 | Tổng quan: | 3601006 |
Nghị sĩ Canada hy vọng kiến nghị Biển Đông sẽ khiến Việt Nam hành động (VOA, 28/04/2018)
Sau khi Thượng viện Canada thông qua kiến nghị chỉ trích ‘cách ứng xử leo thang thù nghịch’ của Trung Quốc trên Biển Đông, Thượng nghị sĩ Ngô Thanh Hải nói với VOA rằng ông hy vọng bản kiến nghị sẽ khiến Việt Nam thức tỉnh và hành động.
Tàu chiến và máy bay chiến đấu của hải quân Trung Quốc tham gia tập trận trên Biển Đông hôm 12/4. Canada vừa thông qua một khuyến nghị chỉ trích cách ứng xử 'thù nghịch' của Trung Quốc trên Biển Đông.
Bản kiến nghị do thượng nghị sĩ gốc Việt thuộc đảng bảo thủ bảo trợ đã được Thượng viện Canada thông qua hôm 24/4 với tỷ lệ 43/29 phiếu.
Kiến nghị được đưa ra từ năm 2016 tuy nhiên chỉ mới được thông qua sau 2 năm tranh luận ở Thượng viện, theo nghị sĩ có nhiều hoạt động trong cộng đồng người Việt tại thành phố Ottawa.
"Trong kiến nghị của tôi, tôi muốn Canada đóng một vai trò chủ đạo trong vấn đề thúc giục các quốc gia tranh chấp trong vùng (Biển Đông) phải công nhận luật pháp quốc tế và chấm dứt mọi hành động làm leo thang tranh chấp để bảo vệ nền an ninh trong vùng Biển Đông".
Một ngày sau khi bản kiến nghị được thông qua, Trung Quốc lên tiếng phản pháo, nói rằng kiến nghị không có tính ràng buộc của Thượng viện Canada, kêu gọi chấm dứt các hành động của Trung Quốc trên Biển Đông là "vô trách nhiệm và sẽ "khuấy động rắc rối".
Trong một thông cáo, Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa nói nghị sĩ Ngô Thanh Hải đang tìm cách "khuấy động rắc rối" một tình hình đang yên ổn.
Giải thích lý do ông đứng ra bảo trợ kiến nghị này, Thượng nghị sĩ đại diện cho tỉnh bang Ontario cho biết ông muốn thông qua kiến nghị để "yêu cầu chính phủ Canada phải chủ động ủng hộ các quốc gia đồng minh ngoại giao của mình tại vùng Đông Nam Á" vì "chính phủ Canada không thể làm ngơ trước thực tế đang phát sinh từ các cuộc tranh chấp trên Biển Đông".
"Trong những năm qua từ khi Trung Quốc tăng cường lấn chiếm Biển Đông bằng cách xây dựng các cơ sở quân sự trên Biển Đông, không có quốc gia nào đứng ra tiếp tục lên án Trung Quốc", theo nghị sĩ Canada. "Họ im lìm để cho các quốc gia có liên quan tại vùng Đông Nam Á phải đương đầu trực tiếp với Trung Quốc".
Công trình xây dựng của Trung Quốc trên Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa mà Việt Nam cũng có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông qua hình ảnh vệ tinh được CSIS công bố tháng 6/2017.
Đô đốc Mỹ Philip Davidson hôm 17/4 nói Trung Quốc đã "bắt đầu" phát triển các tiền đồn quân sự trên Biển Đông từ tháng 12/2013, và từ đó tới nay đã "bồi đắp xây đảo nhân tạo", "xây hanga chứa máy bay" và các hệ thống phòng thủ". Trung Quốc phủ nhận các hoạt động này.
Phillipines từng đưa Trung Quốc ra tòa án trọng tài quốc tế ở La Haye và tòa án này bác bỏ đường lưỡi bò 9 đoạn của Trung Quốc trong đó nước này muốn mưu chiếm hầu như toàn bộ Biển Đông. Tuy nhiên Trung Quốc không công nhận phán quyết của tòa trọng tài quốc tế đưa ra vào đầu tháng 7/2016.
"Trung Quốc không bao giời chấp nhận phán quyết của tòa án quốc tế La Haye do đó tời giờ phút này vấn đề đó vẫn chưa giải quyết được", Nghị sĩ Canada nhận định với VOA. "Với hành động đó chúng ta thấy rằng Trung Quốc có thể dùng Biển Đông để áp lực tất cả các quốc gia trên thế giới. Trung Quốc muốn làm bá chủ vùng Châu Á Thái Bình Dương".
Thượng nghị sĩ Ngô Thanh Hải, từng phục vụ trong vai trò Thẩm phán Di trú và Quốc tịch tại Ottawa, nói "Nếu chúng ta không quan tâm đến vấn đề Biển Đông cứ để Trung Quốc xâm chiếm và không ai lên án thì Trung Quốc sẽ làm tới, chiếm đóng và mặc hồi phân giải".
Việt Nam, trong chưa đầy 1 năm qua, đã phải 2 lần dừng dự án thăm dò dầu khí trên Biển Đông vì áp lực của Bắc Kinh. Chính phủ Việt Nam chưa lên tiếng chính thức về động thái này nhưng tập đoàn dầu khí nhà nước PetroVietnam trong 1 lần hiếm hoi đã lên tiếng thừa nhận rằng tình hình căng thẳng trên Biển Đông sẽ ảnh hưởng đến các hoạt động dầu khí của tập đoàn trong năm nay.
Gần đây nhất, Trung Quốc lắp đặt các thiết bị tác chiến điện tử mới gây nhiễu sóng trên Đá Chữ Thập và Đá Vành Khăn. Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 24/4 đã liên tiếng phản đối các động thái này nhưng một số chuyên gia nghiên cứu Biển Đông nhận định với VOA rằng những lời "phản đối" lập đi lập lại của Việt Nam trước những hành động hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông tạo ra một vòng "luẩn quẩn".
Tiến sĩ Nguyễn Nhã, một nhà sử học nhiều năm nghiên cứu về Biển Đông, nói với VOA rằng nếu không phản đối, theo luật pháp quốc tế, kể như Việt Nam công nhận những gì Trung Quốc làm là thuộc chủ quyền của Trung Quốc, cho nên đó là một việc làm đương nhiên".
Theo Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, động thái "phản đối" của Việt Nam " sẽ không đủ vì Trung Quốc hung hăng lắm. Họ cứ thế mà làm thôi. Việt Nam cứ phản đối, còn họ cứ làm".
Về kiến nghị vừa được thông qua, Thượng nghị sĩ Canada Ngô Thanh Hải hy vọng "(Đảng) cộng sản Việt Nam sẽ nhận thấy rõ vai trò của mình đối với nhân dân Việt Nam là không thể nào để mất được Hoàng Sa và Trường Sa" trên Biển Đông.
******************
Vì sao Thượng viện Canada thông qua khuyến nghị chỉ trích Trung Quốc về Biển Đông ? (RFA, 26/04/2018)
Thượng viện Canada hôm 24 tháng 4 năm 2018 thông qua bản khuyến nghị của các Nghị sĩ đảng Bảo thủ chỉ trích Trung Quốc gây hấn trên Biển Đông, một tuyến đường huyết mạnh của các hoạt động giao thương quốc tế. Nhân dịp này, Diễm Thi phỏng vấn Thượng nghị sĩ Ngô Thanh Hải thuộc Đảng Bảo thủ Canada về kiến nghị này.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) tại Hàng Châu, Trung Quốc ngày 4 tháng 9 năm 2016. AFP
Diễm Thi : Xin ông cho biết lý do vì sao lúc này thượng viện Canada lại thông qua kiến nghị phản đối Trung Quốc ?
Ngô Thanh Hải : Khuyến nghị này đã đưa ra từ 2016, cách đây hai năm nhưng bên chính phủ và Thượng nghị sĩ bận rộn nên để cho đến ngày hôm nay.
Mình thấy cái gì đúng thì mình làm. Đây là một cảnh báo để các quốc gia trên thế giới thấy rõ âm mưu của Trung Quốc. Đó là điều Canada muốn nêu lên, rằng Biển Đông không phải là một vấn đề tầm thường. Đó là một vấn đề hàng hải rất quan trọng.
Diễm Thi : Canada đã lên tiếng ủng hộ phán quyết của tòa trọng tài quốc tế về đường lưỡi bò của Trung Quốc ở Biển Đông hồi năm 2016, xin ông cho biết tự do hàng hải, hàng không tại Biển Đông có ý nghĩa thế nào đối với Canada ?
Ngô Thanh Hải : Vấn đề hàng hải ở Biển Đông thì khối lượng hàng hải qua Biển Đông lên đến hơn 5.000 tỷ USD một năm. Đó là điều rất quan trọng. Nếu sự tranh chấp giữa các bên đưa đến bế tắc trên con đường hàng hải đó thì sự thiệt hại về kinh tế rất lớn. Vì lý do đó khi Philippines đưa Trung Quốc ra tòa án quốc tế La Haye, và tòa án ra quyết định Trung Quốc không có tư cách để chiếm đoạt các bãi đá nhưng Trung Quốc không công nhận phán quyết của tòa.
Nếu Trung Quốc tiếp tục kiểm soát vùng Biển Đông thì sẽ tệ hại cho tất cả vùng Đông Nam Á.
Canada cũng là một quốc gia buôn bán với các quốc gia Châu Á Thái Bình Dương, và cũng là một thành viên của TPP (Hiệp Định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương).
Diễm Thi : Hiện nay Canada đang tìm cách đàm phán thương mại với Bắc Kinh. Thượng viện Canada lại thông qua bản kiến nghị vào thời điểm này. Liệu điều này gây ảnh hưởng thế nào đến quan hệ song phương ?
Ngô Thanh Hải : Tôi nghĩ không ảnh hưởng gì cả bởi đây là quan hệ song phương buôn bán với nhau. Việc đàm phán thương mại song phương giữa Canada-Trung Quốc và kiến nghị về vấn đề Biển Đông là hai vấn đề khác nhau, không liên quan gì đến thảo luận thương mại.
Khi bang giao kinh tế giữa quốc gia với quốc gia thì đôi bên cùng có lợi chứ không chỉ một bên là Canada hay Trung Quốc. Mà khi bang giao với Canada thì Trung Quốc hưởng lợi nhiều hơn Canada.
Diễm Thi : Bất chấp dư luận quốc tế, Trung Quốc đã gần như hoàn tất việc xây dựng các thực thể nhân tạo và quân sự hóa khu vực Biển Đông. Vậy theo ông, kiến nghị trên sẽ mang lại kết quả gì ?
Ngô Thanh Hải : Bản kiến nghị yêu cầu chính phủ Canada phải đóng vai trò thúc giục các quốc gia tranh chấp trong vùng công nhận luật pháp quốc tế. Chấm dứt mọi hành động tranh chấp bằng vũ lực để bảo vệ an ninh trong vùng.
Các quốc gia nhỏ như Indonesia, Philippines, Việt Nam có tranh chấp với Trung Quốc và bị Trung Quốc lấn lướt.
Canada là một quốc gia tôn trọng tự do dân chủ và luật pháp quốc tế nên Canada không thể là ngơ trước thực tế ở Biển Đông. Do đó Canada phải có tiếng nói cùng với các đồng minh ngoại giao của mình ở khu vực Đông Nam Á. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Canada cũng đã lên tiếng lo ngại sự căng thẳng trong khu vực liên quan tranh chấp Biển Đông.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao cũng kêu gọi các quốc gia trong khu vực kiềm chế, tránh các hành động dẫn đến leo thang căng thẳng của các quốc gia trong vùng.
Diễm Thi : Theo ông, Canada có thể có vai trò cụ thể gì trong việc gây sức ép lên Trung Quốc ở Biển Đông ?
Ngô Thanh Hải : Có thể lúc này các quốc gia trên thế giới không để ý tới vấn đề Biển Đông. Chính phủ Úc Châu cho biết Trung Quốc đã chiếm gần 90% Biển Đông thành ra tôi nghĩ đây là một cơ hội cho các quốc gia trong tranh chấp Biển Đông có cơ hội, lập trường dứt khoát với nhau lên tiếng kêu gọi Trung Quốc phải ngồi xuống và thảo luận để sự tranh chấp không ảnh hưởng đến khu vực.
Đồng thời kêu gọi các quốc gia siêu cường như Hoa Kỳ, hay Liên Hiệp Châu Âu, Úc Châu thấy rõ hàng hải trong khu vực lên tới 5.000 tỷ đô la sẽ bị thua thiệt nếu chúng ta không dể ý tới.
Theo tôi nghĩ thì Canada sẽ đóng vai trò ngoại giao nhiều hơn. Canada có ảnh hưởng với các quốc gia bạn trong vùng. Dù Canada không phải là một siêu cường như Hoa Kỳ, tuy nhiên Canada có ảnh hưởng về ngoại giao nên Canada có thể dùng tiếng nói của mình để cùng thảo luận với các quốc gia khác. Nếu các quốc gia cùng đồng ý thì kêu gọi yêu cầu Trung Quốc ngồi xuống thảo luận về Biển Đông. Đó là một giải pháp chúng ta cần phải làm.
Trung Quốc luôn dùng sức mạnh của mình để lấn át và cưỡng chiếm. Khi cùng thảo luận với sự quan tâm của quốc tế thì tôi nghĩ Trung Quốc sẽ e dè, sẽ dừng chân… nhưng mình cũng không thể đoán Trung Quốc sẽ làm gì. Tuy nhiên mình đã nêu lên như thế thì các cường quốc, nhất là Hoa Kỳ, Liên hiệp Âu Châu có thể áp lực Trung Quốc.
Diễm Thi : Xin cảm ơn ông đã dành thời gian cho chúng tôi.
Diễm Thi thực hiện
