Thông Luận

Đồng Nhân dân tệ (CNY-China Yuan) của Trung Hoa đã chính thức được lưu hành kể từ ngày 12/10/2018, trên nguyên tắc chỉ giới hạn tại 7 Tỉnh Việt nam tại biên giới Việt-Trung, nhằm tạo dễ dàng mua bán và trao đổi hàng hóa cho nhân dân hai nước. Tuy nhiên, bài viết sau đây sẽ vạch ra những sai sót quan trọng và viễn ảnh không tốt đẹp cho tương lai đồng bạc Việt Nam, và nhất là hiểm họa lệ thuộc sâu hơn vào Trung Hoa của nền kinh tế non trẻ Việt Nam.

Biểu tình chống dự luật đặc khu tại Bình Thuận, tháng 11, 2018.

***

Việt Nam đã có những tính toán nguy hiểm khi Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 19 cho phép tiền CNY (nhân dân tệ) của Trung Quốc được sử dụng tại 7 tỉnh biên giới Việt-Trung, có hiệu lực từ ngày 12/10/2018, gồm : Cao Bằng, Điện Biên, Lai Châu, Lạng Sơn, Lào Cai, Hà Giang và Quảng Ninh.

Quy định chung

Theo Điều 1 của Thông tư 19 thì :

1. Thông tư này quy định các nội dung liên quan đến quản lý ngoại hối đối với hoạt động thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc, bao gồm :

a) Thanh toán trong hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ qua biên giới của thương nhân ;

b) Thanh toán trong hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ của cư dân biên giới ;

c) Thanh toán trong hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ tại chợ biên giới ;

d) Các hoạt động ngoại hối khác quy định tại Chương IV Thông tư này.

2. Việc mang ngoại tệ tiền mặt, đồng Việt Nam (VND) tiền mặt và Nhân dân tệ (CNY) tiền mặt của cá nhân khi xuất cảnh, nhập cảnh qua cửa khẩu biên giới Việt Nam - Trung Quốc thực hiện theo quy định của pháp luật Việt Nam về mang ngoại tệ tiền mặt, VND tiền mặt khi xuất cảnh, nhập cảnh.

Điều 2. Đối tượng áp dụng

1. Thương nhân Việt Nam, thương nhân Trung Quốc có hoạt động thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc.

2. Cư dân biên giới Việt Nam, cư dân biên giới Trung Quốc có hoạt động thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc.

3. Ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép hoạt động ngoại hối tại Việt Nam (sau đây gọi là ngân hàng được phép).

4. Chi nhánh của ngân hàng được phép đặt tại vùng biên giới, khu kinh tế cửa khẩu Việt Nam - Trung Quốc (sau đây gọi là chi nhánh ngân hàng biên giới).
5. Tổ chức kinh doanh hàng miễn thuế, tổ chức cung ứng dịch vụ ở khu cách ly tại các cửa khẩu quốc tế, tổ chức kinh doanh kho ngoại quan tại vùng biên giới, khu kinh tế cửa khẩu Việt Nam - Trung Quốc.
6. Tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến hoạt động thanh toán trong thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc.

Lạc quan và bi quan

Phía Việt Nam nêu ra hai cái lợi ngắn hạn trước mắt được dẫn chứng qua thông tin "đại chúng" hay trong vài tài liệu dẫn đến Thông tư 19 là :sẽ "giúp thương nhân Việt Nam sản xuất và buôn bán dễ dàng hơn ở các tỉnh biên giới" ; và hy vọng "giúp giới sản xuất và đầu tư Trung Quốc di chuyển một số hãng xưởng sản xuất và dự án đầu tư sang VN".

Quan điểm lạc quanvề Thông tư 19, cho rằng "nhờ có các văn bản bảo đảm chặt chẽ phạm vi áp dụng và cơ chế giám sát việc lưu hành đồng Nhân dân tệ" mà những lo ngạivề viễn ảnh dùng lan tràn tiền Trung Quốc trên toàn lãnh thổ Việt Nam và hiểm họa Trung hóa cả tiền tệ và nền kinh tế trong tương lai đã được phòng ngừa.

Nhưng nếu suy nghĩ kỹ thì hy vọng được nêu ra về "cố gắng giới hạn phạm vi áp dụng" và "cơ chế giám sát chính sách chặt chẽ để bảo đảm việc tuân thủ luật pháp" là nhữngviệc khó thành công không lạ gì ở Việt Nam.

Vì vậy, nếu phân tích kỹ hơn các yếu tố cả trong ngắn hạn và dài hạn thìbài tham luận này muốn nêu lên các mối hại lớn hơn đang rình rập guồng máy sản xuất của Việt Nam và cả nền kinh tế Việt Nam trong 2-3 năm tới.Khi việc này xẩy ra thì Việt Nam sẽ lệ thuộc Trung Quốc về kinh tế và chính trị nhiều hơn.Trong ngắn hạn, Thông tư 19 sẽ tác động tai hại lên chính sách tiền tệ độc lập của Việt Nam và sẽ làm suy yếu đồng bạc Việt Nam với các biến động tiền tệ và tâm lý khó lường trong vòng từ 3-6 tháng.Chuyển động này sẽ dễ dẫn đến nguy cơ đầu cơ tiền tệ, và có thể làm tan biến nhanh chóng khối dự trữ ngoại tệ khoảng 65-70 tỷ đô la của Ngân hàng nhà nước, nếu muốn bảo vệ tỷ giá như đã tuyên bố chính thức từ nhiều năm.

Hậu quả của chính sách này được liệt kê như sau :

1. Vấn đề vi hiến và vi phạm luật Ngân hàng nhà nước hiện hữu : 

- Khoản 3 của Điều 53 Hiến pháp đã quy định :" Đơn vị tiền tệ quốc gia là Đồng Việt Nam. Nhà nước bảo đảm ổn định giá trị đồng tiền quốc gia".

Do đó, chủ quyền tiền tệ và chủ quyền kinh tế là những cấu thành đặc biệt của chủ quyền chính trị, chủ quyền quốc gia ; mất chủ quyền tiền tệ là mất chủ quyền quốc gia. 

- Ngoài khía cạnh vi hiến, Thông tư 19 còn vi phạm trầm trọng Luật Quản Lý Ngoại Hối của chính Ngân hàng nhà nước.

- Thông tư 19 của Ngân hàng Nhà nước (Ngân hàng nhà nước) cho phép đồng CNY được lưu hành tại bảy tỉnh biên giới Trung Quốc - Việt Nam, nhưng liệu có bảo đảm chắc chắn đồng CNY sẽ không sử dụng ở những nơi khác, theo nguyên tắc Bình Thông nhau, để mặc nhiên CNY trở thành một loại tiền tệ chính thức (legal tender) ở Việt Nam ?

2. Có sự hiểu nhầm hay cố ý không hiểu (như một giáo sư kinh tế ở Pháp viết mới đây ?) khác biệt giữa chấp nhận CNY trong giỏ tiền tệ của IMF và dùng CNY như một loại tiền tệ của quốc gia :

- Giỏ tiền tệ chỉ dùng làm mốc cho việc xác định tỷ giá của tiền trong nước và không có liên quan gì đến việc dùng tiền tệ của một quốc gia. Một số đông người có thể hiểu lầm rằng CNY có trong giỏ tiền SDR (Special Drawing Rights)của IMF (một sự thực) là coi như CNY là đồng tiền chuyển đổi tự do, là có thể được các nước chấp nhận làm đồng tiền thanh toán trong giao dịch quốc tế.

- Thông tư 19 mặc dù không công nhận CNY là đồng tiền chính thức của Việt nam nhưng việc Ngân hàng nhà nước chophép lưu hành trên lãnh thổ Việt Nam tức là công nhận CNY là đồng tiền chính thức thứ hai (dual currency), lưu hành song song với VND.

3. Tác động quan trọng nhất là đối với tỷ giá VND và chính sách tiền tệ độc lập của Ngân hàng nhà nước ở Việt Nam :

- Thông tư 19 của Ngân hàng nhà nước cho phép 95 triệu dân ở Vân Nam và Quảng Tây cùng với vài triệu dân Việt Nam, hay gần 100 triệu người tức hơn toàn bộ dân số Việt Nam hiện nay, được dùng CNY cho chi thu thương mại và đầu cơ tiền tệ ở trên lãnh thổ Việt Nam.

- Tùy số tiền CNY của Trung Quốc được nới rộng hay thu hẹp ở Việt Nam, Ngân hàng nhà nước sẽ không kiểm soát được khối tiền tệ lưu hành ở Việt Nam, và ngay cả không có số đo chính xác về khối tiền đó trong nước, như từ trước đến nay. Quan trọng nhất, Ngân hàng nhà nước mất cả khả năng ấn định chính sách tín dụng rộng hay thắt chặt một cách độc lập.

Việt Nam đang "kẹt" giữa cuộc thương chiến Hoa Kỳ- Trung Quốc

- Ngoài ra, tỷ giá VND sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi tỷ giá CNY. Đây là vấn đề rất quan trọng hiện nay, vì trong cuộc thương chiến Mỹ-Trung Quốc hiện tại, tiền CNY đã mất giá 9% từ tháng 4, trong khi VND chỉ mới mất giá 4-5 % so với USD.

- Sự lan truyền mạnh của CNY ở Việt Nam sang 2 trung tâm tiền tệ lớn là Hà Nội và Sài Gòn sẽ có thể làm VND mất giá thêm 4-5% trong thời gian ngắn do đầu cơ tiền tệ, ngay cả lúc chưa có tác động nào khác của các yếu tố thương mại giữa tay ba Mỹ-Trung Quốc - Việt Nam.

- Tương lai cuộc thương chiến Mỹ-Trung Quốc đang có đà sẽ bộc phát mạnh mẽ hơn để "thị uy" nhằm mục đích chiến tranh tâm lý trước khi thương nghị chính thức trở lại giữa hai quốc gia Mỹ-Trung Quốc và với các đối tác khác (G-20 Meeting, vào cuối tháng 11/2018).

-Sang tháng 12/18, gần như có thể là Mỹ sẽ tuyên bố áp thêm thuế 25%, tăng từ 10%, lên 200 tỷ đô hàng nhập từ Trung Quốc. Để trả đũa, Trung Quốc chỉ có thể áp lên cùng thuế này trên số hàng nhập còn lại từ Mỹ trị giá 80 tỷ đô (tổng số hàng nhập từ Mỹ là 130 tỷ năm 2017). Điểm yếu huyết mạch của Trung Quốc là chỗ này. Dân chúng và giới thương gia Trung Quốc nhất định sẽ phải "phòng thủ" bằng cách trốn khỏi tiền CNY qua dự trữ USD, tiền yen, Euro, và có thể là Vàng (nơi ẩn trú tiền để dành quan trọng của dân Á đông). 

- Nếu tiền CNY xuống quá mức 7,0-7,2 ăn 1 USD (từ 6,9 hiện nay ; hay ngay cả xuống thêm 10%), hệ thống tiền tệ Trung Quốc sẽ rối loạn toàn bộ. Theo tin báo chí mới nhất, do các đe dọa tăng gia của Tổng thống Trump, các "ông lớn Trung Quốc" đang tháo chạy, chuồn ra khỏi tiền yuan và bắt đầu nhảy sang cả mua vàng ! Và tất nhiên, ảnh hưởng lên tỷ giá VND do một mình yếu tố đầu cơ tiền tệ này thôi sẽ có thể dễ dàng đẩy tỷ giá VND tới mức 24.000-25.000/ 1 USD.

4. Tác động gia tăng của thương chiến Mỹ-Trung Quốc lên kinh tế và tỷ giá VND :

- Nếu như đồng CNY với số lượng hàng hóa ở đằng sau và với việc họ phá giá tiền của họ, giá thành của hàng Trung Quốc rẻ đi, sẽ tạo ra một ưu thế rất lớn với hàng hóa của Việt Nam. Nhiều kỹ nghệ của Việt Nam sẽ bị bóp nghẹt.

- Việc ai cũng e ngại là Trung Quốc sẽ tuồn hàng sang Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ nhằm tránh áp thuế cao. Mỹ đã sẵn sàng với việc này và có thể sẽ áp thuế 25% lên hàng nhập từ Việt Nam và ngay cả ngăn chặn hàng Việt Nam có "gốc Trung Quốc" được nhận biết khá dễ dàng qua hệ thống tin tức thương mại của Mỹ.

Nói xa hơn : Liên hệ đến các vấn đề thương chiến Mỹ-Trung có thể đang tăng đà và Ngân hàng nhà nước lại bắt đầu cho lưu hành tiền CNY ở 7 tỉnh biên giới, Việt Nam cần chọn cách đi ra sao cho khôn ngoan ?

Đây là một đề tài lớn và quan trọng cần đề cập trong một bài bình luận riêng biệt. Nhưng một cách tóm tắt, Việt Nam có thể hưởng lợi lớn trong cuộc thương chiến Mỹ-Trung Quốc hiện tại bằng cách thu hút nhiều đầu tư FDI ngoài Trung Quốc thêm nữa, và sản xuất thay thế cho nhiều hàng nhập từ Trung Quốc vào Mỹ.

Nhưng nói thế, không có nghĩa là Việt Nam nên để các hãng Trung Quốc tràn vào Việt Nam để thay "mác Trung Quốc" bằng "mác Việt Nam giả" hầu xuất sang Mỹ. Qua các tiếp xúc, tôi có thể khẳng định là các giới chức Mỹ rất cảnh tỉnh với "âm mưu" này của Trung Quốc, và giống như trường hợp thép nhập từ Việt Nam, họ có thể sẵn sàng áp thuế rất cao đến 25% -30% với các mặt hàng Việt Nam, hay ngay cả chặn hẳn hàng ‘mác giả Việt Nam thay mác Tàu" lúc vào cửa khẩu Mỹ. 

Trong tinh thần này, Thông tư 19 của Ngân hàng Nhà nước từ ngày 12/10/18 cho phép tiền CNY vào 7 tỉnh biên giới (và sau này có thể lan tràn khắp Việt Nam), là một quyết định chính sách sai lầm cần rút lại ngay, trước khi có tác động làm hàng Trung Quốc tràn thêm ồ ạt vào Việt Nam, và làm lũng đoạn chính sách tiền tệ, ngoài vấn đề nghiêm trọng là vi hiến và xâm phạm chủ quyền quốc gia.

Con đường rõ ràng để đi là cải cách thể chế, tăng cường tính thị trường của nền kinh tế, khuyến khích khu vực tư nhân trong sản xuất và lập các thương hiệu, chuỗi sản xuất mới và riêng biệt.

Nhìn xa hơn, với chính sách mới của Mỹ khuyến khích phát triển khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương (thay vì khẩu hiệu suông "chuyển trục sang châu Á" của thời Tổng thống Obama), Việt Nam có thể hưởng lợi lớn về cả chính trị và kinh tế thương mại bằng cách tham gia một lên minh mới với vài nước chính ở Đông Nam Á (không nhất thiết phải là ASEAN-- vì khối này có Lào và Căm bốt đã nghiêng hẳn về Trung Quốc), Ấn độ, Úc và Tân Tây Lan, để phát triển ngoại giao và thương mại khu vực, đặt thế đứng vững chãi hầu tăng cường thương mại bền vững với Mỹ.

Không loại trừ trường hợp Mỹ có thể đề nghị tái lập TPP với vài điều kiện mới, để cô lập Trung Quốc ngoài vòng mua bán bùng nổ của châu Á với Bắc Mỹ và khối EU !

Trong việc cần tạo thế cân bằng chính trị giữa hai sức mạnh khổng lồ Trung-Mỹ, hay nôm na thường gọi là thế "đu dây" của Việt Nam, sẽ là một lỗi lầm nghiêm trọng nếu Việt Nam ngả về Trung Quốc vì mối "sợ Tàu" truyền thống hay do nhu cầu ngắn hạn, tình huống trong nội bộ.

Đó có thể là thế "Chẳng Đặng Đừng" duy nhất của Việt Nam mà đa số dân chúng đang có vẻ ủng hộ mạnh mẽ, mong muốn đất nước tiến tới, cho một tương lai độc lập phú cường !

Phạm Đỗ Chí

Nguồn : VOA, 18/10/2018

(*) Tác giả cảm ơn sự đóng góp ý kiến của một số chuyên gia

Việt Nam có lẽ đã có những tính toán trong việc Ngân hàng nhà nước ban hành Thông tư 19 cho phép dùng tiền nhân dân tệ) tại 7 tỉnh biên giới Việt Nam-Trung Quốc sau ngày 12/10/2018.

Chủ quyền tiền tệ là những cấu thành đặc biệt của chủ quyền chính trị, chủ quyền quốc gia.

Hai cái lợi ngắn hạn trước mắt được dẫn chứng qua thông tin "đại chúng" hay trong vài tài liệu dẫn đến Thông tư 19 là sẽ "giúp thương nhân Việt Nam sản xuất và buôn bán dễ dàng hơn ở các tỉnh biên giới" ; và hy vọng "giúp giới sản xuất và đầu tư Trung Quốc di chuyển một số hãng xưởng sản xuất và dự án đầu tư sang Việt Nam".

Một cái nhìn nhanh thuận lợi cho Thông tư 19, cho rằng "có các văn bản pháp quy bảo đảm chặt chẽ cho Thông tư 19 về giới hạn phạm vi áp dụng và cơ chế giám sát thực hiện", để tránh việc dùng lan tràn tiền Trung Quốc trong lãnh thổ Việt Nam--gây ra lo ngại của cả nước về hiểm họa Hán hóa cả nền tiền tệ trong tương lai gần, và cả nền kinh tế đất nước trong tương lai không xa.

Nhưng nhìn và suy nghĩ thì hai vấn nạn được nêu ra về "cố gắng giới hạn phạm vi áp dụng" và "cơ chế giám sát chính sách chặt chẽ để bảo đảm việc tuân thủ luật pháp" là các việc khó làm, thuộc "chuyện hàng huyện" đã quen thuộc hàng ngày ở xứ nhà !

Nhưng phân tích kỹ hơn các yếu tố sâu xa cả trong ngắn hạn và dài hạn, bài thảo luận ngắn này trình bày các mối hại lớn hơn nhiều cho guồng máy sản xuất Việt Nam và cả nền kinh tế Việt Nam trong 2-3 năm tới, làm Việt Nam hoàn toàn lệ thuộc Trung Quốc về kinh tế và chính trị. Trong ngắn hạn, Thông tư 19 sẽ tác động tai hại lên chính sách tiền tệ độc lập của Việt Nam, làm suy yếu tiền VND và sẽ gây ra các biến động tiền tệ và tâm lý khó lường trong vòng từ 3-6 tháng, nhất là việc đầu cơ tiền tệ có thể làm tan biến khối dự trữ ngoại tệ 65-70 tỷ đô la của Ngân hàng nhà nước một cách nhanh chóng nếu muốn dùng dự trữ đó để bảo vệ tỷ giá sau này.

Sau khi phân tích các điểm này, thì kết luận rõ ràng là Lợi bất cập hại như sau :

1. Vấn đề vi hiến và vi phạm luật Ngân hàng nhà nước hiện hữu :

Chủ quyền kinh tế, chủ quyền tiền tệ là những cấu thành đặc biệt của chủ quyền chính trị, chủ quyền quốc gia ; mất chủ quyền tiền tệ này là mất chủ quyền quốc gia, như Tiến sĩ Lê Đăng Doanh ở Hà Nội nêu ra.

Ngoài khía cạnh vi hiến, Thông tư 19 còn vi phạm trầm trọng Luật Quản lý ngoại hối của chính Ngân hàng nhà nước (như sẽ bàn dưới đây).

Thông tư 19 của Ngân hàng nhà nước cho phép đồng nhân dân tệ được lưu hành tại bảy tỉnh biên giới Trung Quốc-Việt Nam, sẽ không có cơ chế nào hữu hiệu để ngăn chặn những đồng nhân dân tệ đó được sử dụng ở những nơi khác ngoài bảy tỉnh biên giới, theo nguyên tắc bình thông nhau quen thuộc ; và mặc nhiên nhân dân tệ trở thành một loại tiền tệ chính thức (legal tender) ở Việt Nam.

2 . Có sự hiểu nhầm hay cố ý không hiểu khác biệt giữa chấp nhận nhân dân tệ trong giỏ tiền tệ của IMF và dùng nhân dân tệ như một loại tiền tệ của quốc gia

Giỏ tiền tệ chỉ dùng làm mốc cho việc xác định tỷ giá của tiền trong nước và không có liên quan gì đến việc dùng tiền tệ của một quốc gia. Một số đông người có thể hiểu lầm rằng nhân dân tệ có trong giỏ tiền SDR của IMF (một sự thực) là coi như nhân dân tệ là đồng tiền chuyển đổi tự do, là có thể được các nước chấp nhận làm đồng tiền thanh toán trong giao dịch quốc tế.

Thí dụ dễ hiểu về khái niệm của đồng tiền chính thức (legal tender) và giỏ tiền tệ : Thái Lan dùng tiền Baht như là đồng tiền chính thức duy nhất trong nước họ nhưng lại dùng SDR (giỏ tiền tệ nổi tiếng của IMF với nhiều tiền "lớn" khác kể cả nhân dân tệ) làm tiêu chuẩn ấn định tỷ giá của họ. Nếu có cả USD và CNY (nhân dân tệ), ảnh hưởng chuyển động trái ngược của tỷ giá hai đồng tiền này trong giỏ chọn lựa sẽ có tác động trung hòa với tiền Baht nếu Ngân hàng trung ương Thái Lan không quyết định tăng hay giảm ảnh hưởng của một thứ tiền trong giỏ đó.

Thông tư 19 mặc dù không công nhận nhân dân tệ là đồng tiền chính thức của Việt nam nhưng việc Ngân hàng nhà nước cho phép lưu hành trên lãnh thổ Việt Nam tức là gián tiếp công nhận nhân dân tệ là đồng tiền chính thức thứ hai (dual currency), lưu hành song song với VND (đồng Việt Nam).

3. Tác động quan trọng nhất là lên tỷ giá VND và chính sách tiền tệ độc lập của Ngân hàng nhà nước ở Việt Nam

Thông tư 19 của Ngân hàng nhà nước cho phép 95 triệu dân ở Vân Nam và Quảng Tây cùng với vài triệu dân Việt Nam, hay gần 100 triệu người tức hơn toàn bộ dân số Việt Nam hiện nay, được dùng nhân dân tệ cho chi thu thương mại và đầu cơ tiền tệ ở trên lãnh thổ Việt Nam.

Tuy gọi là biên mậu (mậu dịch ở biên giới), nhưng ở phía Trung Quốc cũng như ở Việt Nam liệu có quy định nào giới hạn phạm vi trao đổi chỉ của các tỉnh biên giới. Thực tế ở Việt Nam là lâu nay các tỉnh miền Nam vẫn đưa hàng lên biên giới bán cho Trung Quốc và được coi là biên mậu ! Điều này cho thấy nguy cơ Ngân hàng nhà nước không kiểm soát được chính sách tiền tệ, khả năng phụ thuộc vào đồng tiền Trung Quốc là rất lớn.

Tùy số tiền nhân dân tệ của Trung Quốc được nới rộng hay thu hẹp ở Việt Nam, Ngân hàng nhà nước sẽ không kiểm soát được khối tiền tệ lưu hành ở Việt Nam, và ngay cả không có số đo chính xác về khối tiền đó trong nước, như từ trước đến nay. Quan trọng nhất, Ngân hàng nhà nước mất cả khả năng ấn định chính sách tín dụng rộng hay thắt chặt một cách độc lập.

Ngoài ra, tỷ giá VND sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi tỷ giá CNY. Đây là vấn đề rất quan trọng hiện nay, vì trong cuộc thương chiến Mỹ-Trung Quốc hiện tại, tiền CNY đã mất giá 9% từ tháng 4, trong khi VND chỉ mới mất giá 4-5 % so với USD.

Sự lan truyền mạnh của CNY ở Việt Nam sang 2 trung tâm tiền tệ lớn là Hà Nội và Sài Gòn sẽ có thể làm VND mất giá thêm 4-5% trong thời gian ngắn do đầu cơ tiền tệ, ngay cả lúc chưa có tác động nào khác của các yếu tố thương mại giữa tay ba Mỹ-Trung Quốc-Việt Nam (như bàn dưới đây).

Tương lai cuộc thương chiến Mỹ-Trung Quốc đang có đà sẽ bộc phát mạnh mẽ hơn để "thị uy" nhằm mục đích chiến tranh tâm lý trước khi thương nghị chính thức trở lại giữa hai quốc gia Hoa Kỳ-Trung Quốc và với các đối tác khác (Group-20 Meeting, tháng 11/2018).

Sang tháng 12/2018, gần như có thể là Mỹ sẽ tuyên bố áp thêm thuế 25%, tăng từ 10%, lên 200 tỷ đô la hàng nhập từ Trung Quốc. Để trả đũa, Trung Quốc chỉ có thể áp lên cùng thuế này trên số hàng nhập còn lại từ Mỹ trị giá 80 tỷ đô (tổng số hàng nhập từ Mỹ là 130 tỷ năm 2017). Điểm yếu huyết mạch của Trung Quốc là chỗ này. Dân chúng và giới thương gia Trung Quốc nhất định sẽ phải "phòng thủ" bằng cách trốn khỏi tiền CNY qua dự trữ USD, tiền JPY (yen), EUR (đồng Euro), và có thể là Vàng (nơi ẩn trú tiền để dành quan trọng của dân Á Đông).

Nếu tiền CNY xuống quá mức 7,0-7,2 ăn 1 USD (từ 6,9 hiện nay ; hay ngay cả xuống thêm 10%), hệ thống tiền tệ Trung Quốc sẽ rối loạn toàn bộ. Và ảnh hưởng lên tỷ giá VND do một mình yếu tố đầu cơ tiền tệ này thôi sẽ có thể dễ dàng đẩy tỷ giá VND tới mức 24.000-25.000/ 1 USD.

Việt Nam sẽ mất nguồn thu ngân sách quan trọng trong kinh tế học gọi là "seignorage" khi không chủ động được chính sách tiền tệ của quốc gia.

4. Tác động gia tăng của thương chiến Mỹ-Trung Quốc lên kinh tế và tỷ giá VND

Theo kinh nghiệm về tiền tệ thế giới, đồng tiền mạnh bao giờ cũng lấn át đồng tiền yếu. Nếu như đồng nhân dân tệ với số lượng hàng hóa ở đằng sau và với việc họ phá giá tiền của họ, giá thành của hàng Trung Quốc rẻ đi, sẽ tạo ra một ưu thế rất lớn với hàng hóa của Việt Nam. Nhiều kỹ nghệ của Việt Nam sẽ bị bóp nghẹt.

Việc ai cũng e ngại là Trung Quốc sẽ tuồn hàng sang Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ nhằm tránh áp thuế cao. Mỹ đã sẵn sàng với việc này và có thể sẽ áp thuế 25% lên hàng nhập từ Việt Nam và ngay cả ngăn chặn hàng Việt Nam có "gốc Trung Quốc" được nhận biết khá dễ dàng qua hệ thống tin tức thương mại của Mỹ.

Vài câu kết ngắn

Theo vài chuyên gia, Việt Nam có thể do tính toán lo ngại bị lôi vào vùng khủng hoảng tiền tệ, như đã và đang xảy ra ở các nước Thổ Nhĩ Kỳ, Venezuela, Argentine… Nếu Việt Nam có ý muốn "dựa" vào đồng nhân dân tệ để "tránh bão", đó là quan niệm hoàn toàn sai lầm lúc này.

Ngân hàng nhà nước cần xét lại Thông tư 19, tính toán lại các dự định trong việc cho nhân dân tệ lưu hành trước hết ở 7 tỉnh biên giới, sau đó lan rộng đến Hà Nội và Sài Gòn, sẽ là việc rất khó kiểm soát, theo nguyên tắc Bình Thông Nhau quen thuộc.

Một nghịch lý trớ trêu cho chính sách Ngân hàng nhà nước là cố chống việc đô la hóa trong quá khứ, với lý do trên đất nước Việt Nam chỉ tiêu tiền Việt Nam để Ngân hàng nhà nước có thể điều hành chính sách tiền tệ, nay Thông tư 19 lại chính thức hóa và hỗ trợ việc nhân dân tệ hóa tiền đồng Việt Nam.

Tuy kế thừa Quyết định 689 ban hành từ trước (năm 2004) nhưng Thông tư 19 đi ngược lại chính sách quản lý ngoại hối nêu trong pháp lệnh Quản lý ngân hàng (ban hành năm 2005 , sửa đổi năm 2013 nhằm "thực hiện mục tiêu trên lãnh thổ Việt Nam chỉ sử dụng đồng Việt Nam").

- Hơn nữa, Trung Quốc đang là nước có liên hệ thương mại cao nhất với Việt Nam và đứng đầu trong danh sách nhập siêu của Việt Nam. Nay Thông tư 19 lại giúp cho việc nhập khẩu hàng Trung Quốc dễ dàng hơn nữa, gồm cả nhập khẩu "chính ngạch" và "tiểu ngạch--lên đến 20-30 tỷ đô", liệu ai có thể giải thích rõ thêm về mục tiêu chính sách của Ngân hàng nhà nước ?

Không cần nói thêm, một lúc có nhiều việc đang xảy ra, như ban hành và áp dụng Thông tư 19 từ ngày 12/10/2018 cùng lúc với việc tiếp tục cứu xét thiết lập 3 đặc khu kinh tế ở những vùng nhậy cảm cho an ninh quốc gia, và từ ngày 7/9/2018 đã cho các đoàn xe du lịch Trung Quốc vào tỉnh Lạng Sơn không cần qua các thủ tục nhập cảnh và hải quan thông thường, phải chăng nằm trong chuỗi sự kiện khiến mọi người cần quan tâm vì sẽ gây hiểm họa trầm trọng trước mặt và sau này cho đất nước ?

California, 12/10/2018

Vũ Thăng Long

Nguồn : VOA, 13/10/2018

TB : Người viết cám ơn một số đồng nghiệp đã góp nhiều ý kiến cho bài thảo luận này.

Một cải cách giáo dục bất nhân ! (CaliToday, 12/09/2018)

Có vẻ sóng gió tranh luận về những nội dung giảng dạy trong Bộ sách Tiếng Việt – Công nghệ giáo dục lớp 1 tạm thời lắng xuống ngay sau phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam rằng : "Chính phủ chưa có chủ trưởng cải cách tiếng Việt ít nhất trong vòng mấy năm tới". Nhưng đã quá đủ để người dân Việt Nam nhìn lại 40 năm cải cách nền giáo dục nước nhà được những gì ?…

Một bạn trẻ ở Hà Nội cầm biểu ngữ phản đối việc thí nghiệm, thực nghiệm giáo dục (ảnh;Facebook Hoàng Thành)

Trả lời câu hỏi của Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga về việc thời gian qua có nhiều ý kiến khác nhau trong cải cách tiếng Việt ? Người đại diện cho Chính phủ Việt Nam là Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo luật Giáo dục sửa đổi đã nói vào năm 2017, cũng xảy tranh luận về công trình nghiên cứu cải tiến chữ Quốc ngữ của Phó Giáo sư Bùi Hiền, ngay lúc đó ông Đam nói Chính phủ chưa có chủ trương cải cách tiếng Việt. Những ngày gần đây, xảy ra vụ tranh luận về những nội dung giảng dạy trong Bộ sách Tiếng Việt – công nghệ giáo dục lớp 1 dành cho việc học của lứa tuổi học sinh lớp 1. Ông Đam nói Bộ Giáo dục đã có ý kiến, đấy chỉ là một phương pháp dạy học tiếng Việt, phát âm cho trẻ lúc mới bắt đầu chứ không phải cải cách tiếng Việt. Liên quan đến quá trình đổi mới trong giáo dục, ông Đam nói Việt Nam tiếp tục đổi mới nhưng việc đổi mới thì phải có thử nghiệm và khẳng định Chính phủ Việt Nam chưa có chủ trương cải cách tiếng Việt, ít nhất trong vòng mấy năm tới.

Cũng tại phiên họp này, Chủ tịch Quốc hội bà Nguyễn Thị Kim Ngân nói việc thực nghiệm giáo dục ở Việt Nam mấy chục năm qua, hết chương trình này thí điểm, chương trình kia thực nghiệm nhưng với cách dạy hiện nay không làm cho học sinh tiếp thu kiến thức dễ dàng mà đặt ra nhiều cái quá cao khiến học sinh học rất khổ sở, học sinh dường như không có ba tháng nghỉ hè trọn vẹn, không có tuổi thơ, không có vui chơi.

Phát biểu của ông Phó thủ tướng Vũ Đức Đam và của bà Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân được ghi nhận là diễn ra đúng thời điểm sự quan tâm của người dân Việt Nam về nền giáo dục nước nhà đang ở mức cao trào, phát sinh quá nhiều vấn đề bất cập, quá nhiều tiêu cực tệ hại nghiêm trọng, chứng minh thành quả cải cách 40 năm qua không đem lại hiệu quả mà trái lại cho thấy đầy rẫy những phản ứng ngước, càng làm khổ người dân. Phát biểu của ông Đam và bà Ngân hôm nay có lẽ chỉ góp phần nào vào việc xoa dịu phản ứng của người dân Việt Nam. Và người dân Việt Nam cũng sẽ sớm nguôi đi những bất bình về nền giáo dục bởi giữa bề bộn, ngổn ngang bao tâm sự lo lắng cho hiện tình đất nước Việt Nam, về đạo đức và lối của sống của người dân Việt Nam hôm nay. Một đất nước mà chỉ vì một chút ghen tuông hoặc một chút bất mãn về bản thân là tức khắc đoạt mạng người hàng loạt, một đất nước mà thế hệ trẻ quan tâm đến việc vui chơi, giải trí hơn hẳn việc đất nước đang dần bị Tàu cộng thôn tính toàn diện. Một đất nước có nhiều đàn ông đi trộm cắp, đàn bà đi bán thân, làm nghề mại dâm ở nhiều nước trên thế giới. Một đất nước mà nợ công tăng cao, quốc nạn tham nhũng của quan chức đang ăn tàn phá hại lại không thấy báo đài dám soi "tận cùng ngõ ngách" của căn nguyên như từng làm với những cô người mẫu, diễn viên bán dâm. Và hơn hết một đất nước mà đến hôm nay Thủ tướng đi đến tỉnh thành nào nhìn thực tế rồi cũng chỉ nói là quyết tâm, là phấn đấu thành "đầu tàu", thành "trung tâm" ở tương lai.

Một đất nước Việt Nam của hiện tại như thế căn nguyên do đâu ? Câu trả lời không quá khó trong đó có phần tệ hại của nền giáo dục đem lại, nó đúng như câu nói ; "Để phá hủy bất kỳ quốc gia nào, không cần phải sử dụng đến bom nguyên tử hoặc tên lửa tầm xa. Chỉ cần hạ thấp chất lượng giáo dục và cho phép gian lận trong các kỳ thi của sinh viên".- (chưa xác định có phải của Cố Tổng thống Nam Phi ông Nelson Mandela hay là không).

Trở lại cuộc tranh luận của dư luận trong mấy ngày qua liên quan đến việc thực nghiệm giảng dạy những nội dung trong Bộ sách Tiếng Việt-công nghệ giáo dục lớp 1 của Giáo sư Hồ Ngọc Đại. Công bằng mà nói ông Đại được nhiều trí thức Việt Nam nhận định là một người tài giỏi, ông Đại được nhiều trí thức Việt Nam nhận định là một người tài giỏi, có tâm huyết với đất nước. Vào năm 1978, Bộ sách Tiếng Việt-công nghệ giáo dục được thực nghiệm tại một trường tiểu học ở Gỉang Võ (Hà Nội), thời điểm này Việt Nam rập khuôn theo mô hình xây dựng chế độ của Liên Xô và bản thân của ông Đại cũng được đào tạo từ lò giáo dục của Liên Xô. Nhiều ý kiến của dư luận cho rằng, công nghệ giáo dục mà ông Đại phát minh đang thực nghiệm ở lứa tuổi học sinh lớp 1 Việt Nam hiện tại là xuất phát từ "học thuyết phát triển phương pháp giáo dục" của V.V.Davydov và D.B Elkonin thịnh hành tại Liên Xô vào những năm 1970 và ông Đại đã đem về áp dụng cho Giáo dục Việt Nam cho đến ngày nay là không hợp thời.

Từ năm 1978 đến năm 2006, tức là 30 năm Bộ sách Tiếng Việt-công nghệ giáo dục bắt đầu thí điểm ở một số trường tiểu học Lào Cai, dành cho học sinh dân tộc thiểu số. Theo Bộ trưởng Giáo dục Việt Nam hiện tại là ông Phùng Xuân Nhạ hiện Bộ sách Tiếng Việt-công nghệ giáo dục này vừa được thẩm định 2 vòng và chính thức có gần 50% học sinh lớp 1 ở các trường tiểu học theo học. Vụ thực nghiệm và thí điểm giảng dạy sách Tiếng Việt-công nghệ giáo dục này hầu như không được số đông người Việt Nam biết đến mãi cho đến mấy tuần gần đây nhờ mạng xã hội đăng tải Video Clip một giáo viên tiểu học phía Bắc giảng dạy học sinh tiểu học cách đánh vần "lạ", nhìn ô vuông, tròn, tam giác mà đọc thì dư luận mới hay biết về các giảng dạy theo sách Tiếng Việt-công nghệ giáo dục này. "Bão dư luận" nổi lên, nhiều phụ huynh có con em học lớp 1 không chấp nhận cách giảng dạy này, không muốn con mình bị đem ra làm thí điểm, thực nghiệm như chuột bạch. Phụ huynh càng không chấp nhận phát biểu của ông Đại rằng : Ở phương pháp cũ ai dạy cũng được nhưng với phương pháp mới của ông thì ngoài cô giáo không ai làm được, bố mẹ không làm được, trẻ con chỉ học ở trường là đủ. Với phát biểu này, ông Đại đã khiến cho nhiều bậc phụ huynh cho rằng giáo dục đang tách trẻ em ra khỏi sự chăm sóc, dạy dỗ của gia đình là không phù hợp với lứa tuổi đang cần sự hỗ trợ mọi mặt từ nhà trường cho đến gia đình để trưởng thành đầy đủ.

Tiếp nữa, nhiều phụ huynh còn cho rằng sau khi kiểm tra nội dung sách trong Bộ sách Tiếng Việt-công nghệ giáo dục lớp 1 thấy có rất nhiều nội dung học mang tính lăng nhăng, bậy bạ, dạy cho con trẻ những trò láu cá, khôn lõi…dễ làm hư hỏng thế hệ trẻ. Ngoài ra, để có một bộ sách Tiếng Việt-công nghệ giáo dục lớp 1 phụ huynh phải bỏ ra một số tiền lớn hơn nhiều so với việc mua bộ sách truyền thống.

Thí điểm, thực nghiệm và cải cách để đổi mới nền giáo dục nhằm bỏ những rào cản lỗi thời là điều nên làm. Nhưng việc đổi mới nhằm bóp nặn tiền bạc của người dân, đánh mất tuổi thơ của trẻ em, tách trẻ em ra khỏi việc dạy dỗ của gia đình, đem trẻ em là những mầm non của đất nước với tâm hồn đang còn như tờ giấy trắng và sự hiểu biến non nớt, ngoài sự câm nín khi được người lớn đặt học chổ nào thì phải học chổ ấy để làm thí điểm, thực nghiệm là một việc làm hết sức tàn nhẫn. Một cải cách giáo dục bất nhân !

Quê Hương

*************

Vũ ‘nhôm’ muốn nộp tiền khắc phục hậu quả đại án (RFA, 13/9/2018)

Ông Phan Văn Anh Vũ, biệt danh Vũ ‘nhôm’, xin được gặp gia đình để thống nhất việc nộp tiền mặt khắc phục hậu quả lên đến 203 tỉ đồng cả gốc lẫn lãi liên quan đến việc mua cổ phần Ngân hàng Đông Á (DongABank).

Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ nhôm) trước tòa tại Hà Nội hôm 30/7/2018 - Reuters

Báo trong nước cho biết thông tin trên hôm 13/9 trích kết luận điều tra bổ sung của Cơ quan điều tra Bộ Công an đối với vụ án xảy ra tại DongABank. Cơ quan này nói đã cho ông Vũ gặp người thân vào hôm 16/8 nhưng đến nay vẫn chưa thấy nộp tiền.

Ông Phan Văn Anh Vũ (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Năm 79) bị đề nghị truy tố tội lạm dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản.

Kết luận điều tra bổ sung cũng cho biết Vũ ‘nhôm’ đã có 4 lần gửi đơn đến Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao yêu cầu xác minh, kê biên tài sản nhằm khắc phục hậu quả vụ án.

Trước đó, vào cuối tháng 7, Ông Phan Văn Anh Vũ bị tuyên 9 năm tù giam về tội danh ‘cố ý làm lộ bí mật nhà nước’.

Cơ quan điều tra Bộ Công an hôm 7/9 cho biết đã hoàn tất kết luận điều tra bổ sung lần hai và chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát đề nghị ra cáo trạng truy tố các bị can gây thiệt hại 3.608 tỉ đồng tại DongABank.

Hai bị can mới có tên trong kết luận điều tra bổ sung là ông Nguyễn Vinh Sơn (sinh năm 1959) và bà Phan Thị Tố Loan (sinh năm 1970), đều bị đề nghị truy tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Ông Trần Phương Bình (nguyên Tổng giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị và Chủ tịch Hội đồng tín dụng DongABank) và bà Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó Tổng giám đốc DongABank) bị đề nghị truy tố hai tội : cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Kết luận đều tra lần này cũng nêu tên ông Nguyễn Hồng Ánh (sinh năm 1962, cựu trung tá, đội trưởng một đội nghiệp vụ Công an Thành phố Hồ Chí Minh) đã thừa nhận hành vi liên quan đến khoản vay 2.000 lượng vàng SJC tại DongABank.

*****************

Nghiên cứu : Tỷ lệ tử vong do nhiệt độ cao ở Việt Nam sẽ tăng (RFA, 13/09/2018)

Các nhà nghiên cứu quôc tế hôm thứ Năm 13/9 cho biết thất bại trong việc đáp ứng các mục tiêu toàn cầu để hạn chế tăng nhiệt độ đồng nghĩa với việc có thêm nhiều người bị tử vong liên quan đến nhiệt độ cao.

Tỷ lệ tử vong do nhiệt độ cao ở Việt Nam sẽ tăng - Ảnh minh họa. AFP

Theo một nghiên cứu trước đó được công bố trên tạp chí Climatic Change, mức tăng 3 độ C hoặc 4 độ C có thể làm tăng tỷ lệ tử vong từ 1 đến 9%.

Đồng tác giả trong nghiên cứu mới, ông Antonio Gasparrini cho biết hiện tại thế giới đang trên quỹ đạo nóng lên trên 3 độ C, và nếu xu hướng này tiếp tục thì nó sẽ gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của người dân ở nhiều nơi trên thế giới.

Vẫn theo báo cáo, các quốc gia Đông Nam Á như Philippines và Việt Nam cùng với các nước ở Nam Âu và Nam Mỹ sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất do tỷ lệ tử vong vì nhiệt độ cao.

Các nhà nghiên cứu cho biết, việc giảm nhiệt độ toàn cầu từ 1.5 độ C đến 2 độ C có thể dẫn đến tỷ lệ tử vong ít hơn 1% ở những vùng ấm hơn như Nam Âu, Nam Mỹ và Đông Nam Á.

Ông Antonio Guterres, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, cảnh báo có thể là đã quá muộn để ngăn chặn "thay đổi khí hậu" trừ khi các nước cùng hành động trước năm 2020 để giảm sự nóng lên toàn cầu.

Người Việt sắp được chính thức xài nhân dân tệ rồi, kể từ 12/10/2018 ? Theo hiến pháp thì chỉ có một thứ đồng tiền của quốc gia được lưu hành, bây giờ sao lại thế ? Bây giờ sao lại thế ? Đó là câu hỏi mình gặp mấy hôm nay... 

Tiền Việt Nam (VND) - Ảnh minh họa

Sáng qua, mới 5 giờ tôi có một cuộc "chat" ngắn với một doanh nghiệp. "Thế là thế nào, chị Hạnh ơi ? Áp dụng thông tư 19 thì hàng Việt càng khổ, càng chết, đúng không ? Với qui định này, họ nắm đồng tiền mình công khai, hợp pháp, nếu họ lấy đó mà khống chế luôn tiền tệ, sau khi "dứt gọn" biển đảo, thì làm sao cục cựa ? Nhớ không, xưa giờ, bắt được tiền giả thì toàn ở bển đưa qua ?". Mình lý giải chầm chậm, thì Bộ trưởng Công Thương của mình đã ký về chuyện cho lưu hành này từ 2 năm trước, giờ chỉ chính thức hóa thôi ; các ngân hàng của mình đều chính thức chuyển đồng TỆ qua lại với họ lâu rồi, nên qui định này trên thực tế, tác động với việc kinh doanh biên mậu chắc đâu có gì. Bạn chắt lưỡi : "Thì đúng vậy. Nhưng vậy mới đáng thắc mắc nè. Không mới, và lâu nay họ cứ đề nghị hoài, mình lãng tránh hay từ chối. Giờ sao lại cho ? Cái điểm rơi này nguy hiểm và kinh khủng đáng sợ, biết không ?".

Tiền Trung Quốc (CNY) - Ảnh minh họa

Biết. Có 3 điều mình biết, và lập tức liên tưởng. Tuần qua, một tàu cá Quảng Ngãi của mình tiếp tục bị bắn, đập phá tàu, cướp cá (tình hữu nghị kiểu gì thế ?). Du khách Trung Quốc khắp các tỉnh (Quảng Ninh, Đà Nẵng, Nha Trang...) vẫn dùng bài trả tiền họ xài dịch vụ và mua hàng ở Việt Nam về thẳng bên Tàu, chuyện phạm pháp này vẫn đang diễn ra, mãi không thấy ngăn chận (mất thuế đáng kể nhưng mất mặt, tức mất chủ quyền tiền tệ lớn hơn hơn nhiều ?). Và điều thứ ba, qua báo chí nhiều nước, cuộc thương chiến của Mỹ Trung đang căng, thêm nhiều nước khác có biện pháp trừng trị chuyện ăn cắp công nghệ, lũng đoạn thương mại. Thông tư 19 có thể có lợi trước mắt cho một nhóm đối tượng nhưng lâu dài (tình hình diễn biến nhanh chớp mắt hàng ngày), khi thương chiến càng căng, đồng TỆ ngày một mất giá thêm thì đồng tiền Việt Nam sẽ ra sao, kinh tế Việt Nam sẽ ra sao ? 

Sau một hồi "rà" khắp thị trường thế giới, hiện có hơn 60 nước hứa là đưa đồng TỆ vào dự trữ quốc gia nhưng tuyệt đối chỉ có anh Zimbabwe là cho lưu hành đồng TỆ như mình ? Đúng vậy không, bạn nào thấy khác cho mình biết với ? Và xem cả 14 nước có chung biên giới với Trung Quốc, cũng chỉ có một mình nước mình. 

Ba câu chuyện liên tưởng tức thì này, hình như chỉ khiến câu hỏi mình nhận được thành nặng thêm : vì sao, chọn điểm rơi này, để mà làm một điều thế giới không mấy ai làm, và làm vậy thì rồi sẽ ra sao ? Càng nghĩ, càng thấy khó hiểu. Nói là họ chỉ muốn đẩy hàng qua, xây khu sản xuất xuyên biên giới là để giả mạo nhãn Việt Nam để xuất là... đơn giản quá. Không bao giờ được đánh giá các nhà lãnh đạo và chiến lược của xứ sở Càn Long và Tôn Sĩ Nghị hời hợt, dễ dãi thế. Họ tính xa hơn mình ngàn dặm. Cậy gậy và củ cà rốt họ cứ múa liên hồi, David Copperfield phải gọi bằng cụ tổ.

Cũng sáng nay mình nghe một câu chuyện gần. Một người hàng xóm, một chính khách nổi tiếng đang có một bài thuốc đáng tham khảo, bác sĩ Mahathir. Ông trực tiếp đương đầu với cái dây thòng lọng bọc nhung của Trung Quốc và đang gỡ dần dần nhưng quyết liệt. Cách đây chỉ vài tháng, tại Malaysia, hàng loạt công trình do Trung Quốc đầu tư mà chính phủ cũ chấp nhận, đang tiến hành. Một tập đoàn năng lượng Trung Quốc đã đầu tư vào một cảng nước sâu lớn, có khả năng đón một hàng không mẫu hạm, tại khu yết hầu của tuyến hàng hải quan trọng bậc nhất thế giới, nơi trung chuyển phân lớn thương mại Châu Á. Một tập đoan nhà nước khác cũng của Trung Quốc đang tân trang một hải cảng ngay bên bờ Biển Đông. Gần đó, một mạng lưới đường sắt, Trung Quốc tài trợ phần lớn đang xây nhanh nhằm vận chuyển hàng Trung Quốc dọc theo một "Con Đường Tơ Lụa Mới". Và 4 hòn đảo nhân tạo đang xây dựng dự định đón 750.000 người Trung Quốc sang. 

Hai Thủ tướng Malaysia và Trung Quốc, Mahathir bin Mohamad và Lý Khắc Cường gặp nhau tại Bắc Kinh ngày 20/08/2018

Phát biểu hôm 20/08 tại Bắc Kinh sau khi đã ngưng được 2 dự án trị giá 22 tỷ USD, ông nói với người đồng nhiệm Trung Quốc Lý Khắc Cường : "Chúng tôi không muốn để xuất hiện một hình thức thực dân mới, vì các nước nghèo không thể cạnh tranh với nước giàu". Ông Mahathir đang bị món nợ công 250 tỷ USD đè nặng (trong đó phần lớn là nợ Trung Quốc) và đang tìm mọi cách thoát khỏi bẫy nợ khủng khiếp của Trung Quốc.

Chủ quyền và quyền. Theo ông Mahathir, chính phủ nhiệm kỳ cũ vay nhiều tiền vậy là nhằm chi trả cho tham nhũng và củng cố quyền hành. Hi sinh chủ quyền để giữ quyền lực cho mình, điều chúng ta thầy là người dân Malaysia đã chọn chủ quyền, dù sẽ gặp muôn vàn đối sách hiểm ác và trùng điệp khó khăn khi tháo bẫy.

Vũ Kim Hạnh

Nguồn : FB Vu Kim Hanh, 02/09/2018