Bất đồng về hiệp định thương mại RCEP của Trung Quốc (RFI, 22/05/2017)

Các nước Châu Á trong cuộc họp APEC hôm nay 22/05/2017 tại Hà Nội bất đồng ý kiến về hiệp định thương mại RCEP do Trung Quốc chủ trương, khiến mục tiêu đi đến thỏa thuận vào cuối năm nay khó thể đạt được.

Bộ trưởng Thương Mại các nước tham gia RCEP họp tại Hà Nội, Việt Nam ngày 22/05/2017. REUTERS/Kham

Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) nhằm thành lập một khu vực tự do mậu dịch trên 3,5 tỉ người, gồm có Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Úc, New Zealand và 10 nước ASEAN. Việc thương lượng RCEP bắt đầu từ năm 2012, đã tạo nên động lực mới sau khi Hoa Kỳ rút khỏi Hiệp định Đối tác Thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Tuy nhiên các viên chức tham gia nói rằng mục tiêu kết thúc cuộc thương thuyết vào cuối năm nay khó thể đạt được, vì có những bất đồng trên nhiều vấn đề. Đặc biệt Ấn Độ còn lưỡng lự, không muốn bỏ những sắc thuế hải quan chủ yếu có thể làm giảm thu nhập và vị thế cạnh tranh đối với Trung Quốc. Đây là trở ngại lớn nhất trong cuộc thương lượng hôm nay.

Mục tiêu chính của RCEP là giảm thuế hải quan, cho dù không cắt giảm bằng 0 như TPP. Dịch vụ và kinh tế kỹ thuật số ít được chú ý so với các thỏa thuận khác, và không có việc bảo vệ quyền của người lao động hay môi trường. Các điều khoản về tự do di chuyển cũng là một trong những điểm bất đồng.

Cuộc họp hôm nay ở Hà Nội diễn ra sau khi bộ trưởng Thương Mại các nước APEC gặp gỡ lần đầu vào cuối tuần qua, từ khi tổng thống Mỹ Donald Trump chuyển hướng sang chủ trương "Nước Mỹ trước hết".

Hội nghị hôm qua không đưa ra được thông cáo chung vì Hoa Kỳ bác bỏ từ ngữ "chủ nghĩa bảo hộ" trong văn bản, tương tự như trong hội nghị G20 và G7 trước đây. Chỉ có một thông cáo do chủ tịch hội nghị Trần Tuấn Anh đưa ra, và một "thông cáo hành động" riêng rẽ.

Các nước thành viên TPP, trong đó không có Trung Quốc, đã thỏa thuận bên lề hội nghị là vẫn tiếp tục mục tiêu dù Hoa Kỳ đã rút ra, do Washington nay chủ trương thương lượng song phương với từng nước. Một quốc gia vẫn có thể là thành viên của cả hai hiệp định RCEP và TPP, nhưng sự vắng mặt của Hoa Kỳ khiến tương lai của TPP trở nên bất định.

Về phía RCEP với sự hậu thuẫn của Bắc Kinh và dự án "Một vành đai, Một con đường" có thể giúp Trung Quốc có được vai trò thống trị, trước sự rút lui của Mỹ.

Thụy My

*************************

Các nước bất đồng về RCEP (VOA, 22/05/2017)

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bắt tay Bộ trưởng Thươ ng m ại Trung quốc Zhong Shan tại Hội nghị bộ trưởng thươ ng m ại các nước APEC tổ chức tại Hà Nội ngày 20/5/2017,

Các nước Châu Á bất đồng ý kiến về một thỏa thuận mậu dịch tự do do Trung Quốc hậu thuẫn tại các cuộc thảo luận hôm 22/5, làm dấy lên nghi ngại về mục tiêu chung quyết các cuộc thương thuyết vào cuối năm nay.

Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) sẽ thành lập một khu vực mậu dịch tự do của hơn 3,5 tỉ người, với Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand cùng các nước Đông Nam Á.

Những cuộc thương thuyết về RCEP, bắt đầu vào năm 2012, có lực đẩy mới sau khi Hoa Kỳ rút khỏi hiệp ước Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Tuy nhiên, các giới chức liên hệ đến những cuộc thảo luận cho biết mục tiêu hoàn tất giai đoạn thảo luận vào cuối năm nay có thể khó đạt được vì những bất đồng trong một số vấn đề, chẳng hạn như Ấn Độ không muốn bãi bỏ thuế quan.

"Họ quan ngại là việc bãi bỏ thuế quan sẽ làm giảm lợi tức và vị thế cạnh tranh của họ, đặc biệt là trước Trung Quốc", một giới chức không muốn nêu tên cho biết.

Một giới chức khác cũng nói lập trường của Ấn Độ là một thách thức to lớn trong cuộc thảo luận của các Bộ trưởng hôm 22/5.

Chú trọng chính của RCEP là giảm thuế quan dù không có nhiều quốc gia muốn giảm đến mức số không như TPP.

Các quy định về các dịch vụ và kinh tế kỹ thuật số trong RCEP khiêm nhường hơn TPP và RCEP cũng không bảo vệ quyền của người lao động hay môi trường. Dù RCEP có thể có nhiều điều khoản hơn cho phép lưu chuyển hàng hóa tự do hơn, nhưng đây lại là một trong những vấn đề cam go trong các cuộc thảo luận.

Cuộc họp hôm 22/5 tại Hà Nội tiếp theo những cuộc thảo luận gay go hồi cuối tuần tại hội nghị đầu tiên của Bộ trưởng Thương mại các nước APEC kể từ khi Tổng thống Donald Trump xoay trục "Nước Mỹ hàng đầu".

Các nước APEC không đưa ra được tuyên bố chung như thường lệ sau khi Hoa Kỳ bác bỏ ngôn từ về chống bảo hộ mà các nước Châu Á muốn đưa vào tuyên bố chung.

Các thành viên của TPP, không bao gồm Trung Quốc, đồng ý bên lề hội nghị rằng vẫn theo đuổi hiệp ước này dù ông Trump quyết định từ bỏ hiệp ước để thương thuyết song phương với các nước.

Hiệp ước thương mại RCEP và TPP không có tính cách độc quyền, một số nước có thể là thành viên của cả hai hiệp ước.

Tuy nhiên, việc Hoa Kỳ rút lui đã gây những nghi ngại to lớn về tương lai của hiệp ước TPP.

RCEP, trái lại, được lợi nhờ sự hậu thuẫn của Trung Quốc. Sự chế ngự của Bắc Kinh tại khu vực có được đà tiến mạnh mẽ hơn nhờ sự thay đổi về chính sách của Mỹ và sáng kiến Vòng đai-Con đường mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc. Trung Quốc càng ngày càng chứng tỏ là một nước ủng hộ mậu dịch tự do toàn cầu hàng đầu.

"Chúng ta đang trong giai đoạn mà tất cả chúng ta nhất thiết phải chứng tỏ lòng mong muốn đẩy mạnh các cuộc thảo luận RCEP về phía trước, đặc biệt trước khuynh hướng có mối đe dọa bảo hộ mậu dịch đáng kể tại nhiều nước trên thế giới", Bộ trưởng Thương mại Philippines, Ramon Lopez, kêu gọi.

************************

Bộ trưởng Bộ công thương : RCEP nên hoàn thành vào cuối năm nay (RFA, 22/05/2017)

Bộ trưởng Bộ công thương Trần Tuấn Anh phát biểu khai mạc tại Hội nghị Bộ trưởng giữa kỳ lần thứ ba giữa các nước đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) sáng 22/5 tại Hà Nội. Courtesy of Bocongthuong

"Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) nên hoàn thành vào cuối năm nay".

Bộ trưởng Bộ công thương Việt Nam Trần Tuấn Anh tuyên bố như vậy trong Hội nghị Bộ trưởng giữa kỳ lần thứ ba của Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực, gọi tắt là RCEP, bao gồm 10 quốc gia Đông Nam Á, ASEAN, và sáu nước đối tác, bao gồm Australia, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, và New Zealand.

Hiệp định RCEP có mục đích gắn kết nền kinh tế của 10 quốc gia ASEAN với các nền kinh tế lớn vùng Châu Á Thái Bình Dương như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc.

Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thì sự nối kết của RCEP sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khu vực có điều kiện thuận lợi để phát triển.