 | Tổng quan: | 3636771 |
Xã luận
Quan điểm của nhiều nhà bình luận là Tập Cận Bình đã khuất phục hoặc thuyết phục được bộ máy Đảng Cộng Sản Trung Quốc và thành công trong tham vọng thâu tóm mọi quyền lực để trở thành một hoàng đế Trung Quốc mới. Quan điểm này cần được xét lại.
Đại hội 19 của Đảng Cộng Sản Trung Quốc đã đưa "tư tưởng Tập Cận Bình" vào hiến chương của Đảng, mặc nhiên nhìn nhận cho Tập Cận Bình một chỗ đứng ngang hàng với Mao Trạch Đông
Đại hội 19 của Đảng Cộng Sản Trung Quốc vừa kết thúc sau bẩy ngày họp. Điều có thể nhận xét là đã không có một chọn lựa chiến lược cụ thể nào cả dù Trung Quốc đang phải đương đầu với những vấn đề rất lớn. Quyết định duy nhất gây nhiều thảo luận sôi nổi là đại hội này đã đưa "tư tưởng Tập Cận Bình" vào hiến chương của Đảng, mặc nhiên nhìn nhận cho Tập Cận Bình một chỗ đứng ngang hàng với Mao Trạch Đông.
Với quyết định bất ngờ này Tập Cận Bình không chỉ trở thành lãnh tụ tối cao và tuyệt đối không thể phản bác trong 5 năm tới mà còn có thể trở thành lãnh tụ suốt đời của cả Đảng và nhà nước Trung Quốc. Nhưng Tập đã làm gì để xứng đáng với vinh dự đó ?
Trước hết "tư tưởng Tập Cận Bình" là gì ? Không ai biết vì không có gì cả. Ông Tập đã cố gắng trình bày tư tưởng của ông trong bài diễn văn in sẵn dài hơn ba giờ mà sau khi ông đọc xong Giang Trạch Dân, ngồi ngay bên cạnh ông, vẫn còn phải dùng kính lúp để xem có điều gì mới.
Giang Trạch Dân, ngồi ngay bên cạnh Tập Cận Bình, phải dùng kính lúp để xem có điều gì mới.
Tư tưởng này được định nghĩa như là "chủ nghĩa xã hội phù hợp với thực tại Trung Quốc trong thời đại mới". Nhưng chủ nghĩa xã hội nào ? Chủ nghĩa Mác-Lênin đã chỉ được nhắc lại qua loa. Không thể khác vì trước mắt cả thế giới chủ nghĩa Mác-Lênin đã được đánh giá là không chỉ sai mà còn độc hại. Và thực tại Trung Quốc nào ? Thời đại mới nào ? Tập Cận Bình không thể trả lời bởi vì ông không dám nhìn thẳng vào thực tại Trung Quốc và những đòi hỏi hiển nhiên của kỷ nguyên tri thức. Cuối cùng thì "tư tưởng Tập Cận Bình" chỉ khẳng định sự duy trì và tăng cường chế độ độc tài toàn trị một cách tuyệt đối vì "tất cả đều phải đặt dưới quyền lãnh đạo của Đảng, dù là các bộ phận của Đảng, hay chính phủ, quân đội hay các tổ chức xã hội dân sự ở mọi nơi". Điều mới, nếu có, của "tư tưởng" này chỉ là một sự lùi sâu khó tưởng tượng vào sự lỗi thời.
Tâp Cận Bình đã làm được những gì để xứng đáng được coi là một trong hai người vĩ đại nhất trong lịch sử Đảng Cộng Sản Trung Quốc cùng với Mao Trạch Đông ? Mao có công xây dựng Đảng Cộng Sản Trung Quốc và đưa nó tới thắng lợi nhưng Tập thì sao ?
Tập đã không giải quyết xong một vấn đề nào của Trung Quốc cả. Trái bong bóng bất động sản vẫn tiếp tục phình ra, khối tín dụng -260% GDP chưa kể những tín dụng không chính thức như hụi và các khoản cho vay của các công ty không có quy chế ngân hàng- đã tăng lên gần gấp đôi so với mười năm trước dù các định chế tiền tệ không ngừng cảnh giác. Kinh tế Trung Quốc còn vừa bị các công ty thẩm định hạ thấp điểm về mức độ khả tín. Tư bản Trung Quốc vẫn ồ ạt đào thoát ra nước ngoài. Các công ty xây dựng và than, thép vẫn quá thừa khả năng không biết làm gì. Trầm trọng hơn là mức độ ô nhiễm chết người vẫn còn nguyên vẹn dù tuổi thọ trung bình của người Trung Quốc đã giảm đi 5 năm trong mười năm qua sau khi đã giảm 5 năm trong thập niên 1990. Chênh lệch giầu nghèo quá đáng giữa các tỉnh bờ biển và các tỉnh trong lục địa không hề giảm đi và vẫn là một trái bom nổ chậm có thể làm tan vỡ Trung Quốc.
Không phải là chính quyền Tập Cận Bình không nhìn thấy những nguy cơ, họ đã cố gắng giải quyết nhưng đã không thành công. Chính sách "một vành đai một con đường" (nhất đái nhất lộ) là một thí dụ. Nó là một cố gắng để sử dụng khả năng quá thừa thãi của các công ty xây dựng kết cấu hạ tầng và đồng thời mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc trên thế giới, nhưng nó đã chỉ có một hậu quả rõ rệt là khiến Trung Quốc thua lỗ hơn. Chính sách kiểm soát tín dụng đã phải dừng lại vì mâu thuẫn với nhu cầu tăng cường tiêu thụ nội địa. Thái độ hung hăng trên Biển Đông nhắm đoàn kết người Trung Quốc bằng cách kích thích tinh thần dân tộc và làm quên đi những bất mãn vì ô nhiễm và bất công đã có tác dụng khiến Trung Quốc bị lên án và cô lập.
Hành động ngoạn mục nhất của họ Tập là chiến dịch chống tham nhũng nhưng chưa có quan sát viên nào xác nhận nó đã khiến bộ máy nhà nước Trung Quốc lành mạnh hơn và ngày càng có dư luận cho rằng chống tham nhũng trước hết là một lý cớ cho cuộc đấu đá phe phái trong Đảng. Nói chung Tập Cận Bình chưa thành công trong một địa hạt nào và cũng chưa cho thấy hy vọng nào là sẽ thành công. Các khó khăn của Trung Quốc không giảm đi mà còn tăng lên.
Hay là Tập Cận Bình có một nhân cách cao cả đến độ phải được ngưỡng mộ dù chưa thành công ? Cũng không. Theo chính lời ông trong giai đoạn của cái gọi là Cuộc Đại Cách Mạng Văn Hóa cuối thập niên 1960, ông đã ngoan ngoãn vâng lời bọn Vệ Binh Đỏ và cố gắng để được vào Đảng Cộng Sản, kể cả lên án hàng trăm lần cha ruột của mình dù biết đó chỉ là những vu cáo.
Tập Cận Bình không có gì đáng được tôn vinh. Quan điểm của nhiều nhà bình luận, theo đó Tập Cận Bình đã khuất phục hoặc thuyết phục được bộ máy Đảng Cộng Sản Trung Quốc và thành công trong tham vọng thâu tóm mọi quyền lực để trở thành một hoàng đế Trung Quốc mới, cần được xét lại.
Tập Cận Bình đi lao động trong thời kỳ tham gia Vệ Binh Đỏ
Chế độ cộng sản Trung Quốc đang phơi bày những thử thách quá nghiêm trọng trong khi nội bộ lại quá phân hóa vì tham nhũng và bất tài. Để đương đầu với những thử thách đó và tiếp tục tồn tại nó cần một chính quyền ổn vững và một lãnh tụ có toàn quyền và không thể bị phản bác, dù là Tập Cận Bình hay ai khác. Như vậy không phải là Tập Cận Bình đã chứng tỏ bản lĩnh, mà chỉ là Đảng Cộng Sản Trung Quốc đang trong tình trạng nguy ngập và không nhìn thấy lối thoát nào khác ngoài xiết lại để tự vệ.
Lịch sử Trung Quốc cũng đã chứng tỏ rằng sự thống nhất của Trung Quốc chỉ được duy trì bằng bạo lực và thống trị trung ương. Một quốc gia như vậy không thể tồn tại trong thế giới ngày nay. Đảng Cộng Sản Trung Quốc là sợi dây duy nhất ràng buộc các tỉnh với nhau, qua đại hội 19 này nó vừa lấy một quyết định rất phiêu lưu là dành toàn quyền để trấn áp những khuynh hướng ly khai ngày càng nhiều và càng mạnh.
Tất cả vấn đề là liệu tăng cường chính sách độc tài đảng trị có giúp chế độ cộng sản Trung Quốc trụ được không ? Có tất cả mọi triển vọng là không.
Đảng Cộng Sản Trung Quốc đang cố gắng bơi ngược dòng thác và chỉ có những giải đáp lỗi thời cho những vấn đề mới. Trung Quốc sẽ chỉ bất ổn và nguy ngập hơn.
Nguyễn Gia Kiểng
(26/ 10/2017)
Đại hội XIX định hình tương lai Trung Quốc (Tin Tức, 16/10/20147)
Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ XIX khai mạc ngày 18/10 là sự kiện chính trị quan trọng thu hút sự quan tâm đặc biệt của người dân Trung Quốc và dư luận quốc tế.
Toàn cảnh Hội nghị Toàn thể lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XVIII, ngày 14/10. Ảnh : THX/TTXVN
Đại hội diễn ra trong bối cảnh tình hình bên trong Trung Quốc cũng như tình hình khu vực và thế giới đang có nhiều thay đổi, tác động không nhỏ tới đường hướng chính sách của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Trên toàn quốc, tổng cộng có 2.287 đại biểu, thay mặt cho hơn 89 triệu đảng viên và 4,5 triệu tổ chức đảng cơ sở, đã được bầu chọn để tham dự Đại hội XIX, có nhiệm vụ xem xét và thảo luận về Báo cáo công tác của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa 18, Báo cáo công tác của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương, và Điều lệ Đảng Cộng sản Trung Quốc (sửa đổi). So với 5 năm trước, kỳ đại hội này sẽ có sự góp mặt nhiều hơn của các đại biểu cơ sở thuộc các địa bàn "tiền tuyến".
Đại hội XIX diễn ra vào thời điểm then chốt khi Đảng Cộng sản và nhân dân Trung Quốc đã gặt hái được không ít thành quả trong công cuộc thực hiện mục tiêu xây dựng toàn diện xã hội khá giả vào năm 2020, tiếp tục cải cách mở cửa theo hướng sâu rộng, đẩy nhanh việc chuyển đổi phương thức phát triển kinh tế. Trong giai đoạn 2012-2016, trung bình mỗi năm đã có khoảng 13,9 triệu người dân nước này thoát khỏi đói nghèo và thu nhập bình quân đầu người tại các khu vực nông thôn nghèo khó đã tăng 10,7%/năm.
Bất chấp tình hình kinh tế toàn cầu vẫn bấp bênh với hàng loạt thách thức mới nổi trong 5 năm qua, kinh tế Trung Quốc tiếp tục duy trì vị trí nền kinh tế thứ hai thế giới với tốc độ tăng trưởng hàng năm ổn định ở mức cao. Đặc biệt, Trung Quốc đã vượt qua năm 2015 đầy bất ổn của thị trường chứng khoán và đưa thị trường này trở lại trạng thái ổn định, một số cuộc cải cách thị trường đã được thực hiện với những bước tiến khả quan. Bên cạnh đó, quá trình chuyển đổi phát triển kinh tế cũng thu được những kết quả nhất định với việc coi trọng phát triển về chất lượng, từ đó đặt trọng tâm vào tiêu thụ nội địa và một số lĩnh vực đầu tư - đặc biệt là năng lượng xanh - thay vì tập trung vào xuất khẩu.
Sự chuyển biến từng bước của nền kinh tế Trung Quốc đã mang lại triển vọng cho tương lai đất nước, sức mạnh tổng thể của quốc gia cũng như sức cạnh tranh và ảnh hưởng trên trường quốc tế không ngừng được nâng lên. Đóng góp ngày càng tăng của Trung Quốc đối với sản lượng hàng năm trên toàn thế giới đang từng bước tạo đà cho những thay đổi đối với sự điều hành ở cấp độ thế giới, trong khi việc thực thi Sáng kiến "Vành đai và Con đường" đưa Trung Quốc trở thành nhà đầu tư xúc tác đối với các khu vực địa lý khác nhau và trở thành động lực thúc đẩy kết nối giữa các nước, qua đó giúp Trung Quốc nâng cao được vị thế trên trường quốc tế.
Một thành quả nổi bật nữa trong 5 năm qua phải kể tới cuộc chiến chống tham nhũng sâu rộng, kiên quyết và toàn diện được phát động theo nghị quyết Đại hội XVIII năm 2012. Trong 5 năm, Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương Trung Quốc (CCDI) đã tiến hành điều tra hơn 70.000 quan chức từ cấp quận/huyện trở lên bị cáo buộc tham nhũng ; xử lý, kỷ luật nhiều trường hợp sai phạm là các quan chức cấp cao, như cựu Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, cựu Bộ trưởng Công an Chu Vĩnh Khang, cựu Bí thư Trùng Khánh Bạc Hy Lai, 2 cựu phó chủ tịch Quân ủy Trung ương là Từ Tài Hậu và Quách Bá Hùng, cùng 2 cựu phó chủ tịch Ủy ban toàn quốc Hội nghị Chính trị Hiệp thương nhân dân Trung Quốc (Chính Hiệp) là Lệnh Kế Hoạch và Tô Vinh. Ngoài ra, có tới 1,34 triệu đảng viên và quan chức ở các thành phố nhỏ cùng với 648.000 đảng viên và cán bộ ở các khu vực nông thôn cũng đã bị xem xét kỷ luật trong giai đoạn này.
Hoạt động phối hợp của Trung Quốc với cộng đồng quốc tế để truy lùng những nghi phạm tham nhũng chạy trốn ra nước ngoài, thông qua các chiến dịch như "Lưới trời" (Sky Net)... cũng đạt hiệu quả cao, khi tính tới cuối tháng 8/2017, 3.339 nghi phạm đã bị bắt giữ tại hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 628 cựu quan chức, tịch thu được gần 9,4 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 1,4 tỷ USD).
Quyết tâm chống tham nhũng của Đảng Cộng sản Trung Quốc nhằm làm trong sạch đảng và trong sạch bộ máy Nhà nước nhận được sự ủng hộ của đông đảo nhân dân. Có tới hơn 93% người dân nước này hài lòng với các chiến dịch chống tham nhũng trong năm 2016, khiến lòng tin của nhân dân đối với Đảng Cộng sản ngày càng được được nâng cao.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu và cơ hội trên, Trung Quốc cũng đang đứng trước những thách thức mới cả ở trong và ngoài nước. Dân số quá đông khiến khoảng cách giàu - nghèo ngày càng tăng giữa các vùng, miền và giữa đô thị với nông thôn. Ở 7 thành phố lớn, GDP bình quân đầu người là 10.000 USD/người/năm, song ở miền Tây, GDP bình quân chỉ là 2.000 USD/người/năm.
Theo thống kê chính thức, hiện còn hàng chục triệu người Trung Quốc vẫn đang vật lộn kiếm sống và có mức sinh hoạt chưa đến 1 USD/ngày, nên mục tiêu hoàn thành xã hội khá giả vào năm 2020 là nhiệm vụ rất khó khăn. Cùng với đó, do phát triển quá nóng, những mâu thuẫn trong cấu trúc kinh tế Trung Quốc đang ngày càng lộ rõ. Phần lớn chương trình cải cách kinh tế được công bố hồi cuối năm 2013, vẫn bị đình trệ. Trong khi đó, sáng tạo công nghệ mới, kết cấu ngành nghề không hợp lý. Nông nghiệp phổ biến vẫn trong tình trạng lạc hậu. Môi trường tài nguyên sinh thái bị sức ép lớn. Nhiều mâu thuẫn xã hội phát sinh, an ninh trật tự, an toàn xã hội và chấp hành pháp luật, tham nhũng còn nghiêm trọng...
Đặc biệt, một trong những vấn đề cấp bách cần giải quyết hiện nay là vấn đề nợ công, đã lên tới gần 260% GDP tính tới giữa năm nay. Bên cạnh đó, công cuộc cải cách mở cửa ở Trung Quốc cũng đang đòi hỏi phải hướng đến giai đoạn phát triển mới, nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường, duy trì ổn định xã hội và bảo tồn các giá trị văn hóa tiên tiến dựa trên hệ thống giá trị chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung Quốc.
Hướng tới Đại hội XIX, ban lãnh đạo Trung Quốc đang nhận diện rõ những thành công, thuận lợi cũng như những khó khăn, thách thức, để định hướng cho tương lai trên cơ sở đáp ứng được yêu cầu mới trong phát triển cũng như đáp ứng nguyện vọng của người dân trong thời kỳ mới.
Với nhiệm vụ đề ra các quyết sách quan trọng gắn với các mục tiêu cụ thể nhằm đảm bảo nền kinh tế tạo ra nhiều việc làm, đồng thời thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, ngăn chặn nguy cơ bất ổn xã hội, tiến tới xây dựng thành công xã hội hài hòa khá giả vào năm 2020, Đại hội XIX được nhân dân Trung Quốc kỳ vọng giúp đẩy nhanh hơn tiến trình cải cách chính trị sâu rộng và từng bước cải thiện cuộc sống dân sinh vì một xã hội ổn định, công bằng và thịnh vượng hơn.
Lương Tuấn
**********************
Trung Quốc giảm Đặng tăng Mao đề cao ý Tập (BBC, 16/10/2017)
Kể từ khi ra đời năm 1921, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã từng có một số luận thuyết cầm quyền, từ tư tưởng Mao đến lý luận Đặng Tiểu Bình.
Ông Tập Cận Bình vẫy chào công chúng từ tấm panô có dòng chữ 'Trung Quốc Mộng' hay Giấc mơ Trung Quốc
Nay, đảng này sắp đưa 'tư tưởng Tập Cận Bình' vào Điều lệ, sự kiện từng xảy ra khi Lâm Bưu được ghi là 'người kế tục duy nhất' của Mao.
Mao và tư tưởng cách mạng nông dân
Trước khi thắng Tưởng Giới Thạch trong Nội chiến Trung Quốc năm 1949, lãnh tụ Mao Trạch Đông nêu ra một số suy nghĩ, sau được gom lại và gọi là tư tưởng.
Qua những gì ông nói, 'tư tưởng Mao' trước 1949 gồm mấy ý chính :
Cách mạng vô sản kiểu Trung Quốc : cuộc kháng chiến chống Nhật và Quốc Dân Đảng được Mao gọi là "cách mạng chống chủ nghĩa đế quốc, phong kiến và tư sản-quý tộc".
Sự tương phản giữa 'Trung Quốc Mộng' và thực tế sinh hoạt của một phần người dân
Quần chúng nhân dân Trung Quốc làm cuộc cách mạng này qua liên minh công-nông dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân.
Vì đa số dân sống ở nông thôn, Đảng Cộng sản làm cách mạng bằng lực lượng vũ trang xuất thân nông dân nhưng được cải tạo thành "quân đội vô sản".
Chiến tranh du kích kéo dài (Cửu Trì Chiến) : Đây là cuộc chiến của nhân dân, trên thực tế là nông dân, nhằm bao vây thành thị, địa bàn của bọn đế quốc, tư sản phản động, tiêu hao lực lượng của chúng để tiến tới tổng phản công.
Dân chủ nhân dân : Sau năm 1949, Mao chủ trương nền 'dân chủ nhân dân' trong điều kiện các mâu thuẫn giai cấp trong xã hội vẫn còn tồn tại.
Để giải quyết mâu thuẫn này, cần có Cải cách Thổ địa để tiêu diệt kẻ thù giai cấp.
Các đợt cải tạo chống tư sản ở đô thị và tẩy não trí thức 'bị nhiễm' lối nghĩ cũ, cũng được tiến hành tàn khốc.
Mao là 'ông tổ' của cách mạng vô sản nông dân thông qua 'công tác tư tưởng'.
Đảng thực hiện các cuộc vận động để 'biến đổi tư tưởng' đảng viên, bất kể xuất thân, qua sinh hoạt nội bộ, 'phê và tự phê'.
Sang thời Tập Cận Bình, phê và tự phê chưa đủ .
Các 'phán quan' của Đảng trong hệ thống 'song quy' trực tiếp bắt và lấy cung quan chức mắc vào lưới trời chống tham nhũng.
Cả triệu lượt cán bộ bị kỷ luật, không ít bị tù.
Về lý luật Marxist, Mao cho rằng tính biện chứng của cộng sản Trung Quốc đến từ ba nguyên tắc :
- Chân lý đến từ thực tiễn : Mao coi đây là thuyết 'duy vật biện chứng'.
- Đảng gắn bó với quần chúng. Cán bộ 'ba cùng' vào nhà máy, về nông thôn.
- Trung Quốc độc lậpnhưng không cô lập : Không bế quan tỏa cảngmà còn phổ biến cách mạng sang các nước Thế giới thứ ba và Bắc Kinh ngày càng xa quỹ đạo Moscow.
Ảnh hưởng Đặng Tiểu Bình giảm đi
Sau Mao Trạch Đông, chỉ có Đặng Tiểu Bình được ghi nhận có "lý luận".
Sau ông Đặng, Trung Quốc cũng đề cao "thuyết ba đại diện" của Giang Trạch Dân chủ yếu để công nhận vai trò 'cũng yêu nước' của doanh nhân.
Từ trái sang : Đặng Tiểu Bình, Chu Ân Lai và Mao Trạch Đông năm 1963
Đến thời Tập Cận Bình, giới đại gia bị truy bắt, tịch thu tài sản, cấm thành đại tập đoàn vì Đảng sợ hình thành tầng lớp 'oligarch' như ở Nga, dẫn tới sụp đổ chế độ.
Về lý luận, hai tên tuổi Đặng Tiểu Bình và Giang Trạch Dân ngày càng ít được nói đến để nhường chỗ cho "tư tưởng Tập Chủ tịch".
Điểm khác biệt là ở chỗ, ông Đặng chủ trương "ẩn mình chờ thời", còn ông Tập lại muốn phô trương, thể hiện sức mạnh Trung Quốc.
Tư tưởng vĩ đại phục hưng Trung Hoa (Trung Quốc Mộng), nêu rằng Tập Cận Bình tạo ra thời đại thứ ba từ khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời năm 1949.
Không xa rời nền tảng Marx-Lenin, tư tưởng này 'lập thuyết' rằng Mao là vị khai quốc, Đặng Tiểu Bình là nhà cải cách, còn Tập Cận Bình là người phục hưng nước Trung Hoa, đem lại vị thế xứng đáng cho nước này trên thế giới.
Về nội bộ, tư tưởng Tập Cận Bình "dùng Đảng trị quốc", và Đảng Cộng sản là tất cả, với ông Tập là "hạt nhân".
Trung Quốc được vận hành khác thời Cải cách Khai phóng khi Đặng Tiểu Bình, Trần Vân chủ trương "Đảng tách khỏi chính quyền", và "Đảng ở dưới Hiến pháp".
Bài của phóng viên Stephen McDonell, BBC News tại Bắc Kinh đặt câu hỏi có hay không sự 'sùng bái cá nhân' với ông Tập ngày nay
Tăng sự tập quyền vào tay một người khiến Trung Quốc nay có phần giống thời Mao hơn thời Đặng, khi ý thức hệ nhường chỗ cho hiệu quả kinh tế - Mèo trắng hay mèo đen đều tốt miễn là bắt được chuột.
Phương châm ngoại giao
Với nước ngoài, có lẽ điều được quan tâm hơn là 'Giấc mộng Trung Hoa' được diễn giải thế nào.
Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì đã có bài gần đây trên Tân Hoa Xã diễn giải "tư tưởng đồng chí Tập Cận Bình" trong ngoại giao Trung Quốc.
Ông Dương Khiết Trì (thứ nhì từ trái sang) trong một buổi giao tiếp với lãnh đạo Việt Nam. Ông Dương gần đây nêu ra 9 điểm diễn giải Tư tưởng Tập Cận Bình cho ngành ngoại giao Trung Quốc
Bài viết vài nghìn chữ dạng văn kiện có thể tạm cô đọng lại trong 9 điểm :
Tùy cách nhìn người ta có thể coi đây là danh sách liệt kê các nhiệm vụ của Bộ Ngoại giao hay là biểu hiện của tư tưởng mang tên Chủ tịch Tập Cận Bình cho nước Trung Quốc trong thế kỷ 21 nay đã có 1,4 tỷ dân.
*****************
Trung Quốc ‘thắt lưng buộc bụng’ dịp đại hội đảng (VOA, 16/10/2017)
Không có hoa quả miễn phí trong phòng khách sạn ; không được cắt tóc "free" và hải sâm bị đưa khỏi thực đơn… đó là những thay đổi tại kỳ đại hội đảng ở Trung Quốc lần này nhằm thể hiện quyết tâm của Chủ tịch Tập Cận Bình về chống tham nhũng và lãng phí.
Các thành viên đoàn quân nhạc diễn tập tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh trước kỳ họp của đảng cầm quyền Trung Quốc.
Trả lời một đài phát thanh nhà nước, phát sóng hôm 15/10, ông Wang Lilian, người từng phụ trách việc đón tiếp các đại biểu tới tham dự ba kỳ đại hội đảng lần trước, nói rằng lần này, mọi chuyện sẽ rất khác.
Ông này nói thêm, các khách sạn sẽ không treo các biểu ngữ chào đón hay trang trí hoa như các năm trước, theo Reuters.
Ông Wang cho biết thêm rằng điểm khác biệt lớn nhất liên quan tới phòng khách sạn và đồ ăn.
"Lần này sẽ không có hoa quả bày trong phòng khách sạn", ông cho biết, nói thêm rằng đồ ăn lần này sẽ nấu theo kiểu gia đình và đơn giản.
"Sẽ không có hải sâm, tôm hay những thứ đại loại như vậy. Tất cả sẽ theo kiểu ăn buffet".
Ông Wang nói thêm rằng các đại biểu sẽ không được cắt tóc, được chăm sóc sắc đẹp miễn phí và sẽ không có các cửa hàng quà tặng. "Sẽ không có bất kỳ dịch vụ nào như vậy lần này", ông nói.
Theo Reuters, bản thân ông Tập Cận Bình cũng quảng bá cho lối sống đơn giản và truyền thông nhà nước thường đưa tin rầm rộ về các món đơn giản mà ông ăn khi đi công cán ở trong nước.
Truyền thông cũng hay đưa tin chỉ trích các quan chức sở hữu nhiều nhà, cửa, tài sản hay thích ăn tiệc.
Cũng giống như những người tiền nhiệm, ông Tập Cảnh báo rằng việc không kiểm soát được tham nhũng sẽ ảnh hưởng tới quyền lực của đảng.
Đại hội năm năm một lần ở Trung Quốc sẽ khai mạc vào ngày 18/10 với bài phát biểu quan trọng của ông Tập.
****************************
Giới luật sư quốc tế cảnh báo về nền pháp trị tại Hong Kong (RFA, 16/10/2017)
Trong thư ngỏ phổ biến tại Hồng Kong ngày 12 tháng 10, một số luật gia hàng đầu của thế giới viết rằng việc chính quyền đặc khu mới tuyên án những nhà đấu tranh dân chủ là bằng chứng cho thấy nền tư pháp Hồng Kong đang bị chi phối bởi Đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Xe cảnh sát chở nhà tranh đấu dân chủ Hoàng Chi Phong rời Tòa án Tối cao Hồng Kông. Ảnh chụp ngày 13 tháng 10 năm 2017. AFP PHOTO
Thư ngỏ còn có đoạn viết rằng pháp quyền và những quyền tự do căn bản của người dân Hồng Kong đang bị đe dọa, đi ngược lại với những điều Bắc Kinh đã cam kết khi được chính phủ Anh trao trả lại khu đất này, là không can dự vào chuyện nội bộ của đặc khu, theo đúng với quy định một quốc gia nhưng 2 hệ thống điều hành riêng biệt nhau.
Lá thư ngỏ nêu ra trường hợp hồi tháng Tám mới đây, 3 nhà tranh đấu dân chủ, trong đó có thủ lãnh thanh niên sinh viên Hoàng Chi Phong, bị tòa Hồng Kong bỏ tù chỉ vì tổ chức và tham gia những cuộc biểu tình ôn hòa đòi tự do, dân chủ hồi 2014.
Những cuộc biểu tình đó được các luật gia ký tên trong thư ngỏ gọi là các cuộc biểu tình ôn hòa nhất mà thế giới trông thấy.
Trung Quốc sẽ sửa đổi chương trình đảng, dự kiến đưa vào tư tưởng Tập (VOA, 15/10/2017)
Đảng Cộng sản Trung Quốc đã nhất trí tu chính chương trình của đảng, dự kiến sẽ đưa vào tư tưởng chính trị của Chủ tịch Tập Cận Bình, trước đại hội đảng năm năm một lần diễn ra vào tuần sau mà trong đó ông Tập sẽ củng cố hơn nữa quyền lực của mình.
Chân dung Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc triển lãm nêu bật những thành quả của Trung Quốc năm năm qua, để đón mừng Đại hội Đảng lần thứ 19, tại Trung tâm Triển lãm Bắc Kinh, Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 10 tháng 10, 2017
Ủy ban Trung ương Đảng, cơ quan lớn nhất trong số những cơ quan cầm quyền chóp bu của đảng, hôm thứ Bảy thông qua một đề xuất được loan báo trước đó để sửa đổi chương trình đảng mà giờ sẽ được trình ra để đại hội phê chuẩn chính thức.
Một công báo dài dòng mà đảng công bố qua truyền thông nhà nước ca ngợi đường lối năm năm qua dưới sự lãnh đạo của ông Tập, đặc biệt là thành công trong cuộc chiến chống tham nhũng, nhưng không nói từ ngữ nào sẽ được đưa vào chương trình đảng.
Một thước đo quan trọng cho quyền lực của ông Tập sẽ là liệu tên của ông có được suy tôn trong chương trình đảng hay không, nâng ông lên ngang hàng các nhà lãnh đạo trước đây có những danh xưng như Tư tưởng Mao Trạch Đông và Lý thuyết Đặng Tiểu Bình.
Những người tiền nhiệm gần hơn của ông Tập, Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào, đều được đảng sửa đổi chương trình để thêm vào tư tưởng chỉ đạo của họ, nhưng không được nêu tên đích danh.
Ông Giang có tư tưởng "ba đại biểu" đề cao doanh nghiệp tư nhân được ghi vào chương trình đảng, trong khi ông Hồ, người tiền nhiệm ngay trước ông Tập, được ghi nhận cho học thuyết kinh tế "phát triển khoa học".
Đảng vẫn đang thúc đẩy tư tưởng "bốn toàn diện" của ông Tập, nhắc tới việc Trung Quốc nỗ lực "một cách toàn diện" để xây dựng một xã hội thịnh vượng vừa phải và tăng cường cải cách, pháp trị và kỷ luật đảng, cũng như "bốn đại", tập trung vào việc xây dựng đảng và chấn hưng quốc gia.
Cuộc họp toàn thể kéo dài bốn ngày của Ủy ban Trung ương Đảng cũng phê chuẩn các báo cáo của cơ quan giám sát tham nhũng của đảng về các cuộc điều tra nhắm vào một số cựu quan chức cao cấp đã bị khai trừ hoặc bị tống giam, bao gồm Tôn Chính Tài, người từng là ứng viên cho ngôi vị lãnh đạo hàng đầu nhưng đã bị khai trừ khỏi đảng hồi tháng trước.
Kể từ khi lên nắm quyền năm năm trước, ông Tập đã tiến hành một chiến dịch truy quét tham nhũng thâm căn cố đế, với hơn một triệu người bị trừng trị và hàng chục quan chức cao cấp bị bỏ tù.
Đảng cộng sản tuyên bố rằng chiến dịch này, được giám sát bởi đồng minh thân cận của ông Tập là Vương Kỳ Sơn, sẽ không bao giờ chấm dứt.
Đại hội đảng sẽ khai mạc vào thứ Tư với bài diễn văn của ông Tập, tổng bí thư đảng. Chi tiết của bài diễn văn được giữ kín cẩn mật trước đại hội nhưng sẽ tập trung nhiều vào ý thức hệ hơn là các chính sách cụ thể.
Tháng 10 năm ngoái, đảng đã trao cho ông Tập danh hiệu nhà lãnh đạo "nòng cốt", một sự củng cố đáng kể vị thế của ông trước đại hội, tại đó một Ủy ban Thường vụ mới, cơ quan nắm quyền cao nhất ở Trung Quốc, sẽ được thành lập.
**********************
Đại hội 19 Đảng cộng sản Trung Quốc và thực chất tư tưởng Tập Cận Bình (BBC, 15/10/2017)
Nhà phân tích chính trị Vũ Cao Phan, nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội hữu nghị Việt - Trung, bình luận về tư tưởng Tập Cận Bình và Đại hội 19 ĐCS Trung Quốc dự kiến khai mạc hôm 18/10/2017.
Trong cuộc trao đổi hôm 15/10 với BBC Tiếng Việt, ông đưa ra nhận định :
"Về tư tưởng của Tập Cận Bình, tôi nghĩ chắc chắn sẽ được đưa vào Đại hội 19 này, vì đưa vào trong Đại hội nên nó sẽ được chính thức hóa trong Chính cương và Điều lệ của Đảng Cộng sản Trung Quốc", Tiến sĩ Vũ Cao Phan, nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội hữu nghị Việt - Trung nói.
"Điều đó là tất nhiên rồi, bởi vì ta thấy rằng là ngay trong 'nhiệm kỳ đầu tiên', ông Tập Cận Bình đã xác nhận là 'hạt nhân lãnh đạo', điều đó Giang Trạch Dân chỉ được xác nhận ở nhiệm kỳ thứ hai và Hồ Cẩm Đào không được gọi đến. Tức là vị trí của Tập Cận Bình đã được đặt lên rất cao !".
Về bản chất của điều được cho là 'tư tưởng Tập Cận Bình', Tiến sĩ Vũ Cao Phan nêu quan điểm :
"Cái mà gọi là 'tư tưởng Tập Cận Bình' là gì tôi nghĩ là Đại hội đảng 19 của Trung Quốc sẽ thảo luận và sẽ đưa ra một định nghĩa rõ ràng, nhưng tư tưởng Tập Cận Bình đã được nói đến như trong cuốn sách của một giáo sư, Học viện Quốc phòng Trung Quốc, được công bố đồng thời ở Anh và ở Trung Quốc.
"Cho thấy đó là tư tưởng vĩ đại phục hưng nước Trung Hoa, muốn nói rằng Tập Cận Bình là người tạo nên thời đại thứ ba từ khi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập. Mao Trạch Đông là người lập quốc, Đặng Tiểu Bình là người thực hiện cuộc cải cách vĩ đại, còn Tập Cận Bình là người phục hưng nước Trung Hoa.
"Nếu nói theo quan điểm ông Đặng Tiểu Bình đã nói là thời kỳ ấy là 'giấu mình chờ thời', thì đến thời kỳ của Tập Cận Bình chuyện đó không còn nữa, nước Trung Quốc bước ra vũ đài của thế giới, cho thế giới thấy là ai và Tập Cận Bình là người đại diện".
Chiến dịch chống tham những do Chủ tịch Tập Cận Bình (đầu tiên, phải sang) lãnh đạo ở Trung Quốc được người dân hoan nghênh, ủng hộ, theo Tiến sĩ Vũ Cao Phan.
'Được dân ủng hộ, hoan nghênh'
Tiến sĩ Vũ Cao Phan bác bỏ quan điểm cho rằng Tập Cận Bình là một lãnh đạo theo phong cách 'bạo chúa' hay độc tài, trái lại ông nêu quan điểm cho rằng có thông tin nói ở Trung Quốc công việc chống tham nhũng của ông Tập Cận Bình được nhân dân Trung Quốc hoan nghênh và ủng hộ 'nhiều nhất', nhà nghiên cứu nói :
"Gần đây tôi nghe được rất nhiều người bạn của tôi đi Trung Quốc về nói rằng nhân dân Trung Quốc rất hoan nghênh và một trong những vấn đề mà Tập Cận Bình được ủng hộ nhiều nhất đó là vấn đề chống tham nhũng.
"Và thực ra ông đã làm được và làm thật... Tôi không nghĩ và hoàn toàn không đúng nếu coi Tập Cận Bình là 'bạo chúa' và những biện pháp mà ông đối xử với những kẻ tham nhũng vẫn còn có những điều ta có thể thấy là nhẹ tay.
"Nhẹ tay có thể bởi rất nhiều nguyên nhân, có thể bởi nguyên nhân là những lợi ích của các phe nhóm thỏa thuận với nhau điều này, điều khác, điều đó chắc chắn là có... Và một điều nữa cũng nói là cuộc chống tham nhũng của Trung Quốc được nhân dân rất hoan nghênh", TS Vũ Cao Phan nói với Quốc Phương của BBC Việt ngữ.
****************
Chính trị Trung Quốc : Dàn sao đang lên trước Đại hội 19 (BBC, 10/10/2017)
Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ công bố tầng lớp lãnh đạo tinh hoa mới trong kỳ Đại hội Đảng Cộng sản 05 năm một lần, lần tới được tổ chức vào 18/10.
Trừ Chủ tịch Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường, năm thành viên còn lại trong Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị dự kiến sẽ nghỉ hưu vào cuối năm.
Nếu xét về bản chất vốn luôn không rõ ràng trong chính trị Trung Quốc thì khó có thể nói ai sẽ vào thay các chỗ trống này, tuy nhiên, có một điều chắc chắn là đó hẳn phải gồm những người thân cận với ông Tập.
BBC điểm qua các gương mặt được trông chờ rộng rãi là sẽ nắm các vị trí quan trọng trong đảng cầm quyền.
Trần Mẫn Nhĩ - "người thân thiết" của Tập Cận Bình
Ông Trần Mẫn Nhĩ năm nay 56 tuổi, được bầu vào làm Bí thư Trùng Khánh thay cho ông Tôn Chính Tài, người đang bị điều tra tham nhũng.
Việc ông Trần 'đáp xuống' vị trí lãnh đạo tại Trùng Khánh được các nhà quan sát đánh giá là dấu hiệu ông Tập nắm chắc địa phương này.
Tin tức về thủ phủ khu vực Tây Nam Trung Quốc xuất hiện dày đặc trên truyền thông vào năm 2013 từ sự sụp đổ của cựu Bí thư thành ủy Bạc Hy Lai.
Một điểm đáng chú ý, Tôn Chính Tài bị cho đi sau khi có bình luận tháng 02 vừa qua vì ông ta bị cho là đã thất bại trong việc xóa bỏ "di sản nguy hiểm" Bạc Hy Lai để lại.
Ông Trần Mẫn Nhĩ trải qua những năm đầu của sự nghiệp chính trị của mình tại quê hương Chiết Giang - nơi ông xây dựng mối quan hệ khăng khít khi làm việc dưới quyền ông Tập từ năm 2002 đến 2007 tại Ban Tuyên huấn tỉnh Phúc Kiến.
Kể từ đó, sự nghiệp của ông có vẻ khởi sắc và ăn khớp chặt chẽ với từng bước tiến của ông Tập tới vị trí lãnh đạo cao cấp nhất của Đảng cộng sản Trung Quốc.
Ông Trần làm Phó Bí thư Tỉnh ủy Quý Châu năm 2012, Chủ tịch tỉnh năm 2013, trước khi được thăng tiến lên chức Bí thư, vị trí cao tỉnh năm 2015.
Được cho là người thân tín của ông Tập, ông Trần gần như chắc chắn có một chân trong Thường vụ Bộ Chính trị tới đây.
Hồ Xuân Hoa - Bí thư Quảng Đông
Trước khi đảm nhận vị trí Bí thư Quảng Đông, một tỉnh có thế mạnh về kinh tế ở miền nam Trung Quốc, ông Hồ Xuân Hoa trải qua nhiều vị trí tại Tây Tạng, Hà Bắc và Nội Mông.
Ông lên làm Bí thư thứ nhất Đoàn Thanh niên Cộng Sản Trung Quốc, cánh tay phải phụ trách thanh niên của Đảng, vào năm 2006.
Năm nay 54 tuổi, ông Hồ vào Bộ Chính trị hồi 2012, trở thành một trong những thành viên trẻ nhất của cơ quan quyền lực gồm 25 thành viên chỉ đứng sau Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị.
Được coi là "tiểu Hồ Cẩm Đào", Hồ Xuân Hoa được cho là có sự hậu thuẫn của cựu lãnh đạo Trung Quốc Hồ Cẩm Đào.
Ông Hồ nằm trong "thế hệ thứ sáu" giới lãnh đạo Trung Quốc, ra đời trong thập nên 1960.
Cùng với Trần Mẫn Nhĩ, ông Hồ được coi là ứng viên có khả năng thay thế ông Tập, truyền thông độc lập của Hong Kong tường thuật.
Lật Chiến Thư - 'đồng minh quyền lực' của ông Tập
Ông Lật Chiến Thư là giám đốc Văn phòng Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản và là người xử lý các hoạt động hàng ngày của ông Tập.
Năm nay 67 tuổi, ông thường tháp tùng ông Tập trong các chuyến công du trong và ngoài nước, mà gần đây nhất là chuyến thăm của lãnh đạo Trung quốc tới Nga hồi tháng 7.
Ông Lật được đánh giá là người có kỹ năng quản ly tốt, từng giữ các chức vụ ở tỉnh Hà Bắc và Sơn Tây. Ông vào Bộ Chính trị hồi năm 2012.
Ông cũng được cho là đồng minh quyền lực nhất của ông Tập, chỉ sau người đứng đầu cuộc chiến chống tham nhũng là Vương Kỳ Sơn, và là một người bạn thân thiết của Chủ tịch Tập kể từ đầu thập niên 1980 tới nay.
Vương Hỗ Ninh - 'Kissinger của Trung Quốc'
Ông Vương Hỗ Ninh là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và, giống ông Lật, là một trong những thành viên thường xuyên tháp tùng Tập Cận Bình trong các chuyến công du nước ngoài.
Vị cựu học giả 61 tuổi này từng nắm vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quan hệ giữa Bắc Kinh và Hong Kong trong thời gian gần đây.
Ông Vương có kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực xây dựng chính sách khi làm việc dưới thời Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào.
Tờ nhật báo Ming Pao của Hong Kong cho biết ông Vương dễ dàng có cơ hội vào Thường vụ Bộ Chính trị vì nhận được sự tin tưởng từ ông Tập.
Tuy nhiên, tờ báo này bổ sung : "Ông không phải là một nhân vật nổi bật và có nguồn tin cho rằng ông không quan tâm tới việc được đề bạt thăng tiến".
Uông Dương - Phó Thủ tướng
Ông Uông Dương hiện là một trong bốn phó thủ tướng và là một thành viên đã tham gia Bộ Chính trị được hai nhiệm kỳ.
Chính khách kỳ cựu này từng là Bí thư Quảng Đông giai đoạn 2007-2012, và hỗ trợ cho cho tham vọng của ông Tập trong Sáng kiến 'Một Vành đai và một Con đường'.
Giống như ông Hồ Xuân Hoa, ông Uông xuất thân phái Đoàn Thanh niên và đang được coi là một trong những ứng viên hàng đầu cho một ghế trong Thường vụ Bộ Chính trị, theo truyền thông Hong Kong.
Hiện đang có những chỉ dấu ngày càng tăng cho thấy ông Uông có thể thay thế ông Lý Khắc cường trong vị trí thủ tướng. Điều này có thể phá vỡ truyền thống hai nhiệm kì của các lãnh đạo cấp cao Trung Quốc.
Hàn Chính - Lãnh đạo của Thượng Hải
Ông Hàn Chính hiện là thành viên trong cơ quan thuộc Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc. Ông từng làm thị trưởng rồi phó bí thư Thượng Hải.
Một số người cho rằng ông Hàn có thể thay ông Vương Kỳ Sơn ở cương vị đứng đầu cơ quan chống tham nhũng đầy quyền lực, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Nếu như ông được thăng chức, thì điều này sẽ "là bằng chứng chứng minh rằng sự kiên trì bền bỉ sẽ được đền đáp, khi mà gương mặt 63 tuổi này cách đây một thập niên chưa từng được coi là chiến mã tiềm năng trong danh sách các ngôi sao đang lên trong nền chính trị tại đại lục", báo South china Morning Post bình luận.
Thượng Hải từng là bệ phóng cho một số cựu lãnh đạo, trong đó ông Tập Cận Bình từng giữ chức Bí thư thành ủy trước khi vào Thường vụ Bộ Chính trị hồi 2007.
Một số ứng viên tiềm năng khác :
Lý Hồng Trung :Bí thư thành phố cảng Thiên Tân
Trần Toàn Quốc : Bí thư Khu tự trị Tân Cương
Triệu Nhạc Tế : Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Đảng đầy quyền lực, là cơ quan chịu trách nhiệm thăng chức, luân chuyển quan chức
Lưu Hạc : Giám đốc Văn phòng Kinh Tài Trung ương
Toàn bộ những người này sẽ phải tranh giành nhau để có được một trong số ít các vị trí quan trọng nhất. Một số nguồn trên truyền thông nói ông Tập có thể giảm số thành viên Thường vụ Bộ Chính trị từ 7 xuống còn 5 thành viên.
Pratik Jakhar
(BBC Monitoring)
Trung Quốc có thể sẽ sửa đổi Hiến pháp, bãi bỏ giới hạn 2 nhiệm kỳ của chức danh Chủ tịch nước, mở đường cho ông Bình tiếp tục nắm quyền sau Đại hội 20.
The Straits Times ngày 25/3 có bài nhận định, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang trở nên mạnh mẽ hơn sau kỳ họp lưỡng hội (Chính hiệp trung ương và Quốc hội) vừa kết thúc vào trung tuần tháng Ba này.
So với lưỡng hội năm ngoái, những nỗ lực củng cố vị thế vai trò "lãnh đạo cốt lõi" của ông Tập Cận Bình đã có hiệu quả rõ rệt. Bất kỳ nghi ngờ nào về việc ông Bình củng cố quyền lực trước Đại hội 19 đảng Cộng sản Trung Quốc vào cuối năm nay đều được xua tan.
Trong Báo cáo Công tác chính phủ năm 2016 được Thủ tướng Lý Khắc Cường trình bày trước Quốc hội hôm 5/3, không ít hơn 5 lần ông đã nói về "sự lãnh đạo của Ban chấp hành Trung ương mà đồng chí Tập Cận Bình là cốt lõi".
Tương tự như vậy, trong báo cáo hoạt động của Quốc hội Trung Quốc năm 2016 được ông Trương Đức Giang trình bày hôm 8/3 cũng nói : "phải tập hợp quanh sự lãnh đạo của Ban chấp hành Trung ương mà "đồng chí Tập Cận Bình là cốt lõi".
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ảnh : SCMP.
Kỳ họp Quốc hội năm ngoái, báo cáo của cả ông Lý Khắc Cường lẫn ông Trương Đức Giang đều không nhắc đến từ "cốt lõi", mà chỉ có mệnh đề "hoàn toàn dựa vào các nguyên tắc định hướng từ các chủ trương lớn của Tổng bí thư Tập Cận Bình".
Trong khi ngay từ tháng Giêng năm ngoái, trước thềm lưỡng hội đã có nhiều nỗ lực từ một số Bí thư tỉnh thành kêu gọi danh hiệu "lãnh đạo cốt lõi" cho ông Tập Cận Bình.
Tệ hơn nữa, vào khoảng thời gian đó đã có một bức thư ngỏ được cho là của một nhóm đảng viên lão thành kêu gọi ông Tập Cận Bình từ chức.
Bức thư này cho rằng, sự tích lũy quyền lực và quyết định của ông đã dẫn đến "vấn đề chưa từng có và khủng hoảng trong tất cả các lĩnh vực".
Từ khi lên nắm quyền ở Đại hội 18 năm 2012, ông Tập Cận Bình đã nhanh chóng thâu tóm quyền lực thông qua các "tiểu tổ lãnh đạo" do ông thành lập và làm tổ trưởng, quyết định mọi chính sách quan trọng, bao gồm cả kinh tế - thương mại vốn thuộc vai trò điều hành của Thủ tướng.
Ngoài chức Chủ tịch Quân ủy trung ương từ Đại hội 12, ông Tập Cận Bình có thêm một chức danh mới : Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang sau chiến dịch cải cách quân đội.
Ông cũng thể hiện tinh thần chiến đấu mạnh mẽ chống tham nhũng và kết quả có ảnh hưởng lớn trong dân chúng Trung Quốc.
Chiến dịch đưa ông trở thành hạt nhân lãnh đạo tạm lắng xuống cho đến trước tháng 10 năm ngoái, khi Hội nghị Trung ương 6 diễn ra.
Hội nghị này đã chính thức xác lập vị trí "lãnh đạo cốt lõi" cho ông Tập Cận Bình với kêu gọi : "toàn đảng, toàn dân, toàn quân đoàn kết chặt chẽ xung quanh Ban chấp hành Trung ương mà đồng chí Tập Cận Bình là cốt lõi".
Giáo sư Huang Jing từ Trường Chính sách công Lý Quang Diệu nhận định, quy định ông Tập Cận Bình là "lãnh đạo cốt lõi" có nghĩa là ông giữ vai trò chủ đạo trong 2 vấn đề quan trọng : sắp xếp nhân sự và thiết lập chương trình nghị sự cho Đại hội 19 [1].
Trước đó ngày 22/3, tờ Minh Báo xuất bản tại Hồng Kông cho biết, đảng Cộng sản Trung Quốc đang chuẩn bị dự thảo văn kiện Đại hội 19, trong đó "tư tưởng Tập Cận Bình" sẽ được đưa vào Điều lệ đảng sửa đổi.
Đặc biệt hơn, tờ báo này cho rằng sau Đại hội 19, (trong kỳ họp lưỡng hội đầu năm 2018) Trung Quốc có thể sẽ sửa đổi Hiến pháp, bãi bỏ giới hạn 2 nhiệm kỳ của chức danh Chủ tịch nước, mở đường cho ông Bình tiếp tục nắm quyền sau Đại hội 20 năm 2023 [2], [3].
Trong một động thái khác có liên quan, ngày 14/3 bộ sách "Tư tưởng Tập Cận Bình" đã được công bố tại Câu lạc bộ Tự do (National Liberal Club) ở London do cựu Thủ tướng Anh William Ewart Gladstone thành lập.
Sách viết bởi các học giả Trung Quốc, trong đó có Đại tá, Giáo sư Lưu Minh Phúc từ Học viện Quốc phòng. "Tư tưởng Tập Cận Bình" được viết bằng 2 ngôn ngữ tiếng Anh và tiếng Trung Quốc, trong đó ông Tập Cận Bình được gọi là "anh hùng chiến lược" [4].
Người viết cho rằng theo dõi và nghiên cứu nền chính trị, chính trường Trung Quốc cùng những biến động của nó là công việc rất quan trọng cần phải làm thường xuyên của các quốc gia láng giềng với họ, trong đó có Việt Nam.
Bởi lẽ mọi sự thay đổi về chính sách hay nhân sự qua mỗi kỳ đại hội, cá tính, xu hướng chính trị của những nhà lãnh đạo hàng đầu tại Trung Quốc sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến quan hệ đối ngoại, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc tạo ra những tranh chấp phức tạp trên Biển Đông, và đóng vai trò không nhỏ trên các điểm nóng khác.
Những thông tin về việc đưa "tư tưởng Tập Cận Bình" vào Điều lệ đảng Cộng sản Trung Quốc hay khả năng sửa đổi Hiến pháp, bố trí nhân sự cấp cao Đại hội 19 có giá trị tham khảo. Tuy nhiên mọi diễn biến cần được tiếp tục quan sát, tổng kết và đánh giá thêm.
Hồng Thủy
Nguồn : GDVN, 26/03/2017
Tài liệu tham khảo :
[1] http://www.straitstimes.com/opinion/xi-stronger-after-march-meetings
[2] http://www.appledaily.com.tw/realtimenews/article/new/20170322/1081994/
[3] http://www.mingpaocanada.com/tor/htm/News/20170322/tcaa3_r.htm
[4] http://mini.eastday.com/a/170317070932912.html
