Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Lần đầu qua Tokyo, đi bộ dọc theo vài con đường, tôi có thấy những gờ cao nằm giữa lề đường dành cho người đi bộ nhưng không chú tâm lắm. Rồi đến ngã tư, nghe tiếng "chíp-chíp" như chim kêu khi đèn tín hiệu đi bộ chuyển xanh, cũng ngỡ để báo hiệu khách bộ hành đang đợi băng ngang đường. 

tokyo1

Khách bộ hành qua đường tại Tokyo - Ảnh minh họa

Về sau có dịp trò chuyện với một người sống tại Nhật, câu chuyện đưa đẩy thế nào mà tôi nhắc lại điều này và mới học được rằng, chúng được thiết kế dành cho người mù. Ông cũng nói thêm rằng, không phải nước Nhật có quá nhiều người mù mà chính phủ làm vậy, chỉ là vấn đề nhân đạo, quan tâm đến người tàn tật. Ra vậy, có vô số điều đôi khi chúng ta nhìn mà không "thấy". Và có thấy, đôi khi cũng chưa tường tận.

Thật ra đây không phải là điều lạ tại Mỹ, tôi chỉ chưa thấy gờ cao hay âm thanh báo hiệu như tại Tokyo mà thôi. Bởi các luật lệ về xây dựng, tiện ích công cộng đều buộc phải có tính năng cho người khuyết tật sử dụng, như bãi đậu xe, lối đi dành riêng cho người tàn tật, hệ thống điện thoại dành cho người điếc, người mù... 

Nước Mỹ vừa kỷ niệm 30 năm Đạo Luật Người Khuyết Tật (Trong việc làm, phương tiện di chuyển, tiện ích công cộng, dịch vụ..., người khuyết tật cũng được hưởng những cơ hội bình đẳng như bất cứ ai. Nếu không bảo một số hãng còn có chính sách ưu tiên cho người khuyết tật.

tokyo2

Americans with Disability Act, một bộ luật dân sự ngăn cấm việc kỳ thị người khuyết tật, dù tâm thần hay thể lý.

Mà không riêng Nhật, Mỹ, hầu hết các quốc gia tiến bộ đều có những chính sách, tiện ích dành riêng cho nhóm người này, thể hiện sự tôn trọng, quan tâm, nhân ái với những người thua thiệt, kém may mắn. Điều mà các quốc gia đang phát triển còn ít quan tâm , thậm chí có người còn cười ngạo, coi khinh hay hiếp đáp họ.

Chỉ nhìn việc diễn hài trên sân khấu Việt hiện nay, thỉnh thoảng người xem vẫn bắt gặp những tay hài đem sự bất toàn, tật nguyền của người khác ra chế giễu, để chọc cười. Giả đi cà nhắc, giả nói ngọng, chê mập ốm, xấu đẹp, hay giả gái giả trai... Có điều gì bất nhẫn khi chứng kiến những điều như vậy. 

Nhắc đến câu chuyện người khuyết tật để thấy những người này không phải đối tượng để chọc cười, để xem thường hay kỳ thị mà họ cần được yêu thương và tôn trọng. Nó là văn hóa của tình người, là hành xử của xã hội văn minh. Và nhắc đến điều này, để thấy rằng với những con người bình thường khác, họ lại càng không có lý do gì để bị coi khinh, sỉ nhục bởi hình tướng, màu da.

Như việc gọi những người khác màu da bằng "mọi" hay "nhọ", ví họ như "đười ươi, khỉ đột" của một nhóm người trên cộng đồng mạng người Việt từ đôi năm qua. Cường độ tăng dần theo sự sôi sục của chính trường Hoa Kỳ, khi họ chẳng ngần ngại gọi đích danh giới lãnh đạo cùng người dân da màu của Hoa Kỳ một cách đầy xúc phạm như vậy. Họ ngang nhiên tấn công vào danh dự, phẩm giá của người khác.

Tôi thở dài khi tình cờ đọc được một nhà văn nữ tại Việt Nam gọi Tổng thống Barack Obama là "mọi" vài tháng trước. Rồi tôi lắc đầu khi bắt gặp một người tham gia hoạt động dân chủ gọi ông là "nhọ". Và không kiềm cảm xúc, tôi phẫn nộ khi lại bắt gặp một nhà thơ vừa đến Mỹ được vài năm công khai xúc phạm ông bằng ngôn từ tương tự là "mọi, rệp" trong đôi tuần qua. Họ chỉ là vài trong không ít người đã từng đăng đàn công khai viết ra những điều như vậy. 

Chúng chẳng làm giảm giá trị của tổng thống Obama hay người bị xúc phạm, chúng chỉ thể hiện tâm tưởng và phẩm cách của những người thốt hay viết ra. Tôi không tiếc cho lòng tự trọng của họ bị đánh mất, tôi chỉ nghĩ về một cộng đồng vẫn còn tồn tại vô số người chưa thấu đạt về giá trị, phẩm giá cùng quyền con người của người khác. Cũng là quyền của chính mình.   

Câu nói trích trong diễn từ Gettysburg nổi tiếng của tổng thống Abraham Lincoln năm 1863 rằng, "mọi người sinh ra đều bình đẳng, họ được tạo hóa ban cho một số quyền bất khả xâm phạm, trong đó là quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc" đã được xem là một trong những câu trứ tuyệt của tiếng Anh. 

Nó trở thành nền tảng của xã hội tiến bộ, là tiêu chuẩn đạo đức, là cam kết vô hạn định về quyền con người. Câu nói trở thành kinh điển và niềm cảm hứng của nhiều bản Tuyên Ngôn Độc Lập trên khắp thế giới sau này. Nó thể hiện giá trị và nhân phẩm của mỗi con người. Được tự do, bình đẳng và được tôn trọng, bất kể màu da, tôn giáo, giới tính hay tuổi tác. Bất kể thế nào, lành lặn hay khuyết tật.  

Dù vậy, một thể chế dân chủ như nước Mỹ, cũng đã phải qua bao thế hệ tranh đấu, những quyền này cuối cùng mới thành sự thật. Đạo luật Dân Quyền (Civil Rights Act) ra đời năm 1964, cả hơn trăm năm từ sau lời phát biểu của Abraham Lincoln. Nó tái khẳng định những quyền con người và được áp dụng, thành luật. Xúc phạm, kỳ thị người khác không chỉ là vấn đề đạo đức, mà còn là sái với luật pháp. Hãng xưởng, công sở xem đây là điều tối kỵ. Vậy mà nhiều người vẫn thản nhiên vi phạm.

"Mọi" ? Và thế nào là "mọi" ? Ai là "mọi" ? 

Tôi vẫn thường suy nghĩ về điều này mỗi khi bắt gặp những ngôn từ, hành xử như vậy. Để rồi tự hỏi rằng, giữa "mọi" hình tướng và "mọi" tâm tưởng, điều nào và ai mới thật sự là "mọi", là thiếu văn minh và đáng chê cười hơn ?

Nhã Duy

(24/08/2020)

Additional Info

  • Author Nhã Duy
Published in Diễn đàn

Làm người đi tìm s tht hôm nay cũng tht khó !

Đa số người M cho rng s phn n v cái chết ca người da đen dưới bàn tay ca cnh sát đưa đến các cuc biu tình khp nước trong thi gian qua là điu chính đáng, mc du h không nht thiết đng tình vi hành động xy ra, theo khảo sát vào đầu tháng 6 ca trường đi hc Monmouth. 76% người M, k c 71% người M da trng, cho rng kỳ th chng tc và phân bit là một vn đ ln tại Hoa Kỳ, tăng 26% so vi kho sát năm 2015.

kythi1

Các thông điệp được ghi và gn xung quanh tượng Tổng thống Andrew Jackson ti công viên Lafayette, đi din tòa bch c, 15/6.

Mọi mng sng đu quan trng

Vào ngày 22/6, một chiếc phi cơ bay ngang sân Etihad Stadium khi hai đi banh Manchester City và Burnley thi đu. Chiếc máy bay ch mt tm phướn ln có ch "White Lives Matter Burnley". Liền sau đó, đi Burnley b chỉ trích nng n vì b cho rng thông đip này coi thường phong trào đu tranh Black Lives Matter hin nay. Giám đc đi Burnley, ông Sean Mark Dyche, lin hp báo lên án hành đng này và xin li vì s vic xy ra ngoài ý mun ca ông. Còn đi trưởng Ben Mee cho biết anh cm thnhục nhã và xu h đối vi nhng ng h viên nng nhit nhưng hành x như thế.

Giám đốc đi Manchester City thì ôn tồn hơn khi phn ng v s kin này. Ông Pep Guardiola cho rng "Tt nhiên mng sng người da trng là quan trng nhưng mng sng người da đen cũng quan trng. Con người quan trng. Mi người, chúng ta đu ging nhau. Mi ngày chúng ta phi chiến đu không chỉ vì tình hung này mà còn vì tt c nhng bt công trên toàn thế gii". Trước đó, vào ngày 18/6, khi nói v phong trào Black Lives Matter, Guardiola cũng nhận xét rằng ông cm thy "xu h" v lch s đi x ca người da trng đi vi người da đen.

Tự hào hay ph nhn bn sc

Cái chết ca ông George Floyd ti M do mt cnh sát da trng quỳ gi lên c đã làm cho nhiu người phn n, trong đó nhng người da trng ti M cũng như khp nơi cm thy nhc nhã vì hành đng này và vô tình cm thy xu h lây vì mình là da trng.

Một đàn ông da trng Damian Cawthorne chụp tm hình mình mt áo có hàng ch "Tôi yêu được làm người da trng (I Love Being White), ri ph biến trên Twitter vi li gii thiu "Mt đàn ông da trng người Anh t hào" (Proud white English man).

Hân là một người bn Vit Nam ca tôi. Cô qua Úc lúc chỉ 7 tui nên cô rành tiếng Anh hơn tiếng Vit. Theo dõi phong trào Black Lives Matter trong nhng ngày qua, t bên ng h đến bên chng đi, cô lin dùng hình nh ca Cawthorne đ gi cho 6 người bn ca cô trên Twitter, tt c đu là da trng, là công dân của M, Úc, Anh, Ba Lan, Tây Ban Nha, và Hòa Lan. Cô hi my anh nghĩ gì v tm hình này ? Tt c đu tr li Hân rng gã đàn ông này qu tht ngu xun, không tế nh khi mc áo và đăng các hình và ch này, và có hàm ý ngm là kỳ th chng tc.

Hân ngạc nhiên hi sáu ông này rng t lúc nào t hào v bn sc ca mình tr thành mt vn đ ? Hân lý lun rng kỳ th chng tc là khi nào trong tư tưởng mình có suy nghĩ sc tc ca mình ưu vit hơn mt hay nhiu sc tc nào đó, và/hoc như thế coi thường và đối x phân bit vi sc tc đó. Còn ghi nhn và t hào v bn sc (identity) ca mình thì đâu có gì sai. Hân bin lun "Các ông thy không, tôi t hào là người da vàng, tôi t hào là người Vit Nam. Tôi không th thay đi màu da ca tôi. Nhưng tôi t hào về bn sc ca mình".

Tất c sáu người đàn ông da trng này đu ngc nhiên vi lý lun ca Hân. Qu tht h không th nghĩ ra hay nhìn vn đ này khía cnh như thế, nht là khi các vn đ tranh cãi qua phong trào Black Lives Matter tr thành vô cùng tế nhị và nhy cm hin nay. Bi nói không khéo người da trng d làm cho người không phi da trng nghĩ mình có óc kỳ th. Cho nên có nhng người da trng chn thái đ nói khéo, nói an toàn, nói phi đo (politically correct), đ khi mt lòng hay gây hiu lầm.

Một trong sáu người đàn ông này hi li Hân rng nếu ông ta nói "Tôi không mun làm người Vit Nam. Người Vit Nam có nhng tính xu. Vy cô có tc gin không ?". Cô Hân tr li "Không, tôi s không tc gin. Bi vì ông không phi là người Vit Nam. Ông là một người da trng. Ông không có quyn hưởng làm người Vit Nam bi vì ông không phi là vy (You are not entitled to be Vietnamese, because you are simply not)". Người đàn ông này kinh ngc vi cách nhìn ca Hân bi vì quen Hân đã lâu nhưng không ng Hân lại có li suy nghĩ và bin lun như thế. Hân tiếp tc "Tuy nhiên, tôi s tc gin nếu mt người Vit Nam nào đó li đi ph nhn mình là người Vit Nam". Hân kết lun "Chúng ta nên chp nhn mình là ai, nên t hào v bn sc ca mình, và nên tôn trng các sắc tc khác và tôn trng s khác bit".

Những trò "đu t" thi nay

Cũng qua sự kin George Floyd, luật sư Trn Kiu Ngc đại din cho Phong trào gii tr thế gii vì nhân quyền có ra mt thông cáo nhn đnh rng "Chúng tôi luôn kiên đnh lp trường ng h hoàn toàn các mc tiêu đu tranh cho công lý, công bng xã hi, và s bình đng cho tt c mi sc dân, chng tc". Phong Trào cũng khng đnh "All Lives Matter (Mng sng ca mi người đu quan trng)". Thông cáo này có thông đip ôn hoà, quan đim cũng không khác gì Pep Guardiola hay tng thng George W. Bush.

Thông cáo này cho đến nay được 659 thích, và 531 còm. S còm gn bng s thích. Tuy có nhiu người ng h hơn chng, phần ln ch bm thích nhưng không bình lun. Còn các còm thì phn ln đu t cáo cô Trn Kiu Ngc và Phong trào gii tr thế gii vì nhân quyền bng mi nhãn hiu ti t nht có th. Đc bit h cho rng cô li dng cơ hi này đ ng h cho đng Dân ch và h b ông Donald Trump ca đng Cng hòa, trong khi toàn ni dung ch nói v nhân quyn, và chng đ cp gì đến đng phái chính tr ti Hoa Kỳ.

Không biết t khi nào các cuc tranh lun v quyn làm người, hay các cuc đu tranh cho nhân quyn nhân phm, li b tóm gn và đơn gin hóa ti thiu thành các khu hiu chính tr như thế này.

Nhìn các trò ném đá này, những trò vu khng chp mũ vô ti vạ trên mạng xã hi, tôi c nghĩ đến tác phm "T thc dân đến cng sn" ca Hoàng Văn Chí, và cm thy rùng mình bi các hình thc "đu t" thi đi mi.

Sẽ tht là tích cc và văn minh hơn, và hiu qu hơn nếu mun người khác thay đi, khi chúng ta hc cách phê bình nhau bằng nhng li l ôn tn, vi lý lun chính đáng và trình bày các bng chng kh tín.

Đi tìm sự tht lúc này cũng khó !

Giáo sư Nguyn Thanh Vit có viếmột nhn đnh ngn trên Facebook rằng trong cùng mt ngày, ông b mt người theo cánh t bên Pháp gi ông là con ri chng cng, trong khi người Vit ti M gi ông là cng sn ; ông cũng thường b mt s người M yêu nước bo ông v li nước Vit Nam cộng sản nếu ông yêu chủ nghĩa cng sn nhiu như thế trong khi đó phn ln nhng gì ông làm không được phép xut bn ti Vit Nam. Tht là bi ri quá.

Quả là đi tìm s tht hay dám nói lên nhng gì mình tin là đúng vào lúc này có ri ro đng chm bao nhiêu xu hướng khác nhau trong xã hội : nhng người c tin, nhng k cung tín, nhng thành phn dân tc quá khích, t cc t sang cc hu v.v… Vì thế nên nhiu người ôn hòa chn thái đ im lng là vàng.

Nhưng vn có nhng tiếng nói công chính.

Vào ngày 2/6, sau sự kin George Floyd, cu Tng thng Hoa Kỳ George Walker Bush ra một tuyên b có đoạn như sau :

"Những người hùng ca nước Mỹ - t Frederick Douglass đến Harriet Tubman, t Abraham Lincoln đến Martin Luther King Jr. - là nhng v anh hùng ca s đoàn kết. Li kêu gi ca h không dành cho k yếu tim. H thường tiết l s cung tín và bóc lt - nhng vết nhơ ca dân tc mà đôi khi không dễ cho cng đng đa s suy xét. Chúng ta ch có th nhìn ra nhu cu ca đt nước qua cp mt ca người b đe dọa, áp bc và b rơi".

Ông Bush quả quyết "Đt được công lý cho tt c là trách nhim ca tt c mi người", và kết lun "Tôi tin rng cùng nhau người M s chn con đường tt hơn".

Tổng tng John Fitzgerald Kennedy tng nhn đnh rng "Khi quyn ca mt người b đe dọa, quyn ca mi người b gim sút theo" (1).

Tổng thng Franklin Delano Roosevelt thì xác đnh rng "T do có nghĩa là s thượng đng ca nhân quyn mi nơi. Chúng ta ng h nhng ai đu tranh đ giành và gi các quyn này. Sc mnh ca ta đến t s đoàn kết trong mc đích. Vì quan nim cao c đó, mục tiêu cui cùng phi là chiến thng".

Kỳ thị và bn sc có l là hai đ tài phc tp và nhy cm ln hin nay. Nhưng mi th đu có th đơn gin hơn nếu mi chúng ta bt đi s t ti cũng như s t tôn. T tôn quá tr thành l bch và kỳ th. T tin quá trở thành khôi hài và b kỳ th. Trng hay đen, vàng hay nâu, cũng ch là màu, và ch là b ngoài. Bên trong mi chúng ta, t tâm thc đến hành đng, mi là quan trng. Mun hiu bên trong thì cn nhìn sâu mt chút, lâu mt chút, và bng tm lòng thành và sự đng cm ca mình cho người khác, vi tư cách là mt con người đúng nghĩa.

Phạm Phú Khải

Nguồn : VOA, 01/07/2020

(1) "The rights of every man are diminished when the rights of one man are threatened"

Additional Info

  • Author Phạm Phú Khải
Published in Diễn đàn

Xã hội Việt Nam là một xã hội có đến 95% là người Việt (Kinh), còn lại là các dân tộc thiểu số nhưng vẫn chung một màu da và một số lượng còn ít hơn nữa, là người nước ngoài đến học tập, làm việc. Người Việt không có thói quen sống trong một xã hội đa chủng tộc, đa tôn giáo…và cũng không được giáo dục ở trường rằng mọi sự phân biệt : phân biệt chủng tộc, màu da, tôn giáo, giới tính v.v… đều bị phê phán, cấm đoán và nếu ai nói hay làm những điều như vậy thì sẽ bị kiện, bị mất việc và nhiều hậu quả khác. Cho nên nhiều người Việt tỏ ra kỳ thị, đặc biệt kỳ thị chủng tộc, màu da đối với người da đen. Nhưng nếu đã là một người từng lên tiếng đấu tranh cho những giá trị tự do dân chủ tiến bộ thì phải khác.

kythi1

Đáng nói hơn là có nhiều người Việt từng sống nhiều năm ở những quốc gia tự do dân chủ, tôn trọng con người nhưng vẫn mang đầu óc kỳ thị chủng tộc, kỳ thị tôn giáo, gọi người da đen là mọi, gọi người Pakistan là ba khía, người Ả rập là bọn rệp, người Mexico là bọn Mễ… Có những người vì ủng hộ Tổng thống đương nhiệm Donald Trump mà quay sang gọi vợ chồng Cựu Tổng thống Barack Obama là mọi đen, là nhọ, là khỉ…trong khi Cựu Tổng thống Barack Obama và vợ, bà Michelle Obama là những người có học thức, có kiến thức uyên bác, rất giỏi trong lĩnh vực của họ, có tư cách, nhân cách. Cựu Tổng thống Obama còn là người trong suốt 8 năm làm Tổng thống không hề có bất cứ một vụ scandal nào cả đời tư lẫn trong vị trí một Tổng Thống được rất nhiều trí thức, lãnh đạo các nước Á-Âu kính trọng !

Có người thì sống ở nước ngoài nhiều năm nhưng vẫn tỏ ra có đầu óc phân biệt nam-nữ, ví dụ thấy một người là phụ nữ, hoạt động dân chủ nhưng làm mẹ đơn thân liền lên án "đàn bà con gái không chồng mà chửa là loại không ra gì", chẳng hạn.

Còn nếu bạn sống ở Ấn độ thì còn phải cẩn thận với những chuyện tôn giáo, ẩm thực, đẳng cấp nữa kia. Ví dụ, muốn mời ai đi ăn thì phải hỏi họ ăn chay hay ăn mặn, nếu ăn chay thì ăn chay ở…mức độ nào, ví dụ có người ăn chay nhưng vẫn ăn cá, trứng, có người ăn chay nhưng vẫn ăn trứng, có người hoàn toàn ăn rau củ…Và đừng có hỏi tên đệm của họ, tên đệm của người Ân sẽ cho biết họ thuộc đẳng cấp nào, và mặc dù xã hội Ấn tuyên bố đã xóa bỏ đẳng cấp từ lâu nhưng thật ra điều đó vẫn tồn tại trong đầu nhiều người, không thể xóa bỏ hoàn toàn.

Nếu ở phương Tây thì lại còn rắc rối với vấn đề giới tính, không chỉ nam, nữ mà còn những người thuộc cộng đồng LGBT-đồng tính nữ đồng tính nam, lưỡng tính và chuyển giới (lesbian, gay, bisexual, and transgender), những người mặc quần áo nữ nhưng vẫn xác định họ là nam (transvestite), axesual (không có như cầu tình dục, không cảm thấy sexual acttration), non-binary (không nam không nữ), genderfluid (giới tính chuyển đổi linh động tùy theo giai đoạn), intersex (có cả hai bộ phận nam và nữ) v.v…Vì vậy sau này người ta gọi/viết là cộng đồng LGBT+ để bao gồm mọi trường hợp. Nên ở phương Tây còn đau đầu về vấn đề pronouns nữa, phải cẩn thận đừng cứ thấy nam thì nghĩ là he, nữ thì nghĩ là she, những người này muốn người ta gọi họ là they, them…Gọi sai họ có thể kiện cho mà khốn đốn !

Mặt khác, cái hay của việc sống trong một xã hội đa chủng tộc, đa tôn giáo, đa giới tính…là con người trở nên cởi mở, bao dung hơn với mọi sự khác biệt, và cẩn thận hơn trong lời ăn tiếng nói, ngôn ngữ nếu không muốn bị rắc rối vì có đầu óc kỳ thị !

Nhưng cho dù sống ở bất cứ đâu, cũng nên có đầu óc phóng khoáng, chấp nhận mọi sự khác biệt, điều ấy không chỉ giúp cho chính mình tránh được mọi đụng chạm với người khác mà trước hết là nhẹ nhõm, dễ sống hơn vì không có những định kiến trong đầu, và trong mắt người khác thì cho dù bạn là người có học, thậm chí là người đấu tranh đòi tự do dân chủ, nhân quyền mà nếu bạn có đầu óc kỳ thị, hẹp hòi thì người ta sẽ đánh giá bạn thấp ngay.

Song Chi

Nguồn : RFA, 07/05/2020 (songchi's blog)

Additional Info

  • Author Song Chi
Published in Diễn đàn

Phong trào chống sắc lệnh di trú của D. Trump lan rộng trên thế giới (RFI, 30/01/2017)

Từ Canada đến Anh Quốc, không kể đến các nước trong khối Ả Rập-Hồi giáo, càng lúc càng có thêm những tiếng nói và hành động cụ thể phản đối sắc lệnh của tân tổng thống Mỹ Donald Trump cấm cửa công dân từ 7 nước có đa số dân theo Hồi giáo. Nổi bật nhất là bản kiến nghị đòi chính quyền Anh Quốc hủy bỏ chuyến công du cấp Nhà nước của tân tổng thống Mỹ Donald Trump.

ditru1

Biểu tình chống sắc lệnh nhập cư của Donald Trump tại nhà ga số 4 sân bay San Francisco International, California, Hoa Kỳ, ngày 29/01/2017 - REUTERS/Kate Munsch

Theo ghi nhận của AFP, vào trưa nay, theo giờ Paris, đã có hơn một triệu người ký vào bản kiến nghị phản đối chuyến thăm Anh Quốc của tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến vào năm nay, để phản đối sắc lệnh chống nhập cư của ông.

Bản kiến nghị được công bố trên trang web của Nghị Viện Vương Quốc Anh xác định rằng ông Trump "có thể thăm Anh Quốc trong tư cách là người đứng đầu chính phủ Mỹ", nhưng không thể thực hiện một chuyến thăm cấp Nhà nước, với tất cả những nghi thức trang trọng kèm theo.

Theo ghi nhận của giới quan sát, kiến nghị yêu cầu không đón tiếp ông Trump trong một chuyến thăm cấp Nhà nước đã được đưa ra từ cuối năm ngoái, với lý do là tránh cho Nữ Hoàng Anh phải tiếp một con người thô tục. Tuy nhiên kiến nghị đó chỉ được vài trăm chữ ký.

Thế nhưng, sau khi ông Trump ký sắc lệnh cấm nhập cư đối với 7 quốc gia có phần đông người theo Hồi giáo và ngưng tiếp nhận người tị nạn, số lượng người ký đã tăng vọt, tựa như mọi người muốn qua đó biểu thị thái độ chống chính sách kỳ thị của ông Trump.

Một quốc gia khác là Canada, thì đã dùng hành động cụ thể trong thẩm quyền của mình để tỏ thái độ phản đối sắc lệnh di trú của tổng thống Mỹ. Vào hôm qua, Ottawa loan báo quyết định cấp giấy tạm trú cho tất cả những công dân 7 nước bị ông Donald Trump vạch mặt chỉ tên và bị kẹt lại ở Canada vì sắc lệnh vừa ban hành.

Đây được xem là một cử chỉ gián tiếp chỉ trích chính sách của nước láng giềng.

Phản ứng mạnh nhất trước sắc lệnh của Donald Trump dĩ nhiên là 7 nước bị tổng thống Mỹ nêu tên nói riêng, và các quốc gia trong khối Ả Rập Hồi giáo nói chung.

Vào hôm nay, Quốc Hội Iraq, một trong số 7 nạn nhân của Donald Trump, đã thông qua một nghị quyết trả đũa Hoa Kỳ, áp dụng biện pháp gọi là ăn miếng trả miếng nhắm vào người Mỹ nhập cảnh Iraq.

Ngay từ hôm qua, Liên Đoàn Ả Rập bao gồm 22 nước đã lên tiếng quan ngại về sắc lệnh của ông Trump, nêu bật một số điểm phi lý trong sắc lệnh này.

Qua ngày hôm nay, đến lượt Tổ Chức Hợp Tác Hồi giáo OCI, tập hợp 57 quốc gia, đã đả kích sắc lệnh của ông Trump, cho đấy là một động thái chỉ có tác dụng kích động ý hướng cực đoan trong thế giới Hồi giáo, tạo cơ sở cho các hoạt động khủng bố.

Giới quan sát đều nêu bật nghịch lý trong hành động của tân tổng thống Mỹ. Trong lúc ông nêu lên vụ khủng bố ngày 11/09/2001 để giải thích lý do hạn chế nhập cảnh đối với 7 nước bị ông cho vào danh sách đen, thì các quốc gia là quê hương của các tên không tặc ngày 11/09 lại không nằm trong danh sách, từ Ai Cập, Ả Rập Xê Út, cho đến Liban, và Các Tiểu vương Quốc Ả Rập Thống Nhất.

Bốn nước này đều là đồng minh của Mỹ.

Trọng Nghĩa

*************************

Mỹ : Tư pháp 16 tiểu bang lên án sắc lệnh di trú của tổng thống (RFI, 30/01/2017)

ditru2

Biểu tình chống sắc lệnh về nhập cư của Donald Trump, ngày 29/01/2017 tại Washington DC. REUTERS/Aaron P. Bernstein

Tổng chưởng lý 16 tiểu bang tại Hoa Kỳ ngày 29/01/2017 đã ra thông cáo chung lên án sắc lệnh về di trú vừa được tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành. Đây là một trong nhiều sự kiện nổi bật phản ánh đà tăng tốc của phong trào tại Mỹ chống lại quyết định của tân chính quyền Trump cấm công dân 7 nước Hồi giáo nhập cảnh Hoa Kỳ, vào lúc các cuộc biểu tình của người dân phản đối sắc lệnh tiếp tục lan rộng trên toàn quốc.

Trong thông cáo chung của mình, tổng chưởng lý của 16 tiểu bang tại Mỹ, trong đó có California, New York và Pennsylvania đã xác định là sẽ "sử dụng mọi công cụ trong quyền hạn" để chống lại sắc lệnh mà tổng thống Donald Trump đã ký hôm 27/01. Lãnh đạo tư pháp của các tiểu bang Mỹ này đã đánh giá là "vi hiến" lệnh cấm nhập cảnh vào Mỹ trong vòng 90 ngày của tổng thống Trump.

Các tổng chưởng lý nói trên đã công khai phản đối chính quyền Trump vào lúc thẩm phán ở nhiều thành phố như New York, Boston, Seattle… cũng ra phán quyết hủy bỏ một số điều khoản trong sắc lệnh của tổng thống Trump.

Theo ghi nhận của thông tín viên Anne Marie Capomaccio tại Washington, phong trào chống sắc lệnh của tổng thống Donald đang tăng tốc, với sự nhập cuộc của các tổ chức bảo vệ dân quyền, trong lúc giới chuyên gia đang xem xét khả năng kiện sắc lệnh hạn chế nhập cư là vi hiến.

"Phán quyết chống sắc lệnh di trú của nhiều thẩm phán Liên bang đã ngăn chặn được việc trục xuất những người đến Mỹ với visa hợp lệ, và cho phép họ có luật sư bảo vệ.

Nhưng đối với việc cấm người tị nạn nhập cảnh thì không có gì thay đổi, cũng như đối với những người đang đợi visa ở 7 quốc gia bị nêu tên trong sắc lệnh. Muốn thay đổi thì phải chứng minh là sắc lệnh đi ngược lại với Hiến Pháp.

Những vụ kiện sắc lệnh đang gia tăng. Tổ chức mang tên Hội Đồng Quan Hệ Mỹ - Hồi giáo sẽ đệ đơn kiện về kỳ thị tôn giáo. Theo phát ngôn viên của Hội đồng, ông Ibrahim Hooper, thì "ông Trumpđã nói người Syria Thiên Chúa Giáo có thể vào Mỹ, còn người Syria Hồi giáo thì không. Chính miệng ông Trump nói ra và đấy là kỳ thị tôn giáo".

Công tố viên một số bang và đại biểu dân cử đảng Dân Chủ đang nghiên cứu cách chống lại sắc lệnh. Theo họ, tựa đề của văn kiện chẳng hạn : "Bảo vệ nước Mỹ chống lại khủng bố quốc tế" - điều đó tương tự như một bản án không thông qua xét xử đối với các nước liên can, và điều đó đi ngược lại Hiến Pháp Mỹ.

Sau cùng, đối với các tổ chức hiệp hội bảo vệ quyền công dân, việc thiếu chuẩn bị trong việc thực hiện sắc lệnh cũng là một lý do để hủy bỏ văn kiện này.

Dĩ nhiên là ông Trump đã phủ nhận các cáo buộc và đỗ lỗi cho truyền thông nói sai.

Nhà Trắng thì vẫn cương quyết giữ nguyên quan điểm : "Vào Mỹ không phải là một quyền và không có gì bị đình chỉ cả". Còn đảng Cộng Hòa thì vô cùng kín đáo. Bị chất vấn, lãnh đạo nhóm Cộng Hòa ở Thượng Viện đã trả lời một cách mập mờ khó hiểu là các tòa án sẽ thực hiện công việc của mình.''

Một cách cụ thể, tổng thống Donald Trump hôm qua đã khẳng định rằng lệnh cấm của ông không nhắm vào bất kỳ tôn giáo nào mà chỉ nhắm tới khủng bố, vì sự an toàn của nước Mỹ.

Vào lúc Mỹ có quyết định đột ngột đóng cửa biên giới, nước láng giềng Canada đã có cử chỉ rất hào phóng. Theo hãng tin Pháp AFP, bộ trưởng Nhập Cư Canada vào hôm qua cho biết sẽ cấp quyền tạm trú cho những người đang bị kẹt tại Canada do bị ảnh hưởng từ lệnh cấm nhập cư vào Mỹ của tổng thống Donald Trump.

Trọng Nghĩa

Published in Quốc tế