 | Tổng quan: | 3062671 |
Thủ tướng Peter Pellegrini của Slovakia hôm 2/5/2018 có chuyến công du một ngày tới Đức, với vụ 'bắt cóc ở Berlin' nằm cao trong nghị trình thảo luận giữa ông với Thủ tướng Đức, Angela Merkel
Thủ tướng Slovakia vừa có chuyến công du một ngày tới Đức, với vụ 'bắt cóc ở Berlin' nằm cao trong nghị trình thảo luận giữa ông với Thủ tướng Angela Merkel.
Hai thủ tướng Đức và Slovakia sau đó đã tổ chức họp báo trực tuyến tại Berlin chiều cùng ngày.
Trang Facebook của Thủ tướng Pellegrini đã chạy Live từ ngay cuộc họp báo.
Có mặt tại cuộc họp báo, ông Lê Trung Khoa, chủ biên trang tin thờibáo.de nói với BBC rằng cả phía Đức lẫn Slovakia đều đưa ra những tuyên bố mạnh mẽ liên quan tới vụ Trịnh Xuân Thanh.
Cụ thể, bà Merkel nói Đức "đã có những biện pháp cụ thể về vụ Việt Nam bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh", trong đó có việc tạm ngưng quan hệ đối tác chiến lược với Hà Nội và việc Tòa Thượng thẩm tại Berlin đang xét xử nghi phạm bị cho là có liên quan tới vụ bắt cóc.
Vị khách tới từ Slovakia nói nước ông đã nhận được đầy đủ hồ sơ từ phía Đức và nói sẽ triệu tập đại sứ Việt Nam tại Bratislava.
"Tôi bác bỏ Slovakia đã chủ ý đóng bất kỳ vai trò gì trong việc chuyên chở người bị bắt cóc", Thủ tướng Slovakia Peter Pellegrini nói với báo giới trước khi rời cuộc họp báo.
Trước đó, cũng trong ngày, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Slovakia, Peter Susko tuyên bố trong ngày 3/5/2018 sẽ triệu tập đại sứ Việt Nam lên để yêu cầu giải thích về các khả năng liên quan tới việc bắt và đưa ông Trịnh Xuân Thanh từ Đức về Việt Nam, hãng thông tấn TASR của Slovakia tường thuật.
Ông Susko cho biết Bộ Ngoại giao Slovakia đã liên hệ với Đại sứ quán Việt Nam tại Slovakia để thông báo.
Theo báo chí hai nước, hồi tháng 1/2018, ông Dương Trọng Minh đã bắt đầu chính thức làm đại sứ Việt Nam tại Slovakia, sau khi bà Hồ Đắc Minh Nguyệt hết nhiệm kỳ.
Trước đó, truyền thông Đức nêu nghi vấn là ông Trịnh Xuân Thanh sau khi bị cơ quan an ninh Việt Nam bắt cóc tại Berlin hôm 23/7/2017 đã được đưa về Việt Nam qua ngả Slovakia.
Truyền thông Đức cũng nghi ngờ khả năng phái đoàn thuộc Bộ Công an Việt Nam do Bộ trưởng Tô Lâm dẫn đầu đã dùng chiếc chuyên cơ chính phủ mà Slovakia cho mượn hôm 26/7/2017 để đưa ông Trịnh Xuân Thanh ra khỏi EU.
Ban đầu, phía Đức đặt câu hỏi liệu Slovakia có chủ động tiếp tay cho Việt Nam không, nhưng sau nói vụ việc phức tạp hơn nhiều.
Slovakia luôn bác bỏ việc nước này có can dự vào việc vận chuyển người bị bắt cóc.
"Không có tên [ông Trịnh Xuân Thanh] trong bất kỳ tài liệu nào mà tôi được xem", tờ Pravda.sk dẫn lời Thủ tướng Peter Pellegrini nói.
"Điều duy nhất có thể xảy ra là lòng hiếu khách của Slovakia và dịch vụ mà Slovakia cung cấp đã bị phía Việt Nam lợi dụng".
Cuộc họp giữa Bộ trưởng Nội vụ khi đó của Slovakia, Robert Kalinak, và ông Tô Lâm, diễn ra tại khách sạn Borik ở Blatislava trong thời gian chóng vánh.
Trang tin aktuality.sk của Slovakia dẫn lời ông Robert Kalinak, người là Bộ trưởng Nội vụ kiêm Phó thủ tướng đã tiếp đón Tướng Tô Lâm tại khách sạn Borik, nói rằng việc cấp phi cơ riêng của chính phủ là 'theo yêu cầu của đoàn Việt Nam'.
Theo kế hoạch ban đầu, ông nói, phái đoàn Việt Nam lẽ ra đến Vienna, và phái đoàn của Slovakia cũng sẽ tới sân bay Vienna để gặp họ.
Tuy nhiên, đoàn của ông Tô Lâm đã đột ngột đến Prague, khiến Slovakia đồng ý cho mượn máy bay để đưa đoàn từ Prague tới Bratislava, rồi sau đó là tới Moscow.
"Đây không phải là việc thường xảy ra, nhất là khi chương trình làm việc có sự thay đổi đột ngột như vậy", ông Kalinak nói.
Tuy nhiên, "họ [đoàn Việt Nam] hỏi liệu chúng tôi có thể giúp được không. Và vì hai bên đang có quan hệ tiến triển tốt đẹp, nên chúng tôi đã tạo điều kiện giúp họ".
Ông Kalinak nói ông không biết lý do dẫn đến sự thay đổi đột ngột trong lịch trình di chuyển của các vị khách, và cũng không hỏi vì coi 'đó là chuyện riêng'.
Theo Bộ Nội vụ, cuộc họp được thu xếp trong chuyến đi trước đó của phái đoàn Slovakia tới Việt Nam nhằm củng cố quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Tờ FAZ của Đức, ngày 25/4/2018, nói rằng chỉ ba ngày sau vụ bắt cóc ở Berlin, vào ngày 26/7/2017, nhiều nhân vật tình nghi trong vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh đã từ Prague trên các xe thuê chạy tới Bratislava và đỗ xe tại bãi đỗ của khách sạn Borik.
Bộ Ngoại giao Đức hôm thứ Sáu tuần trước gọi Đại sứ Slovakia, ông Peter Lizák, lên để đặt câu hỏi, báo Spiegel của Đức đưa tin.
Tuy nhiên, phía Đức nói đây mới chỉ là cuộc gặp nhằm trao đổi thông tin chứ không phải để chính thức chất vấn theo trình tự ngoại giao.
Thủ tướng Slovakia Peter Pellegrini hôm 2/5 lên tiếng bác bỏ thông tin cho rằng Slovakia có chủ ý tham gia vào việc chuyên chở ông Trịnh Xuân Thanh bị mật vụ Việt Nam bắt cóc từ Đức hồi tháng 7 năm ngoái.
Ông Trịnh Xuân Thanh (mặc áo trắng) tại phiên toàn ngày 22/1/2018. AFP
Thủ tướng Slovakia đưa ra tuyên bố này trong cuộc họp báo với Thủ tướng Đức Angela Merkel nhân chuyến thăm Đức của ông vào buổi chiều ngày 2/5.
Nói với Đài Á Châu Tự Do sau cuộc họp báo, nhà báo Lê Trung Khoa của tờ Thời Báo có mặt tại buổi họp báo tường thuật rằng vụ bắt cóc cựu quan chức dầu khí Trịnh Xuân Thanh đã là một chủ đề quan trọng được lãnh đạo hai nước thảo luận trong cuộc gặp lần này.
Ông Trịnh Xuân Thanh là một cựu quan chức dầu khí bị Việt Nam cáo buộc tội tham nhũng và đã nhận 2 án tù chung thân trong hai phiên tòa khác nhau vào hồi đầu năm nay.
Theo nhà báo Lê Trung Khoa, phát biểu tại buổi họp báo, Thủ tướng Đức một lần nữa lập lại cáo buộc Việt Nam đã cho mật vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh trên đất Đức. Bà nói Đức đã có những biện pháp cụ thể đối với Việt Nam về hành động này, mà cụ thể là việc ngưng quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam. Hiện tòa thượng thẩm của Đức cũng đã mở phiên tòa xét xử một nghi can người Việt là Nguyễn Hải Long được cho là mật vụ Việt Nam tại Cộng hòa Czech, người đã tham gia vào vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh.
Cũng trong cuộc họp báo hôm 2/5, Thủ tướng Slovakia cho biết ông đã nhận được hồ sơ đầy đủ về vụ Trịnh Xuân Thanh và cam kết sẽ hợp tác chặt chẽ với phía Đức về mặt tư pháp.
Theo hãng thông tấn TASR của Slovakia, trước đó, trong cùng ngày, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Slovakia cho biết nước này sẽ triệu tập đại sứ Việt Nam tại nước này đến để hỏi về vụ bắt cóc và chuyên chở Trịnh Xuân Thanh.
Trước đó truyền thông Đức loan tin rằng ngày 26/7/2017, 3 ngày sau khi Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc, Bộ trưởng Công an Việt Nam, tướng Tô Lâm đã đến thăm Slovakia và có cuộc làm việc ngắn với Bộ trưởng Nội vụ nước này. Theo báo chí Đức, trong đoàn của ông Tô Lâm có những nghi phạm đã tham gia vào vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh. Sau đó phía Việt Nam đã mượn Slovakia một chiếc máy bay để di chuyển. Truyền thông Đức viết rằng rất có thể Trịnh Xuân Thanh đã ở trên chiếc máy bay đó.
Hồi đầu tuần này, Bộ Nội vụ Slovakia ra thông báo thừa nhận đã cho Việt Nam mượn máy bay nhưng nói không biết có Trịnh Xuân Thanh trên máy bay. Thông cáo viết nếu những thong tin mà phía Đức đưa ra được xác minh thì Slovakia sẽ coi hành động của Việt Nam là lợi dụng lòng hiếu khách của nước này để nhằm vào mục đích khác và điều này sẽ làm ảnh hưởng đến quan hệ hai nước.
Hiện phía Việt Nam vẫn chưa đưa ra phản hồi gì trước những thông tin này. Vào năm 2017, Việt Nam đã lên tiếng bác bỏ cáo buộc bắt cóc và nói rằng Trịnh Xuân Thanh đã về nước đầu thú.
Trong lúc cựu Phó Chủ tịch Ủy ban tỉnh Hậu Giang ông Trịnh Xuân Thanh đang nhận 2 bản án chung thân ở các phiên xử sơ thẩm vì liên quan đến những sai phạm trong lĩnh vực kinh tế tại Việt Nam thì tại nước Đức, Tòa thượng thẩm Berlin hiện đang đưa mật vụ Nguyễn Hải Long ra xét xử với các cáo buộc về tội "hoạt động gián điệp" và "hỗ trợ việc cưỡng đoạt tự do" vì có liên quan đến vụ án bắt cóc Trịnh Xuân Thanh và Đỗ Thị Minh Phương. Mặc dù phiên xử mới diễn ra hai phiên nhưng nó đã cho dư luận biết nhiều thông tin hết sức "nóng", ảnh hưởng rất lớn đến mối quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Đức…
Ông Trịnh Xuân Thanh (SN 13/2/1996. Hà Nội), trước khi bị bắt và bị Tòa án Hà Nội đưa ra xét xử từng giữ chức vụ Phó Chủ tịch Ủy ban tỉnh Hậu Giang. Ngày 5/2/2018 vừa qua, ông Thanh nhận thêm một án chung thân về tội "Tham ô tài sản". Đây là án chung thân thứ 2 mà ông Thanh bị Tòa án Hà Nội tuyên phạt tại phiên xử sơ thẩm, trước đó là vào tháng 1/2018, tại phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án xảy ra tại PVN và PVC, ông Thanh đã bị tuyên tổng hình phạt chung thân với hai cáo buộc tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và "Tham ô tài sản".
Việc ông Thanh nhận hai bản án chung thân tại các phiên xử sơ thẩm liên quan đến các sai phạm trong lĩnh vực kinh tế, theo số đông dư luận cho rằng đây là hình phạt thích đáng. Tuy nhiên, dư luận quan tâm đến vụ án xét xử ông Thanh còn ở một khía cánh khác, đó chính là việc nhà nước Đức đã cáo buộc Việt Nam đã cho mật vụ tự ý vào nước Đức để thực hiện một vụ bắt cóc và nạn nhân không ai khác chính là ông Trịnh Xuân Thanh. Như đã nói trên, có hai người bị bắt cóc trong vụ án này nhưng ông Thanh là nhân vật chính.
Thông tin vụ bắt cóc này được chính nhà báo Lê Trung Khoa, chủ trang Thoibao.de ở Đức thông tin cho dư luận khắp nơi trong đó có dư luận ở Việt Nam được biết.
Được sự trợ giúp của nhà báo Trung Khoa và trang Thoibao.de, qua những thông tin tìm hiểu thì Cali Today được biết hiện phía nhà nước Đức hầu như đã có đầy đủ những bằng chứng để khẳng định Việt Nam thực hiện vụ bắt cóc ông Thanh vào tháng 7/2017, phản bác lại thông tin trước đó được phía Việt Nam đưa ra là ông Thanh đã về Việt Nam đầu thú sau thời gian trốn truy nã tại Đức.
Theo nhà báo Trung Khoa và trang Thoibao.de thông tin, vào ngày 24& 25/4 vừa qua, Tòa thượng thẩm Berlin đã đưa mật vụ Nguyễn Hải Long (47 tuổi. Quốc tịch : Việt Nam và Cộng hòa Séc) ra xét xử với cáo buộc "hoạt động gián điệp" và "hỗ trợ việc cưỡng đoạt tự do" vì tham gia vào vụ bắt cóc ông Thanh do làm theo những gì người ta ra lệnh. Phiên xử này dự kiến gồm 21 phiên xử, trải dài thời gian từ ngày 24/4/2018 cho đến cuối tháng 8/2018.
Theo Hiếu Bá Linh của trang Thoibao.de biên dịch lại bài tường thuật ở chuyên mục Tội phạm đăng trên tờ Der Spiegel (Tấm Gương)- tuần báo lớn vàuy tín ở Đức và phát hành khắp thế giới liên quan đến vụ bắt cóc ông Thanh có nói về mật vụ Nguyễn Hải Long. Ông Long vốn là người lao động hợp tác thời Đông Đức cũ, vào năm 1991 xin tị nạn ở Đức nhưng bị từ chối. Từ năm 1999, ông Long sống ở Cộng hòa Séc. Vào ngày 18/07/2017, ông Long đã thuê một chiếc xe BMW X5 tại khu chợ Sapa Việt Nam ở Praha rồi sau đó đưa cho 2 người Việt Nam lái đến Berlin làm nhiệm vụ theo dõi và giám sát một cặp tình nhân, thời điểm này ông Thanh ở Đức cùng với một phụ nữ tên Đỗ Thị Minh Phương được cho là một cặp tình nhân. Hai ngày sau, ông Long thuê một chiếc xe VW Multivan có biển số 2AB-3140 đích thân lái đến Berlin. Chiếc xe này chính là chiếc xe được dùng để bắt cóc ông Thanh nhưng ngày thực hiện vụ bắt cóc ông Long không phải là người lái mà do một người khác lái.
Cũng theo thông tin của tờ Der Spiegel (Tấm Gương) và trang Thoibao.de thì có rất nhiều nghi can liên quan đến vụ bắt cóc ông Thanh, một trong số đó có Trung tướng tình báo Đường Minh Hưng của Bộ Công an Việt Nam. Vào ngày 23/7/2017, diễn ra vụ bắt cóc ông Thanh, các nhân viên điều tra ở Đức cho biết là ông Hưng có mặt tại Đức và rời khỏi Đức ngay sau đó để đến Praha. Ông Long và ông Hưng có gặp nhau tại một nhà hàng Việt Nam ở Praha, đây là thông tin ông Long kể lại với cảnh sát.
Tại phiên xử ngày 24/4 vừa qua, sau khi nghe Công tố viên của Tòa thượng thẩm đọc Bản cáo trạng dài khoảng 70 trang, ông Long đã im lặng và Luật sư bào chữa pháp lý cho ông Long là Luật sư Stephan Bonell sau đó cho báo đài biết là thân chủ của ông sau này sẽ có ý kiến. Ngoài ra, ông Stephan Bonell còn nhấn mạnh là ông Long chỉ là một con tốt thí. Được biết, ông Long hiện đang bị tạm giam ở một nhà tù ở Berlin.
Ngày 25/4, tức là ngày diễn ra phiên xử thứ 2 của vụ án, Tòa thượng thẩm Berlin đã triệu tập một số nhân chứng liên quan vụ án đến tòa để đối chất.
Vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh và bà Đỗ Thị Minh Phương tại Berlin được hiểu như sau ; Vào ngày 23/7/2107, ông Thanh cùng bà Phương đi bộ trong công viên Tiergarten (Vườn thú-Berlin) thì bị nhiều người đàn ông bắt cóc, tống lên chiếc xe VW Multivan có biển số 2AB-3140. Có rất nhiều người dân ở khu vực thấy vụ bắt cóc này nên điện thoại báo động đến cảnh sát. Điều đáng nói ở đây là chiếc xe bắt cóc ông Thanh sau đó chạy đến Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin. Ông Thanh sau đó bị đưa về Hà Nội bằng máy bay theo suy đoán là ngụy trang dưới hình thức chuyên chở bệnh nhân nằm trên cáng cứu thương.
Ngày 31/07/2017, báo đài Việt Nam đều đăng tin Bộ Công an cho biết ông Thanh đã ra đầu thú tại trực ban hình sự Cơ quan An ninh điều tra, sau gần một năm trốn lệnh truy nã quốc tế.
Ngày 2/8/2017, Bộ Ngoại giao Đức cáo buộc Việt Nam vi phạm luật pháp nước Đức và luật pháp quốc tế khi cho người bắt cóc ông Thanh, một người đã xin tị nạn tại Đức và đang được xem xét. Bộ Ngoại giao Đức lên án, vụ bắt cóc này là đã vi phạm trắng trợn luật pháp Đức và công pháp quốc tế mà chưa từng có tiền lệ .
Trước đó là vào ngày 1/8/2017, Bộ ngoại giao Đức đã triệu tập đại sứ Việt Nam tại Đức, tuyên bố tùy viên tình báo của tòa đại sứ, ông Nguyễn Đức Thoa, cán bộ Tổng cục Tình báo Việt Nam phải rời khỏi Đức trong vòng 48 tiếng.
Quê Hương
Bộ Nội vụ Slovakia vào hôm 29 tháng 4 vừa qua đã bày tỏ quan ngại về chuyến thăm của Bộ trưởng Công an Việt Nam Tô Lâm sang nước này hồi năm ngoái vì nghi ngờ chuyến thăm có thể được sử dụng nhằm mục đích khác hơn là thăm hữu nghị.
Hình chụp ông Trịnh Xuân Thanh, không rõ ngày tháng, tại một công viên ở Đức. AFP
Bộ Nội vụ Slovakia còn nói rằng một khi những thông tin này được xác minh, thì quốc gia Trung Âu này sẽ coi hành động của Việt Nam là không công bằng đối với đối tác của mình và lợi dụng lòng hiếu khách của họ cho mục đích khác thay vì tình hữu nghị, và điều này sẽ làm ảnh hưởng đến quan hệ hai nước.
Bộ Nội vụ Slovakia ra thông báo này sau khi truyền thông Đức loan tin Việt Nam có thể đã sử dụng Slovakia cho mục đích bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh, cựu quan chức ngành dầu khí Việt Nam hồi cuối tháng 7 năm ngoái ngay trên đất Đức. Ông Thanh là người vừa bị chính quyền Việt Nam kết án tù chung thân vì các cáo buộc cố ý làm trái quy định nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng và tham ô tài sản.
Từ Đức, nhà báo Lê Trung Khoa, người theo dõi và cập nhật tin tức về vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh từ những ngày đầu, cho RFA biết một số thông tin :
Tình hình hiện nay khá căng thẳng vì việc này không chỉ liên quan đến Séc như trước đây mà bây giờ đã lan cả sang Slovakia, nơi mà ông Tô Lâm ngày 26/7/2017 đã có một cuộc họp nhanh ở đó với chính phủ nước này, cụ thể là Bộ trưởng Bộ Nội vụ Slovakia.
Đi cùng đoàn ông Tô Lâm có 12 người tất cả, trong đó có những cán bộ rất cao cấp như Phó Tổng cục trưởng Cục Tình báo, Phó Tổng cục trưởng cục An ninh, ông Đường Minh Hưng mà phía Đức hiện nay cho rằng đã tổ chức vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh trước đó chỉ có mấy ngày.
Cơ quan Công tố Đức luôn khẳng định vụ bắt cóc đã được thực hiện bởi các nhân viên mật vụ Việt Nam, các nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin, và một số công dân Việt Nam sống tại Âu châu. Trong số này có một người mang tên Đường Minh Hưng, một quan chức an ninh cao cấp của Việt Nam. Ông Đường Minh Hưng bị cáo buộc đã ra lệnh thực hiện vụ bắt cóc trước khi trở về Việt Nam ngay sau đó. Ông Hưng còn bị nghi ngờ đã thực hiện hơn 100 cuộc nói chuyện và trao đổi tin nhắn trên điện thoại với nhóm bắt cóc, khi đang trú tại một khách sạn gần nơi vụ bắt cóc xảy ra.
Theo Bộ Nội vụ Slovakia, vào tháng 7 năm ngoái, Bộ trưởng công An Tô Lâm đã đến Slovakia và gặp Bộ trưởng Nội vụ Robert Kalinak tại khách sạn Borik ở Bratislava. Mục đích của chuyến thăm được nói vào lúc đó là để tăng cường quan hệ giữa hai nước.
Báo chí Đức viết rằng có thể cuộc gặp đã bị lợi dụng vì mục đích khác. Nhà báo Lê Trung Khoa cho biết :
Cuộc gặp rất ngắn, theo tôi biết chỉ khoảng 1 tiếng đồng hồ ở một khách sạn ở thủ đô của Slovakia. Nhưng có một đoàn rất hùng hậu của Việt Nam sang gặp. Ông Tô Lâm đã nhờ ông Bộ trưởng Nội vụ của Slovakia để mượn một chiếc máy bay của Chính phủ nước này để đi công du cho kịp thời. Hiện nay ông Bộ trưởng này đã từ chức và ông ấy cũng đã giải trình rằng ông ấy không biết danh sách người đi trên chiếc máy bay đó có ông Trịnh Xuân Thanh hay không. Nhưng ông ấy cũng nghi ngờ chiếc máy bay đó đã được sử dụng một cách bất hợp pháp vào một việc nào đó.
Báo chí Đức đưa tin vào thứ Sáu ngày 27 tháng 4 vừa qua, Bộ Ngoại giao Đức đã cho triệu tập Đại sứ Slovakia tại Đức để hỏi về vụ việc liên quan ông Trịnh Xuân Thanh. Tuy nhiên nội dung cụ thể cuộc họp hiện chưa được thông báo.
Nhà báo Lê Trung Khoa còn cho biết thêm là vào thứ Tư ngày 2 tháng 5 tới đây, Thủ tướng Đức sẽ gặp gỡ với Thủ tướng Slovakia và sẽ công bố những thông tin quan trọng liên quan vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh bên lề buổi gặp này.
Thủ tướng Slovakia mới đây cũng nói rằng đã giao cho Bộ Nội vụ liên lạc với Việt Nam để điều tra xem trên chuyến bay đó có ai khác ngoài đoàn ngoại giao Việt Nam hay không.
Hiện phía Việt Nam chưa có phản hồi gì về những thông tin mới này. Việt Nam trước đó bác bỏ cáo buộc bắt cóc và nói Trịnh Xuân Thanh đã về nước đầu thú.
Quan hệ Việt Nam và Đức được đánh giá là đi xuống kể từ khi xảy ra vụ ông Trịnh Xuân Thanh. Phía Đức thì cáo buộc Việt Nam không tôn trọng pháp luật Berlin khi bắt cóc người ngay trên lãnh thổ của họ. Sau vụ bắt cóc, Đức đã tuyên bố đóng băng quan hệ chiến lược với Việt Nam.
Cách đây vài ngày, phía Đức đã bắt đầu xét xử một số nghi can trực tiếp tham gia vụ bắt cóc này.
Trước những căng thẳng ngoại giao giữa hai phía, nhiều nhà quan sát nhận định rằng điều này có thể sẽ ảnh hưởng đến việc ký kết Hiệp định Tự do Thương mại VN-EU vì Đức là một thành viên quan trọng của EU.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, Thành viên Ủy ban Chính sách Phát triển Liên Hiệp Quốc cho biết Hiệp định Tự do Thương mại VN-EU có thể sẽ bị ảnh hưởng, khi có dính líu tới Slovakia :
Liên minh Châu Âu và Việt Nam có cơ cấu kinh tế bổ sung cho nhau, ít cạnh tranh với nhau và EU hiện chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, tức là một trong những đối tác thương mại lớn nhất, quan trọng nhất của Việt Nam.
Vụ Trịnh Xuân Thanh hiện nay đang phủ một bóng đen đến việc thông qua hiệp định này. Tôi hi vọng bằng nỗ lực của cả hai phía, vì lợi ích lâu dài về kinh tế và lợi ích của những người lao động, thì cả hai cũng nỗ lực để cuối cùng sẽ thông qua và sẽ có thể đi vào thực hiện được.
Có điều bây giờ tôi thấy khả năng thông qua sớm là rất ít, và còn phải vượt qua khá nhiều trở ngại để khắc phục được.
Từ năm ngoái tới nay, Việt Nam liên tục thực hiện những chuyến thăm cấp cao tới các nước thành viên của EU để thúc đẩy EU thông qua hiệp định này. Điển hình như chuyến thăm cấp nhà nước của bà Nguyễn Thị Kim Ngân Chủ tịch Quốc hội đi Hungary, Cộng hòa Séc, và Thụy Điển vào tháng 4/2017, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ thăm Bỉ, Slovakia, Thụy sĩ vào tháng 9/2017. Ngoài ra còn có chuyến thăm nước Đức của ông Hoàng Bình Quân, Trưởng Ban đối ngoại của Đảng cộng sản Việt Nam vào tháng 7/2017. Và gần đây nhất là vào cuối tháng 3 vừa qua, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam ông Nguyễn Phú Trọng sang thăm Pháp.
Trong vòng 10 năm trở lại đây, EU nhập khoảng 20% lượng hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, trong đó, các mặt hàng điện tử, điện thoại chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU.
Về đầu tư, EU cũng là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam với 1.809 dự án từ 24 quốc thành viên còn hiệu lực, tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 23 tỷ USD, chiếm 8,7% số dự án và 8% tổng vốn đầu tư đăng ký của Việt Nam.
Nếu Hiệp định này được thông qua, có thể hơn 99% số dòng thuế nhập khẩu sẽ được Việt Nam và EU xóa bỏ. Số còn lại sẽ được cắt giảm thuế một phần.
Tiến sĩ Vũ Quang Việt, một kinh tế gia của Liên Hiệp Quốc lại có cái nhìn khác. Ông nhận định là vụ bắt cóc ông Thanh sẽ không ảnh hưởng đến việc thông qua Hiệp định này :
Thường thường các hiệp định thương mại họ không dựa vào vấn đề nhân quyền. Những người làm ăn buôn bán hay các chính phủ cho đến bây giờ đều nhìn nhận vấn đề như vậy. Nó có thể ảnh hưởng một thời gian nào đó nhưng sau rồi sẽ trở lại như cũ. Chẳng hạn như những hiệp định với Trung Quốc hay cả với Việt Nam cũng có nhiều vấn đề nhân quyền nhưng TPP họ vẫn thông qua như thường, đâu có đặt vấn đề nhân quyền, thì các hiệp định khác cũng vậy thôi.
Còn nhà báo Lê Trung Khoa dự đoán rằng Hiệp định Tự do Thương mại VN-EU sẽ vẫn được thông qua nhưng Việt Nam sẽ gặp nhiều trở ngại khi phía EU có thể đặt ra nhiều điều kiện về tôn trọng pháp luật đòi hỏi chính phủ Hà Nội phải cam kết tuân theo.
Mới đây nhất vào ngày 19/2, Đại sứ Bruno Angelet, Trưởng Phái đoàn Liên minh EU tại Việt nam cho tờ VNeconomy biết hiệp định dự kiến sẽ được ký kết vào trước mùa hè năm 2018 và sau đó sẽ được nghị viên Châu Âu và Quốc hội Việt Nam phê chuẩn.
***********************
Ông Trịnh Xuân Thanh đã bị kết án hai án chung thân ở Việt Nam
Hôm 25/4 và 29/4 báo Đức Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) nêu nghi vấn liệu Slovakia có liên quan cáo buộc Việt Nam bắt cóc ông Thanh ở Berlin tháng 7/2017 hay không.
Nghi ngờ từ Đức đã khiến giới chức ở Slovakia phải lên tiếng.
Slovakia bác bỏ việc họ có biết hay có liên quan tới vụ việc.
"Chúng tôi không chuyên chở" bất kỳ người nào liên quan, ông Robert Kalinak, bộ trưởng nội vụ vào thời điểm Bộ trưởng Công an Việt Nam Tô Lâm thăm Slovakia nhưng gần đây đã từ chức, viết trên mạng xã hội hôm 30/4.
"Trong danh sách các hành khách được cung cấp cho chúng tôi, không hề có tên công dân Việt Nam này [ông Trịnh Xuân Thanh] và chúng tôi không chở bất kỳ bệnh nhân phải nằm cáng nào", ông Kalinak viết trên Facebook.
Tuy nhiên, Bộ Nội vụ Slovakia không tiết lộ danh sách hành khách trên khoang, còn các nhà điều tra Đức tin rằng rất có thể có chuyện sử dụng tên giả, trang tin cas.sk của Slovakia nói.
Bộ Ngoại giao Đức hôm thứ Sáu tuần trước gọi Đại sứ Slovakia, ông Peter Lizák, lên để đặt câu hỏi, báo Spiegel của Đức đưa tin.
Tuy nhiên, phía Đức nói đây mới chỉ là cuộc gặp nhằm trao đổi thông tin chứ không phải để chính thức chất vấn theo trình tự ngoại giao.
Phía Slovakia nói họ cần điều tra xem liệu có phải đã bị các vị khách Việt Nam lợi dụng và 'qua mặt' hay không.
Cuộc họp giữa Bộ trưởng Nội vụ khi đó của Slovakia, Robert Kalinak, và ông Tô Lâm, diễn ra tại khách sạn Borik ở Blatislava hồi 7/2017.
Theo Bộ Nội vụ, cuộc họp được thu xếp trong chuyến đi trước đó của phái đoàn Slovakia tới Việt Nam nhằm củng cố quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Tờ FAZ của Đức, ngày 25/4/2018, nói rằng chỉ ba ngày sau vụ bắt cóc ở Berlin, vào ngày 26/7/2017, nhiều nhân vật tình nghi trong vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh đã từ Prague trên các xe thuê chạy tới Pressburg và đỗ xe tại bãi đỗ của khách sạn Borik.
Bộ Nội vụ Slovakia hôm 29/4 tỏ ý quan ngại.
Bộ thừa nhận rằng do phái đoàn Việt Nam có những thay đổi vội vã trong lịch trình di chuyển, nên họ đã cho các vị khách mượn một chiếc máy bay chính phủ, trang tin The Spectator của Slovakia tường thuật.
Theo kế hoạch ban đầu, phái đoàn Việt Nam lẽ ra sẽ bay tới Vienna, thủ đô nước Áo. Nhưng do những lý do không được tiết lộ, họ đã đổi đường đi để tới Prague vào phút chót, Bộ Nội vụ Slovakia nói.
"Do thay đổi này và do chương trình sau đó tại Moscow, chúng tôi cho họ mượn chiếc phi cơ chính phủ để đưa họ từ Prague tới Bratislava, và sau đó tới Moscow".
Tuy nhiên, Bộ này nói họ không biết có những ai bay trên chiếc chuyên cơ đó.
Image captionThủ tướng Slovakia Peter Pellegrini nói Bộ Nội vụ nước này đang liên hệ với phía Việt Nam để xác minh thành phần phái đoàn đi trên chiếc phi cơ do Slovakia cho mượn
Thủ tướng Slovakia nhanh chóng lên tiếng về vụ việc và nói ông đang yêu cầu được cung cấp thông tin chi tiết.
Kênh phát thanh quốc tế RSI của Slovakia hôm 30/4 dẫn lời Thủ tướng Peter Pellegrini nói rằng Bộ Nội vụ nước này đang phải xác minh xem liệu có phải phái đoàn Việt Nam đã sử dụng sai một số thông tin, hoặc cung cấp cho nước chủ nhà thông tin giả về vụ bắt cóc ông Thanh hay không.
"Bộ [Nội vụ] hiện đang liên hệ với phía Việt Nam để xác minh chính xác thành phần phái đoàn, và tìm hiểu xem liệu có phải có ai đó đã đưa người lên [chiếc phi cơ của chính phủ Slovakia] mà chính phủ không biết hay không", ông Pellegrini nói.
Nhà bình luận người Slovakia, Milan Nic, hiện sống ở Berlin, nói với báo Dennikn.Sk rằng : "Vụ bắt cóc người Việt Nam đưa ra khỏi Đức không phải là chuyện nhỏ và chúng ta nay sẽ phải trả giá cho Robert Kalinak".
*********************
Ông Tô Lâm làm bình phong để bắt Trịnh Xuân Thanh ở Slovakia ? (VOA, 01/05/2018)
Slovakia đang làm việc với phía Đức để xác minh khả năng ông Tô Lâm, Bộ trưởng Công an Việt Nam, đã sử dụng chuyến thăm của mình đến nước này hồi tháng Tám năm ngoái để làm bình phong bắt giữ Trịnh Xuân Thanh, Thông tấn xã Cộng hòa Slovakia TASR dẫn nguồn tin chính thức từ Bộ Nội vụ nước này cho biết.
Trịnh Xuân Thanh bị chính phủ Đức cáo buộc mật vụ Việt Nam bắt cóc ở Berlin tháng 7/2017. Chính phủ Việt Nam luôn bác bỏ điều này.
Nếu việc này được xác nhận thì nó sẽ khiến phía Slovakia bất bình và ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ song phương đang phát triển tốt đẹp giữa nước này với Việt Nam, cũng theo Bộ Nội vụ nước này.
Chiếc xe khả nghi
Trước đó, truyền thông Đức đã tường thuật rằng Slovakia có khả năng có liên quan đến vụ bắt giữ ông Thanh hồi mùa hè năm ngoái khi ông này đang tìm cách xin tị nạn chính trị ở Đức. Theo đó, phía Đức đã liên kết vụ bắt giữ này, được cho là do mật vụ Việt Nam làm, với chuyến công tác chính thức của ông Tô Lâm đến Slovakia vì một số nghi phạm bắt giữ ông Thanh có thể đã có mặt ở Bratislava, thủ đô của Slovakia, khi ông Lâm đến thành phố này.
Nhật báo Frankfurter Allgemeine Zeitung của Đức tường thuật rằng trong cuộc gặp giữa các quan chức Việt Nam và Slovakia tại khách sạn chính phủ Bôrik vào ngày 26 tháng 7 năm 2017, có một chiếc xe cũng đậu tại khách sạn mà trên xe là những người tình nghi là mật vụ Việt Nam tham gia bắt ông Thanh. Vụ việc này được cho là xảy ra ba ngày sau vụ bắt ông Thanh, dựa trên dữ liệu định vị toàn cầu GPS mà cơ quan công tố của Đức có được.
Tờ báo Đức này cho rằng Slovakia có thể đã giúp Việt Nam che đậy vụ việc mà họ cho là ‘bắt cóc’. Cho đến nay, thông tin chính thức từ phía Việt Nam luôn cho rằng Trịnh Xuân Thanh ‘tự nguyện về nước đầu thú’.
Bộ Nội vụ Slovakia bày tỏ quan ngại và thừa nhận rằng phái đoàn Việt Nam đã thay đổi lịch trình một cách vội vã nên họ đã cung cấp cho đoàn Việt Nam một chuyên cơ chính phủ. Lúc đầu theo lịch trình thì phái đoàn Việt Nam không đến Slovakia mà là hạ cánh xuống Vienna, Áo. Tuy nhiên vì lý do gì đó mà đoàn Việt Nam lại chuyển hướng đến thủ đô Prague của Cộng hòa Czech. "Do có sự thay đổi lịch trình và chương trình làm việc ngay sau đó ở Moscow, Nga, nên chúng tôi đã cấp cho họ một chuyên cơ chính phủ để chở họ từ Prague đến Bratislava rồi sau đó đến Moscow", nhật báo Sme dẫn lời Bộ Nội vụ Slovakia cho biết nhưng không nói rõ những ai có mặt trên chiếc máy bay đó.
Do đó mà Bộ Nội vụ Slovakia cho rằng chuyến thăm của ông Tô Lâm, người đã có cuộc hội đàm với Bộ trưởng Nội vụ Slovakia lúc đó là ông Robert Kaliňák vào ngày 26/7 năm 2017, có thể đã được sử dụng cho mục đích nào khác thay vì mục đích làm việc và hữu nghị, cơ quan báo chí của bộ này nói với hãng thông tấn TASR và cho biết thêm rằng mục đích chuyến thăm của ông Tô Lâm chính thức là để tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Kể từ tháng Tám năm ngoái, Bộ Nội vụ Slovakia đã hợp tác chặt chẽ với các cơ quan điều tra của Đức để xác minh vụ việc, cũng theo thông tin mà Bộ này cung cấp cho TASR.
Ảnh hưởng quan hệ
"Nếu thông tin mà giới chức Đức đưa ra được xác nhận là đúng thì chúng tôi sẽ xem đó là biểu hiện của sự bất công trắng trợn của đối tác Việt Nam, sự lợi dụng lòng hiếu khách của chúng tôi cho mục đích không phải là hữu nghị và gây bất ổn cho mối quan hệ song phương đang tiến triển tốt đẹp giữa hai nước", thông cáo của Bộ Nội vụ gửi cho TASR viết.
Phát biểu trên chương trình trò chuyện đặc biệt của Đài TV Markíza hôm 29/4, Thủ tướng Slovakia Peter Pellegrini nói rằng ông sẽ yêu cầu báo cáo chi tiết về việc liệu Slovakia có liên quan đến vụ việc bắt giữ ông Trịnh Xuân Thanh hay không. Ông nói rằng hiện giờ ông chưa có thông tin chi tiết gì.
Theo nhật báo Denník N của Slovakia thì Đảng Smer cầm quyền ở nước này xem Việt Nam là một đối tác kinh tế rất quan trọng, thậm chí còn quan trọng hơn cả Hoa Kỳ, theo như lời Bộ trưởng Kinh tế Peter Žiga nói hồi năm ngoái.
Tờ báo này cũng cho biết một người có tên là Lê Hồng Quân, một người Việt Nam có quốc tịch Slovakia và là cố vấn đặc biệt cho cựu Thủ tướng Slovakia Robert Fico, đã chào mời những tập đoàn Viettel, MobiFone và VNPT đầu tư vào Slovakia. Ông này hiện là nhà ngoại giao hàng đầu đại diện cho Hà Nội ở Cộng hòa Slovakia với chức vụ tham tán.
Phiên tòa của Tòa án Đức xử Nguyễn Hải Long – nghi can tham gia đường dây bắt cóc Trịnh Xuân Thanh tại Berlin, tưởng như không có gì đặc biệt vì chỉ xử ‘con tép’, đã bất thần bùng phát một thông tin liên đới một cấp cao hơn rất nhiều : Slovakia đang làm việc với phía Đức để xác minh khả năng ông Tô Lâm, Bộ trưởng Công an Việt Nam, đã sử dụng chuyến thăm của mình đến nước này hồi tháng Tám năm 2017 để làm bình phong bắt giữ Trịnh Xuân Thanh – Thông tấn xã Cộng hòa Slovakia TASR dẫn nguồn tin chính thức từ Bộ Nội vụ nước này cho biết như thế.
Bộ trưởng công an Tô Lâm (phải) sẽ đưa ra những bằng chứng nào để chứng minh rằng trong chuyến đi Slovakia vào năm 2017, ông không liên quan đến những kẻ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ? Ảnh : Sputnik
Theo Văn phòng báo chí của Bộ Nội vụ Slovakia, về danh nghĩa mục đích chuyến thăm của ông Tô Lâm là để tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước, và Tô Lâm đã có cuộc hội đàm với Bộ trưởng Nội vụ Slovakia lúc đó là ông Robert Kaliňák vào ngày 26/7/2017. Nhưng Bộ Nội vụ Slovakia cho rằng chuyến thăm của ông Tô Lâm có thể đã được sử dụng cho mục đích nào khác thay vì mục đích làm việc và hữu nghị.
"Nếu thông tin mà giới chức Đức đưa ra được xác nhận là đúng thì chúng tôi sẽ xem đó là biểu hiện của sự bất công trắng trợn của đối tác Việt Nam, sự lợi dụng lòng hiếu khách của chúng tôi cho mục đích không phải là hữu nghị và gây bất ổn cho mối quan hệ song phương đang tiến triển tốt đẹp giữa hai nước" – thông cáo của Bộ Nội vụ gửi cho TASR viết.
Mặc dù Thủ tướng Slovakia Peter Pellegrini trả lời báo chí rằng ông sẽ yêu cầu báo cáo chi tiết về việc liệu Slovakia có liên quan đến vụ việc bắt giữ ông Trịnh Xuân Thanh hay không, nhưng xác suất về việc một cơ quan nào đó của Slovakia đã ‘tự nguyện hợp tác’ với Bộ Công an Việt Nam để bắt giữ Trịnh Xuân Thanh tại quốc gia này là rất thấp, hoặc gần như không có.
Nếu phía Slovakia tổ chức điều tra làm rõ và xác định được nghi vấn của cơ quan an ninh Đức về vụ ‘Tô Lâm làm bình phong ?’ là đúng, phản ứng tối thiểu của Chính phủ Slovakia đối với Việt Nam sẽ là hạ cấp mối quan hệ ngoại giao và thương mại mà được xem là ‘tốt đẹp’ trước đây, cùng lúc có thể chấm dứt hoàn toàn ý định hỗ trợ Việt Nam để vận động EVFTA.
Sau vụ "bắt cóc Trịnh Xuân Thanh" xảy ra vào tháng Bảy năm 2018, phần lớn trong số 28 nước châu Âu đã dừng vô thời hạn kế hoạch xem xét thông qua EVFTA.
Đức lại là quốc gia có nền kinh tế lớn nhất khối EU. Đức cũng là quốc gia nhập khẩu 1/5 các sản phẩm của Việt Nam xuất qua châu Âu. Giá trị thương mại song phương Đức – Việt Nam lên đến 9 tỷ đô la, giúp cho số xuất siêu hàng năm của Việt Nam vào thị trường EU lên tới 25 tỷ USD, hoàn toàn trái ngược với số nhập siêu – cả chính ngạch lẫn tiểu ngạch – của Việt Nam từ "bạn vàng" Bắc Kinh gấp đôi như thế – hơn 50 tỷ USD mỗi năm.
Nhưng cái cách ‘bắt cóc Trịnh Xuân Thanh’ mà một nhà bình luận phải ví von "không xin được thì ăn cắp" đã khiến nước Đức đầu tàu chính trị của châu Âu phải trả đũa.
Không chỉ trục xuất vài cán bộ ngoại giao của Đại sứ quán Việt Nam tại Đức về nước, Nhà nước Đức còn thẳng tay tuyên bố tạm thời đình chỉ quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam vào tháng 10/2017 và một tháng sau đã thông báo ngừng luôn hiệp định về miễn trừ visa đối với quan chức Việt Nam đi công tác ở Đức.
Trong thực tế, người Đức chưa bao giờ giận dữ đến thế trong suốt chiều dài quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Với Quốc vụ khanh Văn phòng Bộ Ngoại giao Đức, ông Markus Ederer, đó còn là từ ngữ "bội tín". Cái từ thiên về bản chất dưới đáy của chính trị này lại càng khiến công luận xã hội ở Việt Nam không thể nào quên được nhân vật ủy viên trung ương đảng, chủ tịch thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung đối xử với người dân Đồng Tâm ra sao – ký sống, lăn tay điềm chỉ nhưng sau đó xổ toẹt tất cả…
Giờ đây, Bộ trưởng công an Tô Lâm đang phải chịu một thử thách hết sức khắc nghiệt mà đòi hỏi ông ta phải có ‘bản lĩnh chính khách Việt’ : ông Lâm sẽ phản ứng ra sao trước cáo buộc của cơ quan an ninh Đức về ‘Tô Lâm là bình phong cho vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh’ ?
Liệu Bộ trưởng công an Tô Lâm sẽ có thể đưa ra những bằng chứng nào để chứng minh rằng trong chuyến đi Slovakia vào năm 2017, ông không liên quan đến những kẻ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ?
Còn nếu các cơ quan an ninh và tình báo của Đức và Slovakia trưng ra những bằng chứng cho thấy có mối liên đới trên thì sao ?
Hay Tô Lâm sẽ trả lời "tôi không biết’ – như nội dung trả lời tương tự của ông khi được một tờ báo trong nước hỏi về Trịnh Xuân Thanh đã về nước hay chưa ?
Hay ông sẽ im lặng ?
Im lặng trong hoàn cảnh Bộ Công an của ông đang phải ứng chịu búa rìu nặng nề của dư luận xã hội về nhiều bê bối và tham nhũng khủng khiếp về "công an bảo kê đánh bạc công nghệ cao’, vụ Vũ ‘Nhôm’ và Tổng cục Tình báo…, mà đang khiến ghế bộ trưởng công an của Tô Lâm chẳng còn chắc chắn tại Hội nghị trung ương 7 vào tháng Năm năm 2018 hoặc trong năm nay.
Thiền Lâm
Nguồn : CaliToday, 01/05/2018
