Hoài Nguyễn, VNTB, 29/10/2021
Các bị cáo, thành viên của Báo Sạch bị tòa tuyên cùng về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích, Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo khoản 2, điều 331 Bộ luật hình sự.
Tòa tuyên phạt bị cáo Trương Châu Hữu Danh 4 năm 6 tháng tù, Lê Thế Thắng và Đoàn Kiên Giang mỗi bị cáo 3 năm tù ; Nguyễn Phước Trung Bảo và Nguyễn Thanh Nhã mỗi bị cáo 2 năm tù, đồng thời phạt bổ sung cấm các bị cáo hoạt động trong lĩnh vực báo chí thời hạn 3 năm.
Đáng chú ý về phần luận tội, Tòa nhận định các bài viết của các bị cáo đã làm cho nhiều người đọc bình luận tiêu cực, qua đó xúc phạm danh dự, uy tín của nhiều người, cơ quan, tổ chức.
Nhận định này của Tòa án nhân dân huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ đang tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, vì đơn giản là nó cảm tính, và không tuân thủ các quy định hiện hành.
Pháp luật đã có quy định những hành vi bị cấm trong việc sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, trong đó có việc lợi dụng việc sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng để đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân.
Cụ thể được quy định tại điểm d khoản 1 Điều 5 Nghị định 72/2013/NĐ-CP về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng.
Điều 5. Các hành vi bị cấm
1. Lợi dụng việc cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng nhằm mục đích :
d) Đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân ;
[…]
Nghị định 72/2013/NĐ-CP cũng quy định về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng dịch vụ mạng xã hội đang hoạt động tại Việt Nam, trong đó có điều khoản quy định người sử dụng dịch vụ mạng xã hội phải chịu trách nhiệm về nội dung thông tin do mình lưu trữ, cung cấp và truyền đưa trên mạng xã hội, phát tán thông tin qua đường liên kết trực tiếp do mình thiết lập.
Điều 26. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng dịch vụ mạng xã hội
Ngoài quyền và nghĩa vụ của người sử dụng Internet quy định tại Điều 10 Nghị định này, người sử dụng dịch vụ mạng xã hội còn có quyền và nghĩa vụ sau đây :
[…]
4. Chịu trách nhiệm về nội dung thông tin do mình lưu trữ, cung cấp, truyền đưa trên mạng xã hội, phát tán thông tin qua đường liên kết trực tiếp do mình thiết lập.
Pháp luật cũng có quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác.
Cụ thể điểm a khoản 1 Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội… quy định :
Điều 5. Vi phạm quy định về trật tự công cộng
1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây :
a) Có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác ;
[…]
Thứ hai, nếu hành vi xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm người khác còn có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về "Tội làm nhục người khác" quy định tại Điều 155 của Bộ luật hình sự. Nếu nhận thấy hành vi bình luận bậy bạ đó xúc phạm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến danh dự nhân phẩm của đương sự nào đó, thì về nguyên tắc, đương sự ấy có thể tố cáo người đó tới cơ quan công an cấp quận, huyện nơi người đó cư trú về hành vi làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật hình sự.
Như vậy một ai đó khi bình luận sai lệch, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm danh dự và uy tín của cá nhân X.Y.Z, thì cụ thể người ấy sẽ phải tự chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung đó – kể cả bị bắt bỏ tù, chứ không thể buộc tội tác giả của bài báo, bài viết ấy như với vụ án ‘Báo Sạch’ vừa xử hình sự sơ thẩm ở Tòa án nhân dân huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ.
Hoài Nguyễn
Nguồn : VNTB, 29/10/2021
********************
Năm nhà báo nhóm Báo Sạch bị tuyên 14 năm 6 tháng tù giam
RFA, 28/10/2021
Những nhà báo độc lập này bị cáo buộc tội danh "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức cá nhân" theo Khoản 2 Điều 331 Bộ Luật Hình sự.
5 nhà báo bị đưa ra xét xử trong liên tục 2 ngày - Vietnamnet
Cụ thể, ông Trương Châu Hữu Danh bị tuyên bốn năm sáu tháng tù, ông Đoàn Kiên Giang và Lê Thế Thắng mỗi người ba năm tù ; ông Nguyễn Phước Trung Bảo và Nguyễn Thanh Nhã đồng mức án hai năm tù.
Ngoài ra tòa cũng phạt bổ sung cấm các nhà báo này hành nghề báo chí trong thời hạn ba năm sau khi chấp hành án phạt tù.
Nhận định về bản án này, nhà báo độc lập Đường Văn Thái cho biết :
"Bản án này đối với người làm báo như Trương Châu Hữu Danh như vậy thì nó quá là nặng và áp khung hình phạt theo Điều 331 thì cái này đối với trường hợp anh này thì quá nặng - bốn năm sáu tháng tù.
Cái án như vậy đối với một người đưa tin ở một đất nước độc tài thì họ đã muốn tiêu diệt một ai đó thì họ đã đưa một mức án cao.
Thực sự với chế độ cầm quyền cộng sản Nhà nước Việt Nam thì họ không muốn lắng nghe bất cứ tiếng nói trái chiều, phản biện, họ chỉ thích khen, không thích chê, không thích tiếp thu ý kiến mới nên ai đó có ý kiến phản biện thì họ có tư thù và luôn muốn trù dập.
Họ sẽ không có nương tay với những người bất đồng chính kiến và họ luôn tăng mức án rất cao. Đấy là cách trả thù đơn giản nhất đối với nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam".
Theo như nhà báo này nhận xét, bản án đối với nhóm Báo Sạch và ông Trương Châu Hữu Danh có thể xuất phát từ đấu đá nội giữa các lãnh đạo cộng sản khi ông Danh đăng các bài về Đại học Tôn Đức Thắng và cựu Bí thư tỉnh ủy Đắk Lắk Bùi Văn Cường, nay là Tổng thư ký Quốc hội Việt Nam.
Mạng báo Dân Trí dẫn lời đại diện Viện kiểm sát cáo buộc giữa phiên tòa :
"Các bị cáo đã lợi dụng mạng xã hội, tự do báo chí, tự do ngôn luận để viết nhiều bài viết xúc phạm, xâm phạm đến nhiều cá nhân là lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ ngành trung ương và địa phương ; xâm phạm đến các quyền tự do dân chủ, qua đó xâm phạm đến nhiều cá nhân, cơ quan, tổ chức…".
Trong phần tự bào chữa, các nhà báo này cho rằng nếu bản thân bị truy tố theo Khoản 2 Điều 331 Bộ luật hình sự là quá nặng và đề nghị Hội đồng xét xử giảm nhẹ.
Ông Trương Châu Hữu Danh trong lời nói sau cùng được cho là đã gửi lời xin lỗi đến một số cán bộ lãnh đạo mà ông cho rằng mình đã "xâm phạm".
Tổ chức Phóng viên không biên giới RSF thời điểm các nhà báo này bị bắt đã lên tiếng yêu cầu trả tự do cho các thành viên Báo Sạch và chấm dứt việc săng lùng các nhà báo đang cung cấp thông tin độc lập đến với người dân.
Tổ chức Sáng kiến Pháp lý Việt Nam (cơ quan chủ quản của Luật Khoa tạp chí và The Vietnamese Magazine) trước phiên tòa cũng lên án việc chính quyền Việt Nam hình sự hóa các hoạt động của nhóm Báo Sạch và năm thành viên của nhóm.
*********************
Phóng viên Không Biên giới (RSF) chỉ trích những bản án tuyên cho năm thành viên Báo Sạch
RFA, 28//10/2021
Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) ra thông cáo lên án việc Tòa tại Thới Lai, Thành phố Cần Thơ tuyên tổng cộng 14 năm sáu tháng tù đối với năm thành viên nhóm Báo Sạch hôm 28/10.
Các thành viên Báo Sạch tại phiên tòa ở Tòa án Nhân dân huyện Thới Lai, Cần Thơ, hôm 26/10/2021 - Pháp Luật
Theo RSF, những phóng viên Báo Sạch bị kết án chỉ vì có những bài biết chuyên mảng tham nhũng và những vấn đề liên quan tại Việt Nam. Qua biện pháp bỏ tù như thế, cơ quan chức năng Việt Nam tăng cường đàn áp giới truyền thông độc lập.
Nhà báo Trương Châu Hữu Danh bị án cao nhất với bốn năm sáu tháng tù, Hai nhà báo Đoàn Kiên Giang và Lê Thế Thắng mỗi người ba năm tù ; hai nhà báo Nguyễn Phước Trung Bảo, Nguyễn Thanh Nhã mỗi người hai năm tù giam. Năm người còn bị cấm hoạt động báo chí ba năm sau khi mãn án.
Ông Daniel Bastard, Trưởng đại diện khu vực Châu Á- Thái Bình Dương của RSF cho rằng "việc áp đặt những án tù dài như thế đối với năm thành viên nhóm Báo Sạch, cơ quan chức năng Việt Nam tạo thêm bằng chứng về cương quyết đàn áp mọi nỗ lực cung cấp tin tức và thông tin một cách tự do. Tệ hơn nữa, hình phạt cấm tác nghiệp báo chí đối với họ mà các thẩm phán tòa án Thới Lai đưa ra cho thấy lãnh đạo Việt Nam xem nhẹ báo chí đến thế nào. Năm nhà báo không thể phải ở tù".
Theo RSF, quyết định ra những án tù nặng như thế đối với năm phóng viên thuộc nhóm Báo Sạch là sự tiếp nối biện pháp hà khắc hơn của Chính phủ Việt Nam đối với giới truyền thông độc lập. Biện pháp như thế tiếp diễn sau khi ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, thành công để ra đường lối bảo thủ cứng rắn tại Đại hội Đảng lần thứ 13 vào đầu năm 2021.
Theo Chỉ số Báo chí Thế giới của RSF, Việt Nam xếp hạng thứ 175 trên tổng số 180 quốc gia.
‘Bắt nhà báo ở nước ngoài, Việt Nam không đếm xỉa tới luật pháp quốc tế’: RSF
Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) hôm nay, 18/04/2019, công bố phúc trình về tự do báo chí năm 2019, trong đó đánh giá Việt Nam rớt một hạng, xuống vị trí 176/180 quốc gia, tức là ở cuối bảng. VOA-Việt ngữ phỏng vấn ông Daniel Bastard, đại diện RSF ở Paris.
Ảnh Tư liệu : Tổ chức Phóng viên Không Biên giới hàng năm ra phúc trình đánh giá tình hình tự do báo chí trên thế giới. AFP PHOTO / BERTRAND GUAY
Trong phúc trình năm 2019, RSF nói tình hình tự do báo chí trên thế giới đã trở nên u ám, và tại nhiều nơi, "lòng hận thù đối với các nhà báo đã biến thành bạo lực". Tại khu vực Á Châu-Thái Bình Dương, RSF đặc biệt nêu bật hai nước Trung Quốc và Việt Nam, nói rằng hai nước này bấy lâu nay đã ở cuối bảng, nay lại rớt thêm một hạng. Xếp hạng 176, Việt Nam đứng ngay trên Trung Quốc, hạng 177.
Trao đổi với VOA-Việt ngữ từ Paris, đại diện RSF đặc trách Châu Á Daniel Bastard nhận định về tầm quan trọng của đánh giá tụt hạng đối với Việt Nam trong phúc trình mới nhất.
"Thứ hạng của Việt Nam trong rất nhiều năm qua đã quá thấp rồi, tưởng như không thể nào tệ hơn được nữa, tụt một hạng khi đã ở đáy bảng rồi thì rõ rệt là một dấu hiệu cho thấy tình hình đã xấu đi rất nhiều".
RSF nói rằng tại Việt Nam, nơi mà tất cả truyền thông báo chí tất tất đều do nhà nước kiểm soát, các nhà báo đều phải làm theo chỉ thị của Đảng Cộng sản, thì các blogger và nhà báo công dân là những nguồn thông tin độc lập duy nhất. Và thành phần này đã trở thành mục tiêu thường xuyên bị trấn áp.
RSF lưu ý về những hành vi bạo lực của công an mặc thường phục xảy ra thường xuyên tại Việt Nam. Và chính quyền ngày càng dựa vào các điều khoản mơ hồ trong Bộ Luật Hình sự như điều 79, 88 và 258 để kết án, bỏ tù dài hạn các blogger và nhà báo công dân về các tội "âm mưu lật đổ chính quyền", "tuyên truyền chống Nhà nước", hay "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước…".
Một trong những trường hợp được RSF đặc biệt lưu tâm là trường hợp nhà báo độc lập Trương Duy Nhất, bị bắt cóc ở Bangkok, sau khi ông đã nộp hồ sơ xin tị nạn với Liên Hiệp Quốc. Ông Daniel Bastard nói về trường hợp này:
"Việc ông Nhất bị bắt cóc ở Bangkok là điều rất đáng lo ngại, bởi vì điều đó có nghĩa là Việt Nam không thiết gì đến luật pháp quốc tế khi cả gan bắt cóc một nhà báo công dân bên ngoài nước Việt Nam".
Đáng lo ngại hơn nữa, theo ông Bastard, là vai trò của nhà chức trách Thái Lan trong vụ bắt ông Trương Duy Nhất.
"Một khía cạnh khác của trường hợp này là gần như rõ rệt nhà chức trách Thái Lan đã toa rập với gián điệp Việt Nam, hoặc ít nhất, là nhắm mắt làm ngơ để phía Việt Nam tự do thực hiện ý định của mình".
Courtesy photo: Nhà báo độc lập Trương Duy Nhất ở Bangkok, sau khi nộp đơn xin tị nạn với Liên Hiệp Quốc, ngay trước khi bị bắt cóc đưa về Việt Nam.
Đại diện của RSF ở Paris nói vụ bắt cóc ông Trương Duy Nhất là không có tiền lệ bởi vì nạn nhân là một nhà báo độc lập, ông Bastard nhắc tới vụ Trinh Xuân Thanh bị bắt cóc ở bên Đức, nhưng theo ông trường hợp của ông Thanh khác bởi vì trong tư cách cựu Chủ tịch Công ty cổ phần Xây dựng PetroVietnam, ông Thanh là một quan chức nhà nước.
RSF nói rằng từ khi ông Nguyễn Phú Trọng đảm nhiệm cả hai chức vụ cao nhất nước, Chủ tịch nước và Tổng Bí Thư DCS, thì mức độ đàn áp đã trở nên "kinh hoàng". Nhiều nhà báo công dân đã bị trục xuất, nhiều người khác lãnh các bản án tù lâu năm, thậm chí, có người bị tuyên án 20 năm tù, vì những bài viết của họ.
Theo RSF thì hiện có trên dưới 30 nhà báo, cả chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư, và bloggers bị giam cầm tại Việt Nam, nhiều người trong số này bị đối xử tệ hại.
RSF còn lưu ý về "Lực lượng 47" gồm 10.000 dư luận viên có nhiệm vụ bảo vệ đảng và lãnh đạo, tấn công những tiếng nói bất đồng hay chỉ trích trên mạng. RSF cũng nhắc đến Luật An ninh mạng bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2019, nói rằng cả "lực lượng 47" lẫn luật an ninh mạng đã giúp cho Việt Nam có thêm những công cụ để bóp nghẹt tự do báo chí.
Đại diện RSF Daniel Bastard kêu gọi Việt Nam hãy ngưng đàn áp các nhà báo, blogger, và ngưng ngăn chặn tự do thông tin.
"Đàn áp tự do báo chí, đàn áp những người chỉ muốn phổ biến thông tin có thể phương hại tới nền kinh tế Việt Nam. Luật an ninh mạng có hiệu lực từ ngày đầu năm nay, nếu thi hành đầy đủ, sẽ rất có hại cho kinh tế Việt Nam bởi vì ngày nay tất cả các hoạt động kinh doanh đều dựa trên Facebook và thông tin tự do trên mạng. Thế cho nên trấn áp tự do ngôn luận cũng dẫn tới trấn áp tự do thương mại".
Trên bảng xếp hạng về chỉ số tự do báo chí, Na Uy vẫn đứng đầu trong cương vị nước có nhiều tự do báo chí nhất, Phần Lan về nhì. Cuối bảng, nước được coi là đàn áp tự do báo chí khốc liệt nhất, là Turkmenistan, và áp chót là Bắc Triều Tiên, hạng 179/180.
Hoài Hương
Nguồn : VOA, 19/04/2019