 | Tổng quan: | 3708036 |
Với những thực tại như vậy mà đòi hỏi chip, robot, chất bán dẫn, thì đúng là đang vẽ viễn cảnh như New York hay Paris.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho rằng Thành phố Hồ Chí Minh cần phát triển chip, robot, chất bán dẫn…
Ông Trần Hoàng Ngân, trợ lý của Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, đưa ra khuyến cáo, "Không thể vẽ viễn cảnh như New York hay Paris trong khi nguồn lực có hạn".
Thảo luận tại kỳ họp Quốc hội bất thường đang diễn ra tại Hà Nội, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đưa ra đề bài : "Đặt vấn đề công nghiệp chế tạo ở Thành phố Hồ Chí Minh là định hướng chiến lược trong phát triển vì giá trị gia tăng rất lớn và phù hợp xu hướng thời đại. Trong đó có vấn đề chip, robot, chất bán dẫn, chắc các đồng chí có ý tưởng rồi. Một đất nước không sản xuất khó phát triển, một đất nước phát triển mặt hàng giá trị gia tăng cao thì giải quyết được nhiều vấn đề".
Tranh luận ý kiến trên, ông Trần Hoàng Ngân cho rằng, "Mặc dù chúng ta học tập kinh nghiệm các nước, song khi thực hiện, vẽ ra đồ án thì phải đặt trong bối cảnh nguồn lực của Việt Nam. Ta không thể vẽ viễn cảnh như New York hay Paris trong khi nguồn lực của ta có hạn".
Đưa ra dẫn chứng với lĩnh vực công nghiệp, ông Ngân cho biết, quy hoạch hiện được xây dựng cũng chưa hình dung được sẽ ưu tiên ngành công nghiệp nào ? Bởi có rất nhiều ngành công nghiệp, bao gồm chế biến chế tạo, công nghiệp nền tảng, năng lượng tái tạo, năng lượng thông minh, dệt may, cơ khí luyện kim, công nghiệp xanh được đưa ra nhưng lại không rõ trình tự ưu tiên cụ thể.
Chỉ rõ tình trạng quy hoạch "treo" là vấn đề đang đặt ra. Từ đó, ông Ngân cho rằng, xây dựng quy hoạch cần có tầm nhìn, với những dự án chưa thực hiện ngay nhưng đưa vào quy hoạch, cần đảm bảo quyền lợi người dân trong việc thực hiện quy hoạch.
"Đang là quy hoạch và ý tưởng, mà khu nhà dân đã được quy hoạch thì sẽ bị vướng quyền lợi, nên cần phải có tầm nhìn và phân đoạn. Người dân lo lắng là sẽ dính quy hoạch gì đây, nên khi thực hiện phải thông báo cho người dân" – ông Trần Hoàng Ngân diễn giải.
Luật sư Trương Trọng Nghĩa (Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, sau dịch bệnh, Thành phố Hồ Chí Minh phục hồi với kết quả thể hiện tiềm năng, tiềm lực lớn. Đây chính là lý do thành phố trở thành đầu tàu kinh tế lớn của cả nước.
Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề bất cập chưa được tháo gỡ. "Đơn cử, hạ tầng đô thị phát triển chưa đồng bộ ; lao động thu nhập thấp, an sinh vẫn có vấn đề, lạm phát đang tăng cao nên bộ phận công chức viên chức khó khăn về đời sống. Nhà ở cho người thu nhập thấp đã bàn từ 20 – 30 năm qua nhưng đến nay phân khúc nhà ở chủ yếu là khu vực trung bình và cao" – luật sư Nghĩa nói rằng với những thực tại như vậy mà đòi hỏi chip, robot, chất bán dẫn, thì đúng là đang vẽ viễn cảnh như New York hay Paris.
Hồi tháng 4/2021, cũng tương tự chuyện ra "đề bài", Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, vai trò ảnh hưởng của Đà Nẵng – Quảng Nam với miền Trung không khác gì vai trò của Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh với hai cực nam, bắc của đất nước. Chính vì vậy, "Đà Nẵng – Quảng Nam phải là đầu tàu tăng trưởng miền Trung và là một cực tăng trưởng của cả nước" – ông Nguyễn Xuân Phúc nói.
Lúc đó, có một nhà báo đồng hương xứ Quảng nói rằng ông Phúc đang cố tình xỏ lá quê hương đồng liêu Nguyễn Bá Thanh (1953 – 2015), vì khi là đầu tàu thì Đà Nẵng buộc phải chạy ra Bắc, còn đầu tàu Quảng Nam thì hướng về Sài Gòn, nơi mà ông Phúc cho rằng phải là New York hay Paris trong nay mai.
"Tôi cho rằng các chính khách cần cẩn trọng trong phát biểu chỉ đạo với những từ mang tính hình ảnh như ‘đầu tàu’ chẳng hạn ; bởi ‘đầu tàu’ như Thành phố Hồ Chí Minh thì xem ra cũng chỉ có thể chạy theo chiều hướng ra Bắc, vì ga cuối đường sắt quốc gia đã kết thúc ở ga Hòa Hưng, Sài Gòn rồi. Vậy thì các tỉnh miền Tây Nam bộ hóa ra không có trạm nào để chuyến tàu lửa ấy ngang qua cho cùng đón – đưa khách à ?" – một nhà báo vốn là ông thầy giáo dạy văn, góp chuyện như vậy quanh luận bàn về tầm nhìn quan chức.
Nguyễn Nam
Nguồn : VNTB, 07/01/2023
Trần Trung Đạo, VNTB, 18/09/2021
Như người viết phân tích trong bài "Tác dụng của tầm nhìn chính trị", nhìn xa là một đặc điểm cần thiết của những người lãnh đạo đất nước. Các lãnh đạo cộng sản cũng biết nhìn xa, nhưng không phải nhìn xa cho đất nước mà nhìn xa cho phần hậu sự của chính bản thân họ.
Các lãnh đạo cộng sản cũng biết nhìn xa, nhưng không phải nhìn xa cho đất nước mà nhìn xa cho phần hậu sự của chính bản thân họ. Ảnh minh họa Lăng Hồ Chí Minh ở Hà Nội
Võ Nguyên Giáp nghĩ tới hậu sự khi chọn một nơi hoang sơ, hẩm hiu, phải vượt suối băng đèo mới tới được là Vũng Chùa, thôn Thọ Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình để làm nơi chôn xác mình. Được biết Vũng Chùa kín đáo đến nỗi gió cũng không thể lọt vào được nên mới được gọi là vũng.
Trường hợp của Võ Nguyên Giáp khá rõ. Ngay cả khi còn sống Võ Nguyên Giáp biết mình đã chết từ nhiều năm trước. Ngày chết ghi trong giấy tờ của Võ Nguyên Giáp là ngày 18 tháng 4 năm 1984 chứ không phải 4 tháng 10 năm 2013.
Giấy khai tử của Võ Nguyên Giáp do thủ tướng cộng sản Phạm Văn Đồng ký trong quyết định 58/HĐBT. Theo nội dung quyết định, Võ Nguyên Giáp không phải là Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng (đã lọt vào tay Văn Tiến Dũng), không phải Bí thư Quân ủy Trung ương (đã lọt vào tay Lê Duẩn) mà là Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Dân số và Sinh đẻ có Kế hoạch, một chức vụ dân sự, không liên quan trực tiếp hay gián tiếp gì với quân đội hay hiểu biết của Võ Nguyên Giáp.
Lê Duẩn và Lê Đức Thọ thay vì đặt để họ Võ vào những chức vụ dễ nghe, không phải cúi gầm mặt xuống khi được xướng danh, đã cố tình hạ nhục bằng việc giao cho ông ta lo bộ phận sinh đẻ. Việc sinh đẻ là quan trọng nhưng đó là công việc của các nhà nhân loại học, dân số học, xã hội học chứ không phải của Võ Nguyên Giáp với toàn bộ quá trình hoạt động không có một chữ nào bà con xa gần với sinh đẻ.
Bộ máy tẩy não của cộng sản nặn ra những con vẹt có cảm xúc rất giống người qua những cảnh quỳ khóc khi xe tang Võ Nguyên Giáp đi qua hay ôm cột nhà khóc khi nghe tin Võ Nguyên Giáp qua đời. Những người đó không biết rằng, nếu Võ Nguyên Giáp chết trong thời kỳ Lê Duẩn làm tổng bí thư thì ngay cả những người làm nghề khóc mướn cũng không dám nhận khóc.
Hai năm trước, Chủ tịch nhà nước cộng sản Trần Đại Quang nhìn xa khi chọn một nơi an táng riêng thay vì nghĩa trang Mai Dịch, nơi chôn các lãnh đạo cộng sảnVN như Trường Chinh, Lê Duẩn, Lê Đức Thọ, Lê Khả Phiêu v.v…
Mới đây, Phùng Quang Thanh cũng biết nhìn xa cho bản thân mình khi chọn nơi chôn cất tại nghĩa trang dòng họ Phùng. Khi còn sống họ đoàn kết nhau để giữ chiếc ghế quyền lực nhưng khi sắp chết họ muốn tránh nhau càng xa càng tốt.
Trần Đại Quang và Phùng Quang Thanh muốn một mình một cõi nguy nga như lãnh chúa. Nhưng cả hai quên rằng dù chôn trong vũng như Võ Nguyên Giáp hay chôn trong đất riêng, tội ác vẫn là tội ác.
Lăng mộ Hoàng Cao Khải là một công trình đồ sộ với kiến trúc tân kỳ của thời đó và vẫn còn được duy trì nhưng hoang phế vì không ai muốn đến nhìn dấu tích của một kẻ phản quốc. Trong khi đó, khu Lăng mộ Phan Đình Phùng tại Hà Tĩnh đông đảo người thăm viếng dù chỉ là khu tưởng niệm hơn là một ngôi mộ. Thân xác ông đã bị Nguyễn Thân ra lịnh đốt thành tro nhưng ngày nào dân tộc Việt Nam còn có mặt trên trái đất này, trong tim của từng người Việt vẫn có một ngôi mộ mang tên Phan Đình Phùng.
Những sự kiện lăng mộ các lãnh đạo cộng sản bị dời đi, lăng bị san bằng hay xác bị đào lên lấy sọ không phải là chuyện thời phong kiến hay quân chủ chuyên chế mà vừa xảy ra cách đây không lâu tại nhiều nước cộng sản trên thế giới.
Chuyện dời xác Stalin đã được nói đến nhiều nhưng chuyện giật sập lăng Georgi Dimitrov, tổng bí thư cộng sản Bulgary hay chuyện đào mả lấy xương sọ của Janos Kadar, tổng bí thư cộng sản Hungary, chắc ít người biết.
Chuyện giật sập lăng Georgi Dimitrov
Dimitrov là lãnh tụ đảng cộng sản Bulgaria và là nhà hoạt động cộng sản Châu Âu nổi tiếng. Ông ta là cộng sự viên đắc lực của Stalin sau khi bị trục xuất từ Đức sang Nga năm 1934. Trong thời điểm này, Stalin cử Dimitrov vào chức vụ Tổng Bí Thư của Đệ Tam Quốc Tế cộng sản (Comintern).
Dimitrov chết bất ngờ tại Liên Xô ngày 2 tháng 7, 1949. Thi hài được đưa từ Liên Xô về Bulgary để ướp và trưng bày trong Lăng Georgi Dimitrov ở Prince Alexander of Battenberg Square, giống như Ba Đình của Việt Nam, tại thủ đô Sofia.
Tháng 8, 1999, khi Bulgary trở thành một nước theo chế độ cộng hòa, thi hài của Dimitrov bị đưa ra khỏi lăng và hỏa thiêu. Tro của Dimitrov thay vì được đem rắc đâu đó lại được đem về chôn ở nghĩa trang Sofia. Việc đưa xác của Dimitrov ra khỏi lăng để đi thiêu phải thực hiện một cách kín đáo lúc nửa đêm để tránh dân chúng từng là nạn nhân của chế độ cộng sản đến đòi nợ máu xương.
Chôn cất Dimitrov là một quyết định không quá khó nhưng san bằng lăng Dimitrov là một công việc nặng nề. Các chuyên viên cho nổ ba loạt mìn có sức công phá mạnh nhưng vẫn không giật sập hết lăng. Lần thứ tư họ vừa dùng mìn vừa dùng xe xúc lớn mới giật sập được lăng màu trắng của cựu Tổng Bí Thư Đệ Tam Quốc Tế Cộng Sản.
Chuyện đào mả Janos Kadar
Janos Kadar, nguyên tổng bí thư đảng cộng sản Hungary và là một kẻ phản quốc theo Liên Xô để tàn sát đồng bào mình sau cuộc Nổi Dậy Hungary 1956. Sau 1960, Janos Kadar thay đổi đường lối cai trị bằng các chính sách ôn hòa hơn nhưng tội ác do y gây ra không vì thế mà được quên đi.
Janos Kadar chết ngày 6 tháng Bảy, 1989, ba tháng trước khi chế độ cộng sản tại Hungary sụp đổ.
Ngày 2 tháng Năm, 2007, mộ của Kadar đã bị đào lên, nhiều xương cốt kể cả xương sọ của ông ta bị lấy đi và một dòng chữ trích từ một bản nhạc Rock như một bản án được để lại bên cạnh mộ : "Những kẻ sát nhân và phản bội không được yên nghỉ trong vùng đất thánh 1956-2006" (Murderers and traitors may not rest in holy ground 1956–2006).
Tờ The Guardian tường thuật trong số báo ngày 3/5/2007 : "Hôm qua, cảnh sát Budapest cho biết sọ và một số bộ xương khác của lãnh đạo cộng sản Hungary Janos Kadar và chiếc bình đựng tro cốt của vợ ông đã bị đánh cắp khỏi mộ của ông".
Người viết không có ý nguyền rủa hay trù ẻo gì ai và cũng không tiên đoán những gì sẽ xảy ra cho lăng tẩm hay phần mộ các lãnh đạo cộng sảnVN. Những sự kiện vừa nêu vẫn còn mang tính thời sự chứ không cần ai tiên đoán. Ngày nào trái đất còn xoay, sự thật sẽ còn cơ hội được soi sáng và lịch sử sẽ phán xét một cách công bằng.
Trong mỗi khoảnh khắc đi qua trong cuộc đời, chính chúng ta chứ không ai khác gieo một nhân cho tương lai mình. Tương lai có thể là ngay trong phút tới, giờ tới, ngày mai, sang năm hay nhiều năm nữa nhưng nếu gieo nhân ác sẽ phải gặt quả ác dưới hình thức này hay hình thức khác. Tuy nhiên, một điều mà ai cũng nên biết là không bao giờ quá trễ cho một người để thay đổi tương lai.
Trần Trung Đạo
Nguồn : VNTB, 18/09/2021
Tác dụng của tầm nhìn chính trị
Trần Trung Đạo, Thời sự và Đời sống, 08/09/2021
Hôm đó là ngày 8 tháng 12, 1991 tại một khu nhà nghỉ mùa đông thuộc Belarus, cách biên giới Ba Lan 8 km, đại diện ba nước Russia, Ukraine, and Belarus vừa tuyên bố độc lập khỏi Liên Xô gặp nhau.
Boris Yeltsin đại diện Nga, Stanislav Shushkevich đại diện Belarus và Leonid Kravchuk đại diện Ukraine. Cả ba lãnh đạo đều rất vui mừng, phấn khởi vì quốc gia họ đang đứng trước ngưỡng cửa mới đầy hy vọng cho tương lai.
Bắt đầu chỉ với 3 quốc gia trong số 15 nước "xã hội chủ nghĩa" Liên Xô, tham dự hội nghị nhưng trong thực tế ba nước này chiếm tới 73% dân số và 80% diện tích của Liên Xô. Trong ngày 8 tháng 12 hôm đó, ba phái đoàn tuyên bố thành lập Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (Commonwealth of Independent States-CIS).
Đọc tin một thông cáo chung được ký, Mikhail Gorbachev trong diễn văn truyền hình ngày hôm sau tuyên bố văn bản đại diện ba nước ký là "bất hợp pháp".
Để giải quyết bất đồng, Yeltsin và Gorbachev gặp nhau một tiếng rưỡi đồng hồ. Khi bước ra khỏi phòng họp, Gorbachev biết dù ông tìm mọi cách cứu vãn sự sụp đổ của Liên Xô là điều không tránh khỏi.
Trong buổi họp đó, Boris Yeltsin, lãnh đạo Nga vừa hồi sinh và Mikhail Gorbachev, lãnh đạo Liên Xô đang hấp hối, đồng ý năm chôn cất Liên Xô là 1992 chứ không phải 1991 như đã diễn ra.
Những ngày đó Liên Xô còn tồn tại nhưng trong thực tế đang trên đà tan rã.
Nhắc lại, trước đó ba tháng, 18 tháng 8, 1991, phe cực đoan bảo thủ, được gọi là "nhóm tám người" trong trung ương đảng CSLX ráng hết sức hắt hơi lần cuối cùng để cố phục hồi sinh khí cho Liên Xô. Thành phần này được báo chí gọi là "nhóm tám người", chủ trương quay ngược kim đồng hồ trở lại thời Leonid Brezhnev.
Dù là những lãnh đạo cao cấp nhất trong đảng như Phó Chủ Tịch Nước Gennady Yanayev, Thủ tướng Valentin Pavlov, Bộ Trưởng Bộ Quốc Phòng Dmitry Yazov, Tổng Giám Đốc KGB Vladimir Kryuchkov v.v… "nhóm tám người" đã không giữ được quyền lực quá ba ngày vì bộ máy cộng sản đã rệu rã đến tận cùng.
Điều đó cho thấy sự mục nát của các chế độ độc tài cộng sản thường bắt đầu từ bên trong cơ chế. Căn nhà càng cao càng dễ sụp đổ. Thượng tầng kiến trúc chính trị không thể tồn tại lâu trên một hạ tầng kinh tế xã hội mục nát.
Biến cố lật đổ Gorbachev chẳng những không làm chậm phong trào độc lập tại 15 nước "Cộng hòa xã hội chủ nghĩa" trái lại thúc đẩy phong trào được tiến hành nhanh hơn và dẫn đến sự ra đời khá vội vã của Cộng Đồng Các Quốc Gia Độc Lập (Commonwealth of Independent States, gọi tắt CIS).
Boris Yeltsin muốn đặt Gorbachev trước sự kiện đã rồi khi thành lập CIS thay thế cho Liên Xô như một tổ chức đáp ứng nhu cầu của quốc gia thành viên sau khi Liên Xô sụp đổ .
Sau lễ ký kết sơ khởi, các quốc gia Trung Á và vùng Caucasus như Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, Uzbekistan, Armenia, Azerbaijan, Georgia và Moldova lần lượt tham gia.
Lãnh đạo của các quốc gia tham gia CIS đều ý thức vai trò chế ngự của Nga nhưng lúc đó họ đã không đặt nặng. Họ quan tâm đến các yếu tố kinh tế xã hội hơn là vai trò chủ đạo của Nga trong các lãnh vực khác, nhất là chủ quyền lãnh thổ, an ninh và quốc phòng. Dưới thời Putin khái niệm "lân bang" được ra đời để chỉ các quốc gia "vùng độn" bao bọc chung quanh Nga như thời Nga Hoàng.
Nhưng có ba quốc gia rất nhỏ vùng Baltics đã thấy trước điều đó. Lãnh đạo ba quốc gia nhỏ này đã từ chối thẳng thừng việc tham gia Cộng Đồng Các Quốc Gia Độc Lập. Ba nước đó là Latvia, Lithuania, Estonia.
Chọn Latvia để phân tích vì chính sách đối ngoại và vị trí chiến lược của Lithuania, Estonia về căn bản cũng giống như của Latvia.
Latvia là quốc gia theo thể chế Cộng Hòa vùng Baltic, thủ đô Riga, có dân số thống kê năm 2019 là 1.9 triệu người, bằng dân số tỉnh Quảng Nam, có chung biên giới với Estonia, Lithuania, Belarus và Nga.
Latvia độc lập năm 1918 nhưng bị Liên Xô chiếm năm 1940, bị Đức Quốc Xã chiếm năm 1941, bị Liên Xô chiếm lần nữa năm 1944 và sau đó trở thành nước cộng sản trong hệ thống Liên Xô mãi cho đến khi chính thức độc lập năm 1991.
Bằng việc chấp nhận Tuyên Bố về Tái Lập Nền Độc Lập của Cộng Hòa Latvia (The Declaration on Restoration of Independence of the Republic of Latvia), Latvia chính thức thoát ra khỏi quỹ đạo Liên Xô ngày 4 tháng 5 năm 1990, hơn một năm rưỡi trước khi Liên Xô đổ.
Không ít người nghĩ một cách bi quan và hạn hẹp rằng khi nào Liên Xô còn tồn tại thì các nước nhỏ chung quanh khó mà độc lập. Không. Phần lớn các quốc gia trong khối Liên Xô trở nên độc lập trước khi Liên Xô tan rã.
Lãnh đạo của nền cộng hòa Latvia khẳng định họ không phải là một nước cộng hòa tân lập mà kế tục chế độ cộng hòa được thành lập từ 1918.
Mặc dù đa số thành viên bỏ phiếu hay chấp nhận bản tuyên bố độc lập chưa sinh ra trong giai đoạn lịch sử 71 năm trước đó, họ biết rằng lịch sử Latvia là một dòng Cộng Hòa liên tục. Giọt nước Latvia của thời điểm 1990 đã bắt đầu từ thượng nguồn Latvia năm 1918 đầy hy sinh gian khổ dưới hai ách Hitler và Stalin, hai lãnh tụ độc tài tàn ác nhất trong lịch sử loài người. Các thế hệ Latvia học lịch sử để làm lịch sử.
Như người viết đã phân tích trước đây trong loạt bài về các quốc gia vùng Baltics, trong thời điểm 1990, các lãnh đạo phong trào độc lập Latvia có một tầm nhìn vô cùng sáng suốt thể hiện qua bốn quan điểm chính dưới đây:
(1). Thay vì theo đuổi các mục tiêu riêng, lãnh đạo phong trào giành độc lập chỉ tập trung dưới một tổ chức duy nhất là Phong Trào Dân Tộc Latvia (Latvian People’s Front) nhằm theo đuổi chỉ một mục tiêu cụ thể trước mắt là loại bỏ chế độ cộng sản tại Latvia và "thoát Nga". Họ ý thức mọi phân hóa trong lòng dân tộc chỉ tạo cơ hội cho Nga vận dụng và "thoát Nga" quan trọng nhất là "thoát Nga" về chủ quyền. Những người tham gia Phong Trào Dân Tộc Latvia không chỉ là những người bị chế độ cộng sản bỏ tù, đàn áp hay các thành phần chống Cộng mà là bất cứ ai đồng ý với mục tiêu "tự do dân chủ" và "thoát Nga". Mục tiêu càng cụ thể càng dễ thực hiện và không gian càng rộng càng dễ quy tụ người ủng hộ.
(2). Dứt khoát đứng về phía Tây Phương dân chủ ngay từ ngày đầu tuyên bố độc lập. Các lãnh đạo ba quốc gia Baltic luôn nghĩ rằng đất nước họ là một phần của Châu Âu. Họ không phải là những chính trị gia thân Mỹ hay có cảm tình với Mỹ mà thậm chí còn ghét Mỹ nhưng đồng thời họ biết để hiện đại hóa một quốc gia nhỏ từng bị xâu xé bởi các cường quốc độc tài đi về phía Mỹ là chọn lựa của thời đại.
(3). Vận dụng nhưng không bị gạt gẫm trước mọi cải tổ kinh tế chính trị của Mikhail Gorbachev. Các phong trào đổi mới tại Latvia được kích thích từ các phong trào đổi mới do Gorbachev chủ trương tại Moscow. Nhưng các lãnh đạo phong trào độc lập Latvia chỉ muốn dùng không gian dễ thở của những đổi mới đó để dấy lên phong trào đòi tự do độc lập chứ không phải theo đuôi Gorbachev.
(4). Từ chối đề nghị của Boris Yeltsin tham gia vào Cộng đồng các Quốc gia độc lập cùng với các quốc gia cựu Liên Xô để rồi khối này bị cuốn vào vòng kiểm soát của Nga cho đến hôm nay.
Dân số Latvia chưa tới 2 triệu người nhưng đã thắng Liên Xô hùng mạnh gấp trăm lần hơn bởi vì không có sức mạnh nào mạnh hơn sức mạnh của đoàn kết dân tộc.
Trong khi các quốc gia sáng lập hay gia nhập sau đó như Ukraine, Georgia phải chịu đựng cảnh "tránh vỏ dưa Liên Xô gặp vỏ dừa Nga", Latvia là quốc gia có mức phát triển kinh tế nhanh nhất Châu Âu. GDP trên đầu người năm 2020 của Latvia là 17,560 Mỹ kim, gấp 7 lần Việt Nam. Latvia hội viên của NATO, Liên Hiệp Châu Âu (EU), WTO, UN, IMF và nhiều tổ chức quốc tế khác. Nhờ các lãnh đạo có tầm nhìn thời đại, các quốc gia vùng Baltic trở nên giàu có và được cả khối NATO bảo vệ.
Dòng chữ đầu tiên của chính sách bảo vệ không phận các quốc gia hội viên của NATO ghi rõ: "NATO bảo đảm tính toàn vẹn, an toàn và an ninh của không phận mình bằng cách duy trì nhiệm vụ thực thi một chính sách trên không 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày mỗi tuần, 365 ngày mỗi năm do Bộ Tư lệnh Không quân Đồng minh giám sát". (NATO ensures the integrity, safety and security of its airspace by maintaining a 24/7/365 Air Policing mission, overseen by Allied Air Command.)
Chính sách kiểm soát không phận của NATO có từ 1961 nhưng được điều chỉnh năm 2004 để áp dụng cho các nước hội viên mới vùng Baltics.
Vladimir Putin dù gan lớn cỡ nào cũng không dám thử Article 5 của NATO : "Một cuộc tấn công chống lại một đồng minh được coi là một cuộc tấn công chống lại tất cả các đồng minh".
Putin chỉ giỏi hăm he nhưng một phi cơ dù chiến đấu hay dân sự và dù cố tình hay sơ ý bay vào không phận Latvia sẽ bị chặn tức khắc. Mới đây thôi, 30 tháng 7 2021, các chiến đấu cơ F35 của NATO chặn hai máy bay thám thính của Nga cất cánh từ vùng Kaliningrad thuộc Nga trên biển Baltic ngay cả trước khi các máy bay này bay vào không phận của các nước Baltic.
Các em học sinh Latvia ngày nay mỗi sáng yên tâm cắp sách đến trường trong một đất nước tự do, giàu mạnh và thanh bình là nhờ tầm nhìn của ông bà, cha chú các em.
Trong khi đó, vì giới lãnh đạo mắc bịnh tham quyền cố vị, ham mê quyền lực, các quốc gia như Belarus, Uzbekistan đến nay vẫn còn chìm đắm trong độc tài, áp bức.
Alexander Lukashenko của Belarus là một bằng chứng. Sau 26 năm, y và phe nhóm vẫn sống xa hoa trên sự chịu đựng của dân tộc Belarus chỉ vì sau lưng y có Putin che chở. Những chữ vàng mà Yeltsin và sau đó Putin cam kết tôn trọng chủ quyền Belarus và những khẩu hiệu "độc lập tự do" vang trên đường phố thủ đô Minsk trong ngày lễ mừng độc lập chỉ là những khẩu hiệu mỉa mai, lạc lõng, vô hồn.
Con người dù sinh ra ở đâu trên trái đất này cũng có những ước mơ và khao khát giống nhau. Khác nhau chăng là tầm nhìn về phía trước của giới lãnh đạo. Thời điểm những năm đầu thập niên 1990 là thời điểm đầy thách thức về tầm nhìn đối với 15 giới lãnh đạo của 15 nước vừa thoát ra khỏi Liên Xô. Cuộc đấu tranh cân não giữa họ là những bài học vô giá mà các thế hệ trẻ Việt Nam cần học thuộc. Một tầm nhìn xa sẽ đưa đất nước cất cánh bay xa và tầm nhìn bảo thủ, hẹp hòi, cổ hủ và lạc hậu sẽ đẩy đất nước vào hố thẳm.
Trần Trung Đạo
