Căng thẳng Bắc Kinh-Ottawa : Sáu nghị sĩ Canada đến Trung Quốc (RFI, 05/01/2019)
Ngày 05/01/2019, một phái đoàn gồm 6 dân biểu và thượng nghị sĩ Canada bắt đầu công tác tại Trung Quốc trong nhiều ngày. Chuyến đi diễn ra trong bối cảnh quan hệ ngoại giao giữa Ottawa và Bắc Kinh nguội lạnh từ sau vụ tư pháp Canada bắt giữ lãnh đạo Hoa Vi. Để trả đũa, Trung Quốc đã tống giam hơn một chục công dân Canada.
Ảnh minh họa : Đại sứ quán Canada tại Bắc Kinh. Ảnh 20/12/2018. Reuters/Thomas Peter
Phái đoàn Canada sẽ dừng chận tại Thượng Hải, Thâm Quyến và Hồng Kông. Chuyến đi đã được dự trù từ lâu, nhưng đặc biệt thu hút chú ý từ sau vụ giám đốc tài chính tập đoàn viễn thông Trung Quốc Hoa Vi, bà Mạnh Vãn Châu bị bắt giữ tại Vancouver hôm 05/12/2018. Chính quyền Ottawa cho biết, trong ba tuần qua, đã có 13 công dân Canada đã bị bắt giữ trên lãnh thổ Trung Quốc.
Các dân biểu Canada kỳ vọng chuyến công tác lần này sẽ góp phần thuyết phục Bắc Kinh nhanh chóng trả tự do cho các công dân Canada. Thông tín viên đài RFI, Pascale Guericolas từ Quebec giải thích thêm :
"Sáu dân biểu và thượng nghị sĩ Canada ý thức rằng họ ở trong thế của người làm xiếc đi dây khi đề cập đến trường hợp của các ông Michael Kovrig và Michael Spavor với phía Trung Quốc. Cả hai đã bị bắt giữ từ nhiều tuần qua, nhưng phía Bắc Kinh không nêu lên các lý do chính thức.
Một mặt các dân biểu Canada muốn tránh làm phật lòng các giới chức Trung Quốc khi đòi tự do ngay lập tức cho các ông Kovrig và Spavor, mặt khác phái đoàn Canada cũng muốn là hai ông này phải được hoàn toàn tự do bào chữa, bởi vì kể từ khi bị bắt, hai người này mới chỉ được tiếp xúc với đại sứ Canada tại Trung Quốc có một lần.
Theo giải thích của phía Trung Quốc, các ông Kovrig và Spavor vi phạm luật pháp tại quốc gia họ đang cư ngụ. Phái đoàn Canada hy vọng giải thích với phía Bắc Kinh là Ottawa không có sự chọn lựa nào khác khi ban hành lệnh bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính tập đoàn viễn thông Trung Quốc Hoa Vi trong lúc bà quá cảnh tại Vancouver.
Canada và Mỹ đã đạt một thỏa thuận bắt buộc đôi bên phải tôn trọng lệnh dẫn độ của nhau. Một thượng nghị sĩ thuộc cánh tự do dẫn đầu phái đoàn Canada muốn giải thích với chính quyền Trung Quốc, là qua việc bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, Ottawa chỉ thi hành bổn phận về mặt pháp lý".
Thanh Hà
*****************
Ottawa tố Trung Quốc bắt 13 công dân Canada từ đầu tháng 12 (RFI, 04/01/2019)
Từ khi bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính của tập đoàn Hoa Vi, bị bắt tại Canada cách nay hơn một tháng, có tất cả 13 công dân Canada bị bắt tại Hoa lục, trong số này có 8 người đã được thả, theo tuyên bố của bộ Ngoại Giao Canada ngày 04/01/2019.
Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland và đồng nhiệm Mỹ Mike Pompeo họp báo tại Washington hôm 14/12/2018 về vụ Hoa Vi. Reuters
Trả lời câu hỏi của AFP, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Canada, Guillaume Bérubé cho biết "có 13 công dân Canada bị bắt giam tại Hoa lục" từ ngày 01/12/2018 và "ít nhất 8 người đã được thả". Trong số những công dân Canada còn bị giam có nhà cựu ngoại giao Michael Kovrig, nay là chuyên gia của tổ chức Khủng Hoảng Quốc Tế ICG và một chuyên gia về Bắc Triều Tiên, Michael Spavor.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Canada từ chối cho biết danh tính những người còn bị giam tại Trung Quốc, với lý do phải tuân thủ luật về bảo vệ đời tư.
Về phía Trung Quốc, khi được hỏi về những người bị giam, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Lục Khảng tuyên bố là "không có thông tin gì về những trường hợp cá biệt này".
Tuy nhiên, theo AFP, nhiều nhà phân tích cho rằng sự kiện Michael Kovrig và Michael Spavor bị bắt là biện pháp của Trung Quốc trả đũa vụ lãnh đạo tập đoàn Hoa Vi, Mạnh Vãn Châu, bị Canada câu lưu theo yêu cầu của tư pháp Mỹ.
Công dân Mỹ coi chừng bị bắt tùy tiện
Hôm qua, 03/01/2018, bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ một lần nữa nhắc nhở những công dân Mỹ có chuyện sang Trung Quốc phải hết sức cảnh giác, vì họ có thể bị bắt tùy tiện như một số công dân Canada hiện nay. Lời khuyến cáo được cập nhật thường xuyên. Nội dung lời khuyến cáo không kêu gọi dân Mỹ tránh sang Trung Quốc nhưng nhấn mạnh đến hai rủi ro lớn nhất : vô cớ bị bắt hoặc bị cấm rời Hoa lục.
Tú Anh