vì đã ngăn chặn được nguy cơ quốc tế hóa vụ việc này. Vũ "Nhôm" đã không thể trở thành "Trịnh Xuân Thanh thứ hai".
Bởi trước khi Vũ "Nhôm" đào thoát, vấn đề cốt yếu vẫn xoay quanh cuộc chiến giữa Vũ "Nhôm" và Huỳnh Đức Thơ - chủ tịch thành phố Đà Nẵng. Nhưng ngay sau khi Phan Văn Anh Vũ bị phát hiện ở cửa khẩu Singapore - Malaysia, vấn đề đã trở nên trầm trọng hơn nhiều với những thông tin về việc Vũ đã rất muốn tự nguyện cung cấp "hồ sơ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh", hoặc những bằng chứng về vụ việc gây chấn động ngoại giao này cho phía tình báo Cộng hòa liên bang Đức, để đổi lấy quy chế tị nạn cho mình.
Giờ đây trong con mắt của nhóm đang nằm giữ quyền lực trong đảng cầm quyền ở Việt Nam, "tội" của Phan Văn Anh Vũ phải nặng gấp đôi, không còn đơn thuần là "cố ý làm lộ tài liệu bí mật nhà nước" hay những vụ đi đêm mua bán dự án và nhà công sản, mà là hành vi dám ra mặt thách thức Tổng bí thư Trọng - điều tương tự đã xảy ra với Trịnh Xuân Thanh.
Singapore không phải là một đối tác nặng về chính trị với Việt Nam, mà các nhà đầu tư Singapore luôn chiếm giữ một vị trí trong nhóm đầu vào Việt Nam. Không cần ngạc nhiên nếu Chính phủ Singapore đã có thể nhân vụ bắt giữ Phan Văn Anh Vũ để "đàm phán" thêm với chính phủ Việt Nam về những dự án đang trong quá trình đầu tư, hoặc ít nhất cũng là "lành mạnh hóa môi trường đầu tư dành cho các nhà đầu tư Singapore".
Cũng có một khả năng khác là mặc dù đã có thông tin hành lang về việc Phan Văn Anh Vũ đã gửi đơn xin tị nạn cho Đức và đã được Bộ Ngoại giao lẫn Bộ Tư pháp nước này nhận đơn, và Vũ cũng đã được tiếp xúc với một số quan chức phương Tây, song có thể các "đối tác" đã nhận ra rằng trong tay Phan Văn Anh Vũ không có được những tài liệu giá trị nào mà dư luận đồn đoán trước đó, như "danh sách mạng lưới tình báo ngoại tuyến của Việt Nam", "danh sách các công ty bình phong", và đặc biệt là chẳng có được "hồ sơ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh" hay những bằng chứng về vụ việc này… Thế là Vũ phải "về".
Nhưng "Vũ về" thì sao ?
Ai bảo kê cho ‘Vũ đi’ ?
Từ trước khi "Vũ về", đã xuất hiện những đồn đoán về khả năng một số quan chức, kể cả nhà báo liên quan đến Vũ, có khả năng sẽ gặp rắc rối, thậm chí có thể bị "nhập kho". Đặc biệt, cánh bên đảng muốn truy ra ai và thế lực nào đã bảo kê để Phan Văn Anh Vũ dời gót sang Singapore một cách ngon trớn đến thế. Và cũng đã xuất hiện tin đồn đoán vào chiều ngày 4/1 là sẽ có ít nhất một tướng công an rơi quân hàm hoặc "còn hơn thế nữa".
Rốt cuộc, "chuyên án" của Bộ Chính trị đảng về Phan Văn Anh Vũ đã có kết quả ban đầu. Chiến dịch truy nã Phan Văn Anh Vũ cuối cùng đã không quá cực khổ và mất quá nhiều thời gian như vụ Trịnh Xuân Thanh mà đã bị Nhà nước Đức cáo buộc là "bắt cóc".
Chỉ trong nay mai, rất có thể "chuyên án" của Bộ Chính trị sẽ biết rõ Phan Văn Anh Vũ đã có hay không, và nếu có thì có được những tài liệu nội bộ thuộc độ "Mật," thậm chí "Tuyệt Mật" nào về những vấn đề nghiệp vụ của ngành công an, hay những tài liệu về mối quan hệ ngầm trong giới quan chức lãnh đạo ra sao - những bằng chứng mà có thể đủ sức "giết sống" nhiều quan chức đang tại vị.
Một đại án an ninh quốc gia đã có thể khởi động từ giờ phút này.
Dù chỉ được đánh giá là một con chốt, nhưng Phan Văn Anh Vũ lại có vai trò như một "hồ sơ sống" đối với nhiều quan chức, và có thể tác động lớn đối với bàn cờ tương quan quyền lực và xung đột chính trị ở Việt Nam.
Phan Văn Anh Vũ cũng rất có thể đóng vai trò đột phá khẩu cho bất kỳ phe phái nào biết lợi dụng nhân vật mà bị một số dư luận xem là "tình báo hai mang" này.
Trong cái nhìn của Tổng bí thư Trọng, vụ việc Phan Văn Anh Vũ ở Đà Nẵng thoạt đầu có lẽ không quá quan trọng, hoặc chẳng có gì đáng nói. Nhưng nếu vấn đề của Vũ lại liên quan đến Trịnh Xuân Thanh thì sẽ là một việc khác hoàn toàn. Giờ đây, ông Trọng có thể sẽ không bỏ qua cơ hội quý giá này để bổ túc cho kế hoạch "cải tổ Bộ Công an", xem xét lại toàn bộ cơ cấu và tính hợp lý hay chưa của các tổng cục và cục nghiệp vụ trong bộ này, kể cả khâu tình báo. Thậm chí, ông Trọng nếu "nổi hứng" sẽ còn có thể "thay máu" hàng loạt tướng lĩnh công an - tương tự cái cách mà Tập Cận Bình đã làm ở Trung Quốc trong suốt 3 năm từ 2012 đến 2015.
Vào giờ này, chắc hẳn đang có những quan chức và cả những nhà báo hay blogger quốc doanh đã từng "ăn chịu" với trùm bất động sản Vũ "Nhôm", hoặc với thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ, đã mất ngủ sau khi Vũ "Nhôm" bị khám nhà, đã tạm thở phào khi Vũ "Nhôm" bỏ trốn, sẽ tiếp tục mất ngủ và cả mất ăn khi nghe tin mạng xã hội về vụ Vũ "Nhôm" sẽ bị "dẫn độ" về Hà Nội.
Hoặc một đường dây (nếu có) đã bảo kê cho Vũ "Nhôm" lặng biến khỏi Việt Nam…
Nhớ lại Tết nguyên đán năm 2014…
Việt Nam những ngày cận Tết nguyên đán 2018. Khoảng thời gian gần Tết nguyên đán năm 2014 đang hiện hình trở lại khi nhân vật "hốt liền, bắt liền" - trưởng ban nội chính trung ương Nguyễn Bá Thanh - được chuyên cơ y tế đưa từ Hoa Kỳ về sân bay Đà Nẵng, để sau đó dù được hệ thống tuyên giáo đảng tuyên truyền "tau khỏe mà, có chi mô", ông Thanh vẫn về nơi chín suối mà chẳng thể trăng trối được điều gì.
"Vũ về" - khối báo chí quốc doanh đang sôi lên vì nỗi thèm muốn tin tức và hơn thế là có tin tức để đăng. Nhưng cũng tương tự vụ Nguyễn Bá Thanh, mà báo chí nhà nước chỉ còn cách chạy theo mạng xã hội và chờ tin phát chính thức từ Ban Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe trung ương, vào lần này báo nhà nước cũng phải ngậm tăm chờ đợi ý chỉ của một cấp cao hơn nhiều - tổng bí thư.
"Vũ về". Năm dương lịch 2018 đã mở đầu đầy may mắn cho Nguyễn Phú Trọng, báo hiệu ông ta có thể ở vào thế "chẻ tre" với cuộc chiến nội bộ trong suốt năm nay.
Ngày cuối cùng của năm 2017 đã không êm ả như ngày 31/12 năm 2016. Dồn dập tin tức trên mạng xã hội về trùm bất động sản Vũ "nhôm" kiêm thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ bị bắt giữ ở cửa khẩu Singapore – Malaysia đã khiến bầu không khí chính trường Việt Nam trở về khoảng thời gian gần tết nguyên đán năm 2014 khi nhân vật "hốt liền, bắt liền" – trưởng ban nội chính trung ương Nguyễn Bá Thanh – được chuyên cơ y tế đưa từ Hoa Kỳ về sân bay Đà Nẵng, để sau đó dù được hệ thống tuyên giáo đảng tuyên truyền "tau khỏe mà, có chi mô", ông Thanh vẫn về nơi chín suối mà chẳng thể trăng trối được điều gì.
Ba năm sau vụ Nguyễn Bá Thanh, Đà Nẵng lại là địa danh được nhiều người thuộc lòng – không chỉ bởi sự kiện Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị APEC vào tháng Mười Một mà còn bởi vụ bỏ trốn của Vũ "nhôm" một tháng sau đó.
Vũ nhôm và Nguyễn Bá Thanh - Ảnh Youtube
Vũ "nhôm" lại dây mơ rễ má với Nguyễn Bá Thanh – bằng vào những thông tin đã được một số tờ báo nhà nước đăng tải như thể cố ý trong thời gian gần đây – về một số dự án và nhà công sản mà Vũ "nhôm" đã được đặc cách "mua hóa giá".
Song Nguyễn Bá Thanh, dù gì cũng đã chết, không còn phải lo lắng bị truy cứu bất kỳ trách nhiệm hành chính hay hình sự nào.
Nhưng Vũ "nhôm" chắc chắn còn dây mơ rễ má với nhiều nhân vật khác, còn sống và còn đương chức.
Sau vụ Vũ "nhôm" đào thoát, một kịch bản nhiều khả năng đã xảy ra là Tổng bí thư Trọng nổi cơn lôi đình, chỉ đạo "bằng mọi cách bắt bằng được Phan Văn Anh Vũ về quy án" như một quyết tâm tương tự vào tháng Tư năm 2017 đối với Trịnh Xuân Thanh.
Dù cho tới giờ vẫn chưa có bất kỳ tin tức hay phản ứng nào từ phía chính quyền Việt Nam về thông tin Vũ "nhôm" không thể lọt qua biên giới Singapore, nhưng những tin tức trên mạng xã hội thậm chí còn cho biết chính quyền Việt Nam đang điều đình với nhà chức trách Singapore để "dời" thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ về Hà Nội vào ngày 2/1/2018.
Nếu những tin tức trên là có cơ sở, "chuyên án" của Bộ Chính trị về Phan Văn Anh Vũ rốt cuộc đã có kết quả ban đầu. Chiến dịch truy nã Phan Văn Anh Vũ cuối cùng đã không quá cực khổ và mất quá nhiều thời gian như vụ Trịnh Xuân Thanh mà đã bị Nhà nước Đức cáo buộc là "bắt cóc".
Chỉ trong nay mai, rất có thể "chuyên án" của Bộ Chính trị sẽ biết rõ Phan Văn Anh Vũ đã có hay không, và nếu có thì có được những tài liệu nội bộ thuộc độ "Mật", thậm chí "Tuyệt Mật" nào về những vấn đề nghiệp vụ của ngành công an, hay những tài liệu về mối quan hệ ngầm trong giới quan chức lãnh đạo ra sao – những bằng chứng mà có thể đủ sức "giết sống" nhiều quan chức đang tại vị.
Cũng rất có thể không phải ngẫu nhiên, một luồng thông tin có địa chỉ trên mạng xã hội đã khẳng định rằng Phan Văn Anh Vũ còn có cả hồ sơ và những bằng chứng về vụ "bắt cóc Trịnh Xuân Thanh" mà Vũ đang muốn chuyển cho người Đức như một điều kiện để đổi lấy cơ chế tị nạn chính trị cho bản thân.
Dù chỉ được đánh giá là một con chốt, nhưng Vũ "nhôm" lại có vai trò như một "hồ sơ sống" đối với nhiều quan chức, và có thể tác động lớn đối với bàn cờ tương quan quyền lực và xung đột chính trị ở Việt Nam.
Vũ "nhôm" cũng rất có thể đóng vai trò đột phá khẩu cho bất kỳ phe phái nào biết lợi dụng nhân vật mà bị một số dư luận xem là "tình báo hai mang" này.
Nếu Vũ "nhôm" bị bắt và bị lôi về Việt Nam, gần như chắc chắn đó sẽ là đại án. Đại án không chỉ về kinh tế và tham nhũng mà còn về "an ninh quốc gia" và chính trị. Và đó sẽ là cơ sở rất quan trọng để ông Trọng sẽ ngay lập tức tiến hành một kế hoạch không chỉ "chấn chỉnh nội bộ" mà còn có thể cải tổ Bộ Công An – một động thái mà Tập Cận Bình đã làm đến mức "long trời lở đất" bắt đầu từ mùa Xuân năm 2014.
Việt Nam những ngày cận tết nguyên đán 2018. Khoảng thời gian gần tết nguyên đán năm 2014 đang hiện hình trở lại mà đang khiến khối báo chí quốc doanh sôi lên vì nỗi thèm muốn tin tức và hơn thế là có tin tức để đăng. Nhưng cũng tương tự vụ Nguyễn Bá Thanh mà báo chí nhà nước chỉ còn cách chạy theo mạng xã hội và chờ tin phát chính thức từ Ban Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe trung ương, vào lần này báo nhà nước cũng phải ngậm tăm chờ đợi ý chỉ của một cấp cao hơn nhiều – tổng bí thư.
Trong khi đó, dư luận đang đồn đoán rằng có những quan chức và cả những nhà báo hay blogger quốc doanh đã từng "ăn chịu" với trùm bất động sản Vũ "nhôm" hoặc với thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ, đã mất ngủ sau khi Vũ "nhôm" bị khám nhà, đã tạm thở phào khi Vũ "nhôm" bỏ trốn, sẽ tiếp tục mất ngủ và cả mất ăn khi nghe tin mạng xã hội về vụ Vũ "nhôm" sẽ bị "dẫn độ" về Hà Nội.
Hoặc một đường dây (nếu có) đã bảo kê cho Vũ "nhôm" lặng biến khỏi Việt Nam…
Kịch hay lại mở màn cho đầu năm 2018.
Thậm chí một số dư luận còn đang nói về những cái tên cụ thể cho "nhập kho giai đoạn 1" sau khi "Vũ về".
Thiền Lâm
Nguồn : CaliToday, 02/01/2018
Trên bàn cờ tương quan quyền lực và xung đột chính trị ở Việt Nam, tuy chỉ được đánh giá là một con chốt, nhưng Vũ "nhôm" – tức đại gia bất động sản Phan Văn Anh Vũ – lại rất có thể đóng vai trò đột phá khẩu cho bất kỳ phe phái nào biết lợi dụng nhân vật mà bị một số dư luận xem là "tình báo hai mang" này.
Phan Văn Anh Vũ. (Hình : Zing)
Con chốt đột phá khẩu
Nguồn cơn nguy hiểm nhất là Vũ "nhôm" không chỉ là kẻ trục lợi chính sách nhà đất, mà còn là thượng tá công an – theo chính một tiết lộ của người được xem là "cánh anh Phúc" – tân Bí thư Đà Nẵng Trương Quang Nghĩa.
Vào tháng Tư, 2017, thời điểm bắt đầu bùng nổ cuộc chiến "nội bộ Đà Nẵng rất đoàn kết" giữa bí thư là Nguyễn Xuân Anh và chủ tịch là Huỳnh Đức Thơ, trên mạng xã hội đã bất thần xuất hiện những tài liệu từ một nguồn ẩn danh cho thấy Phan Văn Anh Vũ chính là sĩ quan tình báo của Bộ công an, hàm cấp tá, bí số AV75, còn Nova 79 nơi Phan Văn Anh Vũ là chủ tịch Hội đồng quản trị lại là "công ty bình phong" của Tổng cục Tình báo Bộ công an.
Tài liệu trên, cho dù không thể kiểm chứng được về mức độ chính xác, nhưng đã khiến dư luận xã hội xôn xao. Có người còn gọi đó là cuộc chiến lợi ích giữa hai cơ quan tình báo – một quân đội và bên kia là công an.
Với vai trò là một thượng tá tình báo, Phan Văn Anh Vũ rất có thể đã có điều kiện tiếp cận với nhiều tài liệu nội bộ thuộc độ "Mật", thậm chí "Tuyệt Mật" về những vấn đề nghiệp vụ của ngành công an. Nhưng vào thời buổi mà đặc thù to lớn nhất của một bộ phận trong lực lượng vũ trang không phải công tác tình báo mà là "nhảy múa kiếm cơm" qua vô khối động tác "bình phong" để trục lợi chính sách, mối quan tâm hàng đầu của số này là "phe cánh chính trị" và những tài liệu mang tính bằng chứng về mối quan hệ ngầm trong giới quan chức lãnh đạo, những phi vụ "xămxônai" (cách gọi loại vali chứa đầy đô la) mà các quan chức "lại quả" cho nhau, hoặc những hình ảnh sống động về giới quan chức đã thác loạn với gái trên giường… Tất cả những loại bằng chứng đó đều được dùng cho "biện pháp nghiệp vụ ngành", nghĩa là khi điều kiện cho phép sẽ được mang ra khống chế nhau. Chẳng thế mà có dư luận bức bối về câu chuyện Vũ "nhôm" từng mang súng ngắn đi "đàm phán hợp đồng".
Giờ đây, kẻ mà có thể tích trữ không chỉ nhiều triệu đô la mà còn hàng tá tài liệu thói hư tật xấu và đấu đá nội bộ của quan chức – tái hiện kịch bản Trịnh Xuân Thanh cuối năm 2016 – đã biến mất. Biến mất ngay trước mũi Công an Đà Nẵng, Bộ công an và Tổng bí thư Trọng.
Hãy nhìn lại vụ Trịnh Xuân Thanh.
Những tiền lệ đào thoát
Vào giữa năm 2016, khi tung ra chiến dịch truy buộc Trịnh Xuân Thanh bằng vụ xe Lexus ở Hậu Giang cùng khoản lỗ hơn 3.200 tỷ đồng (hơn 141,1 triệu USD) thời Thanh còn là tổng giám đốc ở công ty PVC, lỗ hổng lớn nhất của Tổng Trọng là đã "quên" không đóng cửa biên giới đường bộ, đường thủy và đường không. Hậu quả là không chỉ Trịnh Xuân Thanh biến mất chỉ vài tháng sau đó, mà vụ biến mất này chắc chắn đã được giúp sức bởi một thế lực đủ mạnh và đủ "biện pháp nghiệp vụ" để cho tới nay, bất chấp nhiều bức bối cùng chỉ trích của cán bộ và tướng lĩnh lão thành, vẫn chẳng có một manh mối nào về việc ai và thế lực nào đã bảo kê cho Trịnh Xuân Thanh đào tẩu khỏi Việt Nam ngay trước mũi tổng bí thư.
Thế lực giấu mặt trên không chỉ mang ý nghĩa nhỏ bé như một hành động chọc tức và khiêu khích đối với Tổng Trọng, mà lớn lao hơn thế nhiều, có thể trở thành một loại đối trọng chính trị theo đúng nghĩa đen của từ điển chính trị học, trở thành tương lai ám ảnh đối với tương lai chính trị có thể còn kéo dài đến ít ra cuối đại hội 12 của tổng bí thư hiện tại.
Trước vụ Trịnh Xuân Thanh là vụ Dương Chí Dũng Vinashin năm 2012. Khi Dũng sắp bị bắt, "một lãnh đạo Bộ công an" đã ngầm báo tin cho Dũng để bỏ trốn. Được sự giúp sức của em ruột là Dương Tự Trọng – phó giám đốc Công an Hải Phòng, Dương Chí Dũng đã đào thoát thành công ra nước ngoài. Dũng chỉ bị bắt lại 4-5 tháng sau đó. Cũng sau đó đã xảy ra một vụ scandal lớn trong ngành công an Việt Nam.
Còn vào lần này và ứng với vụ Vũ "nhôm", liệu có scandal nào ? Nếu có thì liên đới những quan chức công an hay quan chức đảng nào ?
Và dấu hỏi quan trọng không kém là nếu đúng là có những quan chức bị liên đới trên, họ thuộc "phe" nào ?
Vũ "nhôm" biết trước ?
Tín hiệu rõ ràng nhất cho tương lai một scandal lớn hoặc rất lớn là ngay từ tháng Tư, 2017, khi cuộc xung đột Đà Nẵng còn bất phân thắng bại, Vũ "nhôm" đã thoái sạch vốn khỏi hàng loạt công ty.
Theo một điều tra riêng của kênh truyền thông nhà nước VTC, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của Công ty cổ phần Xây Dựng Bắc Nam 79 sửa đổi ngày 26 tháng Tư, 2017, cho thấy ông Phan Văn Anh Vũ đã rút toàn bộ 650 tỷ đồng (hơn 28,6 triệu USD), tương đương 92,86% vốn.
Tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Minh Hưng Phát (nay đổi tên thành công ty trách nhiệm hữu hạn Phú Gia Compound) – pháp nhân tặng cựu Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh xe Toyota Avalon để sử dụng, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi ngày 7 tháng Tư, 2017, thể hiện ông Phan Văn Anh Vũ đã rút toàn bộ 40 tỷ đồng (hơn 1,7 triệu USD), tương đương 80% vốn điều lệ của doanh nghiệp trên.
Với siêu dự án Vầng Trăng Khuyết (The Sunrise Bay), hai pháp nhân liên quan đến ông Vũ "nhôm" là Công ty cổ phần Xây Dựng 79 và Công ty cổ phần Nova Bắc Nam 79 từ ngày 19 tháng Tư, 2017, đến 28 tháng Sáu, 2017, đã rút 100% vốn tại dự án trên.
Bản thân Công ty cổ phần Nova Bắc Nam 79 hiện cũng không còn cổ phần của ông Phan Văn Anh Vũ và đổi tên thành Công ty cổ phần Đầu Tư và Phát Triển Chấn Phong…
Trừ Dương Chí Dũng khá cập rập mà đã không thể thu vén toàn bộ tài sản tiền bạc, cả Trịnh Xuân Thanh lẫn Vũ "nhôm" đều có đủ thời gian để tẩu tán rất gọn.
Tình thế hiện thời là còn chưa xử lý xong "ruồi Thanh", Tổng Trọng lại bị thách thức bởi Vũ "nhôm", và do đó ông Trọng vẫn phải đối mặt với một đối thủ chính trị ngầm ẩn và nguy hiểm mà có thể sẵn sàng làm ông thất bại cục bộ hoặc thậm chí hất ông khỏi ghế tổng bí thư vào một lúc nào đó.
Liệu ông Trọng có cam chịu ngồi yên để cấp dưới qua mặt mình và đến một lúc nào đó sẽ hất đổ mình ?
Sẽ là đại án "an ninh quốc gia ?"
Nếu vào thời gian trước tháng Mười Hai, 2017, câu trả lời có vẻ nghiêng về hướng "bất lực" trong tâm thế Tổng bí thư Trọng, thì từ tháng Mười Hai, 2017, khi "vượt qua sợ hãi" bằng việc phát lệnh bắt cựu Ủy viên Bộ chính trị Đinh La Thăng, ông Trọng đã dường như chấp nhận không thể lùi, và thực tế cũng không còn đường lùi, để từ đó chỉ tiến và tiến.
Một kịch bản nhiều khả năng xảy ra là sau vụ Vũ "nhôm" đào thoát, Tổng bí thư Trọng sẽ nổi cơn lôi đình, sẽ chỉ đạo "bằng mọi cách bắt bằng được Phan Văn Anh Vũ về quy án", như một quyết tâm tương tự vào tháng Tư, 2017, đối với Trịnh Xuân Thanh.
Khả năng bắt được Vũ "nhôm" lại có thể sáng sủa hơn dĩ vãng trầy trật và quá tai tiếng với Trịnh Xuân Thanh. Sau vụ Trịnh Xuân Thanh, Interpol quốc tế đã cảnh giác cao độ với các quan chức tham nhũng Việt Nam đào tẩu ra nuốc ngoài. Còn vụ bắt Đinh La Thăng đã phát ra dấu hiệu cho thấy lần đầu tiên ông Trọng "khiển" được Bộ công an.
Dù chỉ được đánh giá là một con chốt, nhưng Vũ "nhôm" lại có một vai trò "hồ sơ sống" đối với nhiều quan chức, và có thể tác động lớn đối với bàn cờ tương quan quyền lực và xung đột chính trị ở Việt Nam.
Nếu Vũ "nhôm" bị bắt, gần như chắc chắn đó sẽ là đại án. Đại án không chỉ về kinh tế và tham nhũng mà còn về "an ninh quốc gia" và chính trị.
Lệnh truy nã của Cơ quan An ninh điều tra Bộ công an đối với Phan Văn Anh Vũ bị khởi tố do có hành vi "Cố ý làm lộ tài liệu bí mật nhà nước" đã phác ra bức tranh đại án "an ninh quốc gia" và chính trị ấy.
Nhưng có lẽ chưa cần bắt được Vũ "nhôm", Tổng bí thư Trọng sẽ ngay lập tức đề ra một kế hoạch không chỉ "chấn chỉnh nội bộ" mà còn có thể cải tổ Bộ công an – một động thái mà Tập Cận Bình đã làm đến mức "long trời lở đất" bắt đầu từ mùa Xuân năm 2014.
Phạm Chí Dũng
Có lẽ chưa bao giờ sân khấu chính trị Việt Nam lại đem đến cho công chúng nhiều show diễn giàu kịch tính và cảm xúc như hiện nay.
Người dân Đà Nẵng tập trung rất đông xem công an khám nhà đại gia Vũ nhôm ở 82 Trần Quốc Toản.
Dư luận chưa hết xôn xao trước sự kiện Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an công bố kết luận điều tra và truy tố cựu Bí thư Thành uỷ Sài Gòn vào chiều 20/12, tức chỉ 12 ngày sau khi bị bắt, lại rôm rả bàn tán về vụ đại gia Vũ ‘Nhôm’, một ông trùm khét tiếng ở Đà Nẵng, bị khám xét nhà vào chiều tối 21/12.
Thiên hạ càng không khỏi ngạc nhiên khi, mặc dù đã bị khám xét nhà từ chiều, nhưng buổi tối cùng ngày, trả lời đề nghị xác tín thông tin việc Vũ ‘Nhôm’ bị khởi tố và bắt giam, Chánh Văn phòng Bộ Công an nói : "Tôi chưa nắm được thông tin này". Và mãi đến hơn 21h ngày hôm sau, các cơ quan báo chí nhà nước mới đồng loạt đưa tin Cơ quan An ninh Điều tra Bộ Công an đã ra lệnh khởi tố và khám xét nhà Phan Văn Anh Vũ ngày 21/12 trước khi phát lệnh truy nã ngày 22/12, bởi đối tượng đã biến mất.
Sau Vũ là ai ?
Mặc dù đã trở thành ông trùm quyền lực ngầm tại Đà Nẵng từ lâu, nhưng cũng phải đến tháng 4/2017, cái tên Vũ ‘Nhôm’ mới thực sự được công chúng Việt Nam chú ý, khi báo chí nêu đích danh anh ta chính là chủ doanh nghiệp đã tặng xe sang cho Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh. (Cuộc chiến giữa hai phe nhóm quyền lực chính tại Đà Nẵng là Bí thư Thành uỷ Nguyễn Xuân Anh và Chủ tịch UBND Huỳnh Đức Thơ lúc bấy giờ đang đến hồi quyết liệt, trong đó Vũ ‘Nhôm’ được cho là thuộc "phe" Nguyễn Xuân Anh.)
Gần đây, thiên hạ tá hoả khi có tin Vũ ‘Nhôm’ hoá ra là một sĩ quan công an. Chẳng phải ai khác mà chính tân Bí thư Đà Nẵng Trương Quang Nghĩa, trong cuộc gặp mặt các cán bộ quân đội cấp tướng nghỉ hưu trên địa bàn Đà Nẵng ngày 21/12, đã "toạc móng heo" ra rằng Vũ ‘Nhôm’ là một thượng tá công an.
Năm 2013, cái tên Phan Văn Anh Vũ từng được nhắc đến trong kết luận của Thanh tra Chính phủ liên quan đến việc quản lý sử dụng đất của TP Đà Nẵng. Nhưng lúc ấy, Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang, nhân vật được cho là đứng sau lưng Vũ ‘Nhôm’, đã là một quyền lực hàng đầu Việt Nam nên không ai làm gì được.
Mãi đến cuối tháng 9, sau khi ngài cựu Bộ trưởng Công an thất thế do dính vào vụ Trịnh Xuân Thanh, ông trùm Vũ ‘Nhôm’ mới chính thức bị "lên thớt". Và Tuổi Trẻ là tờ báo "chính thống" đầu tiên khai mào cuộc tấn công nhằm vào "nhóm lợi ích Vũ ‘Nhôm’" bằng bài "Khuất tất trong bán hàng loạt nhà, đất công tại Đà Nẵng ?".
Kết cục khó tránh
Nhà báo Hoàng Hải Vân, cựu tổng thư ký báo Thanh Niên, từng nhận xét : "Ông Nguyễn Xuân Anh và ông Huỳnh Đức Thơ suy cho cùng cũng là nạn nhân của một khối ung nhọt lưu cữu từ thời ông Nguyễn Bá Thanh làm Chủ tịch. […] Nhắc đến ông Nguyễn Bá Thanh có thể là chuyện ‘nhạy cảm’ vì ông ấy đã qua đời, nhưng nếu né tránh những di hại mà ông ấy đã để lại cho Đà Nẵng thì những vấn đề cốt lõi của Đà Nẵng sẽ không bao giờ được xử lý đến nơi đến chốn. […] Bộ máy Đảng và Chính quyền Đà Nẵng đang bị các nhóm lợi ích chi phối, khống chế, tạo thành một khối ung nhọt. Ông Nguyễn Bá Thanh không còn, nhưng các nhóm lợi ích này vẫn tồn tại, không chỉ tồn tại mà ăn sâu vào các chân rết trong bộ máy, không chỉ ở Đà Nẵng mà còn khống chế ở cấp cao hơn, mà sự e ngại của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam là một ví dụ".
Về Đà Nẵng thay thế Nguyễn Xuân Anh trên cương vị nhà lãnh đạo cao nhất của thành phố biển chiến lược Miền Trung, ông Trương Quang Nghĩa hiểu rõ điều đó hơn ai hết. Nghĩa là, nếu không chế ngự được ông trùm quyền lực ngầm Vũ ‘Nhôm’, chính ngài Bí thư Thành uỷ sẽ bị vô hiệu hoá hoặc tệ hơn nữa là bị nhấn chìm.
Trong bối cảnh ấy, Vũ ‘Nhôm’ bỗng trở thành đối tượng mà nhiều thế lực buộc phải triệt hạ. Ngoài Bí thư Trương Quang Nghĩa với lý do nêu trên thì Chủ tịch Huỳnh Đức Thơ lại chính là đối thủ mà anh ta đã "gây thù chuốc oán" suốt mấy năm qua. Dĩ nhiên, hai nhân vật này hoàn toàn không đơn độc, bởi họ còn có các thế lực hậu thuẫn ở trung ương. Đặc biệt, Vũ Nhôm có thể được coi là đại diện của nhóm lợi ích công an, một "thành trì quyền lực" mà TBT Nguyễn Phú Trọng, nếu muốn đẩy mạnh chiến dịch "đốt lò" để nuôi hy vọng "bám trụ" trên ngôi vị số 1 ít nhất là cho đến hết nhiệm kỳ, buộc phải "công phá".
Sự kiện "Thanh về" đã để lại một vết nhơ không biết bao giờ mới phai mờ trong lịch sử ngoại giao Việt Nam, chưa kể những hệ luỵ lâu dài khác cho đất nước. Trong khi đó, những diễn biến bất ngờ dồn dập trên chính trường thời gian gần đây báo hiệu từ nay đến Hội nghị Trung ương 7 sẽ còn nhiều biến cố khó lường ; nhất là khi dư luận tin rằng Vũ Nhôm có thể nắm trong tay những thông tin "nhạy cảm".
Lê Anh Hùng
Nguồn : VOA, 26/12/2017
