Trump chọn McMaster để làm dịu sóng ngầm trong Nhà Trắng (RFI, 21/02/2017)
Tổng thống Mỹ không để mất nhiều thời giờ. Sau vụ một người từ chức, một người từ chối, ông đã chọn một viên tướng tại ngũ làm cố vấn an ninh quốc gia. Herbert Raymond McMaster "anh hùng chiến tranh vùng Vịnh và Afghanistan" được xem là lá chủ bài để bình định những cơn sóng ngầm tại Nhà Trắng.
Tân cố vấn an ninh quốc gia H.R. McMaster ngày 20/02/2017, khi được tổng thống Donald Trump loan báo bổ nhiệm vào chức vụ này. REUTERS/Kevin Lamarque
Để thay thế một ủng hộ viên từ ngày đầu của sự nghiệp chính trị nhưng bị quân đội chê trách, tổng thống Donald Trump tìm đến một quân nhân khác nhưng được kính nể : tướng lục quân ba sao Herbert Raymond McMaster, 54 tuổi.
Trong cuộc họp báo tại Florida ngày 20/02/2017, tổng thống Donald Trump giới thiệu "nhân vật lỗi lạc và nhiều kinh nghiệm" mà ông chọn làm cố vấn an ninh quốc gia thay thế tướng Michael Flynn từ chức.
Vì sao tổng thống Donald Trump chọn H.R McMaster ?
Nếu tướng Michael Flynn nổi tiếng qua các chiến công trên chiến trường Irak và Afghanistan thì kinh nghiệm của McMaster trên hai chiến trường này cũng không kém. Sau cuộc đổ bộ năm 1991 vào Irak, ông quay lại vùng Vịnh hai lần từ 2003 đến 2006 và từ 2007 đến 2008. Ông là tác giả của chiến công tái chiếm Tal Afar từ tay al-Qaeda vào năm 2004. Ngoài tài chỉ huy, McMaster còn là một lý thuyết gia quân sự, đề ra chiến lược thu phục nhân tâm để bình định các cuộc nổi dậy ở Irak. Hơn thế nữa, tân cố vấn an ninh quốc gia còn được quân đội lẫn giới chính trị trong hai đảng Cộng Hoà và Dân Chủ tại Washington kính phục.
Hiện giờ, Herbert Raymond McMaster chỉ huy "trung tâm kế hoạch" của quân đội, chuẩn bị đối phó với những cuộc chiến trong tương lai. Từ nhiều năm qua, ông kêu gọi phải tăng cường quân lực Mỹ. Trong cuộc điều trần hồi tháng 04/2016 tại Thượng viện, McMaster cảnh báo nguy cơ quân đội Mỹ không đủ sức để "bảo vệ quốc gia". Chủ trương cải cách quân đội do ông đề nghị lại phù hợp với lời hứa lúc tranh cử của chủ nhân Nhà Trắng.
Trong nội các mới, tân cố vấn an ninh quốc gia cũng hợp ý với chủ nhân Lầu Năm Góc James Mattis. Cả hai có cùng chiến lược mới dựa trên các bài học lịch sử, thắng cũng như thua. McMaster từng được công luận biết đến tên tuổi qua một quyển sách, xuất bản năm 1997, vạch ra những sai lầm của bộ tham mưu quân đội Mỹ đưa đến thất bại trong chiến tranh Việt Nam. Trong quyển Dereliction of Duty, tạm dịch là "Sao nhãng trách nhiệm", tướng McMaster thẳng thắn chê trách các tướng lãnh cầm quân đã "hèn nhát", không dám tố giác quyết định bỏ chạy của bộ trưởng Quốc Phòng Robert McNamara và tổng thống Lyndon B Johnson.
Chính vì tính khí cương trực này mà binh nghiệp của ông bị lận đận. Trong hai năm liền, 2006 và 2007, ông không được thăng cấp tướng cho dù là một đại tá thâm niên.
Tuy nhiên, binh nghiệp dạn dày của ông lọt vào mắt xanh của tổng thống Barack Obama. Chủ nhân Nhà Trắng lúc đó đã không để nhân tài mai một : từ 2008 đến 2017, trong vòng 6 năm, McMaster được thăng ba cấp.
Theo báo chí Mỹ, tin tướng McMaster được bổ nhiệm cố vấn an ninh quốc gia đã được Thượng nghị sĩ John McCain và Tom Cottom hài lòng. Sự kiện này cho phép suy đoán chính sách đối ngoại của tổng thống Donald Trump sẽ theo chủ trương của đảng Cộng Hòa, chứ không thể tùy nghi quyết định ai bạn ai thù.
Câu hỏi đặt ra là liệu Nhà Trắng có thể là đất dụng võ của tướng McMaster hay không ? Tân cố vấn có một nhược điểm là thiếu kinh nghiệm chính trường trong bối cảnh trách nhiệm trong guồng máy lãnh đạo chưa được quy định rõ ràng. Báo chí Mỹ cho rằng căng thẳng trong nội bộ chính quyền của ông Trump, làm người tiền nhiệm của tướng McMaster từ chức, phát xuất từ ảnh hưởng áp đảo của "quân sư" Stephen Bannon, mà chức danh chính thức là "chiến lược gia của tổng thống" và có quan hệ với thành phần cực hữu KKK.
Theo chánh văn phòng phủ tổng thống, Reince Priebus, tổng thống Trump đã nói rõ, tướng McMaster có "toàn quyền bố trí nhân sự" của Hội Đồng An Ninh Quốc Gia.
Tú Anh
**********************
Tân cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump là ai ? (BBC, 21/02/2017)
Tướng McMaster (trái) được gọi là "nhà tư tưởng-chiến binh ưu việt" của thế giới
Lựa chọn mới được cả các nhà phân tích lẫn giới chính trị gia đón nhận tích cực, thậm chí từ cả một số người như Thượng nghị sỹ John McCain, vốn chỉ trích nhiều quyết định của Tổng thống Trump.
Thế nhưng Herbert Raymond McMaster là ai ?
Sinh viên lịch sử
Trung tướng HR McMaster là một sỹ quân quân đội được thưởng nhiều huân huy chương. Ông từng phục vụ trong các vị trí chỉ huy khác nhau trong Chiến tranh Vùng Vịnh hồi đầu thập niên 1990 và tại Bộ Tư lệnh Quân sự vùng Trung Đông, Bắc Phi và Trung Á thời Cuộc chiến Iraq hồi đầu thập niên 2000.
Ông được tặng sao bạc dũng cảm về những hành động của mình.
Tại Afghanistan, ông đứng đầu lực lượng phụ trách vấn đề minh bạch và chống tham nhũng.
Nhưng ông cũng nổi tiếng là quan tâm tới lịch sử, và về việc áp dụng kiến thức trong lĩnh vực này vào chiến trường.
Trung tướng McMaster tốt nghiệp Học viện Quân sự Hoa Kỳ năm 1984, nhưng đã theo đuổi việc trở thành học giả về lịch sử quân sự.
Ông có bằng cử nhân lịch sử từ Đại học Bắc Carolina năm 1994, và dạy môn sử tại học viện quân sự trong hai năm trước khi được trao bằng tiến sỹ chuyên ngành lịch sử Mỹ vào năm 1996.
Ông là sinh viên ngành sử và là người chỉ trích mạnh mẽ các quyết định trong Cuộc chiến Việt Nam
Cùng năm đó, ông ra cuốn sách quân sự nổi tiếng về Cuộc chiến Việt Nam, 'Dereliction of Duty' (tạm dịch 'Lơ là bổn phận'), trong đó chỉ trích mạnh mẽ quá trình ra quyết định tại Washington trong thời kỳ này.
Học thuật và thực tiễn
Tư duy cùng cách tiếp cận học thuật của ông gây ấn tượng cho nhiều người trong thời gian này tại Iraq và Afghanistan.
Ông được đánh giá là một người có cách đánh giá sâu sắc về quân sự. Tạp chí Time nói ông "có lẽ là nhà tư tưởng-chiến binh ưu việt của quân đội thế kỷ 21".
Năm 2005, ông dẫn đầu một chiến dịch tại Tal Afar ở Iraq, được đánh giá là thành công trong một cuộc chiến khó khăn.
Ông đã chiếm thị trấn, chia cắt nó khỏi các chiến binh từ bên ngoài, rồi tiến vào các quận của thành phố một cách từ từ nhưng chắc chắn, để binh lính giữ các vị trí chốt chặn và không để đối phương quay trở lại. Đây là cách làm hoàn toàn khác với chiến lược trước đó quân Mỹ vẫn áp dụng.
Tuy nhiên cách thức này đã được áp dụng lặp đi lặp lại, nhưng bản thân Trung tướng McMaster nói với tạp chí New Yorker trong năm sau đó rằng việc liên tục có cái nhìn, cân nhắc mới, mới chính là điều cốt lõi dẫn tới thành công.
"Cực kỳ phức tạp. Nếu quý vị từng nghĩ rằng quý vị có giải pháp cho chuyện này thì quý vị đã sai, và quý vị trong tình trạng nguy hiểm. Quý vị phải lắng nghe, suy nghĩ và có óc phê bình, tự phê bình", ông nói.
Lính Mỹ ở Iraq
'Sự rùng rợn không thể tưởng tượng'
Trong một cuộc phỏng vấn với Sunday Times hồi 2007, ông cũng nói về một số chiến lược mà ông từng chứng kiến trong chiến dịch này, về tình trạng "lạm dụng trẻ em" của các thành viên trẻ thuộc al-Qaeda, mà thường là thông qua những biện pháp tàn bạo.
"Tôi đã nhìn thấy những sự rùng rợn kinh khủng tới mức không thể tưởng tượng được", ông nói. "Những thứ mà quý vị không thể nghĩ là con người có thể tưởng tượng ra. Trong một vụ, những kẻ khủng bố giết chết một bé trai trên giường bệnh ở bệnh viện, gài bom vào thi thể, và khi gia đình cháu bé tới nhận xác thì họ kích hoạt chất nổ, giết chết người cha".
Sir Max Hastings khi viết trên Guardian hồi 2007 đã gọi Trung tướng McMaster là "vị chỉ huy thành công nhất từng phục vụ tại Iraq", và cây bút đoạt giải Pulitzer Thomas Ricks ghi nhận rằng "tầm ảnh hưởng của ông đã vượt quá cấp bậc [của ông]".
Ông được đưa về Baghdad vào năm 2007 để tham gia một nhóm được gọi không chính thức là "quỹ các bộ não Baghdad", cùng với một số học giả quân sự khác, có nhiệm vụ đưa ra một cách tiếp cận mới.
Năm sau đó, ông đã áp dụng cách tiếp cận nổi tiếng là sâu sắc của mình vào công việc mà ông đảm nhiệm tại Trung Tâm Quân Đội Hoa Kỳ về Khả Năng Liên Hợp.
Ông cũng phục vụ trong vai trò chỉ huy của trung tâm Manoeuvre Centre of Excellence cũng của quân đội.
Trong thời gian này, ông được thăng chức lên vị trí hiện nay, tướng ba sao, là cấp bậc cao thứ nhì có thể đạt được.
************************
‘Chuyên gia chiến tranh Việt Nam’ trở thành cố vấn an ninh Mỹ (BBC, 20/02/2017)
Tổng thống Mỹ Donald Trump bổ nhiệm Trung tướng Lục quân HR McMaster làm cố vấn an ninh quốc gia, sau khi sa thải Tướng Michael Flynn.
Tướng HR McMaster vừa được bổ nhiệm cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ
Tướng Michael Flynn mất chức chỉ hơn ba tuần sau khi được bổ nhiệm.
Trung Tướng Lục quân HR McMaster từng phục vụ ở Iraq và Afghanistan với nhiệm vụ chống tham nhũng.
Lựa chọn đầu tiên của ông Trump sau khi sa thải ông Flynn là vị tướng về hưu Robert Harward, nhưng ông này đã từ chối vì "lý do cá nhân".
Tạp chí Time năm 2014 chọn ông HR McMaster vào danh sách 100 người ảnh hưởng nhất thế giới, cho rằng ông có thể là nhà tư tưởng quân sự hàng đầu của Mỹ trong thế kỷ 21.
Năm 1997, ông công bố cuốn sách Dereliction of Duty, phê phán vai trò các tướng lĩnh dẫn tới thất bại của Mỹ ở Việt Nam.
Đây nguyên là luận văn tiến sĩ của ông ở Đại học Bắc Carolina.
Vai trò mới của ông sẽ là cố vấn độc lập cho tổng thống về các vấn đề an ninh quốc gia và đối ngoại.
Vị trí này không phải qua xét duyệt của thượng viện.