Lầu Năm Góc lên tiếng vụ Mỹ tấn công trả đũa Iran ở Iraq (VOA, 13/03/2020)
Quân đội Mỹ đã tiến hành những cuộc không kích nhằm vào nhóm dân quân được Iran hậu thuẫn ở Iraq. Chiến dịch trả đũa của Lầu Năm Góc được thực hiện 1 ngày sau vụ tấn công bằng rocket nhằm vào 1 căn cứ quân sự tại phía bắc Baghdad, Iraq, khiến 2 binh sĩ Mỹ và 1 binh sĩ Anh thiệt mạng, hãng tin AP dẫn nguồn tin từ Lầu Năm Góc cho biết.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ Mark Esper.
Các quan chức Hoa Kỳ cho biết nhiều cuộc tấn công bằng máy bay chiến đấu của Hoa Kỳ hôm 12/3 đã đánh vào 5 địa điểm và chủ yếu nhắm vào các cơ sở vũ khí của Kataib Hezbollah bên trong Iraq.
Một tuyên bố của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết các cuộc tấn công nhắm vào 5 cơ sở cất trữ vũ khí, "làm suy giảm đáng kể khả năng thực hiện các cuộc tấn công trong tương lai".
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mark Esper cho biết : "Hoa Kỳ sẽ không tha thứ cho các cuộc tấn công chống lại nhân dân, lợi ích của chúng tôi hoặc các đồng minh của chúng tôi".
Ngày 13/3, Iran cảnh báo Tổng thống Mỹ Donald Trump không nên có những hành động nguy hiểm, sau khi các lực lượng Mỹ tiến hành cuộc không kích ở nước láng giềng Iraq.
Hôm 11/3, một binh sĩ Anh, hai binh sĩ Mỹ đã thiệt mạng và khoảng một chục người bị thương trong một vụ tấn công bằng rocket nhắm vào căn cứ quân sự Taji của Iraq ở phía bắc Baghdad.
Căng thẳng quân sự giữa Iran và Mỹ đã leo thang trước đó, dẫn tới cuộc tấn công của Mỹ hồi tháng 1 năm nay, giết chết ông Qassem Soleimani, tướng lãnh hàng đầu của Iran.
*****************
Trump cho phép quân đội đáp trả vụ tấn công ở Iraq (VOA, 13/03/2020)
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho phép quân đội Hoa Kỳ đáp trả cuộc tấn công rocket hôm 11/3 tại Iraq khiến hai lính Mỹ và một quân nhân Anh thiệt mạng, Ngũ Giác Đài loan báo ngày 12/3 và quy trách nhiệm vụ tấn công cho dân quân được Iran hậu thuẫn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump
Giới chức quân sự Mỹ tin rằng Iran hậu thuẫn các chiến binh thực hiện vụ tấn công này và cảnh báo tất cả mọi biện pháp đang được cân nhắc, những lời lẽ gợi ý rằng Mỹ, Iran và các lực lượng được Iran hậu thuẫn một lần nữa trên đà tiến tới những xung đột mới bên trong Iraq.
"Tôi đã trao đổi với Tổng thống. Ông cho tôi quyền làm những gì chúng tôi cần làm, phù hợp với sự chỉ đạo của ông", Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper tuyên bố tại Ngũ Giác Đài.
Đáp câu hỏi liệu sự đáp trả của Mỹ có bao gồm các cuộc tấn công bên trong lãnh thổ Iran hay không, ông Esper tỏ dấu cho thấy các cuộc tấn công chống lại chính các dân quân đang là ưu tiên hàng đầu.
Chưa bên nào chính thức lên tiếng nhận trách nhiệm vụ tấn công, Iran cũng chưa bình luận gì.
Mỹ đã nhiều lần cảnh cáo rằng sát hại người Mỹ ở nước ngoài sẽ dẫn tới một sự đáp trả từ Mỹ.
Liên quân quốc tế do Hoa Kỳ lãnh đạo ở Iraq cho biết căn cứ quân sự Taji của Iraq ở phía bắc Baghdad đã trúng 18 quả rocket Katyusha 107 mm, và hình như rocket đã được phóng đi từ một chiếc xe tải. Liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo đang tiến hành điều tra vụ tấn công.
Ngoài ba người thiệt mạng còn có khoảng 14 người khác bị thương.
Theo Reuters
*******************
Ba quân nhân, 2 Mỹ, một Anh thiệt mạng trong vụ tấn công ở Iraq (VOA, 13/03/2020)
Một người Anh, hai người Mỹ đã thiệt mạng và khoảng một chục người bị thương trong một vụ tấn công bằng tên lửa nhắm vào căn cứ quân sự Taji của Iraq ở phía bắc Baghdad hôm thứ Tư, các quan chức Mỹ nói với hãng tin Reuters với điều kiện được giấu tên.
Ảnh minh họa : Căn cứ quân sự Taji ở phía Bắc thủ đô Baghdad, Iraq, bị Mỹ đánh bom ngày 9/8/2017 Reuters/Thaier Al-Sudani
Liên quân quốc tế do Hoa Kỳ lãnh đạo ở Iraq cho biết căn cứ quân sự Taji đã trúng 18 quả rocket Katyusha 107 mm, và hình như rocket đã được phóng đi từ một chiếc xe tải. Liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo đang tiến hành điều tra vụ tấn công.
Hãng tin Reuters dẫn lời các giới chức cảnh báo số người chết có thể còn tăng cao vì một số nạn nhân bị thương đang trong tình trạng nguy kịch. Họ nói hãy còn quá sớm để có thể quy trách nhiệm cho ai hoặc nhóm nào.
Bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy các lực lượng dân quân thân Iran phải chịu trách nhiệm, cũng có thể châm ngòi cho một đợt đối đầu quân sự mới giữa Hoa Kỳ và Iran.
Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Mike Pompeo cho biết đã nói chuyện với Ngoại trưởng Anh Dominic Raab, và hai ông đồng ý rằng những kẻ đã thực hiện cuộc tấn công sẽ phải chịu trách nhiệm về hành động của mình.
Căng thẳng quân sự giữa Iran và Mỹ đã leo thang trước đó, dẫn tới cuộc tấn công của Mỹ hồi tháng 1 năm nay, giết chết ông Qassem Soleimani, tướng lãnh hàng đầu của Iran.
Iran nhanh chóng đáp trả bằng cách bắn tên lửa vào một căn cứ ở Iraq, nơi đồn trú của các quân nhân Mỹ, khiến hơn 100 người bị chấn thương não.
Ông Pompeo lúc đó lập luận rằng giết Soleimani là điều cần thiết để răn đe các nhóm được Iran hậu thuẫn chớ thực hiện các cuộc tấn công khác nữa.
Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis hôm 22/8 tuyên bố rằng số phận của Nhà nước Hồi giáo "chỉ còn tính bằng ngày", nhưng đồng thời cũng cảnh báo rằng đánh bại nhóm khủng bố này không phải là chuyện sắp xảy ra.
Ông Mattis trao đổi với các phóng viên như vậy trước khi bay tới Baghdad trong chuyến công du không được thông báo trước để gặp các lãnh đạo chính phủ Iraq và các chỉ huy của Mỹ.
Trong các cuộc gặp này, người đứng đầu Lầu Năm Góc dự kiến sẽ thảo luận các chiến lược tương lai nhằm ổn định Iraq.
Ông nói với các phóng viên rằng mục tiêu "không thể đạt được ngay", và rằng tiến trình trong tương lai sẽ khó khăn.
Các lực lượng Hoa Kỳ đang lãnh đạo một liên quân các nước tiến hành chiến dịch quân sự nhằm ủng hộ quân đội Iraq kể từ tháng Tám năm 2014, sau khi các chiến binh Nhà nước Hồi giáo tràn vào nhiều vùng của nước này.
Các binh sĩ Iraq đã giành một thắng lợi lớn hồi tháng Bảy sau khi giành lại Mosul, thành phố lớn thứ hai của Iraq.
Hôm 20/8, quân đội Iraq đã mở một cuộc phản công nhằm giành lại Tal Afar, một khu vực cách Mosul khoảng 60 km về phía tây.
Liên quân do Mỹ lãnh đạo cũng đang hỗ trợ nỗ lực đẩy lui Nhà nước Hồi giáo khỏi các khu vực ở nước láng giềng Syria, trong đó có thủ đô tự xưng của nhóm khủng bố này là Raqqa.
*********************
Các lực lượng chính phủ Iraq hôm 22/8 đã tiến vào phạm vi Tal Afar ở tây bắc Iraq, trong ngày thứ ba của chiến dịch phản công được Mỹ hậu thuẫn nhằm giành tại thành phố này từ tay Nhà nước Hồi giáo.
Theo Reuters, Tal Afar, một cứ địa lâu nay của Nhà nước Hồi giáo, là mục tiêu mới nhất trong cuộc chiến sau khi Iraq giành lại Mosul sau chiến dịch kéo dài 9 tháng đã biến nơi này thành đống đổ nát.
Tuy nhiên, hôm 22/8, quân đội và các đơn vị chống khủng bố đã đột nhập vào Tal Afar từ phía đông và phía nam.
Đặc sứ Hoa Kỳ về liên quân quốc tế, ông Brett McGurk, nói rằng các lực lượng Iraq đã giành lại 235 km vuông trong 24 giờ đầu tiên của cuộc phản công.
Các lực lượng an ninh nói rằng cũng đã chiếm lại được các ngôi làng, các con đường chiến lược và hệ thống hầm ngầm.
Nằm cách Mosul 80km về phía tây, Tal Afar là nơi chiến lược vì nó nằm dọc theo tuyến hậu cần giữa Mosul và Syria.
Đây là nơi đã sản sinh ra những chỉ huy cấp cao nhất của IS và đã bị cắt đứt khỏi phần lãnh thổ còn lại do IS nắm giữ hồi tháng Sáu.
Tin cho hay, còn có khoảng 2 nghìn chiến binh dày dạn kinh nghiệm chiến đấu còn nán lại thành phố này.
Khu phố cổ Mosul, căn cứ địa cuối cùng của Daesh tại miền bắc Iraq đang bị bao vây chặt chẽ. Được đồng minh Tây phương yểm trợ, sau 8 tháng nỗ lực quân đội chính phủ dường như sắp chiếm lại được toàn bộ thành phố lớn thứ hai của Iraq bị Daesh đánh chiếm vào mùa xuân 2014 và tuyên cáo thành lập Vương Triều Hồi giáo. Trận "xung phong cuối cùng" diễn ra như thế nào ? Bị dồn vào chân tường, Daesh không mất thế chủ động.
Quang cảnh khu phía tây thành phố cổ Mosul, Iraq. Ảnh chụp ngày 27/06/2017. Reuters
Sau ba tháng chuẩn bị, tám tháng chiến đấu gian nan chấp nhận thiệt hại giành từng thước đất, quân đội Iraq tung ra đợt "xung phong cuối cùng" từ Chủ Nhật 18/06/2017. Mục đích là đánh chiếm khu phố cổ Mosul, nơi tử thủ cuối cùng của Daesh.
Ngày 21/06/2017, hai di tích lịch sử của Mosul bị đánh sập. Đền thờ Hồi giáo al-Nuri là địa điểm biểu tượng của thánh chiến. Đây là nơi mà vào năm 2014, sau khi chiếm được Mosul, thủ lĩnh Daesh Abu Bakr al-Baghdadi, xuất hiện lần đầu và cũng là lần cuối, tự xưng là lãnh đạo một Vương triều Hồi giáo (Califat).
Daesh tố cáo không quân Mỹ dội bom phá di tích. Tuy nhiên, Bagdad cho biết chính Daesh phá hủy đền thờ Hồi giáo al-Nuri và tòa tháp nghiêng al-Hadba. Chính phủ Iraq xem đây là dấu hiệu cho thấy Daesh đã mất tinh thần, tự thú nhận chiến bại.
Bị liên quân quốc tế tấn công khắp mặt trận từ Syria cho đến Iraq, liệu Daesh đã hoàn toàn suy sụp tinh thần tự phá biểu tượng ?
Trong chương trình Décryptage của RFI tiếng Pháp ngày 22/06/2017, giáo sư Myriam Benraad, chuyên gia Pháp về Trung Đông tại Trung Tâm Nghiên Cứu Quốc Gia CNRS cho rằng Daesh phá hủy di tích không phải vì suy sụp tinh thần. Trái lại đó là thái độ quyết tử :
Không. Đây không phải là hành động tuyệt vọng của Daesh. Phải phân tích kỹ những tuyên bố về trận đánh này tại Mosul. Daesh nói Mỹ và liên quân quốc tế oanh kích đền thờ Hồi giáo al-Nuri và tháp nghiêng al-Hadba. Thế nhưng, nếu xem kỹ hình ảnh và phim video thì đúng là một vụ nổ mìn chứ không phải là do oanh tạc.
Daesh phá đền thờ lịch sử vì không muốn quân đội Iraq chiếm lại và từ địa điểm biểu tượng này tuyên cáo chiến thắng Daesh. Chúng ta phải thấy Daesh đi theo một "logic" phóng lao thì phải theo lao. Đánh sập đền thờ là nhằm không cho Mỹ và quân đội Iraq chiếm nơi biểu tượng mà vào tháng 7 năm 2014, thủ lĩnh của Daesh là Abu Bakr al-Baghdadi, tuyên bố thành lập vương triều Hồi giáo tại một vùng lãnh thổ Iraq và Syria mà họ mới chinh phục và muốn các vùng khác thần phục.
Stéphane Mantoux, chuyên gia quân sử thế giới và chiến lược quân sự của Daesh có cùng nhận định :
Chính Daesh phá đền thờ và hình ảnh video cho phép xác nhận nhưng xin bổ sung một nhận xét. Daesh phá đền và tháp nghiêng nhưng vẫn tiếp tục cố thủ, tiếp tục chiến đấu chứ không bỏ khu phố cổ. Xung đột vẫn diễn ra tại khu vực hoang tàn đổ nát này.
Theo bản tin của AFP ngày 25/06/2017, lực lượng Iraq tiến sát vào ổ kháng cự cuối cùng của thánh chiến ở trung tâm thành phố Mosul tan nát vì bom đạn. Ba năm sau ngày chiến thắng, giờ đây chiến binh Daesh chỉ còn kiểm soát khoảng một cây số vuông. 70% diện tích thành phố đã được giải phóng, theo lời một sĩ quan tình báo nói với AFP. Mosul sẽ thất thủ trong nay mai.
Trên lý thuyết, Daesh không thể nào đương cự lại sức mạnh áp đảo của liên quân quốc tế và quân đội Iraq. Thế nhưng, phe thánh chiến chấp nhận trận đánh. Chuyên gia Myriam Benraad phân tích :
Theo thẩm định của nhiều người, trận Mosul xem như đã được định đoạt từ nhiều tháng nay, từ tháng 10 năm 2016 khi chiến dịch tái chiếm bắt đầu.
Trước hết là tương quan lực lượng hoàn toàn bất lợi cho Daesh. Từ hàng chục ngàn chiến binh lúc ban đầu, sau đó lớp tử trận, lớp đào ngũ, lực lượng chống cự chỉ còn vài trăm ở Mosul.
Trong khi đó, phương tiện của Mỹ thì khỏi nói, quân đội Iraq được trang bị rất dồi dào.
Tuy nhiên, Daesh chứng tỏ họ có ý chí chống cự đến cùng. Quyết tâm buộc đối phương phải chấp nhận thiệt hại và gây thiệt hại cho thường dân. Daesh đánh canh bạc cuối cùng trong một "logic" mà họ đã làm ở các nơi khác, rất khủng khiếp trong quá khứ, như trận Falluja trong những năm đầu tiên. Do vậy chúng ta không ngạc nhiên với mức độ tàn phá của trận Mosul
Ẩn số hiện nay là chuyện gì sẽ xảy ra sau trận Mosul với thời hậu Daesh.
Còn theo nhà nghiên cứu chiến lược quân sự Stéphane Mantoux, chiến binh tử thủ tại Mosul là người Iraq theo hệ phái Sunni nhưng cán bộ nồng cốt toàn là người nước ngoài mà đa số đến từ Tchechenia. Đó là những kẻ kiên quyết nhất, chuẩn bị đánh đến cùng với mọi phương tiện, chiến thuật khó đối phó, với giao thông hào ngập xăng dầu và nhiều bất ngờ khác chờ binh sĩ Iraq :
Khu vực chung quanh dẫn đến đền thờ al-Nuri là những con đường nhỏ hẹp như mô tả. Chiến xa và xe bọc thép của quân đội Iraq tiến rất khó khăn. Lực lượng phản công phải đánh chiếm từng con đường, giành lại từng ngôi nhà. Chiến binh Daesh ẩn nấp trên các nóc nhà ném lựu đạn vào lính Iraq. Thêm vào đó, Daesh đã có thời giờ xây dựng một hệ thống đường hầm, địa đạo chằng chịt ở khu phố cổ để có thể di chuyển từ con đường này qua con đường khác mà không bị phát hiện, không bị oanh kích hay pháo kích. Họ cũng đục tường để có lối đi xuyên qua dãy phố này đến dãy phố khác mà không cần ra đường. Các tay súng thiện xạ của Daesh phục kích kẻ thù bằng các loại vũ khí tối tân nhất có thể bắn xuyên qua vỏ xe bọc thép. Gài mìn chống chiến xa trong các tòa nhà để diệt các toán quân tràn vào đánh chiếm.
Chiến binh Daesh còn được trang bị đủ loại súng tốt từ trung liên , đại liên cho đến súng chống tăng. Họ còn một loại "vũ khí" cực kỳ nguy hiểm là bom người.
Phát minh mới nhất và vô cùng lợi hại là gắn rocket trên xe bom, để từ xa, họ phá hủy các chướng ngại vật rồi cứ thế lao thẳng vào phòng tuyến kẻ thù.
Lực lượng Iraq còn gặp phải một trở ngại khác là không thể nào phân biệt ai là Daesh ai là thường dân. Daesh áp dụng chiến tranh du kích thành thị, trà trộn trong dân, sử dụng dân chúng như những tấm bia thịt chống không kích và bất ngờ tấn công vào binh sĩ đối phương trên bộ. Không phân biệt, không phát hiện được chiến binh Daesh, các đơn vị đặc nhiệm của Iraq không thể triển khai sở trường cận chiến.
Chuyên gia Myriam Benraad nhận định :
Vâng. Chúng ta thấy trong trận Falluja trước đây, khi bị bao vây tứ phía, chiến binh Daesh tẩu thoát bằng cách lẩn trốn trong hàng ngũ thường dân tị nạn chiến cuộc. Ở Mosul, cũng thế, một bộ phận lực lượng thánh chiến kéo đi bố trí ở nơi khác nhưng để lại những chiến binh tinh nhuệ nhất để tử thủ. Chiến binh Daesh để lại không phải là những kẻ tuyệt vọng mà là những tay súng kinh nghiệm trận mạc và liều chết.
Do đó, họ ở lại chiến trường không phải để đàm phán mà là để tử chiến. Phá đền thờ và tháp nghiêng lịch sử là một thái độ quyết liệt chứ không phải vì tuyệt vọng.
Hơn nữa, Daesh gài mìn khắp nơi trong thành phố gây khó khăn cho dân cư muốn hồi hương. Trở lại thành phố xưa là một ước mơ xa vời vì để dân chúng có thể phục hồi sinh hoạt hằng ngày thì phải dọn sạch mìn bẫy, từng căn nhà, từng con đường, tạo ra một môi trường an toàn trước khi dân hồi cư. Đây là một công việc cực kỳ khó khăn và tốn kém thời gian.
Kể từ khi chiến dịch tái chiếm Mosul khai diễn vào tháng 01/2017, ít nhất 500.000 ngàn dân chạy thoát và tạm trú ở các trại tị nạn, theo số liệu của Liên Hiệp Quốc. Trong số gần 200.000 người còn lại, bao nhiêu người đã chết hay bị Daesh giữ làm bia người.
Theo bản tin của AFP ngày 26/06/2017, lực lượng Iraq đã phải tạm ngưng tấn công để củng cố vòng vây sau khi bị Daesh bất ngờ phản kích. Ngày hôm trước, chiến binh Daesh theo chân dân tị nạn trở về nhà, xâm nhập vào Tanak và Yarmouk, hai khu vực đã được "giải phóng" nằm ngoài khu phố cổ. Thiệt hại của quân đội chính phủ không được loan báo.
Daesh đã chứng tỏ họ rất linh động trên chiến trường và thích nghi với từng đối thủ. Đánh nhau với quân đội Syria và không quân Nga, kém chính xác, họ phản ứng cách khác. Đương đầu với quân đội Iraq và hỏa lực hùng hậu của Hoa Kỳ, họ chiến đấu cách khác.
Tú Anh