Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Tuần trước, Airbus cam kết s tr 3,9 t M kim tin pht cho Anh, Pháp và M đ đóng h sơ v đưa hi l nhm được chn làm nhà thu cung cp phi cơ ca Airbus cho 20 quc gia trên thế gii trong giai đon t 2008 đến 2015 (1). H thng chính tr, h thng công quyền và h thng truyn thông chính thc Vit Nam cùng ngm tăm trước thông tin trong 20 quc gia y có Vit Nam. Airbus nh "môi gii" đ bán cho Vit Nam ba vn ti cơ quân s loi C-295 trong giai đon t 2009 đến 2014.

quocphong1

Ngày 26/07/2018, khi đang thực hiện một phi vụ huấn luyện, chiến đấu cơ loại Su-22U, mang số hiệu 8551 của Không quân nhân dân Việt Nam đột nhiên rớt xuống khu vực thuộc huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An. Hình minh họa

Tuy liên tục khng đnh công cuộc chng tham nhũng ti Vit Nam không có… vùng cm, không có… ngoi l nhưng rõ ràng, nếu không có áp lc t dư lun trong nước, hoc t các chính ph bên ngoài Vit Nam, h thng chính tr, h thng công quyn và h thng truyn thông chính thc Vit Nam s ngm tăm, bt k tham nhũng trong mua sm trang, thiết b quân s đe da nghiêm trng kh năng bo v an ninh quc gia, năng lc quc phòng.

Những thông tin kiu như va k không hiếm. Năm 2017, da trên các ngun kh tín t B Quc phòng M, Shephard Media – một cơ quan chuyên thu thp các thông tin liên quan đến tình báo và quc phòng ca Anh, tng loan báo, s dĩ các thương v mua bán vũ khí gia M và Vit Nam tht bi vì các viên chc hu trách trong lĩnh vc quc phòng ti Vit Nam đòi "li quả" 25% tng giá tr hp đng. Bi lut pháp M cm "li qu" nên các đi tác phía M phi t chi đáp ng (2).

***

Cho đến gi, đi tác chính ca Vit Nam trong các thương v mua sm vũ khí, phương tin quc phòng vn là Nga. Cách nay vài năm, Vin Nghiên cứu Hòa bình Quc tế (SIPRI) ca Thy Đin, công b mt thng kê, theo đó, Vit Nam là mt trong mười quc gia chi nhiu tin nht đ mua sm vũ khí, phương tiên quc phòng. SIPRI ước tính, riêng giai đon t 2012-2016, Vit Nam đã chi khong năm t M kim để mua vũ khí, phương tin quc phòng (3).

Việt Nam có thông l trong "li quả" khi mua sm vũ khí, phương tin quc phòng hay không ? Nếu có và t l "li qu" thường là 25% như Shephard Media tng tiết l, 25% ca năm t M kim đã chi t 2012 đến 2016 vào túi những ai ? Bao gi thì Ban Ch đo Phòng chng tham nhũng ca h thng chính tr, h thng công quyn Vit Nam s phi hp vi các chính ph có liên quan đ t chc điu tra ? Bao gi thì h thng truyn thông chính thc được bt đèn xanh đ… "đu tranh" ?

***

Ngày 26 tháng 7 năm 2018, khi đang thực hin mt phi v hun luyn, chiến đu cơ loi Su-22U, mang s hiu 8551 ca Không quân nhân dân Vit Nam đt nhiên rt xung khu vc thuc huyn Nghĩa Đàn, tnh Ngh An. Vào thi đim đó, mt s ngun thạo tin ngay tại Vit Nam, cho biết, chiến đu cơ lâm nn nm trong lô Su-22U cũ mà Vit Nam mua li t mt s quc gia Đông Âu, sau đó chuyn cho Ukraine "nâng cp", chuyn đi mc đích s dng.

Theo thiết kế Su-22U ch thc hin các phi v trên đt lin, "nâng cấp" nhm thc hin các phi v trên bin (4). Theo t Sputnik ca Nga, các công ty Ukraine tham gia "nâng cp" lô Su-22U cho Vit Nam đu thuc loi không đ năng lc đ thc hin công vic "nâng cp" (5). Tuy nhiên c Quân chng Phòng không Không quân lẫn B Quc phòng Vit Nam cùng làm thinh. T đó đến nay, h thng chính tr, h thng công quyn hành x theo kiu "tam không" (không thy, không nghe, không nói).

đâu thì tin chi cho mua sm vũ khí, phương tin quc phòng cũng là tin thuế. Do đó, thiên hạ luôn luôn t chc đu thu công khai, luôn luôn bch hóa kết qu, gii thích ti sao li chn nhà thu này mà b nhà thu kia. Vit Nam thì khác. Mua sm vũ khí, phương tin phc v c an ninh ln quc phòng luôn được xem là "bí mt quc gia", bất k nhng thương v loi này chng giu được ai bên ngoài Vit Nam. Tác dng duy nht ca tm áo khoác "bí mt quc gia" là không phi gii trình và không b điu tra.

Không phải t nhiên mà ti mt kỳ hp Quc hi din ra hi cui năm 2013, ông Nguyễn Hòa Bình, lúc đó là Vin trưởng Vin Kim sát Ti cao, đ ngh Quc hi kim soát vic mua sm phương tin – thiết b phc v quc phòng, an ninh như chiến đu cơ, chiến hm, tàu ngm… Theo ông Bình, dù nhng thông tin liên quan đến các thương v loi đó là "nhạy cm" nhưng chi phí dùng cho vic mua sm là tin ca dân thành ra phi kim soát đ bo đm tin bc được s dng đúng mc đích, thm chí Quc hi Vit Nam nên thành lp mt hi đng thm đnh nhu cu và nhng hp đng mua sm phương tin – thiết b cho quân đi, công an. Ông Lê Vit Trường, lúc y đang gi vai trò Phó ch nhim Ủy ban Quc phòng và An ninh ca Quc hi Vit Nam, cũng nghĩ như vy. Ông Trường đ ngh phi thc hin nguyên tc công khai minh bch c trong mua sm thuc lĩnh vc quc phòng, an ninh (5)…

Ông Bình, ông Trường không phi loi… xoàng. Trước khi đm nhn vai trò Vin trưởng Vin Kim sát Ti cao, ông Bình tng là Thiếu tướng, Tng cc phó Tng cc Cnh sát B Công an. Ông Trường có tám năm làm vic liên tc tại y ban Quốc phòng và An ninh ca Quc hi Vit Nam vi tư cách y viên thường trc ri Phó Ch nhim ca y ban này. Nhng đ ngh như va k ca h chc chn không phi cho… vui. Đó là nhng khuyến cáo nghiêm túc nhưng mua sm vũ khí, phương tin quc phòng vn là… "bí mật quc gia".

Khoảng na năm sau, tháng 6 năm 2014, Hi quan Phn Lan tìm thy mt container bên trong cht đy thiết b phóng ha tin được vn chuyn t Vit Nam ti Hng Kông, sau đó được đưa t Hng Kông đến Phn Lan… Theo thm đnh ca B Quc phòng Phần Lan thì nhng thiết b đó là đu dn ca Vympel R 73E – mt loi ha tin tm ngn thường được gn trên các chiến đu cơ Su-27, Su-30 ca Nga... Vit Nam ngm tăm sut mt tháng. Ch đến khi s kin va k tr thành tin chính trên h thng truyn thông quốc tế, B Ngoi giao Vit Nam mi xác nhn, container b Phn Lan tm gi là ca Vit Nam, các đu dn ha tin được Vit Nam gi sang Ukraine đ "bo dưỡng" (7)...

Tuy Bộ Ngoi giao Vit Nam khng đnh, vic gi "bo dưỡng" là "bình thường", "đúng luật pháp, thông l quc tế" nhưng Phn Lan không chp nhn. Phn Lan cho biết s điu tra thêm ít nht sáu tháng và có th s tch thu các đu dn ha tin do vi phm lut pháp ca Phn Lan v xut cng "vt liu quc phòng". V nguyên tc, vn chuyn các "vật liu quc phòng" qua lãnh th Phn Lan phi được B Quc phòng Phn Lan cho phép. Container cha các đu dn ha tin có xut x t Vit Nam đã không thông báo và không xin phép B Quc phòng Phn Lan.

Ai cũng biết đu dn ha tin là loi hàng hóa không… bình thường. Ti sao li gi hàng hóa không… bình thường theo kiu "bình thường", không khai báo cho "đúng lut pháp, thông l quc tế" đ gp đ th rc ri ? Vit Nam đã và đang mua nhiu th phương tin – thiết b quc phòng ca Nga, quan h giữa hai bên rt khng khít, ti sao không gi các đu dn ha tin do Nga sn xut cho Nga "bo dưỡng" mà li gi cho Ukraine ? Phía sau nhng la chn và cách làm khác thường y là nhng gì ? Chng riêng B Quc phòng mà ngay c chính quyn Vit Nam cũng xếp chuyn này vào loi công chúng Vit Nam không có quyn biết vì đó là… "bí mt quc gia" !

***

Đến gi "bí mt quc gia" vn ph kín các thương v mua sm vũ khí, phương tin phc v an ninh, quc phòng cho dù có rt nhiu du hiu cho thy nhng thương v này hết sc đáng ng vì to điu kin cho nhiu cá nhân nhân danh "an ninh, quc phòng" bin th công qu, phung phí ni lc quc gia và gây nguy hi cho hot đng duy trì trt t, tr an, cũng như bo v an ninh quc gia, năng lc quc phòng. Chng riêng Bộ Quc phòng mà B Công an cũng đang khai thác "bí mt quc gia" đ mua sm thiếu minh bch.

Tháng 10 năm ngoái, Bộ Công an công b d tính thay Pháp lnh Cnh sát cơ đng bng Lut Cảnh sát cơ động đ phù hp vi tình hình mi (8). Vào thi đim đó, B Công an chỉ mi trình được "D tho Báo cáo đánh giá tác đng ca chính sách trong D lut Cảnh sát cơ động". Tháng sau (11 năm 2019), B Công an cho biết thêm, s đưa vào D lut Cảnh sát cơ động đ ngh thành lp mt Trung đoàn Không quân (truy đui ti phm) và Trung đoàn K binh (thực hin nghi l) và giao cho lc lượng Cảnh sát cơ động điu hành (9).

Đáng ngạc nhiên là B Công an ch mi son - trình được "D tho Báo cáo" v tác đng đi vi chính sách nếu Lut Cảnh sát cơ động được son tho và thông qua theo hướng B Công an mong mun, "Báo cáo chính thức" – gii trình v lý do b Pháp lnh Cảnh sát cơ động, thay bng Lut Cảnh sát cơ động chưa có vì đang trong giai đon thu thp góp ý trước khi son – công b D lut Cảnh sát cơ động thì h tun tháng 1, B Công an mi Th tướng Vit Nam đến thăm B Tư lnh Cảnh sát cơ động, thăm 105 con nga mà B Công an va mua ca Mông C (10).

Nói cách khác, chưa biết đến bao gi Quc hi mi được thy din mo ca D lut Cảnh sát cơ động, du chính ph chưa có bt kỳ ý kiến chính thc nào v đ ngh thành lp Trung đoàn Không quân, Trung đoàn K binh thuc Cảnh sát cơ động thì B Công an đã sắm xong… nga cho Trung đoàn K binh cho Cảnh sát cơ động ! Thi gian t lúc B Công an loan báo ý tưởng thành lp Trung đoàn K binh cho Cảnh sát cơ động cho đến khi quyết đnh chn mua nga ca Mông C, thương lượng, tr tin, mang 105 con nga v Vit Nam đ mi Th tướng Vit Nam ti thăm ch din ra trong vòng hai tháng ! Không có ai, k c Th tướng dám thc mc khi B Công an thn nhiên đt c chính ph ln Quc hi trước chuyn đã ri !

Chính phủ, sau đó là Quc hi có ưng thun vic thành lp mt Trung đoàn K binh và giao cho lực lượng Cảnh sát cơ động điu hành hay không đã tr thành loi vn đ hu xét, B Công an không bn tâm. Ai s điu tra và tr li ti sao lãnh đo B Công an hành x ngang ngược như vy ? Vì sao li sm nga Mông C ? Tng chi phí là bao nhiêu ? Có hp lý hay không ?.. Chắc là không có ai vì trong trường hp này, nhng con nga thp bé dành cho các nghi l y thuc phm trù "bí mt quc gia" do liên quan ti "an ninh, quc phòng" !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 06/02/2020

Chú thích :

(1) https://www.bbc.com/vietnamese/world-51335491

(2) https://www.voatiengviet.com/a/quan-chuc-viet-nam-doi-my-lai-qua-tu-cac-hop-dong-mua-vu-khi/3961735.html

(3) https://www.voatiengviet.com/a/quan-chuc-viet-nam-doi-my-lai-qua-tu-cac-hop-dong-mua-vu-khi/3961735.html

(4) http://soha.vn/cuong-kich-su-22-viet-nam-vua-gap-nan-co-the-la-chiec-tung-duoc-nang-cap-tai-ukraine-20180726153039584.htm

(5) https://www.voatiengviet.com/a/chien-dau-co-viet-nam-gap-nan-vi-nang-cap-kem-o-ukraine/4515464.html

(6) https://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/de-nghi-quoc-hoi-kiem-soat-viec-mua-sam-tau-ngam-ten-lua-2912057.html

(7) http://baodatviet.vn/chinh-tri-xa-hoi/tin-tuc-thoi-su/bo-ngoai-giao-lo-hang-quan-su-sang-ukraine-de-bao-duong-3048412/

(8) http://cand.com.vn/Su-kien-Binh-luan-thoi-su/Bo-Cong-an-de-xuat-xay-dung-Luat-Canh-sat-co-dong-567186/

(9) https://vnexpress.net/phap-luat/canh-sat-co-dong-se-co-trung-doan-khong-quan-ky-binh-4005896.html

(10) https://baosuckhoecongdong.vn/canh-sat-co-dong-ky-binh-cuoi-ngua-dieu-hanh-150236.html

Additional Info

  • Author Trân Văn
Published in Diễn đàn

Vụ việc ở vùng biển bãi Tư Chính là "cực kỳ nguy hiểm" không chỉ với chủ quyền biển đảo mà còn cho an ninh quốc phòng của Việt Nam, "kể cả trên đất liền", một nhà nghiên cứu chính sách và pháp luật nói với BBC News Tiếng Việt ngay sau một Tọa đàm Khoa học ở Hà Nội hôm Chủ nhật, 06/10/2019 về vùng biển này và luật pháp quốc tế.

hoithao1

Thiếu tướng Lê Mã Lương, nguyên Viện trưởng Việt Nghiên cứu Lịch sử Quân sự, Bộ Quốc phòng Việt Nam, phát biểu tại Tọa đàm (các hình do Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện cung cấp)

"Không phải như những lần trước, năm 2016 hay trước nữa, là họ vào rồi họ ra như phép thử, mà lần này nó thể hiện một loạt hành động nhất quán và bây giờ vẫn đang hoạt động", Phó Giáo sư Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao, từ Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển thuộc Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta), đơn vị đồng tổ chức, tóm lược với BBC kết quả và nội dung chính của Hội thảo.

"Đang có những hành động sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực trên các vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế và chủ quyền của Việt Nam. Cho nên cái đầu tiên phải nhận diện rõ đây là nguy cơ rất lớn đối với Việt Nam", nguyên Phó vụ trưởng Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam nói.

"Thế nhưng cùng với nguy cơ đó, cũng có ý kiến cho rằng và cũng nhiều người đồng tình là trong nguy cơ này cũng lại có một cơ hội để Việt Nam có thể vượt qua nguy cơ này và phát triển được.

"Đó là phải xác định rõ bạn - thù, đó là việc Việt Nam phải liên minh với Hoa Kỳ và các nước phương Tây, ở đây cũng đã nhắc đến chính sách 'Ba không', thì cần phải hóa giải chính sách ba không này bởi một điều khoản rất quan trọng của Hiến chương Liên hiệp quốc - đó là quyền tự vệ chính đáng.

hoithao2

Các đại biểu tham dự cuộc Tọa đàm khoa học

"Tôi không thể duy trì chính sách "Ba không" nếu như chính sách ba không đó không giúp cho tôi bảo vệ chủ quyền và quyền chủ quyền trên biển và trong trường hợp nếu tôi bị xâm lăng, thì Liên Hiệp quốc cho phép tôi có được quyền tự vệ chính đáng.

"Và để làm sao đó tránh được cuộc chiến tranh, nếu như Trung Quốc gây chiến, thì Việt Nam phải mạnh lên, mạnh dạn hơn trong quan hệ quốc tế, đặc biệt là phải tỏ rõ lập trường của mình trong quan hệ với Hoa Kỳ, cũng như các nước văn minh, các nước phát triển trong khu vực như là Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Ấn Độ và xa hơn nữa là các nước EU.

"Đấy chính là một trong những giải pháp để mà Việt Nam trong nguy cơ đó, có thể hóa giải được hành vi xâm lăng, bành trướng của Trung Quốc ở bãi Tư Chính, đấy là một nhận định, ý kiến theo tôi rất quan trọng, nhận diện được vấn đề và tìm gia một giải pháp.

"Và cái thứ hai, vấn đề cũng rất lớn, đó là khẳng định rằng đây chính là thời cơ chính muồi, đây chính là thời cơ quan trọng nhất, ở thời điểm quan trọng nhất để khởi kiện Trung Quốc ra cơ quan tài phán quốc tế".

hoithao3

Thiếu tướng, Phó Giáo sư Tiến sĩ Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Bộ Công an Việt Nam, phát biểu tại Tọa đàm khoa học

'Khẳng định thành công'

Nhà nghiên cứu nói thêm về kết luận và nội dung chính rút ra từ hội thảo :

"Và về phía Việt Nam, mọi người khẳng định rằng : thứ nhất chính nghĩa, thứ hai bằng chứng, chứng cứ lịch sử pháp lý về chủ quyền, quyền chủ quyền của Việt Nam đối với vùng đặc quyền kinh tế thềm lục địa khu vực bãi Tư Chính là có thể nói và khẳng định là không có vấn đề.

"Khẳng định là chắc chắn và việc khởi kiện cũng mang lại thành công cho Việt Nam", ông Hoàng Ngọc Giao nói về cuộc Hội thảo từ quan điểm cá nhân từ Hà Nội.

Cuộc Tọa đàm khoa học hôm Chủ nhật trước đó đã được Ban tổ chức chủ động rời thời gian lại để chuẩn bị tốt hơn và phù hợp hơn với thời gian của khách mời, ông Giao cho biết.

Được biết, trong số các diễn giả, chuyên gia và khác mời tham dự, có các vị như Vũ Ngọc Hoàng, Thang Văn Phúc, Chu Hảo, Lê Đăng Doanh, Phạm Chi Lan, Nguyễn Khắc Mai, Trần Thị Băng Thanh, Đặng Văn Sinh, Hoàng Quốc Hải, Phạm Huy Thông, Nguyễn Xuân Hãn, Nguyễn Đình Cung, Nguyễn Trung, Nguyễn Nguyên Bình, Nguyễn Đình Cống, Hoàng Việt, Trần Ngọc Vương, Đinh Hoàng Thắng, Vũ Hùng, Nguyễn Vi Khải, Nguyễn Văn Cương, Trần Thanh Vân, Nguyễn Quang Dy, Nguyễn Xuân Diện, Hoàng Ngọc Giao, Lê Mã Lương, Đào Tiến Thi, Phạm Viết Đào.

Căng thẳng và đối đầu giữa Việt Nam và Trung Quốc vùng biển bãi Tư Chính đã nóng lên trong suốt các tháng Hè và kéo dài chưa dứt qua mùa Thu năm 2019.

Về phía Trung Quốc, tháng trước, nước này nói Việt Nam phải chấm dứt các hoạt động khoan tìm dầu khí đơn phương tại Bãi Tư Chính, nơi mà Trung Quốc gọi là Vạn An Than, và có tên tiếng Anh là Vanguard Bank.

Các hoạt động tại vị trí ở ngoài khơi Vũng Tàu này, Bắc Kinh tuyên bố hôm thứ Tư, 18/9/2019, là "vi phạm chủ quyền của Trung Quốc ở Nam Hải (cách Trung Quốc gọi Biển Đông)".

hoithao4

Các đại biểu trao đổi bên lề Tọa đàm hôm Chủ nhật 06/10/2019

Trong cuộc họp báo định kỳ, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Cảnh Sảng lên tiếng bác bỏ các cáo buộc của Việt Nam theo đó nói các tàu nghiên cứu Trung Quốc đã xâm phạm quyền tài phán của Hà Nội ở Biển Đông.

"Việt Nam đã đơn phương tiến hành các hoạt động khai thác dầu khí từ tháng Năm tới nay, và việc này vi phạm nghiêm trọng các quyền và lợi ích của Trung Quốc, đồng thời vi phạm các thỏa thuận song phương giữa Trung Quốc và Việt Nam", ông Cảnh Sảng nói.

"Theo Điều 5 Tuyên bố về Ứng xử của Các Bên ở Nam Hải (DOC) và Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển, Việt Nam phải ngay lập tức chấm dứt các hoạt động đơn phương và phải khôi phục hòa bình trong khu vực".

"Trung Quốc sẵn sàng giải quyết các vấn đề liên quan thông qua các tham vấn hữu nghị với Việt Nam", ông Cảnh Sảng nói thêm.

Đầu tháng này, trong một diễn biến liên quan, Việt Nam qua kênh ngoại giao nói sẽ nâng cao nhận thức về tình hình Biển Đông trong cuộc đối thoại an ninh hàng năm với Ấn Độ trong tháng Mười, HinduStan Times trích lời Đại sứ Việt Nam, ông Phạm Sanh Châu, cho hay.

Căng thẳng giữa Hà Nội và Trung Quốc ngày càng gia tăng vì sự xâm nhập liên tục của các tàu Trung Quốc vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam ở Biển Đông, và Việt Nam dường như đang cố gắng củng cố sự hỗ trợ của Ấn Độ trong vùng biển này.

Trả lời phỏng vấn của thời báo Ấn Độ, Đại sứ Việt Nam tại nước Nam Á này cho biết kể từ tháng 7/2019, các tàu Trung Quốc đã bốn lần xâm nhập vào vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam. Vụ xâm nhập mới nhất của 28 tàu Trung Quốc bắt đầu vào ngày 30 tháng 9 và vẫn đang tiếp tục mặc dù Việt Nam đã 40 lần lên tiếng phản đối qua các nẻo ngoại giao, kể từ lần xâm nhập đầu tiên ba tháng trước.

"Chúng tôi nói với họ rằng họ không nên vi phạm vùng biển của Việt Nam và nên rút tất cả các tàu về càng sớm càng tốt", nhà ngoại giao Việt Nam được báo Ấn Độ dẫn lời nói hôm 2/9.

Quốc Phương

Nguồn : BBC, 07/10/2019

********************

Giới nghiên cứu : ‘Nguy cơ lớn’ ở Tư Chính, Tổng bí thư-Chủ tịch nước Trọng vẫn dịu giọng

VOA, 07/10/2019

Giới nghiên cứu và các nhà ngoại giao kỳ cựu cảnh báo rằng trong tương lai Việt Nam sẽ "không có biển" nếu để mất bãi Tư Chính vào tay Trung Quốc, đồng thời đề xuất Việt Nam "khởi kiện" Trung Quốc ra tòa án quốc tế.

hoithao7

Tọa đàm về bãi Tư Chính, diễn ra ở Hà Nội hôm 6/10/2019

Hai quan điểm nêu trên được đưa ra hôm 6/10 tại cuộc tọa đàm do Viện Nghiên cứu chính sách luật pháp và phát triển tổ chức ở Hà Nội.

Tham gia tọa đàm là nhiều nhà nghiên cứu, chuyên gia, cựu quan chức, trong đó có tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao, giáo sư Chu Hảo, thạc sĩ Hoàng Việt, thiếu tướng Lê Văn Cương, các cựu đại sứ Nguyễn Trường Giang, Nguyễn Trung, Trương Triều Dương, và một số học giả khác.

Ông Hoàng Việt thuộc Quỹ nghiên cứu Biển Đông tóm tắt cho biết VOA rằng những người tham gia tọa đàm có nhận định chung là tình hình bãi Tư Chính trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam hiện "hết sức nghiêm trọng".

Các động thái ngày càng leo thang của Trung Quốc ở khu vực này trên Biển Đông đang "đặt Việt Nam vào thế rất nguy hiểm", những người tham gia tọa đàm khẳng định, theo lời tường thuật của thạc sĩ Hoàng Việt.

Theo cập nhật hồi trưa ngày 7/10, giờ Việt Nam, trên trang Facebook mang tên Dự án Đại sự ký Biển Đông, tàu khảo sát địa chất của Trung Quốc Haiyang Dizhi 8 (Hải dương Địa chất 8) mới thực hiện đường khảo sát thứ 5, đi sâu thêm 4,7 hải lý vào vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam và cách bờ biển Việt Nam chỉ còn khoảng 89,1 hải lý (165 km).

Dự án phi lợi nhuận, phi chính trị - của một nhóm các nhà nghiên cứu tự nguyện thực hiện - cho biết thêm là phạm vi và tính chất hoạt động tàu khảo sát kể trên và các tàu hộ tống "đã thay đổi và có tính thách thức nhiều hơn" so với đợt thứ 4 hồi ngày 28/9.

"Khu vực khảo sát của Haiyang Dizhi 8 đã không chỉ còn quanh quẩn trong một phạm vi gần khu vực các bãi ngầm Tư Chính cho tới Phúc Tần, mà đã kéo dài lên tận phía bắc giữa Quy Nhơn và Quảng Ngãi, trải dài hơn 220 hải lý", trang Dự án Đại sự ký Biển Đông (1) nói hôm 7/10.

Thạc sĩ Hoàng Việt, cũng là thành viên Ban Nghiên cứu Luật Biển và Hải đảo thuộc Liên đoàn Luật sư Việt Nam, cho VOA biết những người tham gia tọa đàm hôm 6/10 đưa ra cảnh báo như sau :

"Nếu để mất khu vực biển này vào sự kiểm soát của Trung Quốc cũng đồng nghĩa là trong tương lai Việt Nam sẽ không có biển. Như vậy, đó là nguy cơn rất lớn đối với đất nước và dân tộc Việt Nam".

Tại tọa đàm, ông Trương Triều Dương, cựu Đại sứ Việt Nam tại Philippines, cho rằng "dã tâm của Trung Quốc với Biển Đông sẽ không dừng lại", theo một bài báo của Thanh Niên.

Vị cựu đại sứ tiên liệu rằng "làm chủ Biển Đông sẽ là điều Trung Quốc ‘cố sống, cố chết’ làm", vẫn theo tin của Thanh Niên. Củng cố cho nhận định của mình, ông Dương nêu ra lý do: "Vì đó là con đường duy nhất để Trung Quốc trở thành cường quốc trên biển, cơ sở quan trọng cho tham vọng cường quốc đứng đầu thế giới".

Để chống lại và chặn đứng các hành động của Trung Quốc, giới nghiên cứu, các cựu quan chức tham gia tọa đàm đề xuất rằng Việt Nam cần đưa vấn đề ra một số diễn đàn quốc tế lớn.

Thạc sĩ Hoàng Việt tường thuật thêm với VOA :

"Tất cả những người tham gia tọa đàm đều đồng ý với nhau một ý kiến là Việt Nam cần phải mạnh mẽ hơn, cụ thể thông qua các hành động. Thứ nhất là khởi kiện Trung Quốc ra một tòa án quốc tế nào đó mà có thể kiện được. Và thứ hai, Việt Nam phải đổi mới về chính sách đối ngoại, trong đó là xích lại với phía Mỹ nhiều hơn để làm đối trọng với Trung Quốc trong khu vực Biển Đông".

Trong một video về cuộc tọa đàm, do nhà văn Phạm Viết Đào ghi lại và đăng lên YouTube, giáo sư Chu Hảo phát biểu :

"Chắc chắn phải đi đến hành động quyết liệt là phải kiện Trung Quốc. Kiện Trung Quốc bây giờ, theo quan điểm của tôi, là đúng thời điểm và là thời điểm quan trọng nhất. Đây là lúc lãnh đạo nhà nước và toàn dân phải lấy quyết định quan trọng nhất vào thời điểm quan trọng nhất".

Một ngày sau buổi tọa đàm, hôm 7/10, trong diễn văn khai mạc một hội nghị của Đảng cộng sản, Tổng bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng được giới quan sát cho là vẫn dịu giọng về vấn đề Biển Đông khi ông đề cập đến vấn đề này chỉ đúng một lần.

Bản tin của Tuổi Trẻ, VietnamNet, và một số trang tin khác cho hay tại phiên khai mạc Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành trung ương khóa 12, ông Nguyễn Phú Trọng đề nghị hội nghị "phân tích, dự báo có căn cứ, cơ sở khoa học, tình hình thế giới và trong nước, nhất là tình hình Biển Đông ; chỉ rõ các khả năng có thể xảy ra trong thời gian tới, lường trước những thời cơ, thuận lợi cần nắm bắt, những khó khăn, thách thức cần phải nỗ lực vượt qua".

Không có tin tức gì thêm cho thấy nhà lãnh đạo cao nhất Việt Nam có phát biểu nào cụ thể hơn về Biển Đông nói chung hay diễn biến ở bãi Tư Chính nói riêng.

Khi được VOA hỏi cuộc tọa đàm hôm 6/10 có phải là một động thái được nhà nước hậu thuẫn nhằm thăm dò dư luận trong nước và quốc tế, hay đó là một hoạt động chuyên môn đơn thuần, thạc sĩ Hoàng Việt khẳng định cuộc tọa đàm hoàn toàn là "tiếng nói của xã hội dân sự" :

"Việc xin phép, thành lập, tổ chức hội thảo hoàn toàn là tư nhân, không có cái gì của nhà nước trong này. Nhà nước không có liên quan gì trong này. Thậm chí nhà nước còn không muốn cho tọa đàm được mạnh mẽ hơn, lan tỏa nhiều".

Ông Việt cho biết thêm rằng trên thực tế Viện Nghiên cứu chính sách luật pháp và phát triển phải vượt qua nhiều khó khăn mới có thể tổ chức được cuộc tọa đàm. Lẽ ra sự kiện này đã diễn ra hôm 22/9 song bị hoãn lại, phải đến hôm 6/10 mới được thực hiện, vị thạc sĩ cho hay.

Trong khi đó, chỉ 1 ngày trước, tại cuộc tọa đàm về bãi Tư Chính do Vin Nghiên cu chính sách lut pháp và phát trin t chc, các chuyên gia nói rằng hành vi xâm phm ca Trung Quc khu vc này đt ra "nguy cơ Vit Nam không có bin". Đng thi, các chuyên gia đ ngh "Vit Nam cn khi kin hoc đưa Trung Quc ra Hi đng bo an Liên Hiệp Quốc".

VOA sẽ sm có bài cp nht v hai din biến nêu trên, mời các bn đón đc.

VOA tiếng Việt

(1) Dự án Đại sự ký Biển Đông (PDF)

********************

An ninh tạm giữ các phóng viên độc lập đưa tin hội thảo Biển Đông (RFA, 06/10/2019)

3 phóng viên của truyền hình CHTV (Chấn Hưng TV) - ột kênh truyền thông độc lập ở Việt Nam - đã bị an ninh tạm giữ nhiều giờ đồng hồ, bị thẩm vấn và tịch thu toàn bộ máy quay, điện thoại, sau khi đi đưa tin một tọa đàm về tình hình Biển Đông vào sáng ngày 6/10 ở Hà Nội.

hoithao5

Tọa đàm khoa học Vùng Biển Bãi Tư Chính và Luật pháp quốc tế ở Hà Nội hôm 6/10/2019 - Courtesy of FB Le Dung Vova

Vào tối ngày 6/10, sau khi được thả, ông Lê Dũng, một trong 3 phóng viên bị an ninh tạm giữ nói qua điện thoại với Đài ACTD :

"Hơn chục người mặc thường phục đi trên hai xe bảy chỗ đã ập đến bắt giữ anh em chúng tôi đưa về trụ sở công an ở số 3 Nguyễn Gia Thiều… Họ tịch thu tất cả điện thoại, máy quay và các tài liệu ghi chép về hội thảo của chúng tôi".

Ông Lê Dũng cho biết những an ninh mặc thường phục đã bắt giữ các phóng viên khi họ đi ăn trưa sau hội thảo. Họ bị an ninh thẩm vấn về những gì đã diễn ra trong hội thảo, ai là những người tham dự. An ninh chỉ thả những người này về vào khoảng 6 giờ chiều và hẹn họ phải quay lại làm việc vào sáng ngày hôm sau.

Ông Lê Dũng cho biết nguyên nhân an ninh bắt giữ tịch thu máy móc của các phóng viên CHTV là vì "họ lo sợ chúng tôi là truyền hình độc lập đưa tin về hội thảo này. Họ lo sợ vì hội thảo có rất nhiều nhân sĩ trí thức tham dự và bức xúc rất lớn".

Theo ông Lê Dũng, trong suốt buổi tọa đàm, khoảng chục an ninh đã có mặt theo dõi và quay phim buổi tọa đàm.

Tọa đàm "Vùng biển bãi Tư Chính và Luật pháp Quốc tế" được Viện nghiên cứu chính sách pháp luật và phát triển (Viện PLD), trực thuộc Liên Hiệp các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức, quy tụ nhiều học giả là các chuyên gia về Biển Đông, tướng quân đội, và các cựu đại sứ, ông Lê Dũng cho biết.

hoithao6

Phát biểu của cựu Đại sứ Nguyễn Trường Giang : Dân tộc ta đứng trước thời điểm lịch sử quan trọng bảo vệ chủ quyền biển

Tọa đàm này đã được dự định tổ chức vào ngày 22/9 nhưng sau đó bị hoãn lại đến sau ngày 1/10 với lý do được công bố chính thức là : "Theo chỉ đạo của cơ quan chức năng, để có thời gian chuẩn bị và tọa đàm tốt hơn, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam có yêu cầu Viện nghiên cứu chính sách Pháp luật và Phát triển lùi thời gian tọa đàm trên sau ngày 5/10/2019".

Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 6/10 có bài viết về buổi tọa đàm, trích lời đại sứ Nguyễn Trường Giang nói rằng dân tộc Việt Nam "đang đứng trước một thời điểm lịch sử rất quan trọng, chúng ta đang phải đối mặt với một thách thức rất nghiêm trọng trong việc bảo vệ chủ quyền biển của Việt Nam".

Buổi tọa đàm diễn ra vào giữa lúc quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh đang có nhưng căng thẳng sau khi Trung Quốc điều các tàu hải cảnh, dân binh và tàu khảo sát vào sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, gần bãi Tư Chính, từ khoảng giữa tháng 6 và đầu tháng 7 đến nay. Bộ Ngoại giao Việt Nam từ tháng 7 đến nay đã 4 lần lên tiếng chính thức yêu cầu Trung Quốc rút toàn bộ tàu khỏi vùng biển Việt Nam.

Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ Nguyễn Sanh Châu mới đây cho trang tin Hindustan Times biết từ ngày 30/9, Trung Quốc đã điều đến 28 tàu vào vùng biển Việt Nam bất chấp việc Việt Nam đã hơn 40 lần gửi phản đối.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng hồi tháng trước lên tiếng khẳng định vùng biển Bãi Tư Chính thuộc quần đảo Trường Sa mà Trung Quốc đòi chủ quyền toàn bộ và yêu cầu Việt Nam phải ngưng toàn bộ hoạt động khai thác dầu khí tại đây.

Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hôm 28/9, trong phát biểu trước Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc đã đề cập đến căng thẳng Biển Đông thời gian qua nhưng tránh nói tới tên Trung Quốc. Ông cũng nói tới việc giải quyết khác biệt một cách hòa bình qua đàm phán, hòa giải, và thậm chí cơ chế tòa quốc tế.

Published in Diễn đàn