Ảnh hưởng của chiến tranh thương mại Mỹ-Trung là gì ? (BBC, 05/07/2018)
Điều gì sẽ xảy ra khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới gây chiến với nhau ?
Tập Cận Bình tiếp Donald Trump trong chuyến viếng thăm Bắc Kinh từ ngày 08 đến 10/11/2017- ẢnhGETTY IMAGES
Không phải là một cuộc chiến thực sự - nhưng Mỹ và Trung Quốc đang bắt đầu một cuộc chiến thương mại, và không ai biết là tình hình sẽ dẫn tới mức độ tồi tệ tới đâu.
Dưới đây là những điều mà một cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung có thể làm tổn hại tới chúng ta.
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung : ai được lợi ?
Ăn miếng trả miếng
Có một danh sách các sản phẩm của Trung Quốc bắt đầu bị áp mức thuế quan 25% kể từ hôm thứ Sáu, trên thực tế sẽ khiến chúng đắt lên 25% cho người tiêu dùng Mỹ.
- Các mặt hàng công nghệ như các con chip bán dẫn do Trung Quốc sản xuất. Những thứ này có trong các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày như TV, máy tính cá nhân, điện thoại thông minh, và xe hơi.
- Nhiều các sản phẩm khác nhau, từ đồ nhựa cho tới các lò phản ứng hạt nhân và thiết bị sản xuất sữa.
- Theo Viện nghiên cứu kinh tế Peterson Institute of International Economics, hơn 90% các sản phẩm nằm trong danh sách áp thuế của Mỹ là các sản phẩm đầu vào trung gian hoặc thiết bị sản xuất, tức là các sản phẩm mà chúng ta cần ở dạng nguyên liệu thô để làm ra các sản phẩm khác - do đó nó sẽ có tác động tới các sản phẩm khác nữa.
Tuy nhiên, điều mà Mỹ thực sự muốn nhắm tới là các sản phẩm được làm ra theo chính sách Sản xuất tại Trung Quốc 2025 của Bắc Kinh.
Hai bên đồng ý tăng thêm xuất khẩu hàng nông sản và năng lượng của Mỹ
Để trả đũa Hoa Kỳ, Trung Quốc tấn công vào các lĩnh vực sau :
- Nông nghiệp Mỹ : tấn công vào các nhà nông và các trang trại Mỹ, một trong các mảng mà ông Trump đã dựa vào khi ra tranh cử. Chừng 91% trong số 545 sản phẩm Trung Quốc áp thuế là thuộc lĩnh vực nông nghiệp
- Ngành xe hơi : các công ty như Tesla và Chrysler sản xuất tại Mỹ nhưng có sản phẩm xuất sang Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng
- Các sản phẩm y tế, than, xăng dầu (nhưng không đáng kể).
'Trở nên đáng sợ'
Trong lúc Bắc Kinh đang rất mạnh trong việc đấm ngực và vung tay đầy khoa trương thì tình hình thực tế nghiêm trọng hơn nhiều.
"Các đầu mối của chúng tôi tại Trung Quốc nói rằng những thứ 'có vẻ như khá nghiêm trọng' hay 'điều này sẽ trở nên đáng sợ', thậm chí 'Tôi cho rằng có khả năng tình hình sẽ trở nên xấu hơn'", Vines Mottwani từ Trung tâm Nghiên cứu Con đường Tơ lụa (Silk Road Research) nói.
Gần đây, ông mới trở về từ một chuyến đi tới Trung Hoa lục địa.
Những nỗi lo này, ông nói, có thể được hiểu là "thái độ cảnh giác cao hơn và độ tin tưởng thấp đi" trong lúc các công ty đang tìm cách lèo lái để đi qua sự bất định trước mắt.
Điều này cũng có nghĩa là các kế hoạch phát triển công ty sẽ được để lại. Và nếu việc mở rộng ở Trung Quốc bị ngưng lại thì điều đó sẽ có tác động trực tiếp tới những phần còn lại của Châu Á.
Dịch chuyển lĩnh vực sản xuất
Rõ ràng là nền kinh tế của Mỹ và của Trung Quốc đang đối diện với nhiều rủi ro nhất. Thế nhưng không chỉ hai nền kinh tế đó mà thôi.
Theo trưởng kinh tế gia của DBS, Taimur Baig, một cuộc chiến thương mại toàn diện có thể làm mất đi 0,25% tổng GDP của cả hai nền kinh tế trong năm nay. Tình hình sẽ còn tồi tệ hơn trong năm tới, khi mà cả hai nước đều phải chứng kiến độ sút giảm trong mức tăng trưởng kinh tế khoảng 0,5% hoặc cao hơn nữa.
Mỹ đang mua gấp bốn lần từ Trung Quốc so với chiều ngược lại trong quan hệ mậu dịch song phương
Ông Baig nói thêm rằng "tính đến mức tăng trưởng của Trung Quốc là 6-7% và của Mỹ là 2-3%, chúng tôi tin rằng tổn hại cho Mỹ sẽ là lớn hơn so với Trung Quốc".
Nhưng các nước như Nam Hàn, Singapore và Đài Loan đều có thể cũng bị ảnh hưởng do gián đoạn dây chuyền cung ứng.
Trung Quốc cung cấp rất nhiều các linh kiện, thiết bị để sản xuất ra sản phẩm cuối cùng ở các nước này.
Như Nick Marro của cơ quan phân tích kinh tế Economist Intelligence Unit chỉ ra, "bất kỳ vết lõm nào trong hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc cũng sẽ gây ảnh hưởng" tới các nước đó.
Điều này có thể sẽ khiến cho hoạt động sản xuất đươc chuyển từ những nước này sang các nước khác, tuy nhiên, việc dịch chuyển sẽ cần có thời gian và khó có thể có nước nào sánh được với Trung Quốc về tầm mức quy mô hoạt động.
Tác động tiêu cực từ thị trường Trung Quốc
Rốt cuộc, người tiêu dùng Mỹ sẽ phải trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm đó.
Các hãng của Mỹ hoạt động tại Trung Quốc cũng có thể phải đối diện với tác động tiêu cực.
Chẳng hạn như hãng xe hơi điện Tesla của Elon Musk đã nêu lên tầm quan trọng của thị trường Trung Quốc đối với hãng.
Nhưng hãng nhập khẩu toàn bộ các sản phẩm vào Trung Quốc và do đó sẽ bị đánh thuế 25% trên các xe hơi bán vào Trung Quốc, sau khi đã đóng khoản 15% thuế nhập khẩu ở nước này.
Điều này sẽ khiến đẩy giá Tesla tại Trung Quốc lên, khiến hãng mất tính cạnh tranh.
Sự căng thẳng Mỹ-Trung cũng có thể dẫn tới việc "trì hoãn hoặc cản trở" tới khả năng Tesla phát triển hết tiềm năng ở Trung Quốc, theo Trung tâm Nghiên cứu Con đường Tơ lụa.
Có thể tệ đến mức nào ?
Đây là câu hỏi mà tôi nêu ra với bất kỳ ai trong giới doanh nhân mà tôi gặp, và câu trả lời điển hình là : không ai biết sẽ thế nào.
Nếu nhìn lại lịch sử, thì các cuộc chiến tranh thương mại trong quá khứ từng dẫn tới tình trạng trì trệ kinh tế.
Biểu thuế quan Smoot-Hawley của Mỹ được công bố hồi 1930 được cho là đã tạo ra một cuộc chiến thương mại, và dẫn tới sự đi xuống ghê gớm của thương mại toàn cầu.
Như một nghiên cứu chỉ ra, thương mại thế giới giảm tới 66% trong thời gian từ 1929 đến 1934, trong khi xuất khẩu và nhập khẩu từ Mỹ qua lại sang Châu Âu mỗi chiều đều giảm hai phần ba.
Tuy không ai nói rằng chúng ta đang ở tình thế như vậy, nhưng các doanh nghiệp đang ngày càng quan ngại hơn so với trước.
Tâm lý ăn miếng trả miếng giữa Bắc Kinh và Washington có thể dẫn đến việc cả hai bên đối đầu nhau tới mức không thể xuống nước, ra khỏi vị thế thù nghịch mà không bị mất mặt.
Điều mà giới doanh nghiệp đang hy vọng là đây mới chỉ là giai đoạn đầu cho một loạt các tiến trình đàm phán khác.
Nhưng điều khiến người ta lo lắng là nếu không phải vậy thì tình thế sẽ leo thang, và mọi người sẽ trở nên nghèo hơn. Trong đó có cả tôi và cả bạn.
Karishma Vaswani
Phóng viên chuyên về kinh tế Á châu
***************
Cuộc chiến Mỹ và Trung Quốc : ngày đen tối cho nền mậu dịch thế giới (CaliToday, 05/07/2018)
Thoạt đầu có người bảo ngày mà Mỹ và Trung Quốc lâm vào một cuộc chiến thương mại sẽ không bao giờ xảy ra và tất cả chỉ là màn hù dọa của hai siêu cường kinh tế với nhau mà thôi.
Một cuộc chiến thương mại sẽ không bao giờ xảy ra và tất cả chỉ là màn hù dọa. Ảnh : Washington Post
Nhưng khi Lễ Độc Lập đã qua ở Hoa Thịnh Đốn thì cái ngày đáng sợ này đã đến tận cửa ngõ của Bắc Kinh hôm thứ năm 5/7 và nhà cầm quyền ở đây muốn nhắc nhở dân chúng của họ là "chúng ta không khai chiến, nhưng chúng ta sẽ đánh trả"
Chính phủ Trump ấn định vào thứ sáu 6/7 sẽ là ngày chính thức tăng thuế lên hàng hóa của Trung Quốc trị giá tổng cộng 34 tỉ đô la và Trung Quốc sẽ trả đũa ngay lập tức với trị giá tương đương hàng nhập cảng của Hoa Kỳ.
Các nhân viên biên giới của Trung Quốc nhận được lệnh vào nửa đêm hôm nay để tính thuế tăng thêm vào nhiều trăm món hàng nhập cảng từ Mỹ, kể cả thịt heo, gà, đậu nành và bắp.
Như vậy là khởi đầu cho cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, một cuộc chiến mà các chuyên gia lo ngại sẽ làm thị trường chứng khoán trên thế giới bị đảo lộn, bóp nghẹt mậu dịch và khiến mối giao hảo giữa Mỹ và Trung Quốc lại giảm thêm một nấc nữa.
Tuy nhiên có vẻ như Bắc Kinh không muốn ‘bị mang tiếng’ là kẻ khởi chiến trước. Lu Kang, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho hay : "Ngày mà phía Mỹ tung ra danh sách quan thuế gia tăng, Trung Quốc sẽ trả đòn nhằm xác nhận bảo vệ một cách quyết liệt quyền lợi chính đáng của chúng tôi"
Cả hai đối thủ có vẻ không muốn nhân nhượng. Joerg Wuttke, Cựu Chủ tịch Phòng Thương Mại Châu Âu ở Trung Quốc, nhận xét : "Ngày mai sẽ là một ngày đen tối cho nền mậu dịch thế giới"
Trần Vũ
*********************
Thương mại : Trung Quốc chỉ trích Mỹ "khai hỏa" bắn cả thế giới (RFI, 05/07/2018)
Bộ Thương mại Trung Quốc hôm nay 05/07/2018 tuyên bố rằng áp mức thuế quan mới lên các mặt hàng của Trung Quốc có nghĩa là Hoa Kỳ sẽ "nổ súng"vào cả thế giới. Bắc Kinh khẳng định "không lùi bước" và sẽ đáp trả Washington một khi Mỹ áp dụng các mức thuế mới. Chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc dường như không thể tránh khỏi.
Dầu ăn, một trong những mặt hàng của Mỹ bị Trung Quốc nhắm vào để trả đũa. Reuters/Jason Lee
Giờ đây, câu hỏi đặt ra là khi nào thì các đòn sẽ thực sự được tung ra. Nếu không có gì thay đổi, các mức thuế quan trừng phạt sẽ có hiệu lực từ ngày mai 06/07 ở Mỹ và Trung Quốc. Nhưng do lệch múi giờ, giờ Trung Quốc sớm hơn Mỹ 12 tiếng, nên Trung Quốc sẽ là nước đầu tiên áp thuế 25% lên một số mặt hàng của Mỹ. Nhưng Bắc Kinh cũng cho biết sẽ không ra tay trước vào lúc 0 giờ ngày thứ sáu :
Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI Heike Schmidt giải thích thêm :
"Bắc Kinh sẽ không phát động chiến dịch thù hằn trước Washington. Đây là một cách khéo léo để Bắc Kinh cho thấy là kẻ tấn công trước nằm ở bên kia bán cầu và Trung Quốc sẽ chỉ tự vệ trong cuộc chiến thương mại mà họ không hề mong muốn, theo như phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong đã phát biểu :
"Hoa Kỳ đã gây ra cuộc chiến thương mại này, chúng tôi không muốn điều đó nhưng chúng tôi có sự lựa chọn nào khác là chiến đấu vì lợi ích của đất nước và dân tộc. Điều đó có nghĩa là Trung Quốc sẽ không bao giờ bắn phát súng đầu tiên. Nhưng nếu Hoa Kỳ tung ra các biện pháp trừng phạt, Trung Quốc sẽ buộc phải đáp trả".
Đòn đáp trả này sẽ nhắm tới các loại nông phẩm như đậu nành, cao lương, rượu whisky và cả các hãng chế tạo xe hơi như Tesla và Ford. Các doanh nghiệp Châu Âu có nguy cơ bị vạ lây, trở thành nạn nhân của cuộc chiến Trung-Mỹ, trong đó hãng Mercedes-Benz và BMW, những công ty chế tạo hàng trăm ngàn xe hơi ở Mỹ rồi xuất khẩu sang Trung Quốc".
Thùy Dương