Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

17/11/2018

Vụ ám sát nhà báo Khashoggi không yên với Hoa Kỳ

VOA tiếng Việt

Các nguồn tin : CIA tin rằng thái tử Saudi ra lệnh giết nhà báo Khashoggi (VOA, 17/11/2018)

CIA tin rằng Thái t Saudi Arabia Mohammed bin Salman đã ra lnh giết chết nhà báo Jamal Khashoggi ở Istanbul, các ngun tin nm rõ s vic cho biết hôm th Sáu, làm phc tp thêm n lc ca Tng thng Donald Trump muốn gi gìn quan h vi mt đng minh quan trng ca M.

nhabao1

Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman được nói là đã ch đo em trai, Hoàng t Khaled bin Salman, đi s Saudi ti M, gi đin thoi cho Jamal Khashoggi và bo ông này đến lãnh s quán Saudi Istanbul trước khi ông b sát hi đó.

Các nguồn tin cho biết CIA đã trình bày vi các cơ quan khác ca chính ph M, k c Quc hi, v thm đnh ca mình. Thm đnh ca CIA mâu thun vi nhng tuyên b ca chính ph Saudi rng Thái t Mohammed vô can.

Kết lun ca CIA, được báo The Washington Post loan tin đầu tiên, là thm đnh xác quyết nht ca M tính ti thi đim này liên kết trc tiếp người cai tr Saudi Arabia trên thc tế vi v giết người.

Đại s quán Saudi Washington bác b thm đnh ca CIA.

"Các tuyên bố trong cái được nói là thẩm định này là sai", mt phát ngôn viên ca đi s quán cho biết trong mt thông cáo. "Chúng tôi đã và tiếp tc nghe thy nhiu gi thuyết khác nhau mà không thy cơ s chính yếu cho nhng suy đoán này".

Phó Tổng thng M Mike Pence, trong chuyến thăm Papua New Guinea, nói với các phóng viên tháp tùng ông rng ông không th bình lun v thông tin được bo mt.

"Vụ sát hi Jamal Khashoggi là mt hành vi tàn bo. Nó cũng là mt s s nhc đi vi báo chí t do và đc lp và Hoa Kỳ quyết tâm buc tt c nhng người chu trách nhim v v sát nhân đó chu trách nhim", ông nói, nhưng nói thêm rng Washington mun gi gìn mi quan h ca mình vi Saudi Arabia.

Bộ Ngoi giao M t chi bình lun.

Ông Trump và các quan chức hàng đu ca chính quyn ông đã nói rng Saudi Arabia phi gii trình v bt kì s dính líu nào trong cái chết ca ông Khashoggi, nhưng h cũng nhn mnh tm quan trng ca liên minh.

Các quan chức M đã nói rng Saudi Arabia, mt nước cung cp du ln, đóng mt vai trò quan trng trong n lc chng lại điu mà h coi là vai trò thâm đc ca Iran trong khu vc, và ông Trump đã nhiu ln nói rng ông không mun gây nguy hi cho các thương v vũ khí ca M vi vương quc này.

Dù chính quyền Trump hôm th Năm đã áp đt chế tài đi vi 17 người Saudi vì vai trò của h trong v giết ông Khashoggi, nhiu nhà lp pháp cho rng M nên có lp trường cng rn hơn, và nhng kết lun ca CIA có phn chc càng cng c quan đim đó.

nhabao2

Nhà báo Khashoggi là người hay ch trích chình quyn Saudi Arabia.

Ông Khashoggi, một người ch trích chính ph Saudi và mt nhà báo chuyên viết bài bình lun cho t The Washington Post, b giết ti lãnh s quán Saudi Istanbul vào ngày 2 tháng 10 khi ông đến đó đ ly nhng giy t cn thiết cho đám cưới đã được hoch đnh ca ông vi mt người ph n Th Nhĩ Kỳ.

Ông Khashoggi đã cưỡng li áp lc t Riyadh buc ông tr v nước. Các quan chc Saudi cho biết mt nhóm gm 15 công dân Saudi Arabia đã được phái đến đ đi đu vi ông Khashoggi ti lãnh s quán và rng ông đã vô tình b giết bi mt người đàn ông đang c buc ông phi tr v vương quc.

Án tử hình

Các quan chức Th Nhĩ Kỳ cho biết v giết người là có ch ý và đã gây áp lực lên Saudi Arabia dn đ nhng người chu trách nhim đ chu xét x. Mt c vn cho Tng thng Th Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan hôm th Năm cáo buc Saudi Arabia tìm cách che đy v giết người.

Công tố viên ca Saudi Arabia hôm th Năm nói rng ông đang đ nghị án t hình cho năm nghi phm b buc ti giết người. Công t viên, Shalaan al-Shalaan, nói vi các phóng viên rng thái t không hay biết gì v hot đng này, trong đó thi th ca ông Khashoggi b cht khúc và mang khi lãnh s quán.

Các quan chức M hoài nghi chuyện Thái t Mohammed không biết gì v kế hoch giết ông Khashoggi, vì ông nm quyn kim soát sâu rng Saudi Arabia.

Tờ Post, dn li nhng người nm rõ s vic này, cho biết thm đnh ca CIA mt phn da trên cuc đin đàm ca em trai thái t, Hoàng t Khaled bin Salman, đi s Saudi ti M, vi ông Khashoggi.

Hoàng tử Khaled nói vi ông Khashoggi rng ông nên đến lãnh s quán Saudi Istanbul đ ly giy t và làm như vy s an toàn, t Post cho biết.

Tờ báo, dn li nhng người nm rõ ni dung cuộc gi đin thoi, nói rng không rõ liu hoàng t có biết ông Khashoggi s b giết hay không nhưng ông đã gi đin thoi theo ch đo ca anh trai mình.

Hoàng tử nói trong mt phát biu đăng trên Twitter hôm th Sáu rng liên lc cui cùng ca ông vi ông Khashoggi là qua tin nhn vào ngày 26 tháng 10 năm 2017, gn mt năm trước khi nhà báo này chết.

"Tôi chưa bao gi nói chuyn vi ông y qua đin thoi và chc chn không bao gi đ ngh ông y đi Th Nhĩ Kỳ vì bt kì lí do gì. Tôi yêu cu chính phủ Hoa Kỳ tiết l bt kì thông tin nào liên quan đến tuyên b này", Hoàng t Khaled nói.

Tờ Post cho biết CIA cũng đã kim tra mt cuc gi t bên trong lãnh s quán Saudi Istanbul sau khi ông Khashoggi b giết.

Maher Mutreb, một quan chc an ninh thường được nhìn thy cnh thái t, đã gi đin thoi cho Saud al-Qahtani, mt ph tá hàng đu cho Thái t Mohammed, đ thông báo vi ông ta rng hot đng đã hoàn tt, theo nhng người nm rõ ni dung cuc gi.

*******************

Gia đình Khashoggi nhận lời chia buồn sau khi Riyadh xác định kẻ sát nhân (VOA, 17/11/2018)

Những người tiếc thương hôm th Sáu đã đến chia bun vơi gia đình Jamal Khashoggi, nhà báo ni tiếng người Saudi Arabia b các đip viên ca chính ph nước ông sát hi, sau khi chính quyn nói là h đã xác đnh được các th phm và Thái t nước này không dính líu gì.

nhabao3

Yasin Aktay, cố vn ca Tng thng Th Nhĩ Kỳ Erdogan, phát biu ti mt bui cu nguyn trong tang l mang tính biểu tượng cho nhà báo Jamal Khashoggi ti mt nhà thi Hi giáo Istanbul, Th Nhĩ Kỳ, ngày 16 tháng 11, 2018.

Hai người anh em ca ông Khashoggi và mt trong s nhng người con trai ca ông đón tiếp vài trăm người thành ph Jeddah ven bin mt ngày sau khi công t viên Saudi Arabia cho biết h s đ ngh án t hình cho năm nghi phm không nêu tên trong vụ sát hi bên trong lãnh s quán ca nước này Istanbul vào ngày 2 tháng 10.

Trước đó trong ngày th Sáu, hàng chc ngàn tín đ đã ti cu nguyn cho người đã khut Mecca và Medina, quê nhà ca ông Khashoggi, dù các giáo sĩ imam không nêu tên ông.

Còn ở Istanbul, nhng người tiếc thương t tp nghe đc kinh Koran. Bn bè đc điếu văn tưởng nh người đàn ông 59 tui, người tng thuc hoàng tc nhưng sau đó tr thành người ch trích. Các chính tr gia quen biết ông lên án cuc điu tra ca Riyadh là thiên vị.

Nhà chức trách Saudi nói rng mt hot đng dn đến cái chết ca ông Khashoggi l ra có ch đích là đưa ông v nước, nhưng câu chuyn liên tc thay đi, bao gm c nhng li ph nhn ban đu ca h, đã vp phi thái đ hoài nghi và phn n nước ngoài.

Hai quan chức b cáo buc đng đng sau kế hoch này là nhng người thân cn vi Thái t Mohammed bin Salman. Th Nhĩ Kỳ và mt s đng minh phương Tây, trong đó có Tng thng M Donald Trump, đã nói trách nhim cui cùng thuc v Thái t Mohammed vn là người cai tr thc tế đt nước. Riyadh nói ông không liên quan gì ti v giết người.

Ông Trump và Tổng thng Th Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan nht trí trong cuc đin đàm ngày hôm th Sáu rng mi khía cnh trong v sát hi ông Khashoggi đu phi được phanh phui thấu đáo, Reuters dn li Tng thng Erdogan cho biết.

Trong một bin pháp bt thường nhm vào mt đi tác kinh tế và an ninh quan trng, B Tài chính M hôm th Năm đã áp đt các chế tài kinh tế đi vi 17 người Saudi, bao gm Saud al-Qahtani, c vn hàng đầu ca Thái tử.

Quay lại trang chủ
Read 504 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)