Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Nhìn mt cách tng quát, kh năng chu đng ca nhân viên y tế Vit Nam có l là nht thế gii và so vi thiên h, trong quan h vi gii cm quyn, có l nhân viên y tế Vit Nam thuc loi "ngoan" nht thế gii !

yta1

Áp lực công việc cao cộng với thu nhập thấp là 2 trong 4 nguyên nhân dẫn đến 9.680 nhân viên y tế Việt Nam xin thôi việc, bỏ việc trong 18 tháng qua.

Ngoài vic b ngược đãi v thu nhp, chưa biết đến lúc nào mi có th sng bng lương, nhân viên y tế Vit Nam còn b ngược đãi v khi lượng công vic phi đm trách, môi trường làm vic thiếu đ th, t nhân s đến trang b, thiết b, dược phm...

Ông Vương Đình Hu, Ch tch Quc hi Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam va "đ nghB Y tế nghiên cu chế đ đãi ng phù hp cho nhân viên y tế trong tng th chính sách tin lương" (1). Không th xác đnh ông Hu là người th my trong s các viên chc hu trách lãnh đo h thng chính tr, h thng công quyn ti Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam trong 48 năm va qua đ cp đến "chế đ đãi ng phù hp cho nhân viên y tếvà cũng không th xác đnh đây là ln th bao nhiêu t khi Đảng cộng sản Việt Nam quyết đnh đi quc hiu thành Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam, nhng cá nhân như ông Hu ha hn, ch đo v "chế đ đãi ng phù hp cho nhân viên y tế" bi không th đếm xu ! Không th đếm xu c nhng thông tin, ý kiến v vic nhân viên y tế không đ sng(2) !

Ngoài vic b ngược đãi v thu nhp, chưa biết đến lúc nào mi có th sng bng lương, nhân viên y tế Vit Nam còn b ngược đãi v khi lượng công vic phi đm trách, môi trường làm vic thiếu đ th, t nhân s đến trang b, thiết b, dược phm, b cưỡng ép gim chi nên phi mua, phi dùng nhng th kém cht lượng(3), b bo him y tế "đè đu, cưỡi c" hành h đ kiu(4), b bnh nhân và thân nhân lăng m, hành hung thường xuyên ti mc phi đ ngh cp áo giáp, khiên(5). Hi cui năm ngoái, khi thay mt nhân viên y tế k kh ti ngh trường, mt s đi biu Quc hi còn lưu ý đến chuyn, do chính sách bt cp, nhân viên y tế còn phi đi din vi nguy cơ b x lý hành chính, thm chí x lý hình s(6).

Nhìn mt cách tng quát, kh năng chu đng ca nhân viên y tế Vit Nam có l là nht thế gii và so vi thiên h, trong quan h vi gii cm quyn, có l nhân viên y tế Vit Nam thuc loi "ngoan" nht thế gii !

***

Nam Hàn đang đi din vi khng hong y tế hiếm có khong 55% bác sĩ ni trú (6.415 người) trên toàn quc np đơn t nhim đ phn đi chính quyn. Trong ngày 20/2/2024 có 25% bác sĩ ni trú (1.630 người) không đến bnh vin. Đã có khong 30 trường hp không được cha bnh (đa s là phu thut) theo đúng lch điu tr(7). Đ đi phó vi tình hung va k, chính ph Nam Hàn đã ra lnh cho quân đi Nam Hàn m ca 12 quân y vin nhm tiếp nhn các bnh nhân cn cp cu(8). Chưa biết đến bao gi cuc đi đu gia các bác sĩ ni trú Nam Hàn vi chính quyn mi kết thúc.

yta2

Nam Hàn đang đi din vi khng hong y tế hiếm có khong 55% bác sĩ ni trú (6.415 người) trên toàn quc np đơn t nhim đ phn đi chính quyn.

Nguyên nhân dn đến tình trng va k vì chính ph Nam Hàn mun các trường y tuyn thêm 2.000 sinh viên vào năm ti. T 2006 đến nay, mi năm, các trường y Nam Hàn ch tuyn 3.058 sinh viên, ít hơn 499 sinh viên theo d đnh lúc đu (3.507) cũng vì b gii bác sĩ thi đó phn đi. Chính ph Nam Hàn gii thích, s dĩ phi tăng ch tiêu tuyn sinh thêm 2.000 k t năm ti vì s người già đang tăng rt nhanh (người già s chiếm 20% dân s vào năm 2025 và t l này s là 30% vào năm 2035), nhiu chuyên khoa thiếu bác sĩ. Hin nay, s bác sĩ tính trên 1.000 dân ca Nam Hàn ch là 2,2 thp hơn nhiu so vi các quc gia thành viên ca OECD - T chc Hp tác và phát trin kinh tế (mc trung bình là 3,7 bác sĩ trên 1.000 dân)...

Vi thc tế như thế, chính ph Nam Hàn ước đoán, đến 2035, quc gia này s thiếu khong 15.000 bác sĩ và đó là lý do phi tăng ch tiêu tuyn sinh vào các trường y. Đng thi chính ph Nam Hàn còn dn vic nhiu quc gia khác tăng ch tiêu tuyn sinh vào trường y (Pháp tăng s lượng tuyn sinh vào các trường y t 3.850 vào năm 2000 lên 10.000 vào năm 2020, Nht tăng s lượng tuyn sinh vào các trường y t 7.625 t năm 2007 lên 9.384 vào năm 2023, sau khi nâng ch tiêu tuyn sinh vào các trường y lên 9.000/năm Đc đã quyết đnh tuyn thêm 5.000 sinh viên/năm na cho các trường y...) đ bin minh cho quyết đnh ca h, tuy nhiên gii bác sĩ Nam Hàn đã ch trích nhng lý do này hết sc gay gt.

Đáng lưu ý, chính ph dn OECD đ bin minh thì gii bác sĩ Nam Hàn cũng dn OECD đ phn đi. Chng hn t l chăm sóc ngoi trú cho dân chúng Nam Hàn hin là 14,7 ln/năm, cao hơn gp đôi mc trung bình ca OECD (5,9 ln/năm). Ước đoán thiếu bác sĩ không chính xác vì dân s đang gim. Nhiu chuyên khoa (nhi, sn khoa ph khoa...) thiếu bác sĩ vì li h thng, bo him y tế thanh toán thù lao quá thp, trong khi thù lao mà dân chúng t tr khi đến bác sĩ da liu, bác sĩ gii phu thm m cao hơn nhiu. Sinh viên trường y s chn Da liu khi điu tr da bng laser nhn thù lao cao hơn nhiu ln thù lao mà mt bác sĩ sn khoa được tr khi h sinh Theo gii bác sĩ, Nam Hàn đã đ bác sĩ, tăng thêm bác sĩ s làm gim cht lượng dch v y tế trong tương lai.

Đi vi hin trng, các bác sĩ (ch yếu là bác sĩ ni trú) xin t nhim hoc t ý b vic hàng lot đ phn đi ý đnh ca chính ph Nam Hàn - nâng ch tiêu tuyn sinh vào các trường y thêm 2.000/năm k t 2024, mt s chuyên gia (ch yếu là giáo sư thuc khoa đào to qun lý bnh vin các đi hc) bo vi Korea Herald rng, gii bác sĩ phn đi bi Nam Hàn có nhiu bnh vin, phòng khám tư và nhiu bác sĩ s làm thu nhp ca h st gim, chưa k cách tính phí theo tng dch v riêng bit cũng là nguyên nhân. Giáo sư Jeong Hyoung-sun ca Đi hc Yonsei, gii thích : Nhiu bác sĩ hơn thì cnh tranh nhiu hơn ! Giáo sư Lee Ju-yul ca Đi hc Namseoul cũng nhn đnh tương t : Nhiu bác sĩ hơn thì miếng bánh s nh hơn.

Năm 2020, chính ph Nam Hàn đã tng có ý đnh nâng ch tiêu tuyn sinh vào các trường y thêm 4.000 sinh viên song con s này được chia ra trong mười năm (t 2022 đến 2032). Tuy nhiên chính ph Nam Hàn phi b ý đnh này vì điu đó b gii bác sĩ phn đi trong khi đi dch Covid-19 ngay trước ca. Thế còn công chúng nghĩ sao ? Dường như h ng h chính ph. Kết qu mt cuc kho sát do Nghip đoàn nhân viên y tế Nam Hàn thc hin hi cui năm ngoái xác đnh có 89,3% dân chúng Nam Hàn ng h tăng thêm bác sĩ. So vi kết qu kho sát cùng loi được thc hin vào năm 2020 (69,6%) thì đã tăng thêm khong 20%(9).

***

Chưa biết kết qu cuc đi đu gia chính ph Nam Hàn và gii bác sĩ Nam Hàn ra sao. Người viết bài này không có ý đnh lm bàn v đúng sai. Mc đích ca vic thut li ch nhm cung cp d liu đ so sánh. Nếu dân ch thun túy, không phi "dân ch xã hội chủ nghĩa" như Vit Nam thì chính quyn không th áp đt ý mun ca h lên bt k gii nào, k c khi điu đó liên quan đến li ích cng đng (quyn được khám bnh, cha bnh ca tt c mi người). Điu chnh là nghĩa v ca tt c các bên và bên nào cũng phi quan sát, ngm nghĩ v thái đ, phn ng ca công chúng. Ti sao nhân viên y tế Vit Nam li "ngoan", cn răng chp nhn đ điu phi lý t năm này sang năm khác, t thp niên này đến thp niên khác ?

Câu tr li là không "ngoan" thì chết ! Trong mt xã hi thc thi "dân ch xã hội chủ nghĩa", cá nhân công dân hay cng đng chng là gì c. Dù mun hay không cũng phi tuân phc đng cm quyn vô điu kin ! Vit Nam, có gii nào không "ngoan" ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 21/02/2024

Chú thích

(1) https://vnexpress.net/ong-vuong-dinh-hue-can-dai-ngo-phu-hop-cho-nhan-vien-y-te-4713403.html

(2) https://laodong.vn/xa-hoi/luong-khong-du-song-benh-vien-kho-giu-chan-bac-si-1262460.ldo

(3) https://tuoitre.vn/vi-sao-dao-mo-rach-3-lan-moi-qua-da-vao-duoc-benh-vien-2022082212020956.htm

(4) https://thanhnien.vn/ai-chiu-trach-nhiem-neu-benh-nhan-tai-bien-do-phien-ha-khi-chuyen-tuyen-y-te-185240102215247412.htm

(5) https://cand.com.vn/y-te/bac-si-kien-nghi-sam-khien-ao-giap-de-phong-bi-tan-cong--i663940/

(6) https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/nhan-vien-y-te-thoi-viec-that-kho-gong-ganh-nuoi-duong-dam-me-khi-ap-luc-cong-viec-cao-tien-luong-khong-du-song-119221027143004245.htm

(7) https://world.kbs.co.kr/service/news_view.htm?lang=v&Seq_Code=61682

(8) https://www.stripes.com/theaters/asia_pacific/2024-02-20/south-korea-doctors-strike-13058110.html

(9) https://www.koreaherald.com/view.php?ud=20240220050590

Additional Info

  • Author Trân Văn
Published in Diễn đàn

Nhân Không ch có nhân viên y tế Bnh vin Tu Tĩnh (Hà Ni) mà nhân viên y tế ca Bnh vin Đa khoa Đà Nẵng thuc trường Cao đng Y tế Qung Nam cũng b thiếu lương (1) S khác bit ch nm ch khon lương b thiếu ca nhân viên y tế Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng thuộc Trường Cao đẳng y tế Qung Nam ch mi bng mt na (bn tháng) khon lương mà nhân viên y tế ca Bnh vin Tu Tĩnh b thiếu (tám tháng) !

yte1

Nhân viên bnh vin Tu Tinh biu tình Hà Ni vì b n lương 8 tháng : 11-13/1/2022.

Ging như các đng nghip Bnh vin Tu Tĩnh, nhng nhân viên y tế ca Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng thuộc Trường Cao đẳng y tế Qung Nam cũng đang vt ln đ sng còn như bán hàng online, hay xin thôi vic đ đi tìm vic khác ! Bn tháng có l chưa đ dài, mc đ khn kh chưa đ ln, nên nhân viên y tế ca Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng thuộc Trường Cao đẳng y tế Qung Nam chưa dt nhau ra đường, căng biu ng kêu cu ging như các đng nghip Bnh vin Tu Tĩnh va làm cách nay vài ngày (2).

Nguyên nhân chính dn ti vic nhân viên y tế c hai bnh vin va k (có th còn nhiu bnh vin công lp khác mà nhân viên y tế chưa kêu, thiên h chưa biết) không được tr lương là vì đi dch Covid-19 khiến nhng bnh vin này không có bnh nhânxin nhp vin đ điu tr chuyên khoa nên không thu được vin phí !

Ging như giáo dc, y tế cũng được xem là phúc li công cng song ti Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam, h thng chính tr, h th công quyn có th phóng tay, trút ngân sách chi cho đ th "tri ơi, đt hi", k c cng chào, tượng đài nhưng giáo dc và y tế thì b buc phi t cân đi. Nghĩa là dù mun hay không, viên chc giáo dc, nhân viên y tế vn phi bóp nn đng bào ! Không mun hay hoàn cnh không to ra cơ hi nn bóp thì ráng mà chu tình cnh như Bnh vin Tu Tĩnh, Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng thuộc Trường Cao đẳng y tế Qung Nam !

***

Không phi t nhiên hi thượng tun tháng 11 năm ngoái, khi tho lun v tình hình kinh tế - xã hi ti đt hai ca K hp th hai Quc hi khóa 15, bà Phm Khánh Phong Lan mt đi biu ca dân chúng Thành phố Hồ Chí Minh ti Quc hi khóa 15 - đã lp li điu mà nhiu người tng nhn đnh : Hu qu thê thm ca đt dch Covid-19 th tư ti Vit Nam là do đu tư cho y tế cơ s chưa tha đáng. Y tế - nn tng bo đm sc khe toàn dân thiếu đ th, k c nhân lc. Chính sách thì chp vá (3) !

Lúc đó, có th do hu qu ca đt dch Covid-19 th tư ti Vit Nam còn nóng hi, không tin ph nhn trách nhim do h thng chính tr, h thng công quyn chưa bao gi xem sc khe dân chúng là nghĩa v ca mình nên buông b lĩnh vc y tế nên ông Phm Minh Chính th th :Chúng ta có th mua nhanh trang thiết b nhưng đào to nhân lcnhư đào to bác sĩ ít nht phi sáu năm. Tôi lo nht là đào to ngun nhân lc ngành y. Thi gian ti phi tp trung đào to nhân lc (4).

Gi, Vit Nam đã chuyn sang trng thái bình thường mi, dân chúng đã nguôi ngoai v hu qu, Th tướng Vit Nam thì li bn "trăm công, ngàn vic", dường như nhân viên y tế ca Bnh vin Tu Tĩnh, Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng thuộc Trường Cao đẳng y tế Qung Nam không phi nhân lc ngành y nên ông Chính và đng ca ông, chính ph ca ông không cn lo, không cn tp trung ? So chuyn nhân viên y tế b n lương vi tuyên b ca ông Chính, có l sp ti là tương lai không xác đnh nên Th tướng không cn phi nh đã nói gì !

***

Khi h thng chính tr có mt y viên B Chính tr, đi biu Quc hi và h thng công quyn có mt Th tướng như ông Chính thì nhng tuyên b, cam kết v ci t chính sách đãi ng nhân viên y tế, ngăn chn tình trng nhân viên y tế thi nhau b vic (5) s còn được lp đi, lp li nhiu ln vi đơn v tính là thp niên. Chng có gì l khi Bnh vin Tu Tĩnh xin Bô Y tế tm ng tin đ tr lương cách nay hai tháng nhưng gi vn chưa nhn được đng nào (6).

Cũng chng có gì đáng ngc nhiên khi Tng Liên đoàn Lao đng Vit Nam tích lũy được 29.000 t đng t tin do người lao đng và nơi s dng lao đng trên toàn quc đóng góp, ri đem 29.000 t y mua c phn, góp vn, cho vay theo kiu b Kim toán Nhà nước đánh giá là tt c đu chưa rõ ràng, minh bch, khó có kh năng thu hi vn(7) nhưng dt khoát không chu chi đng nào h tr các nhân viên y tế đang khn khó !

Vào lúc này, do B Y tế chưa th gii quyết chuyn tr lương cho 160 nhân viên y tế Bnh vin Tu Tĩnh, Công đoàn ngành Y tế - thành viên ca Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam đang van v Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam và các tp đoàn, tng công ty ca Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam đóng góp đ h tr mi nhân viên y tế ca Bnh vin Tu Tĩnh khon tin là hai triu đng vì Tết âm lch đã cn k (8). Ch khi nào trí nh ca Th tướng đ tt, Th tướng luôn nh đã tuyên b nhng gì, có l nhng chuyn va bi, va hài như thế này mi gim !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 18/01/2022

Chú thích

(1) https://www.baogiaothong.vn/bac-si-nghi-viec-ban-hang-online-vi-no-luong-giam-doc-bv-noi-gi-d539371.html

(2) https://tuoitre.vn/khong-co-tien-tra-luong-benh-vien-tue-tinh-xin-bo-y-te-10-2-ti-dong-20220114091123428.htm

(3) https://tuoitre.vn/dai-bieu-hi-sinh-mat-mat-trong-dich-la-cai-gia-do-chua-dau-tu-y-te-co-so-thoa-dang-2021110810313216.htm

(4) https://www.youtube.com/watch?v=LyssveUYnCI&ab_channel=VTCNow

(5) https://tienphong.vn/nhieu-can-bo-y-te-nghi-viec-thu-tuong-yeu-cau-bo-truong-y-te-co-giai-phap-khac-phuc-post1400530.tpo

(6) https://tuoitre.vn/khong-co-tien-tra-luong-benh-vien-tue-tinh-xin-bo-y-te-10-2-ti-dong-20220114091123428.htm

(7) https://baodautu.vn/kiem-toan-tai-chinh-cong-doan-tren-lenh-lang-duoi-kho-han-d129060.html

(8) https://nld.com.vn/suc-khoe/vu-no-luong-nhan-vien-benh-vien-tue-tinh-de-nghi-ho-tro-moi-nguoi-2-trieu-dong-20220113194056555.htm

Additional Info

  • Author Trân Văn
Published in Diễn đàn