Người đàn ông trở về sau cuộc chiến không biết đến giận hờn

Nhưng đến tận bốn mươi năm sau

Vẫn ngác ngơ câu hỏi

Tại sao ?

Nguyễn Thị Thanh Yến

- Tên chị là gì ? 

- Thưa em tên Mơ. 

- Mơ gì ? Mộng mơ hay quả mơ ? 

- Tùy, ai muốn hiểu thế nào thì hiểu... 

- Quê quán ở đâu vậy ? 

- Em ở Thạch Thất, Hà Tây. 

- Chị công tác ở cơ quan nào ? 

- Thưa, ở ty Văn Hóa Thông Tin Hà Sơn Bình. 

- Chắc chưa vào Ðảng... ?

"Nơi em về trời xanh không em... ?". Bên này vĩ tuyến 17 không có một câu hỏi thơ mộng, lãng mạn như vậy... Vì vậy những lời yêu đương được mở đầu bằng "Ðồng chí công tác ở cơ quan nào ?"

(Thế Giang, Thằng Người Có Đuôi, Westminster, CA, Nguời Việt, 1987).

Ngoài những câu hỏi "thơ mộng" và "lãng mạn" như trên, bên kia vĩ tuyến còn có nhiều câu hỏi (nghe) rất … linh tinh :

- Bây giờ tháng mấy rồi hỡi em ?

- Anh đi về đâu mà bụi đường vương trên mái tóc ?

Anh không biết bây giờ tháng mấy, em không biết anh đi về đâu, và hết nửa phần đất nước đều chia chung một nỗi băn khoăn (lớn) dù đang trong hoàn cảnh chiến tranh : Kẻ thù ta đâu có phải là người. Giết người đi thì ta ở với ai ?

Ở nửa phần còn lại thì không ai mơ hồ về thời gian cả. Mọi người đều biết chính xác ngày/tháng/năm sinh của vị lãnh tụ kính yêu, cũng như thời điểm phân phối khẩu phần lương thực (ngoài tiêu chuẩn) nhân ngày sinh nhật của NGƯỜI. Cũng chả bao giờ nghe ai hỏi ai "đi về đâu" vì ai cũng biết là mọi con đường đều dẫn ra mặt trận, và đường ra trận thì mùa nào cũng đẹp : những binh đoàn kéo nhau ra tiền tuyến, như tình yêu nối lời vô tận… Chỉ có mỗi một câu hỏi "cảm động" duy nhất được cho phép nghêu ngao trên môi mọi người thôi, dù nghe cũng không tình tứ gì cho lắm : hết rau rồi em có lấy măng không ?

Không chỉ bị ám ảnh bởi cái đói mà cả nửa nước (bên kia) còn bị nhồi nặn, và kích động bởi căm thù :

"Phải ngày đêm hành quân để kịp tới chiến trường trước khi hòa bình, trước khi chiến thắng. Vào chậm, chỉ còn mỗi việc thu nhặt ống bơ gỉ, tháo gỡ dây thép gai thôi. Chẳng còn địch đâu mà đánh. Xe trước hát vang : Giải phóng miền Nam chúng ta thề quyết tiến bước. Xe thứ hai tiếp theo hào hùng : Diệt đế quốc Mỹ phá tan bè lũ bán nước. Xe thứ ba tiếp lời : Ôi xương tan máu rơi, lòng hận thù ngút trời". 

(Bùi Ngọc Tấn, Biển và Chim Bói Cá, Nhã Nam & Nhà xuất bản Hội Nhà Văn, 2010).

Ở bên này thì không thế. Ngoài những băn khoăn siêu hình về hố thẳm tư tưởng  và nỗi dằn vặt triết lý nhân sinh giết người đi thì ta ở với ai (?) có kẻ còn chắp tay nguyện cầu cho chim bồ câu trắng hiện với không ít thơ ngây :

Mẹ già cười xanh như lá mới trong khu vườn

Ruộng đồng Việt Nam lên những búp non đầu tiên

Một đoàn tàu đi nhả khói ấm hai bên rừng …

Thực tại, tiếc thay, hoàn toàn không như dự tưởng :

"Tôi từng đi trên những chuyến tàu hỏa hành trình bắc nam mất 72 tiếng đồng hồ, trên đó chất đầy xe đạp, khung xe đạp, vải vóc, đường sữa, gạo, giấy… chuyển từ nam ra bắc. Những chuyến hàng thực chứ hoàn toàn không giả tạo chút nào đổ về nơi từng được coi là hạnh phúc, no ấm. Nhiều người vỡ lẽ, lắc đầu ngao ngán".

(Nguyễn Thông, "Thành ngữ mới : Phồn vinh giả tạo").

"Ở mỗi ga, khoang tàu biến thành cái chợ hay hàng ăn, tùy vào thời điểm. Ngoài sự nghèo đói, lộn xộn, mất vệ sinh và nói chung là kém văn hóa là đặc trưng của những gì xảy ra trên chuyến tàu đó hay cho cả đất nước ta thời đó, điều tôi nhớ nhất và thất vọng vô cùng là : từ Nam ra Bắc tôi hầu như không thấy một nụ cười trên gương mặt một ai cả".

(Trần Thành Nam, "Hãy trả lại rổ tép khô cho tôi").

Dự đoán của Trịnh Công Sơn, rõ ràng, hơi trật : Khi đất nước tôi không còn giết nhau/ Mọi người ra phố mời rao nụ cười. Ước mơ của người nhạc sỹ tài hoa, xem ra, cũng khác với hiện thực rất xa : Mẹ già cười xanh như lá mới trong khu vườn. Cười gì nổi khi con vừa hoàn thành xong nghĩa vụ quốc tế (Giải Phóng Miền Nam) thì đến ngay lượt cháu Giải Phóng Cambodia. Thế là Em ở Nông trường Anh ra Biên giới :

Từng vai áo phai sẽ xanh thêm đời
Bàn tay làm nên những mùa vui
Từ trên đất này, những con người mới
mọc lên

Mạng người chớ có phải là giá, nấm, hay rau cỏ đâu mà cứ mọc lên hoài vậy được, hả Trời ? Hết cuộc chiến ở biên giới phía Tây rồi đến chiến cuộc ở biên giới phía Bắc, cuộc nào cũng phải trả giá bằng hàng mấy vạn sinh linh mà không nghe ai lên tiếng phản đối (hay phản chiến) gì ráo trọi. Cũng chả thấy ai (dám) chắp tay nguyện cầu cho chim bồ câu trắng hiện .

Rồi sau khi bốn phương im tiếng súng, Đảng "dũng cảm và quyết tâm đổi mới" để chuyển đổi sang Kinh Tế Thị Trường (theo định hướng XHCN) thì đất nước lại phát sinh ra thế lực thù địch mới – giặc nội sâm : 

- Chống tham nhũng là chống giặc nội xâm

- Đã đến lúc coi ma túy là giặc nội xâm

- Công an thu giữ 7 tấn ma túy trong vòng 5 tháng

- Quyết liệt phòng chống giặc nội xâm

- Tham nhũng là một thế lực thù địch của nhân dân ta, đất nước ta và Đảng ta

- Chống giặc nội xâm đang ở giai đoạn hết sức quyết liệt

Khi đã phải thay phong bì bằng bao tải mới đủ chỗ chứa (hằng triệu Mỹ kim) tiền lại quả, và khi mà số lượng ma túy bị tịch thu được tính theo đơn vị tấn (chứ không phải ký hay tạ nữa) thì mặt trận nội xâm đã kể như… toang !

Ngoại xâm cũng vậy. Ngày 19/4/2020, BBC loan tin : Trung Quốc lập hai hai huyện đảo quản lý Trường Sa, Hoàng Sa. Qua hôm sau, Thông Tấn Xã Việt Nam cho biết : "Việt Nam phản đối mạnh mẽ việc thành lập cái gọi là thành phố Tam Sa… Việt Nam yêu cầu Trung Quốc tôn trọng chủ quyền…". Trong Lịch sử nhân loại chưa có một cuộc xâm lăng nào bị ngăn chặn bởi những lời "phản đối" hay "yêu cầu" (yếu xìu) như thế cả. Thù trong giặc ngoài, nợ công cao lút đầu, đạo đức xuống thấp đến gót chân, không khí ô nhiễm, sông hồ cạn kiệt, rừng núi điêu tàn, đất nước tan hoang… là "thành quả" của cuộc cách mạng vô sản hiện nay ở Việt Nam.

Để giảm nhẹ tình thế, Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã ban hành Nghị quyết về cuộc Cách mạng 4.0  với những mục tiêu sau :

- Năm 2025, internet băng thông rộng phủ 100% các xã, duy trì xếp hạng về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) thuộc 3 nước dẫn đầu ASEAN.

- Năm 2030, mạng di động 5G phủ sóng toàn quốc ; mọi người dân được truy cập internet băng thông rộng với chi phí thấp. Kinh tế số chiếm trên 30% GDP ; năng suất lao động tăng bình quân khoảng 7,5%/năm.

- Năm 2045, Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất và dịch vụ thông minh, trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo thuộc nhóm dẫn đầu khu vực Châu Á.

Ông Nguyễn Phú Trọng và Nghị quyết về cuộc Cách mạng 4.0  dễ khiến thiên hạ nhắc nhớ đến những lời hứa hẹn chưa xa xưa lắm của những người tiền nhiệm :

- Hồ Chí Minh : "Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay !"

- Lê Duẩn : "Chúng ta sẽ đuổi kịp Nhật trong 15, 20 năm và nhân dân ta sẽ đi trên thảm vàng !"

Toàn là thần chú và phép lạ cả. Điều mầu nhiệm là tuy chỉ được ăn bánh vẽ nhưng cả nước vẫn không ai kêu đói, và có người cò tấm tắc khen ngon. Mầu nhiệm hơn nữa là một dân tộc dễ chịu (và dễ dậy) tới cỡ đó mà vẫn sống sót được mãi cho đến đầu thế kỷ này.

Tưởng Năng Tiến

Nguồn : RFA, 01/05/2020 (tuongnangtien's blog)

Các nhà lãnh đạo, các cá nhân và tập thể, các bộ, ban, ngành cần phải thay đổi tư duy cũ, nhanh chóng tiếp thu, học hỏi những cái mới, những thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 để trở thành những hạt nhân nền tảng cho sự chuyển mình của dân tộc, tiến bước cùng thời đại.

Tạp chí Cộng sản

Tháng rồi tôi tìm ra một cái nhà trọ rẻ không ngờ, giá chỉ 10.000 kips mỗi đêm (khoảng một US dollar) thôi, nơi bản làng của người Khơ Mú – ở Thượng Lào. Tất nhiên là không có giường nệm, bàn ghế, điện nước gì cả – ngoài một cái đèn dầu hột vịt tù mù.

Tôi đã qua nhiều đêm trong những trại tù nên không phiền hà gì ráo, chỉ hơi lo lắng về chuyện tiêu tiểu mà thôi. Khi hiểu được nỗi băn khoăn của tôi, người chủ chỉ tay và hất mặt ra phía trước. Tôi nhìn theo, với đôi chút bất an vì chỉ thấy một cái mái nhỏ tí teo ở xa xa. Đến tận nơi mới biết đó là một nhà vệ sinh công cộng, khá sạch sẽ, do Port Hope Rotary Club từ Canada xây tặng.

Tôi chưng hửng. Ủa ! Ai mà dè là những thành viên của một hội thiện nguyện của Gia Nã Đại đã có mặt nơi đây từ đời thưở nào rồi. Trải qua bao dặm sơn khê (11 tiếng xe buýt từ Vientiane lên Luang Prabang, 2 giờ 30 phút xe đò từ cố đô của Lào đến Nong Khiaw, thêm hơn 60 phút đi ghe từ cái thị trấn giữa đèo này lên đến làng Muang Ngoy, rồi cuốc bộ cả một buổi sáng mới đến được cái "khách sạn đèn dầu" này) nên tôi "tưởng" mình là người đầu tiên từ Châu Mỹ đặt chân đến bản Pha Yong chớ.

Nhà trọ và nhà cầu ở bản Pha Yong, Bắc Lào. Ảnh : tnt

Đúng là tưởng năng thối. Thối hơn nữa là tôi cũng lại "tưởng" rằng chỉ ở những thôn làng heo hút (nơi không ai có khái niệm chi về vệ sinh công cộng) thì mới cần đến sự trợ giúp của người nước ngoài để có được cái cầu tiêu hay nhà xí. Té ra, ở nước mình cũng thế thôi – theo những mẩu tin (gần nhất) vừa xuất hiện trên báo chí xuất bản tại Việt Nam : 

- Sáng 29/5 : Sở Ngoại vụ Bắc Giang phối hợp với một số đơn vị liên quan tổ chức lễ khánh thành và bàn giao dự án "Nước sạch và vệ sinh tại Trường Trung học cơ sở Đông Lỗ, huyện Hiệp Hòa.’Dự án nằm trong chương trình hỗ trợ phát triển cộng đồng không hoàn lại của Tổ chức phi chính phủ Latter Day Saint Charities (LDSC, Hoa Kỳ). Được biết, đây là công trình nhà vệ sinh thứ 14 mà Tổ chức LDSC triển khai tại huyện Huyện Hòa trong vòng 3 năm gần đây". 

- Ngày 12/9 : Đoàn đại biểu chương trình Tàu thanh niên Đông Nam Á và Nhật Bản phối hợp cùng với Huyện đoàn Krông Ana và trường mẫu giáo Hoa Sen tổ chức lễ khánh thành Nhà vệ sinh Trường mẫu giáo Hoa Sen. 

Mà nói chi đến huyện Krông Ana (Darlac) hay Hiệp Hoà (Bắc Giang) cho nó xa xăm. Vietnam Heritage - December 2016-January 2017 – tạp chí viết bằng tiếng Anh, một dạng truyền thông son phấn của chế độ hiện hành – cho biết :

"Public urination is nothing strange in Vietnam, where there is an acute shortage of public toilets... Data from Hanoi’s Department of Construction shows that the capital has 340 public toilets, but two thirds are located in residential areas and only 100 are situated along streets or at entertainment facilities. Ho Chi Minh City faces the same problem with only 200 public toilets serving the needs of its 10 million residents and the 5 million foreign tourists that visit the city each year".

Má ơi ! Giữa Thủ đô của lương tâm nhân loại và Thành phố Hồ Chí Minh (quang vinh) mà vài chục ngàn người mới có được một cái nhà vệ sinh công cộng ! Thảo nào mà Việt Nam nổi tiếng vì có đến hai cái Bay lận, chớ không phải một : Ha Long Bay và Cam Dai Bay.

Cấm đái bậy - Ảnh minh họa : tintuc.vn

Đây là một vấn nạn mới của Việt Nam do hiện tượng đô thị hoá (urbanization) vội vã mà ra chăng ?

Hổng dám mới đâu. FB Phạm Xuân Cần cho biết : "Từ năm 1934, ông Lê Viết Lới đã đề xuất xây dựng nhà vệ sinh công cộng cho Thành phố Vinh, Bến Thủy". Trên trang báo Thanh - Nghệ - Tịnh Tân Văn  (số 195, xuất bản tháng 2 năm 1934) tác giả đặt vấn đề :

"Nếu có một người ở các phủ huyện vì công việc tới phố, nhưng khi lưu lại tại phố nhỡ có đại tiểu tiện thì họ lấy chỗ mô mà tiện giải ? Họ đành tìm chỗ bên sông, lạch nước làm xằng, bị người lính cảnh sát vớ lấy phạt xu. Cũng có khi một người nhà quê đã thường tới phố đi chợ, chỉ mang trong mình một tấm thẻ sưu, lính cảnh sát đã phạt về tội không đúng vệ sinh, còn phạt thêm tội không giấy ngụ cư nữa".

Hơn tám mươi ba năm sau, ông Lê Văn Hiệp (Chủ tịch Hiệp hội Nhà Vệ Sinh Việt Nam) cũng nêu lên mối quan tâm tương tự nhưng nhấn mạnh vào góc cạnh vệ sinh :

"Trong quá trình nghiên cứu, tôi đi thực tế, khảo sát ở hơn 40 tỉnh thành trên cả nước và thấy nhà vệ sinh ở các trường học, bệnh viện, bến xe, ga tàu... hiện nay quá tệ. Cần nói thêm, căn cứ vào số liệu của thế giới và Bộ Y tế, trong nhà vệ sinh bẩn có 200 con vi khuẩn thường trực mỗi khi phát sinh chất thải. Các con vi khuẩn này sẽ lây lan ở cấp số nhân với môi trường ẩm thấp và nếu không có biện pháp giải quyết thì sẽ gây hệ lụy rất lớn đến con người, cộng đồng, văn minh đất nước".

Con số "vi khuẩn" thực sự có thể lớn hơn gấp bội, theo lời của Bill Gates, nhà tỷ phú đã hiến tặng 400 triệu Mỹ Kim để cải thiện mô thức cho cái bồn cầu ở những quốc gia đang phát triển : "It was a glass jar filled with human feces… there could be over 200 trillion rotavirus particles, 20 billion Shigella bacteria, and 100.000 parasitic worm eggs". (Kẻ viết những dòng chữ này không biết rotavirus particles và Shigella bacteria là cái con bà gì ráo nên không thể chuyển dịch đoạn văn thượng dẫn. Kính mong được độc giả lượng thứ).

May là đất nước vẫn có những nhân vật như ông Lê Văn Hiệp, người tự nguyện bỏ cả tài sản (lẫn công sức) để vận động thành lập Hội Nhà Vệ Sinh Việt Nam – dù bị cả dư luận lẫn chính quyền cười chê hay tránh né :

"Tôi còn nhớ thời điểm đầu, tôi bị người ta chê cười rồi nhìn bằng ánh mắt dè bỉu, thiếu tôn trọng mỗi khi nhắc đến nhà vệ sinh, bên cạnh đó là vấn đề về chủ trương, chính sách thực hiện. Tôi cầm văn bản của các cơ quan chức năng cho phép vào các cơ quan đơn vị để khảo sát, nghiên cứu về nhà vệ sinh nhưng hầu hết họ đều từ chối với lí do là chuyện riêng của cơ quan".

Phản ứng của của "giới cơ quan chức năng" trước cái nhà vệ sinh khiến tôi nhở́ đến bản tin của trang Tiếng Dân, đọc được vào hôm 29 tháng 9 năm 2019 :

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành nghị quyết về Cách mạng 4.0. Người đứng đầu Đảng và Nhà nước lại tiếp tục nói xạo với dân, bằng cách đưa ra các mục tiêu cho tương lai xa… : Tới 2025, internet băng thông rộng phủ 100% các xã" ; "Đến năm 2030, duy trì xếp hạng về chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) thuộc nhóm 40 nước dẫn đầu thế giới" hay "Bộ Chính trị đặt mục tiêu, năm 2045, Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất và dịch vụ thông minh, trung tâm khởi nghiệp...

Tôi chết được chứ không phải bỡn đâu, Giời ạ ! Đến năm 2045 mà "nhà vệ sinh phủ 100 % các xã" là cũng quý hoá lắm rồi. Nói chi đến những chuyện xa xôi (và mơ hồ) dữ vậy, cha nội ?

Tưởng Năng Tiến

Nguồn : RFA, 05/10/2019 (tuongnangtien's blog)

**********************

Tiểu bậy loạn đàm (!!)

Những tưởng cái việc "giải quyết nỗi buồn" là việc tế nhị cá nhân, ai cũng biết nhưng không cần thiết phải đề cập tới. Thế mà gần đây nó lại được bình luận xôn xao dưới góc độ đạo đức xã hội. Thật buồn lắm thay !

Việc "giải quyết nỗi buồn" là việc tế nhị cá nhân đang được bình luận xôn xao dưới góc độ đạo đức xã hội

Chúng ta biết, không phải ngẫu nhiên mà trong tiếng Anh, từ W.C (Water closet : nhà vệ sinh) lại chứa thành tố "closet", nghĩa là buồng riêng, buồng kín.

Cũng không phải ngẫu nhiên mà bất cứ công trình kiến trúc nào, dù là căn hộ gia đình hay tòa nhà thương mại, công sở… cũng đều thiết kế khu vệ sinh ở cuối hành lang hoặc mặt sau tòa nhà, phải đi theo mấy cái mũi tên chỉ dẫn mới đến được.

Tất cả đều chứa hàm ý rằng, chuyện tiêu tiểu của con người được mặc định là phải thực hiện ở một nơi kín đáo.

Thế nhưng đáng buồn là hành vi rất bản năng, cá nhân này thỉnh thoảng lại xuất hiện trên báo chí, trên các diễn đàn mạng xã hội và bị soi chiếu, mổ xẻ dưới góc độ đạo đức. Gần đây nhất, vụ người phụ nữ đứng che chắn cho người đàn ông tè bậy trong thang máy chung cư Moscow Tower (quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh) hôm 3/10 đã khiến cả cộng đồng "dậy sóng" phản đối.

Nguyên nhân tè bậy là gì ? Vài chục năm trước đây nhiều người đổ tại do cơ sở hạ tầng thiếu thốn làm nảy sinh hành vi xấu xí. Thời mà nhà cấp 4 chật chội, đa phần là nhà ống, ngăn phòng bằng vách ngăn rồi kéo ri đô, nhà ai cũng chỉ có một góc nhỏ để tắm giặt và đi tiểu. Nhu cầu cao hơn hoặc nhà có nhiều người nảy sinh nhu cầu cá nhân cùng lúc thì người chậm chân hơn sẽ phải đi ra "nhà 7 gian".

Mà cả ngõ chỉ có một công trình dân sinh như thế, nên lâu lâu lại thấy cảnh có anh hàng xóm nhà đang bao việc mà cứ đứng bắt chéo chân ở lan can, có cô em thập thò, bứt rứt (không vì lý do tình cảm) ở dãy nhà tế nhị. Bao câu chuyện tình cảm đôi lứa đã nảy sinh trong hoàn cảnh khó tả đó.

Và, không khó lý giải khi trong một số trường hợp đứng bắt chéo chân mãi chẳng đặng đừng, nhiều người đã phải chọn cách ra cánh đồng, vỉa hè để "xả lũ"… cho "nó" mát.

Thế rồi thời đó, trẻ em thường hay hỏi bố mẹ vì sao chú kia đứng úp mặt vào tường ? Và các bậc cha mẹ, để giữ cho đầu óc con trẻ khỏi vẩn đục, đã phải bịa ra rằng vì chú hư nên bị cô giáo phạt (!).

Thế rồi vẫn thời đó, nhan nhản ngoài đường phố, trên những bức tường gạch bong tróc nham nhở - phản ánh năng lực kinh tế của một giai đoạn xã hội – bên cạnh những dòng chữ quảng cáo thông tắc bể phốt lại có vài nét chữ to tướng, nguệch ngoạc : "Cấm đ… bậy".

Dòng chữ này phổ biến đến nỗi mà nhiều khách du lịch nước ngoài khi sang Việt Nam đã mải miết đi tìm nơi có vịnh Cam Dai (từ "bậy" được khách nước ngoài đọc không dấu thành "bay", trong tiếng Anh nghĩa là hòn vịnh) và hi vọng nó sẽ đẹp như Ha Long bay (vịnh Hạ Long ở Quảng Ninh), Ninh Van bay (vịnh Ninh Vân ở Nha Trang)… Đến khi họ hiểu ra "Cam dai bay" là gì, đa phần người Việt cảm thấy bẽ bàng !

Câu chuyện "đầu ra" của con người sau đó đã được nghiên cứu bài bản dưới góc độ xã hội học cũng như hạ tầng đô thị. Và kết quả là những năm tiếp theo, cùng với sự phát triển đi lên của nền kinh tế, nhu cầu bức thiết về những cái W.C đạt chuẩn đã được thỏa mãn.

Đến giờ, "nhà 7 gian" bị khai tử vì nhà ai cũng có công trình phụ riêng. Đường phố được trang bị những nhà vệ sinh công cộng sạch sẽ. Trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại và bất cứ quán sá nào cũng có toilet. Đi xa thì cứ vài chục kilomet lại có một cây xăng hay trạm dừng nghỉ có khu vực để giải quyết nhu cầu cá nhân.

Ấy thế nhưng đâu đó vẫn có người tè bậy ở nơi công cộng và lọt vào camera để rồi vài tiếng sau, anh/chị ta được "sáng" nhất toàn cõi mạng. Điều đáng nói, không phải ở cánh đồng, cũng không phải trên núi cao hẻo lánh, không hiểu vì lý do gì mà thang máy những tòa nhà chung cư hiện đại thời gian gần đây lại thu hút số người đến tè bậy đến thế ?

Bây giờ không đổ tại cho hoàn cảnh thiếu thốn nhà vệ sinh được rồi. Chỉ có thế nói là do trình độ dân trí thấp, lối sống hoang dã, tư duy "cha chung không ai khóc"… mà ra.

Năm ngoái, tôi có chuyến du lịch cùng một đoàn các bác hưu trí ở khu phố. Xe đi từ Hà Nội vào miền Trung, thời gian ở trên xe kéo dài 8 tiếng đồng hồ. Biết các bác tuổi cao, thận yếu nên cứ đi được 2 tiếng tài xế lại tìm trạm dừng nghỉ cho hành khách xuống đi vệ sinh. Nhưng không ai chịu vào trạm dừng nghỉ vì vào đó mất tiền, thay vào đó đồng loạt xin xuống giữa cánh đồng để "giải quyết".

Thế là cứ từng tốp các bác trai đứng dàn hàng ngang, các bác gái nhấp nha nhấp nhổm. Sau khi đứng lên thì cả một cánh đồng cỏ xanh rì trở nên lốm đốm màu trắng của giấy vệ sinh. Lên xe, các bác hỉ hả bảo nhau : "Thời chiến, ta còn khỏe thì phải xả thân cứu nước, nay già rồi, chậm "xả nước cứu thân" là chết". Tất cả cùng cười vang, hoàn toàn không bận tâm đến vấn đề ý thức hay là môi trường.

Hiện nay, Nghị định 155/2016/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đã quy định, từ ngày 1/2/2017, mức phạt tiền lên tới 3 triệu đồng (gấp 10 lần mức cũ) với hành vi tiểu tiện không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ, nơi công cộng.

Thiết nghĩ, việc xử phạt cần phải được thực hiện nghiêm minh, đi kèm với các hình phạt bổ sung mang tính giáo dục ý thức như : Phạt lau dọn vệ sinh toàn bộ khu vực thang máy nơi vi phạm, bị dán ảnh tại nơi vi phạm… Có như vậy mới giảm thiểu được tình trạng "tiểu đường" nhưng không do bệnh lý, mà do ý thức.

Bình Minh

Nguồn : Người Đưa Tin, 07/10/2019

Trong những phát ngôn ấn tượng gần đây đến từ ông Đại biểu quốc hội Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), người từng có bức ảnh trao đổi với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trò chuyện cùng ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - trước giờ diễn ra phiên khai mạc kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV. Ảnh : Zing

'Chúng ta là một trong những quốc gia nói nhiều nhất về 'cách mạng 4.0', nhưng nếu các chính sách về giáo dục, khoa học và công nghệ không thay đổi căn bản lấy đâu ra nguồn lực...', ông Vũ Tiến Lộc đặt vấn đề.

Quan điểm của ông Lộc cũng không khác nhiều lắm quan điểm của cựu Bộ trưởng Bộ thương Mại Trương Đình Tuyển, người vào năm 2017 đã phải cảnh báo rằng : Thái Lan, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng vậy, không nói nhiều đến cụm từ 'công nghiệp 4.0'.

Các nước không nói, mà cách nước có chương trình hành động rõ ràng.

Ám chỉ này va thẳng trực tiếp những bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, người luôn lấy 'cách mạng 4.0' trong các bài phát biểu động viên các tỉnh thành trong phát triển kinh tế, cũng như là cụm từ đậm nét làm rõ tính 'chính phủ kiến tạo' của ông.

Ám chỉ này cũng trực tiếp lên tiếng về thực trạng nói quá nhiều về một vấn đề mà quên đi chương trình hành động đi kèm với nó, hoặc là chương trình hành động thiếu tính thực tế.

Việt nam - cách mạng 4.0 không khác lắm với mục tiêu trở thành nước công nghiệp vào năm 2020. Vì bản chất của vấn đề là 'hô khẩu hiệu' mà không rõ cơ sở nội lực có gì, tiềm lực bên ngoài ra sao.

Việt nam - đến với cuộc cách mạng 4.0 bằng bốn không : không vốn, không kỹ thuật, không kinh nghiệm và không chương trình thực tế. Do vậy, người ta nghi ngờ 4.0 chỉ là chương trình ghi điểm của Chính phủ, hoặc là tạo một thực tế ảo về mặt ý chí, để người dân, doanh nghiệp vượt qua những khó khăn của hiện tại. Điều đáng tiếc là, Việt nam hiện nay lại là Việt nam của hơn 50 triệu người dùng internet, và 30 triệu người dùng mạng xã hội, do vậy phương pháp 'thúc đẩy ý chí tự lực tự cường' bằng tuyên truyền có phần vô nghiệm. Và thực tế đã chứng minh rằng, phương pháp 'Thi đua ta quyết thi đua. Thi đua ta quyết tiến lên hàng đầu. Hàng đầu rồi biết đi đâu. Đi đâu không biết, hàng đầu cứ đi' đã trở thành một câu chuyện hài hước mà nếu áp dụng vào phong trào nhà nhà 4.0, người 4.0 sẽ thấy nó phản ánh đúng bản chất như thế nào. 

Trong lúc đó, một số dự luật ra đời đang trở thành lực cản lớn cho cuộc 'cách mạng 4.0', nổi bật là 'Dự luật an ninh mạng'. Một dự luật gây xôn xao dư luận bởi tính phi thực tế của nó, nó làm giảm 1,7% GDP của Việt Nam và giảm 3,1% đầu tư nước ngoài, theo quan điểm được đưa ra bởi Hiệp hội truyền thông số Việt Nam (VDCA). Trong khi đó, nhiệm vụ của dự luật an ninh mạng cũng bao gồm cả việc gián tiếp trấn áp trực tuyến các tiếng nói bất đồng chính kiến ở Việt nam - gây tổn hại đến sự phát triển bền vững của xã hội.

Nhưng vấn đề, ngay cả đối với dự luật an ninh mạng, nó cũng được xây dựng trên cơ sở không có nền tảng, bởi trong thời điểm hiện nay, 'với năng lực sản xuất sản xuất phần cứng và phần mềm hiện nay, Việt Nam không thể có an ninh mạng.' Mọi chính sách giờ đây rất có thể, đều không khả thi. 

Trong khi đó, những quan điểm trái chiều trên báo chí về dự luật an ninh mạng này đều bị xóa, mà gần nhất là bài viết 'Luật An ninh mạng - được và mất' trên Thanh Niên.

Như vậy, cách mạng 4.0 qua những sự kiện cụ thể vừa qua, từ việc thiếu tính cơ sở và hành động đến sự ra đời của Dự luật an ninh mạng đã và đang biến 4.0 thành 0.4, và thực tế đã đang diễn ra như vậy.

Cuộc cách mạng 4.0 có thể được vận dụng tốt nếu như Chính phủ làm tốt việc xây dựng nền tảng và thuận theo xu thế phát triển, tuy nhiên dường như Chính phủ kiến tạo của ông Nguyễn Xuân Phúc đang gặp khó trong việc vạch ra một con đường có cơ sở về mặt thực tế nhất (mặc dù có thể đội ngũ ban cố vấn kinh tế của ông phần lớn là không tồi). 

Điều cần nhấn mạnh là, người ta không thể soi sáng cuộc cách mạng 4.0 chỉ bằng Chủ nghĩa Mác - Lenin, như cách ông Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng từng đăng đàn phát biểu gần đây. 

Trong không khí ai cũng 4.0, thì có một câu chuyện rất nhỏ liên quan đến vận mệnh và tầm nhìn về cuộc cách mạng 4.0. Đó là khi Đại biểu quốc hội Lưu Bình Nhưỡng bày tỏ trăn trở, khi nước nhà cứ 4.0, nhưng lại không cho tố cáo qua điện thoại. 

Và hẳn đây là thực trạng giữa nói và làm, lý thuyết và trên thực tế.

Ánh Liên

Nguồn : VNTB, 28/05/2018