 | Tổng quan: | 3636755 |
Bán suất ‘ưu tiên’ vượt eo biển Manche
Từ bóng tối của một cánh rừng thưa gần bờ biển miền bắc nước Pháp, kẻ vận chuyển trái phép người Việt xuất hiện, dáng vẻ lưỡng lự.
Một trong những băng người Việt buôn người đã cho phóng viên ngầm của chúng tôi một suất trên một con thuyền nhỏ để vượt biển tới Anh
"Tránh xa mấy người khác ra. Lại đây, nhanh lên", ông ta nói, vẫy tay từ phía bên kia của một đường ray bỏ hoang với một người trong nhóm chúng tôi, người đã nhập vai một khách hàng tiềm năng vài tuần nay.
Một lát sau, người đàn ông kia – với dáng vóc cao lớn cùng mái tóc nhuộm vàng – quay ngoắt đi, như một con cáo bị giật mình, và biến mất dọc theo lối mòn dẫn vào rừng.
Trong những tháng đầu năm nay, Việt Nam đột ngột trở thành nước có nguồn di dân lớn nhất tìm cách vượt eo biển Manche vào Anh trái phép trên những con thuyền nhỏ.
Số lượng di dân tăng vọt từ 1.306 người trong cả năm 2023 lên 2.248 trong nửa đầu năm 2024.
Cuộc điều tra của chúng tôi – gồm các cuộc phỏng vấn với những kẻ buôn người và khách hàng người Việt, cùng cảnh sát, công tố viên và các tổ chức từ thiện của Pháp – phát hiện ra rằng di dân người Việt đang trả giá cao gấp đôi để nhận suất "ưu tiên" qua eo biển Manche nhanh và gọn hơn.
Trong khi số người chết trên eo biển Manche đạt mức cao kỷ lục vào năm nay, cũng có những dấu hiệu cho thấy việc vượt biển có vẻ an toàn hơn.
Để thâm nhập vào các hoạt động của người Việt, chúng tôi đã gặp một kẻ buôn người lão luyện đang hoạt động tại Anh với công việc làm giả tài liệu cho dân di cư tìm đường tới Châu Âu.
Đồng thời, một phóng viên ngầm của chúng tôi - vào vai di dân người Việt - được bố trí, qua các cuộc gọi và tin nhắn, tới gặp một băng vận chuyển người trái phép hoạt động ở khu rừng gần Dunkirk để tìm hiểu quy trình cụ thể.
"Dịch vụ thuyền nhỏ tốn 2.600 bảng Anh (hơn 85,4 triệu VND). Khoản thanh toán sẽ được thực hiện sau khi đã tới Anh", kẻ vận chuyển, tự xưng là Bac, nhắn tin lại.
Chúng tôi đã được nghe con số tương tự từ những nguồn khác.
Chúng tôi tin rằng Bac là thành viên của một băng đảng ở Anh có ông trùm là Tony, người đàn ông tóc vàng ban nãy ở bìa rừng.
Bac gửi cho chúng tôi những chỉ dẫn về cách đi từ Châu Âu tới Anh, giải thích cách mà nhiều di dân trước hết đã bay từ Việt Nam đến Hungary – nơi hiện có vẻ khá dễ để xin thị thực lao động hợp pháp, thường là xin được bằng giấy tờ giả.
Bac nói rằng sau đó những người di cư này sẽ tới Paris và rồi Dunkirk.
"Tony sẽ đón cô ở ga [Dunkirk]", ông ta mời gọi trong một tin nhắn.
Di dân người Việt được coi là miếng mồi ngon cho những mạng lưới của các nhóm buôn người.
Những nhóm này sẽ tìm cách đưa họ vào bẫy nợ và ép họ trả nợ bằng cách làm việc ở các trang trại trồng cần sa hoặc các công việc khác ở Anh.
Sau vài chuyến đi gần đây tới những khu trại quanh Dunkirk và Calais, có thể thấy một điều rõ ràng là các băng người Việt và khách hàng của họ vận hành tách biệt với các nhóm khác.
"Họ thận trọng và kín kẽ hơn nhiều so với những nhóm khác. Hiếm khi chúng tôi thấy họ", Claire Millot, một tình nguyện viên của Salam - tổ chức phi chính phủ hỗ trợ người di cư ở Dunkirk, nói.
Các khu trại của di dân trên bờ biển Pháp, nơi họ tập trung trước khi tìm cách vượt eo biển Manche sang Anh
Một tình nguyện viên của một tổ chức từ thiện khác kể với chúng tôi rằng gần đây đã thấy một cảnh hiếm hoi khi có khoảng 30 người Việt tới mua áo phao tại một chi nhánh ở Dunkirk của chuỗi cửa hàng đồ thể thao Decathlon.
Không chỉ giữ khoảng cách, khách hàng sử dụng dịch vụ tinh gọn của các băng người Việt có thời gian chờ ở các khu trại ngắn hơn.
Nhiều người Châu Phi và Trung Đông phải sống nhiều tuần, có khi hàng tháng trời, trong điều kiện khắc nghiệt tại bờ biển nước Pháp.
Vài người không đủ tiền mặt để mua một suất trên một con thuyền nhỏ, và cố kiếm một tấm vé lên thuyền bằng cách làm việc cho các băng vận chuyển người trái phép.
Nhiều người bị cảnh sát Pháp chặn lại ở bãi biển và phải thử vài lần mới vượt eo biển Manche trót lọt.
Trong một chuyến đi gần đây tới khu trại, chúng tôi thấy hàng chục gia đình – từ Iraq, Iran, Syria, Eritrea và các nơi khác – đang uể oải tập trung tại một khu đất lầy lội để nhận đồ ăn hằng ngày và hỗ trợ y tế từ các nhóm nhân đạo.
Trời mưa lất phất.
Một đám trẻ đang chơi Connect 4 (một biến thể của cờ Caro) trên một cái bàn cắm trại, một người đàn ông loay hoay tìm cách chữa vết thương ở tay.
Vài phụ huynh nói với chúng tôi rằng họ có nghe tin một cậu bé bốn tháng tuổi người Kurd đã chết đuối vào hôm trước sau khi chiếc thuyền bị lật úp khi cố vượt eo biển Manche.
Nhưng không ai nói rằng cái chết đó sẽ làm họ nhụt chí.
Không thấy có người Việt nào quanh đó.
Có vẻ những kẻ vận chuyển trái phép người Việt thường đem khách hàng của họ tới các khu trại ở miền bắc nước Pháp khi mà thời tiết đang tương đối khả quan và một chuyến vượt biển sắp diễn ra.
Chúng tôi lần đầu bắt gặp làn sóng di dân người Việt mới vào đầu năm nay tại một trong những khu trại của họ gần Dunkirk.
Khu trại trông gọn gàng và ngăn nắp hơn hẳn những khu trại di cư khác, những căn lều đồng bộ được dựng thẳng hàng và một nhóm người đang nấu một bữa ăn cầu kỳ và hấp dẫn với tỏi phi, hành và các loại gia vị Việt.
"Họ rất ngăn nắp, đoàn kết và ở với nhau trong các khu trại. Họ khá đặc biệt đó. Khi họ tới bờ biển, chúng tôi biết một chuyến vượt biển sẽ được thực hiện sớm thôi. Có lẽ họ có nhiều tiền hơn người khác", bà Mathilde Potel, cảnh sát trưởng người Pháp phụ trách phòng chống di cư bất hợp khác tại khu vực, nói.
Người Việt không có quyền kiểm soát các chuyến vượt biển bằng thuyền nhỏ, hoạt động vốn chủ yếu nằm dưới sự cai quản của các băng người Kurd Iraq.
Thay vào đó, họ giao kèo đặt suất và thời gian lên thuyền.
"Băng người Việt không được phép can dự vào phần đó của quy trình [việc vượt biển]. Chúng tôi chỉ dẫn khách tới [cho các băng người Kurd]", một kẻ vận chuyển người Việt đang sống ở Anh, mà chúng tôi gọi là Thanh, nói.
Ông ta nói rằng số tiền mặt trả thêm sẽ giúp khách hàng người Việt kiếm được suất ưu tiên trên các con thuyền nhỏ.
Trong khi giá thì rõ ràng, vấn đề về an toàn mập mờ hơn.
Một sự thật là – và có lẽ đã phơi bày đầy đủ - trong chín tháng đầu năm 2024, không có di dân người Việt nào trong hàng chục ca được xác nhận đã chết khi cố vượt eo biển Manche.
Nhưng vào tháng 10, một di dân người Việt đã thiệt mạng. Năm 2024 hiện đã trở thành năm chết chóc nhất được ghi nhận đối với hoạt động vượt biển bằng thuyền nhỏ.
Có lẽ bằng việc trả thêm tiền, người Việt được lên những con thuyền bớt đông hơn, thành ra cũng ít bị chìm.
Nhưng chúng tôi không thể xác minh được điều này.
Một điều rõ ràng hơn là các băng người Việt thường thận trọng về việc đưa khách của mình lên thuyền mỗi khi thời tiết xấu.
Những tin nhắn từ Bac cho phóng viên ngầm của chúng tôi có chứa những đề xuất cụ thể về cách di chuyển và thời điểm tốt nhất để tới khu trại.
"Việc vận hành dịch vụ thuyền nhỏ phụ thuộc vào thời tiết. Sóng biển phải nhỏ. Bắt buộc phải an toàn… Thời tiết đầu tuần này khá tốt và đã có vài thuyền ra khơi… Ngày mai chị tới đây [Dunkirk] được thì tốt. Tôi tính tổ chức [một chuyến vượt biển] vào sáng thứ Năm", Bac viết trong tin nhắn.
Trong những cuộc trò chuyện ở cửa lều, hai chàng trai, ở hai khu trại khác nhau, kể cho chúng tôi những câu chuyện gần như giống hệt nhau về những biến cố thúc đẩy họ rời Việt Nam để tìm một cuộc sống mới.
Về việc họ vay tiền để lập nghiệp ở Việt Nam như thế nào, tới cách họ thất bại ra sao, và rồi vay thêm từ họ hàng và những kẻ cho vay nặng lãi để trả phí cho những kẻ vận chuyển trái phép đưa họ tới Anh.
"Cuộc sống ở Việt Nam khó khăn quá. Tôi không kiếm được một công việc tử tế. Tôi có mở một cửa tiệm nhưng lại thua lỗ. Không thể trả được nợ, tôi phải kiếm cách nào đó để có tiền. Tôi biết điều này [là phạm pháp] nhưng tôi hết cách rồi. Tôi nợ 50.000 bảng Anh (khoảng 1,6 tỷ VND). Tôi bán nhà rồi mà vẫn không đủ trả nợ", Tu (26 tuổi) vừa nói vừa với tay vuốt ve con mèo con đang đi ngang qua.
Từ sau một túp lều gần đó ló ra hai con gà. Một chiếc gương nhỏ được treo trên cây. Vài ổ cắm rời để sẵn dưới một cái lán nhỏ để sạc điện thoại.
Những di dân người Việt mà chúng tôi nói chuyện cho biết họ hy vọng sẽ trả hết nợ bằng cách làm việc tại Anh
Người di cư còn lại, 27 tuổi, kể về cách anh ta đi tới Trung Quốc rồi qua Châu Âu, lúc đi xe tải, lúc đi bộ.
"Bạn tôi bảo rằng cuộc sống ở Anh tốt hơn nhiều, và tôi có thể tìm được cách kiếm tiền", người đàn ông này nói và không muốn giới thiệu tên.
Liệu những người này có phải là nạn nhân buôn người không ? Không rõ.
Tất cả những người Việt chúng tôi nói chuyện đều nói đang mắc nợ.
Nếu cuối cùng họ phải làm cho những băng vận chuyển người trái phép ở Anh để trả nợ, cả tiền vượt biên lẫn khoản nợ trước đó, thì họ sẽ trở thành nạn nhân buôn người.
Chúng tôi tìm cách dụ Tony, kẻ vận chuyển người Việt tóc vàng, ra khỏi khu rừng gần đó tới một nơi trung lập hơn, nơi mà băng của gã – có lẽ được vũ trang, vì các băng khác đều vậy – có ít khả năng đe dọa chúng tôi hơn.
Chúng tôi định chất vấn về sự dính líu của gã tới ngành công nghiệp tội phạm béo bở, và thường xuyên gây chết người, này.
Nhưng Tony giữ cảnh giác và từ chối rời khỏi "lãnh địa", rồi mất kiên nhẫn và trở nên tức giận khi một đồng nghiệp của chúng tôi, vẫn đang vào vai di dân tiềm năng, từ chối đi theo ông ta vào rừng.
"Đứng đó làm gì ? Men theo đường mà đi. Nhanh lên ! Ngay bây giờ", Tony ra lệnh.
Một khoảng lặng thoáng chốc. Tiếng chim hót xuyên qua tán cây.
"Đồ ngu… Mày muốn đứng đó để bị cảnh sát bắt à ?" - kẻ buôn người nói, tỏ rõ vẻ khó chịu.
Rồi ông ta quay lưng và rút lui vào rừng.
Nếu đồng nghiệp của chúng tôi thực sự là dân di cư, có lẽ cô ấy đã đi theo ông ta vào rừng.
Chúng tôi nghe từ các nguồn tin khác rằng một khi đã tới các khu trại, những người di cư sẽ không được rời khỏi đó trừ khi trả vài trăm đô la Mỹ cho những kẻ buôn người trái phép.
Băng người Việt có thể hứa hẹn một con đường tới Anh nhanh, an toàn và "cao cấp", nhưng thực tế tăm tối hơn vậy nhiều – một ngành kinh doanh tội phạm, được hỗ trợ bởi những lời hăm dọa, mang theo rủi ro chết người và không có gì đảm bảo sẽ thành công.
Andrew Harding, Khuê Lưu & Patrick Clahane
Nguồn : BBC, 29/10/2024
*************************
Tiết lộ đường dây nhập cư lậu vào Anh
Một kẻ vận chuyển người trái phép lão luyện người Việt, người đã vượt biên trái phép vào Anh bằng một con thuyền nhỏ vào năm nay, nói với BBC rằng ông ta đang làm giả giấy tờ thị thực cho những người Việt có ý định vượt biên tương tự.
Một chiếc thuyền cao su chở 65 người nhập cư trái phép vào Anh qua eo biển Manche vào ngày 6/3/2024
Người đàn ông này, chúng tôi gọi là Thanh, đang xin tị nạn tại Anh và nói với chúng tôi rằng ông ta đã dành 20 năm - toàn bộ phần đời trưởng thành - trong ngành vận chuyển người trái phép.
Ông ta từng đi tù, cầm đầu một băng đảng hoạt động ở bờ biển miền bắc nước Pháp, và tuyên bố đã giúp hơn 1.000 người mạo hiểm mạng sống để vượt biển Manche.
Kẻ tội phạm tự thú đã có cuộc gặp với BBC tại một địa điểm bí mật nhằm chia sẻ thông tin chi tiết về cơ chế hoạt động của ngành buôn lậu người quốc tế.
‘Một công việc vô cùng béo bở’
Thanh cẩn trọng bước vào phòng, cặp mắt đen láo liên như thể đang tìm sẵn đường tẩu thoát. Một thân hình nhỏ bé, mảnh khảnh, điềm đạm nhưng uy nghiêm trong chiếc áo cổ lọ màu đen.
Chúng tôi bắt tay và ông ta nói "xin chào" một cách nhỏ nhẹ, khẩu âm đặc trưng của người nước ngoài. Sau câu xã giao, chúng tôi chủ yếu giao tiếp thông qua một thông dịch viên tiếng Việt.
Sau hàng tháng trời gọi điện và một lần gặp gỡ ngắn, buổi phỏng vấn diễn ra vào một ngày âm u trong một căn phòng khách sạn nhỏ tại một thị trấn ở miền bắc nước Anh mà chúng tôi sẽ không nêu tên.
Chúng tôi tin rằng công chúng sẽ có lợi ích lớn khi biết về cuộc đời của Thanh trong ngành vận chuyển người trái phép. Và để có được điều này, chúng tôi phải giữ bí mật về danh tính của ông ta.
Ông ta sợ sẽ bị nhận ra không chỉ bởi chính quyền Anh mà cả bởi những kẻ tội phạm người Việt ở Anh.
Trong những tháng đầu năm nay, Việt Nam – một cách đột ngột và không ngờ tới – đã trở thành nguồn di dân lớn nhất tìm cách vượt biển Manche vào Anh trái phép trên những con thuyền nhỏ.
Nhiều di dân người Việt nêu lý do họ tìm việc ở Anh là vì đã thất bại trong kinh doanh và gánh nặng nợ nần ở quê nhà.
Bước đầu tiên của họ thường là tìm cách tới Châu Âu thông qua hệ thống thị thực lao động hợp pháp của Hungary và một số quốc gia Đông Âu khác, theo các chuyên gia.
Đó là lúc chiến dịch làm giả giấy tờ của Thanh vào cuộc, ông ta nói.
Ông ta giúp làm giả giấy tờ cần thiết để xin thị thực lao động hợp pháp.
"Tôi không thể biện minh hành vi phạm pháp của mình. Nhưng đó là một công việc béo bở", Thanh điềm nhiên nói, khẳng định rằng ông ta không làm giả giấy tờ cho những ai muốn xin thị thực của Anh.
Qua các cuộc phỏng vấn với những kẻ buôn người người Việt và khách hàng của họ, chúng tôi biết rằng mọi người phải trả từ 15.000 USD (hơn 380 triệu VND) tới 20.000 USD (hơn 507 triệu VND) để đi từ Việt Nam tới Châu Âu lục địa và rồi vượt biển Manche.
Đây là một việc nguy hiểm. Từ đầu năm đến nay, hơn 50 người đã chết khi cố vượt biển Manche trên những con thuyền nhỏ, biến 2024 thành năm chết chóc nhất từng được ghi nhận.
Lần đầu tiên có một người Việt trong số thiệt mạng.
Trong lần đầu tiếp xúc với Thanh vào đầu năm nay ở Châu Âu lục địa, chúng tôi đã biết rằng ông ta sẽ tìm cách tới Anh cùng một số di dân người Việt khác.
Sau này Thanh kể với chúng tôi rằng ông ta đã vượt biển Manche thành công trên một con thuyền nhỏ từ miền bắc nước Pháp.
Thanh nói rằng đầu tiên ông ta đi từ Việt Nam tới Hungary bằng thị thực hợp pháp – dù rằng ông ta đã sử dụng giấy tờ giả để xin thị thực.
Sau đó, ông ta bay tới Paris và ở vài ngày trong một "căn nhà trú ẩn" do một băng vận chuyển người trái phép người Việt bố trí ở ngoại ô thành phố.
Không lâu sau, ông ta được đưa lên một chiếc xe van, nhập bọn với một toán người khác, và cuối cùng được giao cho một băng đảng người Kurd kiểm soát hoạt động vượt biển bằng thuyền nhỏ.
"Lên thuyền thì ai cũng bị đối xử như nhau", ông ta nói.
"Thuyền chở quá tải".
Nhưng khách người Việt trả nhiều hơn gấp ba hoặc bốn lần cho những băng nhóm lo việc vượt biển, ông ta kể với chúng tôi, "nên chúng tôi được xếp chỗ nhanh hơn".
Trên thực tế, các nguồn tin của chúng tôi nói rằng những người Việt này trả gấp hai lần giá thông thường.
Lộ trình ông Thanh miêu tả giờ đây đã trở thành một lộ trình phổ biến để đi từ Việt Nam đến Anh – một tuyến đường được những kẻ vận chuyển lậu người quảng bá rầm rộ trên Facebook. Chi phí được tính cho việc làm giấy tờ giả, vé máy bay, vé xe buýt, và một suất trên một chiếc thuyền cao su ọp ẹp.
Việc thanh toán cho một lần vượt biển Manche thành công chỉ được thực hiện khi khách hàng đã tới được Anh.
Thanh nói rằng mình đã gặp may khi thoát được cảnh sát Pháp tuần tra trên bãi biển gần thành phố Calais và vượt biển thành công trên một con thuyền hơi ngay trong lần đầu tiên.
Cũng có thể ông ta đã thử nhiều lần.
Trong thời gian vài tháng liên lạc với chúng tôi, ông ta đã vài lần thay đổi chi tiết của câu chuyện – có lẽ nhằm xóa dấu vết và tránh tiết lộ bất kỳ manh mối nào về danh tính của ông ta cho chính quyền Anh.
'Đúng. Nói dối đó. Tôi không phải là nạn nhân buôn người'
Trong cuộc phỏng vấn với một quan chức nhập cư của Anh, Thanh nói lý do rời khỏi Việt Nam là vì đã mắc nợ các băng đảng do kinh doanh thất bại.
Ông ta nói rằng tính mạng của mình bị đe dọa.
Thanh nói với quan chức này rằng ông bị buôn qua Anh để làm việc cho một băng đảng nhằm trả nợ.
Chúng tôi đã nghe những câu chuyện tương tự từ những người Việt chúng tôi gặp ở miền bắc nước Pháp.
Khi chúng tôi mới liên lạc với Thanh, ông ta tỏ ra là một người di cư tuyệt vọng, lúc đầu bị mắc kẹt ở Pháp, rồi sau đó bị bó buộc trong hệ thống tị nạn của Anh, phải sống trong một khách sạn đông đúc, không có việc làm, và phải chờ đợi lá bài số phận.
Dần dà, chúng tôi biết được sự thật. Đúng hơn là Thanh bắt đầu tiết lộ về cách mà những lời dối trá tinh vi, thậm chí lố bịch, đã thêu dệt nên câu chuyện đời phi thường của ông ta.
Ngồi trên chiếc sofa đối diện tôi, Thanh thú nhận rằng ông ta không bị buôn tới Anh.
Ông ta bịa ra câu chuyện đó để xin tị nạn. Hơn thế nữa, ông ta nói rằng tất cả di dân người Việt ông ta biết đều được dặn kể một câu chuyện dối trá na ná vậy.
"Đúng. Nói dối đó. Tôi không bị buôn tới đây", ông ta nói.
Các chuyên gia về di trú và các tổ chức phi chính phủ có nhiều quan điểm khác nhau về quy mô của nạn buôn người từ Việt Nam.
Một công tố viên Pháp nói với tôi rằng rất nhiều di dân người Việt nợ tiền những kẻ vận chuyển người trái phép và phải làm việc trong các trại trồng cần sa ở Anh.
Nhưng ông không cho rằng có một chuỗi cung ứng được tổ chức bài bản, khẳng định rằng hệ thống vận chuyển người trái phép giống như một loạt các bước đi ngẫu nhiên hơn, với mỗi giai đoạn được kiểm soát bởi những băng đảng khác nhau.
Theo ông, một công việc ở Anh sẽ dành cho ai may mắn và biết chớp thời cơ.
Những chuyên gia khác lại cho rằng hầu hết, nếu không phải tất cả, di dân người Việt là nạn nhân buôn người, và những người bị đưa qua biển Manche thực chất là một nguồn lao động dễ kiếm và rẻ mạt cho các tổ chức tội phạm ở Anh.
Dữ liệu của chính phủ Anh thống kê những người được cho là nạn nhân của nạn nô lệ thời hiện đại thường xuyên cho thấy số lượng lớn người Việt.
"Việc xác định một người được đưa vào Anh trái phép hay bị buôn lậu thường không khả thi, hoặc không có ích gì, đặc biệt là khi việc bóc lột có thể xảy ra bất cứ lúc nào", ông Jamie Fooke, người phụ trách vận động ở Anh và Châu Âu của Tổ chức Chống Nô lệ Quốc tế (Anti-Slavery International), nói.
"Những người vượt biển thường phải trả tiền thông qua việc bị tống tiền, hoặc bị bóc lột bằng một hình thức lao động cưỡng bức hoặc tham gia hoạt động phạm pháp [ở Anh]".
Xây dựng lộ trình di trú an toàn là cách duy nhất để ngăn chặn những kẻ buôn lậu người lợi dụng nỗi tuyệt vọng của mọi người, ông nói thêm.
Nhưng Thanh khẳng định rằng hầu hết di dân người Việt không phải nạn nhân buôn người, và đó chỉ là một vỏ bọc để xin tị nạn.
"Đó là cách để đạt được mục đích. [Việc mọi người nói dối là nạn nhân buôn người] là để khiến quá trình xin tị nạn suôn sẻ", ông nói.
Thanh rõ ràng là có động cơ để nói dối về việc này.
Nếu ông ta bị bắt quả tang làm giả giấy tờ cho nạn nhân buôn người, mức phạt sẽ nặng hơn rất nhiều so với việc chỉ vận chuyển trái phép những người (tự nguyện) vào Anh.
Trong quá trình tìm hiểu, chúng tôi đã tìm cách liên kết những chi tiết trong câu chuyện của Thanh lại với nhau. Chúng tôi đã thành công trong nhiều trường hợp.
Tuy vậy, không tránh khỏi việc vẫn có một đám mây mù phía trên những chi tiết trong câu chuyện.
‘Tôi nói mình vẫn còn là trẻ con
Thanh nói rằng ông ta rời Việt Nam lần đầu vào năm 2007.
Lúc bấy giờ, ông ta hoặc đang ở độ tuổi thanh thiếu niên hoặc chớm đôi mươi. Thanh đã bỏ học để làm việc trong một nhà máy dệt ở miền nam Việt Nam. Nhưng gia đình của Thanh muốn ông ta ra nước ngoài, tới Châu Âu, để có thu nhập cao hơn.
"Tôi đi vay khoảng 6.000 USD (hơn 152 triệu VND) từ họ hàng và hàng xóm [để chi trả cho chuyến đi]. Đã có nhiều người đi trước tôi rồi. Người Việt chúng tôi đều đi như vậy – đi tới bất cứ nơi đâu kiếm tiền dễ hơn", ông ta nói với tôi.
Thoạt tiên, chuyến đi đưa Thanh tới một trang trại ở ngoại ô thủ đô Prague của Cộng hòa Séc. Ông ta dành hơn một năm để thu hoạch hành lá và các loại rau củ khác trước khi quyết định rằng cuộc sống sẽ tốt hơn ở Đức.
Vượt biên trái phép qua Đức trên một chiếc xe van, Thanh kể rằng đã vứt bỏ hộ chiếu và các giấy tờ khác, đồng thời lấy cho mình một cái tên mới.
Ông ta sau đó đã đi thêm một bước nữa.
Khi tới Berlin, ông ta nói với chính quyền rằng mình mới 14 tuổi.
Những kẻ vận chuyển người trái phép đã thu của Thanh 1.000 USD (hơn 25 triệu VND) để đưa ông ta vào Đức và khuyên rằng mọi chuyện sẽ thuận lợi hơn nếu Thanh nói rằng mình dưới 16 tuổi.
"Lúc đó tôi nhìn trẻ lắm. Chả ai thắc mắc gì cả".
Và thế là chính quyền Đức gửi người đàn ông mà họ tưởng là một cậu bé tới một cơ sở chăm sóc trẻ em cách thủ đô Berlin khoảng 45 phút lái xe, nơi Thanh nhanh chóng làm công việc bán thuốc lá lậu tại một thị trấn địa phương.
Thanh nói rằng ông ta đã ở Đức khoảng hai năm. Sau khi rời cơ sở nói trên, Thanh có bạn gái và lên chức cha không lâu sau đó.
Nhưng các cuộc truy quét của cảnh sát đã làm ảnh hưởng tới thu nhập từ việc bán thuốc lá lậu của Thanh.
Thế là, vào năm 2010, ông ta quyết định tìm cách tới Anh.
Bỏ lại gia đình, Thanh tới Pháp, vứt bỏ giấy tờ ở Đức và một lần nữa tạo ra một vỏ bọc danh tính mới, ông ta kể với chúng tôi.
Lúc bấy giờ, hàng ngàn người di cư đang tìm cách vượt biển Manche vào Anh bằng cách trốn trong các xe tải và container.
Thanh nói rằng đã thử cách này vài lần nhưng đều thất bại.
"Tôi không gặp may. Họ kiểm tra rất kĩ và sử dụng chó để phát hiện những người trốn trong container như chúng tôi".
Ông ta kể rằng có lúc đã tới được cảng Dover (Anh), nhưng rồi chiếc xe tải đã bị trả ngược trở lại khi ông và những người di cư khác vẫn ở bên trong.
Những chiếc thuyền nhỏ và động cơ gắn ngoài tại Cảng Dover ở đông nam nước Anh, được cho là đã được sử dụng để vượt biển Manche trái phép, ảnh chụp ngày 21/9/2024.
Mắc kẹt ở Pháp và cắm trại trong một khu rừng gần Dunkirk, Thanh được những kẻ vận chuyển người trái phép kêu đi làm. Đó là một công việc mà chẳng mấy chốc ông ta đã thành thạo, Thanh kể.
"Tôi phải cung cấp thức ăn, nhu yếu phẩm và sắp xếp việc đưa người tới các xe tải vào những thời điểm cụ thể. Tôi không đi kiếm người, nhưng tôi được trả 300 euro (hơn 8,2 triệu VND) cho mỗi người vượt biển thành công", Thanh nói và khẳng định rằng không có khách hàng nào của ông ta bị buôn lậu hay bóc lột.
"Chúng tôi chỉ cung cấp dịch vụ. Chẳng ai bị bắt ép ở đây cả. Việc đó là phạm pháp, nhưng vô cùng, vô cùng béo bở".
Sau đó vài năm, chính băng nhóm đó – mà Thanh nói rằng mình không còn dính dáng tới – liên quan tới 39 di dân người Việt được phát hiện đã chết do nghẹt thở trong một chiếc container ở Essex, Anh.
Chúng tôi phải bỏ qua một số chi tiết trong những gì Thanh nói đã xảy ra với bản thân vào những năm sau đó để tiếp tục giữ kín danh tính của ông ta.
Ông ta đã thăng tiến và trở thành thành viên cốt cán trong một băng đảng.
Nhưng cuối cùng, sau khi bị bắt, xét xử và giam tù vài năm ở Châu Âu, Thanh đã quay về Việt Nam.
Lúc đó, ông ta đã có thể bỏ thế giới vận chuyển người trái phép lại sau lưng.
Nhưng, như cách mà ông ta bây giờ mô tả, danh tiếng của bản thân đã khiến ông ta quay lại.
"Những người ở Châu Âu liên lạc và nhờ tôi giúp đỡ", ông ta kể.
"Tôi đã giúp khoảng 1.000 người tới Anh thành công, nên tôi khá có tiếng".
Vào năm 2017, Thanh quay lại ngành vận chuyển người trái phép, chỉ khác là lần này ông ta không vận chuyển người, mà làm giả giấy tờ cho họ.
Sao kê ngân hàng, bảng lương, hóa đơn thuế, bất cứ thứ gì mà các đại sứ quán của Châu Âu yêu cầu để chứng minh những người đang xin thị thực du học, hoặc lao động, hoặc doanh nghiệp, có đủ số vốn đảm bảo họ có kế hoạch quay lại Việt Nam.
"Tôi có rất nhiều khách hàng. Tùy vào từng đại sứ quán mà chúng tôi sẽ cung cấp giấy tờ hoặc sao kê ngân hàng giả mạo.
"Đầu tiên, chúng tôi nộp những giấy tờ này qua mạng. Trong trường hợp một số đại sứ quán cần đối chứng với ngân hàng, chúng tôi sẽ chuyển tiền vào một tài khoản ngân hàng. Chúng tôi có dàn xếp với nhân viên ở một số ngân hàng", Thanh giải thích.
"Các khách hàng không thể tiếp cận những khoản tiền này, nhưng nhân viên ngân hàng sẽ cho nhân viên đại sứ quán xem thông tin chi tiết [giả mạo]. Chúng tôi đã làm việc với nhiều dạng ngân hàng Việt Nam khác nhau".
Một chuyên gia ở Việt Nam nói với chúng tôi rằng tội phạm ngân hàng "khá phổ biến", và có những trường hợp nhân viên ngân hàng thông đồng với tội phạm để làm giả giấy tờ.
Thanh nói rằng ông ta không tự hào về công việc làm giả giấy tờ - rằng ông ta nhận thức được đây là hành vi phạm pháp và ông ta làm việc này chỉ để có thể chu cấp cho gia đình.
Nhưng đôi khi, ông ta tỏ ra khoác lác khi khoe rằng "mọi người tin tưởng tôi, tôi chưa bao giờ thất bại cả", đồng thời khẳng định rằng công việc của ông ta "không phải là một tội nặng ở Việt Nam".
Giờ đây, Thanh đã có một gia đình mới ở Việt Nam. Tuy nhiên, trong năm nay ông ta đã rời đi.
Không rõ cụ thể lý do là gì. Có lúc thì ông ta nói với chúng tôi là do công việc gặp trục trặc. Ông ta cũng nhắc tới những rắc rối với công an Việt Nam – nhưng nói giảm nói tránh. Có lẽ là để đề phòng. Có lẽ một đời dối trá đã tác động tới khả năng, hoặc mong muốn, tách biệt giữa hiện thực với hư ảo của Thanh.
Vậy tại sao lại nói chuyện với chúng tôi ? Cớ gì mạo hiểm lộ danh tính ở Anh ? Và tại sao vẫn tiếp tục làm công việc giả mạo giấy tờ ?
Thanh thể hiện mình là một người biết ăn năn, hối hận về cuộc đời phạm pháp của mình và muốn lên tiếng để ngăn những người Việt khác mắc phải sai lầm tương tự.
Trên hết, ông ta muốn cảnh báo người Việt về việc nhập cư trái phép vào Anh, rằng việc này không đáng.
"Tôi chỉ muốn mọi người ở Việt Nam hiểu rằng việc vay tiền để tới Anh là không đáng đâu. Không dễ để những người nhập cư trái phép có thể tìm việc và kiếm tiền [ở Anh].
"Và nếu có kiếm được thì cũng không bằng hồi trước. Anh chẳng hơn gì Đức hay các quốc gia Châu Âu khác. Tôi đã tìm cách kiếm việc ở những thị trường ngầm, nhưng cũng không thành công", Thanh kể với chúng tôi.
"Nếu muốn làm ở một trang trại cần sa thì cũng có cơ hội, nhưng tôi không muốn dính líu vào các hoạt động phạm pháp nữa. Tôi không muốn đi tù".
Thanh đề nghị chính quyền Anh và Châu Âu nỗ lực hơn trong việc quảng bá thông tin rằng ở đây không có việc làm cho di dân bất hợp pháp.
Ông ta cũng chỉ trích những băng nhóm vận chuyển người trái phép đã nói dối khách hàng về thực tại và cơ hội ở Anh.
Bộ Nội vụ Anh đã phát động một chiến dịch quảng cáo "dừng thuyền lại" ở Việt Nam.
Nhưng Thanh nói rằng những người ở Việt Nam rất khó bị thuyết phục, họ nghi ngờ rằng những người đưa ra cảnh báo đừng đến Châu Âu "đang ích kỷ và cố gắng giữ cơ hội việc làm cho riêng mình".
Khi chúng tôi chất vấn Thanh, nhiều lần, về thói đạo đức giả và việc ông ta vẫn tiếp tục dính líu vào ngành vận chuyển người trái phép, ông ta nhún vai. Chỉ là công việc thôi.
"Chúng tôi không bắt ép ai cả. Họ nhờ chúng tôi giúp đỡ, tương tự như trong những công việc khác thôi. Không có hành vi buôn lậu người nào cả. Nếu bạn có danh tiếng tốt, khách hàng sẽ tự tới, chẳng cần đe dọa hay bạo lực".
Vậy còn những hiểm nguy – số người chết trên biển Manche tăng cao thì sao ?
"Tôi chỉ đóng một vai nhỏ trong một quy trình lớn hơn nhiều".
Thanh thừa nhận rằng tính mạng của ông ta, và của gia đình ông ta ở Việt Nam, sẽ bị đe dọa nếu băng đảng vận chuyển người trái phép phát hiện ra ông ta đã nói chuyện với chúng tôi.
Khi bị gặng hỏi, ông ta thú nhận có những hối hận trong lòng.
"Nếu có thể bắt đầu lại, tôi sẽ không rời khỏi Việt Nam. Tôi nghĩ cuộc đời tôi sẽ tốt hơn nhiều nếu như tôi vẫn ở quê nhà. Tôi đã gặp rất nhiều biến cố. Tương lai cũng không còn tươi sáng".
Liệu ông ta có đang nói thật ?
Kết thúc cuộc phỏng vấn, ông ta đứng dậy và chuẩn bị rời đi, và lần đầu tiên, một tia lo lắng, hoặc có lẽ là sự bồn chồn, thoáng xuất hiện trên khuôn mặt.
Có lẽ ông ta đã nói quá nhiều.
Andrew Harding, Khuê Lưu & Patrick Clahane
Nguồn : BBC, 28/10/2024
Nhiều gia đình Việt Nam lo sợ có thân nhân trong số 39 người chết trong xe tải ở Anh
Đức Chi, RFI, 26/10/2019
Hai ngày sau khi phát hiện 39 thi thể trong xe tải tại Essex gần Luân Đôn 23/10/2019, từ hôm qua (25/10) rộ lên thông tin nhiều gia đình tại Việt Nam lo ngại người thân của họ nằm trong số nạn nhân.
Xe containeur có 39 thi thể di dân ở bên trong, được phát hiện tại Grays, Anh Quốc, ngàu 23/10/2019. Reuters/Peter Nicholls
Nhiều nguồn tin báo chí tại Việt Nam cũng như ở Anh loan tin một số gia đình ở Việt Nam đã lên tiếng xác nhận có con em đang trên đường tới Anh theo một đường dây đưa người vượt biên, hiện bị mất liên lạc và nhờ cậy chính quyền Việt Nam cũng như Anh Quốc giúp đỡ.
Ban đầu cảnh sát Anh cho biết các nạn nhân bao gồm 31 người đàn ông và 8 phụ nữ chết trong chiếc xe container đông lạnh đi từ Bỉ qua Anh hôm thứ Tư 23/10, đều là người Trung Quốc. Nhưng sau đó những nghi ngờ cũng đã xuất hiện, ngày 25/10, một phát ngôn viên của cảnh sát Anh cho biết vụ việc đã có những biến chuyển và việc xác định các nạn nhân chưa thể kết thúc.
Đức Chi_Luân Đôn26/10/2019
Anh Đức Chi, một người Việt Nam đang sinh sống tại Anh Quốc, cho biết thêm thông tin về vụ việc :
Cảnh sát Anh nói rằng việc xác định nhân thân của những người nhập cư trái phép sẽ mất nhiều thời gian vì quy trình xác định sẽ phức tạp. Có nhiều cách nhận dạng khác nhau, từ việc xem xét đồ đạc trên người nạn nhân cho đến khuôn mặt và các dấu vết như sẹo hình xăm, rồi đến vân tay và ADN.
Theo tiến sĩ Noemi Procopio, Đại học Northumbria, việc xác định ADN là chính xác hơn cả và việc này sẽ mất khoảng 1 tuần.
Cho đến lúc này, trên mạng có nhiều thông tin về việc có người Việt trong chiếc xe tải định mệnh đó. Nhưng những thông tin đó chưa được kiểm chứng.
Tuy nhiên, theo trang web Viethome.UK, một trang web có uy tín trong cộng đồng người Việt tại Anh, khẳng định rằng có người Việt Nam nhập cư trái phép vào Anh, trong khoảng thời gian phát hiện ra chiếc xe tải cùng với thi thể của 39 người nhập cư trái phép. Họ đã mất liên lạc với gia đình tại Việt Nam từ ngày 21/10. Viethome cũng đã nhận được ảnh của gần 20 người, được gia đình báo là mất tích, tuổi từ 15 đến 45.
Tuy nhiên, hy vọng hiện nay là có thể những người đó cũng trốn sang Anh Quốc, nhưng bằng những con đường khác. Và do vậy họ vẫn sống sót. Viethome cũng có bằng chứng do một người Việt Nam cung cấp qua tin nhắn, khẳng định rằng người nhà của họ cũng đã trốn sang Anh Quốc từ Bỉ, nhưng trong một chuyến xe khác.
Đại sứ quán Việt Nam tại Anh Quốc đang phối hợp chặt chẽ với cảnh sát Anh để làm rõ những nghi ngờ có người Việt trong số 39 người tử vong trong xe tải. Sứ quán cũng đã công bố đường dây nóng Bảo hộ công dân, để tiếp nhận thông tin.
Cảnh sát Bỉ hiện đang truy tìm người lái xe thứ hai, là người đã chở container chứa 39 người đến cảng Zeebrugge, trước khi nó được đưa lên phà sang Anh Quốc. Người này có thể là một manh mối quan trọng, giúp phanh phui đường dây buôn người này.
Anh Vũ thực hiện
*****************
Nhiều người Việt Nam chết trong chuyến xe định mệnh trốn lậu sang Anh ?
JB Nguyễn Hữu Vinh, RFA, 25/10/2019
Mấy ngày qua, một thông tin chấn động thế giới khi chuyến xe chở container sang đến Anh phát hiện 39 người đã chết. Trong chiếc container đó có 31 đàn ông và 8 phụ nữ được phát hiện chết ngạt và chết cóng trong xe tải ở Essex, cách thủ đô London 30km về phía đông vào thứ tư tuần này.
Hiện trường chuyến xe container chở người nhập cư lậu vào nước Anh bị chết đông lạnh đang được cảnh sát Anh điều tra - Ảnh minh họa
Thông tin báo chí cho biết rằng đây là những người Trung Quốc. Hôm 25/10, tờ Thời Báo Hoàn Cầu của Trung Quốc đăng bài xã luận, trong đó cho rằng Anh và những nước Châu Âu khác phải nhận một số "trách nhiệm" cho cái chết của 39 người này.
Khi việc điều tra của cảnh sát Anh chưa chấm dứt, thì trên mạng rộ lên thông tin về một tin nhắn của một cô gái nhắn về cho mẹ tại Thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
Cô gái cho biết tên là Phạm Thị Trà My, ở số nhà 1, Ngõ 2, Đường Đặng Dung, Thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc, Tỉnh Hà Tĩnh.
Trong tin nhắn mà gia đình nhận được, cô gái nói rằng : "Con đi nước ngoài không thành, con thương bố mẹ nhiều. Con chết vì không thở được…".
Trong khi những thông tin về cô gái đang làm xôn xao cộng đồng mạng và báo chí quốc tế lên tiếng, xác minh thì chúng tôi nhận được thông tin rằng không chỉ có một trường hợp đó, mà riêng huyện Can Lộc, Hà Tĩnh hiện đã xác định có 4 trường hợp trong chuyến xe này.
Một thông tin khác về một thanh niên tên Nguyễn Đình Lượng, quê quán tại xã Thanh Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh cũng đã tử vong trong chuyến xe định mệnh này.
Chúng tôi đã liên lạc trực tiếp với Nguyễn Đình Tuyên, là em trai con chú ruột của Nguyễn Đình Lượng, Tuyên cho biết:
Hiện nay, gia đình đã nhận được tin dữ báo Nguyễn Đình Lượng đã chết trong chuyến xe đi sang Anh mà báo chí đã loan tin. Đường dây đưa em đi đã gọi điện về báo cho gia đình và xin lỗi về việc này.
Nguyễn Đình Lượng, sinh ngày 20/1/1999, là con trai trong gia đình ông Nguyễn Đình Gia và bà Trần Thị Huân, một gia đình nông dân ở Huyện Can Lộc, Tỉnh Hà Tĩnh.
Lượng đã ra đi được 2 năm, sau khi sang Pháp một thời gian làm ở nhà hàng và cách đây mấy ngày đã di chuyển sang Anh trên chuyến xe định mệnh đó.
Trong vài năm qua, kể từ khi thảm họa Formosa xảy ra, nhiều thanh niên ở các vùng quê Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình và nhiều nơi khác đã đua nhau theo những đường dây buôn người đi ra nước ngoài bằng mọi cách bất chấp mạng sống của mình.
Những người ra đi bỏ ra hàng chục ngàn euro cho đường dây môi giới này.
Họ đến châu Âu, đến Mỹ, Canada… bằng mọi con đường, mọi cách thức khác nhau.
Một người đã cho chúng tôi biết rằng: Họ quá cảnh ở Hàn Quốc, sang Nga, rồi đi bộ qua Ukraina, sống ở đó một thời gian rồi tìm đường vượt biên vào Đức, sau đó sang Pháp rồi đường dây đưa người sẽ đưa từ Pháp sang Anh. Cả chuyến đi, họ phải trả số tiền khoảng 40.000 euro. Riêng việc di chuyển từ Pháp sang Anh, số tiền cho mỗi người là 14.000 euro.
Khi đến nước Anh, một số người không mang theo hộ chiếu hoặc bất cứ giấy tờ nào tùy thân, một số được cấp những giấy tờ giả hoặc bằng cách nào đó do đường dây lo liệu.
Nhiều trường hợp ra đi không xác định ngày trở về, cuộc "di cư bất đắc dĩ" đó có thể kéo dài hàng tháng, hàng năm mới đến đích hoặc không bao giờ đến đích.
Trên những chặng đường đó, họ đối diện với đủ các nguy hiểm nhất là với phụ nữ, trẻ em.
Hiện tượng này đã diễn ra nhiều năm qua và đã thành một phong trào trong nhiều làng mạc nông thôn nghèo ở những tỉnh miền Trung Việt Nam nghèo đói.
Nhất là khi thảm họa Formosa xảy ra, sau những dự án của các đại gia, nhà nước đã tiếp tay cho các tập đoàn sân sau cướp đất đai, nhà cửa của những nông dân chỉ biết lấy mảnh ruộng làm nguồn sống. Khi nguồn sống bị cắt đứt, họ buộc phải ra đi.
Rất nhiều trường hợp thương tâm đã xảy ra, nhiều người đã ra đi không bao giờ trở lại, thậm chí nhiều gia đình cho đến nay vẫn không biết tin tức về con cái mình.
Khi đến được các nước châu Âu, hoặc Mỹ, Canada… họ lại phải tiếp tục cuộc sống chui nhủi của thân phận kẻ ở lậu, trốn tránh pháp luật nước sở tại để đi làm chui kiếm tiền về trả nợ.
Và hàng năm, số ngoại tệ kiếm được bằng sức lao động, chui nhủi đầy tủi nhục của họ lại được gửi về Việt Nam.
Năm 2018 số ngoại hối chuyển về Việt Nam là hơn 16 tỷ USD, đứng thứ 8 so với các nước trên thế giới.
Những đồng tiền đó được sử dụng để trả thuế, để cho đảng và nhà nước tiêu dùng cho những dự án ngàn tỷ và tham nhũng ngàn tỷ.
Nhưng mấy ai biết được những đồng tiền đó thấm đẫm sự nhục nhằn, máu và nước mắt của những công dân, những người con đất Việt trên khắp thế giới.
Video phỏng vấn người nhà Nguyễn Đình Lượng
J.B Nguyễn Hữu Vinh
Nguồn : RFA, 25/10/2019 (nguyenhuuvinh's blog)
*******************
Vụ 39 người Trung Quốc chết ở Anh và cảnh báo cho người Việt
Nguyễn Hùng, VOA, 25/10/2019
Thảm kịch được phát hiện lúc 01:40 phút sáng ngày 23/10/2019 tại khu công nghiệp Waterglade ở Essex, chỉ cách nơi tôi sống chừng 15 phút lái xe. Các nhân viên cứu thương Anh tìm thấy thi thể của 39 người, 38 nam giới và một thiếu nữ, trong container chở hàng đông lạnh. Thiếu nữ trẻ tới mức lúc đầu người ta tưởng cô là trẻ vị thành niên. Trước đó lái xe gọi số điện thoại khẩn cấp sau khi chứng kiến cảnh tượng kinh hoàng lúc mở thùng container lấy tài liệu, theo báo chí Anh.
Khám nghiệm hiện trường tại Thurock, South England, 23 tháng 10, 2019.
Tài xế Mo Robinson chỉ mới đánh đầu kéo tới để đưa container đi từ cảng Purfleet, cách khu công nghiệp Waterglade không xa, lúc 01:05, chừng nửa tiếng sau khi chiếc container cập cảng từ Zeebrugge, Bỉ. Thùng chứa hàng đông lạnh được cho là tới Zeebrugge lúc gần 14:30 hôm 22/10. Hiện người ta còn chưa rõ 39 người, nay đã xác định được đều là công dân Trung Quốc, được đưa vào container tại đâu và từ khi nào. Tài xế, vốn sống ở Bắc Ireland của Anh, vẫn đang bị giữ để điều tra.
Các quan chức Anh nói mỗi ngày có hàng trăm ngàn container tới Anh và rất nhiều trong số đó không được kiểm tra. Các quan chức biên phòng của Anh cũng không có mặt tại nhiều cảng biển và họ chỉ kiểm tra những container không đi kèm đầu kéo nếu được mật báo cần phải làm như vậy.
Tại một số cảng được xác định là nơi có nhiều khả năng bị những kẻ buôn người sử dụng, người ta dùng công nghệ để phát hiện khí CO2 mà người ta thải ra khi thở và dùng chó đánh hơi. Nhưng giới chức Anh thừa nhận họ không đủ sức để kiểm tra tất cả các container vào Anh.
Đây không phải là lần đầu thảm kịch như thế này xảy ra với người Trung Quốc toan vào Anh trái phép. Hồi tháng 6/2000, người ta cũng phát hiện ra thi thể của 58 người Trung Quốc, 54 nam giới và bốn phụ nữ, tại cảng biển Dover nhìn sang Pháp, vốn cách nơi xảy ra vụ hiện tại hơn một tiếng lái xe. Trong vụ đó hai người, đều là nam giới, đã may mắn sống sót.
Như vậy suốt gần 20 năm qua, những người muốn có cuộc sống tốt đẹp hơn vẫn tiếp tục bỏ "thiên đường" cộng sản ở cả Trung Quốc và Việt Nam ra đi. Cho dù họ không nghĩ rằng cái giá có thể là cả mạng sống của mình nhưng mỗi người ra đi đều phải trả tới cả chục ngàn đô la. Họ có thể trả trước nếu gia đình có tiền hay vay mượn được. Hoặc có thể họ trở thành nô lệ thời hiện đại và làm không công ở nước ngoài trong nhiều năm.
Vụ việc xảy ra trong đúng tháng Trung Quốc kỷ niệm 70 năm ngày thành lập nước. Thời gian đó quá đủ để một số quốc gia, chẳng hạn Nhật Bản hay Hàn Quốc, trở nên hùng cường và công dân các nước khác tìm cách vào nước họ thay vì ngược lại. Nhưng số người nghèo khổ cả về vật chất và về các giá trị khác như tự do ngôn luận, tự do hội họp, tự do lập hội cũng như quyền có công lý, vẫn còn nhiều ở Trung Quốc.
Nói về người Trung Quốc thực ra cũng là nói về người Việt Nam vì tình trạng bỏ phiếu bằng chân ở Việt Nam không khác gì Trung Quốc. Nhiều người Việt Nam sẵn sàng vất vưởng tại các nước quanh Liên Hiệp Châu Âu để tìm đường vào khối này rồi từ đó tới các nước giàu, nhất là Anh. Anh còn là địa điểm lý tưởng vì người dân nước này không có căn cước. Họ chỉ có bằng lái xe hoặc hộ chiếu và luật pháp không buộc công dân Anh phải mang bất kỳ giấy tờ tuỳ thân nào theo người. Nếu vi phạm luật giao thông, họ cũng được cho thời gian để gửi giấy tờ tới cảnh sát thay vì xuất trình tại chỗ. Xã hội Anh cũng bao dung với người nhập cư hơn một số nước Châu Âu khác. Đây là lý do nhiều người nhập cư phi pháp muốn vào Anh.
Anh cũng đã từng đề nghị Việt Nam cử đại diện của ngành công an sang đóng tại Đại sứ quán ở London để giải quyết vấn đề di dân bất hợp pháp. Nhiều người Việt được bố mẹ gửi sang Anh trái phép từ nhỏ để dễ có cơ hội ở lại giờ đã trưởng thành và cũng có những người khá giả. Có lần tôi đưa người nhà ra sân bay đã chứng kiến hai người như vậy bị giữ lại khi họ đang chuẩn bị ra máy bay để trở lại Việt Nam. Đó là vấn đề nữa của những người vào Anh trái phép. Họ có thể sống ở Anh nhưng khó có cơ hội đi khỏi Anh hoặc có thể gặp rắc rối khi làm như vậy. Một số người, dù tự nguyện hay bị ép buộc, đã tham gia trồng cần sa kiếm sống. Số khác tham gia vào các băng đảng xã hội đen. Nhiều người sang Anh hàng chục năm nay, kể cả những người vào theo dạng tị nạn, nhưng vẫn khá vất vả. Họ làm đầu bếp hoặc thợ xây và không có lương hưu nên có lẽ sẽ phải đi làm cho tới khi sang thế giới bên kia. Thảm kịch mới nhất xảy ra với hàng chục người Trung Quốc sẽ là cảnh báo cho những người Việt đang sẵn sàng lao vào chặng đường chông gai rời nơi đáng ra phải tạo cho họ cơ hội để kiếm sống và phát triển.
Nguyễn Hùng
Nguồn : VOA, 25/10/2019
*******************
Việt Nam phối hợp với Anh Quốc tìm hiểu quốc tịch 39 người chết trong xe
Tr.N, Người Việt, 25/10/2019
Cảnh sát Anh hiện đang nghi vấn trong số 39 nạn nhân chết trong xe rờ moọc tại Grays, thuộc hạt Essex, được cho là người Trung Quốc có thể còn có người mang quốc tịch khác như Việt Nam.
Chiếc xe rờ moọc với 39 tử thi tại Grays, thuộc hạt Essex, được hộ tống đến nơi kiểm nghiệm của cảnh sát Anh - Ảnh minh họa
Theo báo VnExpress ngày 25/10/2019, Tòa Đại sứ Việt Nam tại Anh xác nhận đang phối hợp với cảnh sát hạt Essex tìm hiểu nghi vấn "có nạn nhân mang quốc tịch ngoài Trung Quốc trong 39 thi thể trong rờ moọc".
"Nghi vấn về việc không phải toàn bộ 39 nạn nhân thiệt mạng trong thùng xe container đều mang quốc tịch Trung Quốc đang được cảnh sát Anh điều tra. Đại sứ quán đang phối hợp chặt chẽ với cảnh sát Anh để tìm hiểu thông tin liên quan đến diễn biến mới này", Thông Tấn Xã Việt Nam ngày 25/10, dẫn thông tin từ đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Anh cho biết.
Trước đó, cảnh sát hạt Essex của Anh tin rằng tất cả nạn nhân gồm 31 nam và 8 nữ thiệt mạng trong xe rờ moọc được phát hiện ở khu công nghiệp Waterglade đều là người Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong cuộc họp báo thường kỳ hôm 25/10 ở Bắc Kinh, bà Hoa Xuân Oánh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nói rằng : "39 thi thể được phát hiện trong container đông lạnh ở Essex đến nay vẫn chưa được xác định là người Trung Quốc".
"Cảnh sát Anh cho biết danh tính của các nạn nhân vẫn đang được kiểm tra. Hiện chưa thể xác nhận rằng họ đều là công dân Trung Quốc. Chúng tôi hy vọng phía Anh sẽ xác nhận danh tính các nạn nhân càng sớm càng tốt, tìm ra sự thật và trừng trị nghiêm khắc những kẻ tội phạm liên quan đến sự việc", bà Hoa nói.
Nhà chức trách Anh tối 24/10 đã đưa 11 thi thể từ cảng Tillbury đến bệnh viện Broomfield ở thị trấn Chelmsford, hạt Essex để giảo nghiệm. Các thi thể còn lại dự trù được chuyển xong vào cuối tuần.
Bác sĩ Richard Shepherd, một trong những nhà nghiên cứu pháp y hàng đầu của Anh, đánh giá quá trình giảo nghiệm tử thi trên 39 nạn nhân sẽ "rất chậm và theo trình tự".
Trong một diễn biến khác, theo The Guardian, cảnh sát hạt Essex đã bắt thêm một người đàn ông và một phụ nữ (cả hai đều 38 tuổi) đến từ thị trấn Warrington. Họ bị tình nghi tham gia mạng lưới buôn lậu người và ngộ sát. Các vụ bắt giữ diễn ra sau khi cảnh sát đột kích vài địa điểm nằm ở hạt Cheshire.
Trước đó, nhà chức trách Anh cũng bắt giữ tài xế Maurice "Mo" Robinson (25 tuổi) để thẩm vấn. Người này bị bắt vào sáng 23/10, sau khi báo tin với nhà chức trách Anh phát hiện các nạn nhân chết bên trong rờ moọc đông lạnh đậu tại Grays, thuộc Essex, một thành phố nằm cách London chừng 20 dặm (32 cây số) về phía Đông, do chính Maurice "Mo" Robinson lái.
Cảnh sát tin rằng chiếc rờ moọc, với các nạn nhân bên trong, được đưa bằng đường biển từ thị trấn Zeebrugge nước Bỉ vào Anh lúc sáng sớm cùng ngày, trong khi chiếc xe vận tải kéo rờ moọc này xuất phát từ Bắc Ái Nhĩ Lan.
Zeebrugge là nơi xuất phát của nhiều vụ vào lén nước Anh trong các thùng hàng hoặc xe tải, theo bản báo cáo năm 2019 của cơ quan an ninh NCA.
Ông Eric Van Der Sypt, công tố viên Liên bang Bỉ nói với CNN, chiếc rờ moọc đến cảng lúc 2 giờ 49 trưa hôm thứ Ba, 22/10, và được đưa ra khỏi nơi này trong cùng ngày. "Một cuộc điều tra về buôn người đã được khởi sự", ông Eric Van Der Sypt cho biết.
Năm 2004, có 23 người Trung Quốc chết tại Vịnh Morecambe ở vùng Tây Bắc nước Anh, do thủy triều dâng cao trong khi họ đang nhặt sò không kịp chạy vào bờ.
Tr.N
Nguồn : Người Việt, 25/10/2019
******************
Ba mươi chín người chết trong xe tải ở Anh có thể có cô gái Việt Nam
V. Giang, Người Việt, 25/10/2019
Một cô gái Việt Nam có thể ở trong số 39 người chết trong rờ moọc một chiếc xe tải ở Anh mới đây, sau khi gia đình cô cho hay cô gửi text về nhà, nói rằng "sắp chết vì không thở được" và cũng xin lỗi bố mẹ lần cuối cùng.
Cô Phạm Thị Trà My. (Hình : Dailymail)
Theo bản tin của tờ The Telegraph hôm thứ Sáu, 25/10, thì cô Phạm Thị Trà My, 26 tuổi, đang tìm cách vào Anh khi cô gửi text cho mẹ, nói rằng "con đường đi nước ngoài không thành" và "con chết vì không thở được". Lời sau cùng cô gửi tới cha mẹ là : "Con xin lỗi bố mẹ nhiều mẹ ơi".
Trong một loạt các bản text đầy tuyệt vọng, được gửi ra cùng lúc chiếc xe vận tải đang kéo chiếc rờ moóc đông lạnh vào Purfleet ở thành phố Essex, cô gái ngoài những lời từ biệt thảm thiết còn để lại cả địa chỉ nhà ở thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh.
Gia đình cô Trà My không nghe thấy tin tức gì của cô sau đó nên nhờ một cơ quan thiện nguyện bảo vệ nhân quyền ở Việt Nam loan tải trường hợp này để có sự giúp đỡ tìm kiếm tông tích của cô.
Cô Hoa Nghiem thuộc tổ chức Human Rights Space tại Hà Nội, đưa hình cô Trà My lên trang mạng xã hội và kêu gọi mọi người giúp đỡ xem cô có ở trong số các nạn nhân gồm tám nữ và 31 nam chết trong chiếc tải hồi sáng Thứ Tư ở Anh hay không.
Cô Hoa Nghiem nói rằng có mấy người khác cũng nhờ hỏi thăm về tình trạng thân nhân của họ, sau khi bị mất liên lạc hôm 23 Tháng Mười.
Cô cũng nói rằng cô Trà My đã sang Trung Quốc để từ đây được thành phần buôn người đưa sang Anh. Đài BBC nói rằng, thân nhân nói cô đã phải trả 30,000 bảng Anh cho chuyến đi.
Phía Trung Quốc hiện chưa xác nhận là những người trên xe có phải đều là công dân của họ hay không. Tòa Ðại Sứ Việt Nam ở London đã cử người theo dõi sau khi nhà chức trách Anh nói thấy có một người không phải gốc Trung Quốc.
Trong một bản thông cáo gửi tới báo chí, tòa Ðại Sứ Anh ở Hà Nội nói rằng: "Quốc tịch của các nạn nhân hiện chưa được xác nhận vào lúc này và giới hữu trách đang cố gắng nhanh chóng nhận diện các nạn nhân để thông báo cho gia đình họ".
V.Giang
Nguồn : Người Việt, 25/10/2019
*****************
39 thi thể phát hiện trong thùng xe tải ở Anh có thể có người Việt
Reuters, VOA, 26/10/2019
Cảnh sát Anh đang điều tra cái chết của 39 người được phát hiện trong thùng xe tải hôm 23/10 gần London cho hay hôm 25/10 bắt thêm 3 nghi can nữa tình nghi buôn người trong lúc có dấu hiệu cho thấy trong số nạn nhân có thể có người Việt.
Ảnh chụp màn hình được lan truyền trên mạng xã hội với các lời nhắn gửi sau cùng của cô Phạm Thị Trà My về cho bố mẹ. (Hình : Hoa Nghiêm/Twitter)
Trong lúc các chuyên gia giám định pháp y bắt đầu nhận dạng các nạn nhân, đại sứ Việt Nam tại London cho hay các gia đình ở Việt Nam đã liên lạc báo cáo người thân bị mất tích. Người ta e rằng ít nhất 10 người trong số nạn nhân là từ Việt Nam.
Hoa Nghiêm, một thành viên của Human Rights Space, một mạng lưới thúc đẩy quyền con người có trụ sở tại Việt Nam, cho biết trong khoảng thời gian chiếc xe tải đang trên đường từ Bỉ tới Anh, cô Phạm Thị Trà My, 26 tuổi, đã gửi tin nhắn qua điện thoại cho thân mẫu báo rằng cô không thở được.
"Con xin lỗi bố mẹ nhiều mẹ ơi. Con đường đi nước ngoài không thành. Con thương bố mẹ nhiều. Con chết vì không thở được. Thị trấn Nghèn, Huyện Can Lộc, Hà Tĩnh, Việt Nam. Mẹ ơi con xin lỗi mẹ mẹ ơi", theo tin nhắn được nói là do gia đình nạn nhân cung cấp.
Bà Hoa nói Trà My sang Trung Quốc và có kế hoạch tới Anh thông qua ngả Pháp và rằng tổ chức của bà đang nhận được nhiều cảnh báo về khả năng có thêm nạn nhân gốc Việt trong nhóm các thi thể tìm thấy trong thùng lạnh của xe tải.
Cảnh sát Anh nói các nạn nhân là người Trung Quốc nhưng Bắc Kinh cho hay quốc tịch của họ chưa được xác minh. Đại sứ quán Việt Nam và Trung Quốc nói giới chức của họ đang hợp tác chặt chẽ với cảnh sát Anh.
Cảnh sát khu vực Essex, Anh, nơi phát hiện chiếc xe tải chở 39 thi thể, nói họ sẽ không tiết lộ thêm chi tiết nào về nhân thân hay quốc tịch của các nạn nhân cho tới khi tiến trình xác minh lý lịch chính thức hoàn tất.
Cảnh sát vẫn đang thẩm vấn tài xế xe tải, 25 tuổi, người bị tình nghi phạm tội sát nhân sau khi giới hữu trách phát hiện các thi thể trong thùng xe tải mà người này điều khiển.
Tên tuổi tài xế chưa được xác nhận nhưng một nguồn quen biết với cuộc điều tra cho hay tài xế tên Mo Robinson, từ khu vực Portadown thuộc Bắc Ireland.
Hôm 25/10, cảnh sát cũng bắt giữ một người đàn ông và một phụ nữ cùng tuổi 38, ở Warrington, Tây Bắc nước Anh, và một người đàn ông 48 tuổi từ Bắc Ireland tại sân bay Stansted của London. Họ bị tình nghi đồng lõa buôn người và sát nhân.
39 thi thể, trong đó có 8 phụ nữ, đang được xác định nguyên nhân tử vong trong khi tiến trình nhận dạng lai lịch cũng đang được tiến hành.
VietHome, một tổ chức phục vụ cộng đồng Việt Nam ở Anh, cho biết họ được 10 gia đình thông báo là người thân của họ mất tích.
Trong nhiều năm nay, các di dân bất hợp pháp tìm đường tới Anh thường được vận chuyển bằng các xe tải xuất phát từ Châu Âu. Năm 2000, có 58 công dân Trung Quốc được phát hiện tử vong trong một chiếc xe tải chở cà chua tại cảng Dover.
Anh ‘chưa hoàn thành trách nhiệm’
"Chúng tôi hy vọng phía Anh có thể xác nhận sớm và làm rõ lai lịch của các nạn nhân, xác nhận chuyện gì đã xảy ra và trừng trị các tội phạm liên quan trong vụ việc", phát ngôn nhân Hoa Xuân Oánh của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói tại cuộc họp báo hàng ngày.
Tờ Global Times của nhà nước Trung Quốc hôm 25/10 đăng bài xã luận nói rằng Anh phải chịu phần nào trách nhiệm về những cái chết này.
"Rõ ràng Anh và các nước Châu Âu liên quan chưa hoàn thành trách nhiệm bảo vệ những người này trước những cái chết như thế", tờ báo nói.
Công ty cho thuê thùng xe tải mang tên Global Trailer Rentals của Ireland cho hay họ là chủ sở hữu của thùng xe chở các nạn nhân và rằng họ cho thuê thùng xe này hôm 15/10 mà không biết mục đích người thuê sử dụng cho việc gì.
Thùng lạnh này đã di chuyển từ cảng Zeebrugge, Bỉ, tới Anh.
Nhật báo Times đưa tin dữ kiện định vị GPS cho thấy container vừa kể tới cảng Bỉ lúc 2 giờ 49 phút chiều ngày 22/10 trước khi bắt đầu cuộc hành trình 10 giờ đồng hồ vượt biển tới Anh.
Theo cảnh sát, đầu xe tải được lái từ Dublin tới hôm 20/10, băng qua Biển Ireland vào Anh và nhận thùng lạnh ở Purfleet ngay sau giữa đêm ngày 23/10.
Số liệu năm ngoái từ Cơ quan Tội phạm Quốc gia của Anh cho thấy công dân Việt Nam đứng thứ ba danh sách các nạn nhân của tình trạng nô lệ mới hay buôn người tại Anh dù không có thống kê về những người nhập cảnh Anh bất hợp pháp.
