Khẩu trang y tế và trách nhiệm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc
Nguyễn Thị Huyền, VNTB, 19/02/2020
Hàng người xếp hàng trước cửa hàng bán khẩu trang - Ảnh minh họa
Ngày 28/1, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã ký ban hành Chỉ thị số 05/CT-TTg về phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra ; trong đó yêu cầu trước mắt thành lập Đội phản ứng nhanh, Bộ Y tế hàng ngày báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
"Có kịch bản ứng phó với từng tình huống dịch trước ngày 30 tháng 01 năm 2020 ; bảo đảm cơ số thuốc, trang thiết bị phục vụ phòng, chống dịch. Sẵn sàng ứng phó với các tình huống dịch ; có hướng dẫn, chỉ đạo quy trình, phác đồ điều trị, hạn chế thấp nhất tử vong" – trích Chỉ thị số 05/CT-TTg.
Theo dự báo của Bộ Y tế, với kịch bản dịch bùng phát và lan rộng ở cấp độ 4, nhu cầu khẩu trang y tế cho 5-10% dân số là 2 chiếc/ngày/người, nhu cầu sẽ lên tới 9,7 – 19,4 triệu khẩu trang y tế/ ngày. Trước mắt, nhu cầu với 5% dân số sử dụng vào khoảng 9,7 triệu khẩu trang y tế/ngày.
Những con số thống kê đó đã loại trừ phần khẩu trang y tế sử dụng trong các bệnh viện.
Cục Y tế dự phòng cũng đưa ra khuyến cáo về sử dụng khẩu trang y tế tại nơi làm việc, không phải cơ sở y tế (1).
Bộ Y tế đã in các băng-rôn khuyến cáo về các trường hợp cần sử dụng khẩu trang y tế để phòng, chống lây lan virus nCov, trong đó phần cuối băng-rôn có tên "Đeo khẩu trang y tế đúng cách" là câu : "Người khỏe mạnh, không mắc bệnh đường hô hấp không cần sử dụng khẩu trang khi không cần thiết, hoặc có thể sử dụng khẩu trang vải để bảo vệ sức khỏe".
Tuy nhiên trên thực tế thì ngay cả thân nhân đi nuôi bệnh nội trú hiện tại cũng không thể tìm mua được khẩu trang y tế để sử dụng như khuyến cáo của Bộ Y tế. Và cho đến nay vẫn chưa có văn bản pháp quy nào nói rằng khẩu trang vải phòng chống được virus corona.
Nội tình kể trên coi như đã vi phạm kỷ luật Đảng. Cụ thể, vào ngày 29/1/2020, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng ký công văn số 79-CV/TW gửi các tỉnh ủy, thành ủy ; các ban đảng, ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy trực thuộc Trung ương ; các đảng ủy đơn vị sự nghiệp Trung ương về việc phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona (nCov) gây ra. Công văn có yêu cầu, "chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, thuốc men y tế, trang bị phòng hộ cho nhân dân".
Như vậy, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bí thư Ban Cán sự Đảng Chính phủ phải chịu mọi trách nhiệm trước việc vi phạm chỉ thị của Đảng, khi đã không bảo đảm được "trang bị phòng hộ cho nhân dân".
Mặt khác, với yêu cầu "Người đứng đầu cấp ủy trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống dịch" ở công văn số 79-CV/TW, để giữ gìn kỷ cương của Đảng trong phòng, chống dịch virus corona, cần thiết xem xét trách nhiệm liên đới của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Nguyễn Thị Huyền
Nguồn : VNTB, 19/02/2020
(1) http://vncdc.gov.vn/vi/phong-chong-dich-benh-viem-phoi-cap-ncov/10718/khuyen-cao-phong-chong-benh-viem-duong-ho-hap-cap-do-chung-moi-cua-vi-rut-corona-ncov-tai-noi-lam-viec-khong-ap-dung-cho-co-so-y-te.
********************
Quyền sử dụng khẩu trang y tế của người dân
Minh Thúy, VNTB, 19/02/2020
Suốt mấy tuần lễ qua người dân không cách gì tìm mua được khẩu trang y tế, và trên các phương tiện truyền thông thì lơ là truy xét vì sao thị trường lại khan hiếm mặt hàng này đến như vậy.
Trên báo Phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh từng có bài viết báo động về chuyện ngay cả nhân viên y tế ở bệnh viện phụ sản Từ Dũ, và bệnh viện Chợ Rẫy cũng đang phải sử dụng xen kẽ khẩu trang y tế với khẩu trang vải vì thiếu hụt nguồn cung cấp. Một nhà báo ở tờ Công an Nhân dân còn kể câu chuyện vị giám đốc bệnh viện quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh đã phải chạy vạy nhờ các mối quan hệ thân tình với chính quyền, mới có thể tìm được nguồn khẩu trang y tế về cho bệnh viện.
Người dân đã không tìm được câu trả lời thỏa đáng vì sao họ không thể mua được khẩu trang y tế, mặc dù chính Bộ Y tế đã khuyến cáo họ cần thiết sử dụng để ngừa dịch bệnh lây lan qua đường hô hấp.
Việc lúng túng trong công khai tin tức vì sao lại thiếu khẩu trang y tế, phải chăng là vì ‘viện trợ nhân đạo’ sang Trung Quốc nên khẩu trang y tế đã bị gom để xuất tới 36 tấn như Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất cho biết ? Trong tổng số kiện hàng hóa viện trợ cho Trung Quốc của Việt Nam được thông báo trị giá khoảng nửa triệu Mỹ kim, liệu đã có bao nhiêu chục ngàn tấn khẩu trang y tế ?
Xin đừng nghĩ nhân quyền là chuyện cao xa của đòi hỏi chính trị đa nguyên – đa đảng mà nhiều quan chức lâu nay cứ lo ngại, mà nhân quyền ở đây là quyền bình đẳng trong sử dụng những món hàng thông dụng để bảo vệ sức khỏe của từng người dân và cộng đồng, như khẩu trang y tế chẳng hạn.
Người dân có quyền thắc mắc nếu Bộ Y tế đã nói có thể sử dụng khẩu trang vải, vậy tại sao các quan chức như ngài Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn tùy tùng không làm gương cho dân chúng ở mùa dịch này đi ?
Minh Thúy
Nguồn : VNTB, 19/02/2020
*********************
Việt Nam sẵn sàng đối phó với đại dịch tới đâu ?
Nguyễn Hùng, VOA, 18/02/2020
Trong lúc vi rút Covid-19 tiếp tục hoành hành ở Trung Quốc và Việt Nam đang có nhiều biện pháp để tránh tình trạng lây nhiễm tràn lan, câu hỏi đặt ra là hai quốc gia cộng sản này sẵn sàng tới đâu để đối phó với đại dịch.
Tại Việt Nam và một số nước Châu Á khác, người dân coi đeo khẩu trang là điều thiết yếu.
Câu trả lời đầu tiên là cả Việt Nam và Trung Quốc đều không nằm trong số 10 nước sẵn sàng nhất để đối phó với đại dịch theo số liệu được Diễn đàn Kinh tế Thế giới dẫn lại từ tháng 11 năm ngoái.
Có hai nước Châu Á nằm trong tốp 10 nước dẫn đầu : Thái Lan ở vị trí thứ sáu và Hàn Quốc đứng thứ chín. Trong khi đó năm nước đầu bảng theo thứ tự là Hoa Kỳ, Anh, Hà Lan, Úc và Canada.
Theo dữ liệu gốc trên trang Chỉ số Sức khỏe Toàn cầu, vốn cũng là nguồn của bài viết trên Diễn Đàn Kinh tế Thế giới, Việt Nam đứng thứ 50 trên tổng số 195 nước và vùng lãnh thổ, trên Trung Quốc một bậc. Chỉ số do các tổ chức của Hoa Kỳ và Anh lập ra và dựa trên những nguồn mở để trả lời 140 câu hỏi khác nhau nhằm xác định mức độ sẵn sàng của các quốc gia trước đại dịch có thể xảy ra.
Trên thăng điểm 100, điểm của Việt Nam là 49,1 và Trung Quốc là 48,2. Trong ba nước cộng sản còn lại, Lào được 43,1 điểm đứng thứ 73, Cuba 35,2 ở vị trí 110 và Bắc Triều Tiên chỉ được 17,5 điểm xếp thứ 193.
Điều dễ thấy từ những gì xảy ra ở Vũ Hán là hệ thống thiên về kiểm duyệt và kiểm soát thông tin không giúp gì cho việc phòng chống dịch bệnh. Thay vì để ý tới các cảnh báo sớm của những người nhưbác sĩ Lý Văn Lượng, người sau này thiệt mạng vì Covid-19, chính quyền Trung Quốc đã xử lý những người cảnh báo thay vì xử lý bệnh dịch. Họ đã để mất đi cơ hội vàng để dập dịch từ lúc còn có thể dập được. Kết quả là hàng triệu người trên thế giới đã bị ảnh hưởng bởi một nhóm người có thói quen ăn uống và sinh hoạt mất vệ sinh trong xã hội có nhóm cầm quyền chuyên bịt mắt, bịt tai người dân. Ngay cả trong tình hình dịch bệnh nghiêm trọng như hiện nay, giới lãnh đạo Trung Quốc vẫn không ngại ngần gì cách ly những người muốn nói thật.
Khẩu trang hay không khẩu trang ?
Hiện nay cách xử lý dịch bệnh tại Châu Á và Châu Âu cũng khác nhau. Tại Việt Nam và một số nước Châu Á khác, người dân coi đeo khẩu trang là điều thiết yếu. Tuy nhiên tại Châu Âu mà cụ thể là tại Anh nơi tôi đang sống, chính quyền không khuyến cáo người khỏe mạnh đeo khẩu trang, thứ hiện chỉ dùng cho người đã có bệnh. Thay vào đó chính quyền khuyến cáo người dân mang theo giấy ăn để che miệng khi ho hay hắt xì hơi, nếu không có khăn thì ho vào phía trong khuỷu tay chứ không phải vào tay. Họ cũng khuyến cáo người dân rửa tay thường xuyên và mỗi lần rửa tay chừng 20 giây, tức gần bằng thời gian hát hai lần bài chúc mừng sinh nhật, cũng như tránh tiếp xúc với người có biểu hiện ốm.
Hiện Anh mới có chín người dương tính với Covid-19 và tám người đã bình phục. Các quan chức Anh cũng nói một khi số ca nhiễm vượt quá 100 người, họ sẽ không xét nghiệm người bệnh như hiện nay nữa mà chuyển sang khuyến cáo bất cứ ai có biểu hiện cảm cúm tự cách ly 14 ngày và chính sách này có thể ảnh hưởng tới cả triệu người. Người ta cũng nói nếu đại dịch xảy ra, hàng chục triệu người Anh sẽ nhiễm Covid-19 và số tử vong sẽ lên tới hàng trăm ngàn. Điều đáng sợ đối với Covid-19 là nó có thể lây nhiễm ngay cả khi người bệnh không có biểu hiện bệnh, bởi vậy khả năng lây lan rất lớn dù tỷ lệ tử vong thấp.
Hiện nay ở Anh những người đeo khẩu trang thậm chí có thể bị kỳ thị. Một số người Trung Quốc tôi biết rất lo ngại và muốn đeo khẩu trang nhưng đã không làm vậy vì sợ sẽ trở thành đối tượng của những người thiếu văn minh.
Làm sao để có tiêu chuẩn vệ sinh năm sao ?
Nhưng điều quan trọng hơn cả đeo khẩu trang là có ý thức bảo vệ mình và bảo vệ người khác. Nếu tự thấy mình có khả năng đã nhiễm Covid-19 thì đừng đi ra ngoài và đừng đến các cơ sở y tế thông thường vì như vậy có nguy cơ lây nhiễm sang người khác, nhất là những người đã ốm sẵn. Điều nên làm là gọi cho đường dây nóng để được hướng dẫn và nếu sức đề kháng tốt, khả năng tự khỏi là khá cao. Khi đi ngoài đường nên mang theo kem sát trùng để đảm bảo vệ sinh tay và tránh cho tay lên mặt nhằm hạn chế khả năng vi rút xâm nhập cơ thể nếu có. Dùng giấy hay phía bên trong khuỷu tay khi ho hay hắt xì hơi sẽ giảm nguy cơ bắn vi rút vào người khác. Thường xuyên rửa tay đúng cách là điều nên làm kể cả khi không có dịch bệnh.
Cũng phải nói thêm rằng chẳng phải chỉ có người Trung Quốc ở Vũ Hán mới có thói quen sinh hoạt mất vệ sinh. Tôi từng tới chụp ảnh cho một nhà hàng Trung Quốc ở gần London và thấy cảnh người ta để thịt cho ruồi bu, thịt cá để gần salad, tay bẩn được dùng để mở vòi nước rửa tay rồi lại dùng tay sạch tắt vòi. Nhà hàng đó cũng có một đầu bếp người Việt Nam và khi tôi muốn chụp ảnh cảnh thái salad người ta lục ra một thớt mà có lẽ cả năm chưa dùng và lau đi để thái salad, nghĩa là ngày thường họ dùng thớt thái thịt cá sống để thái salad. Mới đây một nhà hàng Trung Quốc gần nơi tôi sống đã bị lên báo vì khi thanh tra tới đột xuất đã thấy những điều tương tự những gì tôi chứng kiến hồi hè năm ngoái. Kết quả là họ chỉ được có một sao về tiêu chuẩn vệ sinh.
Trong lúc cả chính quyền Việt Nam và Trung Quốc đều chỉ được hai sao rưỡi về khả năng sẵn sàng đối phó với bệnh dịch, mỗi gia đình nên tự nâng cấp khả năng của bản thân lên năm sao mới tăng hy vọng an toàn.
Nguyễn Hùng
Nguồn : VOA, 18/02/2020
Một nhóm các nhà thiện nguyện đã gây quỹ để có 1.200 khẩu trang Nano, tặng cho gần 1.200 trẻ em quanh nhiệt điện Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, để các em bảo vệ sức khỏe từ bụi than. Tuy nhiên chính quyền đã chỉ đạo các trường không được phép nhận. Vì lý do gì họ đã không nghĩ đến sức khỏe người dân ?
Khẩu trang Nano dự định tặng cho gần 1.200 trẻ em quanh nhiệt điện Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, để các em bảo vệ sức khỏe từ bụi than. Photo courtesy of FB Mai Quốc Ấn
Theo thông tin từ trang Facebook của nhà báo Mai Quốc Ấn, chỉ trong vòng một tuần đã gây quỹ gần đủ số lượng khẩu trang cho trẻ em vùng ô nhiễm, chưa kể nhiều người hảo tâm tặng hẳn toàn bộ hoặc tặng một phần số tiền mua khẩu trang.
Tuy nhiên chương trình đã bị sự ngăn cản của chính quyền huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận. Theo nhà báo Mai Quốc Ấn, dân địa phương dĩ nhiên muốn nhận khẩu trang cho con cháu mình, tuy nhiên đại diện huyện Tuy Phong thì không. Chính quyền lấy lý do là "nơi này không còn ô nhiễm nữa", nhận khẩu trang thì "sợ bị thế lực thù địch lợi dụng" !?
Một người dân ở Bình Thuận biết rõ chương trình này cho Đài Á Châu Tự Do biết hôm 3/5/2019, như sau :
"Đây là xuất phát từ lòng tốt của mọi người thôi, họ vận động một số người cho ít tiền rồi mua mấy ngàn cái khẩu trang để phát cho trẻ em vùng này. Họ ra đây đặt vấn đề cũng cách đây vài tháng rồi, nhưng Anh Điển là Chủ tịch huyện Tuy Phong không cho, anh Điển nói là Vĩnh Tân hết ô nhiễm rồi, đem khẩu trang ra phát làm gì. Ý ổng như thế nên mấy nhà trường đâu dám làm trái lệnh lãnh đạo địa phương".
Theo cư dân Vĩnh Tân, tất nhiên là người dân ở đây cần khẩu trang Nano chống bụi này, nhưng vì thông qua chính quyền để phát cho học sinh, nên đã bị chính quyền ngăn cản, người dân này nói tiếp :
"Nhưng mà vì đường lối chính trị của chính quyền, nên ông Chủ tịch huyện không cho, lấy cớ là "Vĩnh Tân hết ô nhiễm rồi nên không cần thiết cấp khẩu trang", ý kiến chỉ đạo của ông ấy như thế nên tất cả cấp các trường trên địa bàn huyện Tuy Phong không dám nhận, mặc dù học sinh mình đang rất cần nhưng họ không dám nhận".
Bãi xỉ than của Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân. (ảnh minh họa chụp trước đây) RFA
Sau hơn 3 năm đi vào hoạt động chính thức, hiện bãi xỉ than của nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân đã cao khoảng hơn 20 m, có khoảng hơn 4 triệu tấn tro xỉ than chưa có "đầu ra", khiến môi trường sống của người dân khu vực này tiếp tục bị đe dọa.
Với khối lượng xỉ than tồn đọng ngày lớn, người dân sống trong khu vực này cho biết, dù nắng hay mưa cũng đều lo lắng, nắng thì sợ bãi xỉ phát tán khói bụi vào khu dân cư. Mưa thì lo bãi xỉ có thể vỡ bờ bao.
Vào tháng 4 năm 2015, cư dân xã Vĩnh Tân huyện Tuy Phong bức xúc vì đã phải hít thở bầu không khí ngập ngụa khói bụi xỉ than được xả thải từ Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2, nên đã cùng nhau biểu tình chặn Quốc lộ 1A trong 30 giờ. Trong quá trình chặn quốc lộ 1A, nhiều người được cho là quá khích khi dùng đá, bom xăng tấn công lực lượng chức năng khiến nhiều người bị thương. Sau đó hàng chục người đã bị nhà cầm quyền truy tố vì quá khích gây rối.
Vào hôm 5 tháng 3 năm 2019, chúng tôi liên lạc với cơ quan chức năng địa phương để tìm hiểu thực tế thì được ông Võ Trần Duy Thạch, Phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận cho biết có bụi gì đâu mà phải tặng khẩu trang :
"Tặng quà an sinh xã hội thôi, chứ lý do gì mà tặng khẩu trang ? Bụi thì mình mua khẩu trang y tế bình thường thôi, đâu có bụi gì đâu mà cần phải tặng khẩu trang ? Còn bãi sỉ thì người ta đổ nước lu đèn hết, trừ khi trời gió thôi, hiện giờ cũng đang khắc phục. Đã phát triển công nghiệp thì phải chấp nhận. Người ta phải chủ động chứ, cũng như mình nấu lò lửa, lò lửa khi mình quạt thì tro cũng phải bay. Trong tầm kiểm soát của mình chứ không phải như mấy năm về trước. Có gió nắng lớn thì mình sợ nắng đeo khẩu trang thôi, bình thường mà. Sợ đen đeo khẩu trang thôi, anh em làm việc đứng bình thường mà, tôi đi thực địa cũng đứng bình thường mà".
Trong khi đó người dân Vĩnh Tân lại cho rằng địa phương vẫn còn ô nhiễm lắm, và anh rất vui khi các tổ chức giúp khẩu trang Nano chống bụi cho trẻ em địa phương mình :
"Chưa biết chất lượng như thế nào nhưng nghe một số người nói là có tác dụng ngăn chặn bụi Nano cho những đứa trẻ. Mình nghe vậy mình cũng mừng vì họ đem đến giúp cho dân mình bảo vệ sức khỏe thì tốt thôi. Bây giờ không được thì phải tính cách khác. Ở đây phải có khẩu trang chứ, khu vực này khẩu trang y tế bán mạnh nhất, hầu như ở đây ai cũng xài khầu trang y tế. Chính bản thân tôi đây, mỗi sáng quét nhà là tôi phải mang khẩu trang y tế. Mức độ ô nhiễm ở đây kinh khủng lắm".
Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Văn Khải cho biết về sự nguy hại của khói bụi than :
"Bất kỳ mội bụi khói than nào dù là khói than tổ ong, khói than của củi, khói than của trấu và khói than của than cốc hay gì đấy cũng đều gây độc hại cho con người. Nó là khí CO, nếu hít khí CO vào thì sẽ làm cho người ta ngạt. Nếu là các chất khác như SO2, NO2… hoặc một số kim loại bay hơi, thì đều gây độc hại cho con người. Tóm lại khói nhà máy điện nói chung là gây ra rất nhiều độc hại".
Trước sự ngăn cản của chính quyền huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, nhà báo Mai Quốc Ấn đã viết trên Facebook của anh là anh sẽ vẫn tiếp tục, không chỉ là khẩu trang cho trẻ vùng ô nhiễm mà còn là nước uống hay thức ăn và học bổng, bất chấp những viện cớ "nhạy cảm" hay nỗi lo giữ ghế của ai.
Theo nhà báo Mai Quốc Ấn, trẻ em không có tội để phải gánh chịu bệnh tật nhân danh phát triển. Về nỗi lo bị "thế lực thù địch lợi dụng", theo anh thì giấu giếm ô nhiễm chính là cách chống phá nhân dân và đất nước... tốt nhất.
Vị cư dân Vĩnh Tân cho biết thêm về những gì anh dự định giúp đỡ để các khẩu trang Nano chống bụi có thể đến tay các em học sinh :
"Hồi chiều có Chị A. nói là thông qua Hội phụ huynh học sinh để phát cái này cho học sinh. Bảy tám ngày nữa tôi mới về, có gì tôi sẽ làm việc thử coi được hay không được, tất nhiên ở đây họ cần lắm, sao lại không ? Nhưng chính quyền họ không cho thôi, vì họ cho là họ sợ mang tiếng. Nếu họ cho một số tổ chức cá nhân cấp khẩu trang này thì họ sợ bị cho rằng Vĩnh Tân còn ô nhiễm nên mới cấp khẩu trang".
Theo anh, ý nghĩa chính trị là như thế. Anh tự hỏi, có bao giờ họ nghĩ, thôi mọi chuyện dẹp sang một bên, đặt sức khỏe người dân lên trên hết thì bằng mọi cách họ sẽ cho thực hiện dự án này. Nhưng theo anh, họ vì chính trị nên họ không nghĩ đến sức khỏe người dân.
Trung Khang
Nguồn : RFA, 05/03/2019