Tìm hiểu nội dung dự luật nhắm vào TikTok mà Hạ viện Mỹ vừa thông qua
AP, VOA, 14/03/2024
TikTok một lần nữa rơi vào tình thế bấp bênh khi các nhà lập pháp ở Washington xúc tiến dự luật có thể dẫn đến lệnh cấm toàn quốc đối với nền tảng này tại Mỹ.
Biểu tình ủng hộ TikTok trước Điện Capitol ở Washington ngày 13/3/2024.
Hạ viện Mỹ ngày 13/3 đã thông qua luật mà qua đó sẽ cấm TikTok nếu chủ sở hữu ByteDance có trụ sở tại Trung Quốc không bán cổ phần của họ trong vòng sáu tháng kể từ khi dự luật này được ký ban hành thành luật.
Nội dung dự luật của Hạ viện Mỹ
Về cơ bản, luật này mang lại cho ByteDance hai lựa chọn : bán TikTok hoặc đối mặt với lệnh cấm.
Nếu ByteDance chọn thoái vốn cổ phần của mình, TikTok sẽ tiếp tục được hoạt động ở Hoa Kỳ nếu Tổng thống Mỹ xác định "thông qua quy trình liên cơ quan" rằng nền tảng này "không còn bị đối thủ nước ngoài kiểm soát nữa". Dự luật cũng sẽ yêu cầu ByteDance từ bỏ quyền kiểm soát thuật toán nổi tiếng của TikTok, thuật toán cung cấp nội dung cho người dùng dựa theo sở thích của họ.
Các chuyên gia cho rằng sẽ rất khó để ByteDance bán TikTok trong vài tháng tới.
Theo dự luật, nếu công ty chọn không bán, TikTok sẽ bị cấm hoạt động trên các cửa hàng ứng dụng – chẳng hạn như các cửa hàng do Apple và Google cung cấp – cũng như các dịch vụ web-hosting lưu trữ dữ liệu website trên máy chủ cho đến khi thoái vốn xảy ra.
Tại sao giới lập pháp Mỹ lo ngại về TikTok ?
Các nhà lập pháp của cả hai đảng - cũng như các quan chức thực thi pháp luật và tình báo Mỹ - từ lâu đã bày tỏ lo ngại rằng chính quyền Trung Quốc có thể buộc ByteDance giao dữ liệu của 170 triệu người Mỹ sử dụng TikTok. Mối lo ngại bắt nguồn từ một bộ luật an ninh quốc gia của Trung Quốc buộc các tổ chức phải hỗ trợ thu thập thông tin tình báo – điều mà ByteDance có thể phải tuân theo – và các cách thức kiểm soát sâu rộng khác mà chính phủ độc tài của Trung Quốc thực hiện.
TikTok đã phủ nhận chuyện họ có thể được sử dụng như một công cụ của chính phủ Trung Quốc. Công ty cho biết họ chưa bao giờ chia sẻ dữ liệu người dùng Hoa Kỳ với chính quyền Trung Quốc và sẽ không làm như vậy nếu được yêu cầu. Cho đến nay, chính phủ Hoa Kỳ cũng chưa cung cấp bất kỳ bằng chứng nào cho thấy TikTok đã chia sẻ thông tin đó với chính quyền Trung Quốc.
Ngoài những lo ngại về an ninh, một số nhà lập pháp, nhà nghiên cứu và nhà phê bình còn cho rằng ứng dụng này ngăn chặn những nội dung bất lợi cho Bắc Kinh, điều mà TikTok phủ nhận. Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia cũng cảnh báo trong một phúc trình công bố hôm 11/3 rằng chính phủ Trung Quốc đã sử dụng TikTok để gây ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử gần đây ở Hoa Kỳ.
Phúc trình nói : "Các tài khoản TikTok do một bộ phận tuyên truyền của Trung Quốc điều hành được cho là đã nhắm mục tiêu vào các ứng cử viên từ cả hai đảng chính trị trong chu kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ của Hoa Kỳ vào năm 2022".
TikTok sẽ đóng cửa ngay ?
Không. Thượng viện Mỹ cũng cần phải thông qua dự luật để nó trở thành luật. Nhưng chưa rõ điều gì sẽ xảy ra tại Thượng viện, nơi một số dự luật nhằm cấm TikTok đã bị đình trệ. Các nhà lập pháp Thượng viện đã chỉ ra rằng dự luật này sẽ được xem xét kỹ lưỡng.
Tổng thống Joe Biden cho biết ông sẽ ký dự luật để ban hành thành luật một khi các nhà lập pháp ở lưỡng viện Quốc hội Mỹ thông qua. Nếu điều đó xảy ra, ByteDance sẽ có 180 ngày để bán TikTok cho người mua nào đủ điều kiện.
Đề nghị này cũng có thể bị TikTok kiện ra tòa. Công ty đã kiện để chống lại các nỗ lực khác nhằm cấm nền tảng này ở cả cấp quốc gia và cấp tiểu bang.
Điều gì đã xảy ra với những nỗ lực cấm TikTok trước đây ?
Vào năm 2020, cựu Tổng thống Donald Trump đã cố gắng cấm nền tảng truyền thông xã hội này bằng một sắc lệnh. Điều này sau đó đã bị tòa án chặn lại sau khi TikTok khởi kiện.
Chính quyền ông Trump cũng đã làm trung gian cho một thỏa thuận vào năm 2020, theo đó các tập đoàn Oracle và Walmart của Hoa Kỳ sẽ nắm giữ cổ phần lớn trong TikTok vì lý do an ninh quốc gia. Tuy nhiên, thương vụ này không bao giờ được thực hiện vì một số lý do, một trong số đó là do Trung Quốc áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn đối với các nhà cung cấp công nghệ.
Chính quyền Biden đã thu hồi sắc lệnh của ông Trump nhưng vẫn tiếp tục công việc đánh giá TikTok do Ủy ban Đầu tư Nước ngoài ở Hoa Kỳ thực hiện. Đây là một ủy ban nội bộ mà tin nói từng dọa cấm TikTok vào năm ngoái nếu các chủ sở hữu Trung Quốc của TikTok không thoái vốn cổ phần của họ. Tòa Bạch Ốc thừa nhận vào tháng trước rằng việc đánh gia vẫn đang tiếp diễn.
Những nỗ lực khác từ các nhà lập pháp liên bang nhằm ban hành lệnh cấm trên toàn quốc đã bị đình trệ vào năm ngoái trong bối cảnh TikTok cũng như những người có ảnh hưởng và doanh nghiệp nhỏ sử dụng nền tảng này vận động hành lang. Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ và một số nhóm cổ súy cho quyền kỹ thuật số đã phản đối lệnh cấm TikTok vì lý do tự do ngôn luận và cho rằng dự luật mới nhất của Hạ viện sẽ vi phạm quyền của những người Mỹ dựa vào ứng dụng này để tìm hiểu thông tin, để phục vụ việc vận động và để giải trí.
Những người sáng tạo nội dung TikTok phản ứng thế nào với dự luật mới nhất ?
Dự luật của Hạ viện trở thành luật là tin xấu đối với các doanh nghiệp nhỏ dựa vào nền tảng tiếp thị hoặc bán sản phẩm trên TikTok Shop - chi nhánh thương mại điện tử của công ty. Nó cũng sẽ tác động đến cuộc sống của những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, những người đã dành nhiều năm nuôi dưỡng lượng người theo dõi của họ trên nền tảng này và dựa vào đó để có được các giao dịch thương hiệu hoặc các loại thu nhập khác.
Nhiều người có ảnh hưởng trên TikTok đã được công ty đưa đến Washington trong tuần này để tham gia vào một cuộc vận động hành lang rầm rộ chống lại dự luật. Một số người cho biết lệnh cấm ứng dụng này sẽ làm gián đoạn cuộc sống và công việc kinh doanh của họ.
Còn người dùng TikTok thì sao ?
TikTok đã gửi thông báo tới một số người dùng vào tuần trước, kêu gọi họ gõ cửa các dân biểu về biện pháp được mô tả là "đóng cửa TikTok".
Công ty nói với người dùng rằng Quốc hội định "cấm hoàn toàn" nền tảng này, điều này có thể "gây thiệt hại cho hàng triệu doanh nghiệp, phá hủy sinh kế của vô số người sáng tạo trên khắp đất nước và làm các nghệ sĩ mất khán giả.
Vào ngày 7/3, nhiều người dùng đã phản ứng bằng cách ồ ạt gọi vào các văn phòng quốc hội, khiến một số phải tắt điện thoại.
Người dùng ở Mỹ có thể truy cập TikTok chăng, nếu nó bị cấm ?
Các chuyên gia cho biết người dùng có thể tìm cách lách lệnh cấm.
Ông Roger Entner, nhà phân tích viễn thông và người sáng lập Recon Analytics, cho biết người dùng ứng dụng TikTok có thể cố gắng sử dụng VPN để ngụy trang địa điểm truy cập của họ và vượt qua những hạn chế đó. Ông Entner nói, sẽ là một thách thức đối với chính phủ trong việc trấn áp hành vi đó vì có nhiều dịch vụ VPN nước ngoài không cần tuân thủ luật pháp Hoa Kỳ.
Nhưng việc sử dụng VPN cũng đặt ra thêm các câu hỏi an ninh, đặc biệt đối với những người dùng sử dụng nhà cung cấp VPN miễn phí hoặc giá rẻ mà họ chưa xem xét kỹ lưỡng.
AP
Nguồn : VOA, 14/03/2024
*****************************
Hạ viện Mỹ thông qua luật buộc ByteDance phải thoái vốn khỏi TikTok ở Mỹ
Reuters, VOA, 14/03/2024
Hạ viện Mỹ hôm 13/3 đã bỏ phiếu áp đảo thông qua một dự luật buộc hãng ByteDance của Trung Quốc thoái vốn của họ ở Mỹ khỏi Tiktok trong vòng sáu tháng, nếu không ứng dụng video ngắn có khoảng 170 triệu người Mỹ sử dụng này sẽ bị cấm ở Mỹ.
Văn phòng của TikTok ở Culver City, bang California
Dự luật được thông qua với tỷ lệ 352-65, với sự ủng hộ của lưỡng đảng, nhưng nó phải đối mặt với lộ trình bất định hơn tại Thượng viện, nơi có một số thượng nghị sĩ ủng hộ cách làm khác trong việc quản lý các ứng dụng do nước ngoài sở hữu có thể gây lo ngại về an ninh. Lãnh đạo khối đa số tại Thượng viện, ông Chuck Schumer, chưa cho thấy ông dự định sẽ làm như thế nào.
Số phận của TikTok đã trở thành vấn đề lớn ở Washington. Các nhà lập pháp của cả Đảng Dân chủ và Cộng hòa cho biết văn phòng của họ đã nhận được rất nhiều cuộc gọi từ những người dùng TikTok tuổi teen phản đối đạo luật này.
"Đây là vấn đề an ninh quốc gia hệ trọng. Thượng viện phải xem xét và thông qua nó", dân biểu Cộng hòa số 2 tại Hạ viện, ông Steve Scalise, viết trên X.
Ngay sau khi được thông qua, hai thượng nghị sĩ lưỡng đảng là Mark Warner của Đảng Dân chủ và Marco Rubio của Đảng Cộng hòa, đã ra tuyên bố chung nói rằng họ thấy được khích lệ trước sự ủng hộ lưỡng đảng đối với dự luật và họ ‘chờ đợi cùng làm việc với nhau để dự luật này được Thượng viện thông qua và được ký thành luật’.
Cuộc bỏ phiếu diễn ra chỉ hơn một tuần kể từ khi dự luật được đề xuất sau một phiên điều trần công khai với rất ít tranh luận, và Quốc hội đã đình trệ về việc này trong hơn một năm. Hồi tháng trước, chiến dịch vận động tranh cử của Tổng thống Joe Biden đã sử dụng TikTok, làm dấy lên hy vọng của các lãnh đạo TikTok rằng Quốc hội khó có thể thông qua luật trong năm nay.
Giám đốc điều hành TikTok, ông Chu Thụ Tư (Shou Zi Chew), sẽ đến Điện Capitol vào ngày 13/3 trong chuyến đi đã lên lịch từ trước để trình bày với các thượng nghị sĩ Mỹ, một nguồn tin biết về vấn đề này cho hay.
"Dự luật này có kết cục đã được định trước : cấm hoàn toàn TikTok ở Mỹ", hãng này nói trước cuộc bỏ phiếu. "Chính phủ Mỹ đang tìm cách tước bỏ quyền tự do ngôn luận theo Hiến pháp của 170 triệu người Mỹ".
Hồi tuần trước, ông Biden cho biết ông sẽ ký nó thành luật.
Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng, ông Jake Sullivan, hôm 12/3 cho biết mục tiêu là chấm dứt việc Trung Quốc sở hữu TikTok, chứ không phải cấm TikTok.
"Liệu chúng ta có muốn TikTok, vốn là một nền tảng, thuộc sở hữu của công ty Mỹ hay công ty Trung Quốc ? Liệu chúng ta có muốn dữ liệu trên TikTok - dữ liệu về trẻ em, về người lớn - sẽ được chuyển đi, dữ liệu đó sẽ ở lại Mỹ hay đưa đến Trung Quốc ?" ông nói.
Không rõ liệu Trung Quốc có chấp thuận cho bán lại TikTok hay liệu ByteDance có thoái vốn khỏi TikTok ở Mỹ trong sáu tháng hay không.
Nguồn : VOA, 14/03/2024
****************************
Hạ Viện Mỹ thông qua dự luật về khả năng cấm TikTok
Phan Minh, RFI, 14/03/2024
Hạ Viện Hoa Kỳ hôm qua, 13/03/2024, với đa số phiếu áp đảo đã thông qua dự luật, buộc ByteDance, công ty mẹ của mạng xã hội Trung Quốc TikTok, phải thoái vốn ở Mỹ, nếu không sẽ bị cấm hoạt động ở quốc gia này. Dự luật được thông qua trong bối cảnh TikTok bị Washington cáo buộc là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ. Dự luật này sẽ được trình lên Thượng Viện xem xét.
Một người bày tỏ phản đối dự luật cấm TikTok trước tòa nhà Quốc hội, đồi Capitol, Washington, Hoa Kỳ, ngày 12/03/2024. Reuters - Craig Hudson
Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin cho biết thêm chi tiết :
Lời cảnh báo rất rõ ràng. Nếu chủ sở hữu TikTok không bán lại cho các nhà đầu tư Mỹ, mạng xã hội của Trung Quốc sẽ bị cấm hoạt động ở Hoa Kỳ. Dân biểu Cộng hòa bang Wisconsin Mike Gallagher là một trong những tác giả của dự luật này.
Ông Gallagher nói : "TikTok là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ vì mạng xã hội này thuộc sở hữu của ByteDance, một tập đoàn phục vụ Đảng cộng sản Trung Quốc. Chúng ta biết điều đó vì ban lãnh đạo ByteDance đã cho biết vậy và luật pháp Trung Quốc cũng quy định như vậy. Do đó, đạo luật này sẽ buộc TikTok đoạn tuyệt với Đảng cộng sản Trung Quốc".
Dự luật giờ đây còn phải được Thượng Viện thông qua, và chặng đường này hứa hẹn sẽ cam go. Một số thượng nghị sĩ, đặc biệt là những nhân vật thuộc phe Cộng hòa, lo ngại dự luật này sẽ tác hại đến quyền tự do ngôn luận, được bảo đảm bởi Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ. Nhưng dân biểu Cộng hòa bang Texas Dan Crenshaw không chia sẻ quan điểm này.
Ông Crenshaw nói : "Tu chính án thứ nhất không trao cho Đảng cộng sản Trung Quốc quyền sở hữu dữ liệu của Hoa Kỳ, hoặc quyền thao túng tư tưởng của người dân Mỹ. Đó thực sự sẽ là một cách diễn giải kỳ lạ về Tu chính án thứ nhất".
Tổng thống Joe Biden, có tài khoản TikTok, cho biết sẵn sàng ký thông qua nếu dự luật vượt qua ải Thượng Viện và tới được bàn làm việc của ông. Đối thủ của ông Biden là Donald Trump, trước từng tìm cách cấm TikTok, không chắc là còn muốn làm như vậy. Một số dân biểu ủng hộ cựu tổng thống tại Hạ Viện đã bỏ phiếu chống dự luật.
Phan Minh
***************************
Trung Quốc : Cấm sử dụng TikTok "là một sai lầm nghiêm trọng"
Thanh Hà, RFI, 14/03/2024
Bắc Kinh tức giận sau khi Hạ Viện Hoa Kỳ biểu quyết dự luật đòi cấm sử dụng mạng xã hội TikTok. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân trong sáng nay, 14/03/2024, đánh giá đây là "một sai lầm nghiêm trọng" và là một quyết định "trái ngược với nguyên tắc cạnh tranh". Trung Quốc dọa sẽ "ban hành những biện pháp cần thiết để đáp trả".
Trụ sở của TikTok tại Culver City, California, Hoa Kỳ. Ảnh chụp ngày 17/03/2023. AP - Damian Dovarganes
Phản ứng này khác hẳn với thái độ thận trọng từ trước đến nay của Bắc Kinh, theo giải thích của thông tín viên Stéphane Lagarde :
"Chính quyền cũng như các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc đến nay vẫn giữ khoảng cách, tránh lên tiếng về những tranh cãi tại Hoa Kỳ liên quan đến TikTok. Bắc Kinh không muốn đổ thêm dầu vào lửa.
Họp báo hôm qua, phát ngôn viên bộ Ngoai Giao lưu ý Mỹ chưa bao giờ chứng minh được rằng TikTok là một mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ. Tuy nhiên, ông Uông Văn Bân nói thêm, nếu như dự luật cấm sử dụng mạng xã hội của Trung Quốc được thông qua, thì ‘Mỹ sẽ tự bắn vào chân mình’, bởi quyết định đó sẽ khiến ‘các nhà đầu tư mất niềm tin’ vào Hoa Kỳ.
Một quyết định ‘không có cơ sở và quá đáng’, Bắc Kinh đã đánh giá như trên khi các nhân viên cơ quan nhà nước của Mỹ được lệnh xóa ứng dụng TikTok trên điện thoại cá nhân. Về lo ngại ứng dụng TikTok là phương tiện để Trung Quốc ‘thu thập những thông tin cá nhân ở quy mô lớn’, công ty mẹ của TikTok là ByteDnace từng giải thích rằng ứng dụng này ‘phù hợp với những hoạt động trong ngành’, đồng thời bác bỏ mọi cáo buộc về những liên hệ giữa tập đoàn này với Đảng cộng sản Trung Quốc. Hồ sơ nói trên được Bắc Kinh ghi nhận như một hồi mới trong truyện dài nhiều tập chiến tranh lạnh về công nghệ cao giữa hai siêu cường thế giới.
Tại Trung Quốc, Douyin là ứng dụng được tham khảo nhiều nhất trên điện thoại thông minh, nhưng TikTok, phiên bản quốc tế của ứng dụng này, thì lại bị cấm và bị coi là một trong những ứng dụng của nước ngoài".
Thanh Hà