Việt Nam trong cuộc đại truy quét tội phạm môi trường của Pháp
Le Figaro ngày 17/06/2024 có phóng sự độc quyền về "Hậu trường cuộc truy quét khổng lồ chống các tội phạm môi trường". Để tránh thuế về xử lý rác, có những công ty Châu Âu lén xuất khẩu hàng núi rác thải sang Đông Nam Á. Hiến binh Pháp vừa phá vỡ được một mạng lưới quốc tế với sự hợp tác của một số nước, trong đó có Việt Nam.
Dây cáp và thiết bị điện đã qua sử dụng tại chợ Nhật Tảo ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam ngày 28/01/2024. AP - Jae C. Hong
Ông Võ Văn Thưởng mất chức khiến chiến dịch suýt đảo lộn
Dưới mật danh "Unite" được Ủy Ban Châu Âu tài trợ, hiến binh Pháp vừa phối hợp thực hiện một trong những chiến dịch quốc tế chưa từng thấy trên toàn cầu. Những chiếc vòi bạch tuộc lâu nay lén lút chuyển rác đi từ các cảng Châu Âu, biến Đông Nam Á thành bãi rác lộ thiên, nay bị chặt đứt, gần phân nửa số container đã bị kiểm tra. Tướng Sylvain Noyau, phụ trách bộ chỉ huy vì môi trường và sức khỏe (Cesan) cho biết lâu nay đã nghi ngờ bọn buôn lậu không hẳn là kẻ thải rác, mà còn là các trung gian thông qua những công ty bình phong đã phá giá đấu thầu vì biết rằng sẽ không xử lý rác theo quy định.
Cùng với Europol, hải quan và cơ quan xuyên quốc gia về rác thải, hiến binh từ tháng 12/2021 đã mở chiến dịch truy quét, phối hợp với Tây Ban Nha, Ý, Slovakia và Hungary. Ở đầu bên kia, Cesan xây dựng quan hệ với Việt Nam, Lào, Thái Lan, Cam Bốt, Indonesia, Malaysia. Ngoài cảnh sát các nước trên, các điều tra viên Pháp được sự hỗ trợ của các cơ sở ngoại giao và ba tổ chức phi chính phủ đứng chân vững chắc tại Châu Á. Thông tin thu thập được từ 58.000 tổ chức chuyên thu gom và tái chế rác thải đã giúp tập trung vào 84 công ty Châu Âu bị nghi có liên quan đến các nhà nhập khẩu đáng ngờ ở Châu Á.
Một bộ chỉ huy lẽ ra được thành lập tại Hà Nội, nhưng việc chủ tịch nước Võ Văn Thưởng từ chức bất ngờ hôm 17/03, đúng một hôm trước khi chiến dịch mở màn đã làm xáo trộn tất cả. Rốt cuộc Pháp vẫn quyết định tiến hành, bộ chỉ huy trực tuyến được đặt tại trụ sở Cesan.
Các container rác thải bị bỏ lại trên vùng biển Việt Nam
Diễn ra từ 18/03 đến 07/04 trong bí mật tuyệt đối, chiến dịch Unite giúp theo dõi ít nhất 91 container khả nghi trên đường đến Việt Nam, Thái Lan, Malaysia. Các container 20 feet này có thể chứa đến 28 tấn kim loại, 24 tấn giấy hay 18 tấn nhựa. Tổng cộng phát hiện được 500 tấn rác thải. Một container phát hiện ở cảng Havre chứa đầy hạt nhựa chuẩn bị đưa sang Malaysia. Tại Tây Ban Nha, hiến binh tịch thu hai container chất thải nguy hiểm sẽ bị đổ lậu tại Việt Nam. Kiểm tra 35 công ty khả nghi ở Nam Phi, phát hiện việc chuyển lậu rác kim loại sang Malaysia… Trong ba tuần lễ, chiến dịch Unite đã đạt kết quả khả quan. Được biết sau buôn lậu ma túy, vũ khí và mại dâm, rác đã trở thành một trong những hoạt động béo bở trên thế giới vì những bản án kém tính răn đe.
Một nghiên cứu của Ý khẳng định, buôn lậu rác giữa Châu Âu và Đông Nam Á là tội ác môi trường ; nhấn mạnh tình hình xấu đi từ 2018 sau khi Trung Quốc ban hành hàng loạt lệnh cấm nhập rác thải khiến không ít công ty tìm cách tống khứ vô tội vạ sang Đông Nam Á. Nếu rác nhựa là một trong những nguy cơ cho môi trường, rác điện tử và kim loại gây ô nhiễm nặng nề cho mặt đất và nguồn nước. Báo cáo nêu ra hiện tượng các container rác thải thường bị bỏ lại trên những đảo nhỏ và bãi biển xa xôi, đặc biệt là ở Việt Nam và đôi khi ở Indonesia. Mục tiêu sắp tới của hiến binh môi trường là việc buôn lậu gỗ, nguyên nhân của nạn phá rừng.
Pháp : Cánh tả cực đoan gây bất lợi cho việc chống cực hữu
Chính trường Pháp chiếm trang nhất của tất cả các nhật báo Pháp hôm nay. La Croix chạy tít lớn "Hai tuần để thuyết phục". Le Monde ghi nhận "Thanh trừng ở LFI (cực tả) gây rúng động cánh tả". Le Figaro thiên hữu nhấn mạnh "Jean-Luc Mélenchon làm Mặt trận Bình dân Mới thêm cực đoan", Libération thiên tả cho rằng "Phe Macron đang náo loạn". Nhật báo kinh tế Les Echos lưu ý "Những gì chờ đợi bạn với những chương trình cực đoan".
Xã luận Les Echos nói về "Sai lầm của cánh tả", với chương trình hành động phi thực tế, gây khó cho việc chống lại cực hữu. Tờ báo tỏ ra hoài nghi : Làm thế nào Mặt trận Bình dân mới có thể bảo vệ được "Mục tiêu chung" ? Về hưu ở tuổi 60 sau khi hủy bỏ những cải cách năm 2023, cú sốc 50 tỉ euro tiền thuế ngay từ mùa hè, bỏ luật về ly khai được thông qua sau khi thầy giáo Samuel Paty bị sát hại, lương tối thiểu 1.600 euro lập tức và điều chỉnh lương theo vật giá, bỏ tất cả các hiệp ước tự do mậu dịch...
Làm thế nào mà François Hollande, cựu tổng thống ; dân biểu đảng Xã hi Valérie Rabault, cựu báo cáo viên Ngân sách ở Quốc hội ; hay Boris Vallaud, phụ trách vấn đề kinh tế ở điện Élysée, có thể ủng hộ những chủ trương trên ? Sai lầm vĩ đại của chương trình này là khi so sánh với Tập Hợp Dân Tộc (RN), đảng cực hữu lại chừng mực hơn, chủ tịch đảng này có thể cảm ơn cánh tả. Xu hướng ủng hộ Gaza 100% của Jean-Luc Mélenchon giúp RN có thêm nhiều lá phiếu.
Những "kẻ ngốc hữu dụng" của cực tả ?
Từ bảy năm qua, cánh tả không ngừng nói rằng ông Emmanuel Macron tiến hành chính sách cực hữu. Vẫn theo Les Echos, liệu có cần nhắc cho họ là chính Macron đã hai lần đánh bại Marine Le Pen hay không ? Chiến lược gây rối này khiến khó thể nói rằng thị trường tài chánh và một bộ phận cử tri ít lo lắng về cực hữu lên nắm quyền hơn là cánh tả. Có điều không nên quên những nguy hiểm nếu Jordan Bardella lên làm thủ tướng. Hoa Kỳ có còn được coi là đồng minh thân thiết nhất ? Và cách đây 10 ngày, Marine Le Pen gọi Ủy ban Châu Âu là "toàn trị". Hàng triệu người nước ngoài sống tại Pháp, người nhập cư có lý do để lo lắng.
Từ sai lầm lớn về phân tích, Emmanuel Macron bị kẹt giữa hai khối cực đoan. Hôm thứ Bảy, thủ tướng Gabriel Attal tiết lộ vài đề nghị của phe "trung dung" : 100.000 xe hơi điện cho thuê-mua, không đánh thuế tiền thưởng lên đến 10.000 euro cho các doanh nghiệp... Những biện pháp hợp lý, nhưng liệu sẽ còn được nói đến ?
Le Figaro ví von trò chơi hai mặt của Jean-Luc Mélenchon, thủ lãnh đảng cực tả Nước Pháp Bất Khuất (LFI) như chó sói đóng vai bà cụ già để đưa cô bé quàng khăn đỏ vào tròng. Nếu tin rằng những chú cừu, ngay cả khi là chồn cáo – ý nói các chính khách cánh tả truyền thống – biết cách rơi vào hang ổ chó sói, thì trong truyền thống lê-nin-nít được gọi là những "kẻ ngốc hữu dụng". Đối với Le Monde, Mélenchon tiếp tục gây lo ngại không chỉ cho cử tri ôn hòa mà cả những đồng minh của ông ta.
Tất cả trở thành chuyện nhỏ, "Allez la France" !
Theo La Croix, mùa hè này, lẽ ra sau khi bầu Nghị viện Châu Âu, người dân sẽ trải qua những tuần lễ vô tư lự với Cúp bóng đá Châu Âu khai mạc, rồi đến Vòng đua nước Pháp (Tour de France) và Thế vận hội, rồi Olympic dành cho người khuyết tật. Không thiếu những chủ đề để tranh cãi. Có thể tắm trên sông Seine được không ? Di chuyển tại Paris trong mùa thế vận ra sao ? Mbappé hay Griezmann là thủ quân ? Giroud được thi đấu hay phải ngồi nhìn ? Nhưng giờ đây, tất cả đã trở thành chuyện nhỏ !
Dù những cuộc tranh tài mang lại cơ hội để đánh giá khát vọng của một dân tộc. Nếu trong bóng đá, cần có tinh thần đồng đội thì trên chính trường cũng vậy, tuy nhiên đội Pháp đang rạn vỡ trên nhiều mặt. Ngay trong từng phe đôi khi cũng tấn công vào đối tác của mình, cá nhân đứng trên tập thể, chưa kể người ta dành nhiều thời gian để chỉ trích đối thủ thay vì tập trung cho chiến lược của mình. Tất cả những sai lầm này là không thể tha thứ trong bóng đá. Nhưng khi đó là tương lai chính trị của một quốc gia, còn có thể là sai lầm chết người, đánh rơi Pháp xuống phía dưới bảng xếp hạng các nhà vô địch dân chủ. Allez la France ! Nước Pháp cố lên !
Thủ tướng cực hữu đón khách Thế vận ? Một thất bại kỳ lạ !
Trong bài "Một thất bại vô cùng kỳ lạ", tác giả Dominique Moisi trên Les Echos nhấn mạnh sự kiện những bức tường để chặn xu hướng cực đoan trong quá khứ lần lượt sụp đổ. Hồi tháng 2/2017, sau cuộc trưng cầu dân ý Brexit ở Anh và Donald Trump được bầu làm tổng thống Mỹ, chiến thắng của Emmanuel Macron giúp Pháp trở thành một ốc đảo an toàn trong đại dương bất ổn nơi các nước nói tiếng Anh.
Sau khi có kết quả bầu cử, những người bạn ngoại quốc không giấu sự ngưỡng mộ nếu không nói là ganh tị về sự may mắn của Pháp, với một tổng thống trẻ tuổi nhưng sâu sắc, tài ba và đầy trách nhiệm. Người Ý coi Macron như một phiên bản của Matteo Renzi, đối với người Đức Macron là người cứu rỗi khi cản đường Le Pen. Chiến đấu kịch liệt để diệt trừ cái ác tại Đức để làm gì, nếu nó lại tái sinh ở Pháp ?
Bảy năm sau, làm thế nào giải thích tại sao tổng thống lại chọn giải tán Quốc hội vào tối Chủ nhật 09/06 ? Ông muốn tránh bị lịch sử ghi lại như một Barack Obama của Pháp (sau hai nhiệm kỳ lại thấy nhân vật hoàn toàn trái ngược là Donald Trump lên thay), hay nhận lấy rủi ro trở thành một David Cameron của Pháp ? Phải chăng giới tinh hoa của Anh và Pháp đều tách rời thực tại, quá tự tin ? Theo tác giả, việc giải tán Quốc hội cũng không cần thiết như trưng cầu dân ý Brexit tại Anh, và hậu quả có thể còn trầm trọng hơn.
Chừng như Emmanuel Macron chọn cách làm yếu đi phe mình, đất nước mình, Châu Âu và dân chủ. Sau lễ kỷ niệm 80 năm D-Day ở Normandie, khó thể tin rằng người chủ trì đầy cảm xúc vài ngày sau lại chọn một ván bài tẩy dù Vladimir Putin và Tập Cận Bình đang đe dọa. Tập Hợp Dân Tộc (RN, cực hữu) cũng như Nước Pháp Bất Khuất (LFI, cực tả) đều là nguy cơ lớn lao cho dân chủ.
Những người lính đã hy sinh anh dũng trên bãi biển Normandie hồi tháng 6/1944 cho chúng ta có được ngày hôm nay, trở thành vô ích nếu không học được gì từ lịch sử, lại rơi vào chiếc bẫy của thập niên 20 và 30. Trong tác phẩm "Sự thất bại kỳ lạ" viết năm 1940, nhà sử học Marc Bloch đã đặt câu hỏi về những nguyên nhân sâu xa của việc Pháp sụp đổ trước Đức. Phải chăng Pháp đang trong một "thất bại kỳ lạ bis" ? Đang chuẩn bị để mừng thành công của các vận động viên nhân Thế vận hội Paris, Pháp có nguy cơ phải xấu hổ khi một thủ tướng cực hữu vừa lên sẽ nhân danh đất nước đón tiếp các phái đoàn ngoại quốc. Một sự bại trận kỳ lạ !
Thụy My