Thông Luận

Trong bài ''Ước nguyện thiêng liêng đầu năm'' tôi nói lên mong ước của khá nhiều người trong và ngoài nước quan tâm đến tình hình chính trị đất nước ta, đó là từ phong trào Dân chủ với hơn 30 tổ chức xã hội dân sự, với hàng vạn thành viên năng động, sẽ sớm xuất hiện một số người đứng ra nhận lãnh trách nhiệm lập nên một tổ chức chính trị để tập họp thêm lực lượng và hướng dẫn cuộc đấu tranh một cách chặt chẽ có hiệu quả.

Chòm sao sáng dẫn đường

Tình hình hiện đã chín muồi cho sự xuất hiện một tổ chức như thế. Vì nếu chúng ta chỉ đấu tranh bằng những nhóm nhỏ phân tán ở các địa phương, lực lượng sẽ mỏng và yếu, dễ bị đàn áp, đe dọa, khó gây nên thanh thế, hiệu quả. Chúng ta không thể chỉ cầu mong trong Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ xuất hiện một nhóm hay một vài nhân vật như Yeltsin và Gorbachev ở Liên Xô trong những năm 1990-1991, phải bị động chờ đợi ở người khác. Để chủ động, một nhóm trí thức tinh hoa có tầm nhìn chiến lược, am hiểu về khoa học tổ chức, có uy tín xã hội, công tâm trong sáng, yêu nước thật lòng, rất nên sớm xuất hiện - như Mahatma Gandhi, Nelson Mandela ở Ấn Độ và Nam Phi ; như Vaclav Havel và Lech Walesa ở Tiệp Khắc và Ba Lan ; như bà Aung San Syu Kyi ở Miến Điện ; bà Thái Anh Văn ở Đài Loan ; hoặc như anh thanh niên sinh viên Hoàng Chí Phong ở Hồng Kông - đứng ra chung sức xây dựng tổ chức để cùng toàn dân làm nên lịch sử.

Đứng riêng, mỗi con người chỉ là một hạt cát yếu ớt bị động, đứng chung trong một tổ chức mỗi người sẽ là một thành viên của tập thể, tổ chức càng rộng lớn, có uy tín cao, có thanh thế lớn trong xã hội, mỗi con người sẽ là một phần của ngàn vạn sức lực mũi nhọn có sức mạnh vô biên. Trong tổ chức rộng lớn, các thành viên sẽ tạo nên một vầng sao sáng chói có thể dẫn đường chỉ lối cho các cuộc đấu tranh quyết liệt và tất thắng của đông đảo quần chúng thức tỉnh theo mình.

Tôi rất hiểu là anh chị em ta trong phong trào Dân chủ đều không có lợi ích phe nhóm cá nhân, ích kỷ, không mảy may tham quyền lực địa vị, nhiều người sống tự trọng, giản dị khiêm tốn, không muốn đứng ra lãnh đạo người khác, như phần lớn các quan chức cộng sản hiện nay đã bị hư hỏng vì ham mê chức quyền và danh lợi.

Do đó tôi khẩn khoản mong các anh chị có khả năng và trình độ lãnh đạo hãy mạnh dạn vượt lên sự e ngại khiêm tốn để tự nguyện nhận lãnh trách nhiệm nặng nề, khó khăn và vẻ vang lúc này, cùng nhau liên lạc, trao đổi, chung lòng chung sức tạo nên một hoặc vài tổ chức chính trị nòng cốt, bao gồm rộng rãi các thành phần dân tộc, nam, nữ, nghề nghiệp, tôn giáo, tuổi tác, địa phương - kể cả các đảng viên đoàn viên cộng sản cũ đã thức tỉnh, sẵn sàng đọ sức cạnh tranh công khai với Đảng Cộng sản Việt Nam, lấy các cuộc bầu cử, thăm dò dư luận làm trọng tài, như trong mọi nước dân chủ trưởng thành.

Sự ra đời của tổ chức chính trị mới này là hợp hiến, do đó là hợp pháp, bởi vì đảng Đảng Cộng sản Việt Nam đã cố tình trì hoãn việc pháp luật hóa những quy định của Hiến pháp để cướp riêng chính quyền cho mình, không chia sẻ cho ai khác. Đảng cộng sản phải chịu trách nhiệm trước lịch sử về sự chậm trễ quá lâu và khiếm khuyết nghiêm trọng này.

Để tạo thêm thuận lợi cho việc hình thành một hoặc vài tổ chức mới, tôi xin được phép mời gọi các anh chị em tôi từng quen biết hoặc từng hiểu biết ít nhiều và kể tên dưới đây, để nói lên niềm tin cậy của một người tự do ở xa đã đoạn tuyệt với đảng cộng sản và gia nhập phong trào dân chủ hơn 20 năm nay, coi như lời tha thiết kêu gọi các bạn hành động để sớm cho ra mắt một tổ chức mà tình thế đòi hỏi và nhân dân mỏi mắt mong chờ.

Sau đây tôi chỉ xin nêu tên một số vị và các bạn tiêu biểu mà tôi tín nhiệm và ân cần mời ra nhận lãnh trách nhiệm xây dựng tổ chức dân chủ nói trên, vì nếu kể tên hết thì danh sách sẽ quá dài : Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, Đại tá Nguyễn Đăng Quang, các anh Nguyễn Quang A, Lê Đăng Doanh, Nguyễn Trung, Tương Lai, Nguyễn Khắc Mai, Lê Công Định, Nguyên Ngọc, Nguyễn Huệ Chi, Phạm Toàn, Hoàng Tụy, Hoàng Xuân Phú, Phạm Đình Trọng, Phạm Quế Dương, Bùi Minh Quốc, Trần Quốc Thuận, Vũ Mạnh Hùng, các bạn Lê Chí Quang, Đỗ Nam Hải, Nguyễn Vũ Bình, Nguyễn Tiến Trung, Lê Công Định, Vi Đức Hồi, các cô Bùi Minh Hằng, Nguyễn Nguyên Bình, Đỗ Thúy Hằng, Nguyễn Thế Thanh, Nguyễn Thị Hậu, Cấn Thị Thêu, Phạm Thanh Nghiên, Đỗ Thị Minh Hạnh, Lê Thị Công Nhân, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Hồ Thị Bích Khương, Vũ Kim Hạnh, Phạm Chi Lan, Nguyễn Thị Kim Chi, Đoan Trang, Trang Hạ, các bạn Nguyễn Duy, Đỗ Trung Quân, Tô Hải, Trần Mạnh Hảo, các Linh mục Nguyễn Văn Lý, Phan Văn Lợi, Đặng Hữu Nam, Nguyễn Kim Điền, Nguyễn Hữu Giải, Đại đức Thích Quảng Độ, Đại diện Phật giáo Hoà Hảo Lê Quang Hiển, các nhà báo Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Trần Tiến Đức, Lê Anh Hùng...

Mong rằng lời kêu gọi tâm huyết này của một nhà báo đã có 45 năm vô duyên ''bị'' là đảng viên cộng sản, hơn 50 năm tuổi nghề viết, 27 năm là nhà báo tự do, 91 năm tròn tuổi đời đầy phiêu bạt trắc trở, chỉ có một ước vọng thiêng liêng lúc này là các vị và các bạn vừa nêu tên được lương tâm mách bảo, tự giác nhận lãnh trách nhiệm cứu dân cứu nước, vẫy gọi nhau, nối vòng tay lớn, truyền cho nhau niềm tin, đấu tranh chống mọi biểu hiện bảo thủ giáo điều, lập nên một tổ chức dân chủ trẻ và khỏe làm trụ cột cho sức mạnh vô địch của toàn dân khi thức tỉnh. Tổ chức dân chủ văn minh này sẽ lặng lẽ từ bỏ 16 chữ vàng ô uế, bỏ sang một bên cái chủ nghĩa Mác Lê đã bốc mùi thối rữa.

Đó là một tổ chức của chính mình, của tư duy Việt, truyền thống Việt, túi khôn Việt, lập trường cứng cỏi mà phương pháp uyển chuyển rất Việt, tinh khôn dân dã Việt gắn cùng minh triết cao siêu Việt. Đây sẽ là một tập thể rất đông đảo, rất kỷ luật, vừa đa dạng vừa thống nhất, thống nhất trong đa dạng, sẽ có thể huy động hàng vạn, hàng chục vạn, hàng triệu nhân dân xuống đường một lúc khi cần để làm nên lịch sử.

Đứng riêng mỗi chúng ta chỉ là một hạt cát bị người ta dẫm lên. Đứng chung trong một tổ chức như vừa mô tả, chúng ta sẽ là hàng vạn, hàng triệu ngôi sao, thành những chòm sao hiệu triệu soi đường trên một bầu trời Việt Nam rực sáng, để đạt đến một nước Việt Nam độc lập trọn vẹn, dân chủ đầy đủ, phát triển mạnh mẽ, hài hòa giữa thời đại văn minh. Được vậy là chúng ta không bị động, dựa dẫm ai, sẽ được cả thế giới văn minh quý trọng ủng hộ nhiệt tình.

Con gà Đinh Dậu đã gáy sáng, mời bà con ta tỉnh giấc, tự nhủ lòng mình, nên chung sức, kết đoàn, hành động, đấu tranh cho đất nước ta, dân tộc ta, nhân dân ta bước vào một mùa Xuân đẹp nhất.

Bùi Tín

Nguồn : VOA, 02/03/2017

Gần đây đã có một vài ý kiến (rất chân thành) được đưa ra là tại sao các tổ chức chính trị của người Việt (ở hải ngoại) không liên minh với nhau ? Điển hình là ý kiến của bà Nguyễn Thị Từ Huy với bài viết "Về một liên minh chính trị của người Việt hải ngoại" (1).

 Liên minh chính trị giữa các đảng phái chính trị chỉ là một kết hợp nhất thời trong những thời điểm nhất định

Đầu tiên cần hiểu rằng "liên minh chính trị" giữa các đảng phái chính trị chỉ là một kết hợp nhất thời trong những thời điểm nhất định, ví dụ "liên minh" giữa các đảng phái đối lập để dành phiếu trong một cuộc bầu cử hay liên minh để tạo ra một đa số trong quốc hội để có thể thành lập chính phủ trong trường hợp không có đảng nào dành được trên 50% ghế trong quốc hội mới.

Một ví dụ là trường hợp ông Philipp Roesler, người Đức gốc Việt, Chủ tịch đảng Dân Chủ Tự Do Đức (FDP- Freie Demokratische Partei). Dù chỉ giành được gần 15% ghế trong cuộc bầu cử Liên bang Đức năm 2009 nhưng ông đã trở thành Phó thủ tướng Đức vì đã liên minh với đảng Dân Chủ Thiên Chúa Giáo (CDU- Christlich Demokratische Union) của Thủ tướng Angela Markel. Năm 2013 ông từ chức chủ tịch đảng FDP vì đảng của ông không giành được 5% số phiếu để có chân trong Quốc hội Đức và liên minh giữa FDP và CDU cũng chấm dứt.

Để các tổ chức chính trị dân chủ đối lập, ở hải ngoại hay ở Việt Nam có thể liên minh được với nhau thì cần những điều kiện gì ? Theo chúng tôi thì phải hội tụ ít nhất năm điều kiện sau :

1. Phải có tổ chức

Tất nhiên là phải như vậy vì liên minh chính trị là liên minh giữa các tổ chức chính trị với nhau chứ không phải liên minh giữa các cá nhân hay giữa các cá nhân và tổ chức. Các cá nhân chỉ có thể tham gia hoặc không tham gia vào một tổ chức chứ không thể có chuyện một cá nhân liên minh với một tổ chức. Ông Donald Trump muốn ra tranh cử tổng thống Mỹ thì việc đầu tiên ông ta phải làm là tham gia vào một tổ chức chính trị (đảng Cộng hòa). Ông ta không thể nhân danh cá nhân để ra tranh cử tổng thống. Ông Philipp Roesler cũng vậy, ông ta không thể nhân danh cá nhân để liên minh với đảng CDU của bà Angela Markel để có thể trở thành Phó thủ tướng Đức.

2.Các tổ chức muốn liên minh thì phải có tầm vóc và thực lực nhất định

Một tổ chức được thành lập vội vã, không có tư tưởng chính trị (cương lĩnh) và không có một đội ngũ cán bộ nòng cốt thì không thể có trọng lượng để liên minh với các tổ chức khác. Năm 1946, hai đảng đối lập của Việt Minh là Việt Quốc và Việt Cách dù được đảng cộng sản "cho không" 70 ghế trong quốc hội nhưng vẫn không giữ được vì họ không có thực lực và hậu thuẫn của quần chúng.

Nếu không có thực lực và tầm vóc thì việc liên minh giữa các tổ chức không khác gì việc "tảo hôn" giữa những đứa trẻ "vị thành niên". Các liên minh này không sớm thì muộn cũng sẽ đổ vỡ.

3. Các tổ chức chính trị muốn liên minh cần phải chia sẻ một số giá trị chung

Nếu các tổ chức chính trị không đồng ý với nhau về một số giá trị tư tưởng hay lập trường chung thì cũng không thể liên minh được với nhau. Ví dụ một tổ chức chủ trương tranh đấu "bất bạo động" thì không thể liên minh với một tổ chức "bạo động". Một tổ chức chủ trương "hòa giải dân tộc" như Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên thì không thể nào liên minh được với các tổ chức chủ trương "tiêu diệt cộng sản" đến cùng theo kiểu "có tao thì không có mày".

Ngay cả tại các nước dân chủ, các khuynh hướng chính trị cũng khác nhau, đôi lúc không thể "thỏa hiệp" được với nhau, và đó là sự đa nguyên tất yếu của xã hội. Ví dụ tại Bỉ năm 2010, do không thành lập được liên minh đa số trong quốc hội nên một năm rưỡi sau đó Bỉ mới có thể thành lập chính phủ mới (2).

4. Liên minh nào cũng cần một "đầu tàu" lãnh đạo

Trong một liên minh thì phải có một tổ chức nổi trội hơn cả để dẫn dắt và lãnh đạo liên minh. Nếu các tổ chức trong liên minh đều sàn sàn như nhau thì liên minh đó sẽ rơi vào tình trạng "không ai nghe ai". Ví dụ cuộc bầu cử tại Đức năm 2009, đảng CDU của bà Merkel chiếm được gần 34% phiếu của cử tri trong khi đảng FDP của ông Roesler chỉ được 15% phiếu bầu (đảng CDU "áp đảo" đảng FDP). Trong một lớp học mà học sinh nào cũng năng động như lớp trưởng thì chắc chắn lớp trưởng đó chỉ là bù nhìn vì không ai phục và nghe lớp trưởng đó cả.

5. Liên minh chính trị chỉ xuất hiện trong những trường hợp đặc biệt

Ví dụ trong giai đoạn cuối cùng của một cuộc cách mạng, khi cần huy động dân chúng xuống đường biểu tình gây áp lực buộc chính quyền phải ngồi vào bàn đàm phán… hay trong một cuộc tổng tuyển cử để sau đó đối lập dân chủ giành đa số ghế trong quốc hội và thành lập chính phủ mới.

Bình thường thì mỗi tổ chức chính trị đều theo đuổi một Dự Án Chính Trị của riêng mình, không thể có chuyện tất cả các tổ chức chính trị đều có cương lĩnh và đường lối giống nhau dù cùng một mục tiêu chung là dân chủ hóa đất nước.

Nhìn vào thực tại hiện nay của phong trào dân chủ Việt Nam trong cũng như ngoài nước, chúng ta thấy rằng việc liên minh giữa các tổ chức chính trị đối lập là chưa khả thi. Điều đầu tiên dễ thấy nhất là phong trào dân chủ Việt Nam chưa có thực lực đáng kể. Ở hải ngoại chỉ có hai tổ chức tương đối có tầm vóc là Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên và Việt Tân, trong nước thì vẫn chưa thấy xuất hiện tổ chức nào. Nhiều tổ chức xã hội dân sự có thể thoát thai trở thành các tổ chức chính trị trong tương lai. Nhưng dù muốn hay không thì các tổ chức chính trị cũng phải có một cương lĩnh chính trị (Dự Án Chính Trị) rõ ràng và một đội ngũ cán bộ nòng cốt. Một tổ chức chính trị hoàn toàn khác với một tổ chức xã hội dân sự.

Người dân Việt Nam và trí thức Việt Nam vẫn chưa ý thức được rằng đấu tranh chính trị luôn luôn là đấu tranh giữa các tổ chức chính trị với nhau chứ không phải giữa các cá nhân. Nắm vững được điều này để, hoặc là chủ động tham gia vào một tổ chức chính trị sẵn có, hoặc là thành lập ra một tổ chức mới. Các cá nhân đấu tranh theo kiểu nhân sĩ, một mình và không có tổ chức không thể kêu gọi người khác đoàn kết khi chính họ vẫn chỉ một mình. Kết quả cuối cùng của những kêu gọi kết hợp đó là những tuyên ngôn, tuyên bố với nhiều chữ ký, và chấm hết. Những người tham gia có thể thỏa mãn vì có tên mình trong những tuyên ngôn, tuyên bố đó, và tiếp tục chờ một cơ hội khác để ký tên vào những tuyên ngôn, tuyên bố chung… cho vui. Trong những chục năm qua, những lời kêu gọi kiểu này không hề là một đe dọa hay có khả năng làm lung lay chế độ độc tài cộng sản Việt Nam. Nói tóm lại, tiếng nói mạnh chỉ có thể xuất phát từ những kết hợp có tổ chức, hay những tổ chức chính trị có tầm vóc.

Năm 2016 trôi qua với sự rạn nứt và phân hóa nghiêm trọng trong nội bộ Đảng Cộng sản Việt Nam qua Đại hội 12 với sự ra đi của ông Nguyễn Tấn Dũng và sự tại vị của ông Nguyễn Phú Trọng. Thảm họa ô nhiễm môi trường tại 4 tỉnh miền Trung do công ty Formosa Hà Tĩnh gây ra đã khiến dân chúng bức xúc và tạo ra một làn sóng phản kháng chưa từng thấy… Tuy nhiên phong trào dân chủ Việt Nam thay lợi dụng cơ hội này để lên tiếng phản đối, cổ vũ lập trường của tổ chức mình để phát triển mạnh hơn thì lại yếu hẳn đi và chìm vào quên lãng. Nhiều tổ chức đã xuất hiện rồi nhanh chóng xẹp xuống, nhiều tổ chức khác xảy tranh chấp nội bộ và bị suy yếu. Phong trào dân chủ Việt Nam đang trải qua một giai đoạn xét lại khó khăn nhưng cần thiết để rũ bỏ những ngộ nhận về cải tổ hay cách mạng, về vai trò và giới hạn của các tổ chức xã hội dân sự, và nhất là về phương thức đấu tranh...

Theo ý kiến chủ quan của người viết thì có một "liên minh" rất khả thi để dân chủ hóa Việt Nam đó là một liên minh giữa hai lực lượng, một bên là lực lượng chính trị được tách ra từ Đảng Cộng sản Việt Nam và một bên là tổ chức chính trị đối lập có lập trường ôn hòa được sự chuyên chở của trào lưu dân chủ thế giới. Nếu chỉ một trong hai lực lượng này đứng lên thì cũng khó lòng thu phục nhân tâm. Lực lượng được tách ra (ly khai) khỏi Đảng Cộng sản Việt Nam có nhân sự, tài lực, kinh nghiệm và khả năng quản lý, điều hành bộ máy nhà nước nhưng lại không có "tư tưởng chính trị" chỉ đạo (người dân Việt Nam dị ứng với tất cả những gì có nguồn gốc từ cộng sản). Ngược lại tổ chức dân chủ đối lập có "tư tưởng chính trị" nhưng chưa có lực lượng và hậu thuẫn để thực hiện Dự án chính trị của mình.

Các tổ chức dân chủ đối lập muốn thành công thì phải có thời gian để thuyết phục và vận động quần chúng Việt Nam. Nếu có thể kết hợp được hai lực lượng này trong một liên minh thì có thể giành thắng lợi trong một thời gian ngắn và sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian và tránh được nhiều đổ vỡ.

Việt Hoàng (25/02/2017)

(1) http://www.rfavietnam.com/node/3526

(2) http://thanhnien.vn/the-gioi/bi-co-chinh-phu-sau-1-nam-ruoi-370449.html