Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Nhập khẩu máy móc Trung Quốc tăng nhanh (RFA, 15/10/2018)

Máy móc Trung Quốc tăng tốc nhập vào Việt Nam, chiếm khoảng 35% tổng giá trị nhập khẩu hàng công nghệ, máy móc trên cả nước trong thời gian 9 tháng qua.

vn1

Thiết bị Trung Quốc được các doanh nghiệp FDI từ Hoa Lục đầu tư ở lĩnh vực nhựa, gang thép, nhiệt điện, cơ khí… nhập về từ công ty mẹ - Ảnh minh họa - RFA

Mạng báo Dân Trí loan tin này vào ngày 15 tháng 10, cho biết thêm số máy móc Việt Nam nhập từ Trung Quốc trong 9 tháng qua trị giá 8,6 tỷ đô la Mỹ, tăng hơn 400 triệu đô la Mỹ so với cùng kỳ năm 2017. Trong khi đó, bốn nước còn lại có kim ngạch nhập khẩu lớn vào Việt Nam là Đức, Nhật, Hàn và Mỹ lại ổn định hoặc giảm đi.

Nguyên nhân được cho biết là do ảnh hưởng từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung khi cả hai nước đang trả đũa những máy móc, công nghệ có liên quan đến sở hữu trí tuệ.

Tin cũng cho biết thêm là thiết bị Trung Quốc được các doanh nghiệp FDI từ Hoa Lục đầu tư ở lĩnh vực nhựa, gang thép, nhiệt điện, cơ khí… nhập về từ công ty mẹ. Ngoài ra, việc nhập khẩu tăng cao còn do các dự án đầu tư của Trung Quốc tại Việt Nam.

Tuy nhiên, do giá thành rẻ hơn so với các nước khác nên hiện những thiết bị được nhập từ Hoa Lục vào Việt Nam được đánh giá là thế hệ cũ, vòng đời sau, hoặc chỉ là dạng phổ thông…

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung ngày càng diễn ra quyết liệt, Trung Quốc đã tuyên bố đánh thuế lên 60 tỉ đô la hàng nhập khẩu từ Mỹ để trả đũa việc Hoa Kỳ áp thuế lên 200 tỉ đô la hàng hóa Trung Quốc nhập vào Mỹ. Việc này sẽ khiến hàng hóa Trung Quốc được chuyển sang các thị trường khác, trong đó có Việt Nam.

******************

Mức xử phạt vi phạm an toàn thực phẩm có thể lên tới hàng tỷ đồng (RFA, 15/10/2018)

Cục An toàn thực phẩm Việt Nam vào hôm 15/10 vừa công bố nghị định mới về xử phạt vi phạm an toàn thực phẩm với mức phạt được cho có thể lên tới hàng tỷ đồng.

vn2

Quy định xử phạt hành chính về an toàn thực phẩm và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 20/10/2018 - Ảnh minh họa. AFP

Truyền thông Việt Nam dẫn lời phát biểu của Phó giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm tại Hội nghị triển khai công tác bảo đảm an toàn thực phẩm và hướng dẫn quy định xử phạt mới do Cục An toàn thực phẩm của Bộ Y tế tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phong, tình trạng cá nhân, tổ chức vì lợi nhuận cố tình vi phạm về những quy định vệ sinh an toàn như : sản xuất mà không công bố sản phẩm, đưa các chất không được phép sử dụng vào trong thực phẩm, nhiều mặt hàng thực phẩm buôn bán qua mạng, không cửa hàng hoặc quảng cáo quá mức không đúng về chất lượng sản phẩm, gây khó khăn cho việc kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm.

Do đó, Bộ Y tế đã trình Chính phủ ban hành nghị định mới 115/2018 thay thế cho nghị định 178 trước đây về quy định xử phạt hành chính về an toàn thực phẩm và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 20/10/2018. Mục tiêu của nghị định mới nhằm siết chặt hơn về ý thức chấp hành an toàn vệ sinh thực phẩm của các cá nhân và doanh nghiệp.

Ngoài ra, Người đại diện Cục An toàn Thực phẩm còn cho biết, để hạn chế tình trạng vi phạm tràn lan như hiện nay, Cục đề nghị các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra và xử lý các vi phạm về an toàn thực phẩm, đặc biệt là tại các khu vực tỉnh, huyện và xã cần đẩy mạnh hơn.

***************

Kiểm toán Nhà nước : Việt Nam bội chi ngân sách hàng ngàn tỷ đồng (RFA, 15/10/2018)

Hai thành phố ‘đầu tàu kinh tế’ của Việt Nam là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh có nguy cơ hụt ngân sách nhà nước hai năm liên tiếp vì năm 2017 đạt 80,5% và năm 2018 đạt 88,8% dự toán giao.

vn3

Một bức tượng Hồ Chí Minh ở trung tâm thành phố Hồ Chí Minh hôm 29/9/2016. AFP photo

Đó là thông tin được truyền thông trong nước loan đi hôm 15/10, dựa trên số liệu báo cáo đánh giá thực hiện dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2018, dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 và phân bổ ngân sách nhà nước năm 2019 của Kiểm toán Nhà nước gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội.

Tổng Kiểm toán Nhà nước, ông Hồ Đức Phớc, cho biết ngoài hai ‘đầu tàu kinh tế’ thì tỉnh Vĩnh Phúc cũng nằm trong trường hợp đáng ‘chú ý’ vì ước hụt hai năm liên tiếp. Bên cạnh đó, ông Tổng Kiểm toán còn nói có 22/57 địa phương cũng không đạt dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn.

Số liệu của Kiểm toán nhà nước được báo trong nước trích dẫn cho biết thu ngân sách nhà nước năm nay đạt trên 1,35 triệu tỷ đồng, chi ngân sách hơn 1,56 triệu tỷ đồng. Như vậy bội chi ngân sách là 204 ngàn tỷ đồng, bằng 3,67% GDP.

Các nguồn thu không đạt như dự toán được công bố là từ khu vực doanh nghiệp nhà nước (giảm 2,9%), từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (giảm 15,1%), và từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh (giảm 2,2%.)

Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại phiên họp Ủy ban thường vụ Quốc hội hôm 15/10 cũng công bố GDP đầu người Việt Nam đạt khoảng 2540 USD, tăng 155 USD so với 2017 và 325 USD so với 2016. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu 3200 – 3500 USD vào năm 2020 thì vẫn còn khoảng cách lớn.

Trái ngược với nhận định trên của Kiểm toán nhà nước, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Nguyễn Thiện Nhân, lại cho biết tốc độ tăng trưởng của thành phố trong 9 tháng đầu năm khá khả quan.

Trong phần phát biểu tại Hội nghị Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 18 khóa X được tổ chức hôm 15/10, ông Nhân cho biết thu ngân sách bình quân mỗi ngày của thành phố là hơn 1000 tỷ đồng, và hứa hẹn sẽ hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 8,3% cả năm.

Cũng tại Hội nghị này, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cho biết Văn phòng Thành ủy Thành phố này sẽ dừng việc làm kinh tế, và chỉ làm nhiệm vụ xây dựng cơ chế giám sát và giám sát. Tất cả các hoạt động kinh tế như cho thuê cơ sở nhà đất để tạo nguồn thu được nói sẽ chuyển cho các công ty của Đảng bộ thành phố.

Ông Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tái cơ cấu các lĩnh vực Thành ủy cần kinh doanh hoặc cần rút ra. Ông nêu ví dụ sẽ không đầu tư vào lĩnh vực Ngân hàng vì đánh giá rủi ro sẽ cao.

Published in Việt Nam

Tuần trước, B Tài chính Vit Nam loan báo, tính đến hết năm 2015, n nn ca Vit Nam là hơn 94 t M kim, tương đương hơn hai triệu t đng, trong đó vay mượn ngoi quc là 39,6 t M kim, vay mượn dân chúng trong nước là hơn 54 t M kim.

no1

Economist nêu con số n công ca Vit Nam vào ngày 16/7/2017 là hơn 94 tỉ USD. B Tài chính Vit Nam loan báo, tính đến hết năm 2015, n nn ca Vit Nam là hơn 94 t M kim. (Hình : Trích t website ca The Economist)

Tình trạng n nn ca Vit Nam càng lúc càng trầm trng và đ có "gu" vá "vai", h thng công quyn ti Vit Nam tiếp tc tìm đ mi cách đ tăng ngun thu t thuế, phí song song vi ct gim chi tiêu cho phúc li công cng. Mi gia đình, bt k khu vc cư trú, tng cá nhân, du giàu hay nghèo giờ đều có th cm nhn sc nng ca n nn khi vt giá gia tăng, kiếm sng khó hơn, chi tiêu phi dè sn hơn,…

Đã có rất nhiu phân tích v nguyên nhân n nn gia tăng, Đng cộng sản Việt Nam, Quc hi, Chính ph Vit Nam cũng đã ban hành không ít ngh quyết, ch đo hàng loạt gii pháp nhm gim bi chi, km gi n nn nhưng thc tế cho thy, bi chi và n nn ca Vit Nam vn là mt nan đ.

Liệu còn li gii nào cho nan đ n nn và bi chi ca Vit Nam ?

Dường như là có nhưng câu tr li li thuc loi nm ngoài "đnh hướng"…

***

Đầu tháng này, trong hi tho v "Vit Nam và trt t thế gii mi", din ra Budapest (Hungary), ông Vũ Quang Vit, cu V trưởng V Tài khon quc gia ca Liên Hip Quc, trình bày tham luận "Tại sao bi chi ngân sách quá ln và kéo dài quá nhiu năm Vit Nam".

Chuyên gia - về phân tích tương quan gia các d liu đã được thng kê vi tác động ca chúng ti kinh tế ca mt quc gia - này đã đưa ra hàng lot các nhn đnh đáng chú ý : N chính ph Vit Nam vay trc tiếp xp x 65% GDP. Nếu tính c n mà các doanh nghip nhà nước đã vay thì tng s n nn ca Vit Nam trong năm 2016 khong 431 tỉ M kim hoc hơn, con s đó tương đương 210% GDP (205,2 t M kim). Ông Vit lưu ý thêm là nếu cng c n ca khi tư nhân thì tng n ca kinh tế Vit Nam có th xp x 250% GDP.

Nói cách khác, tính theo GDP, nợ nn ca Vit Nam thuc loi cao nht thế gii !

Nợ cao, áp lc tr n tt nhiên s tăng. Khi không còn có th vay mượn đ chi tiêu và tr n, kinh tế s rơi vào khng hong. Theo ước tính ca ông Vit, vi mc đ n nn trên 200% GDP và lãi sut t 9% đến 10%/năm như hin nay, cng vi lm phát khoảng 4% năm, GDP ca Vit Nam phi tăng ít nht 10% mi đ đ… tr lãi. Đáng nói là trong bi cnh như hin nay, Vit Nam chng có cách nào đ đt được mc tăng trưởng như thế.

Nợ nn ca Vit Nam tăng không ngng là vì thu liên tc gim trong khi chi tiêu của h thng công quyn không ngng tăng. Da trên nhng s liu thng kê thu thp được t mt s ngun khác nhau, ông Vit đã lp hàng lot biu, bng đ chng minh, chi tiêu ca h thng công quyn gia tăng không phi do gia tăng đu tư hay tr n mà chỉ vì không km gi được chi thường xuyên.

Năm 2009, chi thường xuyên tương đương 54,4% tng chi ngân sách, sáu năm sau (2014), chi thường xuyên vt lên ti 65,5% tng chi ngân sách. Ông Vit ước tính, chi thường xuyên ca Vit Nam chiếm ti 34% GDP. Vượt xa các quc gia trong khu vc (Indonesia 21,7%, Singapore 14,9%…).

Bởi ngun thu gim trong khi chi tiêu không ngng tăng, phi vay mượn đ chi nên Vit Nam liên tc bi chi, t l bi chi khong 6% GDP, gp đôi mc an toàn theo tiêu chun quc tế (3%).

Một trong nhng lý do khiến Vit Nam liên tc bi chi là vì phi nuôi đi ngũ công chc và viên chc càng ngày càng đông (so vi năm 2013, năm 2014, s lượng công chc tăng 4,1%, s lượng viên chc tăng 9,8%). Tuy lương căn bn ca công chc và viên chc tăng liên tục (gia năm 2016 đã tăng 5,2%, đến gia năm 2017 li tiếp tc tăng thêm 7,4%), đng nghĩa vi vic phi tăng vay mượn đ nuôi công chc và viên chc nhưng nhiu người vn cho rng lương công chc và viên chc Vit Nam còn quá thp.

Theo ông Việt, nếu da vào mt bng chung ca nn kinh tế, nghĩa là tính theo GDP bình quân/người thì lương công chc và viên chc Vit Nam cao hơn GDP bình quân/người gn 40%, tương đương vi Hoa Kỳ và Trung Quc. S bt hp lý trong chính sách lương bng ca công chức, viên chc nm ch lương được tăng đi trà thành ra lương công chc cp dưới vn rt thp. Ông Vit cũng đã ch ra mt yếu t khác mà ông nhn mnh là "kỳ l" : Vit Nam không h kim soát lương ca gii lãnh đo các doanh nghip nhà nước thành ra lương ca gii này cao hơn lương ca gii b nhim và kim soát h. Cũng vì vy "không th không dn đến li h thng".

Tuy nhiên đáng chú ý nhất trong phân tích "Ti sao bi chi ngân sách quá ln và kéo dài quá nhiu năm Vit Nam" là chi tiêu cho quc phòng và an ninh.

Trong tham luận va k, ông Vit đã trình bày rt cn k cách thu lượm d liu, phương thc tính toán, theo đó, năm 2014, h thng công quyn Vit Nam đã chi cho ngành công an khong 6,4 t M kim, chi cho quân đi khong 4,5 t M kim (bao gồm c mua sm vũ khí, phương tin quc phòng - khong 1,9 triu M kim). Nếu tính theo tng chi ngân sách, chi cho công an chiếm 12%, chi cho quân đi chiếm 9%. T l chi ca Vit Nam cho quân đi tính trên tng chi ngân sách ngang vi Hoa Kỳ nhưng t l chi của Vit Nam cho công an gp sáu ln Hoa Kỳ (chi cho cnh sát ca Hoa Kỳ ch chiếm 2% tng chi ngân sách).

Ông Việt nhn đnh chi tiêu cho quân đi và công an nếu quá ln "s to ra áp lc mnh vào các khon chi tiêu khác cho xã hi". Theo ông Vit, sở dĩ Việt Nam phi chi mt khon khng l cho công an vì ngoài hot đng bo v, gìn gi trt t xã hi, công an Vit Nam đang thc hin nhng công vic mà các quc gia khác xem là hot đng dân s (Đăng ký h khu, Chng nhn hnh kim, Cp h chiếu ph thông, Đăng ký xe máy...). Ông Việt đưa ra nhn xét tuy có th làm vài chc triu người vui nhưng khiến hàng triu người bun là lc lượng công an quá đông s không ch làm ngân sách mt cân đi, gia tăng vay mượn đ nuôi mà còn to tin đ cho lm dng quyền lực, tham nhũng, bt mãn gia tăng, gây bt n cho xã hi.

***

Nếu b vài gi xem "Ti sao bi chi ngân sách quá ln và kéo dài quá nhiu năm Vit Nam", có th thy ông Vit đã son tham lun này mt cách hết sc cn trng, nghiêm túc, kèm nhiu dn chứng, nhn đnh xác đáng, gi ra nhiu vn đ, gii pháp cn ngm nghĩ, tt nhiên không loi tr kh năng cn tranh lun.

Tuy nhiên như mi tham lun cùng loi, "Ti sao bi chi ngân sách quá ln và kéo dài quá nhiu năm Vit Nam" s không đến nơi cn đến. Nó nằm ngoài "đnh hướng" ca các tiến sĩ chuyên ngành "xây dng Đng", "tư tưởng H Chí Minh",… Nó dưới "tm" hàng trăm tiến sĩ tt nghip nhng đi hc kiu như Southern California University for Professional Studies.

Mỗi năm, vào mùa Hè, mt s trí thức người Vit sng tn mác nhiu nơi trên thế gii, trong đó có c Vit Nam li t hp vi nhau đâu đó đ tho lun v mt ch đ c th có liên quan đến hin trng và tương lai Vit Nam. "Vit Nam và trt t thế gii mi" din ra hi đu tháng này Budapest (Hungary) là một trong khong 20 cuc hi tho như vy trong 20 năm va qua. Nhng "Hi tho mùa Hè", rng hơn là nhng nghiên cu, kho sát, khuyến ngh ca nhiu chuyên gia người Vit, mang đ th quc tch khác nhau, ch ging nhau ch cùng trăn trở v vn mnh Vit Nam dù công phu, đy tâm huyết ch mi đt được mt kết qu chung : Minh ha rng ch trương "chiêu hin, đãi sĩ", nhng li mi gi "hiến kế, góp sc xây dng, phát trin" ch mi là chiêu bài.

Đọc "Ti sao bi chi ngân sách quá lớn và kéo dài quá nhiều năm Vit Nam" đi, bn s thy… bun !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 25/09/2017

Published in Diễn đàn

Tương lai của nền ngân sách độc đảng sẽ là một hình ảnh khá tương đồng với "con tàu đắm" Vinashin hiện hồn cách đây một con giáp.

ngansach0

Số nợ của Vinashin đã lên tới khoảng 86.000 tỷ đồng, tức khoảng 4 tỷ USD, chiếm đến 2,5% GDP 2015

Xác chết chưa chôn

Vinashin (Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam) thực ra đã "chết" từ rất lâu rồi, nhưng cứ như một "tục lệ", vài ba năm một lần giới quản lý tài chính lại "ai điếu" với cái xác chưa thể chôn này.

Vào thời gian sắp diễn ra kỳ họp Quốc Hội mới vào cuối quý 1 năm 2017, phía chính phủ của ông Nguyễn Xuân Phúc cùng Bộ Tài Chính lại một lần nữa "tố" dự phòng ngân sách nhà nước phải ứng trả thay cho Vinashin trong 10 năm tới lên tới 63.200 tỷ đồng.

Không "tố" sao được ! Chẳng lẽ ông Phúc lại chịu đưa đầu "chết thế" cho những kẻ còn đang nhở nhơ ngoài vòng pháp luật ?

Vào thời thủ trưởng cũ của ông Phúc là ôngNguyễn Tấn Dũng, số nợ của Vinashin đã lên tới khoảng 86.000 tỷ đồng, tức khoảng 4 tỷ USD, chiếm đến 2,5% GDP vào thời gian đó. Chẳng có cách gì trả nợ nổi, Vinashin đã trở thành một vụ án mang tầm cỡ quốc gia với thật nhiều quan chức tham nhũng và vô trách nhiệm. Nhưng phán quyết của tòa án đã chỉ dừng ở chính giới lãnh đạo Vinashin mà không có bất kỳ quan chức chính phủ nào phải trả giá.

Cho đến tận giờ này…

Đến giờ này, lấy đâu ra số tiền hơn sáu chục ngàn tỷ để trả nợ thay cho Vinashin, trong lúc ngân sách còn "phải chạy ăn từng bữa" – theo cách ví von còn chút liêm sỉ của một chuyên gia nhà nước ?

Quả là chưa có một đời thủ tướng cộng sản nào phải "đổ vỏ" ghê gớm như thời ông Nguyễn Xuân Phúc. Chỉ riêng trong khu vực các tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước mà con số nợ vay đã lên đến 237 tỷ USD, các đời chính phủ đã bảo lãnh đến 21 tỷ USD, để chính phủ còn đang tồn tại phải có trách nhiệm trả nợ cho số tiền vào thời buổi "không biết đào đâu ra" này.

Vậy chính phủ của ông Nguyễn Tấn Dũng đã làm gì đó để "đóng cửa bảo nhau ?".

Thuật ướp xác

Không thể rút ngân sách để "bù đắp khó khăn" cho Vinashin, vào năm 2005, chính phủ Việt Nam đã tìm cách phát hành trái phiếu quốc tế tại thị trường chứng khoán New York để vay 750 triệu USD, với kỳ hạn 10 năm và lãi suất 7,125%/năm. Số trái phiếu này đến hạn trả nợ gốc và lãi vào năm 2016. Sau đó chính phủ đã cho Vinashin vay lại toàn bộ số trái phiếu nói trên. Nhưng khoản vay này không hiểu do nguồn cơn nào mà đã tiêu tán hết, để cuối cùng Vinashin hầu như không có khả năng trả nợ cho chính phủ. Tuy thế, hồ sơ vụ này gần như bị đóng lại. Báo chí chỉ dám hé môi rồi sau đó im bặt.

Về sau này, một chuyên gia tài chính là ông Bùi Kiến Thành đã phải nói rằng việc chính phủ giao toàn bộ 750 triệu USD vào tay Vinashin mà không cần có các dự án cụ thể để giải ngân là "lỗi cực kỳ lớn".

Do chẳng ai thấy cần phải chuộc lỗi, đến năm 2010, số dư nợ của Vinashin đã lên đến 86.000 tỷ đồng và trở nên "vô phương cứu chữa".

Cũng vào năm 2010, chính phủ Việt Nam lại phát hành 1 tỷ USD trái phiếu kỳ hạn 10 năm tại Sở Giao Dịch Chứng Khoán Singapore với lãi suất 6,75%/năm. Số tiền này sau đó được chính phủ cho một số tập đoàn kinh tế lớn vay lại. Tuy thế, cũng không thấy tăm hơi nào từ số tiền "tái cơ cấu Vinashin". Doanh nghiệp được mệnh danh là "con tàu đắm" này cứ lần lượt nuốt chửng các khoản tiền khổng lồ.

Vào năm 2014, lần thứ ba chính phủ Việt Nam xoay sở phát hành 1 tỷ USD trái phiếu. Tuy nhiên, lần này có vẻ không còn "thành công" như hai lần trước đó. Đây cũng là thời gian mà những xung đột chính trị trong chính trường Việt Nam trở nên khốc liệt hơn hẳn trên cung đường "lập thành tích chào mừng đại hội 12 của đảng".

Cuối năm 2015, chính phủ thêm một lần nữa cố gắng tạo ra kế hoạch "phát hành 3 tỷ USD trái phiếu đặc biệt ra quốc tế". Nhưng đến lúc này, mọi thứ chỉ còn là ảo mộng. Giữa năm 2016, kế hoạch này đã hoàn toàn tan vỡ.

Còn bây giờ là năm 2017. Món nợ khổng lồ của Vinashin vẫn còn gần như nguyên vẹn, và trách nhiệm phải xử lý không ai khác là "tân chính phủ" của người vẫn còn bị một số dư luận xem là "tân Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc".

"Sám hối"

Từ quý tư năm 2016, thần sắc và phát ngôn của ông Phúc đã khác với gương mặt hớn hở khi nhận lẵng hoa từ người tiền nhiệm Nguyễn Tấn Dũng ngay sau đại hội 12 vào đầu năm 2016.

Trầm tư và có vẻ co thủ hơn, có lẽ Thủ Tướng Phúc bắt đầu "rút kinh nghiệm sâu sắc" và thận trọng xử lý những gì thuộc về dĩ vãng.

Sau hai cảnh báo có hơi hướng "sám hối" – "nợ công nếu tính đủ thì đã vượt trần" và "sụp đổ tài khóa quốc gia" vào cuối năm 2016, đến đầu năm 2017 chính phủ của ông Phúc bắt đầu có vài động thái "làm chuồng sau khi mất bò". Năm 2017, chính phủ chỉ bảo lãnh vay $1 tỷ cho doanh nghiệp.

Thông tin trên được Cục Quản Lý Nợ và Tài Chính Đối Ngoại (Bộ Tài Chính) phát ra. Cơ quan này giải thích rằng hạn mức quá khiêm tốn như thế là để không tăng thêm gánh nặng nợ công.

Như vậy, hạn mức bảo lãnh vay năm 2017 sẽ giảm mạnh so với những năm trước (năm 2015 là 2,5 tỷ USD và 2016 là 1,5 tỷ USD), và giảm rất mạnh so với mức 6,6 tỷ USD của năm 2014.

Cùng lúc và như một hiệu lệnh, giới quan chức từ cao xuống thấp trong chính phủ đồng loạt tuyên bố sẽ không chấp nhận đưa nợ vay của các doanh nghiệp vào nợ công quốc gia. Những doanh nghiệp nào không thể trả nợ thì phải phá sản.

Đó là hậu quả không cách nào tránh khỏi của những năm trước, khi nhiều tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước vay nợ tràn lan để đầu tư trái ngành đã cho thấy tâm lý vay là cực kỳ vô trách nhiệm, thậm chí một số doanh nghiệp còn có biểu hiện "xù nợ" khi làm ăn lỗ lã.

Kết cục, có đến ít nhất 30% số tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước đã rơi vào vòng lỗ lã và đối mặt với nguy cơ phá sản kể từ năm 2008 khi kinh tế Việt Nam bắt đầu rơi vào giai đoạn suy thoái.

Nếu bạn là Thủ tướng Phúc ?

Tình thế đã bí lắm rồi.

Nếu tính cả nợ của các tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước, nợ công Việt Nam phải lên đến 210% GDP chứ không còn "đã sát ngưỡng nguy hiểm 65% GDP" như một báo cáo mới đây của chính phủ.

Còn nếu phải "ôm" núi nợ đến 237 tỷ USD của các tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước mà chiếm đến 120% GDP hiện thời, chính phủ của ông Phúc chỉ còn nước từ chức toàn diện.

Cho dù không ai chịu từ chức vào năm 2015, khi thủ tướng lúc đó là ông Nguyễn Tấn Dũng cho biết Việt Nam phải trả nợ đến 20 tỷ USD. Còn vào năm 2016, người "may mắn" thế chỗ cho ông Dũng là ông Phúc cho biết Việt Nam phải trả 12 tỷ USD.

Chưa có thông tin chính thức về trả nợ năm 2017, nhưng nhiều khả năng Việt Nam cũng phải trả cho các chủ nợ khoảng một chục tỷ đô la.

Nhưng Vinashin lại không phải là "con tàu đắm" duy nhất trong một nền ngân sách đang ruỗng mục với tốc độ ngang ngửa lạm phát thực tế. Nếu trước đây xã hội đã phải phát sốt với hiện tượng tập đoàn kinh tế nhà nước ăn theo kiểu "đào tận gốc trốc tận rễ" như Vinashin và Vinalines, thì từ năm 2012 đến nay các vụ án quốc gia đã chuyển dần sang giới ngân hàng – Xây Dựng, Đại Dương, Dầu Khí Toàn Cầu – với vụ án nào cũng thất thoát đến hàng chục ngàn tỷ đồng.

Ngân hàng lại là tử huyệt của nền tài chính. Những Vinashin và Vinalines tuy thất thoát và nợ lớn nhưng sẽ không dễ khiến thị trường tín dụng chao đảo đổ bể và gây hoảng loạn xã hội như khối ngân hàng thương mại.

Nếu bạn là Thủ Tướng Phúc, bạn sẽ phải "kiến tạo và hành động" ra sao để cứu vãn ngân sách quốc gia khỏi chìm sâu dưới đáy đại dương ?

Phạm Chí Dũng

Nguồn : Người Việt, 19/03/2017

Additional Info

  • Author Phạm Chí Dũng
Published in Diễn đàn