Hôm 24/10/2019, chính quyền Tây Ban Nha bắt đầu công việc khai quật, đưa di hài nhà độc tài Francisco Franco ra khỏi lăng mộ tử sĩ gần thủ đô Marid, để an táng tại hầm mộ gia đình.
Khu Lăng mộ tử sĩ El Valle de Los Caidos, gần thủ đô Madrid, Tây Ban Nha. Ảnh chụp ngày 20/11/2018. Reuters/Susana Vera
Việc khai quật này nhằm đáp ứng đòi hỏi của thân nhân các nạn nhân chế độ độc tài Franco, vốn không chấp nhận việc nhà độc tài phát xít được vinh danh trong một lăng mộ El Valle de Los Caidos, gần thủ đô.
Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, đã có 22 thành viên của gia đình nhà độc tài tham dự buổi khai quật này, trong lúc bộ trưởng Tư Pháp Dolores Delgado đại diện cho chính phủ Tây Ban Nha.
Từ ngày lên nắm quyền vào tháng 6/2018, thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez, thuộc đảng Xã Hội, đã xem vấn đề di dời thi hài nhà độc tài Franco là môt ưu tiên. Mục tiêu là để cho lăng mộ của ông, một nghịch lý không hề thấy tại các nước Tây Âu khác từng sống dưới chế độ độc tài, không còn là nơi hành hương của các thành phần ca ngợi chủ nghĩa phát xít Franco.
Dự trù vào mùa hè năm 2018, công việc này đã bị trì hoãn hơn một năm, do các vụ kiện liên tiếp của con cháu nhà độc tài.
Franco là người phát động cuộc nội chiến khiến khoảng 500.000 người thiệt mạng trong giai đoạn 1936-1939. Vào năm 1936, ông lãnh đạo một cuộc nổi dậy quân sự lật đổ được chính phủ Cộng Hòa Tây Ban Nha vốn được bầu lên một cách hợp pháp, và sau đó thẳng tay tiến hành những vụ đàn áp đẫm máu.
Với chưa đầy ba tuần trước cuộc bầu cử Quốc hội vào ngày 10/11, những người chỉ trích thủ tướng Sanchez đã cáo buộc ông muốn lợi dụng việc khai quật di hài Franco làm chiêu bài tranh cử, vào lúc biểu tình bạo lực ở Catalunya đang khiến ông gặp khó khăn.
Trọng Nghĩa