 | Tổng quan: | 3119277 |
Bầu cử tổng thống Mỹ và vaccin chống virus corona là hai chủ đề chính của các báo ra hôm 11/11/2020. Trên trang Ý kiến của Le Monde, ông Robert Malley, cựu cố vấn của Barack Obama và nay là tổng giám đốc ICG cho biết "Còn hơn hai tháng nữa, chính quyền Trump luôn có toàn quyền".
Tổng thống Donald Trump bất ngờ đến thăm các quân nhân Mỹ đóng ở căn cứ Bagram Air Field, Afghanistan, trong dịp lễ Tạ Ơn. Ảnh tư liệu chụp ngày 28/11/2019. © AP Photo/Alex Brandon
Những quyết định gây tranh cãi của các tổng thống mãn nhiệm
Năm 2021, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ kéo dài với những bất thường, khủng hoảng, tranh chấp, rốt cuộc sẽ chấm dứt, nhưng chính quyền Trump vẫn còn đó. Đây là một trong những đặc thù của hệ thống Mỹ : trong giai đoạn chuyển tiếp hơn hai tháng, chính quyền mãn nhiệm vẫn có đầy đủ mọi quyền lực như trước bầu cử. Đã có những tổng thống một khi không còn bị những ràng buộc chính trị, đã có những quyết định gây tranh cãi vào khoảng thời gian này.
Chẳng hạn tổng thống Gerald Ford ân xá cho người tiền nhiệm Richard Nixon đã từ chức. Tổng thống Ronald Reagan khởi đầu đối thoại với Tổ chức Giải phóng Palestine, chủ đề cho đến lúc đó vẫn là cấm kỵ. Tổng thống George H.W.Bush can thiệp quân sự vào Somalia, hay Barack Obama để cho Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thông qua nghị quyết tuyên bố các lãnh thổ Israel chiếm đóng là bất hợp pháp.
Trong nhiều tuần lễ tới, Donald Trump vẫn là tổng thống và tổng tư lệnh quân đội, có thể đưa ra những quyết định quan trọng về ngoại giao, cho tập trận hoặc tiến hành các chiến dịch bí mật. Trong nhiệm kỳ, ông Trump đã không ngần ngại sử dụng quyền lực vì mục đích tài chính, chính trị hay chỉ đơn giản là xóa bỏ các di sản của người tiền nhiệm (như rút khỏi hiệp định nguyên tử Iran và hiệp định khí hậu Paris).
Có thể đánh giá khác nhau về các sáng kiến ngoại giao mới đây của ông Trump - hoặc hoan nghênh thỏa thuận giữa Israel với Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất và Bahrain, hoặc chỉ trích đã không quan tâm đến Palestine - nhưng rõ ràng có tính toán chính trị.
Thất bại kỳ này, Donald Trump có thể không còn hứng thú nữa, và không có thì giờ cho các vấn đề quốc tế. Các cố vấn của ông Trump có thể sẽ khuyên ông tiếp tục đường hướng hiện nay để in đậm dấu ấn lên trật tự thế giới và gây khó khăn cho người kế nhiệm.
Trong số những sáng kiến có thể hình dung được : rút nhanh quân Mỹ đóng tại Đức, triệt thoái toàn bộ ở Afghanistan, đóng cửa đại sứ quán Mỹ ở Iraq. Bên cạnh đó là trừng phạt Trung Quốc như áp đặt các sắc thuế mới, tiếp tục cho tập trận tại Biển Đông, cấm các đảng viên cộng sản Trung Quốc nhập cảnh vào Mỹ. Trump có thể tuyên bố lực lượng Houthi ở Yemen là tổ chức khủng bố, hoặc nhìn nhận chủ quyền thực tế của Israel tại các khu định cư ở West Bank (Cisjordanie).
Kịch bản giả định nguy hiểm nhất liên quan đến Iran. Chính quyền Trump đã rút ra khỏi hiệp định nguyên tử và áp đặt một loạt trừng phạt, với ý định không che giấu là để các chính quyền sau không quay lại với thỏa thuận này. Lo ngại những nỗ lực của mình bị xóa sạch, ê-kíp của ông Trump có thể tìm cách thuyết phục ông cho phép tiến hành một chiến dịch - bí mật hoặc không - đánh vào một cơ sở nguyên tử của Iran, hoặc các đồng minh của Tehran, với lý do đây là thành lũy cuối cùng chống lại bước tiến của chế độ Iran. Một số quốc gia trong khu vực, lo ngại trước viễn cảnh chính quyền Biden và muốn tranh thủ những ngày còn lại của một chính quyền bị ám ảnh bởi hồ sơ Iran, có thể sẵn sàng ủng hộ.
Tác giả kết luận, kể từ ngày 21 tháng Giêng, Hoa Kỳ sẽ phải vất vả sửa chữa những gì đã bị tháo dỡ : tái xác định lại chủ trương đa phương trong đó Mỹ không thống trị, giúp các nước đang phát triển vượt qua thử thách kinh tế do đại dịch, vấn đề khí hậu, giảm áp lực kinh tế cho nhiều nước đã bị trừng phạt đơn phương, đưa nhân quyền làm trọng tâm của đối ngoại.
Tương tự, nhật báo kinh tế Les Echos nói về"Những gì ông Trump vẫn có quyền làm". Cho đến phút chót, tổng thống mãn nhiệm vẫn có thể ban hành những sắc lệnh.
Cho đến nay, tổng thống Donald Trump đã ban hành 192 sắc lệnh, nhiều hơn nhiệm kỳ đầu của Barack Obama và George W. Bush. Động thái này có thể tạo ảnh hưởng cho tương lai, nhưng tổng thống kế nhiệm vẫn có thể hủy bỏ.
Vào cuối nhiệm kỳ, Bill Clinton đã quyết định giảm mức arsenic cho phép trong nước uống. Người kế nhiệm là George W.Bush định hủy, nhưng rốt cuộc phải bỏ ý định vì không muốn mang tiếng là một tổng thống muốn cho arsenic vào nước uống. Đa số các sắc lệnh phải có những quy định cụ thể để sửa đổi, cần có thời gian và đôi khi rơi vào quên lãng. Trong số 78 sắc lệnh về môi trường của Donald Trump, chỉ 30 có hiệu lực.
Tổng thống Trump cũng có thể ân xá cho một số tù nhân hoặc thậm chí cộng sự. Vài tuần lễ trước khi Donald Trump nhậm chức, ông Obama đã sử dụng quyền này để giảm hoặc hủy án đến 153 lần, đạt kỷ lục về số lượng ân xá của một tổng thống đương nhiệm. Và trước khi ông Trump nắm quyền ba ngày, Obama đã gây ngạc nhiên khi thay đổi án tù cho Chelsea Manning, người tiết lộ WikiLeaks.
Trên lý thuyết, Hiến pháp Mỹ cho phép Donald Trump tự ân xá cho mình, nhưng xưa nay chưa có tổng thống nào kể cả Nixon làm điều này. Theo Les Echos, ông Trump có thể dùng cách từ chức một ngày trước hạn định, Mike Pence sẽ trở thành tổng thống và trong 24 giờ có quyền ân xá cho ông trước khi bị mất quyền đặc miễn. Như vậy Donald Trump khỏi phải hiện diện trong buổi lễ tuyên thệ của Joe Biden.
Cuối cùng, Donald Trump vẫn là tổng tư lệnh quân đội cho đến phút chót. Tuy không thể tiến hành chiến tranh vì phải được Quốc hội cho phép, nhưng ông Trump trên lý thuyết vẫn có thể cho tiến hành những chiến dịch đặc biệt hoặc tấn công tin học.
Giáo sư kinh tế Julia Cagé trên Le Monde kêu gọi về phía Pháp cần phải rút ra bài học từ cuộc khủng hoảng Mỹ cho kỳ bầu cử tổng thống Pháp lần tới.
Một lần nữa mọi người đều nhầm lẫn. Bốn năm sau chiến thắng của ông Donald Trump, những tháng gần đây tại Pháp chỉ đọc được những lời khẳng định dân Mỹ sẽ không lặp lại sai lầm lần thứ hai. Đã đành rốt cuộc Joe Biden vượt hẳn, nhưng mọi sự vẫn chưa ngã ngũ ở Florida, Pennsylvania, Michigan. Và nếu Biden chiến thắng, thì làn sóng xanh đã không diễn ra.
Theo tác giả, thay vì mỉa mai rằng cử tri bầu cho ông Trump có học vấn thấp, nên đối mặt với trung tâm của vấn đề : vì sao giới da trắng bình dân bỏ rơi đảng Dân chủ ? Đành rằng 75% người có bằng tiến sĩ bầu cho Hillary Clinton, nhưng số tiến sĩ chỉ là một thiểu số trong dân chúng.
Từ những năm 1990 và 2000, Dân chủ đã trở thành đảng của những người có bằng cấp, trong khi cho đến những năm 1980 vẫn tập hợp được tầng lớp bình dân. Và năm 2016, lần đầu tiên Dân chủ vượt Cộng hòa trong số 10% cử tri thu nhập cao nhất.
Kỳ bầu cử 2020, Joe Biden thu được 486 triệu đô la tại các thành phố mà cư dân có thu nhập trên 100.000 đô la/năm, còn Donald Trump chỉ quyên được 167 triệu đô la. Biden không có chính sách rõ ràng, nên khó lôi kéo được cử tri bình dân sau nhiều năm họ bị bỏ rơi.
Vì sao phải mở to mắt nhìn về Hoa Kỳ ? Vì nhiều người nghèo tại Pháp vẫn đang bỏ phiếu cho cực hữu và số này sẽ còn tăng lên. Và với đại dịch, bất bình đẳng càng gia tăng : giai cấp trung lưu bị tổn thương, giới trẻ bi quan về tương lai. Giáo sư Cagé viết : "Tôi đọc thấy từ khắp nơi rằng dân túy lại thắng ở Mỹ, nhưng hãy nhận lấy trách nhiệm tập thể". Không phải là dân túy, mà những gì chúng ta đang chứng kiến là thất bại của lời hứa một nền dân chủ có khả năng giảm được những bất công xã hội và kinh tế. Hãy rút ra bài học Mỹ, nếu không chính là Pháp mai đây sẽ là trung tâm chú ý đáng buồn của thời sự quốc tế.
Trên lãnh vực y tế, Le Figaro chạy tựa "Vaccin chống Covid : Một hy vọng nhưng vẫn còn những câu hỏi" : Tác dụng phụ, việc sản xuất, tồn trữ ở âm 70°C…
Trong bài xã luận mang tựa đề "Cuộc chiến của lòng tin", tờ báo nhận định sau khi vui mừng trước thông tin vaccin của Pfizer-BioNTech hiệu quả đến 90%, câu hỏi đầu tiên người ta nghĩ đến là chừng nào sẽ có được vũ khí quý giá này. Trước cuối năm nay, vào mùa xuân tới, hay ít nhất là mùa hè sang năm ? Tất nhiên là càng sớm càng tốt. Tuy nhiên không thể đốt cháy giai đoạn vì thử nghiệm lâm sàng trên 40.000 người tình nguyện chưa kết thúc, và còn những vấn đề khác chưa có câu trả lời như thời gian miễn nhiễm, việc bảo vệ những người dễ tổn thương nhất… Có bao nhiêu là yếu tố phải biết được để có chiến dịch tiêm chủng hiệu quả.
Điều kiện thứ hai là lòng tin về việc không có tác dụng phụ, vì miễn dịch cộng đồng chỉ có thể thành công khi đa số dân chúng chịu tiêm chủng. Đây là điều kiện khó thể đạt được tại Pháp. Một cuộc điều tra ở 15 nước cho thấy dân Pháp đứng đầu về tâm lý nghi ngại, chỉ có 46% người Pháp cho biết muốn được tiêm ngừa Covid. Cũng như chiến dịch tiêm chủng H1N1 thất bại trước đây, chính phủ Pháp đối mặt với thách thức lớn là thuyết phục cho được người dân về sự quan trọng của tiêm chủng, mà không phải bắt buộc họ.
Nhìn sang Châu Á, Le Figaro có bài phóng sự nói về nạn đô thị hóa tại thủ đô Phnom Penh của Cam Bốt. Từ 10 năm qua, hai hồ lớn còn lại ngày càng thu hẹp, dành chỗ cho những công trình xây dựng, bất chấp sinh kế người dân và ảnh hưởng đến môi trường.
Hơn 1.000 gia đình sống bằng nghề đánh cá hoặc trồng cây thủy sinh ở hồ lo lắng trong tương lai không biết lấy gì để mưu sinh. Hồ Choeung Ek đang bị bồi lấp đến trên 90% để nhường chỗ cho dự án ING City. Theo phiên bản mới nhất, hồ rộng 1.200 hecta sẽ trở thành một con kênh chưa đầy 100 hecta. Những căn hộ mới xây được dành cho khách hàng nước ngoài, người dân trung lưu Cam Bốt cũng không thể với tới. Khoảng 1,2 triệu dân có nguy cơ bị lụt lội trong tương lai.
Cách đây hơn chục năm, hồ Boeung Kak ở trung tâm đã bị nhượng cho một đại gia địa ốc thân Hun Sen. Hồ lớn còn lại Boeung Tamok ở phía bắc thủ đô nay cũng bị xâm chiếm tương tự, nhiều quan chức là sở hữu chủ của những lô đất mới.
Nếu trước đây người dân còn biểu tình chống việc lấp hồ Boeung Kak, thì nay không ai còn có thể can đảm đứng lên. Tổ chức Minh bạch Quốc tế cho biết, vào đầu tháng Chín, ba nhà hoạt động môi trường trẻ tuổi thông báo trên Facebook sẽ tuần hành ôn hòa để phản đối, nhưng chỉ vài giờ sau khi đăng, cả ba đã bị bắt tạm giam với cáo buộc "xúi giục nổi dậy", có nguy cơ lãnh án đến hai năm tù.
Thụy My
Dùng hóa chất lau chùi nhà cửa và diệt vi khuẩn để trị coronavirus
Hai ngày nay báo chí tường thuật đầy đủ về cuộc họp báo của Tổng thống Trump vào ngày thứ Năm, 23/4. Tại buổi họp báo này Tổng thống Trump nêu lên ý kiến là dùng những hóa chất lau chùi nhà cửa và diệt vi khuẩn (disinfectant) để trị coronavirus như Lysol Disinfectant Spray, Clorox Cleaner & Bleach, 409 Multi-Murface Clearner.
Trong cuộc họp báo ngày 23/4, Tổng thống Trump nêu ra ý kiến dùng những hóa chất tẩy uế trong nhà để trị coronavirus
Ông nói : "Tôi thấy những hóa chất tẩy uế diệt virus trong một phút, một phút. Và có cách nào chúng ta có thể làm giống như thế bằng cách bơm vào trong người, hoặc như để tẩy uế ? Bởi vì như quý vị thấy, khi hóa chất tẩy uế vào bên trong phổi và tác động trên phổi, như vậy có ích lợi để xem xét điều này".
Khoảng 10% lời tuyên bố của Tổng thống Trump đặt dưới dạng một câu hỏi, nhưng 90% phần còn lại ở trong thể xác định. Các bác sĩ, các hãng chế tạo chất tẩy uế phải vội vàng lên tiếng cảnh cáo công chúng không nên dùng những hóa chất này để trị coronavirus. Một số công chúng nghe tổng thống nói có thể xem đó là một ý kiến tốt và sẽ thử dùng ngay. Một thực tế nguy hiểm là nhà nào cũng gần như có sẵn một vài thứ thuốc rất độc để tẩy uế phòng tắm, cầu tiêu, bếp, và các nơi khác trong nhà, chưa kể thuốc diệt kiến, ruồi và chuột.
Nhà nào cũng gần như có sẵn một vài thứ thuốc rất độc để tẩy uế phòng tắm, cầu tiêu, bếp, và các nơi khác trong nhà, chưa kể thuốc diệt kiến, ruồi và chuột.
Trước khi có buổi họp báo vào ngày hôm qua, 23/4, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (Centers for Disease Control and Prevention-CDC) đã nhận được 45.550 cú điện thoại trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 hỏi về những trường hợp tình cờ đụng chạm vào những thuốc tẩy uế. Bác sĩ Dara Kass, tại Trung tâm Y tế Đại học Columlbia (Columbia University Medical Center), cho biết rằng : "Những người uống những thứ thuốc này thường là chết. Người nào sống sót sẽ không ăn được nữa vì miệng và thực quản đã bị phá hủy và phải sống bằng cách nhồi thức ăn qua ống".
Ông Reckitt Benckiser, đại diện công ty Anh sản xuất Lysol tuyên bố : "Là một công ty sản xuất y dược phẩm hàng đầu về thuốc tẩy uế, chúng ta cần biết rõ rằng trong bất cứ trường hợp nào, thuốc tẩy uế của chúng tôi không thể đưa vào trong cơ thể của con người".
Dùng tia tử ngoại để trị bệnh nhiễm virus
Tổng thống Trump còn nêu lên khả năng dùng ánh sáng mạnh như tia tử ngoại (ultraviolet) để trị bệnh nhiễm virus. Tiến sĩ David Grimes, chuyên viên về phóng xạ tử ngoại y tế, nói : "Chúng ta không thể đưa tia tử ngoại vào trong người để chữa Covid-19. Cả sinh học lẫn vật lý đều không hoạt động theo lối này".
Vào cuối tháng 3, tại buổi tường thuật tại Nhà Trắng, Tổng thống lo ngại rằng việc đóng cửa lâu quá sẽ gây thiệt hại kinh tế không thể đảo ngược lại với độ co cụm 30% và tỉ lệ thất nghiệp có thể lên cao đến 13%. Ông tuyên bố rằng : "Chúng ta không thể để cách chữa trị lại tệ hại hơn cả căn bệnh". Câu nói này áp dụng rất đúng cho trường hợp dùng những hóa chất tẩy uế để chữa trị cho bệnh nhân nhiễm Covid-19.
Tổng thống Trump chịu áp lực bởi giới kinh doanh, những nhà lập pháp Cộng hòa và những lãnh tụ bảo thủ để mở cửa kinh tế sớm. Mặt khác, những chuyên viên y tế cảnh báo rằng nới rộng những luật lệ cách ly, mở cửa sớm quá, sẽ khiến số người chết vì coronavirus sẽ tăng vọt lên. Nhiều kinh tế gia nhận định rằng bình thường hoạt động kinh tế quá sớm sẽ gây thêm gánh nặng cho các bệnh viện, thêm nhiều người lây bệnh và chết, làm tình trạng kinh tế suy sụp nhiều hơn.
Nhà báo Howard Kurtz của Fox News cho rằng vấn đề là phải cân bằng giữa hai cuộc khủng hoảng về y tế và tài chánh để cuộc khủng hoảng này ít gây thiệt hại cho cuộc khủng hoảng kia. Thống đốc Cuomo của New York rất hợp lý khi ông nói rằng nếu có hai ưu tiên đối nghịch nhau, y tế công cộng cần phải tiến lên hàng đầu.
Thuốc trị bệnh sốt rét là thuốc thánh để trị coronavirus
Trước đây không lâu, Tổng thống Trump còn gọi chloroquine và hydroxychloroquine, thuốc trừ bệnh sốt rét, là thuốc thánh (game changer) để trị coronavirus trước khi thuốc này được thử nghiệm. Ông nói "Hydroxychloroquine và Azithromycin dùng chung có nhiều cơ may trở thành một thứ thuốc thánh trong lịch sư y khoa".
Một cuộc nghiên cứu mới đây ở Hoa Kỳ cho thấy hai thứ thuốc trừ bệnh sốt rét làm cho bệnh nhân Covid-19 chết nhiều hơn.
Brazil đã chấm dứt sớm một cuộc nghiên cứu về chloroquine áp dụng cho 81 bệnh nhân coronavirus tại thành phố Manaus sau khi họ gập biến chứng tim đập bất bình thường một cách nguy hiểm, có rủi ro làm chết bệnh nhân. Chloroquine không phải là thứ thuốc tốt lành. Nó có thễ làm mù mắt và có thể gây ra những bệnh về tim.
Tổng thống Trump tung ra thuốc thánh chloroquine làm cho thuốc này khan hiếm trên thị trường khiến cho những bệnh nhân thật sự cần thuốc này không thể tìm ra. Khi được hỏi về chloroquine có thể dùng để trị Covid-19 hay không, Bác sĩ Anthony Fauci trả lời : "Không. Câu trả lời là không. Cho tới nay bằng chứng thu thập được chỉ có tính cách vụn vặt".
Coronavirus sẽ không bao giờ trở lại
Tổng thống Trump từng tuyên bố "Coronavirus sẽ không bao giờ trở lại". Khi được hỏi tại sao biết chắc chắn như vậy, ông phủ nhận ông không hề nói như thế. Tuy nhiên, Centers for Disease Control and Prevention đã cảnh báo rằng đợt tấn công thứ hai của coronavirus có thể sẽ trùng hợp với mùa bệnh cúm vào cuối năm nay. Bác sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện các bệnh truyền nhiễm và dị ứng quốc gia (National Institute of Allergy and Infectious Diseases-NIAID) cũng xác nhận như vậy.
Tổng thống Trump thất bại trong việc đối phó với đại dịch Covid-19 vì thiếu hoạch định, thiếu tổ chức, và thiếu lãnh đạo. Hậu quả là tính đến hôm nay, 24/4/2020, đã có 50.111 người chết vì Covid-19 và ít nhất có 879.000 người xác nhận bị nhiễm bệnh ở Hoa Kỳ. Chỉ vài ngày nữa con số này sẽ lên trên một triệu.
Trong tình trạng này, Tổng thống Trump thỉnh thoảng đưa những thuốc thánh để tạo cho công chúng những hi vọng giả tạo và làm họ tạm quên đi những thực tế phú phàng là Hoa Kỳ thiếu nghiệm trọng những thiết bị y tế như bộ thử nghiệm coronavirus, máy thở, khẩu trang, găng tay y tế trong khi chưa tìm ra thuốc chủng.
Ý kiến về những lãnh vực khác...
Tổng thống Trump không ngừng đóng góp ý kiến của ông không những về đại dịch Covid-19 mà còn về những lãnh vực khác. Ông từng huênh hoang nói "Tôi biết nhiều về ISIS (Islamic State of Iraq and Syria) hơn các tướng. Hãy tin tôi". Dĩ nhiên chắc không ai tin ông cả.
Một người có học thức chút đỉnh cũng phải phì cười khi Tổng thống Trump nói những câu vô nghĩa lý như "Tiếng động của quạt máy (windmill) phát điện gây ra ung thư", hay "New York lạnh cứng và có tuyết. Chúng ta cần hâm nóng toàn cầu".
Là một nhà lãnh đạo một nước văn minh lớn, khi nói trước công chúng Tổng thống Trump cần đưa ra những thông tin đã kiểm chứng, có căn bản khoa học, chứ không phải tung ra những câu nói tầm phào như thể nói với bạn bè trong lúc trà dư tửu hậu.
Lời tuyên bố của Tổng thống Trump về việc dùng những chất tẩy uế để trị Covid-19 quả thực đã đi quá xa, ngoài sức tưởng tượng của mọi công dân bình thường.
Nguyễn Quốc Khải
(25/04/2020)
Pelosi cảnh báo Cộng hòa ‘trả giá’ nếu từ chối nhân chứng điều trần vụ Trump (VOA, 14/01/2020)
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi cho biết các thành viên Đảng Dân chủ ở Hạ viện vào sáng 14/1 sẽ xác định khi nào sẽ gửi cáo buộc luận tội chính thức đối với Tổng thống Donald Trump tới Thượng viện và cảnh báo rằng đảng Cộng hòa sẽ trả giá về mặt chính trị nếu từ chối một vụ xét xử có các nhân chứng, theo Reuters.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tại buổi thông qua hai điều khoản luận tội đối với Tổng thống Donald Trump tại trụ sở của Hạ viện ở Washington DC hôm 18/12/2019.
Phát biểu hôm 12/1 trên chương trình ‘This Week’ của truyền hình ABC, bà Pelosi cho biết các thành viên của đảng Dân chủ của bà tại một cuộc họp định kỳ vào sáng ngày 14/1 sẽ bỏ phiếu về thời gian gửi các điều khoản luận tội lên Thượng viện và việc tiến cử những người điều hành vụ xét xử của Hạ viện.
“Tôi đã luôn nói rằng tôi sẽ gửi (các điều khoản luận tội) lên đó. Vì vậy, không có bất kỳ bí ẩn gì về việc này,” bà Pelosi nói.
Bà Pelosi đã trì hoãn việc đưa ra các điều khoản (luận tội) trong nhiều tuần để buộc Lãnh đạo Khối đa số ở Thượng viện, Mitch McConnell, đồng ý cho phép khai chứng và bằng chứng mới về việc ông Trump gây áp lực đối với Ukraine để điều tra cựu Phó Tổng thống Joe Biden, một ứng viên dẫn đầu của đảng Dân chủ để đối mặt với ông Trump trong cuộc bầu cử vào/11.
Bước đi đầu tiên của bà Pelosi dường như thất bại khi ông McConnell đã đóng sầm cửa trước ý tưởng đó vào tuần trước khi nói rằng ông đã có đủ phiếu của đảng Cộng hòa để bắt đầu phiên xét xử mà không cần cam kết nghe thêm từ các nhân chứng, trong đó bao gồm cả cựu cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump, John Bolton.
Thượng viện, nơi đảng Cộng hòa của ông Trump chiếm đa số, được kỳ vọng sẽ tha bổng cho Trump về các cáo buộc, vì không có thành viên nào của đảng Cộng hòa lên tiếng ủng hộ việc phế truất ông, mà việc này đòi hỏi phải có đa số phiếu tương đương 2/3 Thượng viện.
Tuy nhiên, đảng Dân chủ muốn một phiên tòa dài hơn nhằm đưa ra thêm thông tin về những nỗ lực của ông Trump trong việc gây sức ép lên Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy để mở một cuộc điều tra đối với ông Biden, bao gồm cả cuộc gọi qua điện thoại ngày 25/7 giữa hai nhà lãnh đạo này. Theo Reuters, khi chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm 2020 nóng lên, họ tin rằng điều này sẽ khiến một số cử tri bỏ phiếu chống lại ông Trump.
Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát, trong một cuộc bỏ phiếu theo đảng phái, đã luận tội ông Trump vào ngày 18/12 vừa qua về các tội lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội.
Ông Trump nói rằng ông không làm gì sai và đã bác bỏ vụ luận tội ông, coi đó như là một nỗ lực đảng phái nhằm hủy bỏ chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016 của ông.
********************
Cáo buộc luận tội Tổng thống Trump có thể lên tới Thượng viện vào tuần sau (VOA, 12/01/2020)
Hạ viện Hoa Kỳ do Đảng Dân chủ lãnh đạo sẽ gửi các cáo buộc luận tội chính thức đối với Tổng thống Donald Trump tới Thượng viện sớm nhất là vào đầu tuần sau, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết vào ngày thứ Sáu, mở đường cho phiên xét xử được chờ đợi từ lâu.
Tổng thống Donald Trump
Bà Pelosi, nghị sĩ Đảng Dân chủ hàng đầu trong Hạ viện, ba tuần qua đã lời qua tiếng lại với Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell về các quy tắc cho phiên xét xử ông Trump tại Thượng viện do phe Cộng hòa kiểm soát.
Phe Dân chủ đòi phải bao gồm lời khai nhân chứng mới và bằng chứng về việc tổng thống Đảng Cộng hòa thúc ép Ukraine điều tra cựu Phó Tổng thống Joe Biden, ứng cử viên hàng đầu đang tranh đề cử của Đảng Dân chủ để đương đầu với ông Trump trong cuộc bầu cử vào/11.
Ông McConnell đã gạt phăng ý tưởng đó trong tuần này, nói rằng ông đã tập hợp đủ biểu quyết của phe Cộng hòa để bắt đầu phiên xét xử mà không cần cam kết nghe thêm lời khai của nhân chứng, bao gồm cựu cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump là John Bolton.
Phe Dân chủ đang cố gắng thuyết phục một vài thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa ôn hòa cho phép nhân chứng ra khai chứng. Một thượng nghị sĩ ôn hòa, Susan Collins của bang Maine, nói với các phóng viên ở bang của bà rằng bà và "một nhóm khá nhỏ" các thượng nghị sĩ đồng đảng đang nỗ lực để bảo đảm nhân chứng có thể được gọi ra khai chứng.
Thượng viện dự kiến sẽ giải tội cho ông Trump trước khi chiến dịch bầu cử tổng thống năm 2020 nóng lên, vì không có thượng nghị sĩ Cộng hòa nào lên tiếng ủng hộ phế truất ông, vốn đòi hỏi một đa số hai phần ba.
Hạ viện luận tội Trump vào ngày 18/12 về tội lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội. Cuộc điều tra được khơi mào bởi một khiếu nại của người tố cáo tiêu cực về cuộc gọi điện đàm vào ngày 25 tháng 7 của ông Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy.
Ông Trump nói ông không làm gì sai trái và đã bác bỏ việc luận tội ông là một nỗ lực mang tính đảng phái nhằm lật ngược chiến thắng của ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Truất phế : Lời chứng của đại sứ Mỹ tại Ukraine gây khó cho ông Trump (RFI, 23/10/2019)
Một nhân chứng hôm qua 22/10/2019 đã gây rúng động khi ra điều trần trước một ủy ban của Hạ Viện Mỹ phụ trách việc điều tra nhằm truất phế tổng thống Donald Trump. Lần đầu tiên một nhà ngoại giao khẳng định với Quốc hội là ông Trump đã dùng viện trợ quân sự Mỹ để đặt điều kiện cho việc Ukraine mở điều tra về đối thủ chính trị Joe Biden.
Đại sứ Mỹ tại Ukraine Bill Taylor, lúc đến Hạ Viện để trả lời thẩm vấn, trong cuộc điều tra truất phế tổng thống. Ảnh ngày 22/10/2019. Reuters/Carlos Jasso
Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet cho biết thêm chi tiết về lời chứng của ông Bill Taylor, đại sứ Mỹ đương nhiệm tại Ukraine :
"Chỉ có lời khai ban đầu của ông Bill Taylor được công bố, nhưng thật là đáng ngại. Vị đại sứ này kể lại rằng ông phát hiện ra một mạng lưới ngoại giao song hành, đặc biệt do Rudolph Giuliani, luật sư riêng của tổng thống, điều khiển.
Bill Taylor viết : Kênh ngoài luống này theo đuổi mục đích trái ngược với chính sách của chúng ta. Ông thuật lại theo thứ tự thời gian cụ thể và dẫn ra những nguồn cho thấy, để đổi lấy việc Quốc hội Mỹ tháo khoán viện trợ quân sự, ông Donald Trump đòi hỏi đồng nhiệm Ukraine công khai tuyên bố mở điều tra về Joe Biden, cũng như việc đối thủ chính trị của ông Trump có can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016 hay không.
Dân biểu Andy Levin của đảng Dân Chủ nói : Điều đáng lo nhất hôm nay là sức nặng của các chứng cứ trầm trọng này. Đây là một ngày buồn cho tất cả những người yêu nước. Chứng kiến việc tổng thống chú tâm vào mưu đồ chính trị của mình bất chấp lợi ích sống còn của đất nước, điều này thật khó chịu đựng nổi đối với người Mỹ.
Nhà Trắng muốn tỏ ra không bị ảnh hưởng bởi lời khai chấn động trên đây. Trong một thông cáo, phát ngôn viên Nhà Trắng khẳng định : Tổng thống chẳng làm gì sai, và tố cáo những tiết lộ có chọn lọc vì động cơ chính trị, trong khuôn khổ cuộc điều trần kín. Tuy nhiên lời chứng của ông Bill Taylor có thể gây bối rối cho một số dân biểu Cộng Hòa".
Thụy My
******************
Điều tra luận tội : Lời khai 'đáng sợ'' của Đại sứ Mỹ tại Ukraine (BBC, 23/10/2019)
Một nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ nói rằng ông Trump ra quyết định việc gửi viện trợ quân sự cho Ukraine phải dựa trên điều kiện nước này cam kết họ sẽ điều tra đối thủ chính trị của ông.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp nhau vào tháng trước
Đại sứ Mỵ tại Ukraine Bill Taylor vừa có lời khai trước một cuộc điều tra luận tội rằng ông được cho biết ông Trump muốn Ukraine điều tra các thỏa thuận của cựu Phó Tổng thống Joe Biden.
Đại sứ Taylor cho biết quan hệ với Ukraine bị "làm suy yếu cơ bản" vì "lý do chính trị trong nước".
Tổng thống Trump khẳng định không có sự trao đổi nào trong chính sách đối ngoại với Ukraine.
Phản ứng trước lời khai mới nhất tại Quốc hội, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham nói trong một tuyên bố : "Tổng thống Trump không làm gì sai - đây là một chiến dịch bôi nhọ phối hợp từ các nhà lập pháp cực đoan và các quan chức cực đoan gây chiến với Hiến pháp" .
Nhà ngoại giao kỳ cựu Bill Taylor, đặc phái viên Hoa Kỳ tại Ukraine kể từ tháng 6, là nhân vật mới nhất ra làm chứng trước các nhà lập pháp trong cuộc điều tra của đảng Dân chủ về nghi ngờ lạm quyền của Tổng thống Trump.
Một bản ghi chép cuộc gọi mà ông Trump đã gửi cho Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine vào ngày 25 tháng 7 cho thấy ông Trump kêu gọi ông Zelensky điều tra các cáo buộc tham nhũng bị cho là không có căn cứ của cựu Phó Tổng thống Biden và con trai ông, Hunter Biden.
Trong khi ông Biden có một vai trò quan trọng trong chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine với tư cách là phó tổng thống, Hunter Biden đã gia nhập hội đồng quản trị của công ty khí đốt Burisma của Ukraine.
Công ty này đã bị công tố viên Ukraine Viktor Shokin điều tra.
Đại sứ Bill Taylor nói gì ?
Ông Taylor nói với các nhà lập pháp rằng tổng thống Trump đã nói rõ rằng ông muốn có một cuộc điều tra được công bố công khai về cáo buộc can thiệp của Ukraine trong cuộc bầu cử năm 2016 của Hoa Kỳ.
"Mối quan hệ của chúng ta với Ukraine cơ bản đã bị hủy hoại bởi một kênh bất thường, không chính thức của Hoa Kỳ, hoạch định chính sách và bằng cách từ chối cung cấp viện trợ an ninh quan trọng vì lý do chính trị trong nước", ông Taylor nói trong bài phát biểu khai mạc được truyền thông Mỹ tường thuật.
Kênh "không chính thức" này bao gồm đặc phái viên Hoa Kỳ tại Ukraine Kurt Volker, Đại sứ tại EU Gordon Sondland, Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry và luật sư riêng của ông Trump, Rudy Giuliani.
Nhà ngoại giao hàng đầu Bill Taylor (giữa) làm chứng trước các nhà lập pháp
Đến giữa tháng 7, ông Taylor cho biết, rõ ràng cuộc gặp mà ông Zelensky muốn có với ông Trump "tùy thuộc vào điều kiện phải điều tra công ty Burisma và cáo buộc can thiệp Ukraine trong cuộc bầu cử Mỹ năm 2016".
"Rõ ràng là điều kiện này được thúc đẩy bởi kênh chính sách bất thường mà tôi đã hiểu được ông Giuliani lãnh đạo".
Ông Taylor cũng lưu ý rằng ông đã nghe một nhân viên quản lý và ngân sách của Nhà Trắng nói rằng bà được lệnh không cấp tiền viện trợ cho Ukraine và nhận ra rằng "một trong những trụ cột chính của sự hỗ trợ mạnh mẽ của chúng ta đối với Ukraine đã bị đe dọa".
Tôi đã nói vào ngày 9/9 trong một văn bản gửi Đại sứ Gordon Sondland rằng việc từ chối viện trợ an ninh để đổi lấy sự giúp đỡ với một chiến dịch tranh cử trong nước ở Hoa Kỳ sẽ là điều 'điên rồ' ", ông Taylor nói. ''Tôi lúc đó đã có quan điểm như thế, và bây giờ vẫn quan niệm như vậy.''
Khẳng định của ông Taylor dường như mâu thuẫn với tuyên bố trước đó của ông Sondland trước các nhà lập pháp, khi ông Sondland nói rằng ông đã "không thảo luận" với các quan chức nhà nước hoặc Nhà Trắng về việc điều tra gia đình Bidens.
Điều đó được gọi là 'quid pro quo'
Phân tích của Anthony Zurcher, phóng viên Bắc Mỹ
Những tin nhắn cho thấy Đại sứ Bill Taylor có vấn đề với cách Nhà Trắng tiến hành chính sách đối ngoại đối với Ukraine. Hôm thứ Ba, ông Taylor giải thích với Quốc hội tại sao - với những chi tiết gây tổn hại.
Phần lớn tuyên bố mở đầu của ông Taylor chứng thực những tố cáo khác về nỗ lực của Nhà Trắng bắt Ukraine mở các cuộc điều tra có thể gây tổn hại cho đảng Dân chủ và đặc biệt là Phó Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, vị quyền Đại sứ Mỹ tại Ukraine đã làm cho bức tranh thêm rõ nét, và đưa ra những điều mới.
Đặc biệt trong một đoạn, ông Taylor kể về cuộc trò chuyện của ông với Gordon Sondland - một trong những điều phối viên của cái ông gọi là "kênh bất thường, không chính thức của chính sách Hoa Kỳ".
Ông Sondland, ông nói, nói với ông "tất cả mọi thứ" - bao gồm viện trợ quân sự và chuyến thăm Nhà Trắng - phụ thuộc vào việc tổng thống Ukraine có đưa ra tuyên bố công khai là ông sẽ ra lệnh điều tra hay không.
Điều này, trong tiếng Latin, gọi đó là "quid pro quo".
Những người bênh vực tổng thống sẽ cố gắng làm suy giảm uy tín của ông Taylor, mặc dù nhà ngoại giao kỳ cựu này là một nhân chứng thuyết phục. Cuối cùng họ cũng có thể khẳng định rằng ngay cả khi những tuyên bố của ông Taylor là đúng, thì nó vẫn nằm trong quyền hạn chính sách đối ngoại của tổng thống.
Tất nhiên, điều đó sẽ tùy thuộc vào các thành viên của Hạ viện - và, có lẽ, các thượng nghị sĩ trong một phiên tòa luận tội - quyết định.
Tại sao có cuộc điều tra luận tội ?
Ba ủy ban trong Hạ viện do Dân chủ kiểm soát đang điều tra các cáo buộc về hành vi sai trái của tổng thống.
Đảng Dân chủ cáo buộc ông Trump gây áp lực bất hợp pháp cho Ukraine để đào bới tin xấu về một đối thủ chính trị.
Nhưng đang có một cuộc tranh luận gay gắt về việc liệu ông Trump có phạm tội không thể chối cãi hay không - bản thân ông Trump nói rằng không làm gì sai.
Nếu Hạ viện tìm thấy đủ bằng chứng, các bài viết luận tội sẽ được đưa ra bỏ phiếu. Nếu chúng được chấp thuận, các thủ tục tố tụng sẽ chuyển sang xét xử tại Thượng viện, nơi đang ược kiểm soát bởi đảng Cộng hòa của ông Trump.
Dư luận phản ứng ra sao ?
Nữ dân biểu đảng Dân chủ Debbie Wasserman Schultz mô tả lời khai của ông Taylor là "lời chứng đáng sợ nhất mà tôi từng nghe".
"Ông ấy đã vẽ một gạch nối trực tiếp rất cụ thể từ Tổng thống Trump đến việc từ chối viện trợ nước ngoài và từ chối một cuộc họp [tổng thống]".
Các thành viên đảng Dân chủ đã lặp lại ý tưởng này và ca ngợi việc ghi chú "tỉ mỉ" của ông Taylor.
Dân biểu Tom Malinowski nói rằng đó là lời chứng "kỹ lưỡng nhất" chứa đầy "chi tiết mà một số nhân chứng khác, bằng cách nào đó, đã quên".
Nhưng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mark Meadows, một đồng minh trung thành của Trump, nói với các phóng viên rằng ông không nghe thấy "bất cứ điều gì gọi là quid pro quo hay lời hứa về bất cứ điều gì với viện trợ nước ngoài".
"Không có ai có thể trung thực về mặt trí tuệ và ra khỏi buổi điều trần đó mà có nhận định khác".
Trước đó hôm thứ Ba, ông Trump đã gây tranh cãi khi gọi cuộc điều tra là "một đòn giang hồ" - một thuật ngữ đề cập đến vụ giết người lịch sử của đám đông trắng chủ yếu chống lại người Mỹ da đen.
Trong cuộc họp nội các tại Nhà Trắng hôm thứ Hai, ông Trump nói rằng đảng Cộng hòa nên "cứng rắn hơn và chống lại" các thủ tục luận tội.
Nhà Trắng "giấu" đối thoại của Trump với Nga và Saudi Arabia (RFI, 28/09/2019)
Nhật báo Washington Post ngày 27/09/2019 tiết lộ Nhà Trắng đã can thiệp để giữ kín nội dung các cuộc trao đổi giữa tổng thống Trump với đồng nhiệm Nga Vladimir Putin, cũng như với hoàng thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman.
Phó tổng thống Mỹ Mike Pence (trái), chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (phải) và tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa) dịp ông đọc thông điệp Liên bang lần thứ hai trước Quốc hội lưỡng viện, Washington, ngày 05/02/2019. Reuters/Leah Millis
Cuộc điện đàm giữa nguyên thủ Mỹ và hoàng thái tử bin Salman đã diễn ra sau vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị ám sát tại tòa lãnh sự Saudi Arabia ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Tình báo Mỹ CIA cho rằng thái từ bin Salman đứng đằng sau vụ án mạng xảy ra hôm 02/10/2018 nhằm triệt hạ một tiếng nói đối lập.
Còn về các cuộc trao đổi giữa Donald Trump với chính quyền Nga, Washington Post trích dẫn lời ba cựu quan chức Hoa Kỳ xin được giấu tên, khẳng định, nhân một cuộc họp vào tháng 5/2017 với ngoại trưởng Lavrov và đại sứ Nga tại Washington, tổng thống Trump đã tuyên bố ông không quan tâm chuyện Moskva can thiệp vào bầu cử Hoa Kỳ năm 2016, bởi vì Washington cũng hành xử tương tự với các quốc gia khác.
Tại Mỹ, một số người yêu cầu Nhà Trắng công bố nội dung các cuộc trao đổi giữa tổng thống Trump với đồng nhiệm Putin. Tham dự khóa họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York, ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm qua đã ngay lập tức bác bỏ đòi hỏi này.
Thông tín viên Murielle Paradon từ trụ sở Liên Hiệp Quốc cho biết :
Donald Trump đang trong tâm bão vì đã yêu cầu tổng thống Ukraine cho mở điều tra về đối thủ Joe Biden bin đảng đối lập Dân chủ, chuẩn bị cho cuộc tranh cử tổng thống sắp tới. Nhà Trắng đã phải công bố văn bản ghi lại cuộc điện đàm giữa hai tổng thống Hoa Kỳ và Ukraine.
Thế nhưng chúng ta nghĩ gì nếu như nội dung các cuộc trao đổi giữa Donald Trump và Vladimir Putin cũng được công bố ? Ngoại trưởng Nga, Serguei Lavrov với giọng điệu hóm hỉnh đã bác bỏ ngay kịch bản này.
Ông nói : "Liên quan đến việc cho công bố nội dung các cuộc điện đàm, mẹ tôi xưa kia đã dậy rằng đọc thứ của người khác là bất lịch sự, là vô lễ. Tôi đồng ý với điều ấy. Đó thư trao đổi riêng giữa hai vị tổng thống do dân bầu ra. Có những truyền thống, những cung cách ngoại giao đòi hỏi phải được bảo mật ở một mức độ nào đó".
Ngoại trưởng Lavrov bất bình với những cách hành xử như vậy và ông đã chỉ trích luôn cả các phương tiện truyền thông từ nhiều ngày qua liên tục đưa tin về vụ tai tiếng gần đây nhất liên quan đến ông Trump.
Thanh Hà
******************
Ngoại trưởng Mỹ bị 3 ủy ban Hạ viện buộc giao nộp tài liệu về Ukraine (VOA, 28/09/2019)
Phe Dân chủ tại Hạ viện Hoa Kỳ, hiện đang theo đuổi một cuộc điều tra luận tội nhắm vào Tổng thống Donald Trump, xúc tiến cuộc điều tra này vào ngày thứ Sáu với việc ra trát buộc Ngoại trưởng Mike Pompeo giao nộp các tài liệu liên quan đến chính phủ Ukraine.
Ba ủy ban của Hạ viện ra trát buộc Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo giao nộp tài liệu liên quan tới Ukraine trong cuộc điều tra luận tội nhắm vào Tổng thống Trump.
Theo sau một đơn khiếu nại của người tố cáo nói rằng ông Trump, người theo Đảng Cộng hòa, đã yêu cầu sự trợ giúp chính trị từ tổng thống của Ukraine mà có thể giúp ông tái đắc cử, các nhà lập pháp đang điều tra những lo ngại rằng các hành động của ông Trump gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia và sự toàn vẹn của các buộc bầu cử ở Mỹ.
Ủy ban Đối ngoại, Ủy ban Tình báo và Ủy ban Giám sát Hạ viện cũng lên kế hoạch lấy lời khai của năm quan chức Bộ Ngoại giao trong hai tuần tới, bao gồm Kurt Volker, đặc phái viên của ông Trump tại Ukraine. Ông Volker đã từ chức vào ngày thứ Sáu, theo các nguồn tin biết về sự việc.
Không rõ ngay tức thì lí do từ chức của ông Volker là gì. Bộ Ngoại giao không hồi đáp ngay lập tức yêu cầu bình luận về trát buộc giao nộp tài liệu hoặc việc ông Volker từ chức, Reuters cho biết.
Các ủy ban công bố trát buộc giao nộp tài liệu sau khi chính quyền Trump lỡ mất hạn chót hôm thứ Năm để cung cấp các tài liệu và thông tin về những liên lạc với các quan chức Ukraine, cũng như cuộc điện đàm vào ngày 25 tháng 7 giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy.
Cuộc điện đàm đó là trọng tâm của cuộc điều tra luận tội mà bà Nancy Pelosi, chủ tịch của Hạ viện do phe Dân chủ kiểm soát, đã loan báo trong tuần này.
Cuộc điều tra luận tội lại phủ bóng đen nữa xuống nhiệm quyền tổng thống của ông Trump, chỉ vài tháng sau khi ông thoát khỏi cái bóng của điều tra của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller về việc liệu ông có thông đồng với Nga trong cuộc bầu cử năm 2016 hay không.
Ông Trump đã phản ứng đầy phẫn nộ về cuộc điều tra luận tội, cho rằng ông không làm gì sai trái và cáo buộc phe Dân chủ tiến hành một cuộc "săn lùng phù thủy" có động cơ chính trị.
Hơn 300 cựu quan chức an ninh quốc gia từ cả hai chính quyền Cộng hòa và Dân chủ vào ngày thứ Sáu đã công khai ủng hộ cuộc điều tra luận tội, nói rằng họ không phán xét trước kết cục mà muốn biết thêm các dữ kiện.
Các ủy ban cũng cho biết họ dự định lấy lời khai của Phó Trợ lý Ngoại trưởng George Kent, người giám sát chính sách Ukraine. Ông Kent là phó trưởng phái bộ tại Đại sứ quán Mỹ ở Kiev từ 2015 đến 2018, và phụ trách chính sách chống tham nhũng trong khu vực này trước thời điểm đó.
Vào ngày 4 tháng 10, Ủy ban Tình báo Hạ viện cũng sẽ nghe lời khai chứng trong một phiên điều trần kín từ tổng thanh tra của cộng đồng tình báo Michael Atkinson, người đã xác định rằng đơn khiếu nại của người tố cáo là đáng tin cậy.
*****************
Mỹ : Hạ viện tăng tốc thủ tục phế truất tổng thống Trump (RFI, 28/09/2019)
Đến lượt Bộ Ngoại giao Mỹ bị chất vấn về cuộc điện đàm giữa hai tổng thống Hoa Kỳ và Ukraine. Ngày 27/09/2019, Hạ viện yêu cầu ngoại trưởng Mike Pompeo cung cấp tất cả những tài liệu cần thiết cho cuộc điều tra về khả năng Donald Trump đã gây áp lực với Kiev "nhờ" tổng thống Ukraine giúp triệt hạ đối thủ chính trị là cựu phó tổng thống Joe Biden.
Một người phản đối hành động của tổng thống Mỹ sau tiết lộ nội dung cuộc điện đàm Trump-Zelensky ("Không ai đứng trên pháp luật"), New York, ngày 26/09/2019. Reuters/Lucas Jackson
Ông Biden có nhiều triển vọng là đối thủ chính của tổng thống Trump, đại diện cho đảng Dân chủ ra tranh cử tổng thống Hoa Kỳ vào năm 2020.
Các ủy ban điều tra của Hạ viện triệu mời năm quan chức trong Bộ Ngoại giao ra điều trần, trong đó có Kurt Volker, đặc sứ của tổng thống Trump về Ukraine, thế nhưng ông Volker vừa từ chức hôm 27/09/2019.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho rằng việc Donald Trump nhờ một quốc gia can thiệp vào chính trị của nước Mỹ đe dọa trực tiếp đến "an ninh quốc gia và tính trung thực của các cuộc bầu cử" tại Hoa Kỳ.
Thông tín viên Anne Corpet từ thủ đô Washington phân tích :
Đây là hành động quan trọng đầu tiên trong tiến trình điều tra trong khuôn khổ đến thủ tục truất phế tổng thống, trực tiếp nhắm đến thượng tầng guồng máy ngoại giao Hoa Kỳ. Hạ viện gửi trát đến ngoại trưởng Mike Pompeo yêu cầu từ nay đến thứ Sáu 04/10, ông phải cung cấp tất cả các tài liệu liên quan đến cuộc điện đàm (hồi tháng 7/2019) giữa Donald Trump và Volodymyr Zelensky.
Ngay từ ngày 09/09/2019, lãnh đạo ba ủy ban tại Hạ viện đã yêu cầu ngoại trưởng Mỹ cung cấp một số tài liệu liên quan đến vụ này, nhưng đã bị từ chối.
Lần này, trong khuôn khổ điều tra luận tội và có thể dẫn tới việc truất phế tổng thống, Hạ viện dọa rằng nếu ông Pompeo không thỏa mãn đòi hỏi nói trên thì "đây là bằng chứng cho thấy Bộ Ngoại giao cản trở điều tra của Hạ viện".
Năm quan chức trong Bộ Ngoại giao được triệu mời ra điều trần trong hai tuần lễ sắp tới. Chủ tịch Hạ viện Mỹ sáng hôm qua cho rằng, "không nên kéo dài" chuyện này. Chủ tịch các ủy ban điều tra hiểu ý bà Pelosi và quyết định "hành động nhanh chóng và có phối hợp".
Thanh Hà
*****************
Chia rẽ ở Mỹ về điều tra luận tội Tổng thống Trump (VOA, 28/09/2019)
Công luận Mỹ đang bị chia rẽ giữa một bin là những người tán thành quyết định của đảng Dân chủ, điều tra luận tội Tổng thống Trump, và một đàng là những người không tán thành, với 49% ủng hộ, 46% chống, trong khi thành phần độc lập nói chung, không ủng hộ tại thời điểm này, theo kết quả một cuộc thăm dò mới do đài NPR / PBS NewsHour / Marist thực hiện.
Tuần hành đòi luận tội Tổng thống Donald Trump tại điện Capitol ở Washington ngày thứ Năm 26/9/2019. (AP Photo/J. Scott Applewhite)
Cuộc thăm dò được thực hiện vào đêm thứ Tư 25/9 bằng các cuộc phỏng vấn trực tiếp qua điện thoại, một ngày sau khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi loan báo tiến hành cuộc điều tra luận tội, nhưng trước khi công bố bức thư của một người tiết lộ thông tin, bày tỏ quan tâm về một cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Ukraine, trong đó ông Trump ‘nhờ vả’ và áp lực nhà lãnh đạo Ukraine điều tra đối thủ chính trị của ông, ứng cử viên Tổng thống Joe Biden và con trai ông là Hunter Biden. Hunter từng là thành viên hội đồng quản trị của một tập đoàn khí đốt Ukraine bị nghi ngờ có dính líu trong một vụ tham nhũng.
Làm như vậy, Tổng thống Trump được coi là đã mời gọi nước ngoài can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ sắp tới, và lạm dụng quyền lực của mình nhắm phục vụ lợi ích chính trị cá nhân.
Vì vậy, các nhà thăm dò cảnh báo rằng những diễn tiến mới có thể thay đổi dư luận nhanh chóng, đặc biệt trong bối cảnh cứ 10 người thì có 7 người nói họ đang theo sát tin tức.
Ông Lee Miringoff, giám đốc Viện nghiên cứu công luận Marist, người đã tiến hành khảo sát 864 đối tượng, nói :
"Các đảng viên Dân chủ tại Quốc hội cần làm việc để thuyết phục mọi người về sự hữu ích của cuộc điều tra".
Người tiết lộ thông tin, hiện vẫn chưa lộ diện, còn tố các quan chức Toà Bạch Ốc là cố giấu nhẹm những trao đổi giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine bằng cách chuyển thông tin sang một máy tính khác, chứa thông tin mật, để ém nhẹm nội dung cuộc điện đàm.
Theo cuộc thăm dò của NPR/PBS/Marist, sự chia rẽ thể hiện những khác biệt về đảng phái, giới tính, trình độ giáo dục và nơi cư ngụ. Những người theo đảng Dân chủ ; là phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ có trình độ đại học ; và cư dân các Thành phố phần lớn ủng hộ cuộc điều tra luận tội.
Những người theo Đảng Cộng hòa, sinh sống ở nông thôn và thuộc phái nam phần đông không ủng hộ tiến trình điều tra luận tội.
Vẫn theo cuộc thăm dò này thi nhìn chung, 71% nói họ rất chú ý hoặc chú ý đáng kể đến tin tức liên quan tới vụ điều tra luận tội của Hạ viện về Tổng thống Trump.
Ba phần tư người Mỹ, kể cả đa số đảng viên Cộng hòa, nói người tiết lộ thông tin nên ra trước Quốc hội làm chứng. Đa số tin là cần điều tra về nội dung cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine, với 54% người được khảo sát gọi đây là vấn đề ‘rất nghiêm trọng’.
Một cuộc thăm dò do hãng tin Reuters và Ipsos thực hiện vào thứ Hai 23/9 và thứ Ba 24/9 cho thấy 37% số người được hỏi ủng hộ việc luận tội tổng thống so với 45% người phản đối. Con số 37% đã giảm từ 41% ba tuần trước và giảm xuống so với mức 44% hồi tháng 5, sau khi công tố viên đặc biệt Robert Mueller công bố báo cáo của ông về sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.
Tuy nhiên, các nhà bình luận lưu ý rằng trong quá khứ tỷ lệ các cuộc luận tội thành công không cao. Cho tới giờ, chưa có tổng thống Mỹ nào bị truất phế theo lối đó. Hơn nữa, mặc dù đảng Dân chủ đang kiểm soát Hạ viện, Thượng viện vẫn do đảng Cộng hòa kiểm soát, sẽ cần đa số 2/3 số phiếu để bãi nhiệm tổng thống.
*******************
Nhà Trắng bị tố xóa dấu vết cuộc điện đàm Trump - Zelensky (RFI, 27/09/2019)
Tổng thống Donald Trump đã nhờ Ukraine "can thiệp" vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020 trong cuộc điện đàm với đồng nhiệm Volodymyr Zelensky. Sau đó, Nhà Trắng đã tìm cách để cuộc điện đàm trên được giữ bí mật.
Tổng thống Trump trả lời giới báo chí tại căn cứ Andrews, Maryland, Mỹ, ngày 26/09/2019. Reuters/Jonathan Ernst
Theo báo chí Mỹ, thông tin này được nêu rõ trong bức thư báo động từ một người làm việc cho Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA), gửi đến Hạ viện và được công bố ngày 26/09/2019.
Tại sao Nhà Trắng tìm cách xóa dấu vết cuộc điện đàm trên giữa hai tổng thống Mỹ và Ukraine ? Từ San Francisco, thông tín viên RFI Eric de Salve giải thích :
"Đó là dấu hiệu cho thấy chính quyền Trump nhanh chóng hiểu ngay mức độ nghiêm trọng của cuộc trao đổi này, theo nội dung bức thư của người tiết lộ thông tin. Trong bức thư dài 9 trang, người này cho biết nhiều quan chức cấp cao của Nhà Trắng đã ra lệnh rằng nội dung, từng từ một, của cuộc điện đàm giữa tổng thống Trump và đồng nhiệm Zelensky phải được xóa hết khỏi máy tính và phải được xếp vào hồ sơ mật.
Bà Nancy Pelosi bình luận : "Nhà Trắng đã cố tìm cách bóp nghẹt sự việc". Người đứng đầu đảng Dân chủ ở Hạ viện đã tiến hành thủ tục phế truất tổng thống sau khi có thông tin ông Donald Trump từng yêu cầu tổng thống Ukraine điều tra về đối thủ Joe Biden, thuộc đảng Dân chủ.
Trong thư, người tiết lộ thông tin cho biết "rất bối rối", "vô cùng băn khoăn" vì yêu cầu của tổng thống Mỹ. Người này viết tiếp là tổng thống Hoa Kỳ sử dụng chức vụ của mình để yêu cầu nước ngoài can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống 2020 và như vậy gây rủi ro cho an ninh quốc gia.
Lời cảnh báo này từng bị cấp trên của người tiết lộ ngăn chặn. Giám đốc cơ quan tình báo quốc gia đã bị Hạ viện chất vấn sau khi bị cáo buộc ngăn cản việc công bố lời báo động. Việc nội dung bức thư được tiết lộ đang đẩy ông Donald Trump vào loạt khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông".
Thu Hằng
